Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 26 listopada 2024 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 94804, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (D099729/02 - 2024/2841(RSP))

P10_TA(2024)0045
Genetycznie zmodyfikowana kukurydza MON94804 Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 26 listopada 2024 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 94804, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (D099729/02 - 2024/2841(RSP))
(C/2025/1804)

Parlament Europejski,

- uwzględniając projekt decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 94804, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (D099729/02),

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy 1 , w szczególności jego art. 7 ust. 3 i art. 19 ust. 3,

- uwzględniając fakt, że Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, nie wydał opinii podczas głosowania 17 września 2024 r.,

- uwzględniając art. 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję 2 ,

- uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z 13 marca 2024 r. opublikowaną 26 kwietnia 2024 r. 3 ,

- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje zawierające sprzeciw wobec zatwierdzania organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO) 4 ,

- uwzględniając art. 115 ust. 2 i 3 Regulaminu,

- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

A. mając na uwadze, że zgodnie z art. 5 i 17 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 przedsiębiorstwo Bayer Agriculture BV z siedzibą w Belgii zwróciło się 14 lutego 2023 r. w imieniu przedsiębiorstwa Bayer CropScience LP z siedzibą w Stanach Zjednoczonych do właściwego organu Niderlandów z wnioskiem dotyczącym wprowadzenia do obrotu żywności, składników żywności i paszy zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 94804, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych ("wniosek");

B. mając na uwadze, że wniosek dotyczył również wprowadzenia do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę lub składających się z niej do zastosowań innych niż w żywności i paszy, z wyjątkiem uprawy;

C. mając na uwadze, że 13 marca 2024 r. EFSA wydał pozytywną opinię, opublikowaną 26 kwietnia 2024 r., w której stwierdził, że genetycznie zmodyfikowana kukurydza jest równie bezpieczna jak jej konwencjonalny odpowiednik i jak przebadane odmiany niezmodyfikowanej genetycznie kukurydzy pod względem potencjalnego wpływu na zdrowie ludzi i zwierząt oraz na środowisko;

D. mając na uwadze, że kukurydzę tę zmodyfikowano genetycznie, aby wytworzyć sztuczną miRNA przeznaczoną do selektywnej supresji dwóch genów w większej grupie genów zaangażowanej w biosyntetyczną ścieżkę kwasu giberylinowego, co zmniejszyło wysokość rośliny;

Nierozstrzygnięte kwestie dotyczące skutków sztucznej miRNA

E. mając na uwadze, że wprowadzenie sztucznej miRNA nie tylko ingeruje w geny docelowe, ale dotyczy również innych funkcji regulacyjnych; mając na uwadze, że miRNA podlega dalszemu przetwarzaniu w roślinie i tym samym wchodzi w interakcje z określonymi enzymami roślinnymi; mając na uwadze, że jej skutki w wielu przypadkach nie ograniczają się do genu docelowego, ale często obejmują kaskady metaboliczne kilkuset innych funkcji genowych;

F. mając na uwadze, że wnioskodawca przedstawia niedostateczne i niekompletne dane dotyczące interakcji między sztuczną miRNA, produktami powstającymi w wyniku dalszych procesów w komórkach, trwałością tych cząsteczek w komórkach a ich ingerencją w inne sieci regulacyjne;

G. mając na uwadze, że aby stwierdzić brak ryzyka toksyczności miRNA dla ludzi i zwierząt, EFSA zakłada, że sztuczne miRNA uległyby szybkiej degradacji; mając jednak na uwadze, że w kilku badaniach, w tym w badaniu przytoczonym na poparcie tego twierdzenia 5 , wskazano, że z jelita można pobrać miRNA przy wsparciu specjalnych mechanizmów;

Nierozstrzygnięte kwestie skutków obniżenia poziomu giberelin

H. mając na uwadze, że jak podkreślili eksperci z państw członkowskich 6 , gibereliny są głównymi regulatorami różnych procesów fizjologicznych w roślinach;

