Rozporządzenie wykonawcze 2025/134 zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1178/2011 w odniesieniu do wprowadzenia licencji pilota wiatrakowców

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2025/134

z dnia 28 stycznia 2025 r.

zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1178/2011 w odniesieniu do wprowadzenia licencji pilota wiatrakowców

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 z dnia 4 lipca 2018 r. w sprawie wspólnych zasad w dziedzinie lotnictwa cywilnego i utworzenia Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego oraz zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 2111/2005, (WE) nr 1008/2008, (UE) nr 996/2010, (UE) nr 376/2014 i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/30/UE i 2014/53/UE, a także uchylające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 552/2004 i (WE) nr 216/2008 i rozporządzenie Rady (EWG) nr 3922/91 ¹ , w szczególności jego art. 23 ust. 1 i art. 27 ust. 1,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1178/2011 ²  ustanawia wymogi dla pilotów, którzy uczestniczą w eksploatacji statków powietrznych określonych w art. 2 ust. 1 lit. b) ppkt (i) i (ii) rozporządzenia (UE) 2018/1139.

(2) Trwający rozwój wiatrakowców, które wchodzą w zakres rozporządzenia (UE) 2018/1139 ze względu na maksymalną certyfikowaną masę startową przekraczającą 600 kg, powoduje konieczność uwzględnienia w rozporządzeniu (UE) nr 1178/2011 wymogów dotyczących licencjonowania załóg lotniczych odnośnie do pilotów wiatrakowców. Ponieważ opracowanie kompleksowych ram zarobkowej eksploatacji wiatrakowców zajmie więcej czasu, na razie wymogi te powinny dotyczyć wyłącznie przywilejów pilotów niezawodowych.

(3) Nowe unijne ramy regulacyjne dotyczące licencjonowania załóg lotniczych wiatrakowców powinny, w miarę możliwości, uwzględniać normy i najlepsze praktyki ustanowione w krajowych wymogach dotyczących licencjonowania wiatrakowców, a także przewidywać zaliczenia dla posiadaczy krajowej licencji pilota wiatrakowców przy ubieganiu się o unijną licencję pilota wiatrakowców.

(4) Aby wesprzeć wdrażanie unijnych wymogów dotyczących licencjonowania unijnych załóg lotniczych wiatrakowców, a w szczególności przyznanie kwalifikacji pierwszym unijnym instruktorom wiatrakowców, osoby ubiegające się o unijną licencję pilota wiatrakowców oraz towarzyszące uprawnienia i certyfikaty powinny mieć możliwość, przez ograniczony czas i pod pewnymi warunkami, uzyskania zaliczeń na podstawie raportów zaliczenia, o ile posiadają odpowiednią krajową licencję na wiatrakowce oraz towarzyszące uprawnienia i certyfikaty lub rozpoczęli szkolenie, aby je uzyskać.

(5) W przypadku operacji niezarobkowych posiadacze unijnych licencji pilota wiatrakowców powinni być zobowiązani do posiadania takiego samego orzeczenia lotniczo-lekarskiego jak piloci turystyczni innych kategorii statków powietrznych zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1178/2011.

(6) W razie potrzeby należy dostosować wymogi dotyczące właściwych organów i organizacji szkoleniowych, tak aby obejmowały one szkolenia i licencjonowanie pilotów wiatrakowców.

(7) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) nr 1178/2011.

(8) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu opierają się na opinii nr 04/2024 ³  Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego zgodnie z art. 75 ust. 2 lit. b) oraz art. 76 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1139.

(9) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią komitetu ustanowionego na mocy art. 127 rozporządzenia (UE) 2018/1139,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł  1

W rozporządzeniu (UE) nr 1178/2011 wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 4 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Licencje pilota niezgodne z JAR, w tym wszelkie towarzyszące uprawnienia, certyfikaty, upoważnienia lub kwalifikacje, wydane lub uznane przez państwo członkowskie przed datą stosowania niniejszego rozporządzenia, podlegają konwersji na licencje zgodne z częścią FCL przez państwo członkowskie, które wydało daną licencję. Na zasadzie odstępstwa od niniejszego ustępu do licencji pilota wiatrakowców stosuje się art. 4 g.";

