uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 2 ,
(1) Produkty wymagają odpowiednich opakowań, aby zabezpieczyć je i ułatwić ich transport z miejsca ich wytworzenia do miejsca ich użycia lub konsumpcji. Zapobieganie powstawaniu barier na rynku wewnętrznym opakowań ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania rynku wewnętrznego produktów. Rozdrobnione przepisy i niejasne wymogi powodują niepewność i dodatkowe koszty dla podmiotów gospodarczych.
(2) Ze statystyk Komisji (Eurostat) dotyczących odpadów opakowaniowych za okres 2010-2021 wynika, że do produkcji opakowań wykorzystuje się duże ilości surowców pierwotnych (materiałów pierwotnych). 40 % tworzyw sztucznych i 50 % papieru w Unii wykorzystuje się do produkcji opakowań, a opakowania stanowią też 36 % stałych odpadów komunalnych. Duże i stale rosnące ilości wytwarzanych opakowań, a także niewielki stopień ich ponownego użycia i zbierania oraz niedostateczny recykling stanowią znaczące przeszkody dla osiągnięcia niskoemisyjnej gospodarki o obiegu zamkniętym. W niniejszym rozporządzeniu należy zatem ustanowić przepisy obejmujące cały cykl życia opakowań, które przyczynią się do sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego dzięki harmonizacji środków krajowych, a jednocześnie będą zapobiegały negatywnemu wpływowi opakowań i odpadów opakowaniowych na środowisko i zdrowie ludzkie oraz ograniczały ten wpływ. Poprzez ustanowienie środków zgodnych z hierarchią postępowania z odpadami określoną w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE 3 (zwaną dalej "hierarchią postępowania z odpadami") niniejsze rozporządzenie powinno przyczynić się do przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym.
(3) W dyrektywie 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 4 ustanowiono wymogi dotyczące opakowań, które odnoszą się do składu opakowań oraz ich zdatności do ponownego użycia oraz odzysku (zwane dalej "wymogami zasadniczymi dotyczącymi opakowań"), a także określono cele odzysku i recyklingu dla państw członkowskich.
(4) W swojej ocenie adekwatności z 2014 r. dotyczącej dyrektywy 94/62/WE Komisja zaleciła wprowadzenie dostosowań w wymogach zasadniczych dotyczących opakowań, które uznano za jedno z kluczowych narzędzi umożliwiających osiągnięcie lepszej efektywności środowiskowej opakowań, aby wymogi te były "bardziej konkretne i łatwiejsze do wyegzekwowania", a także aby je wzmocnić.
(5) Zgodnie z Europejskim Zielonym Ładem określonym w komunikacie Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r., nowy Plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy (zwany dalej "planem działania"), określony w komunikacie Komisji z dnia 11 marca 2020 r., zobowiązuje do wzmocnienia wymogów zasadniczych dotyczących opakowań, tak aby do 2030 r. wszystkie opakowania były zdatne do ponownego użycia lub recyklingu, oraz do rozważenia innych środków mających na celu ograniczenie stosowania
zbyt dużych opakowań i zmniejszenie ilości odpadów opakowaniowych, propagowanie projektowania z myślą o ponownym użyciu opakowań i możliwości ich recyklingu, zmniejszenie złożoności materiałów opakowaniowych oraz wprowadzenie wymogów dotyczących zawartości materiału pochodzącego z recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych. W planie działania podkreśla się również, że konieczne jest ograniczenie marnotrawienia żywności. Komisja zobowiązuje się do oceny możliwości wprowadzenia ogólnounijnego etykietowania, które ułatwiłoby prawidłową segregację odpadów opakowaniowych u źródła.
(6) Tworzywa sztuczne są najbardziej wysokoemisyjnym materiałem opakowaniowym, a recykling odpadów z tworzyw sztucznych, jeśli chodzi o zużycie paliw kopalnych, jest około pięć razy lepszy niż spalanie z odzyskiem energii. Zgodnie z założeniami Europejskiej strategii na rzecz tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym, określonej w komunikacie Komisji z dnia 16 stycznia 2018 r., w planie działania zobowiązano się do zwiększenia wykorzystania tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu i do przyczynienia się do bardziej zrównoważonego stosowania tworzyw sztucznych. Budżet Unii i system zasobów własnych przyczyniają się do zmniejszenia zanieczyszczenia odpadami opakowaniowymi z tworzyw sztucznych. Od dnia 1 stycznia 2021 r. decyzją Rady (UE, Euratom) 2020/2053 5 wprowadzono krajowy wkład, który jest proporcjonalny do ilości odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych, które nie są poddawane recyklingowi, w poszczególnych państwach członkowskich. Ten rodzaj zasobów własnych stanowi jedną z zachęt do zmniejszenia zużycia produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych oraz do wspierania recyklingu i gospodarki o obiegu zamkniętym.
(7) W swoich konkluzjach z dnia 11 grudnia 2020 r. zatytułowanych "Ku ekologicznej odbudowie opartej na obiegu zamkniętym" Rada podkreśliła, że przegląd dyrektywy 94/62/WE powinien doprowadzić do aktualizacji i przyjęcia bardziej konkretnych, skuteczniejszych i łatwiejszych do wdrożenia przepisów wspierających zrównoważone opakowania na rynku wewnętrznym i ograniczających złożoność opakowań, aby propagować rozwiązania wykonalne z ekonomicznego punktu widzenia, zwiększyć możliwość ponownego użycia i możliwość recyklingu opakowań, a także ograniczyć do minimum obecność substancji potencjalnie niebezpiecznych w materiałach opakowaniowych, szczególnie w materiałach stosowanych w opakowaniach żywności. Rada podkreśliła ponadto, że w ramach przeglądu dyrektywy 94/62/WE należy także przewidzieć etykietowanie opakowań w sposób łatwy do zrozumienia w celu informowania konsumentów o możliwości recyklingu danego opakowania oraz o tym, gdzie wyrzucać odpady opakowaniowe, aby ułatwić recykling.
(8) W rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 10 lutego 2021 r. w sprawie nowego Planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym 6 podkreślono cel, jakim jest stworzenie możliwości ponownego użycia lub recyklingu wszystkich opakowań w opłacalny sposób do 2030 r., oraz wezwano Komisję do przedstawienia wniosku ustawodawczego służącego przeglądowi dyrektywy 94/62/WE, obejmującego środki i cele dotyczące ograniczenia ilości odpadów oraz ambitne wymogi zasadnicze, aby ograniczyć zbyt duże opakowania, w tym w handlu elektronicznym, poprawić możliwość recyklingu i zmniejszyć złożoność opakowań, zwiększyć zawartość materiału pochodzącego z recyklingu, wycofać niebezpieczne i szkodliwe substancje oraz propagować ponowne użycie.
(9) Niniejsze rozporządzenie stanowi uzupełnienie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1781 7 , zgodnie z którym opakowanie nie jest uznawane za konkretną kategorię produktu. Należy jednak przypomnieć, że w aktach delegowanych przyjętych na podstawie rozporządzenia (UE) 2024/1781 można ustanowić dodatkowe lub bardziej szczegółowe wymogi dotyczące opakowań określonych produktów, w szczególności w odniesieniu do minimalizacji opakowań w przypadku, gdy projektowanie lub przeprojektowanie produktów może prowadzić do uzyskania opakowań o mniejszym wpływie na środowisko.
(10) Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do wszystkich opakowań wprowadzanych do obrotu w Unii oraz do wszystkich odpadów opakowaniowych, niezależnie od rodzaju opakowania lub zastosowanego materiału. Przez wzgląd na jasność prawa należy przeredagować definicję opakowań zawartą w dyrektywie 94/62/WE, nie zmieniając jej istoty. Opakowanie handlowe, opakowanie zbiorcze i opakowanie transportowe powinny zostać zdefiniowane oddzielnie. Należy unikać powielania terminologii. W związku z tym w niniejszym rozporządzeniu opakowanie handlowe odpowiada opakowaniu bezpośredniemu, opakowanie zbiorcze - opakowaniu drugorzędnemu, a opakowanie transportowe - opakowaniu trzeciorzędnemu.
(11) Kubków, pojemników na żywność, torebek na kanapki lub innych wyrobów, które mogą spełniać funkcję opakowania, nie należy uznawać za opakowania, w przypadku gdy zostały zaprojektowane i przeznaczone do tego, aby były sprzedawane puste przez dystrybutora końcowego. Tego rodzaju wyroby należy uznać za opakowanie wyłącznie wtedy, gdy są zaprojektowane i przeznaczone do tego, aby zawartość była w nich umieszczana w punkcie sprzedaży, w którym to przypadku należy je uznać za "opakowanie usługowe" - lub gdy są sprzedawane przez dystrybutora końcowego z zawartością w postaci żywności i napojów, o ile spełniają funkcję opakowania.
(12) Definicja opakowania dla produkcji podstawowej nie powinna prowadzić do rozszerzenia zakresu produktów uznawanych za opakowania w ramach niniejszego rozporządzenia. Wprowadzenie tej definicji i jej zastosowanie w definicji "producenta" powinno zapewnić, aby za producenta w ramach niniejszego rozporządzenia uznawane były osoba fizyczna lub osoba prawna udostępniające ten rodzaj opakowań po raz pierwszy, a nie przedsiębiorstwa sektora pierwotnego, na przykład rolnicy, stosujące tego rodzaju opakowania.
(13) Wyrobu, który stanowi integralną część produktu, oraz jest niezbędny do przechowywania, ochrony lub konserwacji tego produktu przez cały jego cykl żywotności oraz w przypadku, gdy wszystkie elementy tego wyrobu przeznaczone są do wykorzystania, użycia lub usunięcia wraz z produktem, nie należy uznawać za opakowanie, ponieważ jego funkcjonalność jest nieodłącznie związana z tym, że stanowi on część produktu. Jednakże w kontekście zachowań konsumentów w zakresie usuwania torebek z herbatą i kawą, a także jednoporcjowych opakowań z kawą lub herbatą, które w praktyce są usuwane razem z pozostałościami produktu, co prowadzi do zanieczyszczenia strumieni kompostowania i recyklingu, te konkretne wyroby należy traktować jak opakowania. To podejście jest zgodne z celem dotyczącym zwiększenia selektywnej zbiórki bioodpadów zgodnie z wymogami art. 22 dyrektywy 2008/98/WE oraz zapewnia spójność w odniesieniu do zobowiązań finansowych i operacyjnych związanych z końcem przydatności do użycia. Farby, farby drukarskie, werniksy, lakiery i spoiwa nakładane bezpośrednio na produkt nie powinny być uznawane za opakowania. Jednakże etykiety zawieszone bezpośrednio lub umieszczone na produkcie, w tym samoprzylepne etykiety umieszczone na owocach i warzywach, należy uznać za opakowania, ponieważ spoiwem jest klej, a nie sama etykieta. Ponadto, jeżeli dany materiał stanowi jedynie niewielką część jednostki opakowania, a w każdym razie nie więcej niż 5 % masy całkowitej jednostki opakowania, takiej jednostki opakowania nie należy uznawać za opakowanie wielomateriałowe. W niniejszym rozporządzeniu definicja opakowań wielomateriałowych nie powinna wyłączać opakowań jednorazowego użytku częściowo wykonanych z tworzyw sztucznych, niezależnie od wartości progowej, z wymogów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 8 .
(14) Opakowania należy wprowadzać do obrotu wyłącznie wówczas, gdy spełniają wymogi w zakresie zrównoważo- ności i etykietowania ustanowione w niniejszym rozporządzeniu lub na jego podstawie. Opakowanie należy uznać za wprowadzone do obrotu, gdy zostaje ono po raz pierwszy udostępnione na rynku Unii, czyli dostarczone przez wytwórcę lub importera do celów dystrybucji, użycia lub wykorzystania w ramach działalności handlowej, za opłatą lub nieodpłatnie. W związku z tym opakowania wprowadzone do obrotu w Unii przed dniem rozpoczęcia stosowania odpowiednich wymogów oraz znajdujące się w magazynach dystrybutorów, w tym detalistów i hurtowników, nie powinny musieć spełniać wymogów w zakresie zrównoważoności i etykietowania ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu lub na jego podstawie.
(15) Zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami oraz z myśleniem w kategoriach cyklu życia produktu zorientowanym na uzyskanie najlepszego ogólnego wyniku dla środowiska, środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu powinny mieć na celu zmniejszenie ilości opakowań wprowadzanych do obrotu pod względem ich objętości i masy, aby zapobiegać wytwarzaniu odpadów opakowaniowych, w szczególności poprzez minimalizację opakowań, unikanie opakowań w przypadku, gdy nie są one potrzebne, oraz zwiększenie ponownego użycia opakowań. Ponadto środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu powinny mieć na celu zwiększenie wykorzystania w opakowaniach materiału pochodzącego z recyklingu, w szczególności w opakowaniach z tworzyw sztucznych, w przypadku których wykorzystanie materiału pochodzącego z recyklingu jest bardzo niskie, przez rozbudowanie systemów wysokiej jakości recyklingu, a tym samym podwyższenie współczynników recyklingu dla wszystkich opakowań oraz poprawienie jakości powstałych surowców wtórnych, przy jednoczesnym ograniczeniu innych form odzysku i ostatecznego unieszkodliwiania.
(16) Zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami, w której unieszkodliwianie odpadów na składowiskach jest najmniej preferowanym rozwiązaniem, środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu powinny służyć zmniejszeniu ilości składowanych odpadów opakowaniowych.
(17) Opakowania powinny być projektowane, wytwarzane i wprowadzane do obrotu w sposób umożliwiający ich ponowne użycie jak najwięcej razy lub poddanie wysokiej jakości recyklingowi oraz w sposób minimalizujący ich wpływ na środowisko w całym ich cyklu życia i w cyklu życia produktów, dla których opakowania te zostały zaprojektowane. Aby osiągnąć ten cel, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w odniesieniu do określenia minimalnej liczby rotacji opakowań wielokrotnego użytku w odniesieniu do formatów opakowań, które są najczęściej wykorzystywane do ponownego użycia.
(18) Zgodnie z celami określonymi w Planie działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym i w komunikacie Komisji z dnia 14 października 2020 r. zatytułowanym "Strategia w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności na rzecz nietoksycznego środowiska" (zwanej dalej "Strategią w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności") oraz w celu zapewnienia należytego zarządzania chemikaliami w całym ich cyklu życia i przejścia na nietoksyczną gospodarkę o obiegu zamkniętym, a także mając na uwadze znaczenie opakowań w życiu codziennym, konieczne jest uwzględnienie w niniejszym rozporządzeniu wpływu opakowań na zdrowie
ludzkie, środowisko oraz na szeroko pojęty zrównoważony charakter w całym ich cyklu życia, w tym na obieg zamknięty, który to wpływ wynika z obecności substancji potencjalnie niebezpiecznych w całym cyklu życia opakowań, od produkcji po użytkowanie i koniec przydatności do użycia, w tym w gospodarowaniu odpadami.
(19) Biorąc pod uwagę postęp naukowo-techniczny, opakowania powinny być projektowane i wytwarzane w taki sposób, aby ograniczyć obecność w ich składzie niektórych metali ciężkich i innych substancji potencjalnie niebezpiecznych. Jak stwierdzono w Strategii w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności, należy minimalizować stosowanie substancji potencjalnie niebezpiecznych i w miarę możliwości zastępować je, stopniowo wycofując najbardziej szkodliwe substancje w odniesieniu do innych niż nieodzowne zastosowań społecznych, w szczególności w produktach konsumpcyjnych. W związku z tym należy minimalizować stosowanie substancji potencjalnie niebezpiecznych jako składników materiału opakowaniowego lub części składowych opakowań w celu zapewnienia, aby opakowania oraz materiały uzyskane w wyniku recyklingu opakowań nie miały jakiegokolwiek negatywnego wpływu na zdrowie ludzkie lub na środowisko przez cały cykl życia opakowań.
(20) Substancje per- i polifluoroalkilowe (PFAS) to grupa tysięcy syntetycznych chemikaliów, które są powszechnie wykorzystywane w Unii oraz na całym świecie i mają szeroki zakres zastosowań. Materiały i opakowania przeznaczone do kontaktu z żywnością to jeden z najistotniejszych sektorów pod względem wielkości obrotu PFAS. Wszystkie PFAS objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia są same w sobie bardzo trwałe albo ulegają rozkładowi na bardzo trwałe PFAS w środowisku. Jeżeli chodzi w szczególności o parametry docelowe istotne dla zdrowia ludzkiego, które uznaje się za najbardziej niepokojące, a które wynikają z długoterminowego narażenia ludzi, tj. rakotwórczość, mutagenność, działanie szkodliwe na rozrodczość, w tym wpływ wywierany na laktację lub poprzez laktację, oraz działanie toksyczne na narządy docelowe, duża liczba PFAS jest klasyfikowana według co najmniej jednego z tych pięciu parametrów docelowych. Ze względu na właściwości fizyczne PFAS, w szczególności ich trwałość, oraz zidentyfikowany wpływ na zdrowie powodowany przez niektóre PFAS, PFAS stanowią zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzkiego.
(21) Nieuchronnym skutkiem obecności PFAS w materiałach przeznaczonych do kontaktu z żywnością jest narażenie ludzi na te substancje. Ze względu na fakt, że zagrożenia związane z PFAS nie mają charakteru progowego, narażenie na PFAS z materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością stanowi niedopuszczalne ryzyko dla zdrowia ludzkiego. Należy zatem ograniczyć obecność PFAS w opakowaniach przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Aby uniknąć nakładania się z ograniczeniami dotyczącymi stosowania PFAS ustanowionymi w innych aktach prawnych Unii, Komisja powinna przeprowadzić ewaluację w celu ocenienia potrzeby zmiany lub uchylenia ustanowionego w niniejszym rozporządzeniu ograniczenia dotyczącego PFAS w opakowaniach przeznaczonych do kontaktu z żywnością.
(22) Bisfenol A (BPA) to związek chemiczny stosowany do produkcji materiałów mających kontakt z żywnością, takich jak naczynia kuchenne wielokrotnego użytku z tworzyw sztucznych czy wewnętrzne powłoki puszek, służący głównie jako warstwa ochronna. Zgodnie z oceną opublikowaną w 2023 r. przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) ryzykiem dla konsumentów może być narażenie na nawet niski poziom BPA, do której może dojść w wyniku przeniknięcia tej substancji do żywności i napojów, a następnie spożycia jej przez konsumentów.
(23) W świetle trwającej procedury dotyczącej BPA, zgodnie z uprawnieniami powierzonymi Komisji na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady 9 dotyczącego materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, oczekuje się, że ograniczenie dotyczące stosowania BPA zostanie przyjęte przed końcem 2024 r. Po przyjęciu ograniczenie dotyczące stosowania BPA będzie miało zastosowanie do wszystkich opakowań żywności oraz do innych materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, a ogólny okres przejściowy będzie wynosić 18 miesięcy.
(24) Zgodnie z planem działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby, zawartym w komunikacie Komisji z dnia 12 maja 2021 r., unijna polityka powinna opierać się na zasadach działania zapobiegawczego u źródła. W Strategii w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności Komisja podkreśla, że należy wzmocnić rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady 10 i rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 11 stanowiące unijne uregulowania dotyczące chemikaliów oraz uzupełnić je spójnymi podejściami do oceny chemikaliów i zarządzania nimi w istniejących sektorowych przepisach prawa. Substancje obecne w opakowaniach i częściach składowych opakowań są zatem ograniczone u źródła i podlegają przede wszystkim rozporządzeniu (WE) nr 1907/2006 zgodnie z przepisami i procedurami ustanowionymi w jego tytule VIII w celu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska na wszystkich etapach cyklu życia substancji, w tym na etapie odpadu. W związku z tym należy przypomnieć, że rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 ma zastosowanie w przypadku przyjmowania lub zmiany ograniczeń dotyczących substancji wytwarzanych na potrzeby stosowania lub stosowanych w produkcji opakowań lub części składowych opakowań, a także dotyczących wprowadzania do obrotu substancji obecnych w opakowaniach lub częściach składowych opakowań. W odniesieniu do opakowań objętych zakresem stosowania rozporządzenia (WE) nr 1935/2004 należy przypomnieć, że celem tego rozporządzenia jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów pakowanej żywności. Ponadto substancje obecne w opakowaniach, częściach składowych opakowań lub odpadach opakowaniowych mogą podlegać również ograniczeniom określonym w innych aktach prawnych Unii, takim jak ograniczenia i zakazy dotyczące trwałych zanieczyszczeń organicznych w ramach rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1021 12 .