I. mając na uwadze, że oprócz wzrostu roślin gibereliny regulują również kiełkowanie i kwitnienie, uczestniczą w regulowaniu tolerancji na stres i są częścią kompleksowych wzajemnych powiązań regulacyjnych z innymi hormonami roślin w różnych ścieżkach sygnalizacyjnych, np. w procesach fizjologicznych wpływających na skład roślin; mając na uwadze, że gibereliny są też zaangażowane w reakcję immunologiczną roślin na czynniki chorobotwórcze;

J. mając na uwadze, że wnioskodawca nie zbadał większości skutków na te różne procesy, z wyjątkiem potencjalnego wpływu na kiełkowanie, kwitnienie i masę ziarna;

K. mając na uwadze, że ekspresję genu oraz jej wpływ na produkcję bioaktywnych giberelin i wpływ metaboliczny zbadano jedynie w warunkach polowych bez szczególnych czynników stresowych, podczas gdy wiadomo, że kwas giberylinowy jest obecny w wielu reakcjach na stres wywołany czynnikami biotycznymi i abiotycznymi;

Zmniejszenie zależności od paszy z przywozu

L. mając na uwadze, że jednym z wniosków wyciągniętych z kryzysu związanego z COVID-19 i trwającej wojny w Ukrainie jest konieczność uniezależnienia się Unii od niektórych materiałów krytycznych; mając na uwadze, że w piśmie określającym zadania kandydata na komisarza Christophe'a Hansena przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen zwraca się do niego, by przeanalizował sposoby ograniczenia przywozu kluczowych towarów 7 ;

Uwagi właściwych organów państw członkowskich i zainteresowanych stron

M. mając na uwadze, że podczas trzymiesięcznego okresu konsultacji 8  państwa członkowskie przekazały EFSA wiele krytycznych uwag, np. że gibereliny są głównymi regulatorami różnych procesów fizjologicznych w roślinach, w szczególności związanych z biotycznymi i abiotycznymi czynnikami stresowymi, że dane dostarczone przez wnioskodawcę są niekompletne odnośnie do oceny potencjalnego wpływu obniżonych poziomów giberelin na te wszystkie procesy oraz że odmiana w badaniach polowych jest niewystarczająca; mając na uwadze, że państwa

członkowskie skrytykowały również brak danych na temat zagrożeń wynikających z możliwej długoterminowej stabilności sztucznej miRNA w roślinie lub fakt, że znaczna część zmodyfikowanego DNA może zostać pobrana z jelita zwierząt lub ludzi, a także fakt, że dostarczone dane nie dowodzą, że transfer genów z roślin do bakterii jest mało prawdopodobny;

N. mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 genetycznie zmodyfikowana żywność lub pasza nie może wywierać szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi i zwierząt ani na środowisko naturalne, a przy sporządzaniu decyzji Komisja musi brać pod uwagę wszelkie istotne przepisy prawa Unii oraz inne uzasadnione czynniki istotne dla sprawy;

Niedemokratyczny proces podejmowania decyzji

O. mając na uwadze, że w ósmej kadencji Parlament przyjął łącznie 36 rezolucji, w których sprzeciwił się wprowadzeniu do obrotu GMO do zastosowania w żywności i paszy (33 rezolucje) oraz uprawie GMO w Unii (trzy rezolucje); mając na uwadze, że w dziewiątej kadencji Parlament przyjął 38 sprzeciwów wobec wprowadzania GMO do obrotu;

P. mając na uwadze, że Komisja nadal wydaje zezwolenia na GMO, mimo że sama stwierdziła niedemokratyczność tego procesu, a także mimo braku poparcia ze strony państw członkowskich i mimo sprzeciwów Parlamentu;

Q. mając na uwadze, że żadna zmiana w prawie nie jest konieczna, by Komisja mogła nie zatwierdzić GMO, jeżeli w komitecie odwoławczym kwalifikowana większość państw członkowskich nie opowie się za zatwierdzeniem 9 ;