2) dodaje się art. 4 g w brzmieniu:

"Artykuł 4g

Szczegółowe wymagania dla osób ubiegających się o licencję pilota wiatrakowców

1. Do dnia 18 lutego 2028 r. kandydaci, którzy posiadają licencję pilota wiatrakowców oraz towarzyszące jej uprawnienia i certyfikaty wydane zgodnie z krajowymi wymogami dotyczącymi licencjonowania załóg lotniczych wiatrakowców lub którzy rozpoczęli szkolenie zgodne z tymi wymogami, otrzymują zaliczenie na potrzeby uzyskania licencji pilota wiatrakowców oraz towarzyszących uprawnień i certyfikatów zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, na podstawie raportu zaliczenia sporządzonego przez państwo członkowskie w porozumieniu z EASA. Raport zaliczenia musi być zgodny z art. 9 ust. 3.

2. Sporządzając raport zaliczenia zgodnie z ust. 1, państwa członkowskie:

a) zaliczają wyłącznie czas lotu, który kandydaci wykonali na wiatrakowcach o maksymalnej masie startowej co najmniej 450 kg;

b) do celów wydania licencji pilota wiatrakowców zgodnie z niniejszym rozporządzeniem zaliczają wyłącznie czas lotu, który nie przekracza czasu, który można by zaliczyć zgodnie z pkt FCL.210.G lit. c) załącznika I. W takich przypadkach kandydat musi ukończyć dodatkowe szkolenie w powietrzu w zatwierdzonej organizacji szkolenia (ATO) lub w zadeklarowanej organizacji szkolenia (DTO) na wiatrakowcu, który został certyfikowany zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1139 oraz aktami delegowanymi i wykonawczymi przyjętymi na jego podstawie, zanim zostanie skierowany na egzamin praktyczny.";

3) w załączniku I (część FCL) wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem I do niniejszego rozporządzenia;

4) w załączniku IV (część MED) wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem II do niniejszego rozporządzenia;

5) w załączniku VI (część ARA) wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem III do niniejszego rozporządzenia;

6) w załączniku VIII (część DTO) wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem IV do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł  2

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 18 lutego 2026 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 28 stycznia 2025 r.

ZAŁĄCZNIK  I

W załączniku I (część FCL) do rozporządzenia (UE) nr 1178/2011 wprowadza się następujące zmiany:

1) w pkt FCL.010 dodaje się definicję w brzmieniu:

"»wiatrakowiec« oznacza typ wiropłatu wytwarzający siłę nośną w wyniku oddziaływania powietrza z maksymalnie dwoma swobodnie obracającymi się wirnikami o osiach zasadniczo pionowych.";

2) w pkt FCL.025 wprowadza się następujące zmiany:

a) lit. b) pkt 4 otrzymuje brzmienie:

"4) Jeżeli osoba wnioskująca o wydanie licencji pilota lekkich statków powietrznych (LAPL), licencji pilota turystycznego (PPL), podstawowego uprawnienia do wykonywania lotów według wskazań przyrządów (BIR) lub licencji pilota wiatrakowców (GPL) nie zaliczy jednego z testów wiedzy teoretycznej w czterech podejściach, bądź jeżeli nie zaliczy wszystkich testów w okresie, o którym mowa w lit. b) pkt 2, musi ponownie przystąpić do całego zestawu testów egzaminacyjnych z wiedzy teoretycznej.";

b) lit. c) pkt 1 ppkt (i) otrzymuje brzmienie:

"(i) w przypadku wydania licencji pilota lekkich statków powietrznych, licencji pilota turystycznego lub licencji pilota wiatrakowców, przez okres 24 miesięcy;";

3) w pkt FCL.035 lit. a) dodaje się nowy ppkt 5 w brzmieniu:

"5) Wszystkie godziny lotu na wiatrakowcach, które są objęte zakresem załącznika I do rozporządzenia (UE) 2018/1139 i których maksymalna certyfikowana masa startowa wynosi co najmniej 450 kg, zalicza się w całości na poczet ukończenia 12 godzin czasu lotu oraz 12 startów i lądowań zgodnie z pkt FCL.240.G lit. a), ale nie zalicza się ich na poczet wymogu określonego w pkt FCL.240.G lit. a) pkt 1 ppkt (ii).";

