Aby ustalić wysokość średniego wynagrodzenia nauczyciela, należy sięgnąć do art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (t.jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1189). , określa on współczynniki, przez które należy pomnożyć przez kwotę bazową.
Średnie wynagrodzenie nauczyciela
Wyliczane w ten sposób średnie wynagrodzenie to teoretyczny model, który służy przede wszystkim do planowania i oceny działań jednostek samorządu terytorialnego. Dzięki tym kwotom mogą one zaplanować, ile pieniędzy wydadzą na wypłaty dla zatrudnianych przez siebie pedagogów.
Średnie wynagrodzenie nauczyciela od 1 stycznia 2020:
- nauczyciel stażysta - 100 proc. kwoty bazowej - 3 337,55 zł;
- nauczyciel kontraktowy - 111 proc. kwoty bazowej - ok. 3 704,68 zł;
- nauczyciel mianowany - 144 proc. kwoty bazowej - ok. 4 806 zł
- nauczyciel dyplomowany - 184 proc. kwoty bazowej - ok. 6 141 zł.
Czytaj w LEX: Zasady opracowywania regulaminu wynagradzania nauczycieli według najnowszej linii orzeczniczej organów nadzoru >
Średnie wynagrodzenie nauczyciela od 1 września 2020:
- nauczyciel stażysta - 100 proc. kwoty bazowej - 3 537,80 zł;
- nauczyciel kontraktowy - 111 proc. kwoty bazowej - ok. 3 537,80 zł;
- nauczyciel mianowany - 144 proc. kwoty bazowej - ok. 5 094,432 zł
- nauczyciel dyplomowany - 184 proc. kwoty bazowej - ok. 6 509,552 zł.
Średnie wynagrodzenie nauczyciela od 1 stycznia 2021:
- nauczyciel stażysta - 100 proc. kwoty bazowej - 3 537,80 zł;
- nauczyciel kontraktowy - 111 proc. kwoty bazowej - ok. 3 537,80 zł;
- nauczyciel mianowany - 144 proc. kwoty bazowej - ok. 5 094,432 zł
- nauczyciel dyplomowany - 184 proc. kwoty bazowej - ok. 6 509,552 zł.
Średnie wynagrodzenie nauczyciela od 1 stycznia 2022 (ustawa budżetowa):
- nauczyciel stażysta - 100 proc. kwoty bazowej - 3 537,80 zł;
- nauczyciel kontraktowy - 111 proc. kwoty bazowej - ok. 3 537,80 zł;
- nauczyciel mianowany - 144 proc. kwoty bazowej - ok. 5 094,432 zł
- nauczyciel dyplomowany - 184 proc. kwoty bazowej - ok. 6 509,552 zł.
W 2023 r. średnie wynagrodzenie nauczyciela wynosiło:
- nauczyciel początkujący - 4777,86 zł
- nauczyciel mianowany - 5733,43 zł
- nauczyciel dyplomowany - 7326 zł
W 2024 r. średnie wynagrodzenia nauczyciela brutto wynosiło:
- dla początkujących: 6353 zł
- dla mianowanych: 7453,47 zł
- dla dyplomowanych: 9523,88 zł
Kwota bazowa, na podstawie której wyliczane są średnie wynagrodzenia nauczycieli w 2025 r. wzrośnie o 5 proc. do ok. 5 434,82 zł. Oznacza to, że średnie wynagrodzenia nauczycieli w roku 2025 będą wynosić:
- Nauczyciel początkujący: 6 670,65 zł (wzrost o 5,00 proc. o 317,65 zł);
- Nauczyciel mianowany: 7 826,14 zł (wzrost o 5,00 proc. o 372,67 zł);
- Nauczyciel dyplomowany: 10 000,07 zł (wzrost o 5,00 proc. o 476,19 zł).
Co więcej: "średnie wynagrodzenie nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego, określone w Karcie Nauczyciela, musi być osiągnięte na obszarze działania danej jednostki samorządu terytorialnego, a nie przez każdego nauczyciela zatrudnionego w szkole prowadzonej przez tę jednostkę (...) może się zdarzyć, iż jeden nauczyciel będzie otrzymywał wynagrodzenie niższe od średniego, a drugi wyższe, w sumie zaś ich wynagrodzenia nie będą niższe od średniego wynagrodzenia wynikającego z Karty Nauczyciela." [Barański Andrzej, Rozwadowska-Skrzeczyńska Joanna, Szymańska Maria, Karta Nauczyciela. Komentarz, wyd. X, Wolters Kluwer 2018], kwoty te zatem w żaden sposób nie przesądzają, ile zarobi konkretny nauczyciel w danym roku.
