Tarczy Demokracji
Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie powołania, kompetencji, składu liczbowego i długości kadencji Komisji Specjalnej ds. Europejskiej Tarczy Demokracji (2024/2999(RSO))
(C/2025/1981)
(Dz.U.UE C z dnia 11 kwietnia 2025 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając projekt decyzji Konferencji Przewodniczących,
- uwzględniając komunikat Komisji w sprawie europejskiego planu działania na rzecz demokracji (COM(2020)0790),
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych i zmiany dyrektywy 2000/31/WE (akt o usługach cyfrowych) 1 oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1925 z dnia 14 września 2022 r. w sprawie kontestowalnych i uczciwych rynków w sektorze cyfrowym oraz zmiany dyrektyw (UE) 2019/1937 i (UE) 2020/1828 (akt o rynkach cyfrowych) 2 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 20 października 2021 r. w sprawie europejskich mediów w dekadzie cyfrowej - plan działania na rzecz wsparcia odbudowy i transformacji 3 ,
- uwzględniając kodeks postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji z 2022 r.,
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii 4 ,
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2557 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie odporności podmiotów krytycznych i uchylającą dyrektywę Rady 2008/114/WE 5 ,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1083 z dnia 11 kwietnia 2024 r. w sprawie ustanowienia wspólnych ram dla usług medialnych na rynku wewnętrznym i zmiany dyrektywy 2010/13/UE (europejski akt o wolności mediów) 6 ,
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1069 z dnia 11 kwietnia 2024 r. w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed oczywiście bezzasadnymi roszczeniami lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi (strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej) 7 ,
- uwzględniając opublikowany w marcu 2021 r. zestaw unijnych narzędzi służących ograniczeniu ryzyka w zakresie cyberbezpieczeństwa w sieciach 5G,
- uwzględniając komunikat Komisji w sprawie obrony demokracji (COM(2023)0630),
- uwzględniając wniosek Komisji z 12 grudnia 2023 r. dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej zharmonizowane wymogi na rynku wewnętrznym dotyczące przejrzystości reprezentacji interesów w imieniu państw trzecich oraz zmieniającej dyrektywę (UE) 2019/1937 (COM(2023)0637),
- uwzględniając zalecenia Komisji w sprawie odpornych procesów wyborczych sprzyjających włączeniu społecznemu w Unii oraz uwydatnienia europejskiego charakteru i usprawnienia procesu wyborów do Parlamentu Europejskiego (C(2023)8626), a także w sprawie propagowania zaangażowania obywateli i organizacji społeczeństwa obywatelskiego w procesy kształtowania polityki publicznej oraz ich skutecznego uczestnictwa w tych procesach (C(2023)8627),
- uwzględniając swoją rezolucję z 9 marca 2022 r. w sprawie obcych ingerencji we wszystkie procesy demokratyczne w Unii Europejskiej, w tym dezinformacji 8 (INGE 1),
- uwzględniając swoją rezolucję z 1 czerwca 2023 r. w sprawie obcych ingerencji we wszystkie procesy demokratyczne w Unii Europejskiej, w tym dezinformacji 9 (INGE 2),
- uwzględniając swoje zalecenie z 15 czerwca 2023 r. dla Rady i Komisji w następstwie dochodzenia w sprawie zarzutów naruszenia prawa Unii i niewłaściwego administrowania w jego stosowaniu w odniesieniu do oprogramowania Pegasus i równoważnego oprogramowania szpiegowskiego 10 ,
- uwzględniając sprawozdanie z 30 października 2024 r. pt. "Safer Together - Strengthening Europe's Civilian and Military Preparedness and Readiness" [Razem bezpieczniej - wzmocnienie gotowości cywilneji wojskowejoraz przygotowania w Europie], sporządzone przez byłego prezydenta Republiki Finlandii Sauliego Niinisto w roli specjalnego doradcy przewodniczącej Komisji Europejskiej,