4) pkt FCL.055 lit. a) otrzymuje brzmienie:

"a) Przepisy ogólne. Piloci samolotów, śmigłowców, pionowzlotów, sterowców i wiatrakowców, od których wymaga się posługiwania radiotelefonem, nie mogą korzystać z przywilejów wynikających z ich licencji i uprawnień, jeżeli ich licencja nie zawiera potwierdzenia biegłości posługiwania się językiem angielskim lub językiem używanym w łączności radiowej podczas lotu. Potwierdzenie wskazuje język, stopień biegłości oraz termin ważności i jest uzyskiwane zgodnie z procedurą ustanowioną przez właściwy organ. Minimalnym akceptowalnym poziomem biegłości jest poziom operacyjny (poziom 4) zgodnie z dodatkiem 2 do niniejszego załącznika.";

5) w pkt FCL.060 lit. b) formuła wprowadzająca otrzymuje brzmienie:

"b) Samoloty, śmigłowce, pionowzloty, sterowce, statki powietrzne zdolne do wykonywania lotów VTOL (VCA) i wiatrakowce. Pilot nie może wykonywać lotów na statku powietrznym w zarobkowym transporcie lotniczym ani w celu przewozu pasażerów:";

6) tytuł podczęści C otrzymuje brzmienie:

"PODCZĘŚĆ C - LICENCJA PILOTA TURYSTYCZNEGO (PPL) I LICENCJA PILOTA WIATRAKOWCÓW (GPL)";

7) pkt FCL.200 otrzymuje brzmienie:

"FCL.200 Minimalny wiek

Osoba ubiegająca się o licencję PPL lub GPL musi mieć ukończone 17 lat.";

8) pkt FCL.205 otrzymuje brzmienie:

"FCL.205 Warunki

a) Osoba ubiegająca się o wydanie licencji PPL musi spełniać wymagania dotyczące uprawnień na klasę lub typ statku powietrznego wykorzystanego do przeprowadzenia egzaminu praktycznego określone w podczęści H.

b) Osoba ubiegająca się o wydanie licencji GPL musi spełniać wymagania dotyczące klasy lub typu statku powietrznego wykorzystanego do przeprowadzenia egzaminu praktycznego.";

9) pkt FCL.210 otrzymuje brzmienie:

"FCL.210 Szkolenie

a) Osoba ubiegająca się o licencję PPL lub GPL musi ukończyć szkolenie w ATO lub DTO.

b) Szkolenie to musi obejmować szkolenie z wiedzy teoretycznej oraz szkolenie w powietrzu, odpowiednie do przywilejów wynikających z licencji PPL lub GPL, o którą ubiega się dana osoba.

c) Szkolenie z wiedzy teoretycznej i szkolenie w powietrzu można ukończyć w DTO lub ATO innej niż ta, w której kandydat rozpoczął swoje szkolenie.";

10) w pkt FCL.215 formuła wprowadzająca otrzymuje brzmienie:

"Osoba ubiegająca się o licencję PPL lub GPL musi wykazać podczas egzaminów, że posiada wiedzę teoretyczną odpowiednią dla nadawanych przywilejów w zakresie następujących przedmiotów:";

11) pkt FCL.235 lit. a) otrzymuje brzmienie:

"a) Osoba ubiegająca się o licencję PPL lub GPL musi podczas egzaminu praktycznego wykazać umiejętność pełnienia funkcji pilota dowódcy statku powietrznego odpowiedniej kategorii, demonstrując stosowne procedury i wykonując manewry ze stopniem kompetencji odpowiadającym nadawanym przywilejom.";

12) dodaje się sekcję 5 w brzmieniu:

"SEKCJA 5

Licencja GPL - wymagania szczegółowe

FCL.205.G GPL - przywileje

a) Przywileje posiadacza licencji GPL obejmują wykonywanie czynności pilota dowódcy wiatrakowca:

1) bez wynagrodzenia w operacjach niezarobkowych;

2) w zakresie przewozu pasażerów wyłącznie po wykonaniu 10 godzin czasu lotu w charakterze pilota dowódcy wiatrakowca po wydaniu licencji.

