Zadania i organizacja służby ratownictwa morskiego i brzegowego.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ŻEGLUGI
z dnia 12 marca 1970 r.
w sprawie zadań i organizacji służby ratownictwa morskiego i brzegowego.

Na podstawie art. 46 § 1 Kodeksu morskiego (Dz. U. z 1961 r. Nr 58, poz. 318) zarządza się, co następuje:

Rozdział  1.

Ratownictwo morskie.

§  1.
Zadaniem służby ratownictwa morskiego jest poszukiwanie i ratowanie ludzi oraz statków i innych obiektów znajdujących się w niebezpieczeństwie na morzu.
§  2.
1.
Zadania w zakresie ratownictwa morskiego wykonuje przedsiębiorstwo państwowe Polskie Ratownictwo Okrętowe, zwane dalej w skrócie "PRO", za pomocą:
1)
specjalnych statków ratowniczych,
2)
innych statków własnych,
3)
statków zarządów portów, wyznaczonych i przystosowanych do prowadzenia akcji ratowniczych,
4)
statków i urządzeń skierowanych do akcji ratowniczych, a pozostających w dyspozycji innych jednostek organizacyjnych.
2.
W razie trudności w uzyskaniu do dyspozycji statków i urządzeń wymienionych w ust. 1 pkt 4, PRO zwraca się do właściwego urzędu morskiego, który podejmuje decyzję i wydaje odpowiednie polecenia.
§  3.
1.
Statki ratownicze PRO pełnią służbę pogotowia przez całą dobę w portach: Tolkmicko, Górki Zachodnie, Gdynia, Hel, Władysławowo, Łeba, Ustka, Darłowo, Kołobrzeg, Dziwnów, Trzebież i Świnoujście.
2.
Minister Żeglugi może wyrazić zgodę na wprowadzenie zmian w lokalizacji określonej w ust. 1.
§  4.
1.
Statki zarządów portów wyznaczane są do służby ratowniczej przez urzędy morskie w porozumieniu z PRO i zarządami portów.
2.
Zarządy portów obowiązane są wyposażyć statki wyznaczone do służby ratowniczej w sprzęt ratowniczy oraz w sprzęt służący do udzielania pierwszej pomocy i wykonywania niezbędnych zabiegów sanitarnych, w ilości i rodzaju ustalonych przez PRO, i są odpowiedzialne za stan gotowości tych statków.
§  5.
1.
Koordynację akcji poszukiwawczych i ratowniczych prowadzą Ratownicze Ośrodki Koordynacyjne PRO w Gdyni i w Świnoujściu.
2.
Ratownicze ośrodki koordynacyjne pełnią służbę przez całą dobę.
§  6.
Szczegółową organizację służby ratownictwa morskiego oraz zasady jej działania określa regulamin wydany przez dyrektora PRO w porozumieniu z dyrektorami urzędów morskich.

Rozdział  2.

Ratownictwo brzegowe.

§  7.
Zadaniem służby ratownictwa brzegowego jest:
1)
ratowanie ludzi, którym zagraża niebezpieczeństwo na statku osiadłym na mieliźnie w pobliżu brzegu lub w innych wypadkach, kiedy pomoc może być udzielona od strony lądu,
2)
udzielanie pierwszej pomocy osobom uratowanym.
§  8.
Zadania w zakresie ratownictwa brzegowego wykonują urzędy morskie przy pomocy brzegowych stacji ratowniczych.
§  9.
1.
Brzegowe stacje ratownicze znajdują się w portach: Świbno, Władysławowo, Łeba, Ustka, Darłowo, Kołobrzeg i Dziwnów oraz w miejscowości Sztutowo.
2.
Kierownikami brzegowych stacji ratowniczych są kapitanowie portów, w których takie stacje się znajdują, a w innych wypadkach - osoby wyznaczone przez właściwy urząd morski.
§  10.
1.
Brzegowe stacje ratownicze wyposażone są w amfibie lub samochody ratownicze ze sprzętem ratowniczym oraz w środki do udzielania pierwszej pomocy.
2.
Brzegowe stacje ratownicze obsługiwane są przez drużyny ratownicze, w których skład wchodzą pracownicy terenowych służb urzędów morskich.
3.
Członkami drużyn ratowniczych mogą być również osoby nie zatrudnione w urzędach morskich, pełniące te czynności ochotniczo.
§  11.
1.
Członkowie drużyn ratowniczych otrzymują legitymacje służby ratownictwa brzegowego oraz odznaki tej służby. Wzór legitymacji i wzór odznaki określa Minister Żeglugi.
2.
Na czas pełnienia służby członkowie drużyn ratowniczych otrzymują odzież ochronną, której rodzaj ustalają urzędy morskie.
3.
Członkom drużyn ratowniczych pełniącym w nich czynności ochotniczo (§ 10 ust. 3) przysługują z tytułu wypadków, którym ulegli w związku z udziałem w akcjach ratowniczych lub w czasie szkolenia w tym zakresie, świadczenia przewidziane w przepisach wydanych na podstawie art. 15 ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 3, poz. 6).
4.
Właściwy urząd morski obowiązany jest zawrzeć na swój koszt umowy ubezpieczenia w zakresie następstw nieszczęśliwych wypadków mogących się wydarzyć członkom drużyn ratowniczych, o których mowa w ust. 3, w związku z udziałem w akcjach ratowniczych lub w szkoleniu w tym zakresie.
5.
Świadczenia przewidziane w ust. 2 ponosi urząd morski.
§  12.
Szczegółową organizację służby ratownictwa brzegowego oraz zasady jej działania określa regulamin wydany przez właściwy urząd morski w porozumieniu z PRO.

