MEN: Ocenianie prac domowych nie ma sensu, bo i tak nie są samodzielne

Resort edukacji znów tłumaczy się ze zmiany dotyczącej zniesienia obowiązkowych prac domowych w podstawówkach. Choć zamierza przeprowadzić ewaluację i zastanowić się nad tym, czy warto utrzymać to rozwiązanie, podkreśla, że przy obecnym poziomie rozwoju sztucznej inteligencji i aplikacji na telefon, prace domowe nie do końca mają sens.

Zmiany wprowadzononowelizacją rozporządzenia w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, która weszła w życie wiosną zeszłego roku. Dodano par. 12a, według którego nauczyciel w klasach I-III nie zadaje uczniowi:

•         pisemnych prac domowych, z wyjątkiem ćwiczeń usprawniających motorykę małą,
•         praktyczno-technicznych prac domowych.

    – do wykonania w czasie wolnym od zajęć dydaktycznych. Ćwiczenia usprawniające motorykę małą i nauczyciel może je ocenić.

Zakaz prac domowych w szkole podstawowej>>

Prace dla chętnych, ale bez oceny

Natomiast w klasach IV–VIII nauczyciel może zadać uczniowi pisemną lub praktyczno-techniczną pracę domową do wykonania w czasie wolnym od zajęć dydaktycznych, z tym że nie jest ona obowiązkowa dla ucznia i nie ustala się z niej oceny. Natomiast, jeżeli uczeń taką pracę wykona, to powinien otrzymać od nauczyciela informację zwrotną o tym, co zrobił dobrze, a co powinien poprawić. Zamiast tradycyjnych prac domowych resort zalecał:

• zadania, które pomagają zastosować wiedzę w praktyce - zadania domowe, które zachęcają do praktycznego wykorzystania nabytej wiedzy, są kluczowe dla efektywnego procesu nauki.
• zadania, które nie są czasochłonne - prace domowe zadawane i odrabiane w sposób zbilansowany przynoszą pozytywne efekty.
• zadania, które promują samodzielne uczenie się - najlepsza praca domowa to taka, którą dziecko może wykonać samodzielnie, bez podpowiedzi dorosłych. Jasne określenie celu pracy pozwala uczniowi zrozumieć, do czego dążą przydzielone mu zadania.
• zadania, które uwzględniają cykliczność wykonywania i odwoływanie się do już zdobytej wiedzy - zarówno w przypadku procesu nauczania–uczenia się, jak i prac domowych, istotne jest łączenie treści w spójną i logiczną narrację.
• zadania, które uwzględniają i rozwijają indywidualne strategie uczenia się uczniów - zrozumienie skutecznych strategii uczenia się ma dla uczniów kluczowe znaczenie i przyczynia się do ogólnego rozwoju ich potencjału. Poznanie tych strategii umożliwia uczniom wykorzystanie skuteczniejszych metod uczenia się, co przekłada się na doskonalenie osiągnięć w pracy domowej.
• zadania, które rozwijają samodzielność i autonomię ucznia a rola rodziców - uczniowie w wieku 11–15 lat powinni być w stanie samodzielnie wykonywać zadania domowe. Efektywna pomoc ze strony rodziców nie polega na ich wspólnym rozwiązywaniu z dzieckiem, lecz na zapewnieniu mu odpowiednich środków, materiałów i narzędzi do nauki oraz na zachęcaniu do samodzielnego wysiłku i zaangażowania w proces edukacji.

Wylanie dziecka z kąpielą

Rozporządzenie od początku obowiązywania wywołuje spore kontrowersje, pojawiły się m.in. zarzuty o to, że ogranicza ono autonomię nauczyciela, którą pedagogowi gwarantuje ustawa. Ale nie tylko - resortowi wytykano, że - zwłaszcza zakaz wystawiania ocen za pracę dodatkowe - nie motywuje uczniów do ich odrabiania, a dodatkowo nie pozwala nagrodzić tych, którzy wykazują się większym zaangażowaniem. Teraz postulat cofnięcia zakazu wraca na tapet i MEN powoli się łamie.

- Planowana jest ewaluacja wprowadzonej zmiany. Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy prowadzi badania, które mają pokazać, jak ww. rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 22 marca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych zostało wdrożone w różnych szkołach. Instytut zbierze opinie nauczycieli oraz uczniów, a także przeanalizuje jak zmienią się wyniki egzaminów po roku szkolnym 2024/25 (względem zeszłych lat) w szkołach, które zaprzestały zadawania prac domowych, w porównaniu do szkół które od lat prac domowych nie stosowały (metoda różnic w różnicach, ang. Difference-in-Difference) - informuje resort.

AI nie ma sensu oceniać

Ministerstwo Edukacji Narodowej zwraca uwagę, że w obliczu rosnącego znaczenia nowoczesnych technologii w edukacji – w tym powszechnego dostępu uczniów do sztucznej inteligencji i aplikacji mobilnych – ocenianie prac, których autorstwo jest niepewne, budzi wątpliwości. Taki sposób pracy nie sprzyja rzeczywistemu rozwojowi uczniów ani ich postępom w nauce, a jedynie prowadzi do kopiowania wygenerowanych treści.

Jednocześnie ministerstwo podkreśla, że jego priorytetem jest wspieranie nauczycieli w dostosowywaniu metod nauczania do nowych realiów. W tym celu Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy przygotował informatory z przykładami rozwiązań i dobrych praktyk, które pomagają zadawać prace domowe zgodnie z aktualnymi przepisami.

 

Czytaj w LEX: Uczeń znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej może uzyskać stypendium szkolne > >

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.