(25) Oprócz ograniczeń mających zastosowanie do materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością określonych w załączniku XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 oraz w rozporządzeniu (WE) nr 1935/2004 należy, przez wzgląd na spójność, utrzymać istniejące ograniczenia dotyczące obecności ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniach lub częściach składowych opakowań.
(26) Warunki odstępstwa w odniesieniu do stężenia ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego obecnych w opakowaniach lub częściach składowych opakowań ustanowiono w decyzjach Komisji 2001/171/WE 13 i 2009/292/WE 14 przyjętych na podstawie dyrektywy 94/62/WE i należy je utrzymać w niniejszym rozporządzeniu. Jednakże w celu uwzględnienia postępu naukowo-technicznego, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do obniżenia stężenia któregokolwiek z tych metali określonego w niniejszym rozporządzeniu lub określenia warunków, w jakich suma stężeń tych metali nie ma zastosowania do materiałów poddanych recyklingowi lub obiegu produktów, które znajdują się w zamkniętym i kontrolowanym łańcuchu lub do określonych rodzajów opakowań lub formatów opakowań Na podstawie Strategii w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności te same stężenia dla substancji niebezpiecznych powinny co do zasady mieć zastosowanie do materiałów pierwotnych i materiałów pochodzących z recyklingu. Mogą jednak zaistnieć wyjątkowe okoliczności, w których konieczne może być odstępstwo od tej zasady. Wystąpienie tych wyjątkowych okoliczności uzasadniających odmienne stężenia dla materiału pochodzącego z recyklingu w porównaniu z surowcem pierwotnym należy stwierdzać w oparciu o analizę poszczególnych przypadków. Komisja powinna uwzględniać tę zasadę przy zmianie istniejących zwolnień dotyczących stężenia ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego.
(27) Bez uszczerbku dla ograniczeń dotyczących PFAS niniejsze rozporządzenie nie powinno przewidywać możliwości nakładania ograniczeń dotyczących stosowania substancji z powodów bezpieczeństwa chemicznego lub bezpieczeństwa żywności, chyba że występuje niedopuszczalne ryzyko dla zdrowia ludzkiego lub środowiska, co obejmuje między innymi ograniczenia dotyczące ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego, które zostały już ustanowione na podstawie dyrektywy 94/62/WE i które powinny zostać utrzymane w ramach niniejszego rozporządzenia, biorąc pod uwagę, że ograniczenia te są uwzględnione w innych aktach prawnych Unii. Niniejsze rozporządzenie powinno jednak również umożliwiać ograniczenia - głównie z powodów innych niż bezpieczeństwo chemiczne lub bezpieczeństwo żywności - dotyczące substancji, które są obecne w opakowaniach i częściach składowych opakowań lub są wykorzystywane w procesach ich wytwarzania i które negatywnie wpływają na zrównoważoność opakowań, w szczególności w odniesieniu do ich obiegu zamkniętego, zwłaszcza do procesów ponownego użycia lub recyklingu.
(28) Projektowanie opakowań z myślą o poddaniu ich recyklingowi, gdy staną się odpadami opakowaniowymi, to jeden z najskuteczniejszych sposobów poprawy obiegu zamkniętego opakowań oraz podniesienia współczynników recyklingu opakowań i zwiększenia wykorzystania w opakowaniach materiału pochodzącego z recyklingu. Przemysł poprzez dobrowolne programy w przemyśle, oraz niektóre państwa członkowskie ustanowiły kryteria projektowania opakowań z myślą o recyklingu w odniesieniu do szeregu formatów opakowań w celu modulacji opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta. W celu zapobiegania powstawaniu barier na rynku wewnętrznym oraz zapewnienia równych warunków działania podmiotom w przemyśle, a także z myślą o propagowaniu zrównoważoności opakowań ważne jest ustanowienie obowiązkowych wymogów dotyczących możliwości recyklingu opakowań poprzez zharmonizowanie na poziomie Unii kryteriów i metodyki oceny możliwości recyklingu opakowań z wykorzystaniem metody projektowania z myślą o recyklingu. Aby osiągnąć cel
określony w Planie działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym, zgodnie z którym do 2030 r. wszystkie opakowania powinny być zdatne do recyklingu w opłacalny sposób, opakowania zdatne do recyklingu powinny być projektowane z myślą o recyklingu materiałów, a gdy stają się odpadami - powinny móc być zbierane selektywnie, sortowane z przeznaczeniem do konkretnych strumieni odpadów bez wpływu na możliwość recyklingu innych strumieni odpadów i poddawane recyklingowi na dużą skalę. Możliwość recyklingu opakowań powinna być wyrażona w klasach wydajności recyklingu ustanowionych na podstawie kryteriów projektowania z myślą o recyklingu od 2030 r. oraz na podstawie zarówno kryteriów z myślą o recyklingu, jak i kryteriów z myślą o recyklingu na dużą skalę od 2035 r. w odniesieniu do kategorii opakowań wymienionych w załączniku II i powinna być wyrażona w klasach A, B lub C. Opakowania tych klas należy uznać za zdatne do recyklingu i w związku z tym zezwolić na wprowadzenie ich do obrotu. Opakowania klasyfikujące się poniżej klasy C należy uznać za technicznie niezdatne do recyklingu, a ich wprowadzanie do obrotu powinno zostać ograniczone. Jednakże aby dać podmiotom gospodarczym wystarczającą ilość czasu na dostosowanie się, opakowania będą musiały być zgodne z tymi kryteriami dopiero od dnia 1 stycznia 2030 r. Od dnia 1 stycznia 2038 r. opakowania powinny klasyfikować się co najmniej jako klasa B, aby mogły zostać wprowadzone do obrotu.
(29) Definicja recyklingu materiałów w niniejszym rozporządzeniu powinna stanowić uzupełnienie definicji recyklingu i odzysku materiałów w dyrektywie 2008/98/WE. Recykling materiałów utrzymuje zasoby w obiegu w obrębie gospodarki materiałowej i w związku z tym nie powinien obejmować biologicznego przetwarzania odpadów. Definicja recyklingu materiałów nie powinna mieć wpływu na obliczanie celów recyklingu określonych dla państw członkowskich na podstawie niniejszego rozporządzenia. Te cele i ich obliczanie opierają się na definicji recyklingu określonej w dyrektywie 2008/98/WE.
(30) Recykling wysokiej jakości oznacza, że materiały pochodzące z recyklingu mają, w oparciu o ich zachowane właściwości techniczne, równoważną lub wyższą jakość w porównaniu z materiałem oryginalnym i mogą być wykorzystywane jako substytut surowców pierwotnych w opakowaniach lub podobnych zastosowań. Materiał pochodzący z recyklingu może być poddawany recyklingowi wielokrotnie. Aby umożliwić produkcję wysokiej jakości surowców pochodzących z recyklingu, kluczowe znaczenie ma zbieranie odpowiednio posortowanych odpadów opakowaniowych. Różnica między recyklingiem materiałów a recyklingiem wysokiej jakości polega na tym, że w ramach recyklingu materiałów materiał opakowaniowy jest przetwarzany na materiały, podczas gdy w ramach recyklingu wysokiej jakości materiał opakowaniowy jest przetwarzany na materiały o takiej jakości, że można je wykorzystać jako tę samą klasę jakości do opakowań lub innych zastosowań, w których zachowana jest jakość materiału pochodzącego z recyklingu.
(31) Fakt przeprowadzenia oceny spełnienia kryteriów projektowania z myślą o recyklingu sam w sobie nie zapewnia poddawania opakowań recyklingowi w praktyce. W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w celu ustanowienia jednolitej metodyki oraz mechanizmu łańcucha kontroli pochodzenia zapewniającego efektywny recykling odpadów opakowaniowych na dużą skalę, oparty na ustalonych najnowocześniejszych procesach selektywnej zbiórki oraz ustalonych procesach sortowania i recyklingu, które zostały sprawdzone w warunkach operacyjnych. W związku z tym od 2035 r. należy przeprowadzać nowe oceny w oparciu o ilość, tj. masę, efektywnie poddanego recyklingowi materiału z każdej kategorii opakowań zgodnie z metodyką i progami określonymi w niniejszym rozporządzeniu. Progi dla recyklingu na dużą skalę należy określać z uwzględnieniem celu dotyczącego rocznej ilości materiałów poddanych recyklingowi określonego w niniejszym rozporządzeniu. Oczekuje się, że do 2030 r. państwa członkowskie przedstawią Komisji do celów monitorowania pierwsze dane dotyczące ilości odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi w podziale na kategorie opakowań. Producenci - w przypadku indywidualnego wypełniania obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, organizacje ds. odpowiedzialności producenta, którym powierzono wykonywanie tych obowiązków, lub - gdy za organizację gospodarowania odpadami opakowaniowymi odpowiedzialne są organy publiczne - operatorzy gospodarujący odpadami opakowaniowymi, powinni zapewnić, aby odpady opakowaniowe były selektywnie zbierane i sortowane, a materiał z nich był poddawany recyklingowi w zainstalowanej infrastrukturze, z wykorzystaniem ustalonych procesów sprawdzonych w warunkach operacyjnych, a także powinni dostarczyć wytwórcy całą dokumentację techniczną wykazującą, że opakowania są poddawane recyklingowi na dużą skalę.
(32) W celu ustanowienia zharmonizowanych przepisów dotyczących projektowania opakowań z myślą o zapewnieniu możliwości ich recyklingu należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do ustanowienia kryteriów projektowania z myślą o recyklingu oraz klas wydajności recyklingu, określenia sposobu, w jaki należy przeprowadzać ocenę wydajności recyklingu i wyrażać jej wynik, ustanowienia opisu warunków zgodności dla każdej kategorii opakowań z ich odpowiednimi klasami wydajności recyklingu, ustanowienia ram dotyczących modulacji wkładów finansowych wnoszonych przez producentów w celu wypełnienia ich obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, a także wprowadzania zmian do odnośnych załączników do niniejszego rozporządzenia.
(33) Aby pobudzić innowacje w dziedzinie opakowań, w odniesieniu do opakowań, które posiadają innowacyjne cechy skutkujące znaczącą poprawą podstawowej funkcji opakowania i które przynoszą wyraźne korzyści dla środowiska, należy przyznać dodatkowy czas na zapewnienie zgodności z wymogami dotyczącymi możliwości recyklingu. Innowacyjne cechy, w szczególności w odniesieniu do wykorzystania nowych materiałów, należy wykazać, a planowane ustanowienie ścieżki recyklingu - wyjaśnić w dokumentacji technicznej towarzyszącej opakowaniu. Informacje te powinny być wykorzystywane między innymi do zmiany, w razie potrzeby, aktów wykonawczych dotyczących kryteriów projektowania z myślą o recyklingu. Ponadto przed wprowadzeniem do obrotu innowacyjnych opakowań podmiot gospodarczy powinien powiadomić Komisję i właściwy organ.
(34) Aby chronić zdrowie i bezpieczeństwo ludzi i zwierząt, ze względu na charakter produktów w opakowaniu i związane z nim wymogi, wymogi dotyczące możliwości recyklingu nie powinny być obowiązkowe w odniesieniu do opakowań bezpośrednich zgodnie z dyrektywą 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 15 i rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/6 16 , które mają bezpośredni kontakt z produktem leczniczym, a także do opakowań zewnętrznych zdefiniowanych w tych aktach ustawodawczych, w przypadkach gdy takie opakowania są niezbędne do zapewnienia zgodności ze szczególnymi wymogami w celu zachowania jakości produktu leczniczego. Ponadto wymogi dotyczące możliwości recyklingu nie powinny być obowiązkowe w odniesieniu do opakowań z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi wykorzystywanych do pakowania wyrobów medycznych objętych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/745 17 , opakowań z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi wykorzystywanych do pakowania wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro objętych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/746 18 , opakowań z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi wykorzystywanych do pakowania żywności przeznaczonej wyłącznie dla niemowląt i małych dzieci oraz żywności specjalnego przeznaczenia medycznego objętej rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 609/2013 19 lub w odniesieniu do opakowań wykorzystywanych do transportu towarów niebezpiecznych zgodnie z dyrektywą 2008/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 20 . Opakowania handlowe wykonane z lekkiego drewna, korka, tekstyliów, gumy, ceramiki lub porcelany również powinny być zwolnione, ponieważ materiały te są wprowadzane do obrotu w bardzo małych ilościach, tj. każda z tych kategorii stanowi mniej niż 1 % masy opakowań wprowadzonych do obrotu w Unii. Obowiązek wnoszenia wkładów finansowych zgodnie z rozszerzoną odpowiedzialnością producenta nie powinien być objęty zwolnieniem.
(35) Niektóre państwa członkowskie podejmują działania mające na celu zachęcanie do zwiększenia możliwości recyklingu opakowań przez modulację opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Takie inicjatywy podejmowane na poziomie krajowym mogą powodować niepewność regulacyjną dla podmiotów gospodarczych, w szczególności tych, które dostarczają opakowania w większej liczbie państw członkowskich. Modulacja opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta jest zarazem skutecznym instrumentem ekonomicznym zachęcającym do projektowania opakowań o bardziej zrównoważonym charakterze prowadzącego do uzyskiwania opakowań łatwiejszych do recyklingu, przy jednoczesnej poprawie funkcjonowania rynku wewnętrznego. Konieczne jest zatem zharmonizowanie kryteriów modulacji opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta w oparciu o klasę wydajności recyklingu ustaloną w wyniku oceny możliwości recyklingu, bez określania rzeczywistych kwot takich opłat. Z uwagi na fakt, że kryteria te powinny być powiązane z kryteriami dotyczącymi możliwości recyklingu opakowań, należy powierzyć Komisji uprawnienia do przyjęcia takich zharmonizowanych kryteriów, w tym samym czasie, w którym dla poszczególnych kategorii opakowań ustala się szczegółowe kryteria projektowania z myślą o recyklingu.
(36) Aby zapewnić obieg zamknięty opakowań, należy je projektować i wytwarzać w taki sposób, aby możliwe było zwiększenie zastępowania surowców pierwotnych materiałami pochodzącymi z recyklingu. Zwiększone wykorzystanie materiałów pochodzących z recyklingu wspiera rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym ze sprawnie funkcjonującymi rynkami materiałów pochodzących z recyklingu, zmniejsza koszty, zależności i negatywny wpływ na środowisko w związku z wykorzystaniem surowców pierwotnych, a także pozwala na bardziej zasobooszczędne wykorzystanie materiałów. W odniesieniu do poszczególnych materiałów opakowaniowych najniższą zawartość materiałów pochodzących z recyklingu mają opakowania z tworzyw sztucznych. Aby najskuteczniej najbardziej odpowiedni sposób rozwiązać te kwestie, należy zwiększyć wykorzystanie tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu poprzez ustanowienie obowiązkowych celów w zakresie zawartości materiału pochodzącego z recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych na różnych poziomach w zależności od stopnia wrażliwości produktu umieszczanego w opakowaniu 21 w przypadku różnych zastosowań opakowań z tworzyw sztucznych oraz poprzez zapewnienie, aby do 2030 r. cele te stały się wiążące. Aby zapewnić wprowadzanie obiegu zamkniętego opakowań w sposób stopniowy, od 2040 r. należy stosować podwyższone cele.
(37) Papier powstały w procesie pozyskiwania pulpy drzewnej nie powinien być uznawany za objęty definicją tworzywa sztucznego na podstawie niniejszego rozporządzenia.
(38) Aby zapewnić wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego i zdrowia zwierząt zgodnie z prawem Unii oraz aby uniknąć jakiegokolwiek ryzyka dla bezpieczeństwa dostaw lub bezpieczeństwa produktów leczniczych i wyrobów medycznych, niektóre rodzaje opakowań z tworzyw sztucznych powinny zostać wyłączone z obowiązku dotyczącego minimalnej zawartości materiału pochodzącego z recyklingu. Te rodzaje opakowań z tworzyw sztucznych to opakowania bezpośrednie zdefiniowane w dyrektywie 2001/83/WE i w rozporządzeniu (UE) 2019/6, opakowania z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi wykorzystywane do pakowania wyrobów medycznych objętych rozporządzeniem (UE) 2017/745, opakowania z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi wykorzystywane do pakowania wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro objętych rozporządzeniem (UE) 2017/746, opakowania z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi wykorzystywane do pakowania żywności przeznaczonej wyłącznie dla niemowląt i małych dzieci oraz opakowania z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi wykorzystywane do pakowania żywności specjalnego przeznaczenia medycznego objętej rozporządzeniem (UE) nr 609/2013. Wyłączenie to powinno mieć również zastosowanie do opakowań zewnętrznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi i weterynaryjnych produktów leczniczych zdefiniowanych w rozporządzeniu (UE) 2019/6 i w dyrektywie 2001/83/WE w przypadkach, gdy opakowania te muszą być zgodne ze szczególnymi wymogami w celu zachowania jakości produktu leczniczego.
(39) Aby osiągnąć cele w zakresie zawartości materiału pochodzącego z recyklingu w opakowaniach przewidziane w niniejszym rozporządzeniu, Komisja powinna opublikować, nie później niż 3 lata po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia, przegląd stanu rozwoju technologicznego i efektywności środowiskowej opakowań z biopochod- nych tworzyw sztucznych oraz, w stosownych przypadkach, przedstawić wniosek ustawodawczy zawierający wymogi i cele w zakresie zrównoważoności.
(40) Aby zapobiegać powstawaniu barier na rynku wewnętrznym oraz zapewnić skuteczne wykonywanie niniejszego rozporządzenia, podmioty gospodarcze powinny zapewnić, aby każda wykonana z tworzywa sztucznego część opakowania miała określoną minimalną zawartość procentową materiału pochodzącego z recyklingu odzyskanych z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych, w podziale na rodzaje i formaty opakowań, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu, obliczoną jako średnia dla zakładu produkcyjnego i średnia roczna.
(41) Wykorzystanie zakładu produkcyjnego jako podstawy obliczeń zapewnia wytwórcy opakowań pewną elastyczność w zapewnianiu minimalnej zawartości procentowej materiału pochodzącego z recyklingu. Zakład produkcyjny należy rozumieć jako odnoszący się jedynie do pojedynczego zakładu, w którym wytwarzane są opakowania.
(42) Należy stworzyć zachętę dla podmiotów gospodarczych do zwiększania zawartości materiału pochodzącego z recyklingu w częściach opakowań wykonanych z tworzyw sztucznych. Jednym ze sposobów na osiągnięcie tego celu jest zapewnienie modulacji opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta w oparciu o zawartość procentową materiału pochodzącego z recyklingu w opakowaniach. W takich przypadkach podstawą modulacji opłat powinny być wspólne zasady obliczania i weryfikacji zawartości materiału pochodzącego z recyklingu w takich opakowaniach. W tym kontekście państwa członkowskie powinny mieć możliwość utrzymania istniejących systemów zapewniających wcześniejszy i sprawiedliwy dostęp do materiałów pochodzących z recyklingu, aby osiągnąć cele w zakresie minimalnej zawartości materiału pochodzącego z recyklingu, pod warunkiem że systemy te są zgodne z niniejszym rozporządzeniem. Ponadto priorytetowy dostęp do materiałów pochodzących z recyklingu powinien być przyznawany po cenach rynkowych, a ilość recyklatów, do których przyznano priorytetowy dostęp, powinna odpowiadać ilości opakowań udostępnionych na terytorium danego państwa członkowskiego przez dany podmiot gospodarczy w określonym przedziale czasowym.
(43) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania przepisów dotyczących obliczania i weryfikacji zawartości procentowej materiału pochodzącego z recyklingu otrzymanych z odzyskania odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych, obliczanego w podziale na rodzaje i formaty opakowań, jako średnia dla zakładu produkcyjnego i średnia roczna, przy jednoczesnym uwzględnieniu wpływu procesu recyklingu na środowisko, oraz ustanowienia formatu dokumentacji technicznej, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze.
(44) Aby zapewnić rynek wewnętrzny dla recyklingu wysokiej jakości tworzyw sztucznych i wykorzystywania surowców wtórnych, każda wykonana z tworzywa sztucznego część opakowania wprowadzanego do obrotu powinna zawierać określoną minimalną zawartość procentową materiału pochodzącego z recyklingu odzyskanych z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych, w podziale na rodzaje i formaty opakowań, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu, obliczoną jako średnia dla zakładu produkcyjnego i średnia roczna. Rodzaj opakowania należy rozumieć jako odniesienie do głównego polimeru, z którego wykonane jest opakowanie, natomiast format opakowania należy rozumieć jako odniesienie do rozmiaru i kształtu konkretnej jednostki opakowania.