- uwzględniając art. 213 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że obca ingerencja to poważne naruszenie powszechnych wartości i zasad, na których opiera się Unia, takich jak godność człowieka, wolność, równość, solidarność, poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności, demokracja i praworządność; mając na uwadze, że istnieją dowody na to, iż działające w złych intencjach i autorytarne państwowe podmioty zagraniczne i działające w złych intencjach podmioty niepaństwowe wykorzystują manipulowanie informacjami i inne metody, aby ingerować w procesy demokratyczne w Unii; mając na uwadze, że takie ataki wprowadzają w błąd i oszukują obywateli oraz wpływają na ich zachowania wyborcze, podsycają debaty prowadzące do podziałów, dzielą, polaryzują i wykorzystują podatność społeczeństw na zagrożenia, promują nawoływanie do nienawiści, pogarszają sytuację słabszych grup społecznych, które są bardziej narażone na dezinformację, zakłócają integralność demokratycznych wyborów i referendów, wzbudzają nieufność do rządów krajowych, władz publicznych, porządku demokratycznego i praworządności, a ich celem jest destabilizacja europejskiej demokracji; mając na uwadze, że kwestia ta stała się kwestią bezpieczeństwa wewnętrznego i ochrony całego społeczeństwa Unii;
B. mając na uwadze, że Rosja nieustannie i od wielu lat, a ze szczególną intensywnością w okresie poprzedzającym napaść Rosji na Ukrainę, która miała miejsce 24 lutego 2022 r., i w trakcie trwania agresji, prowadzi kampanię dezinformacyjną o niespotykanej napastliwości i skali w celu wprowadzenia w błąd własnych obywateli w kraju oraz całej społeczności międzynarodowej; mając na uwadze, że aby wykorzystać możliwości wzajemnej wymiany informacji i najlepszych praktyk, istnieje potrzeba stałego wspierania Ukrainy i Mołdawii oraz ścisłej współpracy z tymi krajami w tym zakresie, ale także z siłami proeuropejskimi w Gruzji i krajach Bałkanów Zachodnich, które stoją w obliczu silnej ingerencji Rosji w proces konwergencji z Unią;
C. mając na uwadze, że próby ingerowania w funkcjonowanie demokracji w Unii i jej państwach członkowskich, podejmowane przez podmioty państwowe z krajów trzecich i podmioty niepaństwowe działające w złych intencjach, oraz wywieranie presji na wartości zapisane w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej za pomocą ingerencji w złych intencjach stanowią część szerszej destrukcyjnej tendencji, której doświadczają demokracje na całym świecie;
D. mając na uwadze, że działające w złych intencjach podmioty nadal starają się ingerować w procesy wyborcze oraz wykorzystują otwartość i pluralizm naszych społeczeństw, aby atakować procesy demokratyczne i osłabiać odporność Unii i jej państw członkowskich;
E. mając na uwadze, że wrogie podmioty autokratyczne coraz częściej prowadzą kampanie dezinformacyjne wymierzone w działalność delegatur Unii; mając na uwadze, że jest to wyraźna próba utrudnienia strategicznej komunikacji Unii za granicą;
F. mając na uwadze, że przed 8 października 2024 r. Unii i jej państwa członkowskie nie posiadały specjalnego systemu sankcji w związku z obcymi ingerencjami i kampaniami dezinformacyjnymi organizowanymi przez wrogie podmioty państwowe z krajów trzecich, a zatem podmioty takie mogły bezpiecznie zakładać, iż mogą prowadzić kampanie destabilizacyjne wymierzone w Unię bez żadnych konsekwencji;
G. mając na uwadze, że brakuje wspólnej definicji i zrozumienia tego zjawiska, a w obowiązujących przepisach i strategiach politycznych na szczeblu Unii i na szczeblu krajowym, mających na celu wykrywanie obcych ingerencji oraz zapobieganie i przeciwdziałanie im, wciąż istnieje wiele braków i luk prawnych;
H. mając na uwadze, że prawdopodobnie obce ingerencje, dezinformacja oraz liczne ataki na demokrację i zagrożenia dla niej będą się nasilać i będą przeprowadzane w bardziej wyrafinowany sposób;
I. mając na uwadze, że wcześniejsze zalecenia Parlamentu dotyczące przeciwdziałania szkodliwym obcym ingerencjom w procesy demokratyczne Unii przyczyniły się do ogólnego zrozumienia tej kwestii w Unii i do większej świadomości w tej dziedzinie;
J. mając na uwadze, że wysłuchania i prace komisji specjalnych INGE 1 i INGE 2 przyczyniły się do publicznego uznania i kontekstualizacji tych kwestii oraz z powodzeniem ukształtowały unijną debatę na temat obcych ingerencji w procesy demokratyczne i na temat dezinformacji;
K. mając na uwadze, że potrzebna jest globalna, wielostronna współpraca i wsparcie między partnerami o podobnych poglądach, w tym parlamentarzystami, na rzecz przeciwdziałania dezinformacji i obcym ingerencjom podejmowanym w złych intencjach; mając na uwadze, że demokracje rozwinęły zaawansowane umiejętności i strategie przeciwdziałania tym zagrożeniom i atakom;
L. mając na uwadze, że przeciwdziałanie obcym ingerencjom, dezinformacji i zagrożeniom dla demokracji wymaga wieloaspektowego podejścia, aby propagować krytyczne myślenie oraz umiejętności korzystania z mediów i informacji, a także wsparcie na rzecz zaangażowania obywatelskiego i edukacji w zakresie demokracji;
