1. 29 maja 2018 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie mechanizmu eliminowania barier prawnych i administracyjnych w kontekście transgranicznym (rozporządzenia w sprawie ECBM) 1 , który stanowił część pakietu legislacyjnego dotyczącego polityki spójności na lata 2021-2027.
2. Parlament Europejski przyjął swoje stanowisko co do rozporządzenia w sprawie ECBM na sesji plenarnej 14 lutego 2019 r. w pierwszym czytaniu.
3. 13 grudnia 2023 r. Komisja przedłożyła Radzie i Parlamentowi Europejskiemu zmieniony wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie ECBM 2 służący zapewnieniu ram prawnych mających zastosowanie do wszystkich państw członkowskich, aby pomóc w znalezieniu rozwiązań w odniesieniu do barier prawnych i administracyjnych, które mogą zakłócić interakcje transgraniczne i rozwój regionów transgranicznych.
4. Zmieniony wniosek zmienia pierwotny tekst z 29 maja 2018 r., którego ocena prowadzona przez Grupę Roboczą ds. Działań Strukturalnych i Regionów Najbardziej Oddalonych została przerwana 10 maja 2021 r. ze względu na obawy prawne związane z pomocniczością i proporcjonalnością zgłoszone przez państwa członkowskie i potwierdzone przez Służbę Prawną Rady w opinii wydanej 2 marca 2020 r. 3 .
5. Zmieniony wniosek jest odpowiedzią na sprawozdanie ustawodawcze z własnej inicjatywy Parlamentu Europejskiego 4 , które zostało zatwierdzone na sesji plenarnej 13 września 2023 r.
6. Komitet Regionów wydał opinię w sprawie zmienionego wniosku 17 kwietnia 2024 r. 5 .
7. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny wydał opinię w sprawie zmienionego wniosku 24 kwietnia 2024 r. 6 .
8. Grupa Robocza ds. Działań Strukturalnych i Regionów Najbardziej Oddalonych analizowała proponowane zmienione rozporządzenie w sprawie ECBM na kilku posiedzeniach podczas prezydencji belgijskiej i węgierskiej.
9. Służba Prawna Rady wydała drugą opinię 8 maja 2024 r. 7
10. 18 października 2024 r. Komitet Stałych Przedstawicieli zatwierdził mandat negocjacyjny.
11. Na podstawie tego mandatu prezydencja węgierska przeprowadziła negocjacje międzyinstytucjonalne. Pierwsze polityczne posiedzenie trójstronne odbyło się 25 listopada 2024 r., a drugie i ostatnie - 16 grudnia 2024 r.
12. 17 grudnia 2024 r. Komitet Stałych Przedstawicieli przeanalizował ostateczny kompromisowy tekst zmienionego wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie ECBM z myślą o osiągnięciu porozumienia i potwierdził go.
13. 27 stycznia 2025 r. Komisja Rozwoju Regionalnego (REGI) Parlamentu Europejskiego zatwierdziła wynik negocjacji międzyinstytucjonalnych. 5 lutego 2025 r. przewodniczący komisji REGI skierował do prezydencji Rady pismo, w którym zaznaczył, że pod warunkiem zatwierdzenia przez Radę w pierwszym czytaniu uzgodnionego tekstu, po ostatecznej redakcji prawnojęzykowej, Parlament zatwierdziłby stanowisko Rady bez poprawek w swoim drugim czytaniu.
II. CEL
14. Celem zmienionego wniosku jest przede wszystkim rozwianie obaw Rady, które doprowadziły do impasu, oraz zapewnienie ram prawnych mających zastosowanie do wszystkich państw członkowskich, aby pomóc w znalezieniu rozwiązań w odniesieniu do barier prawnych i administracyjnych, które mogą zakłócić interakcje transgraniczne i rozwój regionów transgranicznych.
III. ANALIZA STANOWISKA RADY W PIERWSZYM CZYTANIU
Kontekst proceduralny
15. Opierając się na wniosku Komisji, Parlament Europejski i Rada prowadziły negocjacje w celu osiągnięcia wczesnego porozumienia w drugim czytaniu na podstawie stanowiska Rady w pierwszym czytaniu. Tekst projektu stanowiska Rady w pełni odzwierciedla kompromis osiągnięty przez dwóch współprawodawców.