Czytaj w LEX: Wynagrodzenie urlopowe i ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy nauczycieli >
Cena promocyjna: 55.2 zł
|Cena regularna: 69 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 6.9 zł
Składniki średniego wynagrodzenia:
- wynagrodzenie zasadnicze;
- dodatki: za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego oraz za warunki pracy;
- wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw;
- nagrody i inne świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyłączeniem świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i dodatków socjalnych.
Podwyżki dla nauczycieli od 1 stycznia 2020 r. - poprawki>>
Jednorazowy dodatek uzupełniający
Średnie wynagrodzenia bierze się pod uwagę przy weryfikacji tego, czy dana jednostka samorządu terytorialnego wywiązała się z obowiązków wobec zatrudnianych przez siebie pedagogów. Co roku, do 20 stycznia, organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego przeprowadza analizę poniesionych w poprzednim roku kalendarzowym wydatków na wynagrodzenia nauczycieli w odniesieniu do wysokości średnich wynagrodzeń. Jeżeli okazuje się, że nauczycielom nie wypłacono owych średnich pensji, samorząd ma obowiązek wypłacić im wyrównanie. Oczywiście - jak już wyżej wspomniano - dotyczy to średniej, a nie wyrównania dla konkretnego nauczyciela, który nie osiągnął kwot wymienionych w Karcie Nauczyciela.
Czytaj w LEX: Nagrody jubileuszowe dla nauczycieli >
Sposób wyliczania jednorazowego dodatku uzupełniającego określa art. 30a Karty Nauczyciela - kwotę różnicy pomiędzy średnim a wypłaconym wynagrodzeniem dzieli się między nauczycieli zatrudnionych i pobierających wynagrodzenie w roku, dla którego ją ustalono i wypłaca do 31 stycznia proporcjonalnie do okresu zatrudnienia oraz osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego.
Sprawdź również książkę: System wynagradzania nauczycieli >>
Wspomniane świadczenie od lat krytykowane jest przez samorządowców, którzy alarmują, że rujnuje ono budżety gmin - domagają się oni wykreślenia art. 30a Karty Nauczyciela. Pojawiały się już także rządowe projekty, w których przychylano się do tych postulatów, ale ze zmian rezygnowano na etapie procedowania ustaw (taka zmiana znalazła się m.in. w przepisach nowelizujących poszczególne regulacje w związku z reformą oświaty).
Czytaj w LEX:
- Awans zawodowy na stopień nauczyciela kontraktowego od 1 września 2019 r. >
- Awans zawodowy na stopień nauczyciela dyplomowanego od 1 września 2019 r. >
- Awans zawodowy na stopień nauczyciela mianowanego od 1 września 2019 r. >
Minimalne wynagrodzenie nauczyciela w rozporządzeniu
Wspomniany już art. 30 Karty Nauczyciela zobowiązuje ministra właściwego do spraw oświaty do określenia kwot minimalnego zasadniczego wynagrodzenia nauczycieli - robi to w porozumieniu z ministrem pracy oraz po zasięgnięciu opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Czytaj w LEX: Wynagrodzenie nauczycieli za godziny ponadwymiarowe w dniach wolnych od pracy >
Rozporządzenie w tej sprawie wydawane jest co roku, nawet gdy wynagrodzenia pozostają na tym samym poziomie. Zazwyczaj jednak dokonywana jest nowelizacja rozporządzenia MEN z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. z 2014 poz. 416). Musi uwzględnić stopnie awansu zawodowego, poziom wykształcenia nauczycieli i wymiar zajęć obowiązkowych, stanowiska kierownicze w szkole i sprawowane funkcje, stopień zaangażowania nauczycieli w pracę oraz zapewniając, że wynagrodzenie za pracę w dniu wolnym od pracy uwzględnia osobistą stawkę zaszeregowania nauczyciela i dodatek za warunki pracy.
Dodatek motywacyjny i funkcyjny
Dodatek motywacyjny przysługuje pedagogom, którzy wykazują się osiągnięciami w procesie dydaktycznym lub pracy wychowawczo-opiekuńczej.