b) Niezależnie od lit. a) ppkt 1 powyżej, posiadacz licencji GPL z przywilejami instruktora lub egzaminatora może otrzymywać wynagrodzenie za:

1) prowadzenie szkolenia w powietrzu w zakresie licencji GPL;

2) przeprowadzanie egzaminów praktycznych i kontroli umiejętności w zakresie licencji GPL;

3) szkolenie, egzaminowanie i sprawdzanie uprawnień i przywilejów związanych z licencją instruktora lub egzaminatora, stosownie do przypadku.

c) Posiadacze licencji GPL korzystają z przywilejów wynikających z tej licencji wyłącznie wówczas, gdy spełniają wymagania dotyczące bieżącej praktyki, a ich orzeczenie lekarskie, odpowiednie do wykorzystywanych przywilejów, pozostaje ważne.

FCL.210.G GPL - wymagane doświadczenie i zaliczenia

a) Osoba ubiegająca się o licencję GPL musi zaliczyć 35 godzin szkolenia w powietrzu na wiatrakowcach, z czego 5 godzin można zaliczyć na FSTD, w tym co najmniej:

1) 20 godzin szkolenia w powietrzu z instruktorem; oraz

2) 8 godzin czasu samodzielnego lotu pod nadzorem, w tym co najmniej 4 godziny czasu samodzielnego lotu nawigacyjnego, z czego co najmniej jeden lot nawigacyjny na odległość co najmniej 150 km (80 mil morskich), podczas którego należy wykonać lądowania z pełnym zatrzymaniem na dwóch lotniskach innych niż lotnisko odlotu.

b) Zaliczanie Kandydat posiadający licencję pilota na inną kategorię statku powietrznego, z wyjątkiem balonów, uzyskuje zaliczenie 10 % całkowitego czasu lotu w charakterze pilota dowódcy takiego statku powietrznego, do maksymalnie 10 godzin. W żadnym przypadku nie udziela się zaliczeń wymogów określonych w lit. a) ppkt 2.

c) Kandydat posiadający wcześniejsze doświadczenie jako pilot dowódca na wiatrakowcach o maksymalnej masie startowej co najmniej 450 kg może uzyskać zaliczenie tego doświadczenia na poczet wymogów określonych w lit. a). Decyzję o zakresie takiego zaliczenia podejmuje DTO lub ATO, w której kandydat ten przechodzi szkolenie, na podstawie wstępnego lotu sprawdzającego, jednak w żadnym przypadku takie zaliczenie nie może przekroczyć żadnego z poniższych zakresów:

1) łącznego czasu lotu w charakterze pilota dowódcy;

2) 50 % liczby godzin wymaganej w lit. a).

W żadnym przypadku nie udziela się zaliczeń wymogów określonych w lit. a) ppkt 2.

FCL.235.G GPL - przywileje na klasy, typy i warianty wiatrakowców

a) Do celów licencjonowania pilota wiatrakowców zgodnie z niniejszym załącznikiem wiatrakowce klasyfikuje się według następujących klas i typów:

1) klasa wiatrakowców jednośmigłowych (SPG): Wiatrakowce z załogą jednoosobową, których jedyna centralna jednostka napędowa jest obsługiwana za pomocą jednego sterownika ciągu i napędzana przez którykolwiek z następujących typów silników:

a) układ tłokowy silnika, który, jeżeli tak określono w wyniku procesu certyfikacji zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 748/2012, może składać się z więcej niż jednego silnika tłokowego;

b) układ silnika napędzany energią elektryczną, który, jeżeli tak określono w wyniku procesu certyfikacji zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 748/2012, może składać się z więcej niż jednego silnika elektrycznego;

c) jeżeli tak określono w wyniku procesu certyfikacji zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 748/2012, hybrydowy układ silnika składający się z silników tłokowych i elektrycznych;

2) typy wiatrakowców, które wymagają przywilejów na dany typ, jak określono w wyniku procesu certyfikacji zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 748/2012.

