| Doradca | Daniel VOCES DE ONAiNDI (z ramienia sprawozdawcy) |
| Procedura ustawodawcza | 2024/0224(COD) |
| Wniosek o wydanie opinii |
Parlament Europejski, 7.10.2024 Rada Unii Europejskiej, 21.10.2024 |
| Podstawa prawna | Art. 43 ust. 2 i art. 207 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej |
| Dokumenty Komisji Europejskiej |
COM(2024) 407 final Streszczenie COM(2024) 407 final |
| Odpowiednie cele zrównoważonego rozwoju | CEL 2 - 12 - 14 - 17 |
| Sekcja odpowiedzialna | Sekcja Rolnictwa, Rozwoju Wsi i Środowiska Naturalnego |
| Data przyjęcia przez sekcję | 16.12.2024 |
| Data przyjęcia na sesji plenarnej | 22.1.2025 |
| Sesja plenarna nr | 593 |
| Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się) | 177/0/2 |
1. ZALECENIA
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES)
1.1. Zdecydowanie popiera wniosek Komisji Europejskiej dotyczący zmiany rozporządzenia (UE) nr 1026/2012 w celu wzmocnienia przepisów mających na celu przeciwdziałanie niezrównoważonym praktykom połowowym państw trzecich. Te starania mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia zrównoważoności stad wspólnie eksploatowanych oraz dla ochrony interesów połowowych Unii Europejskiej.
1.2. Stwierdza, że wdrożenie zmienionego rozporządzenia powinno wykraczać poza zarządzanie stadami na północno- wschodnim Atlantyku oraz poza kontakty z państwami nadbrzeżnymi na północy i obejmować również wody Morza Śródziemnego oraz obszary międzynarodowe. Dzięki temu będzie można skutecznie stawić czoła wszystkim niezrównoważonym praktykom niezależnie od lokalizacji geograficznej, by chronić ekosystemy oraz społeczności zajmujące się rybołówstwem w całej przestrzeni morskiej.
1.3. Wzywa Radę i Parlament Europejski do priorytetowego potraktowania i przyspieszenia procesu przyjmowania tego wniosku, który zapewnia jaśniejsze kryteria identyfikacji krajów dopuszczających niezrównoważone praktyki połowowe. Nie tylko zwiększy to przejrzystość, lecz również umożliwi państwom spoza UE pełne zrozumienie sytuacji, w których ich działania mogą prowadzić do nałożenia kar przez UE.
1.4. Popiera zwiększenie możliwości UE w zakresie nakładania środków ograniczających, w tym zakazów przywozu, w sposób sprawiedliwy i niedyskryminacyjny, zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Handlu (WTO). Te środki powinny być wdrażane w sposób kompleksowy i sprzyjać odpowiedzialnym praktykom połowowym zarówno na wodach europejskich, jak i międzynarodowych, by utrzymać równe traktowanie wszystkich flot.
1.5. Apeluje do UE o większe zaangażowanie się na rzecz uczciwej konkurencji i dopilnowanie, by działania państw trzecich nie szkodziły w niesprawiedliwy sposób działalności podmiotów europejskich. Wysiłki na rzecz zwalczania przełowienia i zapewnienia zrównoważonej eksploatacji muszą zostać dostosowane do działań podejmowanych na mocy rozporządzenia w sprawie nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów (NNN), a także je uzupełniać. W związku z tym EKES zwraca się do Komisji Europejskiej, by rozważyła możliwość zmiany art. 1 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1026/2012 1 w celu zawarcia wyraźnej wzmianki o rozporządzeniu (WE) nr 1005/2008 ustanawiającym wspólnotowy system zapobiegania połowom NNN oraz ich powstrzymywania i eliminowania. Dzięki temu - zgodnie z art. 5 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1026/2012 - środki przyjęte na podstawie tego rozporządzenia będą uwzględniać działania podjęte już na mocy rozporządzenia (WE) nr 1005/2008.
1.6. Zgodnie z Konwencją Narodów Zjednoczonych o prawie morza (UNCLOS) oraz porozumieniem w sprawie wykonania postanowień tej konwencji odnoszących się do ochrony międzystrefowych zasobów rybnych i zasobów rybnych masowo migrujących i zarządzania nimi (dalej "porozumienie o zasobach rybnych") zwraca się do Komisji o ulepszenie zarządzania i współpracy ze wszystkimi państwami, których floty eksploatują te stada, w sposób dwustronny lub w ramach regionalnych organizacji ds. zarządzania rybołówstwem (RFMO).
