Uposażenie nauczycieli i dyrektorów państwowych szkół średnich ogólnokształcących, seminarjów nauczycielskich i preparand, oraz wizytatorów szkół.

USTAWA
z dnia 13 lipca 1920 r.
o uposażeniu nauczycieli i dyrektorów państwowych szkół średnich ogólnokształcących, seminariów nauczycielskich i preparand, oraz wizytatorów szkół.

Art.  1. 

Uposażenie nauczyciela składa się: a) z płacy zasadniczej, b) z dodatku drożyźnianego i c) z dodatku za wyższe studia.

Płaca zasadnicza wynosi 1,300 m. pol. miesięcznie i zwiększa się co 3 lata o 300 m. pol. miesięcznie, ilość jednak trzechleci nie może przekraczać dziesięciu.

Dodatek za wyższe studia oblicza się według norm, ustalonych w art. 4 ustawy o uposażeniu urzędników i niższych funkcjonariuszów państwowych z dnia 13 lipca 1920 r. (Dz. Ust. № 65 poz. 429).

Art.  2. 

Czasu pełnienia normalnej powszechnej powinności wojskowej nie uwzględnia się przy wymiarze trzechleci, inna służba wojskowa zalicza się tylko wówczas, jeżeli nauczyciel nie spełniał jej równocześnie z inną służbą państwową. Trzechlecie przyznaje się z urzędu od pierwszego dnia miesiąca, następującego po terminie ukończenia trzechlecia.

Art.  3. 

Przez czas trwania wyjątkowych, wojną wywołanych warunków ekonomicznych, nauczyciel pobiera dodatek drożyźniany do płacy zasadniczej, zależnie od stosunków rodzinnych i miejscowości, w której pełni służbę stale. Dodatek drożyźniany otrzymuje nauczyciel w myśl postanowień artykułu 5 i 20 ustawy o uposażeniu urzędników i niższych funkcjonarjuszów państwowych z dnia 13 lipca 1920 r. (Dz. Ust. № 65 poz. 429), a mianowicie: nauczyciel, mający mniej, niż 3 dodatki za trzylecia - taki, jak urzędnik VIII stopnia służbowego, mający 3, 4 lub 5 dodatków za trzylecia - taki, jak urzędnik VII stopnia służbowego, a mający 6 i więcej dodatków za trzylecia, taki - jak, urzędnik VI stopnia służbowego.

Art.  4. 

Jeżeli nauczyciel lub dyrektor otrzymuje mieszkanie w naturze, potrąca się z uposażenia wartość tego mieszkania.

Art.  5. 

Nauczyciel ani dyrektor nie może pobierać ze Skarbu Państwa poza uposażeniem, należnem mu z tytułu niniejszej ustawy, żadnego innego stałego uposażenia. Może jednak za spełnianie pewnych czynności, właściwych innym urzędom, otrzymywać dodatkowe wynagrodzenie, którego wysokość ustala właściwa władza centralna w porozumieniu z Ministrem Skarbu.

Art.  6. 

Prawo do otrzymywania uposażenia rozpoczyna się: a) dla nauczycieli, wstępujących do służby państwowej czy to poraź pierwszy, czy ponownie od 1-go dnia miesiąca, w którym objęcie służby nastąpiło, jeżeli nauczyciel rozpoczął pełnić swe obowiązki w pierwszej połowie miesiąca, a od 15-go - jeśli rozpoczął pełnić swe obowiązki w drugiej połowie miesiąca; b) w pozostałych wypadkach - z dniem, od którego opiewa mianowanie na nowe stanowisko, względnie z dniem pierwszym miesiąca po powstaniu warunków, uzasadniających zmianę w wymiarze uposażenia. Atoli w razie takiej zmiany miejsca służbowego, która pociąga za sobą zmianę wysokości uposażenia, przysługuje nauczycielowi prawo do uposażenia, odpowiadającego nowemu miejscu służbowemu, od pierwszego dnia miesiąca, następującego po uwolnieniu go od poprzednich obowiązków służbowych.

