Wprowadzenie gatunkowej ochrony roślin.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA LEŚNICTWA I PRZEMYSŁU DRZEWNEGO
z dnia 30 kwietnia 1983 r.
w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin.

Na podstawie art. 15 ustawy z dnia 7 kwietnia 1949 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 25, poz. 180) zarządza się, co następuje:
§  1.
Uznaje się za podlegające całkowitej ochronie następujące gatunki dziko rosnących roślin:

drzewa:

1)
cis pospolity (Taxus baccata),
2)
limba (Pinus cembra),
3)
brzoza ojcowska (Betula oycoviensis),
4)
jarząb szwedzki (Sorbus intermedia) i jarząb brekinia (Sorbus torminalis),

krzewy i krzewniki:

5)
kosodrzewina (Pinus mughus),
6)
sosna błotna (Pinus uliginosa),
7)
brzoza niska (Betula humilis) i brzoza karłowata (Betula nana),
8)
woskownica europejska (Myrica gale),
9)
wierzba borówkolistna (Salix myrtilloides) i wierzba lapońska (Salix Lapponum),
10)
malina moroszka (Rubus chamaemorus),
11)
wiśnia karłowata (Cerasus fruticosa),
12)
szczodrzeniec zmienny (Cytisus albus),
13)
wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum) i wawrzynek główkowy (Daphne cneorum),
14)
rokitnik zwyczajny (Hippophaä rhamnoides),
15)
kłokoczka południowa (Staphylea pinnata),
16)
bluszcz pospolity (Hedera helix),
17)
różanecznik żółty (Rhododendron flavum),
18)
chamedafne północna (Chamaedaphne calyculata),
19)
wrzosiec bagienny (Erica tetralix),
20)
wiciokrzew pomorski (Lonicera periclymenum),
21)
zimoziół północny (Linnaea borealis),

rośliny zielne:

