Termin na przygotowanie planów ogólnych

Istotą planowanych rozwiązań jest przesunięcie terminu obowiązywania studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, wskazanego w ustawie z 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw na dzień 30 czerwca 2026 r., czyli o 6 miesięcy dłużej. W konsekwencji zmianie ulegną również inne powiązane terminy, określające wejście w życie poszczególnych znowelizowanych przepisów reformy systemu planowania przestrzennego W zakresie m.in.:

obowiązku opracowania strategii rozwoju gminy,
uruchomienia Rejestru Urbanistycznego i udostępniania w nim danych przestrzennych,
obowiązku tworzenia danych przestrzennych dla miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w rozszerzonym zakresie,
zasad wydawania decyzji o warunkach zabudowy oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Przesunięcie terminu ma pozwolić na dokończenie przez gminy sporządzania planów ogólnych, bez zawieszenia uchwalania planów miejscowych oraz wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Sejm uchwalił ustawę wraz z poprawkami złożonymi przez posłów KO, które umożliwiają uchwalenie planów ogólnych z uwzględnieniem granic obszaru objętego opracowaniem oraz uwarunkowań aktualnych w dniu przekazania projektu planu ogólnego do opiniowania i uzgodnień. Brak takiego rozstrzygnięcia utrudniałby przygotowanie dokumentów przez ciągłą potrzebę aktualizacji.

Przeczytaj także:

Ważność wuzetek

Kancelaria Prezydenta zaznacza też, że obecnie obowiązująca ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, zgodnie z wprowadzoną reformą systemu planowania i zagospodarowania przestrzennego zawartą w nowelizacji ustawy z 7 lipca 2023 r., ograniczyła obowiązywanie decyzji o warunkach zabudowy — będą one obowiązywały przez okres 5 lat. Podpisana właśnie ustawa z 4 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw nie wprowadziła zmiany wydłużającej okres obowiązywania bezterminowej decyzji o warunkach zabudowy.

Tak więc gminy od dnia 1 stycznia 2026 r. mają obowiązek wydawać terminowe decyzje o warunkach zabudowy, czyli ważne przez pięć lat. Zgodnie z art. 64c ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, decyzje o warunkach zabudowy będą wygasały po upływie 5 lat od dnia, kiedy stały się prawomocne. Przepis ten wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.

Oprócz zmiany terminu obowiązywania studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin projektowane rozwiązania mają doprowadzić do eliminacji oczywistych omyłek i wątpliwości interpretacyjnych, które ujawniły się w trakcie stosowania ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Przyczyny nowelizacji

Ministerstwo Rozwoju i Technologii, inicjator noweli, przypomina, że ustawa zobligowała gminy do sporządzenia planów ogólnych – nowych opracowań planistycznych, obejmujących całą gminę i sporządzanych wyłącznie w formie cyfrowej. Podkreśliło, że dokument w znacznej mierze zastąpi dotychczasowe studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, które zgodnie z nowelizacji stracą moc najpóźniej 1 stycznia 2026 r. W tym samym terminie zakończy się okres przejściowy i wejdą w życie wszystkie znowelizowane przepisy reformy systemu planowania przestrzennego.

Istnieje więc obawa, że dla wielu gmin termin ten będzie niewystarczający i do tego czasu prace nie zostaną zakończone. MRiT argumentuje, że do końca stycznia 2025 r. prawie 75 proc. gmin zgłosiło zbiór danych przestrzennych dla planu ogólnego do ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych, co oznacza, że przynajmniej tyle gmin przystąpiło do sporządzania planu ogólnego.

Zdaniem resortu konieczne jest więc wydłużenie obowiązującego terminu, co pozwoli gminom na dokończenie procedur sporządzania planów ogólnych bez zawieszenia uchwalania planów miejscowych oraz wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Zgodnie z obowiązującymi przepisami po 1 stycznia 2026 r. uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu będzie możliwe, jeśli w danej gminie wszedł w życie plan ogólny.

Z informacji przekazanych przez resort wynika, że prace nad planami ogólnymi rozpoczęły się w 1992 z 2477 gmin. Dzięki nowelizacji gminy zachowają szansę na refinansowanie z KPO przygotowania dokumentów planistycznych w łącznej kwocie 870 mln zł.

Nowość