b) Osobie ubiegającej się o licencję GPL przyznaje się przywileje na klasę lub typ wiatrakowców, na których przeprowadzono egzamin praktyczny. W celu rozszerzenia przywilejów na inną klasę lub typ posiadacz licencji GPL musi zaliczyć na tej innej klasie lub tym innym typie wszystkie poniższe wymogi:

1) o ile w danych dotyczących zgodności operacyjnej ustalonych zgodnie z załącznikiem I (część

21) do rozporządzenia (UE) nr 748/2012 nie określono inaczej, w stosownych przypadkach 3 godziny szkolenia w powietrzu, w tym:

(i) 10 startów i lądowań z instruktorem; oraz

(ii) 10 samodzielnych startów i lądowań pod nadzorem;

2) egzamin praktyczny w celu wykazania się odpowiednim poziomem umiejętności praktycznych na nowej klasie lub nowym typie. W trakcie tego egzaminu kandydat musi również zademonstrować egzaminatorowi, że posiada odpowiednią wiedzę teoretyczną o tej klasie lub tym typie statku powietrznego w zakresie następujących przedmiotów:

(i) procedury operacyjne;

(ii) wykonywanie i planowanie lotu;

(iii) ogólna wiedza o statku powietrznym.

c) W celu rozszerzenia swoich przywilejów na inny wariant w ramach danej klasy lub typu pilot przechodzi szkolenie w różnicach lub szkolenie zapoznawcze. W stosownych przypadkach szkolenie w różnicach lub szkolenie zapoznawcze musi być zgodne z danymi dotyczącymi zgodności operacyjnej ustalonymi zgodnie z załącznikiem I (część 21) do rozporządzenia (UE) nr 748/2012. Szkolenie w różnicach zostaje wpisane do książki lotów pilota lub do równoważnego dokumentu i potwierdzone podpisem instruktora. Przy rozszerzaniu przywilejów na klasę SPG o wariant z innym typem silnika, jak określono w lit. a) ppkt 1, szkolenie w różnicach obejmuje szkolenie w powietrzu z instruktorem i szkolenie teoretyczne, które w odniesieniu do tego innego typu silnika i powiązanych systemów powietrznych obejmuje co najmniej wszystkie następujące przedmioty:

1) procedury operacyjne;

2) wykonywanie i planowanie lotu;

3) ogólna wiedza o statku powietrznym.

FCL.240.G GPL - wymagania dotyczące bieżącej praktyki

a) Posiadacz licencji GPL może korzystać z wynikających z niej przywilejów na daną klasę lub dany typ, tylko jeżeli w ciągu poprzedzających 2 lat, jako pilot wiatrakowca odpowiedniej klasy lub typu, spełnił jeden z poniższych warunków:

1) wykonał co najmniej 12 godzin czasu lotu jako pilot dowódca lub szkolenia w powietrzu z instruktorem bądź samodzielnego lotu pod nadzorem instruktora, w tym:

(i) 12 startów i lądowań;

(ii) w sposób wymagany przez instruktora szkolenie odświeżające trwające co najmniej 1 godzinę całkowitego czasu lotu z instruktorem, który wybiera te ćwiczenia w locie, które umożliwiają kandydatowi odświeżenie jego kompetencji w zakresie bezpiecznej eksploatacji statku powietrznego oraz stosowania procedur przewidzianych w warunkach normalnych, anormalnych i awaryjnych;

2) zaliczył przed egzaminatorem kontrolę umiejętności w zakresie GPL. Program kontroli umiejętności musi się opierać na egzaminie praktycznym na licencję GPL.

b) Posiadacze licencji GPL z przywilejami na klasę SPG, którzy zgodnie z pkt FCL.235.G lit. c) rozszerzyli swoje przywileje na wariant z innym typem silnika, jak określono w pkt FCL.235.G lit. a), ale w ciągu ostatnich 2 lat nie wykonali lotu na tym wariancie, przed korzystaniem z przywilejów związanych z tym wariantem, muszą spełnić jeden z poniższych warunków:

1) przejść dalsze szkolenie w różnicach zgodnie z pkt FCL.235.G lit. c);

2) przejść kontrolę umiejętności;

3) przejść szkolenie odświeżające zgodnie z lit. a) pkt 1 ppkt (ii).