(45) Wysoki poziom ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego, w szczególności jeśli chodzi o poziom emisji do powietrza, wody i gleby, jest konieczny z szeregu powodów. Po pierwsze, zmiana klimatu jest zjawiskiem globalnym niezależnym od granic, a jej skutki nie mają bezpośredniego związku ze źródłem emisji gazów cieplarnianych: kraje o niskim poziomie emisji gazów cieplarnianych mogą doświadczać skutków zmiany klimatu, które są nieproporcjonalne do ich indywidualnego udziału w globalnych emisjach gazów cieplarnianych. Po drugie, systemy wodne są wzajemnie połączone, na przykład poprzez prądy oceaniczne, a dotychczasowe doświadczenia pokazują, że zanieczyszczenie, w tym zanieczyszczenie odpadami z tworzyw sztucznych, występujące w jednej części planety może się szeroko rozprzestrzeniać na inne oceany i kontynenty. Po trzecie, emisje do gleby mogą mieć nie tylko skutki lokalne, ale również transgraniczne, zwłaszcza gdy emisje te trafiają do cieków wodnych. Propagowanie wykorzystywania materiału pochodzącego z recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych opiera się na założeniu, że zawartość materiału pochodzącego z recyklingu sama została wyprodukowana w sposób zrównoważony środowiskowo, tak aby ograniczyć ślad węglowy i wspierać gospodarkę o obiegu zamkniętym. W tym celu należy wprowadzić pewne środki bezpieczeństwa z myślą o zapewnieniu, aby sposób uzyskiwania zawartości materiału pochodzącego z recyklingu nie zniweczył korzyści dla środowiska wynikających ze stosowania takiej zawartości materiału pochodzącego z recyklingu w kolejnych opakowaniach z tworzyw sztucznych. W związku z tym konieczne jest zajęcie się powiązanymi problemami środowiskowymi w sposób niedyskryminujący zarówno w odniesieniu do opakowań z tworzyw sztucznych produkowanych w Unii, jak i przywożonych. W tym celu opakowania przywożone do Unii powinny podlegać równoważnym warunkom w odniesieniu do emisji i selektywnej zbiórki oraz kryteriów dotyczących zrównoważoności technologii recyklingu.
(46) Selektywna zbiórka odpadów z tworzyw sztucznych jest niezbędna, ponieważ ma bezpośredni, pozytywny wpływ na poziom zbierania, jakość zbieranego materiału oraz jakość recyklatów. Umożliwia ona recykling wysokiej jakości oraz zwiększa wykorzystanie wysokiej jakości surowców wtórnych. Dążenie do "społeczeństwa stosującego recykling" pomaga unikać wytwarzania odpadów oraz sprzyja wykorzystaniu odpadów jako zasobu, przy jednoczesnym zapobieganiu blokowaniu zasobów na niższych poziomach hierarchii postępowania z odpadami mającemu szkodliwy wpływ na środowisko i sprzecznemu z racjonalnym ekologicznie gospodarowaniem odpadami. Selektywna zbiórka zapobiega też mieszaniu odpadów niebezpiecznych i odpadów innych niż niebezpieczne, zapewniając bezpieczeństwo odpadów i ich przemieszczania, oraz zapobiega zanieczyszczeniu zgodnie z postanowieniami międzynarodowymi, takimi jak Konwencja bazylejska o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych 22 z dnia 22 marca 1989 r., Konwencja Narodów Zjednoczonych z dnia 10 grudnia 1982 r. o prawie morza 23 , Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji, sporządzona w Londynie w dniu 29 grudnia 1972 r., oraz protokół do niej z 1996 r. oraz załącznik V do Międzynarodowej konwencji o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki z dnia 2 listopada 1973 r. (MARPOL), zmodyfikowanej przynależnym do niej protokołem z 1978 r.
(47) Ponadto dyskusje na poziomie międzynarodowym prowadzone w ramach różnych posiedzeń międzyrządowego komitetu negocjacyjnego ds. międzynarodowego prawnie wiążącego instrumentu dotyczącego zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi, w tym środowisk morskich, pod auspicjami Programu Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (zwanego dalej "międzyrządowym komitetem negocjacyjnym ds. zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi"), dowiodły na poziomie międzynarodowym, że istnieje potrzeba zintensyfikowania działań w zakresie selektywnej zbiórki tworzyw sztucznych w celu ograniczenia ich wpływu na środowisko oraz pobudzenia gospodarki o obiegu zamkniętym, aby zapobiegać wytwarzaniu odpadów i ograniczyć eksploatację zasobów naturalnych. Dyskusje te pokazały również wolę przyjęcia przez umawiające się strony służących temu środków. Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości 24 , sporządzona w Genewie w dniu 14 listopada 1979 r., wymaga od stron tej konwencji, aby chroniły środowisko przed zanieczyszczeniem powietrza oraz dążyły do ograniczenia oraz, w miarę możliwości, stopniowego zmniejszania zanieczyszczenia powietrza i zapobiegania temu zanieczyszczeniu, w tym trans- granicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości. Zgodnie z Konwencją o ochronie i użytkowaniu cieków transgranicznych i jezior międzynarodowych 25 , sporządzoną w Helsinkach w dniu 17 marca 1992 r., od stron wymaga się wprowadzenia środków w celu zapobiegania wszelkim transgranicznym skutkom zanieczyszczenia wody, ich kontrolowania i ograniczania. Zgodnie z deklaracją z Rio z 1992 r. przyjętą przez Konferencję Narodów Zjednoczonych "Środowisko i Rozwój", zanieczyszczający powinien co do zasady ponosić koszty zanieczyszczenia. W związku z tym działalność przemysłowa, taka jak recykling tworzyw sztucznych, powinna iść w parze ze środkami zapobiegania zanieczyszczeniom i ich ograniczania.
(48) Cel środowiskowy polegający na zachęcaniu do wykorzystywania materiałów odzyskanych z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych wymaga, aby recykling tworzyw sztucznych prowadzony był w sposób minimalizujący wynikające z niego zanieczyszczenie. W przeciwnym razie zanieczyszczenia przemysłowe emitowane podczas recyklingu ograniczyłyby lub wyeliminowałyby wartość dodaną dla środowiska wynikającą z zachęcania do wykorzystywania tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu. Należy opracować kryteria dotyczące zrównoważoności technologii recyklingu odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych. Powinny one zapewniać wysoki poziom ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego, w szczególności jeśli chodzi o poziom emisji do powietrza, wody i gleby oraz efektywne gospodarowanie zasobami. W tym celu należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do ustanowienia kryteriów zrównoważoności w odniesieniu do technologii recyklingu tworzyw sztucznych. W związku z tym recykling powinien odbywać się w sposób racjonalny ekologicznie, prowadzący do wysokiej jakości procesów recyklingu i produktów recyklingu oraz zapewniający wysokie normy dla sektora recyklingu. Zapewnienie odpowiedniego poziomu zrównoważoności technologii recyklingu, a w konsekwencji recyklatu, sprawia, że zachęcanie do wykorzystywania materiału pochodzącego z recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych staje się działaniem zgodnym z zasadami odpowiedzialności środowiskowej. Znaczenie zapewnienia, aby technologie recyklingu funkcjonowały w sposób racjonalny ekologicznie, podkreślono także w dyskusjach podczas posiedzeń międzyrządowego komitetu negocjacyjnego ds. zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi.
(49) Metodyka oceny, weryfikacji i poświadczania, w tym w drodze audytu zewnętrznego, równoważności przepisów stosowanych w przypadku, gdy materiał pochodzący z recyklingu odzyskany z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych jest poddawany recyklingowi lub zbierany w państwie trzecim, powinna zapewniać wysoki poziom ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego, w szczególności jeśli chodzi o poziom emisji do powietrza, wody i gleby, oraz uwzględniać potrzebę zapewnienia, aby recykling odbywał się w sposób racjonalny ekologicznie, możliwość zapewnienia recyklingu wysokiej jakości, poziom norm jakości dla sektora recyklingu oraz poziom efektywnego gospodarowania zasobami. Kwestie te mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia obiegu zamkniętego zasobów, a tym samym wywierania mniejszej presji na wyczerpywalne zasoby naturalne. W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do ustanowienia tej metodyki.
(50) Materiały do kontaktu z żywnością zawierające tworzywa sztuczne pochodzące z recyklingu muszą spełniać wymogi określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2022/1616 26 , które obejmuje wymogi w zakresie technologii recyklingu. W odniesieniu do opakowań z tworzyw sztucznych, z wyjątkiem przypadków, gdy takie opakowania są wykonane z politereftalanu etylenu (PET), należy, z odpowiednim wyprzedzeniem w stosunku do dnia rozpoczęcia stosowania odpowiednich wymogów dotyczących zawartości materiału pochodzącego z recyklingu, dokonać ponownej oceny dostępności odpowiednich technologii recyklingu dla takich opakowań z tworzyw sztucznych. Ocena ta powinna również obejmować status dopuszczenia na podstawie odpowiednich przepisów Unii oraz wprowadzenie takiej technologii w praktyce. Na podstawie tej oceny może zaistnieć potrzeba wprowadzenia odstępstw od wymogów dotyczących zawartości materiału pochodzącego z recyklingu w odniesieniu do określonych opakowań z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi lub potrzeba zmiany wykazu wyjątków określonych w niniejszym rozporządzeniu. W tym celu należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE.
(51) Aby uwzględnić ryzyko ewentualnej niewystarczającej podaży określonych odpadów z tworzyw sztucznych do recyklingu, co mogłoby prowadzić do zawyżonych cen lub niekorzystnego wpływu na zdrowie, bezpieczeństwo i środowisko, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do dostosowania minimalnych zawartości procentowych materiału pochodzącego z recyklingu odzyskanych z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych. Oceniając zasadność przyjęcia takiego aktu delegowanego, Komisja powinna przeanalizować dobrze uzasadnione wnioski osób fizycznych i prawnych.
(52) W przypadku materiałów innych niż tworzywa sztuczne, takich jak szkło czy aluminium, widoczna jest tendencja do zastępowania surowca pierwotnego materiałami pochodzącymi z recyklingu, która zgodnie z oczekiwaniami będzie się utrzymywać ze względu na rozwój otoczenia prawnego i gospodarczego oraz oczekiwania konsumentów. Komisja powinna jednak ściśle monitorować wykorzystanie materiału pochodzącego z recyklingu w materiałach opakowaniowych innych niż tworzywa sztuczne oraz powinna ocenić odpowiedniość propozycji ustanowienia dalszych środków, w tym wyznaczenia celów, służących zwiększeniu wykorzystania materiału pochodzącego z recyklingu w opakowaniach innych niż opakowania z tworzyw sztucznych.
(53) Strumień bioodpadów jest często zanieczyszczany konwencjonalnymi tworzywami sztucznymi, a strumienie recyklingu materiałów są często zanieczyszczane kompostowalnymi tworzywami sztucznymi. Takie zanieczyszczenia krzyżowe prowadzą do marnotrawienia zasobów oraz obniżają jakość surowców wtórnych, dlatego należy im zapobiegać u źródła. W świetle tych obaw państwa członkowskie powinny wskazać odpowiedni sposób gospodarowania odpadami na swoim terytorium w odniesieniu do opakowań kompostowalnych. Ponieważ właściwa droga unieszkodliwiania opakowań kompostowalnych z tworzyw sztucznych staje się coraz bardziej niejasna dla konsumentów, uzasadnione i konieczne jest ustanowienie jednoznacznych i wspólnych przepisów dotyczących stosowania opakowań kompostowalnych z tworzyw sztucznych i nakazujących ich stosowanie tylko wtedy, gdy przynosi to wyraźne korzyści dla środowiska lub zdrowia ludzkiego. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy zastosowanie opakowań kompostowalnych ułatwia zbieranie lub unieszkodliwianie bioodpadów, na przykład w przypadku produktów, w których oddzielenie zawartości od opakowania jest szczególnie trudne, takich jak torebki z herbatą.
(54) W przypadku ograniczonych zastosowań opakowań z polimerów tworzyw sztucznych ulegających biodegradacji istnieje możliwa do wykazania korzyść dla środowiska wynikająca ze stosowania opakowań kompostowalnych, które w kontrolowanych warunkach trafiają do kompostowni, w tym do instalacji fermentacji beztlenowej. Ponadto, w przypadku gdy państwo członkowskie stosuje art. 22 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2008/98/WE i w tym państwie członkowskim dostępne są odpowiednie systemy zbierania odpadów i infrastruktura przetwarzania odpadów, państwo to powinno dysponować elastycznością przy podejmowaniu decyzji o zezwoleniu na udostępnianie na jego terytorium po raz pierwszy jednoporcjowych opakowań kompostowalnych z kawą, herbatą lub z innymi napojami, składających się z materiałów innych niż metal, bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego i lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego oraz udostępnianie na ich terytorium po raz pierwszy innych opakowań, które podlegały wymogowi kompostowalności przed dniem rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia. Aby zapobiec dezorientacji konsumentów co do prawidłowej drogi unieszkodliwiania odpadów oraz biorąc pod uwagę korzyści dla środowiska wynikające z zamkniętego obiegu węgla, wszystkie pozostałe opakowania powinny być poddawane recyklingowi materiałów, a projekt takich opakowań powinien zapewniać, aby nie miały one wpływu na możliwość recyklingu innych strumieni odpadów.
(55) Ponadto odpady ulegające biodegradacji nie powinny powodować obecności zanieczyszczeń w wytworzonym kompoście. Należy dokonać przeglądu wymogów normy zharmonizowanej EN 13432:2000 "Opakowania - Wymogi w zakresie opakowań przydatnych do odzysku przez kompostowanie i biodegradację - Program badań i kryteria oceny do ostatecznej akceptacji opakowań" w odniesieniu do czasu kompostowania, dopuszczalnych poziomów zanieczyszczenia i ograniczeń dotyczących uwalniania mikrodrobin plastiku, aby umożliwić odpowiednie przetwarzanie tych materiałów w zakładach przetwarzania bioodpadów. Ponadto należy ustanowić w Unii podobną normę dla kompostowania w warunkach domowych.
(56) Jak opisano w "Ramach polityki UE dotyczących biopochodnych, biodegradowalnych i kompostowalnych tworzyw sztucznych", określonych w komunikacie Komisji z dnia 30 listopada 2022 r., zgodność z normami dotyczącymi kompostowania przemysłowego nie obejmuje rozkładu w ramach kompostowania w warunkach domowych. W przypadku kompostowania przemysłowego wymaganymi warunkami są wysokie temperatury i wysokie poziomy wilgotności. W przypadku kompostowania w warunkach domowych, prowadzonego przez osoby prywatne, w tym w społecznościach, rzeczywiste warunki zależą w dużym stopniu od lokalnych warunków klimatycznych i praktyk konsumentów. W związku z tym istnieje ryzyko, że biodegradacja w ramach kompostowania w warunkach domowych będzie przebiegać wolniej niż w przypadku kompostowania przemysłowego lub nie zostanie zakończona. W szczególności kompostowanie w warunkach domowych opakowań z tworzyw sztucznych powinno być rozważane wyłącznie w przypadku konkretnych zastosowań oraz w kontekście szczególnych warunków lokalnych, pod nadzorem odpowiednich organów.
(57) W przypadku gdy jest to uzasadnione i właściwe ze względu na zmiany technologiczne i regulacyjne, które mają wpływ na unieszkodliwianie kompostowalnych tworzyw sztucznych, oraz w szczególnych warunkach zapewniających, aby stosowanie takich materiałów było korzystne dla środowiska i zdrowia ludzkiego, Komisja powinna przedstawić, w stosownych przypadkach, wniosek ustawodawczy w celu zmiany wykazu opakowań, których kompostowanie jest dozwolone.
(58) W celu ułatwienia oceny zgodności, jeśli chodzi o wymogi niniejszego rozporządzenia dotyczące opakowań kompostowalnych, konieczne jest ustanowienie domniemania zgodności w przypadku opakowania kompostowalnego, które jest zgodne z normami zharmonizowanymi przyjętymi na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 27 . Przy ustalaniu, czy to domniemanie ma zastosowanie, należy uwzględnić szczegółowe specyfikacje techniczne tych wymogów, zgodnie z najnowszymi osiągnięciami naukowo-technicznymi. Parametry, w tym czas kompostowania i dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń, powinny odzwierciedlać rzeczywiste warunki panujące w zakładach przetwarzania bioodpadów, w tym procesy fermentacji beztlenowej. Obecna norma dotycząca kompostowania przemysłowego nie może stanowić podstawy domniemania zgodności, ponieważ musi zostać poddana przeglądowi i zastąpiona wersją zaktualizowaną. Zanim jednak dostępna będzie nowa lub zaktualizowana norma zharmonizowana, obecną normę można wykorzystywać jako wytyczne. W odniesieniu do opakowań kompostowalnych w warunkach domowych Komisja powinna, w stosownych przypadkach, zwrócić się o opracowanie normy europejskiej.
(59) Wszystkie opakowania do kontaktu z żywnością lub mające już kontakt z żywnością, w tym opakowania kompostowalne, muszą spełniać wymogi określone w rozporządzeniu (WE) nr 1935/2004. W stosownych przypadkach powinno być możliwe wykorzystywanie - jako część informacji i dokumentacji wymaganych na podstawie niniejszego rozporządzenia - dokumentacji i informacji wymaganych zgodnie z aktami prawnymi Unii dotyczącymi materiałów do kontaktu z żywnością.
(60) Opakowania należy projektować tak, aby zminimalizować ich objętość i masę oraz zapewnić możliwość ich recyklingu, przy jednoczesnym zachowaniu zdolności do spełniania funkcji opakowania. Wytwórca powinien dokonać oceny opakowania pod kątem kryteriów wydajności wymienionych w niniejszym rozporządzeniu. Z uwagi na cele niniejszego rozporządzenia, jakimi są ograniczenie wytwarzania opakowań i odpadów opakowaniowych oraz poprawa obiegu zamkniętego opakowań na rynku wewnętrznym, należy zapewnić dalsze uzupełnienie i wyjaśnienie obowiązujących kryteriów oraz zaostrzyć te kryteria. Należy zatem zmodyfikować wykaz kryteriów wydajności opakowań wymienionych w normie zharmonizowanej EN 13428:2004 "Opakowania - Wymogi dotyczące wytwarzania i składu - Zapobieganie poprzez redukcję u źródła". Zanim jednak dostępna będzie nowa lub zaktualizowana norma zharmonizowana, można stosować istniejącą normę EN 13428:2004. Chociaż kwestia marketingu i akceptacji przez konsumentów nadal mają znaczenie przy projektowaniu opakowań, nie powinny stanowić elementu kryteriów wydajności, który sam w sobie uzasadniałby dodatkową masę i objętość opakowania. Nie powinno to jednak zagrażać specyfikacji produktów rzemieślniczych i przemysłowych oraz produktów spożywczych i rolnych zarejestrowanych i chronionych w ramach unijnego systemu ochrony oznaczeń geograficznych zgodnie z celem Unii, jakim jest ochrona dziedzictwa kulturowego i tradycyjnej wiedzy fachowej, w tym na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 28 w odniesieniu do wina, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/787 29 w odniesieniu do napojów spirytusowych lub rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2411 30 w odniesieniu do produktów rzemieślniczych i przemysłowych, lub produktów objętych systemami jakości, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1143 31 . Nie powinno to również zagrażać projektom opakowań chronionym na podstawie prawa Unii lub prawa krajowego dotyczącego wzorów lub znaków towarowych lub na podstawie umów międzynarodowych mających skutek w jednym z państw członkowskich. Wyjątek dotyczący takich opakowań jest uzasadniony tylko w zakresie, w jakim nowe przepisy dotyczące minimalizacji opakowań wpływają na kształt opakowań w taki sposób, że znak towarowy nie będzie już umożliwiał odróżnienia oznaczonego nim towaru od towarów innego przedsiębiorstwa, a wzór nie będzie już mógł zachować swoich nowych i indywidualnych cech. Aby uniknąć ryzyka nadużyć, wyjątek ten powinien mieć zastosowanie wyłącznie do znaku towarowego i praw ze wzoru chronionych przed dniem 11 lutego 2025 r. Z drugiej strony możliwość recyklingu, wykorzystanie materiału pochodzącego z recyklingu oraz ponowne użycie opakowań mogłyby stanowić uzasadnienie dodatkowej masy lub objętości opakowania i powinny być dodane do kryteriów wydajności. Opakowania z podwójnymi ściankami, podwójnymi dnami i innymi cechami mającymi na celu jedynie zwiększenie postrzeganej objętości produktu nie powinny być wprowadzane do obrotu, ponieważ takie opakowania nie spełniają wymogu minimalizacji opakowań. Ta sama zasada powinna dotyczyć zbędnych opakowań, które nie są konieczne do zapewnienia funkcjonalności opakowania.