22)
długosz królewski (Osmunda regalis),
23)
pióropusznik strusi (Matteucia struthiopteris),
24)
podrzeń żebrowiec (Blechnum spicant),
25)
języcznik zwyczajny (Phyllitis scolopendrium),
26)
salwinia pływająca (Salvinia natans),
27)
skrzyp olbrzymi (Equisetum maximum),
28)
widłaki (Lycopodium) - wszystkie gatunki, z tym że wolno ścinać kłosy zarodnikowe, lecz nie wolno ich zrywać,
29)
poryblin jeziorny (Isoëtes lacustris) i poryblin kolczasty (Isoëtes echinospora),
30)
goździki (Dianthus) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem goździka kartuzka (Dianthus carthusianorum) i goździka kropkowanego (Dianthus deltoides),
31)
łyszczec wiechowaty (Gypsophila paniculata),
32)
lepnica litewska (Silene lithuanica),
33)
pełnik europejski (Trollius europaeus),
34)
pluskwica europejska (Cimicifuga europaea),
35)
orlik pospolity (Aquilegia vulgaris),
36)
tojad (Aconitum) - wszystkie gatunki,
37)
powojnik prosty (Clematis recta),
38)
sasanki (Pulsatilla) - wszystkie gatunki,
39)
zawilec narcyzowy (Anemone narcissiflora) i zawieleg wielkokwiatowy (Anemone silvestris),
40)
miłek wiosenny (Adonis vernalis),
41)
grążel żółty (Nuphar luteum) i grążel drobny (Nuphar pumilum),
42)
warzucha polska (Cochlearia polonica),
43)
rosiczki (Drosera) - wszystkie gatunki,
44)
rojniki (Sempervivum) - wszystkie gatunki,
45)
parzydło leśne (Aruncus silvester),
46)
ostrołódka kosmata (Oxytropis pilosa),
47)
groszek wschodniokarpacki (Lathyrus laevigatus),
48)
kotewka - orzech wodny (Trapa natans),
49)
len złocisty (Linum flavum) i len włochaty (Linum hirsutum),
50)
dyptam jesionolistny (Dictamnus albus),
51)
mikołajek nadmorski (Eryngium maritimum),
52)
arcydzięgiel litwor (Archangelica officinalis),
53)
mlecznik nadmorski (Glaux maritima),
54)
pierwiosnka omączona (Primula farinosa),
55)
pomocnik baldaszkowy (Chimaphila umbellata),
56)
wielosił błękitny (Polemonium coeruleum),
57)
żmijowiec czerwony (Echium rubrum),
58)
lulecznica kraińska (Scopolia carniolica),
59)
naparstnica zwyczajna (Digitalis grandiflora),
60)
gnidosz królewski (Pedicularis sceptrum-Carolinum) i gnidosz rozesłany (Pedicularis silvatica),
61)
goryczki (Gentiana) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem goryczki trojeściowej (Gentiana asclepiadea),
62)
niebielistka trwała (Sweertia perennis),
63)
grzybieńczyk wodny (Limnanthemum nymphoides),
64)
barwinek pospolity (Vinca minor),
65)
zerwa kulista (Phyteuma orbiculare),
66)
lobelia jeziorna (Lobelia Dortmanna),
67)
ożota zwyczajna (Linosyris vulgaris),
68)
szarotka alpejska (Leontopodium alpinum),
69)
arnika górska (Arnica montana),
70)
omieg górski (Doronicum austriacum),
71)
dziewięćsił popłocholistny (Carlina onopordifolia) i dziewięćsił bezłodygowy (Carlina acaulis),
72)
ostrożeń pannoński (Cirsium pannonicum),
73)
wężymord stepowy (Scorzonera purpurea),
74)
kosatka kielichowa (Tofieldia calyculata),
75)
pajęcznica liliowata (Anthericum liliago),
76)
lilia złotogłów (Lilium martagon),
77)
szachownica kostkowata (Fritillaria meleagris),
78)
śniedek cienkolistny (Ornithogalum Gussonei) i śniedek baldaszkowaty (Ornithogalum umbellatum),
79)
szafirek miękkolistny (Muscari comosum) i szafirek drobnokwiatowy (Muscari botryoides),
80)
śnieżyca wiosenna (Leucoium vernum),
81)
śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis),
82)
mieczyk błotny (Gladiolus paluster) i mieczyk dachówkowaty (Gladiolus imbricatus),
83)
szafran spiski (Crocus scepusiensis),
84)
kosaćce (Iris) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem kosaćca żółtego (Iris pseudoacorus),
85)
turówka wonna (Hierochloë odorata),
86)
ostnice (Stipa) - wszystkie gatunki,
87)
storczykowate (Orchidaceae) - wszystkie gatunki,

grzyby:

