Obowiązek przygotowania arkusza wynika z art. 110 Prawa oświatowego - arkusz organizacji szkoły lub przedszkola opracowuje dyrektor szkoły lub przedszkola, a następnie przekazuje go do zaopiniowania zakładowym organizacjom związkowym będącym jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego albo jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych. Harmonogram sporządzania i opiniowania określa par. 17 rozporządzenia w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli:
- do 19 kwietnia organizacja ma czas na zaopiniowanie arkusza (ma na to 10 dni roboczych, co dyrektor powinien uwzględnić, żeby nie uchybić terminom);
- do 21 kwietnia dyrektor przekazuje organowi prowadzącemu arkusz zaopiniowany przez organizacje związkowe;
- do 20 maja danego roku organ prowadzący uzyskuje opinie organu nadzoru pedagogicznego;
- do 29 maja organ prowadzący zatwierdza arkusz.
Czytaj: Arkusz organizacyjny w szkole niepublicznej tylko dla chętnych>>
Projekt arkusza, a potem opiniowanie
Projekt arkusza trzeba przekazać, bo organizacji związkowej nie można pozbawić 10 dni roboczych na wyrażenie opinii (jest to gwarancja wynikająca wprost z przepisu). Powodowałoby to ograniczenie prawa do wyrażenia opinii. Na podstawie zatwierdzonego arkusza organizacji szkoły dyrektor szkoły, z uwzględnieniem zasad ochrony zdrowia i higieny pracy, ustala tygodniowy rozkład zajęć określający organizację zajęć edukacyjnych. Do arkusza organizacji należy wpisać najważniejsze dane o funkcjonowaniu szkoły, czyli (par. 17 ust. 3 i 4 r.o.s.p. z 2019 r.):
- liczbę nauczycieli ogółem, w tym nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze;
- imiona, nazwiska, stopnie awansu zawodowego i kwalifikacje poszczególnych nauczycieli oraz rodzaje prowadzonych przez nich zajęć wraz z liczbą godzin;
- liczbę nauczycieli, o których mowa w art. 9d ust. 8 KN, w podziale na stopnie awansu zawodowego;
- liczbę pracowników administracji i obsługi, w tym tych zajmujących stanowiska kierownicze, oraz etatów przeliczeniowych;
- liczbę pracowników ogółem, w tym pracowników zajmujących stanowiska kierownicze;
- liczbę oddziałów poszczególnych klas;
- liczbę uczniów w poszczególnych oddziałach;
- dla poszczególnych oddziałów.
Zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy z 24.07.2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego – projekt arkusza opiniują ogólnokrajowe związki zawodowe, ogólnokrajowe zrzeszenia związków zawodowych i ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe, jeżeli spełniają łącznie następujące kryteria:
- zrzeszają więcej niż 300 tys. członków będących osobami wykonującymi pracę zarobkową, o których mowa w art. 11 pkt 1 ustawy z 23.05.1991 r. o związkach zawodowych - dalej u.z.z.,
- działają w podmiotach gospodarki narodowej, których podstawowy rodzaj działalności określony jest w więcej niż połowie sekcji PKD.
Nie ma natomiast, co do zasady, obowiązku występowania do rady pedagogicznej o zaopiniowanie arkusza. - Trzeba jednak podkreślić, że występują rozbieżności w interpretacji art. 70 ust. 2 pkt 1 ust. 2 Prawa oświatowego - wskazuje Bożena Barszczewska, specjalizująca się w prawie oświatowym.
Zobacz wzór dokumentu w LEX: Wniosek do związków zawodowych o wydanie opinii do arkusza organizacji szkoły > >
Zmiana siatki godzin to nie czynność z zakresu prawa pracy
W arkuszu organizacji szkoły uwzględnia się zmiany kadrowe, o których już wiadomo, że będą miały miejsce w nowym roku szkolnym - przykładowo, jeżeli wiadomo już, że od września placówka będzie miała nowego dyrektora, ile godzin przypadnie mu w przyszłym roku szkolnym. Co istotne, nawet jeżeli w danym roku szkolnym nauczyciel ma mieć ograniczone godziny, to samo uwzględnienie tego w arkuszu organizacyjnym nie jest równoznaczne z wypowiedzeniem.
