(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(Dz.U.UE L z dnia 15 kwietnia 2025 r.)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1313/2013/UE z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności 1 , w szczególności jej art. 32 ust. 1,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Na podstawie art. 1 ust. 1 decyzji nr 1313/2013/UE celem Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności ("UMOL") jest wzmocnienie współpracy między Unią a państwami członkowskimi i ułatwienie koordynacji w obszarze ochrony ludności w celu zwiększenia skuteczności systemów zapobiegania klęskom żywiołowym i katastrofom spowodowanym przez człowieka, zapewnienia gotowości na ich wystąpienie i reagowania na nie.
(2) Decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/420 2 zmieniono decyzję nr 1313/2013/UE w celu wzmocnienia UMOL, między innymi przez zwiększenie pomocy finansowej Unii na rzecz europejskiej puli ochrony ludności oraz ustanowienie rescEU jako rezerwy unijnych zdolności w zakresie ochrony ludności. Wcześniej przyjęto decyzje wykonawcze Komisji 2014/762/UE 3 , (UE) 2018/142 4 i (UE) 2019/1310 5 w celu zapewnienia ram wdrażania decyzji nr 1313/2013/UE.
(3) W celu właściwego wdrożenia ram prawnych wynikających ze zmiany decyzji nr 1313/2013/UE należy zaktualizować przepisy wykonawcze, w szczególności w celu określenia definicji i przepisów dotyczących zespołów wsparcia technicznego ("TAST"), unijnego zespołu ochrony ludności ("zespół EUCP"), w tym ich rejestracji, innych zdolności reagowania, a także w celu spójnego stosowania nazewnictwa w odniesieniu do europejskiej puli ochrony ludności i rescEU, aktualizacji przepisów dotyczących certyfikacji, rejestracji i przekazywania zdolności w ramach UMOL, ustanowienia jasnych przepisów dotyczących wsparcia państwa przyjmującego oraz uproszczonej procedury ubiegania się o pomoc Unii i jej otrzymywania.
(4) Aby uprościć i ułatwić dostęp do przepisów, które są obecnie zawarte w dwóch decyzjach wykonawczych, należy je połączyć w jeden akt prawny.
(5) Zasadniczym elementem UMOL jest wspólny system łączności i informacji w sytuacjach nadzwyczajnych ("CECIS"). Gwarantuje on autentyczność, integralność i poufność informacji wymienianych między państwami członkowskimi zarówno w warunkach normalnych, jak i w sytuacjach nadzwyczajnych. Z uwagi na specyficzne wymogi dotyczące reagowania w przypadkach zanieczyszczenia morza należy utrzymywać osobny rodzaj CECIS, który zapewnia dostęp sekretariatom regionalnych konwencji morskich i państwom trzecim, które wspólnie z Unią korzystają z regionalnego basenu morskiego.
(6) Aby zapewnić skuteczność operacyjną, należy określić minimalne wymogi dotyczące zdolności reagowania, jak przewidziano w art. 9 decyzji nr 1313/2013/UE. Zdolność reagowania powinna być samowystarczalna i niezależna od wszelkiego wsparcia udzielanego przez państwo korzystające z jej operacji. Przepisy dotyczące samowystarczalności powinny umożliwiać zorganizowanie lub zamówienie elementów niezbędnych do samowystarczalnego prowadzenia operacji w państwie otrzymującym pomoc.
(7) Należy ustanowić procedurę certyfikacji i rejestracji w celu potwierdzenia, że zdolności reagowania w ramach europejskiej puli ochrony ludności ("ECPP") spełniają niezbędne wymogi.