88)
smardzowate (Morchellaceae) - wszystkie gatunki,
89)
szmaciak gałęzisty (Sparassis crispa),
90)
soplówka gałęzista (Hericium ramosum) i soplówka jodłowa (Hericium coralloides),
91)
modrzewnik lekarski (Laricilomes officinalis),
92)
flagowiec olbrzymi (Meripilus giganteus),
93)
żagwica listkowata (Grifola frondosa) i żagwica okółkowa (Grifola umbellata),
94)
szyszkowiec szyszkowaty (Strobilomyces floccopus),
95)
podgrzybek pasożytniczy (Xerocomus parasiticus),
96)
purchawica olbrzymia (Langermannia gigantea),
97)
sromotnikowate (Phallaceae) - wszystkie gatunki.
§  2.
1.
Zabrania się:
1)
niszczenia, zrywania, ścinania lub usuwania z naturalnych stanowisk (wykopywania) roślin podlegających całkowitej ochronie (§ 1) oraz zbywania, nabywania, przenoszenia i wywożenia ich za granicę w stanie świeżym lub suszonym,
2)
niszczenia owocników wszelkich gatunków grzybów nie zbieranych w celach konsumpcyjnych na ich naturalnych stanowiskach w lasach, na łąkach, w murawach, zaroślach itp.,
3)
rozgrzebywanie ściółki leśnej w poszukiwaniu i przy zbiorze grzybów jadalnych.
2.
Przepisu ust. 1 pkt 1 nie stosuje się do roślin gatunków chronionych hodowanych w plantacjach i ogrodach, z tym że przenoszenie, przesyłanie i sprzedawanie hodowanych roślin gatunków chronionych może odbywać się wyłącznie na podstawie zezwoleń udzielanych przez terenowy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego.
§  3.
Jeżeli zmiany środowiska przyrodniczego wywołane działalnością człowieka spowodują zagrożenie roślin podlegających całkowitej ochronie (§ 1), terenowy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego jest obowiązany podjąć stosowne działanie w celu zapewnienia trwałego zachowania danego gatunku bądź zapobieżenia szkodom lub ich ograniczenia.
§  4.
Terenowy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego może po zasięgnięciu opinii wojewódzkiego komitetu ochrony przyrody lub Zakładu Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych Polskiej Akademii Nauk udzielać zezwoleń na zbieranie i przenoszenie lub przesyłanie roślin podlegających całkowitej ochronie (§ 1) w celach naukowych, dydaktycznych i hodowlanych.
§  5.
Uznaje się za podlegające częściowej ochronie następujące gatunki roślin leczniczych i przemysłowych dziko rosnących:

porosty:

1)
płucnica islandzka (Cetraria islandica), granicznik płucnik (Lobaria pulmonaria) oraz wszystkie gatunki rodzaju brodaczka (Usnea); zbiór porostów nadrzewnych jest dopuszczalny tylko z drzew ściętych w normalnym trybie gospodarki leśnej,

krzewy i krzewniki:

2)
porzeczka czarna (Ribes nigrum),
3)
wilżyna ciernista (Ononis spinosa),
4)
kruszyna pospolita (Frangula alnus),
5)
bagno zwyczajne (Ledum palustre),
6)
mącznica lekarska (Arctostaphylos uva-ursi),
7)
kalina koralowa (Viburnum opulus),

rośliny zielne:

8)
paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare),
9)
kopytnik pospolity (Asarum europaeum),
10)
grzybienie białe (Nymphaea alba) i grzybienie północne (Nymphaea candida),
11)
pierwiosnka wyniosła (Primula elatior) i pierwiosnka lekarska (Primula officinalis),
12)
pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna),
13)
marzanka wonna (Asperula odorata),
14)
naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea),
15)
centuria pospolita (Centaurium umbellatum),
16)
goryczka trojeściowa (Gentiana asclepiadea),
17)
kocanki piaskowe (Helichrysum arenarium),
18)
ciemiężyca biała (Veratrum album), ciemiężyca zielona (Veratrum Lobelianum) i ciemiężyca czarna (Veratrum nigrum),
19)
zimowit jesienny (Colchicum autumnale),
20)
konwalia majowa (Convallaria maialis),
21)
turzyca piaskowa (Carex arenaria),
22)
turówka leśna (Hierochloë australis).
§  6.
W odniesieniu do roślin podlegających częściowej ochronie (§ 5) stosuje się następujące ograniczenia:
1)
pozyskiwanie ze stanu dzikiego roślin i ich części może odbywać się tylko na określonych obszarach i w ilościach uzgodnionych przez zainteresowane zbiorem instytucje z właściwymi terenowymi organami administracji państwowej stopnia wojewódzkiego i Naczelnym Konserwatorem Przyrody,
2)
zbioru roślin i ich części mogą dokonywać tylko osoby imiennie upoważnione przez instytucje określone w pkt 1.
§  7.
Traci moc rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 28 lutego 1957 r. w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin (Dz. U. Nr 15, poz. 78).
§  8.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 czerwca 1983 r.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1983.27.134

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Wprowadzenie gatunkowej ochrony roślin.
Data aktu: 30/04/1983
Data ogłoszenia: 20/05/1983
Data wejścia w życie: 01/06/1983