Czytaj w LEX: Dodatek motywacyjny nauczycieli w okresie wakacyjnym >
Nauczyciel otrzyma go również za:
- wprowadzanie innowacji pedagogicznych, skutkujących efektami w procesie kształcenia i wychowania;
- zaangażowanie w realizację czynności i zajęć dodatkowych;
- szczególnie efektywne wypełnianie zadań i obowiązków związanych z powierzonym stanowiskiem;
- realizowanie w szkole zadań edukacyjnych, wynikających z przyjętych przez organ prowadzący priorytetów w realizowanej lokalnej polityce oświatowej.
Szczegółowe zasady przyznawania dodatku określa w uchwale organ prowadzący szkołę, jednak muszą być one zgodne z treścią rozporządzenia - każdy pedagog, który spełnia ww. warunki ma prawo do otrzymania świadczenia, choćby w minimalnej wysokości. W razie odmowy przyznania należnego dodatku lub jego cofnięcia nauczyciel powinien wystąpić na drogę sądową.
Czytaj w LEX: Wynagrodzenie nauczyciela za godziny ponadwymiarowe >
Do uzyskania dodatku funkcyjnego uprawnieni są nauczyciele, którym powierzono: stanowisko dyrektora lub wicedyrektora lub sprawowanie funkcji: wychowawcy klasy, doradcy metodycznego lub nauczyciela-konsultanta lub opiekuna stażu (§5 r.w.n.). Podobnie jak w przypadku dodatku motywacyjnego, nie można wprowadzać dodatkowych warunków uzyskania świadczenia - nawet związanych ze skutecznym sprawowaniem jednej z tych funkcji. Od 1 września 2019 r. dodatek za wychowawstwo musi wynosić minimalnie 300 zł (art. 34a Karty Nauczyciela).
Sprawdź również książkę: System wynagradzania nauczycieli >>
Przesłanki przyznania dodatku za trudne warunki pracy również określa r.w.n. - świadczenie przysługuje m.in. nauczycielom szkół górniczych prowadzącym zajęcia pod ziemią, pedagogom zatrudnionym w zakładach poprawczych oraz prowadzącym zajęcia w więzieniach (§ 8 r.w.n.).
Dodatek za wysługę lat
Wynika z Karty Nauczyciela, a konkretnie art. 33 ust. 1 tej ustawy i wynosi 1 proc. wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, wypłacany w okresach miesięcznych poczynając od czwartego roku pracy- górną granicą jest 20 proc. wynagrodzenia zasadniczego. Pierwszy dodatek nauczyciel otrzyma po zakończeniu trzeciego roku pracy, a wysokość świadczenia wyniesie 3 proc. wynagrodzenia zasadniczego.
Należy pamiętać jednak, że sformułowanie "od czwartego roku pracy" wcale nie odnosi się jedynie do pracy w charakterze nauczyciela (wyrok SN z dnia 6 października 2005 r., II PK 65/05) - wlicza się do niego czas poprzedniego zatrudnienia oraz okresy, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych (np. urlop wychowawczy).
Nagroda jubileuszowa
Za wieloletnią pracę nauczyciel otrzymuje nagrodę jubileuszową - jej wysokość określa art. 47 KN:
- za 20 lat pracy - 75 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
- za 25 lat pracy - 100 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
- za 30 lat pracy - 150 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
- za 35 lat pracy - 200 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
- za 40 lat pracy - 250 proc. wynagrodzenia miesięcznego.
Szczegółowe zasady wyliczania czasu pracy, od którego zależy nagroda, określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających nauczyciela do nagrody jubileuszowej oraz szczegółowych zasad jej obliczania i wypłacania (Dz. U. poz. 1418). Wlicza się do niego czas zatrudnienia oraz okresy, od których zależą uprawnienia pracownicze, tj. m.in. okres: pobierania zasiłku dla bezrobotnych i stypendium stażowego, służby wojskowej czy też pracy na roli.
