Środowe orzeczenie TK jest kolejnym, w którym uznano niekonstytucyjność automatycznego orzekania dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów w określonych sytuacjach. Już w zeszłym roku - na początku czerwca 2024 r. - Trybunał orzekł, że niekonstytucyjne jest takie obligatoryjne zobowiązanie sądu do orzekania dożywotniego zakazu wobec sprawcy powtórnie skazanego za przestępstwo prowadzenia auta w stanie nietrzeźwości. Zeszłoroczny wyrok TK dotyczył art. 42 par. 3 Kodeksu karnego obligującego do orzeczenia takiego dożywotniego zakazu w razie popełnienia przestępstwa określonego w art. 178a par. 4 K.k. Ten ostatni przepis mówi zaś o ponownym skazaniu za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości. Tym razem rozpatrywał art. 42 kodeksu karnego par. 4 - również nakazujący orzekanie dożywotnich zakazów prowadzenia pojazdów za recydywę jazdy po pijanemu.

Czytaj: TK eliminuje z kodeksu dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów>>

Sąd związany przepisem

Sędzia Justyn Piskorski wskazywał, że przepis kodeksu karnego zakwestionowany w środę przez Trybunał stanowi, że "sąd - w razie wystąpienia określonych przesłanek - ma obowiązek orzec środek karny w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych". - Tym samym dochodzi do związania sądu, który ma ograniczone możliwości zastosowania w przypadku sprawców czynów zabronionych zasad wymiaru kary - mówił.

Piskorski dodał, że w przepisie nawet nie przewidziano żadnej możliwości odstąpienia od takiej dożywotniej sankcji. - Inaczej niż w art. 42 par. 3 K.k. ustawodawca nie dał sądowi nawet iluzji możliwości zadecydowania o zasadności jej wymierzenia - wskazał sędzia TK.

Zdaniem Trybunału ustawodawca mógł zaś pozostawić stosowanie tego zakazu – choćby nawet dożywotniego – w gestii sądu. Tymczasem - jak ocenił TK - "z niezrozumiałych przyczyn sprowadził sąd orzekający do roli narzędzia, mającego niezależnie od okoliczności, w razie wystąpienia przesłanek opisanych w obu przepisach, zastosować dożywotni i obligatoryjny środek karny".

Orzeczenie Trybunału zapadło w składzie pięciorga sędziów pod przewodnictwem wiceprezesa TK Bartłomieja Sochańskiego.

W grudniu 2024 rząd przyjął uchwałę, że wyroki Trybunału Konstytucyjnego nie będą publikowane, bo TK w aktualnym składzie jest niezdolny do wykonywania zadań określonych w art. 188 i art. 189 Konstytucji, a ogłaszanie w dziennikach urzędowych jego rozstrzygnięć mogłoby doprowadzić do utrwalenia stanu kryzysu praworządności. Wcześniej, w marcu 2024 r., Sejm przyjął uchwałę, w której stwierdził, że "uwzględnienie w działalności organu władzy publicznej rozstrzygnięć TK wydanych z naruszeniem prawa może zostać uznane za naruszenie zasady legalizmu przez te organy". W uchwale stwierdzono też m.in., że ze względu na uchwały sejmowe z grudnia 2015 r. dotyczące wyboru sędziów TK, które zostały podjęte z rażącym naruszeniem prawa - Mariusz Muszyński, Jarosław Wyrembak i Justyn Piskorski nie są sędziami TK.

Czytaj: Wyroki Trybunału Konstytucyjnego nie będą publikowane - jest uchwała rządu>>

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.