Konwencja o znakach i sygnałach drogowych. Wiedeń.1968.11.08.

KONWENCJA

o znakach i sygnałach drogowych,

sporządzona w Wiedniu dnia 8 listopada 1968 r.

W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

RADA PAŃSTWA

POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 8 listopada 1968 r. sporządzona została w Wiedniu Konwencja o znakach i sygnałach drogowych.

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną, potwierdzając zastrzeżenie złożone zgodnie z art. 46 ust. 1 przy podpisaniu konwencji, że Polska Rzeczpospolita Ludowa nie uważa się za związaną artykułem 44 tej konwencji; oświadcza że wymieniona konwencja jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 1 czerwca 1984 r.

(Tekst konwencji zawiera załącznik do niniejszego numeru)

ZAŁĄCZNIK

KONWENCJA O ZNAKACH I SYGNAŁACH DROGOWYCH

sporządzona w Wiedniu dnia 8 listopada 1968 r.

Umawiające się Strony

uznając, że jednolitość w skali międzynarodowej drogowych znaków, sygnałów i oznaczeń drogi jest niezbędna do ułatwienia międzynarodowego ruchu drogowego oraz zwiększenia bezpieczeństwa na drogach,

zgodziły się na następujące postanowienia:

Rozdział  I

Postanowienia ogólne

Artykuł  1

Określenia

W celu stosowania postanowień niniejszej konwencji niżej podane określenia mają takie znaczenie, jakie nadano im w niniejszym artykule:

a) określenie "ustawodawstwo krajowe" Umawiającej się Strony oznacza całokształt praw i przepisów krajowych lub lokalnych, obowiązujących na terytorium tej Umawiającej się Strony;

b) określenie "obszar zabudowany" oznacza obszar obejmujący zabudowania, na który wjazdy i z którego wyjazdy są specjalnie oznaczone odpowiednimi znakami lub który jest inaczej zdefiniowany w ustawodawstwie krajowym;

c) określenie "droga" oznacza całą powierzchnię każdej drogi lub ulicy otwartej dla ruchu publicznego;

d) określenie "jezdnia" oznacza część drogi zwykle używaną do ruchu pojazdów; droga może składać się z kilku jezdni wyraźnie od siebie oddzielonych, na przykład za pomocą pasa rozdzielającego lub różnicy poziomów;

e) określenie "pas ruchu" oznacza każdy z podłużnych pasów, na które może być podzielona jezdnia, oznaczony lub nie oznaczony za pomocą podłużnych znaków na jezdni, lecz mający szerokość wystarczającą dla ruchu jednego rzędu pojazdów samochodowych innych niż motocykle;

f) określenie "skrzyżowanie" oznacza każde przecięcie się dróg na jednym poziomie, ich połączenie lub rozwidlenie, łącznie z placami utworzonymi przez takie przecięcia, połączenia lub rozwidlenia;

g) określenie "przejazd kolejowy" oznacza każde przecięcie się na jednym poziomie drogi z linią kolejową lub tramwajową o odrębnym torowisku;

h) określenie "autostrada" oznacza drogę specjalnie zaprojektowaną i zabudowaną dla ruchu samochodowego, która nie służy przydrożnym posiadłościom oraz która:

i) poza wyjątkami dotyczącymi punktów specjalnych lub okresów przejściowych ma odrębne jezdnie przeznaczone dla obu kierunków ruchu, wyraźnie oddzielone od siebie za pomocą pasa rozdzielającego, nie przeznaczonego dla ruchu, lub w wyjątkowych przypadkach w inny sposób;

ii) nie przecina się na tym samym poziomie z inną drogą, torem kolejowym lub tramwajowym albo z drogą przeznaczoną dla ruchu pieszego;

iii) jest specjalnie oznaczona jako autostrada;

i) określa się, że pojazd jest:

i) "zatrzymany", jeżeli jest on unieruchomiony na czas niezbędny do wsiadania lub wysiadania osób albo w celu załadowania lub wyładowania rzeczy;

ii) "na postoju", jeżeli jest on unieruchomiony z innego powodu niż konieczność uniknięcia kolizji z innym użytkownikiem drogi lub z przeszkodą albo zastosowania się do przepisów ruchu oraz jeżeli czas unieruchomienia pojazdu nie jest ograniczony do czasu niezbędnego do wsiadania lub wysiadania osób albo do załadowania lub wyładowania rzeczy.