(8) Ze względu na złożoność i wieloskładnikowy charakter niektórych zdolności rescEU oraz wymogi interopera- cyjności w odniesieniu do ich komponentów certyfikacja zdolności rescEU będzie wymagana wyłącznie w przypadku zdolności określanych przez Komisję. Zdolności wymagające certyfikacji zostaną określone w wyniku dyskusji z ekspertami z państw członkowskich w ramach odpowiedniej grupy ekspertów Komisji. W rezultacie dane zdolności rescEU mogą podlegać unijnemu procesowi certyfikacji, podobnie jak zdolności w ramach europejskiej puli ochrony ludności. Ponieważ rezerwa rescEU służy jako ostateczność w przypadku pomocy w ramach Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności, zdolności rescEU, które są w trakcie finalizowania certyfikacji unijnej, mogą w razie potrzeby też zostać rozmieszczone.
(9) Należy zdefiniować pojęcie wcześniej zgłoszonych zdolności reagowania ECPP, ponieważ zgodnie z art. 23 ust. 2 decyzji nr 1313/2013/UE kwota unijnej pomocy finansowej na rzecz rozmieszczenia zdolności reagowania w ramach UMOL zależy od tego, czy te zdolności reagowania zostały wstępnie zgłoszone do ECPP.
(10) Na podstawie art. 21 ust. 2 lit. c) decyzji nr 1313/2013/UE zdolności reagowania korzystające z unijnego wsparcia finansowego na rzecz kosztów związanych z adaptacją mają być udostępniane w ramach ECPP przez minimalny okres. Ten minimalny okres ma być powiązany z otrzymanym finansowaniem i wynosić od 3 do 10 lat, począwszy od daty faktycznej dostępności zdolności reagowania, z wyjątkiem przypadków, gdy ich ekonomiczny okres użytkowania jest krótszy. W celu zagwarantowania pewności prawa należy określić dokładny okres zobowiązania.
(11) Aby wyniki działań podejmowanych w ramach UMOL były widoczne dla obywateli, należy zapewnić odpowiednie rozwiązania dotyczące wyeksponowania zdolności ECPP i rescEU wykorzystywanych do operacji reagowania.
(12) Zgodnie z art. 12 ust. 5 decyzji nr 1313/2013/UE, który przewiduje, że państwa członkowskie mogą wykorzystywać zdolności rescEU do celów krajowych, jeżeli nie są one wykorzystywane ani potrzebne do operacji reagowania w ramach Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności, państwa członkowskie, które przyjmują zdolności rescEU o charakterze materiałów zużywalnych, powinny mieć możliwość przekazania tych zdolności.
(13) Taka możliwość ma na celu zapewnienie zrównoważonego zarządzania zapasami rescEU w przypadku zdolności, co do których można oczekiwać, że nie zostaną wykorzystane do operacji reagowania w ramach Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności przed upływem ich okresu operacyjnego. Takie przekazanie zdolności w zakresie materiałów zużywalnych umożliwia znacznie bardziej racjonalne pod względem kosztów ich wykorzystanie. Przekazanie to powinno mieć miejsce za uprzednią zgodą Komisji. W koordynacji z Komisją państwa członkowskie, które przyjmują zdolności rescEU, powinny mieć możliwość przekazania tych zdolności przed upływem ich daty ważności, aby zapewnić ich wykorzystanie.
(14) W przypadku gdy państwa członkowskie oferują pomoc, powinny zapewnić, aby pomoc ta była odpowiedniej jakości i nadawała się do planowanego wykorzystania.
(15) Należy ustanowić cele w zakresie zdolności reagowania w odniesieniu do ECPP. Komisja powinna regularnie oceniać ich przydatność na podstawie rodzajów ryzyka wskazanych w krajowych ocenach ryzyka i innych źródłach informacji. Państwa członkowskie powinny być na bieżąco informowane o postępach w osiąganiu celów w zakresie zdolności reagowania.
(16) Program szkoleń, ćwiczeń i wymiany ekspertów UMOL w dalszym ciągu odgrywa kluczową rolę, jeżeli chodzi o gotowość personelu i zdolności reagowania w zakresie ochrony ludności i zarządzania klęskami żywiołowymi, rozmieszczonych w kontekście UMOL. Zgodnie z zakresem ustanowionym w art. 13 ust. 1 decyzji nr 1313/2013/UE program powinien obejmować etapy zapobiegania, gotowości i reagowania.
