O powołanie rzecznika ad hoc wnioskowała pismem z 11 kwietnia 2025 r. prezes Sądu Okręgowego w Warszawie. Podstawą jest tutaj art. 112b par. 1 i 2 ustawy z 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Sędzia mogła popełnić delikt dyscyplinarny

Jak informuje MS, sprawa dotyczy podejrzenia popełnienia deliktu dyscyplinarnego z art. 107 par. 1 pkt 5 u.s.p., polegającego na odmowie wykonywania obowiązków, a w szczególności rozpoznawania spraw w Sekcji postępowania przygotowawczego oraz spraw o wydanie wyroku łącznego, w ramach XII Wydziału Karnego Sądu Okręgowego w Warszawie. Sekcję utworzyła z dniem 7 lutego 2025 r. prezes Sądu Apelacyjnego w Warszawie.

Chodzi o słynną już specjalną sekcję, do której skierowano 10 sędziów powołanych po 2017 r., by nie sądzili procesów inicjowanych aktem oskarżenia prokuratury, które kończą się wydaniem wyroku, ani nie decydowali o przedłużaniu aresztów. Wydawać mają tylko orzeczenia w sprawach dotyczących: zażaleń na postanowienia i zarządzenia prokuratora; wniosków prokuratora o uchylenie tajemnicy bankowej; wniosków o uchylenie tajemnicy zawodowej; wydania wyroków łącznych.

Czytaj: Powstała „sekcja neo-sędziów” w Sądzie Okręgowym w Warszawie>>

Z informacji przesłanych przez prezesa SO w Warszawie wynika, że sędzia Mirosława Chyr-Brzeszczak od 7 lutego 2025 r. faktycznie odmawia wykonywania obowiązków, zgodnie z prawomocnym podziałem czynności. Dotyczy to w szczególności spraw rejestrowanych w wykazie Kp, kategorii 63a (zażalenia na umorzenie lub odmowę wszczęcia postępowania przygotowawczego) i 63c ("inne" sprawy rejestrowe) oraz w repertorium K, kategorii 65f (sprawy o wydanie wyroku łącznego). Odwołania sędzi Chyr-Brzeszczak od podziału czynności z 5 lutego 2025 r. (obowiązującego od 7 lutego) oraz z 19 lutego 2025 r. (obowiązującego od 20 lutego) zostały uznane za niedopuszczalne i zwrócone odpowiednio przez wiceprezesa SO w Warszawie pismem z 21 lutego 2025 r. - wskazano.
Jak dodano, opisane zachowanie może realizować znamiona uchybienia godności urzędu poprzez rażące naruszenie etycznej zasady pełnienia służby sędziowskiej, wyrażonej w par. 8 Zbioru Zasad Etyki Zawodowej Sędziów i Asesorów Sądowych. - Zgodnie z nią, sędzia ma obowiązek podejmować czynności bez zwłoki, bez narażania stron i Skarbu Państwa na niepotrzebne koszty. Jest to tym bardziej rażące, że inni sędziowie Sekcji, mimo wniesienia odwołań, podjęli czynności - wskazano.

Decyzję uzasadniono też obawami o brak obiektywizmu zastępców rzecznika dyscyplinarnego przy Sądzie Apelacyjnym w Warszawie, powołanych przez sędziego Piotra Schaba, w tym samą sędzię Chyr-Brzeszczak, powołaną na stanowisko zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Warszawie.

Czytaj: Po roku TK zajmie się uprawnieniami ministra do powołania rzeczników ad hoc>>

Ilu rzeczników ad hoc? 

Do 11 kwietnia 2025 r. minister sprawiedliwości - jak wynika z danych przekazanych serwisowi Prawo.pl - powołał łącznie 6 rzeczników dyscyplinarnych Ministra Sprawiedliwości (Grzegorza Kasickiego – sędziego SO w Szczecinie, Włodzimierza Brazewicza – sędziego SA w Gdańsku, Przemysława Szymańskiego – sędziego SA w Krakowie, Andrzeja Krasnodębskiego – sędziego SO w Warszawie, Cezariusza Baćkowskiego – sędziego SA we Wrocławiu, Barbarę Augustyniak – sędzię SA w Łodzi); wydał łącznie 36 zarządzeń w przedmiocie powołania RDMS, czyli tzw. rzeczników dyscyplinarnych ad hoc do konkretnych spraw. Zarządzenia dotyczą łącznie około 75 sędziów i 108 postępowań/spraw.

Rzecznicy dyscyplinarni ministra sprawiedliwości wstąpili (22 zarządzenia MS) do około 94 postępowań wszczętych przez Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych i jego zastępców (w tym zastępców rzeczników dyscyplinarnych przy Sądach Apelacyjnych i Sądach Okręgowych). W 4 przypadkach zapadły wyroki uniewinniające, w 2 sprawach wniesiono odwołanie od zapadłego orzeczenia, w 48 sprawach zapadły orzeczenia o umorzeniu postępowania dyscyplinarnego, w 1 sprawie rozstrzygnięcie o odmowie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego oraz w 5 sprawach postanowienia o zawieszeniu postępowania dyscyplinarnego. 

Minister sprawiedliwości powołał także rzeczników dyscyplinarnych do prowadzenia nowych spraw (14 zarządzeń MS).  Sprawy te dotyczą łącznie około 29 sędziów. Z danych będących w posiadaniu Departamentu Nadzoru Administracyjnego wynika, że w 1 sprawie podjęto czynności wyjaśniające, a w innych sprawach wydano 9 postanowień o przedstawieniu zarzutów, 4 postanowienia o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego, oraz skierowano 1 wniosek o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej oraz zawiadomiono Prokuraturę Krajową o możliwości popełnienia przestępstwa przez sędziego. 

Pierwsze zarządzenie ministra sprawiedliwości o powołaniu rzecznika dyscyplinarnego ministra sprawiedliwości pochodzi z 26 stycznia 2024 r. Natomiast zarządzenia ministra - jak informuje resort - dotyczą jedynie spraw i postępowań, w których nie zapadły jeszcze prawomocne decyzje, nie dotyczą też spraw prawomocnie zakończonych.