M. mając na uwadze, że zagrożenia i ataki hybrydowe mogą prowadzić do międzysektorowych kryzysów na pełną skalę mających szkodliwy wpływ na bezpieczeństwo i ochronę, dobrostan obywateli oraz funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki jako całości, co stanowi kluczowe wyzwanie w zakresie spraw wewnętrznych Unii; mając na uwadze, że ta nowa rzeczywistość wymaga solidniejszego podejścia do zarządzania kryzysowego Unii oraz gotowości cywilnej i obronnej, konstruowania prognoz strategicznych i przewidywania strategicznego, a także wzmacniania zdolności wczesnego ostrzegania, wykrywania, analizy i koordynacji operacyjnej;
1. podejmuje decyzję o powołaniu komisji specjalnej o nazwie "Komisja Specjalna ds. Europejskiej Tarczy Demokracji"; postanawia, że komisja te będzie wykonywać, we współpracy i porozumieniu z właściwymi komisjami stałymi w odniesieniu do ich uprawnień i obowiązków wynikających z załącznika VI do Regulaminu, następujące zadania:
a) ocena właściwych istniejących i planowanych przepisów i strategii politycznych, aby wykryć kolejne ewentualne luki, braki i pokrywające się aspekty, które mogłyby zostać wykorzystane do podejmowanych w złych intencjach ingerencji w procesy demokratyczne, w tym jeśli chodzi o następujące zagadnienia:
(i) strategie polityczne, wnioski ustawodawcze i struktury, które mają zostać ustanowione w ramach europejskiej tarczy demokracji i które już ustanowiono w ramach europejskiego planu działania na rzecz demokracji, a także odpowiednie instrumenty w ramach Strategicznego kompasu, takie jak unijny zestaw narzędzi do przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym;
(ii) możliwości współpracy między agencjami Unii a organami krajowymi w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, w tym do celów wymiany informacji, danych wywiadowczych i zaawansowanych mechanizmów wykrywania;
(iii) strategie polityczne i zalecenia przedstawione w sprawozdaniu z 30 października 2024 r. pt. "Safer Together - Strengthening Europe's Civilian and Military Preparedness and Readiness" [Razem bezpieczniej - wzmocnienie gotowości cywilnej i wojskowej oraz przygotowania w Europie];
(iv) strategie polityczne, które przyczyniają się do procesów demokratycznych Unii, odporności demokratycznej dzięki znajomości sytuacji, umiejętności korzystania z mediów i informacji, pluralizmu mediów i niezależnego dziennikarstwa, promowania zaangażowania obywatelskiego, edukacji, krytycznego myślenia oraz podnoszenia świadomości i zwiększania aktywności obywateli;
(v) odporność demokratyczna na rodzime zagrożenia i ataki hybrydowe oraz szkodliwe ingerencje;
(vi) ingerencja z wykorzystaniem platform internetowych, w szczególności poprzez dogłębną ocenę odpowiedzialności i wpływu bardzo dużych platform internetowych na demokrację i procesy demokratyczne w Unii;
(vii) wpływ ingerencji na infrastrukturę krytyczną i sektory strategiczne, w tym inwestycje zagraniczne i własność nieruchomości znajdujących się w Unii;
(viii) zagrożenia i ataki hybrydowe, w tym między innymi: cyberataki, w tym cyberataki na cele wojskowe i niewojskowe, treści tekstowe i audiowizualne stworzone przez człowieka, a także treści generowane przez sztuczną inteligencję i treści typu "deepfake" wykorzystywane do celów obcej ingerencji i dezinformacji, ingerencja w instytucje polityczne, wpływy gospodarcze lub wymuszenie ekonomiczne, ingerencja za pośrednictwem globalnych podmiotów przez przeciąganie elit na swoją stronę, w ramach narodowych diaspor, na uniwersytetach i podczas wydarzeń kulturalnych, ukryte finansowanie działalności politycznej przez działające w złych intencjach podmioty zagraniczne i działających w złych intencjach darczyńców zagranicznych, zagraniczne działania w zakresie manipulacji informacjami i ingerencji w informacje wymierzone w działania Unii za granicą oraz wykorzystywanie sztucznie stworzonych przepływów migracyjnych poprzez zwiększoną rolę podmiotów państwowych;
(ix) strategie polityczne zapewniające wysoki wspólny poziom cyberbezpieczeństwa w Unii i odporność na cyberataki w przypadku, gdy są one wymierzone przeciwko procesom demokratycznym;
(x) rola działających w złych intencjach podmiotów państwowych i niepaństwowych, ich sposób działania i finansowania, a także sabotaż fizyczny uprawiany przez te podmioty;
(xi) wpływ ingerencji na prawa mniejszości i inne dyskryminowane grupy;