W razie śmierci nauczyciela, wstrzymuje się wypłatę uposażenia z ostatnim dniem miesiąca, w którym śmierć nastąpiła, a w razie rozwiązania stosunku służbowego w inny sposób - z ostatnim dniem tego miesiąca, w którym stosunek ten istotnie ustał.

Art.  7. 

Uposażenie wypłaca się nauczycielowi w ratach miesięcznych z góry, w pierwszym dniu każdego miesiąca.

O ile pierwszy dzień miesiąca jest niedzielą lub świętem uroczystem - wypłata uposażenia następuje w ostatnim dniu poprzedniego miesiąca.

Art.  8. 

Unormowane niniejszą ustawą uposażenie odnosi się do maksymalnej ilości godzin nauczania tygodniowo, która do czasu określenia jej w pragmatyce służbowej wynosi: a) dla uczących kaligrafji, rysunków, pracy ręcznej, muzyki, śpiewu lub gimnastyki - 24 godzin (lekcji) tygodniowo (I grupa); do tej liczby godzin obowiązany jest także nauczyciel szkoły ćwiczeń i preparand; b) dla uczących religji, historji, geografji, hygieny lub propedeutyki fil. -20 godz. tygodniowo (II grupa); c) dla uczących języków, matematyki, fizyki, chemji, przyrody, pedagogii - 18 godz. tygodniowo (III grupa).

Art.  9. 

Jeżeli nauczycielowi zostanie powierzone zawiadywanie biblioteką dla uczniów lub zbiorami i pracownią przyrodniczą, zajęcia z tem związane zalicza mu się jako dwie godziny tygodniowo lekcji grupy 11 (art. 8). Zawiadywanie zbiorami fizyczno-chemicznemi i odpowiednią pracownią, a tak samo zawiadywanie odrębnemi zbiorami i pracownią fizyczną lub chemiczną tam, gdzie zostały one rozdzielone, zalicza się nauczycielowi jako 3 godziny tygodniowo lekcji grupy II (art. 8). Zawiadywania innemi zbiorami szkolnemi (biblioteką nauczycielską, zbiorami map, obrazów, tablic, modeli i t. p.) nie wynagradza się specjalnie i nie wpływa ono na zmniejszenie określonej art. 8 ilości obowiązkowych lekcji nauczyciela. W wyjątkowych wypadkach wielkiego bogactwa zbiorów i wynikającej stąd znaczniejszej pracy nad zarządzaniem niemi, Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego może, w porozumieniu z Ministrem Skarbu, wyznaczyć odpowiednie wynagrodzenie. Księżom prefektom liczy się za dwie godziny lekcji odprawianie nabożeństw szkolnych i wygłaszanie nauk świątecznych dla uczniów. Nauczycielom seminarjów nauczycielskich, biorącym stale udział w konferencjach metodycznych z uczniami, dolicza się je za 2 godziny tygodniowo (grupa II).

Jeżeli nauczycielowi zostanie powierzone stanowisko opiekuna klasy, zajęcia z niem związane zalicza mu się jako 6 godzin lekcji tygodniowo (grupa II art. 8).

Art.  10.  1

 W razie potrzeby, nauczyciel obowiązany jest udzielać lekcji oraz spełniać czynności administracyjne lub wychowawcze, wymienione w art. 9, jako równoważne pewnej ilości lekcji, w łącznym wymiarze wyższym niż w art. 8. W takich wypadkach, za wykraczającą ponad normę art. 8 ilość tygodniowych lekcji przysługuje nauczycielowi dodatkowe wynagrodzenie. Wysokość wynagrodzenia za godziny nadliczbowe wypłacana będzie z dołu za czas rzeczywistego zatrudnienia w godzinach nadliczbowych, a przy zatrudnieniu całorocznern za 10 miesięcy, wynosić zaś ma miesięcznie: dla grupy I przedmiotów, według określenia art. 8-1/28, dla grupy II-1/24, dla grupy III-1/22 całkowitego miesięcznego uposażenia danego nauczyciela, według-określenia art. 1 - za 1 godzinę, tygodniowo.