(61) W celu zapewnienia zgodności z wymogami w zakresie minimalizacji opakowań należy zwrócić szczególną uwagę na ograniczanie pustej przestrzeni w opakowaniach zbiorczych i opakowań transportowych, w tym w opakowaniach dla handlu elektronicznego.
(62) Aby ułatwić ocenę zgodności z przewidzianymi w niniejszym rozporządzeniu wymogami w zakresie minimalizacji opakowań, konieczne jest ustanowienie domniemania zgodności w przypadku opakowań zgodnych z normami zharmonizowanymi przyjętymi zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1025/2012 w celu określenia szczegółowych specyfikacji technicznych tych wymogów oraz wskazania wymiernych kryteriów projektowych, w tym - w stosownych przypadkach - maksymalnych limitów masy lub pustej przestrzeni dla określonych formatów opakowań, a także domyślnie, znormalizowanych projektów opakowań, które są zgodne z wymogami w zakresie minimalizacji opakowań.
(63) Aby promować obieg zamknięty i zrównoważone wykorzystanie opakowań, należy wprowadzać zachęty do stosowania opakowań wielokrotnego użytku i systemów ponownego użycia. W tym celu konieczne jest doprecyzowanie pojęcia opakowania wielokrotnego użytku oraz zapewnienie, aby było ono powiązane nie tylko z projektem opakowania, ale także z tworzeniem systemów ponownego użycia spełniających minimalne wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu. Projekt opakowania powinien umożliwiać jak największą liczbę rotacji oraz spełnienie wymogów w zakresie bezpieczeństwa, jakości i higieny podczas opróżniania, rozładunku, ponownego napełniania lub załadunku. Aby ułatwić ocenę zgodności z wymogami dotyczącymi opakowań wielokrotnego użytku przewidzianymi w niniejszym rozporządzeniu, konieczne jest ustanowienie domniemania zgodności w przypadku opakowań zgodnych z normami zharmonizowanymi przyjętymi zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1025/2012 w celu określenia szczegółowych specyfikacji technicznych na podstawie tego rozporządzenia oraz w celu ustanowienia kryteriów i formatów opakowań wielokrotnego użytku, w tym minimalnej liczby podróży lub rotacji, znormalizowanych projektów, a także wymogów dotyczących systemów ponownego użycia, w tym wymogów w zakresie higieny.
(64) Konieczne jest informowanie konsumentów oraz umożliwienie im odpowiedniego usuwania odpadów opakowaniowych. W tym celu należy ustanowić zharmonizowany system etykietowania oparty na składzie materiałowym opakowań do celów sortowania odpadów, powiązany z odpowiednimi etykietami na pojemnikach na odpady. Najważniejszą wytyczną w projektowaniu etykiet powinna być potrzeba stworzenia takiego zharmonizowanego systemu etykietowania, który będzie rozpoznawany przez wszystkich obywateli, niezależnie od ich sytuacji, w tym niezależnie od ich wieku i znajomości języka. Osiągnięciu takiego systemu może służyć zastosowanie piktogramów z minimalnym wykorzystaniem elementów językowych. Ten sposób projektowania pozwoliłby również zminimalizować koszty tłumaczenia, które należałoby ponieść w innym przypadku.
(65) Sortowanie jest jednym z podstawowych kroków w zapewnianiu obiegu zamkniętego opakowań. Należy zachęcać do poprawy zdolności w zakresie sortowania, w szczególności przez innowacje technologiczne, aby umożliwić skuteczniejsze sortowanie, a tym samym lepszą jakość surowców do recyklingu.
(66) Aby ułatwić konsumentom sortowanie i unieszkodliwianie odpadów opakowaniowych, należy wprowadzić system zharmonizowanych symboli, które powinny być wprowadzone i których umieszczanie powinno być wymagane zarówno na opakowaniach, jak i na pojemnikach na odpady, co pozwoli konsumentom na dopasowywanie tych symboli w celu unieszkodliwiania odpadów. Symbole te powinny umożliwiać odpowiednie gospodarowanie odpadami, gdyż powinny dostarczać konsumentom informacji o właściwościach kompostowalnych takich opakowań. Takie informacje powinny w szczególności służyć zapobieganiu dezorientacji konsumentów co do opakowań kompostowalnych, które same w sobie nie nadają się do kompostowania w warunkach domowych, lecz wyłącznie w kontrolowanych warunkach przemysłowych Takie informacje powinny zatem służyć zapobieganiu wyrzucaniu opakowań kompostowalnych do środowiska. Podejście to usprawni selektywną zbiórkę odpadów opakowaniowych, prowadząc do recyklingu wyższej jakości w przypadku tych odpadów, oraz ma służyć wprowadzeniu pewnego stopnia harmonizacji systemów zbierania odpadów opakowaniowych na rynku wewnętrznym. Konieczne jest również zharmonizowanie symboli związanych z obowiązkowymi systemami kaucyjnymi ustanowionymi po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia. Państwa członkowskie powinny móc wymagać stosowania takiego zharmonizowanego etykietowania na opakowaniach podlegających systemom kaucyjnym ustanowionym na podstawie prawa krajowego przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia. Biorąc pod uwagę, że opakowania transportowe nie są zbierane w ramach systemów zbierania odpadów komunalnych, opakowania te powinny być wyłączone z obowiązku stosowania tych symboli, z wyjątkiem opakowań dla handlu elektronicznego.
(67) Umieszczanie etykiety z informacją o zawartości materiału pochodzącego z recyklingu w opakowaniach nie powinno być obowiązkowe, ponieważ informacja ta nie ma decydującego znaczenia dla zapewnienia właściwego przetwarzania opakowań po końcu przydatności do użycia. Jednakże na podstawie niniejszego rozporządzenia wytwórcy będą zobowiązani do osiągnięcia celów dotyczących zawartości materiału pochodzącego z recyklingu i mogą chcieć umieszczać tę informację na swoich opakowaniach, aby poinformować konsumentów o zawartości materiału pochodzącego z recyklingu. Aby zapewnić przekazywanie tych informacji w sposób zharmonizowany w całej Unii, należy zharmonizować etykietę informującą o zawartości materiału pochodzącego z recyklingu.
(68) Umieszczanie etykiety z informacją o zawartości biopochodnych tworzyw sztucznych w opakowaniach również nie powinno być obowiązkowe, ponieważ istnieje szereg warunków, które biopochodne tworzywa sztuczne muszą spełniać, aby zapewniona była ich zrównoważoność, a ponadto niezbędnych jest więcej dowodów naukowych w celu zapewnienia, aby w całym cyklu życia biopochodnych tworzyw sztucznych ich stosowanie było zgodne z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym określonymi w komunikacie Komisji z dnia 30 listopada 2022 r. w sprawie ram polityki unijnej dotyczących biopochodnych, biodegradowalnych i kompostowalnych tworzyw sztucznych. Wytwórcy mogą jednak chcieć umieszczać te informacje na swoich opakowaniach, aby poinformować konsumentów o zawartości biopochodnych tworzyw sztucznych w opakowaniach. Aby zapewnić przekazywanie takich informacji w sposób zharmonizowany w całej Unii, należy zharmonizować etykietę informującą o zawartości biopochodnych tworzyw sztucznych.
(69) W przypadku opakowań wielokrotnego użytku, aby informować użytkowników końcowych o możliwości ponownego użycia, dostępności systemów ponownego użycia oraz lokalizacji kanałów zbierania, na takich opakowaniach powinien znajdować się kod QR lub inny znormalizowany, otwarty cyfrowy nośnik danych, który dostarcza takich informacji. Kod QR lub nośnik danych powinien zawierać informacje, które ułatwiają śledzenie oraz obliczanie liczby podróży i rotacji, lub oszacowanie średniej, jeżeli takie obliczanie nie jest wykonalne. Etykieta ta powinna mieć charakter dobrowolny dla systemów o obiegu otwartym, które nie mają operatora systemu. Ponadto opakowania handlowe wielokrotnego użytku należy wyraźnie oznaczyć w punkcie sprzedaży.
(70) Nie należy umieszczać wielu etykiet na opakowaniach. Aby tego uniknąć, w przypadku gdy inne akty prawne Unii wymagają, aby informacje na temat produktu w opakowaniu były dostępne w formie cyfrowej za pośrednictwem nośnika danych, informacje wymagane na podstawie niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do opakowania oraz informacje wymagane w odniesieniu do produktu w opakowaniu na podstawie innego aktu prawnego Unii powinny być dostępne za pośrednictwem tego samego nośnika danych. Ten nośnik danych powinien być zgodny z wymogami niniejszego rozporządzenia lub innych mających zastosowanie przepisów prawa Unii. W szczególności, w przypadku gdy produkt w opakowaniu jest objęty rozporządzeniem (UE) 2024/1781 lub innymi przepisami prawa Unii wymagającymi cyfrowego paszportu produktu, ten cyfrowy paszport produktu powinien być również wykorzystywany do przekazywania odpowiednich informacji na podstawie niniejszego rozporządzenia. W przypadku gdy opakowania zawierają substancje potencjalnie niebezpieczne, należy je oznakować za pomocą znormalizowanej, otwartej technologii znakowania cyfrowego ustanowionej w aktach wykonawczych przyjętych przez Komisję. Informacje te powinny zapewnić podmiotom gospodarującym odpadami dostęp do odpowiednich informacji na temat składu chemicznego opakowania w celu określenia najodpowiedniejszego wariantu gospodarowania odpadami, zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami, promując tym samym obieg zamknięty opakowań.
(71) Aby pomóc w osiągnięciu celów niniejszego rozporządzenia, konsumenci powinni być chronieni przed wprowadzającymi w błąd i niejasnymi informacjami na temat właściwości i odpowiedniego przetwarzania po końcu przydatności do użycia tych opakowań, dla których na podstawie niniejszego rozporządzenia ustanowiono zharmonizowane etykiety. W celu wskazania, że producent spełnia swoje obowiązki w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, powinna istnieć możliwość identyfikacji opakowania objętego systemem rozszerzonej odpowiedzialności producenta przy pomocy odpowiedniego symbolu, na całym terytorium, na którym stosuje się ten system. Taką identyfikację można osiągnąć poprzez kod QR lub inną znormalizowaną, otwartą technologię znakowania cyfrowego. Symbol ten powinien być zrozumiały i jednoznaczny dla konsumentów w odniesieniu do możliwości recyklingu opakowania.
(72) Opakowania objęte obowiązkowymi systemami kaucyjnymi powinny być opatrzone etykietami informującymi konsumentów, że opakowania te są objęte takimi systemami i że w związku z tym należy je zbierać za pośrednictwem specyficznych kanałów zbierania dopuszczonych przez organy krajowe. Taka etykieta powinna mieć formę zharmonizowanej etykiety UE ustanowionej przez Komisję. Państwa członkowskie powinny móc wymagać stosowania takich zharmonizowanych etykiet na opakowaniach, które podlegają systemom kaucyjnym ustanowionym na podstawie prawa krajowego przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia.
(73) Dyrektywa 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 32 pełni funkcję "siatki bezpieczeństwa", która zapewnia wysoki poziom ochrony konsumentów we wszystkich sektorach, uzupełniającej bardziej szczegółowe wymogi w prawie Unii dotyczącym poszczególnych sektorów lub poszczególnych produktów, z wyjątkiem przypadków konfliktu między tą dyrektywą a innymi przepisami Unii dotyczącymi szczególnych aspektów nieuczciwych praktyk handlowych, w których to przypadkach inne przepisy Unii powinny mieć pierwszeństwo w stosunku do tych szczególnych aspektów. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/825 33 stanowi, że umieszczanie dobrowolnego oznakowania dotyczącego zrównoważoności, które nie spełnia określonych wymogów, stanowi nieuczciwą praktykę handlową.
(74) Aby zapewnić jednolite warunki wdrażania wymogów dotyczących etykiet, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w celu dalszego usprawnienia sortowania odpadów, ustanowienia metodyki określania składu materiałowego opakowań oraz identyfikowania substancji potencjalnie niebezpiecznych za pomocą znormalizowanych, otwartych technologii cyfrowych oraz ustanowienia zharmonizowanej etykiety i zharmonizowanych specyfikacji oraz wymogów dotyczących formatów w zakresie etykietowania opakowań i pojemników na odpady, ustanowionych na podstawie niniejszego rozporządzenia. Przy opracowywaniu tych specyfikacji Komisja powinna ograniczyć do minimum elementy językowe oraz uwzględnić informacje naukowe lub inne dostępne informacje techniczne, w tym odpowiednie normy międzynarodowe. Przy projektowaniu zharmonizowanego etykietowania opakowań, które podlegają systemowi kaucyjnemu, należy uwzględnić wszelkie istniejące między państwami członkowskimi różnice co do wysokości pobieranej kaucji. W związku z wprowadzeniem nowego systemu decyzja Komisji 97/129/WE 34 powinna zostać uchylona od dnia 12 sierpnia 2028 r., a jej treść włączona do aktu wykonawczego.
(75) Podmioty gospodarcze powinny zapewnić, aby opakowania były zgodne z wymogami wynikającymi z niniejszego rozporządzenia. Podmioty gospodarcze powinny wprowadzić odpowiednie środki w celu zapewnienia takiej zgodności w odniesieniu do swojej roli w łańcuchu dostaw, aby zapewnić swobodny przepływ opakowań na rynku wewnętrznym oraz poprawić jego zrównoważoność.
(76) Najwłaściwszym podmiotem do przeprowadzenia oceny zgodności przewidzianej na podstawie niniejszego rozporządzenia jest wytwórca, ponieważ posiada on dokładną wiedzę o procesie projektowania i produkcji. Ocena zgodności na podstawie niniejszego rozporządzenia powinna zatem pozostać wyłącznym obowiązkiem wytwórcy.
(77) Należy zapewnić, aby dostawcy opakowań lub materiałów opakowaniowych dostarczali wytwórcy wszelkie informacje i dokumentację niezbędną do wykazania przez wytwórcę zgodności opakowania i materiałów opakowaniowych z wymogami. Te informacje i ta dokumentacja powinny być dostarczane w formie papierowej albo elektronicznej.
(78) W celu zabezpieczenia funkcjonowania rynku wewnętrznego należy zapewnić, aby opakowania pochodzące z państw trzecich wprowadzane na rynek Unii były zgodne z niniejszym rozporządzeniem, niezależnie od tego, czy są przywożone jako opakowanie samo w sobie czy w powiązaniu z produktem w opakowaniu. W szczególności konieczne jest zapewnienie, aby wytwórcy przeprowadzali odpowiednie procedury oceny zgodności w odniesieniu do tych opakowań. Importerzy powinni zatem zapewnić, aby opakowania, które wprowadzają do obrotu, były zgodne z tymi wymogami oraz aby dokumentacja sporządzana przez wytwórców była dostępna dla właściwych organów krajowych do celów kontroli.
(79) Wprowadzając opakowanie do obrotu, każdy importer powinien podać na opakowaniu swoją nazwę, zarejestrowaną nazwę handlową lub zarejestrowany znak towarowy oraz adres pocztowy, a także - o ile są dostępne - środki komunikacji elektronicznej, za pomocą których można się z nim skontaktować. Należy przewidzieć wyjątki od tej zasady, w przypadkach gdy umieszczenie takiego oznaczenia na opakowaniu jest niemożliwe.
(80) Gdy dystrybutor udostępnia opakowanie na rynku po jego wprowadzeniu do obrotu przez wytwórcę lub importera, powinien działać z należytą starannością w odniesieniu do mających zastosowanie wymogów niniejszego rozporządzenia. Dystrybutor powinien także zapewnić, aby jego sposób postępowania z opakowaniem nie miał negatywnego wpływu na zgodność opakowania z tymi wymogami.
(81) Dystrybutorzy i importerzy, ze względu na bliski związek z rynkiem oraz ważną rolę w zapewnianiu zgodności opakowań z wymogami, powinni być zaangażowani w zadania związane z nadzorem rynku, realizowane przez właściwe organy krajowe, oraz powinni być przygotowani do aktywnego udziału w wykonywaniu tych zadań poprzez dostarczanie tym organom wszystkich niezbędnych informacji dotyczących danego opakowania.
(82) Każdy importer lub dystrybutor wprowadzający do obrotu opakowanie pod swoją własną nazwą lub swoim własnym znakiem towarowym albo modyfikujący opakowanie już wprowadzone do obrotu w sposób, który może wpłynąć na zgodność opakowania z niniejszym rozporządzeniem, powinien być uznany za wytwórcę oraz przejąć odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków wytwórcy.
(83) Zapewnienie identyfikowalności opakowania w całym łańcuchu dostaw ułatwia organom nadzoru rynku realizację zadania polegającego na identyfikacji podmiotów gospodarczych, które wprowadziły do obrotu lub udostępniły na rynku opakowania niezgodne z wymogami. Podmioty gospodarcze powinny zatem być zobowiązane do przechowywania przez określony czas informacji na temat swoich transakcji.
(84) Problemu wytwarzania odpadów ze zbyt dużych opakowań nie da się w pełni rozwiązać przez ustanowienie obowiązków dotyczących projektu opakowań. W przypadku niektórych rodzajów opakowań na podmioty gospodarcze, które napełniają lub w inny sposób wykorzystują takie opakowania, należy nałożyć obowiązki dotyczące zmniejszenia współczynnika pustej przestrzeni. W przypadku opakowań zbiorczych, opakowań transportowych i opakowań dla handlu elektronicznego stosowanych przy dostarczaniu produktów dystrybutorom końcowym lub użytkownikom końcowym współczynnik pustej przestrzeni nie powinien przekraczać 50 %. Obowiązek ten nie powinien mieć zastosowania do opakowań wielokrotnego użytku. Zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami oraz w celu propagowania innowacji w zakresie opakowań z myślą o zmniejszeniu ilości odpadów opakowaniowych należy umożliwić zwolnienie z tego obowiązku podmiotów gospodarczych wykorzystujących opakowania handlowe jako opakowania dla handlu elektronicznego. W celu zapewnienia jednolitych warunków obliczania współczynnika pustej przestrzeni, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do ustanowienia metodyki jego obliczania.
(85) Aby zapewnić wysoki poziom ochrony środowiska na rynku wewnętrznym oraz wysoki poziom bezpieczeństwa żywności i higieny żywności, a także ułatwić osiągnięcie celów w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych, nie należy wprowadzać do obrotu opakowań zbędnych lub takich, których można uniknąć. Wykaz takich formatów opakowań jest przewidziany w niniejszym rozporządzeniu. Komisja powinna opublikować wytyczne wyjaśniające ten wykaz bardziej szczegółowo, w tym poprzez przedstawienie przykładów opakowań i wskazówek dotyczących zwolnień z ograniczeń.
(86) Aby przybliżyć się do osiągnięcia celu, jakim jest obieg zamknięty i zrównoważone wykorzystywanie opakowań, konieczne jest ograniczenie ryzyka, że opakowania wprowadzone do obrotu jako opakowania wielokrotnego użytku w praktyce nie będą ponownie używane, oraz zapewnić, aby konsumenci zwracali opakowania wielokrotnego użytku. Najodpowiedniejszym sposobem osiągnięcia tego celu jest zobowiązanie podmiotów gospodarczych, które korzystają z opakowań wielokrotnego użytku, do zapewnienia ustanowienia systemu ponownego użycia, co pozwoli na obieg, rotację i wielokrotne użycie takich opakowań. Aby korzyści z funkcjonowania takich systemów były jak największe, należy ustanowić minimalne wymogi dla systemów o obiegu otwartym i obiegu zamkniętym. Potwierdzenie zgodności opakowań wielokrotnego użytku z jednym z systemów ponownego użycia powinno być również elementem dokumentacji technicznej takich opakowań. Systemy ponownego użycia mogą różnić się pod względem skali i zasięgu geograficznego i mogą to być zarówno mniejsze systemy lokalne, jak i większe systemy obejmujące terytorium jednego lub większej liczby państw członkowskich.
(87) Opakowania wielokrotnego użytku muszą być bezpieczne dla użytkowników. W związku z tym podmioty gospodarcze oferujące produkty w opakowaniach wielokrotnego użytku powinny zapewnić, aby przed ponownym użyciem opakowanie wielokrotnego użytku zostało poddane procesowi odnawiania, dla którego należy określić wymogi.