Rozdział  3.

Zadania innych organów współdziałających w ratownictwie.

§  13.
1.
Służby ratownictwa morskiego i brzegowego współpracują w miarę potrzeb z:
1)
radiostacjami nadbrzeżnymi resortu łączności,
2)
Biurami Prognoz Państwowego Instytutu Hydrologiczno-Meteorologicznego w Gdyni i w Szczecinie,
3)
Marynarką Wojenną,
4)
Wojskami Ochrony Pogranicza,
5)
jednostkami organizacyjnymi służby zdrowia mającymi siedzibę na wybrzeżu,
6)
przedsiębiorstwami żeglugowymi i rybackimi,
7)
organizacjami ratowniczymi państw obcych,
8)
portowymi strażami pożarnymi,
9)
innymi instytucjami, które są w stanie udzielić pomocy.
2.
Zasady współpracy Marynarki Wojennej z PRO i z urzędami morskimi w zakresie ratownictwa morskiego i brzegowego reguluje porozumienie zawarte pomiędzy tymi jednostkami.
§  14.
Do zadań radiostacji nadbrzeżnych resortu łączności (Gdynia-Radio, Witowo-Radio i Szczecin-Radio) należy:
1)
prowadzenie stałego nasłuchu na międzynarodowych częstotliwościach w niebezpieczeństwie na morzu (500 kHz, 2182 kHz oraz 156,8 MHz) i przekazywanie informacji o odrębnych sygnałach wzywania pomocy - do ratowniczych ośrodków koordynacyjnych PRO,
2)
zapewnienie łączności radiowej w czasie akcji ratowniczych na morzu,
3)
pośredniczenie w przekazywaniu porad lekarskich na statki,
4)
pośredniczenie w przekazywaniu komunikatów ważnych dla bezpieczeństwa żeglugi oraz dla ochrony sanitarnej granic Państwa.
§  15.
Do zadań radiostacji nadbrzeżnych wchodzących w skład sieci radiokomunikacyjnej resortu żeglugi należy:
1)
prowadzenie nasłuchu na międzynarodowych częstotliwościach w niebezpieczeństwie na morzu,
2)
zapewnienie w miarę potrzeby łączności radiowej w czasie akcji ratowniczych na morzu.
§  16.
Korespondencja radiotelegraficzna, radiotelefoniczna i telefoniczna, związana z prowadzeniem akcji ratowniczych, odbywa się w pierwszej kolejności przed wszelką inną korespondencją.
§  17.
1.
Marynarka Wojenna i Wojska Ochrony Pogranicza przekazują niezwłocznie najbliższemu ratowniczemu ośrodkowi koordynacyjnemu PRO i najbliższemu kapitanatowi lub bosmanatowi portu wszelkie obserwacje z wojskowych punktów obserwacyjnych, dotyczące sygnałów wzywania pomocy na morzu lub zauważonych wypadków mnorskich.
2.
W razie odebrania sygnałów wzywania pomocy lub na prośbę ratowniczych ośrodków koordynacyjnych PRO - Marynarka Wojenna, Wojska Ochrony Pogranicza, radiostacje nadbrzeżne resortu łączności oraz jednostki organizacyjne resortu żeglugi obowiązane są w miarę posiadanych urządzeń radiotechnicznych, ustalić pozycję statku znajdującego się w niebezpieczeństwie na morzu i podać ją niezwłocznie odpowiedniemu ratowniczemu ośrodkowi koordynacyjnemu PRO.
§  18.
1.
Jednostki organizacyjne służby zdrowia, mające swą siedzibę na wybrzeżu, na żądanie ratowniczych ośrodków koordynacyjnych PRO oraz statków ratowniczych i brzegowych stacji ratowniczych udzielają pomocy lekarskiej na brzegu i przewożą chorych na lądzie, a także udzielają pomocy lekarskiej na statku, z zastrzeżeniem wynikającym z ust. 2.
2.
W razie gdy dotarcie na statek jest połączone ze szczególnym niebezpieczeństwem, pomocy lekarskiej na statku udzielają fachowi pracownicy służby zdrowia na zasadach ustalonych przez właściwy do spraw zdrowia i opieki społecznej organ prezydium wojewódzkiej rady narodowej w porozumieniu z właściwym urzędem morskim.
3.
Zapewnienie środków transportu wodnego dla przewiezienia lekarzy z lądu na statek znajdujący się na morzu oraz dla przewiezienia chorych i lekarzy ze statku na ląd należy do żądającego takiej pomocy.
§  19.
1.
Biura Prognoz Państwowego Instytutu Hydrologiczno-Meteorologicznego w Gdyni i w Szczecinie:
1)
obserwują stan i rozwój sytuacji meteorologicznej dla potrzeb bezpieczeństwa żeglugi,
2)
przekazują codziennie w ustalonych godzinach prognozy o przewidywanym stanie pogody oraz o groźnych zjawiskach meteorologicznych i hydrologicznych.
2.
Zasady i sposób wykonywania zadań określonych w ust. 1 ustali Państwowy Instytut Hydrologiczno-Meteorologiczny w porozumieniu z urzędami morskimi.
§  20.
Łączność radiowa w niebezpieczeństwie na morzu utrzymywana jest ze statkiem przez radiostacje nadbrzeżne resortu łączności, a w miarę potrzeby również przez jednostki organizacyjne resortu żeglugi, posiadające urządzenia radiokomunikacyjne.