Sprawdź w LEX: W jakich sytuacjach nauczycielowi przysługuje wcześniejsza nagroda jubileuszowa? >
Aby uzyskać prawo do nagrody, pedagog nie musi pracować w szkole przez cały czas, wymagane jest jedynie zatrudnienie w charakterze nauczyciela w dniu upływu okresu wymienionego w przepisie. Wysokość nagrody określa się na podstawie wynagrodzenia, które nauczyciel otrzymuje w dniu nabycia prawa do nagrody - wyjątkiem jest sytuacja, gdy pedagog otrzyma podwyżkę w czasie pomiędzy uzyskaniem uprawnień a wypłatą świadczenia - wtedy kwotę wylicza się na podstawie wyższego wynagrodzenia z dnia wypłaty nagrody. Warto pamiętać, że dla uzyskanie prawa do nagrody nie ma znaczenia fakt, że nauczyciel przebywa na zwolnieniu lekarskim w dniu upływu wymaganego okresu.
Sprawdź w LEX: Czy dla nauczycielki zatrudnionej na okres roku szkolnego przewidziane jest dodatkowe wynagrodzenie roczne? >
Dodatkowe wynagrodzenie roczne - "trzynastka"
Jak stanowi art. 48 KN nauczycielowi przysługuje dodatkowe wynagrodzenie roczne, czyli tzw. trzynastka. Wynagrodzenie w pełnej wysokości otrzyma pedagog, który przepracuje cały rok kalendarzowy u danego pracodawcy, aby otrzymać część wystarczy przepracować sześć miesięcy; kwota ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu. Wyjątkiem są sytuacje, gdy nauczyciel przebywa na urlopach: wychowawczym, dla poratowania zdrowia lub naukowym - w takiej sytuacji pedagog otrzyma trzynastkę nawet, gdy nie przepracuje sześciu miesięcy. Z tym, że wynagrodzenie zostanie proporcjonalnie zmniejszone;. pedagog, który przebywa na urlopie przez cały rok, traci prawo do trzynastki.
Czytaj w LEX: Dodatkowe wynagrodzenie roczne nauczycieli >
Wynagrodzenie nauczycieli wyższe od 1 stycznia 2025 r.
Ministerstwo edukacji zaproponowało następujące stawki minimalnego wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli z pierwszej grupy zaszeregowania płacowego (tj. posiadających tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym):
- Nieposiadający stopnia awansu zawodowego (nauczyciel początkujący): 5 153,40 zł (wzrost o 5,00 proc. o 245,40 zł);
- Nauczyciel mianowany: 5 309,85 zł (wzrost o 5,00 proc. o 252,85 zł);
- Nauczyciel dyplomowany: 6 210,75 zł (wzrost o 5,00 proc. o 295,75 zł).
Ile zarabiają nauczyciele? -minimalne wynagrodzenie nauczyciela od 1 kwietnia 2018 r.:
- Nauczyciel stażysta: 2 841 zł
- Nauczyciel kontraktowy: 2 487 zł
- Nauczyciel mianowany: 2 824 zł
- Nauczyciel dyplomowany: 3 317 zł
Minimalne wynagrodzenie nauczyciela od 1 stycznia 2019 r.
- Nauczyciel stażysta: 2 538 zł
- Nauczyciel kontraktowy: 2 611 zł
- Nauczyciel mianowany: 2 965 zł
- Nauczyciel dyplomowany: 3 483 zł
Minimalne wynagrodzenie nauczyciela od 1 września 2020 r.:
- Nauczyciel stażysta: 2 949 zł
- Nauczyciel kontraktowy: 3 034 zł
- Nauczyciel mianowany: 3 445 zł
- Nauczyciel dyplomowany: 4 046 zł
Minimalne wynagrodzenie nauczyciela od 1 września 2021 r.:
- Nauczyciel stażysta: 2 949 zł
- Nauczyciel kontraktowy: 3 034 zł
- Nauczyciel mianowany: 3 445 zł
- Nauczyciel dyplomowany: 4 046 zł
Minimalne wynagrodzenie nauczyciela od 1 września 2022 r.:
- Nauczyciel początkujący: 3 424 zł
- Nauczyciel mianowany: 3 597 zł
- Nauczyciel dyplomowany: 4 224 zł
Zarobki minimalne nauczyciela w 2023 r. - zakładając wzrost wynagrodzeń nauczycieli o 7,8 proc. - wyniosą (brutto):
- nauczyciel początkujący - 3 691 zł
- nauczyciel mianowany - 3597 zł
- nauczyciel dyplomowany - 4 553 zł
Minimalne wynagrodzenie nauczyciela od 1 stycznia 2024 r.:
- Nauczyciel początkujący: 4 908 zł
- Nauczyciel mianowany: 5 057 zł
- Nauczyciel dyplomowany: 5 915 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