(88) Opakowanie wielokrotnego użytku staje się odpadem w rozumieniu art. 3 pkt 1 dyrektywy 2008/98/WE, gdy jego posiadacz wyrzuca je, zamierza je wyrzucić lub jest zobowiązany do wyrzucenia go. Opakowania wielokrotnego użytku w procesie odnawiania nie są zwykle uznawane za odpady.
(89) Aby zachęcać do zapobiegania powstawaniu odpadów, należy wprowadzić nowe pojęcie "ponownego napełniania". Ponowne napełnianie należy rozumieć jako szczególny środek zapobiegania powstawaniu odpadów, który zalicza się na poczet osiągnięcia określonych w niniejszym rozporządzeniu celów w zakresie zapobiegania i jest konieczny do ich osiągnięcia.
(90) W przypadku gdy podmioty gospodarcze oferują możliwość zakupu produktów w drodze ponownego napełniania, powinny one zapewnić, aby ich punkty ponownego napełniania spełniały określone wymogi w celu zapewnienia zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów. W tym kontekście, w przypadku gdy konsumenci używają swoich własnych pojemników, podmioty gospodarcze powinny zapewniać informację o warunkach bezpiecznego ponownego napełniania i używania tych pojemników. Aby zachęcać do ponownego napełniania, podmioty gospodarcze nie powinny udostępniać w punktach ponownego napełniania opakowań bezpłatnych lub opakowań, które nie są elementem systemu kaucyjnego. Podmioty gospodarcze powinny być zwolnione z odpowiedzialności za problemy związane z bezpieczeństwem żywności, które mogą wynikać z używania pojemników dostarczonych przez konsumentów.
(91) Aby zmniejszyć rosnący udział opakowań jednorazowego użytku oraz rosnącą ilość wytwarzanych odpadów opakowaniowych, konieczne jest ustanowienie ilościowych celów w zakresie ponownego użycia opakowań w sektorach, które oceniono jako mające największy potencjał w zakresie ograniczania ilości odpadów opakowaniowych, a mianowicie w sektorze żywności i napojów na wynos, dużych artykułów AGD oraz opakowań transportowych. Oceny tej dokonano na podstawie takich czynników jak istniejące systemy ponownego użycia, konieczność stosowania opakowań oraz możliwość spełnienia wymogów funkcjonalnych w zakresie szczelności, czystości, zdrowia, higieny i bezpieczeństwa. Uwzględniono również różnice między produktami oraz systemami ich wytwarzania i dystrybucji. Przy realizacji takich celów należy uwzględniać korzyści dla środowiska osiągnięte w całym cyklu życia produktu. Oczekuje się, że wyznaczenie celów będzie wspierać innowacyjność i zwiększać udział opakowań wielokrotnego użytku rozwiązań polegających na ponownym napełnianiu. Nie należy zezwalać na stosowanie opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych do celów napełniania ich żywnością i napojami, które są spożywane na terenie obiektów w sektorze HoReCa. Konsumenci powinni zawsze mieć możliwość nabycia żywności i napojów na wynos w pojemnikach wielokrotnego użytku lub swoich własnych pojemnikach na warunkach, które są nie mniej korzystne niż warunki mające zastosowanie do żywności i napojów oferowanych w opakowaniach jednorazowego użytku. Podmioty gospodarcze sprzedające żywność lub napoje na wynos powinny oferować konsumentom możliwość nabycia żywności lub napojów w ich własnych pojemnikach oraz możliwość nabycia żywności lub napojów w opakowaniach wielokrotnego użytku.
(92) Pod pewnymi warunkami państwa członkowskie powinny mieć możliwość zwolnienia podmiotów gospodarczych z obowiązków w zakresie ponownego użycia na odnawialny okres 5 lat. Warunki te powinny opierać się na wysokich wskaźnikach recyklingu i mające zastosowanie wskaźniki w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów w państwie członkowskim udzielającym zwolnienia, w tym na pierwszym pośrednim wskaźniku zapobiegania powstawaniu odpadów na poziomie 3 % do 2028 r., a także na przyjęciu przez podmioty gospodarcze planów przedsiębiorstw w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów i ich recyklingu.
(93) Wprowadzanie do obrotu opakowań, które są objęte na podstawie niniejszego rozporządzenia ograniczeniami w stosowaniu pewnych formatów opakowań w odniesieniu do środków transportu prowadzących operacje transgraniczne, w przypadku których usługi gastronomiczne są dostępne na pokładzie, takich jak statki powietrzne, samoloty, pociągi, statki wycieczkowe, promy, jachty i łodzie, należy rozumieć jako podróżowanie z tym opakowaniem do Unii lub w Unii. Podróżowanie w Unii należy rozumieć jako sytuację, w której środek transportu wyrusza z miejsca znajdującego się w Unii i dociera do miejsca przeznaczenia znajdującego się w Unii.
(94) Aby zwiększyć skuteczność wyznaczonych celów oraz zapewnić równe traktowanie podmiotów gospodarczych, należy wyznaczyć dla tych podmiotów cele w zakresie ponownego użycia. W przypadku celów w zakresie ponownego użycia dotyczących napojów, cele w zakresie ponownego użycia należy wyznaczyć dla dystrybutorów końcowych, którzy udostępniają konsumentom napoje w opakowaniach handlowych. Niektóre napoje, które uznaje się za szybko psujące się, ponieważ są podatne na zepsucie mikrobiologiczne spowodowane przez bakterie lub drożdże, wymagają zastosowania specjalnej technologii aseptycznej, aby chronić je przed zepsuciem, przy jednoczesnym zachowaniu długiego okresu trwałości. W związku z tym w odniesieniu do mleka i innych szybko psujących się napojów należy udzielić zwolnienia z obowiązku osiągnięcia celów w zakresie ponownego użycia opakowań. Cele powinny być obliczane jako udział wielkości sprzedaży produktów, w jednostkach objętości lub masy, sprzedawanych w opakowaniach wielokrotnego użytku w ramach systemu ponownego użycia lub, w przypadku opakowań transportowych, jako udział liczby użyć. Cele powinny być neutralne pod względem materiałowym. zapewnić celu zapewnienia jednolitych warunków realizacji celów w zakresie ponownego użycia, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do metodyki ich obliczania.
(95) W niektórych przypadkach zastosowanie formatów opakowań transportowych jednorazowego użytku nie jest konieczne, ponieważ dostępny jest szeroki asortyment dobrze funkcjonujących rozwiązań alternatywnych wielokrotnego użytku. W celu zapewnienia, aby takie rozwiązania alternatywne były stosowane w skuteczny sposób, należy wymagać od podmiotów gospodarczych, aby w przypadku transportu produktów między różnymi obiektami tego samego podmiotu gospodarczego lub między podmiotem gospodarczym a przedsiębiorstwami powiązanymi lub partnerskimi stosowały wyłącznie opakowania transportowe wielokrotnego użytku w odniesieniu do takich formatów opakowań jak palety, składane skrzynie z tworzywa sztucznego, skrzynie z tworzywa sztucznego, duże pojemniki do przewozu luzem, zarówno sztywne, jak i elastyczne, lub bębny. Z tych samych powodów obowiązek ten powinien mieć zastosowanie do podmiotów gospodarczych przewożących produkty na terytorium jednego państwa członkowskiego. W odniesieniu do niektórych typów opakowań handlowych stosowanie alternatyw wielokrotnego użytku nie jest możliwe. Dzieje się tak w przypadku pudeł tekturowych, gdy liczba rotacji jest bardzo mała, oraz w przypadku opakowań stosowanych do niektórych produktów wrażliwych, które wymagają specjalnego mycia między zastosowaniami. W związku z tym w odniesieniu do takich opakowań należy wprowadzić zwolnienie z obowiązku osiągnięcia celów w zakresie ponownego użycia opakowań transportowych i opakowań handlowych wykorzystywanych do transportu produktów.
(96) Osiągnięcie celów w zakresie ponownego użycia i ponownego napełniania może stanowić wyzwanie dla mniejszych podmiotów gospodarczych. Dlatego niektóre podmioty gospodarcze powinny być zwolnione z obowiązku osiągnięcia celów w zakresie ponownego użycia opakowań, jeżeli wprowadzają do obrotu ilość opakowań mniejszą niż określona ilość oraz spełniają kryteria przewidziane w definicji mikroprzedsiębiorstwa określonej w zaleceniu Komisji 2003/361/WE 35 , mającym zastosowanie w dniu 11 lutego 2025 r. lub jeżeli dystrybutor końcowy ma powierzchnię sprzedaży, która nie przekracza określonego limitu powierzchni. W tym celu, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do zmiany progu powierzchni sprzedaży, ustanowienia i określenia szczegółowych warunków i wymogów w zakresie sprawozdawczości, które mają mieć zastosowanie do umów powołujących grupę dystrybutorów końcowych, zmiany progu zwolnienia podmiotów gospodarczych oraz ustanowienia dalszych zwolnień dla niektórych innych podmiotów gospodarczych lub określonych formatów opakowań objętych celami w zakresie ponownego użycia lub ponownego napełniania w przypadku szczególnych ograniczeń gospodarczych, poważnych problemów związanych z higieną, bezpieczeństwem żywności lub środowiskiem, uniemożliwiających osiągnięcie tych celów.
(97) Aby umożliwić weryfikację osiągnięcia celów w zakresie ponownego użycia, konieczne jest, aby odpowiednie podmioty gospodarcze składały właściwym organom sprawozdania. Podmioty gospodarcze powinny przekazywać odpowiednie dane za każdy rok kalendarzowy, począwszy od roku kalendarzowego 2030. Państwa członkowskie powinny udostępniać te dane do wiadomości publicznej.
(98) Ponieważ podmioty gospodarcze mogą stosować szereg różnych formatów opakowań, stopień osiągnięcia celów w zakresie ponownego użycia należy obliczać na podstawie całkowitej ilości żywności lub napojów udostępnionych na rynku, poprzez odniesienie do całkowitej liczby jednostek sprzedaży lub masy żywności lub objętości napojów, stosownie do przypadku.
(99) W związku z utrzymującym się wysokim poziomem zużycia toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, nieefektywnym korzystaniem z zasobów i ich potencjałem zaśmiecania należy utrzymać przepisy mające na celu osiągnięcie trwałego ograniczenia zużycia toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, co zostało już ustanowione w dyrektywie 94/62/WE, zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/720 36 . W świetle obecnych rozbieżnych podejść i ograniczonych wymogów w zakresie sprawozdawczości dotyczącej toreb na zakupy z tworzywa sztucznego trudno jest ocenić, czy podjęte przez państwa członkowskie środki mające na celu ograniczenie zużycia osiągnęły cel "trwałego" ograniczenia zużycia takich toreb, a także czy nie zwiększyły zużycia innych rodzajów toreb na zakupy z tworzywa sztucznego. Konieczna jest zatem harmonizacja definicji trwałego ograniczenia zużycia toreb na zakupy z tworzywa sztucznego i ustalenie wspólnego celu, a także wprowadzenie nowych wymogów w zakresie sprawozdawczości.
(100) W świetle wyników badania oceniającego z 2021 r. dotyczącego toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, zatytułowanego "Badanie zakresowe mające na celu ocenę wykonalności dalszych środków UE w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów i wdrożenia dyrektywy w sprawie plastikowych toreb. Część II - Wdrożenie dyrektywy w sprawie plastikowych toreb", należy wprowadzić dalsze środki w celu zmniejszenia zużycia lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego oraz oceny ewentualnych skutków zastąpienia ich bardzo lekkimi torbami na zakupy z tworzywa sztucznego i grubszymi torbami na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości powyżej 50 mikronów.
(101) Ponieważ bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego, poniżej 15 mikronów, mają duży potencjał zaśmiecania i przyczyniają się do zanieczyszczenia morza, należy wprowadzić środki ograniczające wprowadzanie ich do obrotu, z wyjątkiem ściśle niezbędnych zastosowań. Te torby z tworzywa sztucznego nie powinny być wprowadzane do obrotu jako opakowania żywności sprzedawanej luzem, chyba że wymagają tego względy higieniczne lub jeżeli stanowią one opakowania wilgotnej żywności sprzedawanej luzem, takiej jak surowe mięso, ryby lub produkty mleczne.
(102) Aby osiągnąć trwałe zmniejszenie zużycia lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego na swoim terytorium, państwa członkowskie powinny mieć możliwość przyjmowania środków, które obejmują zakaz tego rodzaju toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, realizowanie krajowych celów zmniejszenia zużycia, utrzymanie lub wprowadzenie instrumentów ekonomicznych, a także innych ograniczeń rynkowych, pod warunkiem że środki te są proporcjonalne i niedyskryminujące. Takie środki mogą się różnić w zależności od wpływu lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego na środowisko podczas ich odzyskiwania lub unieszkodliwiania, ich właściwości kompostowalnych, trwałości lub konkretnego zamierzonego wykorzystania. Państwa członkowskie powinny móc wdrażać przepisy dotyczące toreb na zakupy z tworzywa sztucznego w drodze porozumień pomiędzy właściwymi organami a zainteresowanymi sektorami gospodarki, pod warunkiem że spełnione są określone w niniejszym rozporządzeniu cele dotyczące tych toreb.
(103) Zmniejszenie zużycia toreb na zakupy z tworzywa sztucznego nie powinno prowadzić do zastępowania ich torbami z innych materiałów opakowaniowych. Komisja powinna monitorować zużycie innych materiałów opakowaniowych oraz zaproponować cel, a w stosownych przypadkach środki służące zmniejszeniu zużycia tych materiałów opakowaniowych.
(104) W celu zapewnienia skutecznego i zharmonizowanego stosowania wymogów w zakresie zrównoważoności ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu lub na jego podstawie, pomiaru zgodności z tymi wymogami należy dokonywać, stosując wiarygodne, dokładne i odtwarzalne metody, w których uwzględnia się powszechnie uznane najnowocześniejsze metody.
(105) W celu zapewnienia, aby na rynku wewnętrznym nie występowały bariery w handlu, należy zharmonizować na poziomie Unii wymogi w zakresie zrównoważoności opakowań, w tym wymogi dotyczące substancji potencjalnie niebezpiecznych w opakowaniach, opakowań kompostowalnych, minimalizacji opakowań, opakowań wielokrotnego użytku i systemów ponownego użycia. Aby ułatwić ocenę zgodności w odniesieniu do tych wymogów, w tym metody badań, pomiarów lub obliczeń, konieczne jest ustanowienie domniemanie zgodności w przypadku opakowań i produktów w opakowaniu zgodnych z normami zharmonizowanymi przyjętymi na podstawie z rozporządzenia (UE) nr 1025/2012 w celu określenia szczegółowych specyfikacji technicznych tych wymogów.
(106) W przypadku braku norm zharmonizowanych, jako rozwiązanie rezerwowe należy stosować odwoływanie się do wspólnych specyfikacji, aby ułatwić wytwórcy spełnienie wymogów w zakresie zrównoważoności, na przykład w przypadku gdy występują nieuzasadnione opóźnienia w ustanawianiu normy zharmonizowanej. Ponadto odwoływanie się do wspólnych specyfikacji powinno być możliwe w przypadku, gdy Komisja ograniczyła lub wycofała odniesienia do odpowiednich norm zharmonizowanych zgodnie z art. 11 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1025/2012. Zgodność ze wspólnymi specyfikacjami przyjętymi przez Komisję w drodze aktów wykonawczych powinna również stanowić podstawę domniemania zgodności.
(107) zapewnić celu zapewnienia jednolitych warunków wdrażania odwoływania się do wspólnych specyfikacji, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze, aby mogła ona ustanawiać, zmieniać lub uchylać wspólne specyfikacje dotyczące wymogów w zakresie zrównoważoności, etykietowania i systemów ponownego użycia oraz przyjąć
metody badań, pomiarów lub obliczeń. Przygotowując projekty aktów wykonawczych, Komisja powinna uwzględniać opinie odpowiednich organów lub grup ekspertów oraz konsultować się ze wszystkimi odpowiednimi zainteresowanymi stronami.
(108) Aby zapewnić spójność z innymi przepisami prawa Unii, procedura oceny zgodności powinna stanowić moduł wewnętrznej kontroli produkcji zawarty w niniejszym rozporządzeniu, opracowany na podstawie modułów zawartych w decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 768/2008/WE 37 .
(109) Oznakowanie CE na opakowaniu nie powinno wskazywać na zgodność opakowania z wymogami niniejszego rozporządzenia, a jedynie, w stosownych przypadkach, wskazywać na zgodność produktu w opakowaniu z mającym zastosowanie prawem Unii dotyczącym produktów. Prawo Unii dotyczące produktów wymaga bowiem zazwyczaj umieszczenia oznakowania CE dotyczącego produktu na samym produkcie albo na jego opakowaniu. Wprowadzenie wymogu oznakowania CE na opakowaniu w celu wykazania zgodności z wymogami niniejszego rozporządzenia może prowadzić do niejasności i dezorientacji co do tego, czy oznakowanie odnosi się do samego opakowania, czy do produktu w opakowaniu, co ostatecznie może prowadzić do niepewności co do faktycznego bezpieczeństwa i zgodności z wymogami danych produktów w opakowaniach.
(110) Zgodność samego opakowania produktu z wymogami niniejszego rozporządzenia powinna być wykazana za pomocą deklaracji zgodności UE.
(111) Wytwórcy powinni sporządzić deklarację zgodności UE, zawierającą informacje na temat zgodności opakowania z niniejszym rozporządzeniem. Wytwórcy mogą być również zobowiązani do sporządzenia deklaracji zgodności UE na podstawie innych przepisów prawa Unii. Aby zapewnić dostęp do informacji do celów nadzoru rynku, należy sporządzić jedną deklarację zgodności UE odnoszącą się do wszystkich odpowiednich aktów prawnych Unii. W celu zmniejszenia obciążenia administracyjnego podmiotów gospodarczych należy przewidzieć, że ta jedna deklaracja zgodności UE może zawierać dokumentację składającą się z odpowiednich indywidualnych deklaracji zgodności.
(112) W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1020 38 określono ramy nadzoru rynku produktów oraz kontroli produktów pochodzących z państw trzecich. Rozporządzenie to powinno mieć zastosowanie do opakowań objętych niniejszym rozporządzeniem w celu zapewnienia, aby opakowania korzystające ze swobodnego przepływu towarów w Unii spełniały wymogi zapewniające wysoki poziom ochrony interesów publicznych, takich jak zdrowie ludzkie, bezpieczeństwo i ochrona środowiska.
(113) Należy usprawnić gospodarowanie odpadami w Unii w celu ochrony, zachowania i poprawy jakości środowiska, ochrony zdrowia ludzkiego, zapewnienia rozważnego, efektywnego i racjonalnego wykorzystywania zasobów naturalnych, propagowania zasad gospodarki o obiegu zamkniętym, zwiększenia możliwości wykorzystania energii odnawialnej, zwiększenia efektywności energetycznej, zmniejszenia zależności Unii od importowanych zasobów, zapewnienia nowych możliwości gospodarczych oraz przyczyniania się do długoterminowej konkurencyjności. Bardziej efektywne korzystanie z zasobów przyniosłoby także znaczne oszczędności netto dla unijnych przedsiębiorstw, organów publicznych i konsumentów, zmniejszając jednocześnie całkowitą ilość rocznych emisji gazów cieplarnianych.
(114) Pomimo wymogów w zakresie minimalizacji opakowań oraz celów określonych w dyrektywie 94/62/WE ilość wytwarzanych odpadów opakowaniowych wzrasta w ujęciu bezwzględnym i w przeliczeniu na mieszkańca, a tendencje wskazują, że nastąpi dalszy wyraźny spadek ponownego użycia i ponownego napełniania opakowań, do czego przyczynią się jeszcze większa konsumpcja żywności i napojów na wynos oraz handel elektroniczny. W miarę ewolucji produktów, materiałów i wzorców konsumpcji nastąpił znaczący wzrost wykorzystania opakowań jednorazowego użytku, zwłaszcza opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Jest to powiązane z krajobrazem handlu detalicznego, gdzie mamy do czynienia z większymi sieciami dystrybucji, wytwarzaniem i pakowaniem produktów na szybkich liniach pakujących, co łącznie prowadzi do ograniczania na rynku ponownego użycia i ponownego napełniania.