Jednakże Umawiające się Strony mogą uważać za "zatrzymanie" każde unieruchomienie pojazdu w warunkach określonych wyżej w punkcie ii), którego czas trwania nie przekracza okresu ustalonego w ustawodawstwie krajowym, oraz uważać za "postój" każde unieruchomienie pojazdu w warunkach określonych wyżej w punkcie i), którego czas trwania przekracza okres ustalony w ustawodawstwie krajowym;

j) określenie "rower" oznacza każdy pojazd mający co najmniej dwa koła, który jest napędzany wyłącznie siłą mięśni osób znajdujących się na tym pojeździe, w szczególności za pomocą pedałów lub ręcznej korby;

k) określenie "motorower" oznacza każdy dwukołowy lub trzykołowy pojazd zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nie przekraczającej 50 cm³ (30,5 cala³) i którego największa szybkość konstrukcyjna nie przekracza 50 km (30 mil) na godzinę. Jednakże Umawiające się Strony, stosownie do swego ustawodawstwa krajowego, mogą nie uważać za motorowery takich pojazdów, które nie mają cech charakterystycznych rowerów, dotyczących możliwości ich używania, a w szczególności możliwości napędzania ich za pomocą pedałów, albo których największa szybkość konstrukcyjna, ciężar lub niektóre cechy charakterystyczne silnika przekraczają ustalone wielkości. Niczego w niniejszym określeniu nie należy interpretować jako stanowiącego przeszkodę do całkowitego zrównania przez Umawiające się Strony motorowerów z rowerami przy stosowaniu przepisów ich ustawodawstwa krajowego w sprawie ruchu drogowego;

l) określenie "motocykl" oznacza każdy dwukołowy pojazd z bocznym wózkiem lub bez niego, zaopatrzony w silnik napędowy. Umawiające się Strony mogą w swoim ustawodawstwie krajowym zrównać z motocyklami trzykołowe pojazdy, których ciężar własny nie przekracza 400 kg (900 funtów). Określenie "motocykl" nie obejmuje motorowerów; jednakże Umawiające się Strony mogą, pod warunkiem złożenia odpowiedniego oświadczenia zgodnie z artykułem 46 ustęp 2 niniejszej konwencji, zrównać motorowery z motocyklami w celu stosowania niniejszej konwencji.

m) określenie "pojazd motorowy" oznacza każdy pojazd drogowy wyposażony w silnik napędowy i poruszający się samodzielnie na drodze, z wyjątkiem motorowerów na terytorium tych Umawiających się Stron, które nie zrównały motorowerów z motocyklami, oraz z wyjątkiem pojazdów szynowych;

n) określenie "pojazd samochodowy" oznacza każdy pojazd motorowy używany zwykle do przewozu na drogach osób lub rzeczy albo do ciągnięcia po drogach pojazdów, używanych do przewozu osób lub rzeczy. Określenie to obejmuje trolejbusy, to znaczy pojazdy połączone z przewodem elektrycznym i nie jeżdżące na szynach; nie obejmuje ono pojazdów takich, jak traktory rolnicze, które są tylko okolicznościowo używane do przewozu na drogach osób lub rzeczy albo do ciągnięcia po drogach pojazdów używanych do przewozu osób lub rzeczy;

o) określenie "przyczepa" oznacza każdy pojazd przeznaczony do łączenia go z pojazdem motorowym; określenie to obejmuje naczepy;

p) określenie "naczepa" oznacza każdą przyczepę przeznaczoną do sprzęgania z pojazdem samochodowym w taki sposób, że część naczepy spoczywa na pojeździe samochodowym, a znaczna część ciężaru naczepy i jej ładunku obciąża ten pojazd samochodowy;

q) określenie "kierujący" oznacza każdą osobę, która kieruje pojazdem samochodowym lub innym pojazdem (również rowerem) albo która prowadzi drogą bydło pojedynczo lub w stadzie bądź też zwierzęta pociągowe, juczne lub wierzchowe;

r) określenie "największa dopuszczalna masa" oznacza największą masę załadowanego pojazdu, określoną jako dopuszczalna przez właściwą władzę państwa, w którym pojazd jest zarejestrowany;

s) określenie "masa pojazdu z ładunkiem" oznacza rzeczywistą masę pojazdu z ładunkiem oraz z załogą i podróżnymi w pojeździe;

t) określenia "kierunek ruchu" oraz "odpowiadający kierunkowi ruchu" oznaczają prawą stronę, jeżeli zgodnie z ustawodawstwem krajowym kierujący pojazdem obowiązany jest wymijać inny pojazd po swojej lewej stronie; w przeciwnym razie określenia te oznaczają lewą stronę;

u) obowiązek kierującego pojazdem "ustąpienia pierwszeństwa" innym pojazdom oznacza, że kierujący nie może kontynuować ani podejmować jazdy lub manewru, gdyby to mogło zmusić kierujących innymi pojazdami do nagłej zmiany kierunku lub szybkości ich pojazdów.