Streszczenie najważniejszych zagadnień
16. Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu zawiera następujące kluczowe elementy, co do których współprawodawcy osiągnęli porozumienie:
- państwa trzecie są wyłączone z zakresu stosowania rozporządzenia, jednak rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla możliwości ustanowienia przez państwa członkowskie równoważnych ram proceduralnych na mocy prawa krajowego, by identyfikować i usuwać transgraniczne bariery prawne i administracyjne występujące we współpracy z państwami trzecimi,
- tworzenie transgranicznych punktów koordynujących jest dobrowolne, a państwa członkowskie mogą swobodnie decydować, jak i czy chcą usuwać bariery transgraniczne,
- osoby fizyczne nie mogą być inicjatorami składającymi wnioski w sprawach transgranicznych; obowiązek przekazywania szczegółowych informacji na temat poszczególnych wniosków w sprawach transgranicznych spoczywa wyłącznie na państwach członkowskich, które utworzyły transgraniczne punkty koordynujące, w związku z czym zniesiono wymóg ustanowienia krajowych publicznych rejestrów wniosków w sprawach transgranicznych. Zamiast tego Komisja ustanowi i będzie prowadzić unijny publiczny rejestr wniosków w sprawach transgranicznych,
- obowiązki państw członkowskich, które nie tworzą transgranicznych punktów kontaktowych, ograniczają się do (i) przekazywania informacji na temat odpowiedniego organu, z którym można się kontaktować i który może otrzymywać informacje od transgranicznego punktu koordynującego z sąsiadującego państwa członkowskiego rozpatrującego wniosek w sprawie transgranicznej, oraz (ii) przekazywania informacji na temat ewentualnych dobrowolnych działań następczych wyłącznie w odpowiedzi na bariery transgraniczne, którymi zajmuje się również transgraniczny punkt koordynujący z innego państwa członkowskiego.
17. Stanowisko negocjacyjne Parlamentu Europejskiego zawierało następujące kluczowe elementy, co do których współprawodawcy osiągnęli porozumienie:
- tytuł rozporządzenia zmieniono na "instrument na rzecz rozwoju i wzrostu regionów przygranicznych - BRIDGEforEU",
- utrzymano zastosowanie przepisów do granic morskich. Wypracowano jednak kompromis między stanowiskami współprawodawców i nie wprowadzono obowiązku ustanowienia transgranicznych punktów koordynujących w odniesieniu do granic morskich, nawet jeśli państwa członkowskie ustanowiły je dla granic lądowych, oraz zwolniono z jakiegokolwiek obowiązku w tym zakresie wyspiarskie państwa członkowskie, które mają tylko granice morskie z innymi państwami członkowskimi.
18. Stanowisko negocjacyjne Parlamentu Europejskiego zawierało następujące główne elementy, których nie uwzględniono w ostatecznym kompromisie:
- zgodnie z wnioskiem Komisji Parlament Europejski chciał, aby osoby fizyczne mogły być inicjatorami składającymi wnioski w sprawach transgranicznych,
- wykraczając poza wniosek Komisji, Parlament Europejski dążył do tego, by zakres stosowania rozporządzenia rozszerzyć też na usuwanie transgranicznych barier prawnych i administracyjnych między państwami członkowskimi a państwami trzecimi.
IV. PODSUMOWANIE
19. Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu w pełni wyraża kompromis osiągnięty podczas negocjacji między Parlamentem Europejskim i Radą, prowadzonych przy wsparciu Komisji.
20. W związku z powyższym Rada uważa, że jej stanowisko w pierwszym czytaniu stanowi zrównoważone odzwierciedlenie wyniku negocjacji i że instrument BRIDGEforEU, gdy zostanie przyjęty, pomoże znaleźć rozwiązania w odniesieniu do barier prawnych i administracyjnych, które mogą zakłócić interakcje transgraniczne i rozwój regionów transgranicznych.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.2433 |
| Rodzaj: | Informacja |
| Tytuł: | Uzasadnienie Rady: Stanowisko Rady (UE) nr 3/2025 w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie instrumentu na rzecz rozwoju i wzrostu regionów przygranicznych (BRIDGEforEU) |
| Data aktu: | 25/04/2025 |
| Data ogłoszenia: | 25/04/2025 |