- Zaplanowanie liczby godzin w arkuszu organizacyjnym szkoły nie stanowi czynności z zakresu prawa pracy - wyjaśnia Joanna Lesińska, radca prawny specjalizująca się w prawie oświatowym i w prawie pracy. - Bez zgody żadnego z nauczycieli dyrektor szkoły nie może im obniżyć wymiaru zatrudnienia, z uwagi na sprzeczność takiego postępowania z art. 22 ust. 2 Karty Nauczyciela. Dotyczy to zarówno nauczyciela objętego ochroną związkową, społecznego inspektora pracy, jak i nauczyciela zatrudnionego przez mianowanie, który nie pełni takich funkcji - podkreśla. Ewentualne wypowiedzenia nauczyciele dostaną w maju, choć ze względu na braki kadrowe, z którymi boryka się oświata od kilku lat, jest to mało prawdopodobne.
Elektroniczny czy papierowy?
Namieszać, jak zwykle, mogą zmiany w przepisach, w tym roku dotyczą one liczby lekcji religii, edukacji zdrowotnej oraz edukacji obywatelskiej. MEN chce, by od 1 września 2025 r. w szkole pojawiły się dwa nowe przedmioty:
- edukacja zdrowotna – będzie realizowana nieobowiązkowo począwszy od roku szkolnego 2025/2026 w klasach IV–VIII szkoły podstawowej oraz klasach I–III branżowej szkoły I stopnia, klasach I–III liceum ogólnokształcącego i klasach I–III technikum (zastąpi wychowanie do życia w rodzinie);
- edukacja obywatelska – będzie realizowana począwszy od roku szkolnego 2025/2026 w klasie II branżowej szkoły I stopnia, a w kolejnym roku szkolnym 2026/2027 w klasie III branżowej szkoły I stopnia, od roku szkolnego 2025/2026 w klasie II liceum ogólnokształcącym i technikum, a w kolejnym roku szkolnym 2026/2027 w klasie III liceum ogólnokształcącym i technikum, natomiast w roku szkolnym 2027/2028 w klasie IV technikum.
Zmieniono też rozporządzenie dotyczące nauczania religii - nowela przewiduje, że nauka religii i etyki będzie odbywała się wymiarze jednej godziny tygodniowo. Lekcja ma znaleźć się w planie przed lub po lekcjach obowiązkowych
Część nauczycieli bez etatu na rok? ZNP punktuje zmiany w szkolnych "ramówkach">>
Wspomniane wyżej rozporządzenie regulujące zasady sporządzania arkusza nie określa, jak powinien on zostać sporządzony. - Dopuszczalna jest więc m.in. zarówno forma pisemna, jak i elektroniczna. Formalnie zatem dyrektor szkoły może wnieść projekt arkusza do organu prowadzącego na piśmie, nawet jeśli ten organ w ramach odpowiedzialności za działalność szkoły (art. 10 ust. 1 u.p.o.) udostępnia szkole jakiś system elektroniczny - wyjaśnia Joanna Lesińska.
Cena promocyjna: 45 zł
|Cena regularna: 50 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 36 zł
Zmiana arkusza organizacyjnego szkoły
Przepisy rozporządzenia w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli wyraźnie oddzielają zasady aneksowania arkuszy, uzależniając sposób jego dokonywania od daty przeprowadzania zmian. W przypadku wprowadzenia zmian do zatwierdzonego arkusza organizacji szkoły lub przedszkola do 30 września:
- opinie związków zawodowych oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny są wydawane w terminie 4 dni roboczych od dnia otrzymania zmian;
- organ prowadzący szkołę lub przedszkole zatwierdza zmiany, nie później niż w terminie 7 dni roboczych od dnia ich otrzymania.
Natomiast w przypadku gdy zmiany do arkusza są wprowadzane po 30 września danego roku, wówczas organ prowadzący szkołę lub przedszkole zatwierdza te zmiany w terminie siedmiu dni roboczych od dnia ich otrzymania. Jak wynika z powołanych regulacji, w przypadku gdy aneksowanie arkusza następuje po tej dacie, dyrektor szkoły lub przedszkola nie zasięga opinii zakładowej organizacji związkowej, z kolei organ prowadzący nie zasięga opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Wprowadzenie zmian do zaopiniowanego arkusza organizacyjnego wymaga ponowienia procedury opiniodawczej ze związkami zawodowymi i organem sprawującym nadzór pedagogiczny.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