(17) Aby wzmocnić odporność na klęski i katastrofy w obszarze ochrony ludności, zebrane i zgłoszone doświadczenia i wnioski powinny być wdrażane w sposób kompleksowy, zrównoważony i obejmujący cały cykl zarządzania klęskami i katastrofami, a więc zapobieganie, gotowość, reagowanie i odbudowę. Należy zatem odpowiednio uwzględnić wpływ zmiany klimatu i degradacji środowiska na ryzyko związane z klęskami i katastrofami. Podczas zapobiegania wpływowi klęsk i katastrof na środowisko i łagodzenia ich skutków należy zwrócić szczególną uwagę na zminimalizowanie wpływu operacji ochrony ludności na środowisko. W ramach UMOL jasne procedury operacyjne dotyczące reagowania na klęski i katastrofy są ważnym sposobem zapewnienia skutecznej pomocy w przypadku klęsk i katastrof, w tym dla właściwych organizacji międzynarodowych, o których mowa w art. 16 ust. 1 decyzji nr 1313/2013/UE.
(18) Aby zapewnić skuteczną koordynację pomocy, ERCC powinno dzielić się swoją oceną krytycznych potrzeb i zaleceniami dotyczącymi rozmieszczenia zdolności UMOL z państwami członkowskimi w formie not analitycznych. Oceny te powinny być przeznaczone do użytku wewnętrznego i opierać się na instrumencie doradztwa naukowo-technicznego ("STAF"), istniejących systemach wczesnego ostrzegania i innych dostępnych źródłach danych. Wybór zdolności reagowania powinien opierać się na konkretnych i obiektywnych kryteriach. ERCC powinno ocenić priorytet konkretnych zdolności w świetle bieżących potrzeb i zdolności operacyjnych. Biorąc pod uwagę rolę ERCC w skutecznej koordynacji pomocy, zarówno państwa członkowskie udzielające pomocy, jak i personel obsługujący zdolności reagowania powinny regularnie informować ERCC o udzielaniu pomocy.
(19) Zdolności rescEU są udostępniane na potrzeby operacji reagowania w ramach UMOL. Po złożeniu wniosku o pomoc na podstawie art. 15 lub 16 decyzji nr 1313/2013/UE ERCC podejmuje decyzję o rozmieszczeniu tych zdolności, w ścisłej koordynacji z wnioskującym państwem członkowskim i państwem członkowskim posiadającym, wynajmującym lub leasingującym zdolności rescEU. W celu zapewnienia skutecznego i przejrzystego procesu podejmowania decyzji należy określić kryteria dotyczące decyzji o rozmieszczeniu oraz odpowiednie procedury operacyjne. Należy również określić kryteria dotyczące podejmowania decyzji w sprawie rozmieszczenia w przypadku kolidujących ze sobą wniosków o wykorzystanie zdolności rescEU.
(20) Należy umożliwić wykorzystanie zdolności rescEU do celów krajowych, gdy nie są one wykorzystywane lub potrzebne do operacji reagowania w ramach UMOL. Należy ustanowić odpowiednie przepisy dotyczące takiego wykorzystania krajowego w celu zapewnienia, aby zdolności rescEU były w gotowości do rozmieszczenia w ramach UMOL w terminie określonym w wymogach jakościowych dla każdego rodzaju zdolności rescEU.
(21) Na podstawie art. 12 ust. 10 akapit drugi decyzji nr 1313/2013/UE państwa członkowskie mogą w szczególnych przypadkach odmówić oddelegowania pracowników obsługujących zdolności rescEU poza terytorium Unii. Należy ustanowić zasady dotyczące tych szczególnych przypadków.