Zastępstwa, trwające dłużej, niż dwa tygodnie, są płatne według tych samych norm, co godziny nadliczbowe.

Art.  11.  2

 Dyrektor (przełożona) państwowej szkoły średniej i seminarjum nauczycielskiego otrzymuje uposażenie, określone w art. 1, przysługujące mu jako nauczycielowi z tytułu jego lat służby, zarówno w charakterze nauczyciela, jak dyrektora. Prócz tego dyrektor otrzymuje dodatek za kierownictwo w kwocie 1,590 marek polskich miesięcznie. Kierownik preparandy lub szkoły ćwiczeń otrzymuje, oprócz wynagrodzenia, przysługującego mu z tytułu jego służby nauczycielskiej, dodatek za kierownictwo, w wysokości 400 marek polskich miesiącznic. Za każdy oddział równoległy dyrektor (przełożona) lub kierownik otrzymuje wynagrodzenie miesięczne, równające się każdoczesnemu wynagrodzeniu za 1 godzinę nadliczbową grupy II, a gdy przy szkole jest internat-wynagrodzenie dodatkowe osobne, w wysokości każdoczesnego wynagrodzenia za czynności opiekuna jednej klasy, według ustępu 2 artykułu 9. Jeżeli wymiar nauczycielskich zajęć dyrektora szkoły średniej lub seminarjum nauczycielskiego przekracza 8 godzin tygodniowo, dyrektor otrzymuje za te zajęcia osobne wynagrodzenie według norm art. 10.

Art. 11A.  3  Dopóki pracownicy państwowi pobierać będą dodatek drożyźniany, dyrektor (przełożona) i kierownik będą pobierali uzupełnienie drożyźniane dodatku dyrektorskiego (za kierownictwo), równające się miesięcznie kwocie marek, w liczbie, odpowiadającej iloczynowi każdoczesnego mnożnika drożyźnianego w poszczególnych klasach miejscowości: a) - przez 12 dla dyrektora (przełożonej) szkoły średniej ogólnokształcącej i seminarjum nauczycielskiego; b) - przez 3 dla kierownika preparancy, lub szkoły ćwiczeń.

Art.  12.  4

 Nauczyciel lub dyrektor, powołany do Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego lub władzy szkolnej drugiej instancji na stanowisko wizytatora szkół, otrzymuje uposażenie, należne dyrektorowi, oraz dodatek wizytatorski w wysokości 600 marek polskich miesięcznie.

Dopóki pracownicy państwowi pobierać będą dodatek drożyźniany, wizytator szkół pobierać będzie uzupełnienie drożyźniane dodatku powyższego według artykułu 11 A, przyczem mnożnik drożyźniany będzie wzięty 16-krotnie

Art.  13. 

Normy wszelkich innych poborów niestałych i ubocznych, jak djety, koszta podróży, określi rozporządzenie Rady Ministrów.

Postanowienia przejściowe.

