Celem ustawy z 4 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego jest podwyższenie limitów wydatków budżetu państwa, będących skutkiem finansowania ustawy o Narodowym Instytucie Wolności, określenie limitu wydatków na kolejne 10 lat, a także umożliwienie zlecania NIW zadań przez ministrów kierujących działami administracji rządowej.
Dotychczasowe przepisy wskazywały, że jedynie Przewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego mógł zlecać NIW dodatkowe zadania, o ile zapewni na nie odpowiednie środki w formie dotacji celowych. Nowelizacja wprowadza możliwość zlecania zadań przez wszystkich ministrów kierujących działami administracji rządowej – również pod warunkiem zapewnienia odpowiednich dotacji.
Nowela wprowadza też zwiększone limity wydatków budżetowych:
- na rok 2025: wzrost z 213 mln zł do 309 mln zł,
- na rok 2026: wzrost z 214 mln zł do 234,3 mln zł,
- na lata 2027–2036: maksymalny limit – 2,426 mld zł.
Zwiększone finansowanie obejmuje m.in.:
- Rządowy Program Wsparcia Rozwoju Organizacji Harcerskich i Skautowych,
- Rządowy Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich,
- dotacje dla Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.
Jednym z powodów zmian ma być podniesienie limitu na nowy program rządowy „Moc Małych Społeczności”, który, wedle planów, ma w tym roku zostać zrealizowany przez NIW. Program jest adresowany do organizacji spoza dużych miast (poniżej 100 tys. mieszkańców) oraz organizacji małych i średnich, których przychód nie przekracza 200 tys. zł rocznie. Ma on wzmocnić odporność społeczności lokalnych, czyli ich zdolność do reagowania w sytuacjach kryzysowych, np. podczas klęsk żywiołowych. Na ten cel przeznaczonych jest 70 mln zł.
Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