c) Loty z instruktorem i loty samodzielne pod nadzorem, o których mowa w formule wprowadzającej w lit. a) pkt 1, szkolenie odświeżające, o którym mowa w lit. a) pkt 1 ppkt (ii) i lit. b) pkt 3, oraz kontrola umiejętności, o której mowa w lit. a) pkt 2 i lit. b) pkt 2, zostają wpisane do książki lotów pilota lub do równoważnego dokumentu i potwierdzone podpisem instruktora lub egzaminatora, stosownie do przypadku.";

13) pkt FCL.700 lit. a) otrzymuje brzmienie:

"a) Posiadacz licencji pilota wykonuje czynności pilota statku powietrznego tylko wtedy, gdy posiada ważne uprawnienia na odpowiednią klasę lub typ statku powietrznego, chyba że ma zastosowanie którykolwiek z poniższych przypadków:

1) korzysta z przywilejów wynikających z licencji LAPL lub GPL;

2) jest w trakcie egzaminów praktycznych lub kontroli umiejętności w celu wznowienia uprawnień na klasę lub typ;

3) jest w trakcie szkolenia w powietrzu;

4) posiada uprawnienie pilota doświadczalnego wydane zgodnie z pkt FCL.820.";

14) w pkt FCL.810 wprowadza się następujące zmiany:

a) w lit. b) wprowadza się następujące zmiany:

1) pkt 2 otrzymuje brzmienie:

"2) musi ukończyć szkolenie w DTO lub ATO. Szkolenie musi być ukończone w ciągu 6 miesięcy i musi obejmować:

(i) 5 godzin wykładów z wiedzy teoretycznej;

(ii) 10 godzin czasu szkolenia według wskazań przyrządów z instruktorem na śmigłowcach; oraz

(iii) 5 godzin czasu lotu w nocy, w tym co najmniej 3 godziny szkolenia z instruktorem, z czego co najmniej 1 godzinę lotu nawigacyjnego i 5 samodzielnych kręgów w nocy. Każdy krąg powinien obejmować start i lądowanie.

Kandydatowi, który posiada lub posiadał uprawnienie IR na samolot lub motoszybowiec turystyczny, zalicza się 5 godzin na poczet wymogu określonego w pkt 2 ppkt (ii) powyżej.";

2) uchyla się pkt 3;

b) dodaje się lit. c) w brzmieniu:

"c) Wiatrakowce. Aby korzystać z przywilejów wynikających z licencji GPL w warunkach VFR w nocy, kandydat:

1) musi wykonać, po wydaniu licencji, co najmniej 50 godzin czasu lotu w charakterze pilota wiatrakowca, w tym co najmniej 20 godzin w charakterze pilota dowódcy wiatrakowca i 20 godzin lotów nawigacyjnych;

2) musi ukończyć szkolenie w DTO lub ATO. Szkolenie musi być ukończone w ciągu 6 miesięcy i musi obejmować:

(i) 5 godzin wykładów z wiedzy teoretycznej;

(ii) 3 godziny czasu szkolenia według wskazań przyrządów z instruktorem na wiatrakowcach; oraz

(iii) 5 godzin czasu lotu w nocy, w tym co najmniej 3 godziny szkolenia z instruktorem, z czego co najmniej 1 godzinę lotu nawigacyjnego i 5 samodzielnych kręgów w nocy; każdy krąg powinien obejmować start i lądowanie.

Kandydatowi, który posiada lub posiadał uprawnienie do wykonywania lotów według wskazań przyrządów na samolot lub śmigłowiec, zalicza się 2 godziny na poczet wymogu określonego w pkt 2 ppkt (ii) powyżej. Kandydat, który posiada uprawnienie do wykonywania lotów nocnych na samolocie, śmigłowcu lub motoszybowcu turystycznym, uzyskuje pełne zaliczenie na poczet elementu określonego w pkt 2 ppkt (i).";

15) pkt FCL.905.FI lit. a) otrzymuje brzmienie:

"a) licencji PPL, LAPL i GPL na odpowiednią kategorię statku powietrznego;";

16) w pkt FCL.910.FI lit. c) dodaje się pkt 4 w brzmieniu:

"4) w przypadku certyfikatu FI(G):

