24 lutego 2025 r. weszło w życie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1542 z dnia 12 lipca 2023 r. w sprawie baterii i zużytych baterii, zmieniające dyrektywę 2008/98/WE i rozporządzenie (UE) 2019/1020 oraz uchylające dyrektywę 2006/66/WE (dalej jako: „rozporządzenie”). Rozporządzenie bardziej niż w Zielony Ład wpisuje się w gospodarkę obiegu zamkniętego, na który naciska teraz Komisja Europejska, a który ma zapewnić dostęp do niezbędnych surowców pozyskiwanych w sposób wtórny.
Czytaj komentarz praktyczny w LEX: Głąbiński Bartłomiej, Szopiński Wojciech, Szufel Angelika, Baterie - nowe unijne ramy prawne>
Ma ono na celu ujednolicenie krajowych regulacji w zakresie baterii i wywołuje bezpośrednie skutki w krajowych systemach prawnych. Jedyne co jest wymagane od poszczególnych krajowych ustawodawców, to wskazanie organu, który będzie się zajmować tymi regulacjami oraz określenie kar za niedopełnienie wymogów określonych w unijnym rozporządzeniu. Nie ma co się jednak oszukiwać, polski ustawodawca od jakiegoś czasu ma problem ze sprawnym proces legislacyjnym i może zdarzyć się taka sytuacja, że unijna regulacja będzie obowiązywać, a nie będzie polskiego aktu prawnego. Ale nie przeszkadza to w podatku węglowym (CBAM) ani też w regulacjach dotyczących wylesiania (EUDR), ani też regulacjach dotyczących bezpieczeństwa produktów (GSPR), więc i nie będzie to przeszkadzać w tym przypadku. Oczywiście słowa nie oddają w pełni intencji, więc zdanie poprzedzające autor napisał z przekąsem.
Czytaj także:
Zbliża się EUDR. Niebezpieczne dla firm "zderzenie z rzeczywistością"
Prace nad ustawą GPSR na finiszu. UOKiK sprawdzi, co polski sklep trzyma w Chinach
Czego i kogo dotyczy regulacja o bateriach
Rozporządzenie ma zastosowanie do wszystkich kategorii baterii, niezależnie od ich kształtu, objętości, masy, projektu, składu materiałowego, składu chemicznego, użycia lub przeznaczenia, a mianowicie do baterii przenośnych, baterii rozruchowych, oświetleniowych, zapłonowych (SLI), baterii do lekkich środków transportu (baterii LMT), baterii do pojazdów elektrycznych i baterii przemysłowych. Ma ono również zastosowanie do baterii, które są wbudowane do innych produktów lub do nich dodane lub które są specjalnie zaprojektowane w sposób, aby mogły być wbudowane do innych produktów lub do nich dodane.
Jak sprawdzić, czy regulacja mnie dotyczy? Bardzo prosto: wystarczy wejść w Bazę Danych o Odpadach i zobaczyć poprzez swój NIP lub nazwę (zalecam NIP, bo nazwy spółki mogą mieć specjalne znaki), czy zostałem uznany za wprowadzający baterie lub akumulatory. Jeżeli tak, to wtedy rozporządzenie będzie miało zastosowanie do Państwa, a więc powinniście się Państwo skupić na dalszej treści. Takich podmiotów w Polsce jest ponad 23 tys.
Czytaj komentarz praktyczny w LEX: Duczmal Maria, Baza danych o odpadach - obowiązki przedsiębiorcy związane z rejestrem>
Cena promocyjna: 269.09 zł
|Cena regularna: 299 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 215.28 zł
Nowe obowiązki związane z bateriami
Treść rozporządzenia zakłada konieczność wskazywania składu materiałowego baterii, spełniania wymogów w zakresie ich wydajności i trwałości, jak również prawidłowego etykietowania baterii pod względem wskazania podstawowych informacji na temat ich specyfikacji oraz możliwości poddania selektywnej zbiórce.
Rozporządzenie przewiduje również utworzenie systemu kaucyjnego dla baterii z planowaną datą startu od 18 sierpnia 2025 r. W ramach tego systemu producenci będą zobowiązani do zapewnienia selektywnej zbiórki, transportu i przetwarzania zużytych baterii, analizowania ich składu oraz raportowania danych dotyczących recyklingu i odzysku materiałów. Dystrybutorzy będą natomiast odpowiedzialni za odbiór zużytych baterii od użytkowników końcowych i przekazywanie ich producentom.
Czytaj także pytanie w LEX: Komu podmiot wprowadzający baterie i akumulatory może oddać zużyte baterie litowo-jonowe?>
W kontekście prezentowanych przepisów kluczowe znaczenie odgrywa również cyfrowy paszport baterii, którego wprowadzenie zaplanowano na 18 lutego 2027 r. W ramach rozporządzenia zakłada się, że każda bateria opatrzona zostanie kodem QR łączącym się z niepowtarzalnym identyfikatorem zawierającym informacje na temat modelu konkretnej baterii oraz jej specyfikacji.
Rozporządzenie wprowadza także obowiązki związane z rozszerzoną odpowiedzialnością producenta oraz wymagania dotyczące procedury należytej staranności, które wejdą w życie od 18 sierpnia 2025 r.
Najważniejszy wyzwanie dla przedsiębiorców
Zgodnie z rozporządzeniem na należytą staranność składa się opracowanie systemu zarządzania ryzykiem, złożonego z:
- identyfikacji ryzyka w łańcuchu dostaw,
- przeprowadzenia oceny ryzyka,
- opracowania strategii reagowania na ryzyko.
I to jest kluczowy i najbliższy obowiązek, z którego będą rozliczani przedsiębiorcy.
Deregulacja deregulacją, ale w tym przypadku chodzi o konkurencyjność unijnej gospodarki, bo regulacja pozwala na śledzenie od początku do końca cyklu życia baterii, a w konsekwencji możliwości odzyskiwania niezbędnych materiałów z produktu, który został już zużyty. Tym samym, w mojej ocenie, należy się spodziewać działania organów w tym zakresie.
Podkreślmy jeszcze raz: rozporządzenie nie dotyczy wyłącznie wyspecjalizowanych podmiotów, które sprowadzają baterie, ale również takich podmiotów, które mogą sprowadzać do Polski zabawki, laptopy itp.
Krzysztof Wiński, dyrektor w PwC
Czytaj także komentarz w LEX: Barczak Anna, Zmiany w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO) w 2025 r.>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