1.7. Podkreśla, że wniosek Komisji Europejskiej został wydany w krytycznym momencie, ponieważ agresywne i jednostronne działania niektórych państw spoza UE, takich jak Norwegia, coraz bardziej zagrażają europejskim interesom połowowym. Zaleca zastanowienie się nad sojuszami strategicznymi z innymi państwami, takimi jak Islandia, w celu wzmocnienia pozycji UE na północnowschodnim Atlantyku oraz zapewnienia stabilnego dostępu do żywności pochodzenia morskiego i jej stabilnych dostaw na rynek europejski.
1.8. Wyraża ubolewanie, że Unia Europejska nie wykorzystała w większym stopniu negocjacji w sprawie mechanizmu finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) na lata 2021-2028 jako środka nacisku na sąsiednie państwa nadbrzeżne, w tym Norwegię, by przestrzegały międzynarodowych norm zarządzania rybołówstwem. Dlatego też niezbędne jest powiązanie zarządzania rybołówstwem z dostępem do rynku wspólnotowego oraz pilne przedsięwzięcie środków przymusu w celu zapewnienia zgodności z tymi przepisami.
1.9. Wzywa Komisję Europejską do pilnego wykorzystania mechanizmów określonych w zmienionym rozporządzeniu, by zaradzić nieuczciwym i niezrównoważonym praktykom Norwegii. Szczególnie poważna jest sytuacja dotycząca makreli i dorsza atlantyckiego na północnozachodnim Atlantyku.
1.10. Apeluje, aby proces negocjacji z państwami nadbrzeżnymi był bardziej inkluzywny i przejrzysty dzięki aktywnemu udziałowi wszystkich zainteresowanych stron - zwłaszcza sektora rybołówstwa, który odczuwa skutki tej sytuacji - w podejmowaniu decyzji związanych z zarządzaniem rybołówstwem i możliwymi karami.
1.11. Proponuje zmianę art. 6 ust. 1 rozporządzenia (UE) 1026/2012, aby oprócz Parlamentu Europejskiego i Rady powiadamiano również bezzwłocznie odpowiednie komitety doradcze o zamiarze uznania danego państwa za państwo pozwalające na niezrównoważone połowy.
2. NOTY WYJAŚNIAJĄCE
Argumenty na poparcie zalecenia 1.1
2.1. Celem wniosku jest zwiększenie jasności obowiązującego rozporządzenia oraz pewności prawa w jego zakresie zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami UE. Dzięki temu państwa spoza UE będą wiedzieć dokładnie, pod jakimi warunkami UE może nałożyć na nie kary z powodu zastosowanych praktyk połowowych.
2.2. Ponieważ 70 % ryb, skorupiaków, mięczaków i innych bezkręgowców wodnych spożywanych w Europie pochodzi z państw trzecich, jeszcze pilniejsze staje się wdrożenie środków rynkowych w celu ochrony rynku wspólnotowego przed niezrównoważonymi produktami rybołówstwa.
Argumenty na poparcie zalecenia 1.5
2.3. Proponowana zmiana umożliwi dostosowanie środków przyjętych na mocy rozporządzenia do już istniejących działań na rzecz zapobiegania połowom NNN oraz ich powstrzymywania i eliminowania, co zwiększy spójność między kierunkami polityki rybołówstwa UE.
Argumenty na poparcie zalecenia 1.6
2.4. UE powinna opracować kompleksową strategię uwzględniającą wszystkie aspekty jej stosunków z Norwegią. W tej strategii dostęp do rynku UE powinien być wyraźnie uzależniony od zrównoważonego i uczciwego zarządzania rybołówstwem. Powinna ona przewidywać utworzenie stałej grupy roboczej z udziałem DG MARE i DG TRADE w celu zapewnienia spójności między handlem a zrównoważonością rybołówstwa.