(i) 100 godzin szkolenia w powietrzu na wiatrakowcach oraz, dodatkowo, po nadzorowaniu co najmniej 25 samodzielnych lotów;

(ii) w przypadku instruktora FI(G), który posiada również certyfikat FI(A) lub FI(H) i stosownie do przypadku spełnia wymagania pkt 1 lub pkt 2, 25 godzin szkolenia w powietrzu na wiatrakowcach oraz, dodatkowo, po nadzorowaniu co najmniej 10 samodzielnych lotów wykonanych przez uczniów- pilotów.";

17) w pkt FCL.915.FI wprowadza się następujące zmiany:

a) w lit. a) formuła wprowadzająca otrzymuje brzmienie:

"a) w przypadku certyfikatu FI(A), FI(H) oraz FI(G):";

b) dodaje się literę ca) w brzmieniu:

"ca) dodatkowo, w przypadku certyfikatu FI(G), wykonać co najmniej 150 godzin czasu lotu na wiatrakowcach, z czego co najmniej 100 godzin w charakterze pilota dowódcy.";

18) w pkt FCL.930.FI wprowadza się następujące zmiany:

a) lit. b) pkt 3 ppkt (i) otrzymuje brzmienie:

"(i) w przypadku FI(A), (H) oraz (G), co najmniej 30 godzin szkolenia w powietrzu, w tym 25 godzin szkolenia w powietrzu z instruktorem, z czego 5 godzin można wykonać na symulatorze FFS, urządzeniu FNPT I lub II bądź FTD 2/3;";

b) uchyla się lit. b) pkt 4;

c) lit. c) otrzymuje brzmienie:

"c) Osobom ubiegającym się o certyfikat FI na inną kategorię statków powietrznych, które posiadają lub posiadały certyfikat FI(A), (H), (As) lub (G), zalicza się 55 godzin na poczet wymogu określonego w lit. b) pkt 2.";

d) dodaje się lit. d) i e) w brzmieniu:

"d) Kandydat ubiegający się o certyfikat FI(G), który posiada lub posiadał certyfikat FI(A), (H) lub (As), uzyskuje zaliczenie 15 godzin na poczet wymogu określonego w lit. b) pkt 3 ppkt (i), z czego maksymalnie 10 godzin stanowi zaliczenie czasu szkolenia z instruktorem.

"e) Osobę ubiegającą się o certyfikat FI, która posiada lub posiadała jakikolwiek inny certyfikat instruktora wydany zgodnie z niniejszym załącznikiem, uznaje się za spełniającą wymogi określone w lit. b) pkt 1.";

19) w pkt FCL.940.FI lit. a) wprowadza się następujące zmiany:

a) w pkt 1 ppkt (i) dodaje się lit. C) w brzmieniu:

"C) w przypadku certyfikatu FI(G), co najmniej 50 godzin szkolenia w powietrzu na wiatrakowcach jako instruktorzy FI lub egzaminatorzy;";

b) pkt 2 otrzymuje brzmienie:

"2) Co najmniej przy co drugim przedłużeniu ważności FI(A), FI(H) lub FI(G), bądź przy co trzecim przedłużeniu ważności FI(As) posiadacz danego certyfikatu FI musi przejść ocenę kompetencji zgodnie z pkt FCL.935.";

20) w pkt FCL.1005.FE dodaje się lit. d) w brzmieniu:

"d) FE(G). Przywileje pilota egzaminatora wiatrakowcowego obejmują przeprowadzanie egzaminów praktycznych i kontroli umiejętności w zakresie licencji GPL i towarzyszących przywilejów na klasy i typy wiatrakowców, pod warunkiem że ukończył co najmniej 500 godzin czasu lotu w charakterze pilota wiatrakowców, w tym co najmniej 100 godzin szkolenia w powietrzu, z czego do 40 godzin może być szkoleniem w powietrzu w charakterze instruktora FI(A) lub FI(H).";

21) pkt FCL.1005.FIE lit. c) otrzymuje brzmienie:

"c) FIE(As) i FIE(G). Przywileje egzaminatora FIE na sterowce i wiatrakowce obejmują przeprowadzanie ocen kompetencji na potrzeby wydawania, przedłużania lub wznawiania certyfikatu instruktora na odpowiednią kategorię statku powietrznego, o ile posiada on odpowiedni certyfikat instruktora.";