Artykuł  2

Załączniki do konwencji

Załączniki do niniejszej konwencji, a mianowicie:

załącznik 1: Znaki ostrzegawcze, z wyjątkiem znaków umieszczonych w pobliżu skrzyżowań lub przejazdów kolejowych;

załącznik 2: Znaki regulujące pierwszeństwo na skrzyżowaniach, znaki ostrzegawcze umieszczone w pobliżu skrzyżowań i znaki regulujące pierwszeństwo na wąskich odcinkach drogi;

załącznik 3: Znaki odnoszące się do przejazdów kolejowych;

załącznik 4: Znaki porządkowe, z wyjątkiem znaków dotyczących pierwszeństwa, zatrzymania i postoju;

załącznik 5: Znaki informacyjne, z wyjątkiem znaków dotyczących postoju;

załącznik 6: Znaki dotyczące zatrzymania i postoju;

załącznik 7: Tabliczki dodatkowe;

załącznik 8: Oznaczenia drogi;

załącznik 9: Barwne reprodukcje znaków, symboli i tabliczek, o których mowa w załącznikach 1-7*),

stanowią integralną część niniejszej konwencji.

______

*) W odpowiednich miejscach drukowanego tekstu niniejszej konwencji mogą być zamieszczone odpowiadające tekstowi znaki, symbole i tablice.

Artykuł  3

Obowiązki Umawiających się Stron

1. a) Umawiające się Strony niniejszej konwencji przyjmują ustalony w niej i opisany poniżej system znaków, sygnałów i symboli oraz oznaczeń drogi i podejmą środki dla przyjęcia go w możliwie najkrótszym czasie. W tym celu:

i) jeżeli niniejsza konwencja przewiduje znak, symbol lub oznaczenie dla wskazania przepisu lub udzielenia informacji użytkownikom drogi, Umawiające się Strony zobowiązują się, z zastrzeżeniem terminów przewidzianych w ustępach 2 i 3 niniejszego artykułu, nie używać innego znaku, symbolu lub oznaczenia dla wskazania tego przepisu lub udzielenia tej informacji;

ii) jeżeli niniejsza konwencja nie przewiduje znaku, symbolu lub oznaczenia dla wskazania przepisu lub udzielenia informacji użytkownikom drogi, Umawiające się Strony mogą do tych celów używać znaku, symbolu lub oznaczenia według własnego uznania, pod warunkiem, że ten znak, symbol lub oznaczenie nie zostały już przewidziane w konwencji w innym znaczeniu oraz że odpowiadają one określonemu w niej systemowi.

b) W celu udoskonalenia techniki regulacji ruchu i biorąc pod uwagę celowość przeprowadzania doświadczeń przed proponowaniem zmian do niniejszej konwencji, Umawiające się Strony mogą, w celach doświadczalnych i przejściowo, odstąpić na niektórych odcinkach dróg od postanowień niniejszej konwencji.

2. Umawiające się Strony zobowiązują się do zastąpienia lub uzupełnienia na ich terytoriach, nie później niż w ciągu czterech lat od dnia wejścia w życie niniejszej konwencji, każdego znaku, symbolu, urządzenia lub oznaczenia, które mając cechy charakterystyczne znaku, symbolu, urządzenia lub oznaczenia należącego do systemu określonego w niniejszej konwencji miałyby inne znaczenie niż znaczenie nadane temu znakowi, symbolowi, urządzeniu lub oznaczeniu w niniejszej konwencji.

3. Umawiające się Strony zobowiązują się do zastąpienia na swoich terytoriach, w ciągu piętnastu lat od dnia wejścia w życie niniejszej konwencji, każdego znaku, symbolu, urządzenia lub oznaczenia niezgodnego z systemem określonym w niniejszej konwencji. W tym okresie, w celu przyzwyczajenia użytkowników drogi do systemu określonego w niniejszej konwencji, poprzednie znaki i symbole mogą być utrzymywane obok znaków i symboli przewidzianych w niniejszej konwencji.

4. Żadne z postanowień niniejszej konwencji nie może być interpretowane jako zobowiązujące Umawiające się Strony do przyjęcia wszystkich rodzajów znaków i oznaczeń określonych w niniejszej konwencji. Przeciwnie, Umawiające się Strony ograniczą liczbę stosowanych rodzajów znaków i oznaczeń do ściśle potrzebnej liczby.

Artykuł  4

Umawiające się Strony podejmą środki w celu zakazu:

a) umieszczania na znaku, na jego wsporniku lub na każdym innym urządzeniu, służącym do kierowania ruchem, czegokolwiek, co nie ma związku z celem tego znaku lub tego urządzenia; jeżeli jednak Umawiające się Strony lub ich organy terenowe upoważnią stowarzyszenie nie działające w celu osiągania zysku do umieszczania znaków informacyjnych, mogą one pozwolić na umieszczenie emblematu tego stowarzyszenia na znaku lub jego wsporniku, pod warunkiem że nie utrudni to zrozumienia znaku;

b) umieszczania tablic, afiszów, oznaczeń lub urządzeń, które mogą być mylnie uważane za znaki lub inne urządzenia do kierowania ruchem albo mogą zmniejszyć ich widoczność lub skuteczność bądź oślepiać użytkowników drogi lub rozpraszać ich uwagę w sposób zagrażający bezpieczeństwu ruchu.