Argumenty na poparcie zalecenia 1.9
2.5. Komitet pozytywnie ocenia dialog wysokiego szczebla zaproponowany premierowi Norwegii przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen jako próbę rozwiązania wywołanych przez Norwegię problemów na płaszczyźnie dyplomatycznej. Niemniej jego wynikiem jest jedynie częściowe porozumienie w sprawie uznania kwoty dorsza atlantyckiego na nadchodzące lata. Tymczasem sąsiednie państwo nadal ignoruje historyczne prawa UE do połowu tego i innych gatunków takich jak makrela na północnowschodnim Atlantyku. Dlatego też, chociaż dialog ma wciąż zasadnicze znaczenie, UE musi przedsięwziąć natychmiastowe środki przymusu w celu rozwiązania sytuacji, która trwa już zbyt wiele lat.
Argumenty na poparcie zalecenia 1.11
2.6. Proponowana poprawka sprzyja włączeniu i przejrzystości, gwarantując zainteresowanym stronom, zwłaszcza tym, które bezpośrednio odczuwają skutki obecnej sytuacji, udział w procesach decyzyjnych.
3. PROPONOWANE ZMIANY DO WNIOSKU USTAWODAWCZEGO KOMISJI EUROPEJSKIEJ
Poprawka 1
powiązana z zaleceniem 1.3
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską | Poprawka EKES-u |
|
w art. 3 lit. b) ppkt (i) otrzymuje brzmienie: "(i) nie przyjęło lub nie wdrożyło niezbędnych środków zarządzania zasobami rybnymi, w tym środków kontroli, w celu zapewnienia skutecznej ochrony stad będących przedmiotem wspólnego zainteresowania i zarządzania nimi; albo"; |
w art. 3 lit. b) ppkt (i) otrzymuje brzmienie: "(i) nie przyjęło lub nie wdrożyło niezbędnych środków zarządzania zasobami rybnymi, w tym środków kontroli i zgodności, w celu zapewnienia skutecznej ochrony stad będących przedmiotem wspólnego zainteresowania i zarządzania nimi; albo"; |
Uzasadnienie
Niezbędny jest odpowiedni system zarządzania, lecz istotne jest również wdrożenie oraz przestrzeganie przepisów przez państwo trzecie i jego floty.
Poprawka 2
powiązana z zaleceniem 1.7
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską | Poprawka EKES-u |
|
w art. 2 dodaje się lit. i) w brzmieniu: "(i) »niepodjęcie współpracy« oznacza brak zaangażowania w dobrej wierze i przeprowadzenia konstruktywnych konsultacji, w ramach których podejmowane są znaczne starania w celu osiągnięcia porozumienia w kwestii przyjęcia niezbędnych środków zarządzania zasobami rybnymi; przykłady niepodjęcia współpracy obejmują m.in.:" (...) |
w art. 2 dodaje się lit. i) w brzmieniu: "(i) »niepodjęcie współpracy« oznacza brak zaangażowania w dobrej wierze i przeprowadzenia konstruktywnych konsultacji, w ramach których podejmowane są znaczne starania w celu osiągnięcia porozumienia w kwestii przyjęcia niezbędnych środków zarządzania zasobami rybnymi; przykłady niepodjęcia współpracy obejmują m.in.: (...) (11) nakładanie środków dyskryminujących floty państw trzecich, podczas gdy ich stosowanie zostaje częściowo lub w całości uchylone odnośnie do flot tego państwa. "; |
Uzasadnienie
Norwegia wprowadziła środki techniczne, takie jak ograniczenie przyłowu plamiaka, które wywierają nieproporcjonalny wpływ na floty UE, a jednocześnie przyznaje łagodniejsze koncesje statkom krajowym. Innym przykładem praktyk dyskryminacyjnych jest wprowadzony przez Norwegię zakaz korzystania z dodatkowych worków włoka na Morzu Barentsa i wodach międzynarodowych (rozporządzenie mające zastosowanie do statków UE), choć kraj ten dopuszcza ich stosowanie na wodach krajowych.
Bruksela, 22 stycznia 2025 r.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.1191 |
| Rodzaj: | Opinia |
| Tytuł: | Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego - Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1026/2012 w sprawie określonych środków podejmowanych w celu ochrony stad ryb względem państw pozwalających na niezrównoważone połowy (COM(2024) 407 final - 2024/0224 (COD)) |
| Data aktu: | 21/03/2025 |
| Data ogłoszenia: | 21/03/2025 |