22) w pkt FCL.1010.FIE dodaje się lit. d) w brzmieniu:

"d) FIE(G). Osoba ubiegająca się o certyfikat FIE na wiatrakowce musi:

1) posiadać certyfikat instruktora FI(G);

2) wykonać 1 000 godzin czasu lotu w charakterze pilota wiatrakowców; oraz

3) wykonać co najmniej 100 godzin czasu lotu instruktorskiego w szkoleniu kandydatów do certyfikatu FI(G). W przypadku kandydatów posiadających certyfikat FIE(A) lub FIE(H) wymóg ten skraca się do 50 godzin.";

23) w dodatku 1 sekcja A pkt 1 wprowadza się następujące zmiany:

a) nagłówek pkt 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Licencje LAPL, PPL i GPL";

b) dodaje się pkt 1.5 w brzmieniu:

"1.5. W przypadku wydawania licencji GPL posiadacz licencji pilota na samoloty lub śmigłowce zgodnie z niniejszym rozporządzeniem uzyskuje pełne zaliczenie wymogów dotyczących szkolenia teoretycznego i egzaminu teoretycznego z następujących przedmiotów:

a) prawo lotnicze i procedury ATC,

b) człowiek - możliwości i ograniczenia,

c) meteorologia,

d) łączność,

e) nawigacja.".

ZAŁĄCZNIK  II

W załączniku IV (część MED) do rozporządzenia (UE) nr 1178/2011 w pkt MED.A.030 lit. c) ppkt 2 otrzymuje brzmienie:

"2) wynikających z licencji pilota turystycznego (PPL) lub licencji pilota wiatrakowców (GPL), pilot musi posiadać przynajmniej ważne orzeczenie lekarskie 2. klasy;".

ZAŁĄCZNIK  III

W załączniku VI (część ARA) do rozporządzenia (UE) nr 1178/2011 w dodatku I we wzorze określonym w lit. c) wprowadza się następujące zmiany:

a) zdanie: "Niniejsza licencja jest zgodna z normami ICAO, z wyjątkiem przywilejów wynikających z licencji LAPL i z uprawnienia BIR lub gdy towarzyszy jej orzeczenie lekarskie na potrzeby LAPL", otrzymuje brzmienie:

"Niniejsza licencja jest zgodna z normami ICAO, z wyjątkiem przywilejów wynikających z licencji LAPL, GPL i z uprawnienia BIR lub gdy towarzyszy jej orzeczenie lekarskie na potrzeby LAPL";

b) wyrażenie "Formularz 141 EASA Wydanie 2" zastępuje się wyrażeniem w brzmieniu:

"Formularz 141 EASA, wydanie 3".

ZAŁĄCZNIK  IV

W załączniku VIII (część DTO) do rozporządzenia (UE) nr 1178/2011 w pkt DTO.GEN.110 lit. a) dodaje się pkt 5 w brzmieniu:

"5) w odniesieniu do wiatrakowców:

a) szkolenie teoretyczne na potrzeby uzyskania GPL;

b) szkolenie w powietrzu na potrzeby uzyskania GPL;

c) szkolenie na potrzeby uzyskania przywilejów na klasy i typy wiatrakowców z załogą jednoosobową;

d) szkolenie na uprawnienie do wykonywania lotów nocnych.".

1 Dz.U. L 212 z 22.8.2018, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2018/1139/2021-07-25.

2 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1178/2011 z dnia 3 listopada 2011 r. ustanawiające wymagania techniczne i procedury administracyjne odnoszące się do załóg w lotnictwie cywilnym zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008 (Dz.U. L 311 z 25.11.2011, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2011/1178/oj.

3 https://www.easa.europa.eu/document-library/opinions/opinion-no-042024.

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2025.134
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Rozporządzenie wykonawcze 2025/134 zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1178/2011 w odniesieniu do wprowadzenia licencji pilota wiatrakowców
• Data aktu: 28/01/2025
• Data ogłoszenia: 29/01/2025
• Data wejścia w życie: 18/02/2026, 18/02/2025