(115) W celu monitorowania i weryfikowania przestrzegania przez producentów i organizacje odpowiedzialności producenta obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta dotyczących zbierania i przetwarzania odpadów pochodzących z ich produktów konieczne jest, aby państwa członkowskie wyznaczyły co najmniej jeden właściwy organ.
(116) Aby zapewnić lepsze, bardziej terminowe i jednolite wdrażanie przez państwa członkowskie celów w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów i celów recyklingu oraz przewidzieć wszelkie uchybienia we wdrażaniu, należy utrzymać system sprawozdań w ramach wczesnego ostrzegania, umożliwiający wykrywanie niedociągnięć i podejmowanie działań przed upływem terminów osiągnięcia celów. Rozszerzenie tego systemu, który na
podstawie dyrektywy 94/62/WE obejmował stopień osiągnięcia celów recyklingu, powinno również obejmować nałożenie na państwa członkowskie obowiązku osiągnięcia do 2030 r., 2035 r. i 2040 r. celów dotyczących ograniczenia ilości odpadów opakowaniowych.
(117) Ponieważ gospodarowanie opakowaniami i odpadami opakowaniowymi jest ważnym elementem ogólnego gospodarowania odpadami, państwa członkowskie powinny poświęcić tej kwestii osobne rozdziały w planach gospodarki odpadami przygotowywanych w ramach wykonywania obowiązku określonego w dyrektywie 2008/98/WE. Środki dotyczące zapobiegania powstawaniu odpadów oraz ponownego użycia należy uwzględnić w programach zapobiegania powstawaniu odpadów wymaganych na podstawie dyrektywy 2008/98/WE. Rozdziały te powinny być uwzględniane w planach gospodarki odpadami i programach zapobiegania powstawaniu odpadów w ramach ich kolejnych regularnych ocen zgodnie z wymogami określonymi w dyrektywie 2008/98/WE, lub wcześniej.
(118) Niniejsze rozporządzenie opiera się na przepisach dotyczących gospodarowania odpadami oraz ogólnych zasadach określonych w dyrektywie 2008/98/WE.
(119) Zapobieganie powstawaniu odpadów jest najbardziej skutecznym sposobem na poprawę efektywnego gospodarowania zasobami i zmniejszenie wpływu odpadów na środowisko. Ważne jest zatem, aby podmioty gospodarcze wprowadzały odpowiednie środki służące ograniczaniu wytwarzania odpadów poprzez eliminację zbyt dużych opakowań oraz stosowanie niektórych formatów opakowań, poprzez wydłużenie okresu trwałości opakowań, poprzez przeprojektowanie produktów lub strategii sprzedaży w taki sposób, aby można było nie stosować opakowań lub stosować mniejszą ich ilość, w tym w sprzedaży luzem, a także poprzez przejście z opakowań jednorazowego użytku na opakowania wielokrotnego użytku.
(120) Aby osiągnąć ambitne i trwałe ograniczenie wytwarzania odpadów opakowaniowych w ujęciu ogólnym, należy ustanowić cele dotyczące ograniczenia ilości odpadów opakowaniowych na mieszkańca do 2030 r. Osiągnięcie celu zakładającego ograniczenie odpadów opakowaniowych do 2030 r. o 5 % w porównaniu z 2018 r. powinno skutkować ogólnym bezwzględnym ograniczeniem o około 19 % średnio w całej Unii w 2030 r. w porównaniu z poziomem odniesienia z 2030 r. Aby zapewnić kontynuację działań na rzecz ograniczenia ilości odpadów po 2030 r., należy ustanowić na 2035 r. cel polegający na ograniczeniu o 10 % w porównaniu z 2018 r.; szacuje się, że ograniczy to ilość odpadów opakowaniowych o 29 % w porównaniu z poziomem odniesienia z 2035 r. Należy również ustanowić na 2040 r. dodatkowy cel polegający na ograniczeniu o 15 % w porównaniu z 2018 r.; szacuje się, że ograniczy to ilość odpadów opakowaniowych o 37 % w porównaniu z poziomem odniesienia z 2040 r. W celu wsparcia państw członkowskich w osiągnięciu celów dotyczących zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do ustanowienia współczynnika korygującego pozwalającego uwzględnić wzrost lub spadek ruchu turystycznego w stosunku do poziomu odniesienia z 2018 r. Ponieważ wytwarzanie handlowych i przemysłowych odpadów opakowaniowych nie jest związane z konsumpcją w gospodarstwach domowych, cele w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów określone w ilościach na mieszkańca nie mogą jako takie mieć zastosowania do handlowych i przemysłowych odpadów opakowaniowych. Państwa członkowskie, które ustanowiły inny system gospodarowania odpadami opakowaniowymi z gospodarstw domowych, z jednej strony, oraz przemysłowymi i handlowymi odpadami opakowaniowymi, z drugiej strony, powinny móc zachować swoją specyfikę.
(121) Państwa członkowskie powinny mieć możliwość osiągnięcia celów w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów za pomocą instrumentów ekonomicznych i innych środków, aby zapewniać zachęty do stosowania hierarchii postępowania z odpadami, w tym środków wdrażanych w ramach systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta, poprzez propagowanie tworzenia i skutecznego działania systemów ponownego użycia oraz zachęcanie podmiotów gospodarczych do oferowania użytkownikom końcowym kolejnych możliwości ponownego napełniania. Środki takie powinny być przyjmowane równolegle i dodatkowo w odniesieniu do innych przyjmowanych na podstawie niniejszego rozporządzenia środków, które mają na celu ograniczenie ilości opakowań i odpadów opakowaniowych, takich jak wymogi dotyczące minimalizacji opakowań, cele w zakresie ponownego użycia i obowiązki w zakresie ponownego napełniania, progi ilościowe oraz środki mające na celu osiągnięcie trwałego ograniczenia zużycia lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego. Państwa członkowskie powinny móc, przy poszanowaniu ogólnych zasad ustanowionych w TFUE oraz działając zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, przyjmować przepisy wykraczające poza cele minimalne w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów określone w niniejszym rozporządzeniu. Wdrażając takie środki, państwa członkowskie powinny być świadome ryzyka przejścia od cięższych na lżejsze materiały opakowaniowe oraz powinny priorytetowo traktować środki minimalizujące to ryzyko.
(122) W celu wdrożenia zasady "zanieczyszczający płaci", wyrażonej w art. 191 ust. 2 TFUE, należy ustanowić obowiązki dotyczące gospodarowania odpadami opakowaniowymi w odniesieniu do producentów. W tym celu niniejsze rozporządzenie opiera się na wymogach w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta określonych w dyrektywie 2008/98/WE, aby zapewnić pokrywanie pełnych kosztów gospodarowania odpadami opakowaniowymi przez system rozszerzonej odpowiedzialności producenta oraz aby ułatwić właściwym organom prowadzenie odpowiednich kontroli. Niniejsze rozporządzenie ma na celu jasne określenie zasady "jeden producent dla każdej jednostki opakowania", czy to w przypadku pustych opakowań czy też opakowań zawierających produkty. Co do zasady producentem powinien być podmiot gospodarczy, który jako wytwórca, importer lub dystrybutor mający siedzibę w państwie członkowskim po raz pierwszy udostępnia produkty w opakowaniu z terytorium tego państwa członkowskiego i na tym samym terytorium. Obejmuje to każdą ofertę dystrybucji, konsumpcji lub stosowania, która mogłaby skutkować faktyczną dostawą. Zatem w przypadku gdy przedsiębiorstwo kupuje produkt w opakowaniu z państwa członkowskiego innego niż państwo, w którym dane przedsiębiorstwo się znajduje, lub z państwa trzeciego, oraz dostarcza ten produkt w opakowaniu w tym państwie członkowskim, w którym się znajduje, przedsiębiorstwo to należy uznać za producenta, ponieważ jest to pierwsze przedsiębiorstwo udostępniające dany produkt w opakowaniu na terytorium tego państwa członkowskiego. Jeżeli chodzi o platformy internetowe, pierwsze zaoferowanie produktu należy uznać za udostępnienie w rozumieniu definicji producenta. W celu zminimalizowania wszelkich zbędnych obciążeń administracyjnych dla małych przedsiębiorstw, które napełniają opakowania transportowe, opakowania dla produkcji podstawowej lub opakowania usługowe - jako opakowania jednorazowego użytku czy jako opakowania wielokrotnego użytku - w punkcie sprzedaży, za producenta należy jednak uznać tego wytwórcę, dystrybutora lub importera takich opakowań, który po raz pierwszy udostępnia opakowania z terytorium państwa członkowskiego, ponieważ ten podmiot gospodarczy jest najwłaściwszym podmiotem do wypełniania obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
(123) Z drugiej strony, w przypadku gdy opakowanie lub produkt w opakowaniu są udostępniane w drodze umów zawieranych na odległość bezpośrednio użytkownikowi końcowemu, producent może również mieć siedzibę w innym państwie członkowskim lub w państwie trzecim. W takich przypadkach, jeżeli producent ma siedzibę w innym państwie członkowskim, powinien on wyznaczyć upoważnionego przedstawiciela ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta w państwie członkowskim, w którym znajduje się użytkownik końcowy. W przypadku gdy producent ma siedzibę w państwie trzecim, państwa członkowskie powinny również móc postanowić, że wyznaczenie upoważnionego przedstawiciela ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta jest obowiązkowe, aby uniknąć ryzyka uchylania się od obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta. W celu zapewnienia przestrzegania zasady "zanieczyszczający płaci" oraz w kontekście przestrzegania wymogów w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta konieczne jest zapewnienie pewności co do tego, który typ producenta jest odpowiedzialny za odpady opakowaniowe, w szczególności w przypadku "przedsiębiorstw logistycznych". Przedsiębiorstwa logistyczne to przedsiębiorstwa, które otrzymują importowane towary pochodzące z państw trzecich i które podejmują czynności obsługi importowanych towarów (na przykład rozpakowanie i przepakowywanie do mniejszych formatów lub ilości w celu realizacji zamówień klientów) przed wysłaniem tych towarów do klientów, w tym samym lub innym państwie członkowskim, z całym oryginalnym opakowaniem transportowym, jego częścią lub bez oryginalnego opakowania transportowego. W takich przypadkach należy zidentyfikować producenta oryginalnych opakowań transportowych, które pochodzą z państw trzecich, pozostają w przedsiębiorstwie logistycznym i stają się odpadami w Unii. Przedsiębiorstwo logistyczne zazwyczaj nie jest właścicielem towarów, ale powinno być uznawane za producenta opakowań, które pochodzą z państw trzecich i które przedsiębiorstwo to obsługuje w ramach swojej działalności.
(124) Oprócz kosztów nałożonych na producentów na podstawie niniejszego rozporządzenia oraz na podstawie dyrektywy 2008/98/WE państwa członkowskie zachowują możliwość pokrywania niezbędnych kosztów wynikających z czyszczenia, w tym transportu i późniejszego przetwarzania odpadów opakowaniowych znajdujących się w zaśmieceniach, w ramach całkowitych kosztów gospodarowania odpadami opakowaniowymi, które powinny być objęte rozszerzoną odpowiedzialnością producenta. Koszty te nie powinny przekraczać kosztów niezbędnych do świadczenia tych usług w sposób opłacalny i powinny być ustalane między zainteresowanymi podmiotami w sposób przejrzysty i niedyskryminujący.
(125) Aby monitorować, czy producenci spełniają swoje obowiązki finansowe i organizacyjne służące zapewnieniu gospodarowania odpadami z opakowań, które po raz pierwszy udostępniają na rynku w państwie członkowskim, lub rozpakowują produkty w opakowaniu nie będąc użytkownikami końcowymi, konieczne jest, aby właściwy organ w każdym państwie członkowskim ustanowił rejestr producentów i nim zarządzał, a producenci mieli obowiązek rejestracji.
(126) Wymogi dotyczące rejestracji producenta powinny być w jak największym stopniu zharmonizowane w całej Unii, aby ułatwić rejestrację, w szczególności z uwagi na fakt, że producenci udostępniają opakowania w różnych państwach członkowskich. W celu zapewnienia jednolitych warunków wdrażania wymogów dotyczących rejestracji, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze, w odniesieniu do ustanowienia formatu rejestracji w rejestrze i przekazywania zgłoszeń do rejestru oraz określenia szczegółowości przekazywanych danych i rodzajów opakowań i kategorii materiałów, które mają być objęte składanymi informacjami.
(127) Zgodnie z zasadą "zanieczyszczający płaci" konieczne jest, aby producenci, w tym podmioty zajmujące się handlem elektronicznym, którzy wprowadzają do obrotu w Unii opakowania i produkty w opakowaniu, lub rozpakowują produkty w opakowaniu nie będąc użytkownikami końcowymi, ponosili odpowiedzialność za gospodarowanie tymi opakowaniami i tymi produktami w opakowaniu po końcu ich przydatności do użycia. Zgodnie z dyrektywą 94/62/WE systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta należy ustanowić do dnia 31 grudnia 2024 r., ponieważ stanowią one najodpowiedniejszy środek do osiągnięcia tego celu i mogą mieć pozytywny wpływ na środowisko poprzez ograniczenie wytwarzania odpadów opakowaniowych oraz zwiększenie ich zbierania i recyklingu. Istnieją znaczne różnice w sposobie ustanawiania systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta, w ich skuteczności i w zakresie odpowiedzialności producentów. W związku z tym przepisy dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta ustanowione w dyrektywie 2008/98/WE powinny mieć zastosowanie ogólnie do systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do producentów na podstawie niniejszego rozporządzenia oraz powinny zostać uzupełnione dalszymi przepisami szczegółowymi, gdy będzie to konieczne i stosowne. Na przykład, aby ułatwić selektywną zbiórkę odpadów opakowaniowych, producenci powinni finansować etykietowanie pojemników na odpady. Taki obowiązek byłby zgodny z zasadą "zanieczyszczający płaci" i ogólnymi minimalnymi wymogami dotyczącymi systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta ustanowionymi na podstawie dyrektywy 2008/98/WE.
(128) Jeżeli chodzi o obowiązki w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, niniejsze rozporządzenie stanowi lex specialis w stosunku do dyrektywy 2008/98/WE. Oznacza to, że przepisy dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta ustanowione w niniejszym rozporządzeniu powinny mieć pierwszeństwo przed wszelkimi kolidującymi przepisami tej dyrektywy. Zasada ta dotyczy na przykład wymogów dotyczących rejestracji producentów, modulacji opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta oraz sprawozdawczości.
(129) Oprócz zharmonizowanego wymogu dotyczącego możliwości recyklingu, w celu modulacji wkładów finansowych producentów, które mają zostać określone w aktach delegowanych przyjętych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, państwa członkowskie powinny mieć możliwość stosowania innych kryteriów, takich jak zawartość materiału pochodzącego z recyklingu, możliwość ponownego użycia, obecność substancji niebezpiecznych lub inne kryteria zgodnie z dyrektywą 2008/98/WE.
(130) Producenci powinni mieć możliwość zbiorowego wypełniania obowiązków związanych z rozszerzoną odpowiedzialnością producenta za pośrednictwem organizacji odpowiedzialności producenta przejmujących odpowiedzialność w ich imieniu. Producenci lub organizacje odpowiedzialności producenta powinni mieć obowiązek posiadania zezwolenia udzielanego przez państwa członkowskie oraz powinni udokumentować między innymi fakt, że posiadają zasoby finansowe na pokrycie kosztów związanych z rozszerzoną odpowiedzialnością producenta. Państwa członkowskie, ustanawiając przepisy administracyjne i proceduralne dotyczące udzielania producentom i organizacjom odpowiedzialności producenta zezwoleń w zakresie zgodności, odpowiednio, indywidualnej i zbiorowej, powinny móc różnicować procesy dla producentów indywidualnych i organizacji odpowiedzialności producenta w celu ograniczenia obciążenia administracyjnego producentów indywidualnych. Państwa członkowskie mogą udzielać zezwoleń wielu organizacjom odpowiedzialności producenta, ponieważ konkurencja między tymi organizacjami może prowadzić do większych korzyści dla konsumentów. Właściwy organ powinien móc pobierać od producentów lub organizacji odpowiedzialności producenta, którym powierzono wykonywanie obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, oparte na kosztach i proporcjonalne opłaty za przeprowadzenie procedury udzielenia zezwolenia dotyczącej wypełniania tych obowiązków.
(131) W przypadkach gdy opłata z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta pobierana przez organizację odpowiedzialności producenta jest klasyfikowana jako dochody publiczne, jak w przypadku organizacji odpowiedzialności producenta zarządzanych przez państwo, oraz w celu przestrzegania zasad budżetowych, które wymagają, aby dochody publiczne były oparte na dokładnych danych, państwo członkowskie powinno móc wymagać, aby informacje były zgłaszane przez producenta właściwemu organowi odpowiedzialnemu za rejestr częściej niż raz w roku. Ponieważ organizacje odpowiedzialności producenta zarządzane przez państwo nie mają upoważnienia ze strony reprezentowanego producenta, określone w niniejszym rozporządzeniu wymogi dotyczące takiego upoważnienia nie powinny mieć zastosowania.
(132) W niniejszym rozporządzeniu należy określić, w jaki sposób identyfikowalność obowiązków przedsiębiorców określona w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 39 , w tym w jego art. 30 ust. 2 i 3, ma być stosowana w przypadku dostawców platform internetowych umożliwiających konsumentom zawieranie umów na odległość z producentami oferującymi opakowania konsumentom znajdującym się w Unii, w związku z rejestrami producentów ustanowionymi zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Do celów niniejszego rozporządzenia każdego producenta - niezależnie od tego, czy ma on siedzibę w państwie członkowskim czy w państwie trzecim - oferującego opakowania w drodze umów zawieranych na odległość bezpośrednio konsumentom znajdującym się w państwie członkowskim, należy uznać za objętego definicją przedsiębiorcy na podstawie rozporządzenia (UE) 2022/2065. Aby zapobiec uchylaniu się od obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, należy określić, w jaki sposób dostawcy platform internetowych powinni wypełniać te obowiązki w odniesieniu do rejestrów producentów opakowań ustanowionych na podstawie niniejszego rozporządzenia. W tym kontekście w przypadkach, gdy dostawcy platform internetowych, którzy objęci są zakresem stosowania rozdziału III sekcja 4 rozporządzenia (UE) 2022/2065, umożliwiają konsumentom zawieranie z producentami umów zawieranych na odległość, powinni oni, zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2022/2065, przed umożliwieniem producentom korzystania ze swoich usług, uzyskać od tych producentów informacje na temat tego, czy producenci ci zapewniają zgodność z obowiązkami w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta określonymi w niniejszym rozporządzeniu. Przepisy dotyczące identyfikowalności przedsiębiorców sprzedających opakowania przez internet podlegają przepisom dotyczącym egzekwowania określonym w rozporządzeniu (UE) 2022/2065.
(133) Podobne niepożądane sytuacje uchylania się od obowiązków mogą wystąpić w odniesieniu do dostawców usług realizacji zamówień. Niniejsze rozporządzenie dąży do zapobieżenia takiemu uchylaniu się poprzez stosowanie podejścia podobnego do tego, które przyjęto w rozporządzeniu (UE) 2022/2065 w odniesieniu do dostawców platform internetowych.
(134) Rejestr producentów ustanowiony na podstawie niniejszego rozporządzenia należy uznać za rejestr publiczny do celów rozporządzenia (UE) 2022/2065. Zatem dostawcy platform internetowych umożliwiających konsumentom zawieranie z producentami umów zawieranych na odległość powinni dokładać wszelkich starań, aby ocenić, czy informacje przekazane przez zainteresowanych producentów są wiarygodne i pełne, w szczególności korzystając z ogólnodostępnych oficjalnych internetowych baz danych lub interfejsów internetowych lub sprawdzając te bazy danych i interfejsy, lub zwracając się do zainteresowanych przedsiębiorców o dostarczenie wiarygodnych dokumentów potwierdzających, zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2022/2065. Jeżeli chodzi o publicznie dostępne dane w rejestrze producentów, "dołożenie wszelkich starań" w rozumieniu art. 30 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia (UE) 2022/2065 zazwyczaj wymaga weryfikacji dostarczonych przez producenta informacji za pomocą publicznie dostępnych danych w rejestrze producentów. W szczególności ma to zastosowanie, jeżeli państwo członkowskie ustanowiło interfejs internetowy służący do automatycznego uzgadniania danych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.