Rozdział  4.

Akcja ratownicza w portach i na redach.

§  21.
1.
Stosownie do sytuacji akcję ratowniczą na akwenach portu i redy przeprowadzają:
1)
kapitan statku znajdującego się w niebezpieczeństwie,
2)
służba ratownictwa morskiego,
3)
służba ratownictwa brzegowego,
4)
portowa straż pożarna.
2.
Akcja ratownicza odbywa się pod nadzorem kapitana portu i jest przez niego koordynowana.
3.
Przy przeprowadzaniu akcji ratowniczej kapitan portu decyduje we wszystkich sprawach, mających związek z bezpieczeństwem żeglugi i bezpieczeństwem obiektów w porcie.
§  22.
Szczegółowy tryb postępowania przy prowadzeniu akcji ratowniczych na akwenach portu i redy określą urzędy morskie.

Rozdział  5.

Przepisy wspólne i końcowe.

§  23.
1.
Nadzór nad stanem gotowości statków ratowniczych i wyposażenia ich w sprzęt ratowniczy, jak również nad stanem gotowości i wyposażenia statków zarządów portów wyznaczonych do służby ratowniczej - sprawują urzędy morskie.
2.
W ramach sprawowanego nadzoru urzędu przeprowadzają okresowe i dorywcze inspekcje oraz alarmy próbne, a wyniki ich ujmują w protokołach tych inspekcji i alarmów. Stwierdzone niedociągnięcia i braki powinny być usunięte w terminie wyznaczonym przez urząd morski.
§  24.
1.
Bezpośredni nadzór nad statkami ratowniczymi sprawują kapitanowie portów, w których te statki się znajdują, a w innych wypadkach - osoby wyznaczone przez właściwy urząd morski.
2.
Bezpośredni nadzór obejmuje również dysponowanie statkiem ratowniczym w razie:
1)
przyjęcia sygnałów wzywania pomocy,
2)
gdy zachodzi konieczność natychmiastowego wyjścia statku ratowniczego na morze w celu przeprowadzenia doraźnej akcji ratowniczej,
3)
gdy istnieje nagła konieczność równoczesnego prowadzenia akcji ratowniczej od strony morza i od strony lądu.
3.
O każdym zadysponowaniu statkiem ratowniczym należy niezwłocznie zawiadomić najbliższy ratowniczy ośrodek koordynacyjny PRO.
§  25.
Osoby wyróżniające się w akcjach ratowania ludzi w ratownictwie morskim lub brzegowym mogą otrzymywać specjalne nagrody pieniężne, których wysokość i tryb przyznawania określają odrębne przepisy.
§  26.
1.
Urzędy morskie podają do publicznej wiadomości - w formie ogłoszeń - sygnały wzywania pomocy w niebezpieczeństwie na morzu, sposób, w jaki należy zawiadomić właściwe organy o zauważeniu lub usłyszeniu takich sygnałów, oraz zakaz nadużywania sygnałów wzywania pomocy lub używania innych sygnałów, które można by pomylić z sygnałami wzywania pomocy.
2.
Ogłoszenia przewidziane w ust. 1 powinny być wywieszone w kapitanatach i bosmanatach portów, w obwodach ochrony wybrzeża i w pobliżu przejść na plaże (w rejonie kąpielisk).
§  27.
1.
Statki ratownicze pełniące stałe pogotowie, amfibie i samochody ratownicze oraz samoloty i śmigłowce przeznaczone do ratownictwa noszą znak krzyża maltańskiego.
2.
Przepis ust. 1 nie dotyczy wojskowych jednostek pływających, samolotów i śmigłowców.
§  28.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1970.6.53

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Zadania i organizacja służby ratownictwa morskiego i brzegowego.
Data aktu: 12/03/1970
Data ogłoszenia: 27/03/1970
Data wejścia w życie: 11/04/1970