Autor petycji wskazuje, że niedopuszczanie do egzaminu radcowskiego aplikantów adwokackich oraz do egzaminu adwokackiego aplikantów radcowskich (pomimo podobieństw obu zawodów i możliwości wspólnego odbywania szkoleń w trakcie aplikacji) wydaje się absurdem. W swojej petycji przypomina, że do takich egzaminów bez odbywania aplikacji mogą przystąpić:

  • doktorzy nauk prawnych;
  • osoby, które przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione na stanowisku referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, asystenta prokuratora, asystenta sędziego lub były zatrudnione w Sądzie Najwyższym, Trybunale Konstytucyjnym lub w międzynarodowym organie sądowym, w szczególności w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej lub Europejskim Trybunale Praw Człowieka i wykonywały zadania odpowiadające czynnościom asystenta sędziego;
  • osoby, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu wykonywały na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej, wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata lub radcę prawnego w kancelarii adwokackiej, zespole adwokackim, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej;
  • osoby, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione w urzędach organów władzy publicznej i wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej na rzecz tych urzędów;
  • osoby, które po ukończeniu aplikacji legislacyjnej przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione w urzędach organów władzy publicznej lub w państwowych jednostkach organizacyjnych i wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane z tworzeniem projektów ustaw, rozporządzeń lub aktów prawa miejscowego. 

  Czytaj: Od "gały" na egzaminie prawniczym można się odwołać>>

Dwa prawie identyczne zawody i egzaminy

W petycji wskazano, że zawód radcy prawnego i adwokata są praktycznie identyczne. Co więcej, kandydaci na aplikantów radcowskich i adwokackich podchodzą do identycznego egzaminu wstępnego na aplikację radcowską/adwokacką przygotowanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości, z takim samym zakresem ustaw i traktatów międzynarodowych.

Praktycznie identyczne są egzaminy radcowskie i adwokackie z tą różnicą, że na egzaminie radcowskim przeprowadza się egzamin z etyki radców prawnych, a na egzaminie adwokackim z etyki adwokatury. Adwokaci i radcowie prawni mają prawo występować we wszystkich rodzajach postępowań. W przypadku radców prawnych pozostających w stosunku pracy, jest to tylko niemożliwe w przypadku postępowań karnych, karno-skarbowych, dyscyplinarnych w charakterze obrońcy podejrzanego lub oskarżonego. W sytuacji, gdy radca prawny miałby występować w charakterze pełnomocnika pokrzywdzonego w procesie karnym, wymóg niepozostawania w stosunku pracy nie jest konieczny - przypomniano. 

Potrzebne dla aplikantów "na etacie"

Powołano się też na konkretne przykłady. - Adwokat nie może, w odróżnieniu od radców prawnych, być zatrudniony w ramach umowy o pracę, z wyjątkiem pracy w szkolnictwie wyższym w charakterze pracownika badawczego lub badawczo-dydaktycznego. Warto podkreślić, iż ustawa prawo o adwokaturze nie zabrania zawierania umów o pracę z jakimkolwiek pracodawcą aplikantowi adwokackiemu. Radcowie prawni i aplikanci radcowscy mają (w przeciwieństwie do adwokatów) niczym nieograniczone prawo do zawierania umów o pracę. W takiej sytuacji, przykładowo urzędnik administracji publicznej, będący aplikantem adwokackim, musiałby rozwiązać umowę o pracę, aby uzyskać uprawnienia adwokata, pomimo zdanego egzaminu adwokackiego - wskazano w petycji.

W takiej sytuacji, zdaniem autora petycji, należało umożliwić aplikantowi adwokackiemu możliwość podejścia do egzaminu radcowskiego, aby dalej kontynuować świadczenie pracy. Przywołuje też art. 76 ust. 3 prawa o adwokaturze, który dopuszcza możliwość organizowania szkolenia aplikantów adwokackich wspólnie z aplikantami radcowskimi.

 

Formalnie nie ma przeszkód

Adwokat dr Aleksandra Kluczewska, prowadząca Kancelarię Adwokacką w Krakowie i Olkuszu, przypomina, że zakaz zdawania przez aplikantów adwokackich lub radcowskich egzaminu zawodowego z drugiej profesji (radcowskiego lub adwokackiego) wynika z regulacji prawnych, które rozdzielają te dwa zawody i wymagają ukończenia konkretnej aplikacji, by móc przystąpić do egzaminu.

Jest to zrozumiałe, gdyż obie te profesje oparte są na różnych regulacjach prawnych. Formalnie nie byłoby przeszkód, aby taką możliwość wprowadzić, gdyż zakres materiału potrzebnego do zdania egzaminu jest prawie tożsamy (prawo karne, prawo cywilne, prawo administracyjne, prawo gospodarcze oraz etyka). Jeśli chodzi o ten ostatni przedmiot, to nasza regulacja, adwokatów, różni się od tej radcowskiej i to już przemawia za tym, aby nie dopuszczać możliwości zdawania egzaminu radcowskiego przez osobę, która ukończyła aplikację adwokacką (i odwrotnie) - wskazuje. 

Jak zaznacza dr mec. Kluczewska, inne rozwiązanie doprowadzałoby również do zamieszania organizacyjnego. - Z założenia osoba, która odbywa aplikację adwokacką lub radcowską, jest przygotowana do konkretnego egzaminu. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby w przyszłości, po zdanym egzaminie, zdecydowała się, aby przepisać się do innego zawodu. W takim przypadku migracje między zawodami adwokata i radcy prawnego są jak najbardziej dopuszczalne - podsumowuje.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.