(135) Wkłady finansowe, do których uiszczenia zobowiązuje się producentów na podstawie niniejszego rozporządzenia, w uzupełnieniu do kosztów, o których mowa w art. 8a ust. 4 lit. a) dyrektywy 2008/98/WE, powinny pozostawać bez uszczerbku dla wszelkich dobrowolnych porozumień między internetowymi platformami handlowymi a producentami, w przypadku gdy internetowe platformy handlowe zgadzają się w imieniu producentów, na podstawie pisemnego upoważnienia, na przyjęcie całości lub części tych kosztów.
(136) Państwa członkowskie powinny ustanowić środki wdrażające rozszerzoną odpowiedzialność producenta, przepisy dotyczące selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych i przepisy dotyczące etykietowania pojemników na odpady, w przypadkach gdy niniejsze rozporządzenie nie przewiduje pełnej harmonizacji takich środków i przepisów. Ponadto państwa członkowskie powinny móc określić dodatkowe wymogi dotyczące wdrażania rozszerzonej odpowiedzialności producenta, zgodnie z dyrektywą 2008/98/WE i niniejszym rozporządzeniem, pod warunkiem że takie środki nie stwarzają barier na rynku wewnętrznym. Niniejsze rozporządzenie nie reguluje kwestii, który podmiot jest odpowiedzialny za zbieranie odpadów opakowaniowych, ani nie reguluje innych krajowych ustaleń umownych dotyczących zbierania odpadów opakowaniowych.
(137) Państwa członkowskie powinny ustanowić systemy zwrotu i zbierania odpadów opakowaniowych, tak aby odpady te były kierowane do najbardziej odpowiedniej alternatywy gospodarowania odpadami, zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami. Uczestnictwo w tych systemach powinno być dostępne dla wszystkich zainteresowanych stron, w szczególności dla podmiotów gospodarczych i organów publicznych. Systemy te powinny być ustanawiane z uwzględnieniem kwestii związanych z ochroną środowiska oraz zdrowiem, bezpieczeństwem i higieną konsumentów. Systemy zwrotu i zbierania powinny być dostępne i mieć zastosowanie, na podstawie niedyskryminujących przepisów, również w przypadku opakowań produktów importowanych.
(138) Podczas transpozycji art. 7 dyrektywy 94/62/WE do prawa krajowego niektóre państwa członkowskie mogły już ustanowić systemy selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów, które stanowią podstawę odpowiednich krajowych zezwoleń i ustaleń umownych. Te państwa członkowskie powinny móc nadal korzystać z tych systemów, pod warunkiem że prawidłowo wykonują obowiązki wynikające z niniejszego rozporządzenia.
(139) Państwa członkowskie powinny ponadto wprowadzać środki propagujące recykling spełniający normy jakościowe dotyczące wykorzystania materiałów pochodzących z recyklingu w odpowiednich sektorach. Obowiązek ten jest szczególnie istotny w świetle ustalonej minimalnej zawartości procentowej materiału pochodzącego z recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych.
(140) Zbieranie opakowań jest kluczowym etapem w zapewnianiu ich obiegu zamkniętego, a także w zapewnianiu silnego rynku surowców wtórnych. Ustalenie obowiązkowego poziomu zbierania jest zachętą do opracowania efektywnych i ukierunkowanych systemów zbierania na poziomie krajowym, a tym samym do zwiększenia ilości odpadów posortowanych i potencjalnie poddanych recyklingowi.
(141) Wykazano, że dobrze funkcjonujące systemy kaucyjne zapewniają bardzo wysoki poziom zbierania i recykling wysokiej jakości, szczególnie w przypadku butelek i puszek na napoje. Aby wesprzeć osiąganie celu w zakresie selektywnej zbiórki butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje, który określono w dyrektywie (UE) 2019/904, aby dążyć do zwiększenia poziomów zbierania oraz aby osiągnąć wysokie poziomy zbierania i recyklingu wyższej jakości metalowych pojemników na napoje, państwa członkowskie powinny ustanowić systemy kaucyjne. Systemy te przyczynią się do zwiększenia podaży dobrej jakości surowców wtórnych nadających się do recyklingu w obiegu zamkniętym oraz do zmniejszenia zaśmiecenia pojemnikami na napoje.
(142) Systemy kaucyjne powinny być obowiązkowe w przypadku butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje oraz metalowych pojemników jednorazowego użytku na napoje. Państwa członkowskie mogą również postanowić o włączeniu do tych systemów innych opakowań innych produktów lub wykonanych z innych materiałów, w szczególności szklanych butelek jednorazowego użytku. Państwa członkowskie powinny zapewniać, aby systemy kaucyjne obejmujące formaty opakowań jednorazowego użytku, w szczególności szklane butelki jednorazowego użytku na napoje, były w równym stopniu dostępne w odniesieniu do opakowań wielokrotnego użytku, o ile jest to technicznie i ekonomicznie wykonalne. Powinny one rozważyć ustanowienie systemów kaucyjnych także w odniesieniu do opakowań wielokrotnego użytku. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość - przy poszanowaniu ogólnych zasad ustanowionych w TFUE oraz działając zgodnie z niniejszym rozporządzeniem - przyjęcia przepisów wykraczających poza minimalne wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu, takich jak pobieranie kaucji w punkcie sprzedaży w przypadku spożycia produktu w obiekcie przedsiębiorstwa działającego w sektorze HoReCa lub zobowiązanie wszystkich dystrybutorów końcowych do przyjmowania opakowań podlegających kaucji niezależnie od dystrybuowanego przez nich materiału opakowaniowego i formatu opakowań oraz od ich powierzchni sprzedaży.
(143) Niniejsze rozporządzenie powinno uwzględniać różnorodność systemów kaucyjnych istniejących w Unii oraz zapewniać, aby rozwój technologiczny tych systemów nie był utrudniony, jeżeli spełniają one wymogi i kryteria zwiększenia poziomów zbierania i zapewnienia recyklingu lepszej jakości.
(144) Ze względu na charakter produktów oraz różnice w systemach ich produkcji i dystrybucji, systemy kaucyjne nie powinny być jednak obowiązkowe w przypadku opakowań na wino, aromatyzowane produkty sektora wina i produkty podobne do produktów sektora wina, napoje spirytusowe oraz mleko i przetwory mleczne wymienione w części XVI załącznika I do rozporządzenia (UE) nr 1308/2013. Państwa członkowskie mogą jednak ustanowić systemy kaucyjne obejmujące takie opakowania na napoje, a także inne opakowania na napoje i inne produkty.
(145) Do dnia 1 stycznia 2029 r. wszystkie systemy kaucyjne obejmujące butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje oraz metalowe pojemniki jednorazowego użytku na napoje powinny spełniać ogólne minimalne wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu, z wyjątkiem systemów kaucyjnych ustanowionych przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia i które do dnia 1 stycznia 2029 r. osiągną cel w zakresie selektywnej zbiórki na poziomie 90 %. Wymogi te pomogą zapewnić większą spójność i wyższe poziomy zwrotu w państwach członkowskich. Określono je na podstawie opinii zainteresowanych stron, analiz ekspertów i najlepszych praktyk dotyczących stosowania istniejących systemów kaucyjnych. Wymogi te opracowano w sposób umożliwiający wprowadzanie innowacji, a zarazem pozwalający na pewną elastyczność w dostosowywaniu do warunków lokalnych.
(146) Państwa członkowskie, w których znajdują się regiony o znacznym natężeniu transgranicznej działalności gospodarczej, powinny zapewniać, aby systemy kaucyjne umożliwiały zbieranie opakowań z systemów kaucyjnych zainteresowanych państw członkowskich w wyznaczonych punktach zbiórki oraz powinny dążyć do umożliwienia zwrotu kaucji.
(147) Państwa członkowskie, które do 2026 r. osiągną poziom zbierania docelowych rodzajów opakowań bez systemu kaucyjnego wynoszący 80 %, powinny móc wystąpić z wnioskiem o zwolnienie ich z ustanawiania systemu kaucyjnego.
(148) Państwa członkowskie powinny móc zdecydować się na wdrożenie systemu kaucyjnego na poziomie niższym niż krajowy, uwzględniając odpowiednie krajowe podziały administracyjne oraz szczególną sytuację terytoriów zamorskich, o ile wykażą efektywność środowiskową i gospodarczą takiego systemu, a także jego pełną zgodność z określonym w niniejszym rozporządzeniu poziomem zbierania butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje oraz metalowych pojemników jednorazowego użytku na napoje wynoszącym 90 %.
(149) Państwa członkowskie powinny aktywnie zachęcać do stosowania szczególnego środka zapobiegającego powstawaniu odpadów opakowaniowych, czyli rozwiązań polegających na ponownym użyciu i ponownym napełnianiu opakowań. Powinny one wspierać ustanowienie systemów ponownego użycia i ponownego napełniania oraz monitorować ich funkcjonowanie i zgodność z normami higieny. Zachęca się państwa członkowskie do wprowadzania również innych środków, takich jak ustanowienie systemów kaucyjnych obejmujących formaty opakowań wielokrotnego użytku, stosowanie zachęt gospodarczych lub ustanowienie wymogów dla dystrybutorów końcowych, aby udostępniali oni na rynku określony udział produktów - innych niż te objęte celami w zakresie ponownego użycia i obowiązkami w zakresie ponownego napełniania - w opakowaniach wielokrotnego użytku lub poprzez umożliwienie ponownego napełniania, pod warunkiem że takie wymogi nie spowodują fragmentacji jednolitego rynku i powstania barier w handlu.
(150) Wymogi dotyczące zbierania, sortowania, czyszczenia i redystrybucji do podmiotów napełniających mają zupełnie inny charakter w przypadku systemów kaucyjnych dla jednorazowego użytku i systemów ponownego użycia opartych na kaucji. W związku z tym minimalne wymogi dotyczące systemów kaucyjnych nie powinny mieć zastosowania do systemów ponownego użycia opartych na kaucji. Do systemów ponownego użycia zastosowanie powinny mieć natomiast wymogi szczególne.
(151) Dyrektywę 94/62/WE zmieniono dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/852 40 , w której określono cele recyklingu dla państw członkowskich, które należy osiągnąć do 2025 i 2030 r. Cele te oraz zasady ich obliczania należy utrzymać. Mimo różnych punktów wyjścia dla poszczególnych państw członkowskich w odniesieniu do celów recyklingu, i mimo że w niniejszym rozporządzeniu zaproponowano środki ułatwiające osiągnięcie tych celów, nadal powinna istnieć możliwość odroczenia, pod pewnymi warunkami, terminów osiągnięcia celów recyklingu na 2030 r. Komisja powinna być jednak uprawniona do odrzucenia zmienionego planu wdrożenia przedłożonego przez państwo członkowskie.
(152) W dyrektywie 94/62/WE nałożono na Komisję obowiązek dokonania przeglądu celów recyklingu opakowań na 2030 r. z myślą o ich utrzymaniu lub, w stosownych przypadkach, zwiększeniu. Celów ustalonych na 2030 r. nie należy jednak jeszcze zmieniać, ponieważ dowody wskazują, że niektóre państwa członkowskie nadal mają trudności z osiągnięciem istniejących celów. Z tego powodu należy ustanowić środki zachęcające wytwórców do wprowadzania do obrotu większej ilości opakowań zdatnych do recyklingu, pomagając w ten sposób państwom członkowskim w osiągnięciu celów recyklingu. W przyszłości należy zgłaszać Komisji bardziej szczegółowe dane dotyczące przepływów opakowań i recyklingu odpadów opakowaniowych. Zgłaszanie tych danych umożliwi Komisji dokonanie przeglądu celów pod kątem ich utrzymania lub zwiększenia. Aby uwzględnić skutki środków służących poprawie możliwości recyklingu opakowań, przegląd nie powinien odbyć się wcześniej niż przewidywana ogólna ocena niniejszego rozporządzenia, tj. 7 lat po jego wejściu w życie. Podczas tego przeglądu należy również zwrócić uwagę na możliwość wprowadzenia nowych celów o większej szczegółowości niż obecne cele.
(153) Cele recyklingu powinny być obliczane na podstawie masy odpadów opakowaniowych wprowadzanych do procesu recyklingu. Państwa członkowskie powinny zapewniać wiarygodność i dokładność zbieranych danych na temat odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi. Co do zasady faktyczny pomiar masy odpadów opakowaniowych, które należy zaliczyć do poddanych recyklingowi, powinien być dokonywany w momencie, w którym odpady opakowaniowe są wprowadzane do procesu recyklingu. Niemniej jednak, aby ograniczyć obciążenia administracyjne, państwa członkowskie powinny, na ściśle określonych warunkach oraz na zasadzie odstępstwa od ogólnej zasady, być upoważnione do ustalania masy odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi na podstawie pomiaru masy materiału wyjściowego z dowolnej operacji sortowania, którą należy skorygować z uwzględnieniem średnich wskaźników strat występujących przed wprowadzeniem odpadów do procesów recyklingu. Straty materiałów występujące przed wprowadzeniem odpadów do procesu recyklingu, na przykład w wyniku sortowania lub innych działań wstępnych, nie powinny być włączane do ilości odpadów zgłaszanych jako poddane recyklingowi. Straty te można ustalić na podstawie elektronicznych rejestrów, specyfikacji technicznych, szczegółowych zasad obliczania średnich wskaźników strat dla różnych strumieni odpadów lub innych równoważnych środków. Państwa członkowskie powinny umieścić informacje o takich środkach w sprawozdaniach z kontroli jakości, dołączonych do przedkładanych Komisji danych na temat recyklingu odpadów. Średnie wskaźniki strat powinny być w miarę możliwości ustalane na poziomie poszczególnych sortowni i powiązane z różnymi głównymi rodzajami odpadów, różnymi źródłami (takimi jak gospodarstwa domowe lub działalność gospodarcza), różnymi systemami zbierania i różnymi rodzajami procesów sortowania. Średnie wskaźniki strat powinny być stosowane jedynie wówczas, gdy nie są dostępne żadne inne wiarygodne dane, w szczególności w kontekście przemieszczania i wywozu odpadów. Ubytek masy materiałów lub substancji wskutek fizycznych lub chemicznych procesów transformacji, będący nieodłącznym elementem procesu recyklingu, w którym odpady opakowaniowe zostały rzeczywiście przetworzone w produkty, materiały lub substancje, nie powinien być odejmowany od masy odpadów zgłaszanych jako poddane recyklingowi.
(154) W przypadku gdy obliczenie wskaźnika recyklingu stosuje się do tlenowego lub beztlenowego przetwarzania odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji, ilość odpadów, która jest wprowadzana do procesu przetwarzania tlenowego lub beztlenowego, może być zaliczana jako ilość poddana recyklingowi, pod warunkiem że takie przetwarzanie powoduje wytworzenie materiału wyjściowego, który będzie wykorzystany jako produkt, materiał lub substancja poddane recyklingowi. Chociaż materiałem wyjściowym z takiego procesu przetwarzania jest najczęściej kompost lub produkt pofermentacyjny, uwzględniać można również inne materiały wyjściowe, pod warunkiem że zawierają one porównywalne ilości materiału pochodzącego z recyklingu w stosunku do ilości przetworzonych odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji. W innych przypadkach, zgodnie z definicją recyklingu, na poczet osiągnięcia celów recyklingu nie powinno być zaliczane ponowne przetwarzanie odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji na materiały, które mają być wykorzystywane jako paliwa lub inne środki wytwarzania energii, które są unieszkodliwiane lub mają być wykorzystane w dowolnym innym niż recykling procesie mającym taki sam cel jak odzysk odpadów.
(155) W przypadku gdy materiały stanowiące odpady opakowaniowe przestają być odpadami w wyniku działań wstępnych przed ich rzeczywistym ponownym przetworzeniem, powinny zostać zaliczone jako poddane recyklingowi, pod warunkiem że są przeznaczone do późniejszego ponownego przetworzenia w produkty, materiały lub substancje wykorzystywane do celów pierwotnych lub innych. Na poczet osiągnięcia celów recyklingu nie powinny być zaliczane materiały, które utraciły status odpadów, a które mają być wykorzystane jako paliwa lub inne środki wytwarzania energii, które są użyte do wypełniania wyrobisk, unieszkodliwione lub które mają być użyte w dowolnym innym niż recykling procesie mającym taki sam cel jak odzysk odpadów.
(156) Przy ustalaniu metodyki obliczania i weryfikacji zawartości procentowej materiału pochodzącego z recyklingu Komisja powinna oceniać dostępne technologie recyklingu, uwzględniając ich efektywność gospodarczą i środowiskową, w tym jakość materiałów wyjściowych, dostępność odpadów, potrzebną energię oraz emisje gazów cieplarnianych i inne odnośne rodzaje wpływu na środowisko. Komisja powinna również uwzględnić potencjalną możliwość wykorzystywania takich technologii przy publikowaniu wprowadzających w błąd twierdzeń dotyczących ekologiczności.
(157) Twierdzenia odnoszące się do właściwości opakowań, w odniesieniu do których w niniejszym rozporządzeniu określono wymogi prawne, takich jak możliwość recyklingu, poziom zawartości materiału pochodzącego z recyklingu oraz możliwość ponownego użycia, powinny być formułowane wyłącznie w odniesieniu do właściwości opakowań, które wykraczają poza mające zastosowanie minimalne wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu oraz zgodnie z metodykami i zasadami określonymi na podstawie niniejszego rozporządzenia. W takich twierdzeniach należy również określić, czy odnoszą się one do jednostki opakowania, części jednostki opakowania czy do wszystkich opakowań wprowadzonych do obrotu przez dany podmiot gospodarczy.
(158) Państwa członkowskie powinny mieć prawo uwzględnić recykling metali wydzielonych po spaleniu odpadów, proporcjonalnie do ilości spalanych odpadów opakowaniowych, pod warunkiem że te metale poddane recyklingowi spełniają pewne kryteria jakościowe określone w decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2019/1004 41 .
(159) W przypadku wywozu odpadów opakowaniowych z Unii w celu recyklingu stosuje się rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady 42 oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1157 43 .
(160) Ponieważ ponowne użycie oznacza, że do obrotu nie są wprowadzane żadne nowe opakowania, na potrzeby osiągnięcia odpowiednich celów recyklingu opakowań należy wziąć pod uwagę opakowania handlowe wielokrotnego użytku wprowadzane do obrotu i opakowania drewniane naprawiane w celu ponownego użycia. Państwa członkowskie powinny móc skorzystać z tej możliwości w celu obliczenia zmodyfikowanego poziomu celów recyklingu poprzez uwzględnienie maksymalnie 5 punktów procentowych średniego udziału - w poprzednich trzech latach - opakowań handlowych wielokrotnego użytku wprowadzanych do obrotu po raz pierwszy i ponownie wykorzystywanych w ramach systemu ponownego użycia.
(161) Producenci i organizacje odpowiedzialności producenta powinni być aktywnie zaangażowani w dostarczanie użytkownikom końcowym, w szczególności konsumentom, informacji na temat zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych oraz gospodarowania takimi odpadami. Informacje te powinny obejmować dostępność rozwiązań dotyczących ponownego użycia opakowań, znaczenie etykiet umieszczanych na opakowaniu oraz inne instrukcje dotyczące wyrzucania odpadów opakowaniowych. Producenci i organizacje odpowiedzialności producenta powinni również informować konsumentów, że oznakowanie opakowania jako kompostowalnego oznacza, że opakowanie jest kompostowalne w kontrolowanych warunkach przemysłowych w zakładach przetwarzania bioodpadów i nie nadaje się do kompostowania w warunkach domowych. Opakowania nie powinny być wyrzucane jako zaśmiecenie. Producenci powinni również informować, że użytkownicy końcowi odgrywają ważną rolę w zapewnianiu optymalnego pod względem środowiskowym gospodarowania odpadami opakowaniowymi. Przekazując informacje wszystkim użytkownikom końcowym, jak i składając sprawozdania na temat opakowań, należy wykorzystywać nowoczesne technologie informatyczne. Informacje te należy przekazywać za pomocą klasycznych sposobów, takich jak plakaty, zarówno w pomieszczeniach, jak i na zewnątrz, kampanie w mediach społecznościowych, albo za pomocą bardziej innowacyjnych sposobów, takich jak elektroniczny dostęp do stron internetowych przez kody QR umieszczone na opakowaniach.
(162) Selektywna zbiórka poza domem to ważny element zwiększenia poziomu zbierania opakowań i poprawy ich obiegu zamkniętego. Państwa członkowskie i podmioty gospodarcze powinny móc wprowadzać szczególne środki selektywnej zbiórki poza domem, dostosowane do miejsca i zwyczajów konsumentów.