(xii) odstraszanie, demaskowanie ataków i zbiorowe środki zaradcze, w tym sankcje;
(xiii) sąsiedztwo i współpraca globalna oraz multilateralizm;
(xiv) ingerencja w Unii i państwach trzecich dokonywana przez podmioty mające siedzibę w Unii;
(xv) strategie polityczne i środki, które mają zapewnić sprawiedliwość i uczciwość wyborów oraz wzmocnić demokratyczne mechanizmy kontroli i równowagi;
b) opracowanie, w ścisłej współpracy z właściwymi komisjami stałymi, sugestii i propozycji, w jaki sposób w dalszym ciągu eliminować te braki, aby zwiększyć odporność Unii na zagrożenia i ataki hybrydowe, w tym obce manipulacje informacjami i ingerencje w informacje, oraz w jaki sposób poprawić ramy prawne i instytucjonalne Unii;
c) ocena działań Komisji i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych w zakresie walki z obcymi manipulacjami informacjami i ingerencjami w informacje oraz zagrożeniami i atakami hybrydowymi;
d) przeciwdziałanie kampaniom informacyjnym i strategicznej komunikacji wrogich państw trzecich, w tym kampaniom prowadzonym za pośrednictwem działających w Unii podmiotów i organizacji, które szkodzą celom Unii i które stworzono, aby wywierać wpływ na jej opinię publiczną;
e) monitorowanie, w razie potrzeby, wdrażania sprawozdań komisji specjalnych INGE 1 i INGE 2;
f) zwiększenie ogólnej odporności instytucjonalnej na obce ingerencje, zagrożenia i ataki hybrydowe oraz dezinformację;
g) utrzymywanie stosunków z innymi instytucjami i organami Unii, organami państw członkowskich, innymi organizacjami międzynarodowymi i zgromadzeniami międzyparlamentarnymi, społeczeństwem obywatelskim, a także partnerami państwowymi i niepaństwowymi w odnośnych państwach trzecich w kwestiach, które wchodzą w zakres odpowiedzialności tej komisji, aby wzmocnić działania Unii podejmowane przeciwko zagrożeniom i atakom hybrydowym oraz wewnętrznym i obcym manipulacjom informacjami i ingerencjom w informacje; współpraca w szczególności z partnerami państwowymi i niepaństwowymi w Ukrainie i Mołdawii oraz z proeuropejskimi partnerami w Gruzji, a także z krajami Bałkanów Zachodnich; przeciwdziałanie manipulowanym narracjom z Rosji z uwagi na krytyczne i ciągłe zagrożenie, jakie Rosja stwarza dla stabilności i bezpieczeństwa w całej Unii;
2. postanawia, że jeżeli działalność komisji specjalnej obejmie przesłuchania, z których zeznania mają charakter poufny lub zawierają dane osobowe, lub obejmie wymianę poglądów lub wysłuchania z udziałem organów lub podmiotów na temat informacji poufnych, w tym badań naukowych lub ich części, którym przyznano status poufności zgodnie z art. 63 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 11 , to posiedzenia odbywać się będą przy drzwiach zamkniętych; postanawia ponadto, że świadkowie i eksperci mają prawo wygłosić oświadczenie lub złożyć zeznanie przy drzwiach zamkniętych;
3. postanawia, że listy osób zaproszonych na publiczne posiedzenia i osób biorących w nich udział oraz protokoły z tych posiedzeń będą podawane do wiadomości publicznej;
4. postanawia, że dokumenty poufne otrzymane przez komisję specjalną będą poddawane ocenie na podstawie procedury określonej w art. 227 Regulaminu; postanawia ponadto, że informacje te mogą być wykorzystywane wyłącznie do sporządzenia końcowego sprawozdania komisji specjalnej;
5. postanawia, że komisja specjalna będzie liczyć 33 członków;
6. postanawia, że okres sprawowania mandatu komisji specjalnej wynosi 12 miesięcy i rozpoczyna się z dniem jej posiedzenia inauguracyjnego;
7. postanawia, że komisja specjalna może przedstawić Parlamentowi sprawozdanie śródokresowe; postanawia ponadto, że najpóźniej podczas sesji miesięcznej w styczniu 2026 r. komisja ta przedłoży Parlamentowi sprawozdanie końcowe dotyczące określonych w pkt 1 zagadnień oraz zawierające ustalenia faktyczne i zalecenia odnoszące się do środków i inicjatyw, które należy podjąć, bez uszczerbku dla kompetencji komisji stałych zgodnie z załącznikiem VI do Regulaminu; podkreśla, że zalecenia komisji specjalnej należy uwzględniać w pracach właściwych komisji stałych.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.1981 |
| Rodzaj: | Decyzja |
| Tytuł: | Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie powołania, kompetencji, składu liczbowego i długości kadencji Komisji Specjalnej ds. Europejskiej Tarczy Demokracji (2024/2999(RSO)) |
| Data aktu: | 18/12/2024 |
| Data ogłoszenia: | 11/04/2025 |