Upamiętnienie bohaterów rewolucji 1905 roku w 120. rocznicę jej wybuchu

UCHWAŁA
SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 24 stycznia 2025 r.
w sprawie upamiętnienia bohaterów rewolucji 1905 roku w 120. rocznicę jej wybuchu

W roku 2025 obchodzimy 120. rocznicę wybuchu rewolucji 1905 roku na ziemiach polskich objętych zaborem rosyjskim. Jej bezpośrednią przyczynę stanowiły klęska Rosji w wojnie z Japonią, nasilający się w jej wyniku terror, rusyfikacja, znaczne pogorszenie warunków życia szczególnie niższych warstw społecznych oraz demokratyzacyjne i niepodległościowe aspiracje narodu polskiego.

Wydarzenia rewolucyjne, które ogarnęły całe Imperium Rosyjskie na przełomie XIX i XX wieku, szczególnie mocno dotknęły ziemie polskie. Zapłonęły m.in. ulice w Warszawie, regionie łódzkim, Zagłębiu Dąbrowskim, Częstochowie, Zagłębiu Staropolskim, Białymstoku i okolicach Lublina. Na terenie Galicji i Górnego Śląska odbywały się zaś strajki solidarnościowe, których uczestnicy wyrażali zarówno sprzeciw wobec absolutystycznego reżimu carskiego, manifestowali polską tożsamość narodową, jak i domagali się lepszych warunków życia i godnej pracy. Warto zaznaczyć, że w rewolucyjnych wydarzeniach obok mężczyzn masowo brały udział także kobiety, a obok Polaków - Żydzi.

Upamiętniając wydarzenia z lat 1905-1908, wspominamy tych, którzy ponieśli najwyższą ofiarę. Należą do nich osoby zesłane na Sybir oraz powieszone na stokach warszawskiej cytadeli czy podwórzu więzienia przy ul. Gdańskiej w Łodzi. Pamiętamy także o zabitych w czasie demonstracji ulicznych oraz wydarzeń takich jak powstanie łódzkie z czerwca 1905 roku, a także Żydów zamordowanych w pogromach organizowanych przez rosyjską ochranę. Wśród ofiar znalazły się zarówno wybitne postaci, np. Józef "Montwiłł" Mirecki i Stefan Aleksander Okrzeja, jak i rzesze anonimowych osób, których nazwisk historia niestety nie zapamiętała. W naszej świadomości na zawsze pozostanie także fakt, że wśród uczestników rewolucji 1905 roku znaleźli się późniejsi twórcy niepodległego państwa polskiego, w tym Józef Piłsudski, który stworzył Organizację Bojową PPS w celu walki zbrojnej o niezawisłość Rzeczypospolitej.

Warto także przypomnieć, że przez dwa lata trwania rewolucji przez ziemie polskie przetoczyło się niemal 7 tysięcy strajków, w których wzięło udział około 3,5 miliona osób. Rewolucjoniści w swojej determinacji i organizacji zdołali również okresowo przejąć kontrolę nad niektórymi miastami, takimi jak Dąbrowa Górnicza czy Ostrowiec Świętokrzyski.

Choć sama rewolucja została stłumiona przez carski reżim, przyniosła trwałe zmiany. Dzięki działaniom rewolucjonistów, a także wieloletnim pracom Ligii Narodowej i Związku Młodzieży Polskiej "Zet", w prywatnych szkołach Królestwa Polskiego i urzędach gminnych pojawił się język polski, mogły rozwijać się ruch spółdzielczy oraz stowarzyszenia i organizacje zrzeszające Polaków, takie jak Macierz Szkolna. Pokolenia wyrosłe na doświadczeniu rewolucji odegrały ogromną rolę w procesie odzyskiwania niepodległości w 1918 roku.

Wydarzenia, które miały miejsce w 1905 roku na ziemiach polskich, stały się bardzo ważnym elementem kształtowania się polskiej tożsamości narodowej i inspirowały kolejne pokolenia do buntów przeciwko niesprawiedliwości, autorytaryzmowi i nierespektowaniu praw obywatelskich i człowieka.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 120. rocznicę wybuchu na ziemiach polskich rewolucji 1905 roku, będącej wielkim zrywem społecznym i niepodległościowym wymierzonym w carskiego zaborcę, pragnie oddać hołd wszystkim jej ofiarom i bohaterom oraz wzywa do godnego uczczenia jubileuszu i wspierania wszelkich inicjatyw mających na celu upamiętnienie tego wydarzenia.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.2025.158

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Upamiętnienie bohaterów rewolucji 1905 roku w 120. rocznicę jej wybuchu
Data aktu: 24/01/2025
Data ogłoszenia: 24/02/2025