(163) Za każdy rok kalendarzowy państwa członkowskie powinny przekazywać Komisji informacje na temat stopnia osiągnięcia celów recyklingu. Aby ocenić skuteczność środków mających na celu ograniczenie zużycia lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, należy również zgłaszać dane dotyczące zużycia bardzo lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, grubych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego i bardzo grubych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, aby umożliwić ocenę, czy zużycie tych toreb wzrosło w odpowiedzi na środki służące ograniczeniu stosowania lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego. Aby umożliwić ocenę, czy obowiązkowe systemy kaucyjne, które mają zostać ustanowione przez państwa członkowskie, są skuteczne lub czy przyznawane przez państwa członkowskie zwolnienia z obowiązku ustanowienia tych systemów są uzasadnione, ważne jest uzyskanie informacji - za pośrednictwem sprawozdań przekazywanych przez państwa członkowskie - na temat poziomu selektywnej zbiórki opakowań objętych obowiązkiem ustanowienia systemów kaucyjnych.
(164) W celu ustanowienia metodyki oceny zdatności do recyklingu na dużą skalę państwa członkowskie powinny również zgłaszać, co roku, dane dotyczące ilości poddanych recyklingowi odpadów opakowaniowych w podziale na kategorie opakowań i dotyczące ilości opakowań udostępnionych na rynku po raz pierwszy na terytorium danego państwa członkowskiego, lub rozpakowanych przez producenta, który nie jest użytkownikiem końcowym, w podziale na kategorie opakowań. Komisja powinna agregować te dane i publikować je w celu monitorowania rocznych zmian w zakresie odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi na dużą skalę.
(165) Państwa członkowskie powinny zgłaszać Komisji dane drogą elektroniczną oraz przedkładać jej sprawozdanie z kontroli jakości. Ponadto do danych dotyczących celów recyklingu należy dołączyć sprawozdanie, które zawiera opis środków podjętych w celu ustanowienia skutecznego systemu kontroli jakości i identyfikowalności odpadów opakowaniowych.
(166) W celu zapewnienia jednolitych warunków wdrażania obowiązków sprawozdawczych należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do ustanowienia zasad obliczania i weryfikacji danych dotyczących osiągania celów recyklingu, poziomów selektywnej zbiórki opakowań objętych systemem kaucyjnym oraz danych niezbędnych do określenia metodyki oceny ilości opakowań poddanych recyklingowi na dużą skalę. W takim akcie wykonawczym należy również przewidzieć metodykę określania ilości wytworzonych odpadów opakowaniowych, a także ustanowić format przedkładania danych. Należy również ustanowić metodykę obliczania rocznego zużycia lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego na mieszkańca oraz format przedkładania tych danych, ponieważ dane te są niezbędne do wsparcia monitorowania i pełnego wdrożenia istotnych wymogów dotyczących toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, w szczególności w celu zapewnienia zdezagregowanych i obowiązkowych danych w odniesieniu do różnych kategorii toreb na zakupy z tworzywa sztucznego. Ten akt wykonawczy powinien zastąpić decyzję Komisji 2005/270/WE 44 oraz decyzję wykonawczą Komisji (UE) 2018/896 45 .
(167) Aby przyczynić się do ułatwienia państwom członkowskim i Komisji monitorowania realizacji celów określonych w niniejszym rozporządzeniu, państwa członkowskie powinny utworzyć bazy danych dotyczących opakowań oraz zapewnić ich sprawne funkcjonowanie.
(168) Skuteczne egzekwowanie wymogów w zakresie zrównoważoności ma istotne znaczenie dla zapewnienia uczciwej konkurencji oraz osiągnięcia oczekiwanych korzyści wynikających z niniejszego rozporządzenia i jego wkładu w realizację unijnych celów w zakresie klimatu, energii i obiegu zamkniętego. W związku z tym właściwe organy powinny dążyć do tego, aby co roku sprawdzać dokładność co najmniej części deklaracji zgodności UE. Rozporządzenie (UE) 2019/1020 ustanawiające horyzontalne ramy nadzoru rynku i kontroli produktów wprowadzanych na rynek Unii powinno mieć zastosowanie do opakowań, dla których na podstawie niniejszego rozporządzenia ustanowiono wymogi w zakresie zrównoważoności. Mechanizmy nadzoru rynku ustanowione w rozporządzeniu (UE) 2019/1020 określają wymogi w zakresie nadzoru rynku odnoszące się do wprowadzania produktów do obrotu oraz przewidują mechanizmy ochronne służące do sprawdzania zgodności z niniejszym rozporządzeniem w odniesieniu do wprowadzania opakowań do obrotu.
(169) Opakowanie należy wprowadzać do obrotu wyłącznie, jeżeli nie stwarza znanego ryzyka dla środowiska i zdrowia ludzkiego. W celu ukierunkowania działań dotyczących nadzoru rynku, do celów niniejszego rozporządzenia opakowania stwarzające ryzyko należy zdefiniować jako opakowania, które - ze względu na to, że nie są zgodne z wymogiem w zakresie zrównoważoności, lub dlatego że odpowiedzialny podmiot gospodarczy nie spełnia wymogu w zakresie zrównoważoności - mogłyby mieć negatywny wpływ na środowisko lub inne interesy publiczne chronione odpowiednimi wymogami.
(170) Powinna istnieć procedura, w ramach której zainteresowane strony są informowane o środkach, które mają zostać wprowadzone w odniesieniu do opakowań stwarzających ryzyko. Procedura ta powinna również umożliwiać organom nadzoru rynku w państwach członkowskich podejmowanie - we współpracy z odpowiednimi podmiotami gospodarczymi - działań na wczesnym etapie w odniesieniu do takich opakowań. W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do określenia, czy krajowe środki podjęte w odniesieniu do niezgodnych z wymogami produktów są uzasadnione. Komisja powinna przyjąć akty wykonawcze mające natychmiastowe zastosowanie jeżeli - w uzasadnionych przypadkach związanych z ochroną środowiska lub zdrowia ludzkiego - jest to uzasadnione szczególnie pilną potrzebą.
(171) Organy nadzoru rynku powinny mieć prawo wymagać od podmiotów gospodarczych podjęcia działań naprawczych na podstawie ustalenia, że opakowania nie są zgodne z wymogami w zakresie zrównoważoności i etykietowania albo podmiot gospodarczy naruszył inne przepisy dotyczące wprowadzania opakowań do obrotu lub udostępnienia ich na rynku. W celu zapewnienia jednolitych warunków wdrażania wymogu dotyczącego podjęcia przez podmioty gospodarcze działań naprawczych należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze, aby mogła zadecydować, czy dany środek krajowy jest uzasadniony.
(172) W przypadku obaw dotyczących ryzyka dla zdrowia ludzkiego organ nadzoru rynku nie powinien przeprowadzać oceny ryzyka dla zdrowia ludzkiego lub zdrowia zwierząt, jakie stwarza dany materiał opakowaniowy, jeśli ryzyko to przenosi się na opakowaną zawartość materiału opakowaniowego, ale powinien ostrzec organy właściwe do przeprowadzania kontroli tego ryzyka, powołane na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 46 , rozporządzeń (UE) 2017/745, (UE) 2017/746, (UE) 2019/6 lub dyrektywy 2001/83/WE.
(173) Zamówienia publiczne stanowią 14 % PKB Unii. Aby przyczynić się do realizacji celów, jakimi są osiągnięcie neutralności klimatycznej, poprawa efektywności energetycznej i efektywnego gospodarowania zasobami oraz przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, która chroni zdrowie publiczne i bioróżnorodność, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze, aby mogła ona zobowiązać, w stosownych przypadkach, instytucje i podmioty zamawiające określone w dyrektywach Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE 47 i 2014/25/UE 48 do dostosowywania ich zamówień publicznych do szczególnych minimalnych obowiązkowych wymogów w zakresie zielonych zamówień publicznych, które mają zostać określone w aktach wykonawczych przyjętych na podstawie niniejszego rozporządzenia. W porównaniu z dobrowolnym podejściem obowiązkowe wymogi powinny zmaksymalizować wpływ wydatków publicznych na stymulowanie popytu na opakowania o większej wydajności. Wymogi te powinny być przejrzyste, obiektywne i niedyskryminujące. Państwa członkowskie powinny móc odwoływać się w swoich wymogach dotyczących zamówień publicznych do specyfikacji technicznych, kryteriów kwalifikacji lub warunków realizacji zamówień, a wymogi te nie muszą być kumulatywne. Instytucje i podmioty zamawiające powinny mieć możliwość - przy poszanowaniu ogólnych zasad ustanowionych w TFUE oraz działając zgodnie z niniejszym rozporządzeniem - przyjmowania przepisów wykraczających poza minimalne wymogi w zakresie zielonych zamówień publicznych określone w niniejszym rozporządzeniu.
(174) Aby zabezpieczyć funkcjonowanie rynku wewnętrznego oraz stworzyć równe warunki działania należy zapewnić zgodność wprowadzanych na rynek Unii opakowań pochodzących z państw trzecich z niniejszym rozporządzeniem, niezależnie od tego, czy są one przywożone jako opakowanie samo w sobie czy w powiązaniu z produktem w opakowaniu. W szczególności konieczne jest zapewnienie, aby wytwórcy przeprowadzali odpowiednie procedury oceny zgodności w odniesieniu do tych opakowań. Priorytetowo należy potraktować współpracę na rynku między organami nadzoru rynku a podmiotami gospodarczymi. W związku z tym, chociaż interwencje organów wyznaczonych na podstawie art. 25 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2019/1020 mogą dotyczyć wszelkich opakowań wprowadzanych na rynek Unii, powinny one koncentrować się przede wszystkim na opakowaniach objętych środkami dotyczącymi zakazów wprowadzonymi przez organy nadzoru rynku. W przypadku gdy organy te podejmują takie środki i nie ograniczają ich do terytorium krajowego, organy nadzoru rynku powinny przekazywać organom wyznaczonym do kontroli opakowań wprowadzanych na rynek Unii szczegółowe informacje niezbędne do identyfikacji na granicach takich niezgodnych z wymogami opakowań, w tym informacje na temat produktów w opakowaniu i podmiotów gospodarczych, aby umożliwić stosowanie podejścia opartego na analizie ryzyka w odniesieniu do produktów wprowadzanych na rynek Unii. W takich przypadkach organy celne będą dążyć do zidentyfikowania i zatrzymania takich opakowań na granicach.
(175) Aby zoptymalizować i odciążyć proces kontroli na granicach zewnętrznych Unii, należy umożliwić zautomatyzowane przesyłanie danych między systemem informacyjnym i komunikacyjnym do celów nadzoru rynku (ICSMS) a systemami celnymi. Należy rozróżnić dwa rodzaje przesyłania danych ze względu na ich odpowiednie cele. Po pierwsze, środki dotyczące zakazów wprowadzone przez organy nadzoru rynku w następstwie zidentyfikowania opakowań niezgodnych z wymogami powinny być zgłaszane organom celnym z poziomu ICSMS w celu wykorzystania - przez organy wyznaczone do celu przeprowadzania kontroli na granicach zewnętrznych - do identyfikacji opakowań, które powinny być objęte takim środkiem dotyczącym zakazu. Na potrzeby pierwszego rodzaju przesyłania danych należy wykorzystywać elektroniczny system zarządzania ryzykiem celnym ustanowiony w art. 36 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/2447 49 , bez uszczerbku dla wszelkich przyszłych zmian w środowisku zarządzania ryzykiem celnym. Po drugie, w przypadku gdy organy celne zidentyfikują opakowania niezgodne z wymogami, konieczne będzie wykorzystanie zarządzania sprawami, między innymi w celu przesłania powiadomienia o zawieszeniu, wniosków organów nadzoru rynku oraz wyników działań podjętych przez organy celne. Drugi rodzaj przesyłania danych między ICSMS a krajowymi systemami celnymi jest obsługiwane przez unijne środowisko jednego okienka w dziedzinie ceł.
(176) W celu zapewnienia jednolitych warunków wdrażania wzajemnego połączenia służącego przekazywaniu informacji między organami nadzoru rynku a organami celnymi należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do określenia przepisów proceduralnych i szczegółowych ustaleń wykonawczych, w tym dotyczących funkcji, elementów danych i przetwarzania danych, a także przepisów dotyczących przetwarzania danych osobowych, poufności i administrowania w odniesieniu do tego wzajemnego połączenia.
(177) Podczas przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 50 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych. Przy opracowywaniu tych aktów delegowanych Komisja powinna uwzględniać informacje naukowe lub inne dostępne informacje techniczne, w tym odpowiednie normy międzynarodowe.
(178) Uprawnienia wykonawcze powierzone Komisji w niniejszym rozporządzeniu powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 51 .
(179) W celu zapewnienia, aby wymogi dotyczące produktu określone w dyrektywie (UE) 2019/904 mogły być monitorowane i egzekwowane oraz aby podlegały one odpowiedniemu nadzorowi rynku, należy zmienić rozporządzenie (UE) 2019/1020 w celu włączenia do jego zakresu stosowania dyrektywy (UE) 2019/904. Przepisy dotyczące wymogów w zakresie zawartości tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w butelkach z tworzywa sztucznego na napoje, wraz z odpowiednimi obowiązkami sprawozdawczymi, należy z dniem 1 stycznia 2030 r. usunąć z dyrektywy (UE) 2019/904, ponieważ kwestia ta jest regulowana wyłącznie niniejszym rozporządzeniem.
(180) Niniejsze rozporządzenie ustanawia ogólne zasady, które mają zastosowanie do wszystkich opakowań. Niektóre produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych objęte dyrektywą (UE) 2019/904, takie jak torby na zakupy z tworzywa sztucznego, kubki na napoje, pojemniki na żywność i napoje, w tym butelki, uznaje się jednak za opakowania. Dyrektywa (UE) 2019/904 stanowi lex specialis w odniesieniu do niniejszego rozporządzenia. W przypadku wystąpienia konfliktu między dyrektywą (UE) 2019/904 a niniejszym rozporządzeniem pierwszeństwo powinna mieć dyrektywa (UE) 2019/904 w ramach zakresu jej stosowania. Dyrektywa (UE) 2019/904 zobowiązuje państwa członkowskie do wprowadzenia środków służących ograniczeniu stosowania niektórych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, co obejmuje ograniczenia rynkowe. Takie ograniczenia rynkowe powinny mieć zastosowanie i mieć pierwszeństwo przed wszelkimi kolidującymi przepisami niniejszego rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie przewiduje ograniczenie wprowadzania do obrotu produktów z tworzyw sztucznych wymienionych w pkt 3 załącznika V do niniejszego rozporządzenia, natomiast dyrektywa (UE) 2019/904 umożliwia państwom członkowskim wprowadzanie niezbędnych środków w celu ograniczenia stosowania tych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Ponieważ krajowe środki wykonawcze na podstawie dyrektywy (UE) 2019/904 mogą być mniej restrykcyjne niż zakaz wprowadzania do obrotu, niniejsze rozporządzenie powinno mieć pierwszeństwo przed dyrektywą (UE) 2019/904 w odniesieniu do takich produktów objętych definicją opakowania, aby stymulować ograniczanie stosowania opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i ograniczyć ilość opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych w środowisku. W związku z tym państwa członkowskie nie powinny mieć możliwości przyjęcia zwolnienia z przewidzianego w dyrektywie (UE) 2019/904 zakazu dotyczącego wprowadzania do obrotu opakowań wykonanych z polistyrenu ekspandowanego. Aby to odzwierciedlić, należy odpowiednio zmienić dyrektywę (UE) 2019/904.
(181) Ponieważ niniejsze rozporządzenie nie reguluje zawartości materiału pochodzącego z recyklingu w jakichkolwiek częściach opakowań wykonanych z tworzyw sztucznych przed dniem 1 stycznia 2030 r., przepisy dotyczące wymogów w zakresie zawartości materiału pochodzącego z recyklingu w butelkach z tworzywa sztucznego na napoje, zawarte w dyrektywie (UE) 2019/904, powinny obowiązywać do tego dnia.
(182) Aby zwiększyć zaufanie publiczne do opakowań wprowadzanych do obrotu, w szczególności jeśli chodzi o ich zgodność z wymogami w zakresie zrównoważoności, podmioty gospodarcze, które wprowadzają do obrotu opakowania niezgodne z wymogami lub nie wypełniają swoich obowiązków, powinny podlegać karom. Konieczne jest zatem, aby państwa członkowskie ustanowiły w prawie krajowym skuteczne, proporcjonalne i odstraszające kary w przypadku niezapewnienia zgodności z wymogami niniejszego rozporządzenia.
(183) W art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) zobowiązano państwa członkowskie do ustanowienia środków niezbędnych do zapewnienia skutecznej ochrony prawnej w dziedzinach objętych prawem Unii, w tym poprzez sądy państw członkowskich. W związku z tym państwa członkowskie powinny zapewnić, aby zainteresowane osoby, takie jak osoby fizyczne lub prawne, które złożyły skargę lub zgłosiły zarzut niezgodności z niniejszym rozporządzeniem opakowania, będącego opakowaniem samym w sobie lub w powiązaniu z produktem w opakowaniu, miały dostęp do wymiaru sprawiedliwości zgodnie z zobowiązaniami, na które państwa członkowskie zgodziły się jako strony Konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska 52 , sporządzonej w Aarhus w dniu 25 czerwca 1998 r. (zwanej dalej "konwencją z Aarhus").
(184) Komisja powinna przeprowadzić ocenę niniejszego rozporządzenia. Zgodnie z pkt 22 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa ocena ta powinna opierać się na pięciu kryteriach: skuteczności, efektywności, odpowiedniości, spójności i unijnej wartości dodanej oraz powinna służyć jako podstawa oceny skutków ewentualnych dalszych działań. Komisja powinna przedstawić Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów sprawozdanie dotyczące wykonania niniejszego rozporządzenia oraz jego wpływu na zrównoważenie środowiskowe opakowań i funkcjonowanie rynku wewnętrznego.
(185) Podmiotom gospodarczym należy zapewnić wystarczającą ilość czasu na dostosowanie ich działalności w celu wypełnienia obowiązków oraz zapewnienie zgodności z wymogami niniejszego rozporządzenia. Podobnie państwom członkowskim należy zapewnić wystarczającą ilość czasu na przyjęcie środków administracyjnych dotyczących organizacji procedur udzielania zezwoleń przez właściwe organy, przy jednoczesnym zachowaniu ciągłości dla podmiotów gospodarczych, oraz na ustanowienie infrastruktury administracyjnej niezbędnej do stosowania niniejszego rozporządzenia. Datę rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia należy zatem przesunąć do czasu, gdy te przygotowania będą mogły zostać zakończone w rozsądnym terminie. Należy zwrócić szczególną uwagę na ułatwianie mikroprzedsiębiorstwom oraz małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) przestrzegania obowiązków i wymogów wynikających z niniejszego rozporządzenia, w tym za pomocą wytycznych, które Komisja ma przedstawić w celu ułatwienia podmiotom gospodarczym, a zwłaszcza MŚP, spełniania wymogów.
(186) Aby wypełnić te zobowiązania oraz ustanowić ambitne, a jednocześnie zharmonizowane ramy dotyczące opakowań, konieczne jest przyjęcie rozporządzenia ustanawiającego wymogi dotyczące opakowań w całym cyklu ich życia. Należy zatem uchylić dyrektywę 94/62/WE.
(187) Dyrektywę 94/62/WE należy uchylić ze skutkiem od dnia rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia. Aby jednak zapewnić sprawne przejście i ciągłość do czasu przyjęcia przez Komisję nowych przepisów na podstawie niniejszego rozporządzenia oraz zapewnić ciągłość stosowania systemu zasobów własnych Unii w odniesieniu do zasobów własnych opartych na odpadach opakowaniowych z tworzyw sztucznych niepoddawanych recyklingowi, niektóre wynikające z tej dyrektywy obowiązki dotyczące etykietowania, celów recyklingu i przekazywania danych Komisji powinny pozostać w mocy przez pewien okres.
(188) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie poprawa zrównoważenia środowiskowego opakowań oraz zapewnienie swobodnego przepływu opakowań na rynku wewnętrznym, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na ich rozmiary i skutki możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2025.40 |
Rodzaj: | Rozporządzenie |
Tytuł: | Rozporządzenie 2025/40 w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, zmiany rozporządzenia (UE) 2019/1020 i dyrektywy (UE) 2019/904 oraz uchylenia dyrektywy 94/62/WE |
Data aktu: | 19/12/2024 |
Data ogłoszenia: | 22/01/2025 |
Data wejścia w życie: | 11/02/2025, 12/02/2029, 12/08/2026 |