Temat jest gorący, bo zaledwie kilka dni temu zgromadzenie izby częstochowsko-piotrkowskiej zobowiązało właśnie swoją ORA do zaniechania na 30 dni wyznaczania i przekazywania do sądów zarządzeń o wyznaczaniu pełnomocnika z urzędu oraz kandydata na kuratora w sprawach cywilnych i karnych. Projekt takiej uchwały szykuje się też na zgromadzenie izby warszawskiej. Zgromadzenie izby częstochowsko-piotrkowskiej wezwało ministra sprawiedliwości do podjęcia prac nad reformą wynagrodzeń za świadczoną pomoc prawną z urzędu z kwotą bazową stanowiącą odniesienie do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Takie wynagrodzenie miałoby być wypłacane za każdą czynność adwokata na wzór rozliczenia wynagrodzenia przez biegłych sądowych. W przypadku kuratorów chce, by w przepisach określających ich wynagrodzenia wykreślić słowa "nieprzekraczające 40 proc."

Czytaj: Adwokaci nie odpuszczają w sprawie "urzędówek", w izbach szykują się protesty>>

Jest "mapa drogowa" dla adwokatury

O sprawę zapytaliśmy Ministerstwo Sprawiedliwości. Wskazało, że zgodnie z ustaleniami podjętymi podczas spotkania ministra sprawiedliwości z prezesem Naczelnej Rady Adwokackiej, które odbyło się 9 sierpnia 2024 r., opracowano tzw. mapę drogową dla adwokatury.

Uzgodniono wtedy m.in. fakt systematycznego podwyższania stawek „urzędowych”. W konsekwencji wyszczególniono 11 stawek, w których opłaty dla adwokatów z urzędu i z wyboru były na poziomie nieprzystającym do rzeczywistości. Na przykład stawka w sprawie skargi na czynności komornika wynosiła 80 złotych, a stawka w sprawie o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego - 180 złotych. Minister sprawiedliwości zdecydował, by w tych 11 najbardziej wrażliwych kategoriach spraw podwyższyć stawki o 100 proc. Rozporządzenia dotyczące podwyżek zostały podpisane 23 grudnia 2024 r., a weszły w życie 31 grudnia 2024 r. - przypomina resort.

Stawki wzrosły też m.in. w sprawach z zakresu prawa pracy, postępowań ws. nieletnich, spraw alimentacyjnych, o nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka, o stwierdzenie nabycia spadku, czy o opróżnienie lokalu mieszkalnego.

 

Stawki do podwyższenia, ale budżet musi wytrzymać

Poinformowano nas również, że w Ministerstwie Sprawiedliwości toczą się prace dotyczące dalszego podwyższenia stawek za udzielanie pomocy prawnej adwokatom z urzędu.

Projekt rozporządzenia, który podwyższa stawki, zostanie przedstawiony w lipcu lub sierpniu br. Pełnomocnik Ministra Sprawiedliwości ds. Określenia Zasad Ponoszenia przez Skarb Państwa Kosztów Nieopłaconej Pomocy Prawnej Udzielonej Przez Adwokata lub Radcę Prawnego Ustanowionych z Urzędu mecenas Jacek Różycki wytypował kolejnych 15 kategorii spraw, w których nastąpi podwyższenie stawek o 100 proc. bądź o 50 proc. - wskazano. 

Jakie przykłady? Stawki mają zostać podniesione np. w sprawach o ubezwłasnowolnienie – gdzie obecnie opłata wynosi 480 zł, a po podwyżce o 100 proc. ma wzrosnąć do 960 zł. Natomiast w sprawach o wpis w księdze wieczystej, o pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej i odebranie dziecka, obecnie stawka wynosi 240 zł, po podwyżce o 100 proc. wzrośnie do 480 zł.

Jest jedno "ale". - Każda podwyżka niesie za sobą dodatkowe wydatki, dlatego jej wprowadzenie jest uzależnione od możliwości budżetowych Skarbu Państwa. MS oszacowało, że podniesienie stawek w 15 kategoriach spraw zwiększy wydatki budżetu państwa o około 16 milionów złotych. Jednocześnie ministerstwo podjęło działania zmierzające do zabezpieczenia w projekcie przyszłorocznej ustawy budżetowej środków pozwalających na podwyższenie stawek - wskazano.

Czytaj: Sądy łatają dziurę w budżecie kosztem pełnomocników>>

Adwokaci postulują wprowadzenie stawki minimalnej

Tyle, że adwokatura, ale też Krajowa Rada Radców Prawnych konsekwentnie domagają się urealnienia stawek dla adwokatów i radców. Proponowane jest wprowadzenie mechanizmu waloryzacji opartego na kwocie bazowej - np. średnim wynagrodzeniu. A z kolei wśród kategorii spraw, w których powinny nastąpić podwyżki, widzą sprawy karne.

Są czasochłonne i z punktu widzenia praw i wolności obywatelskich wymagają należytych nakładów Skarbu Państwa. Zwróciliśmy również uwagę, że należałoby przyjąć minimalny pułap, jeśli chodzi o najniższą stawkę i zaproponowaliśmy, by było to co najmniej 500 zł netto, czyli żeby we wszystkich kategoriach spraw stawki nie były niższe niż ta kwota - mówił serwisowi Prawo.pl Przemysław Rosati, prezes NRA.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.