W świetle Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ("TFUE") w przypadku wniesienia przez Komisję sprawy przeciwko państwu członkowskiemu do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ("Trybunał") w związku z uchybieniem przez to państwo jednemu z zobowiązań, które na nim ciążą na mocy Traktatów, Komisja może zwrócić się do Trybunału o nałożenie sankcji finansowych na to państwo członkowskie w dwóch sytuacjach:
- jeżeli państwo członkowskie nie wprowadziło niezbędnych środków zapewniających wykonanie wcześniejszego wyroku Trybunału stwierdzającego naruszenie prawa Unii (art. 260 ust. 2 TFUE) 1 ,
- jeżeli państwo członkowskie uchybiło obowiązkowi poinformowania o środkach podjętych w celu transpozycji dyrektywy przyjętej w ramach procedury ustawodawczej (art. 260 ust. 3 TFUE).
W obydwu przypadkach sankcje nałożone przez Trybunał mogą składać się z kary ryczałtowej, nakładanej w związku z kontynuowaniem uchybienia do czasu wydania wyroku przez Trybunał albo całkowitego wyeliminowania uchybienia, jeśli nastąpi ono wcześniej, oraz dziennej kary pieniężnej, aby skłonić dane państwo członkowskie do możliwie jak najszybszego zaprzestania uchybienia po wydaniu wyroku przez Trybunał. Komisja proponuje Trybunałowi kwotę sankcji finansowych, ale to zadaniem Trybunału jest określić, w ramach przysługujących mu uprawnień do swobodnej oceny 2 , wysokość kary w ten sposób, by była ona, po pierwsze, stosowna do okoliczności sprawy, a po drugie, proporcjonalna do stwierdzonego uchybienia oraz do możliwości płatniczych zainteresowanego państwa członkowskiego 3 .
Możliwość nakładania przez Trybunał sankcji finansowych na państwa członkowskie - oraz możliwość wnoszenia przez Komisję o nałożenie takich sankcji - istnieje od czasu przyjęcia Traktatu z Maastricht z 1992 r. Aby zapewnić przejrzystość i równe traktowanie, Komisja od 1996 r. opublikowała szereg komunikatów, w których przedstawiła politykę i metodykę stosowane przy obliczaniu sankcji finansowych. Komunikat Komisji w sprawie sankcji finansowych w postępowaniu w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego opublikowany w 2023 r. 4 (dalej "komunikat z 2023 r.") zmienił i zastąpił wszystkie wcześniejsze komunikaty dotyczące tych kwestii. Dane liczbowe i dane wykorzystane do obliczenia sankcji finansowych zaktualizowano w 2024 r. 5 .
W swoim komunikacie z 2023 r. Komisja wprowadziła metodę obliczania zdolności płatniczej państw członkowskich opartą na produkcie krajowym brutto (PKB) danego państwa członkowskiego (waga wynosząca 2/3) i na liczbie ludności tego państwa (waga wynosząca 1/3).
25 kwietnia 2024 r. Trybunał wydał wyrok w sprawie C-147/23, Komisja/Polska 6 , w którym zbadał m.in. metodę obliczania sankcji finansowych wprowadzoną w komunikacie Komisji z 2023 r.
W wyroku tym Trybunał orzekł, że stosowana przez Komisję "[...] metoda [...] opiera się na założeniu, zgodnie z którym istnieje zależność między liczbą ludności państwa członkowskiego a jego zdolnością płatniczą, co niekoniecznie ma miejsce. W rezultacie uwzględnienie kryterium demograficznego, które wynika ze wspomnianej metody, pociąga za sobą rozłączenie współczynnika »n« z rzeczywistą zdolnością płatniczą danego państwa członkowskiego, mogące prowadzić do ustalenia współczynnika »n«, który niekoniecznie odpowiada tej zdolności [...]. [...] W związku z tym określenie zdolności płatniczej danego państwa członkowskiego nie może obejmować [...] uwzględnienia kryterium demograficznego [...].". 7
W świetle tego niedawnego orzecznictwa konieczna jest zmiana metody obliczania, jaką stosuje Komisja w celu proponowania sankcji finansowych w postępowaniu w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. W szczególności, zgodnie z wyrokiem Trybunału, przy obliczaniu zdolności płatniczej państw członkowskich i przy obliczaniu współczynnika "n" (sekcja 3.4 komunikatu z 2023 r.) należy opierać się wyłącznie na PKB państw członkowskich. Niniejszy komunikat zastępuje zatem sekcję 3.4 komunikatu z 2023 r., a także załącznik I do tego komunikatu w celu zaktualizowania odpowiednich danych liczbowych o najnowsze dane makroekonomiczne.
2. Zdolność płatnicza państw członkowskich
Kwota okresowej kary pieniężnej musi być proporcjonalna do przewinienia, a zarazem odstraszająca. Działanie odstraszające okresowej kary pieniężnej przejawia się w dwóch aspektach. Kara musi być na tyle wysoka, aby:
- skłonić państwo członkowskie do skorygowania uchybienia (musi zatem być wyższa niż korzyści, jakie to państwo czerpie z uchybienia),
- zniechęcać państwo członkowskie do powtórnego dopuszczenia się tego samego uchybienia.
Wysokość kary, którą można uznać za odstraszającą, będzie różniła się w zależności od zdolności płatniczej państw członkowskich. Wspomniane działanie odstraszające znajduje odzwierciedlenie we współczynniku "n". Współczynnik ten oblicza się jako relację produktu krajowego brutto (PKB) 8 danego państwa członkowskiego do średniej PKB państw członkowskich. Uzyskany rezultat odzwierciedla zdolność płatniczą danego państwa członkowskiego względem zdolności płatniczej pozostałych państw członkowskich:
współczynnik "n" = PKB
PKBśr:
Jak wskazano w sekcji 4.2.2 komunikatu z 2023 r., przy obliczaniu kary ryczałtowej Komisja stosuje ten sam współczynnik "n" co przy obliczaniu okresowej kary pieniężnej.
Współczynniki "n" poszczególnych państw członkowskich przedstawiono w pkt 3 załącznika, a minimalne kary ryczałtowe - w pkt 5 załącznika.
Jak wskazano w sekcji 5 komunikatu z 2023 r., jeżeli Komisja zaproponuje sankcje finansowe wobec Zjednoczonego Królestwa, będzie korzystać z tego samego wzoru co ustanowiony w niniejszym komunikacie wzór służący do określenia zdolności płatniczej państw członkowskich 9 .
3. Data rozpoczęcia stosowania
Komisja będzie stosować zasady i kryteria opisane w niniejszym komunikacie w odniesieniu do wszystkich decyzji o wniesieniu sprawy do Trybunału na podstawie art. 260 TFUE po publikacji niniejszego komunikatu w Dzienniku Urzędowym.
współczynnik "" dla UK = [[
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.1481 |
| Rodzaj: | Komunikat |
| Tytuł: | KOMUNIKAT KOMISJI - Zmiana metody obliczania sankcji finansowych proponowanych przez Komisję w postępowaniach w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego toczących się przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej |
| Data aktu: | 05/03/2025 |
| Data ogłoszenia: | 05/03/2025 |
| Data wejścia w życie: | 05/03/2025 |