R. mając na uwadze, że 17 września 2024 r. Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, nie wydał opinii w głosowaniu, co oznacza, że zezwolenia nie poparła kwalifikowana większość państw członkowskich;

1. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji przekracza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 1829/2003;

2. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji jest niespójny z prawem Unii, gdyż nie odpowiada celowi rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 zakładającemu - zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 10  - stworzenie podstawy do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, zdrowia i dobrostanu zwierząt, środowiska naturalnego oraz interesów konsumentów w związku z genetycznie zmodyfikowaną żywnością i paszą, przy jednoczesnym zagwarantowaniu skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego;

3. wzywa Komisję do wycofania projektu decyzji wykonawczej oraz do przedłożenia komitetowi nowego projektu;

4. wyraża zadowolenie, że w skierowanym do posłów piśmie z 11 września 2020 r. Komisja w końcu przyznała, że przy podejmowaniu decyzji o zezwoleniu na wprowadzenie GMO należy uwzględniać zasady zrównoważonego rozwoju 11 ; jest jednak głęboko rozczarowany, że od tego czasu Komisja wciąż zezwala na przywóz GMO do Unii mimo stałych sprzeciwów Parlamentu i większości państw członkowskich;

5. ponownie apeluje do Komisji o uwzględnianie zobowiązań Unii wynikających z umów międzynarodowych, takich jak paryskie porozumienie klimatyczne, Konwencja ONZ o różnorodności biologicznej i cele zrównoważonego rozwoju ONZ; ponawia apel o to, by projektom aktów wykonawczych towarzyszyło uzasadnienie wyjaśniające, w jaki sposób gwarantują one przestrzeganie zasady "nie szkodzić" 12 ;

6. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

1 Dz.U. L 268 z 18.10.2003, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2003/1829/oj.
2 Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2011/182/oj.
3 Opinia naukowa panelu EFSA ds. organizmów modyfikowanych genetycznie dotycząca oceny genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy MON 94804 przeznaczonej do stosowania w żywności i paszy, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 (wniosek GMFF-2022-10651), Dziennik EFSA 2024;22(4):8714, https://doi.org/10.2903/j.efsa.2024.8714.
4 W ósmej kadencji Parlament przyjął 36 rezolucji, a w dziewiątej - 38 rezolucji zawierających sprzeciw wobec zatwierdzania GMO.
5 A. Davalos, R. Henriques, M. J. Latasa, M. Laparra i M. Coca (2019 r.). "Literaturę review of baseline information on non-coding RNA (ncRNA) to support the risk assessment of ncRNA-based genetically modified plants for food and feed" [Przegląd literatury zawierającej podstawowe informacje dotyczące niekodowanego RNA (ncRNA) w celu wsparcia oceny ryzyka związanego z roślinami genetycznie modyfikowanymi na bazie ncRNA, przeznaczonymi do stosowania w żywności i paszy]. Publikacje dodatkowe EFSA, 16(8), EN-1688. https://doi.org/10.2903/sp.efsa.2019.EN-1688.
6 Załącznik 8 do opinii naukowej panelu EFSA ds. organizmów modyfikowanych genetycznie dotyczącej oceny genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy MON 94804 przeznaczonej do stosowania w żywności i paszy, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 (wniosek GMFF-2022-10651), Dziennik EFSA 2024;22(4):8714, https://doi.org/10.2903/j.efsa.2024.8714.
9 Zgodnie z art. 6 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 182/2011 Komisja "może przyjąć", a nie "przyjmuje" zezwolenie, jeżeli nie opowie się za nim kwalifikowana większość państw członkowskich w komitecie odwoławczym.
10 Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2002/178/oj).
12 Rezolucja Parlamentu Europejskiego z 15 stycznia 2020 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu (Dz.U. C 270 z 7.7.2021, s. 2), ust. 102.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2025.1804

Rodzaj: Rezolucja
Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 26 listopada 2024 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 94804, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (D099729/02 - 2024/2841(RSP))
Data aktu: 26/11/2024
Data ogłoszenia: 04/04/2025