(22) Na podstawie art. 8 ust. 1 lit. i) decyzji nr 1313/2013/UE należy ustanowić przepisy regulujące wsparcie państwa przyjmującego. Przepisy powinny umożliwiać państwu udzielającemu pomocy w zakresie ochrony ludności oraz państwu otrzymującemu tę pomoc uzgodnienie, że wsparcie państwa przyjmującego nie będzie udzielane. Przepisy powinny również zawierać wymóg ustanowienia krajowego łącznikowego punktu kontaktowego w celu ułatwienia udzielania wsparcia państwa przyjmującego, ale nie powinny stanowić, że punkt kontaktowy ma być ustanawiany na stałe lub dla każdej indywidualnej sytuacji kryzysowej. Należy wprowadzić przepisy umożliwiające pomoc finansową Unii na wstępne rozmieszczenie zdolności reagowania.
(23) Ważnym elementem UMOL jest dostępność ekspertów technicznych, ekspertów ds. koordynacji i oceny oraz kierowników i zastępców kierowników zespołu EUCP. Należy określić profile zadań i funkcji ekspertów oraz ustanowić procedurę ich rozmieszczania.
(24) W art. 23 decyzji nr 1313/2013/UE określono przepisy dotyczące wsparcia w przypadku klęski lub katastrofy, aby ułatwić szybkie i skuteczne reagowanie z pomocą UMOL. Konieczne jest ustanowienie sprawniejszego zbioru przepisów i procedur umożliwiających państwom członkowskim zwracanie się o wsparcie do Unii, a Komisji rozpatrywanie takich wniosków.
(25) Należy wprowadzić przepisy umożliwiające finansowanie zasobów transportowych i logistycznych niezbędnych do zapewnienia skutecznego i wydajnego skoordynowanego reagowania na klęski i katastrofy, zgodnie z art. 23 ust. 4 decyzji nr 1313/2013/UE. Rozwiązania te mogą przyjąć formę centrum logistycznego UMOL. Ustanowienie centrum logistycznego UMOL powinno zaspokoić potrzeby określone przez ERCC, w tym zalecenia operacyjne ERCC wydane za pośrednictwem CECIS, dotyczące lokalizacji centrum logistycznego UMOL oraz szczegółowe zasady dotyczące udzielania pomocy w przypadku klęsk i katastrof zarówno w Unii, jak i poza nią.
(26) Należy wprowadzić przepisy umożliwiające ERCC ułatwianie koordynacji operacji ewakuacji medycznej, zarówno w Unii, jak i poza nią, po tym, jak złożony zostanie wniosek o pomoc na podstawie art. 15 lub 16 decyzji nr 1313/2013/UE. Przepisy regulujące pomoc Unii powinny umożliwiać finansowanie operacji ewakuacji medycznej, w tym dodatkowych niezbędnych działań wspierających i uzupełniających, takich jak ustanowienie centrum, mających na celu ułatwienie koordynacji tej operacji w najbardziej skuteczny sposób.
(27) Należy umożliwić udzielenie właściwym organom dotacji na działania podejmowane w ramach reagowania w celu ułatwienia operacyjnych i administracyjnych aspektów pomocy unijnej zgodnie z art. 22 decyzji nr 1313/2013/UE w formie dotacji obejmujących wiele działań.
(28) Należy uchylić decyzje wykonawcze 2014/762/UE i (UE) 2019/1310.
(29) Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią Komitetu ds. Ochrony Ludności,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2025.704 |
Rodzaj: | Decyzja |
Tytuł: | Decyzja wykonawcza 2025/704 ustanawiająca zasady wdrażania decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1313/2013/UE w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności oraz uchylająca decyzje wykonawcze Komisji 2014/762/UE i (UE) 2019/1310 |
Data aktu: | 10/04/2025 |
Data ogłoszenia: | 15/04/2025 |
Data wejścia w życie: | 15/04/2025 |