Art.  14.  5

 Przy wyznaczaniu nauczycielom uposażenia po raz pierwszy na podstawie niniejszej ustawy, przy późniejszem przyznawaniu im dodatków trzechlecia, oprócz służby państwowej w szkole polskiej, zalicza się czas ich służby nauczycielskiej w państwowej austrjackiej, niemieckiej lub rosyjskiej szkole, jeżeli pozostają w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy w służbie państwowej polskiej lub wstąpią do tej służby najpóźniej w trzy miesiące po tym terminie. Zalicza się również czas, poświęcony w wymiarze najmniej 14 godzin tygodniowo pracy nauczycielskiej w prywatnej polskiej szkole aż do końca roku szkolnego 1919/20. W obydwóch wypadkach zalicza się jednakże do wymiaru trzechleci najwyżej lat 21. Ograniczenie to nie przesądza jednak w niczem zaliczenia czasu służby w państwowej lub prywatnej polskiej szkole do emerytury. Czas, spędzony po tym terminie w prywatnej polskiej szkole, zaliczać się będzie tylko pod tym warunkiem, że nauczyciel taki najpóźniej 1 stycznia 1921 roku w piśmiennnej deklaracji odda się do dyspozycji Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego i że posadę w szkole państwowej nadaną mu. przed 1 maja dowolnego roku, od początku następnego roku szkolnego przyjmie. Gdy nauczyciel taki, wskutek przyjęcia nadanej mu posady państwowej, będzie musiał wbrew swemu życzeniu przenieść się do innej miejscowości, przysługuje mu zwrot kosztów przeniesienia, według przepisów dla urzędników państwowych. O uznaniu prywatnej instytucji, w której nauczyciel uczył, za prywatną polską szkołę średnią, jak również o uznaniu za wystarczające złożonych dowodów służby nauczycielskiej, rozstrzyga Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, na podstawie opinji komisji weryfikacyjnej. Decyzję co do zaliczenia lat służby, spędzonych w innej kategorji szkół lub przy mniejszym wymiarze godzin, niż wyżej określono, względnie w innym zawodzie, zastrzega się Radzie Ministrów.

Art.  15. 

Nauczyciele, których przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego uznał za posiadających istotnie pełne kwalifikacje nauczycielskie, jakkolwiek nie posiadają ich formalnie, otrzymują dodatek za wyższe studja według art. 1 niniejszej ustawy.

Art.  16. 

Postanowienia ustawy niniejszej nie dotyczą nauczycieli kontraktowych, których wynagrodzenie, zależne od ilości godzin udzielanej nauki, względnie od wymiaru innych zająć szkolnych, normuje Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, w porozumieniu z Ministrem Skarbu.

Art.  17. 

Ustawa niniejsza obowiązuje od dnia 1 lipca 1920 roku.

Z dniem 1 lipca 1920 r. tracą moc obowiązującą wszystkie ustawy i przepisy w przedmiocie, objętym niniejszą ustawą.

Wypłaty, dokonane w ciągu marca, kwietnia, maja i czerwca 1920 roku ponad ustawowe uposażenie, uważa się za bezzwrotny dodatek regulacyjny po dzień 30 czerwca 1920 roku.

Art.  18. 

Wykonanie ustawy niniejszej poleca się Prezydentowi Ministrów, Ministrowi Skarbu oraz Ministrowi Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, a nadto, o ile chodzi o byłą dzielnicę pruską - Ministrowi byłej Dzielnicy Pruskiej.

1 Art. 10 zmieniony przez art. 1 ustawy z dnia 18 marca 1921 r. (Dz.U.21.30.175) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 kwietnia 1921 r.
2 Art. 11 zmieniony przez art. 2 ustawy z dnia 18 marca 1921 r. (Dz.U.21.30.175) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 kwietnia 1921 r.
3 Art. 11 A dodany przez art. 3 ustawy z dnia 18 marca 1921 r. (Dz.U.21.30.175) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 kwietnia 1921 r.
4 Art. 12 zmieniony przez art. 4 ustawy z dnia 18 marca 1921 r. (Dz.U.21.30.175) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 kwietnia 1921 r.
5 Art. 14 zmieniony przez art. 5 ustawy z dnia 18 marca 1921 r. (Dz.U.21.30.175) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 kwietnia 1921 r.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1920.65.433

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Uposażenie nauczycieli i dyrektorów państwowych szkół średnich ogólnokształcących, seminarjów nauczycielskich i preparand, oraz wizytatorów szkół.
Data aktu: 13/07/1920
Data ogłoszenia: 31/07/1920
Data wejścia w życie: 01/07/1920