Rozdział  II

Znaki drogowe

Artykuł  5

1. W ramach systemu określonego w niniejszej konwencji rozróżnia się następujące kategorie znaków drogowych:

a) znaki ostrzegawcze; znaki te mają na celu ostrzeżenie użytkowników drogi o istnieniu niebezpieczeństwa na drodze i wskazanie im istoty tego niebezpieczeństwa;

b) znaki porządkowe; znaki te mają na celu zawiadomienie użytkowników drogi o szczególnych obowiązkach, ograniczeniach lub zakazach, których są obowiązani przestrzegać; dzielą się one na:

i) znaki pierwszeństwa,

ii) znaki zakazu lub ograniczenia,

iii) znaki nakazu;

c) znaki informacyjne; znaki te mają na celu prowadzenie użytkowników drogi podczas ruchu lub udzielanie im innych wskazówek, które mogą być dla nich pożyteczne; dzielą się one na:

i) znaki uprzedzające,

ii) znaki drogowskazowe,

iii) znaki tożsamości dróg,

iv) znaki lokalizacji,

v) znaki potwierdzenia drogi,

vi) inne znaki dające wskazówki przydatne dla kierujących pojazdami,

vii) inne znaki wskazujące urządzenia, które mogą być przydatne dla użytkowników drogi.

2. W razie gdy niniejsza konwencja pozwala na wybór pomiędzy kilkoma znakami lub kilkoma symbolami:

a) Umawiające się Strony zobowiązują się do przyjęcia tylko jednego znaku lub symbolu dla całych ich terytoriów,

b) Umawiające się Strony powinny dążyć do osiągnięcia porozumień regionalnych w celu dokonania jednakowego wyboru,

c) przepisy artykułu 3 ustępu 3 niniejszej konwencji stosuje się do znaków i symboli tych rodzajów, które nie zostały wybrane.

Artykuł  6

1. Znaki powinny być tak umieszczone, ażeby kierujący, dla których są one przeznaczone, mogli je łatwo i w porę rozpoznać. Zwykle należy je umieszczać po stronie drogi odpowiadającej kierunkowi ruchu; mogą być one jednak umieszczone lub powtórzone ponad jezdnią. Każdy znak umieszczony po stronie drogi odpowiadającej kierunkowi ruchu powinien być powtórzony nad jezdnią lub po drugiej stronie jezdni, jeżeli warunki miejscowe są tego rodzaju, że znaki mogłyby nie zostać w porę spostrzeżone przez kierujących, dla których są przeznaczone.

2. Ważność każdego znaku dla tych kierujących, dla których jest on przeznaczony, rozciąga się na całą szerokość jezdni otwartej dla ruchu. Ważność znaku może być jednak stosowana tylko do jednego lub kilku pasów ruchu, odgraniczonych podłużnymi oznaczeniami na jezdni.

3. Jeżeli zdaniem właściwych władz znak umieszczony na poboczu drogi mającej oddzielne jezdnie byłby nieskuteczny, może on być umieszczony na pasie dzielącym i w tym przypadku nie ma potrzeby powtarzania go na poboczu.

4. Zaleca się, aby ustawodawstwo krajowe przewidywało, że:

a) znaki powinny być umieszczone w taki sposób, aby nie utrudniały ruchu pojazdów na jezdni, a w razie ich umieszczenia na poboczach, aby możliwie najmniej przeszkadzały pieszym. Różnica poziomu między jezdnią po stronie znaku, a dolną krawędzią znaku powinna być w miarę możliwości na tej samej trasie dla znaków tej samej kategorii jednakowa;

b) wymiary tablic ze znakami powinny być takie, aby przy zbliżaniu się do nich znak był z daleka łatwo widoczny i łatwo zrozumiały; z zastrzeżeniem postanowień litery c) niniejszego ustępu, wymiary te powinny uwzględniać zazwyczaj stosowaną szybkość pojazdów;

c) wymiary znaków ostrzegawczych i znaków porządkowych powinny być znormalizowane na terytorium każdej Umawiającej się Strony. Z reguły powinny być cztery kategorie rozmiarów dla każdego rodzaju znaków: małe, normalne, duże i bardzo duże. Znaki małe powinny być używane, gdy warunki nie pozwalają na użycie znaków o normalnych wymiarach lub w tych przypadkach, gdy ruch może odbywać się tylko z małą szybkością; mogą być one również używane do powtórzenia znaku poprzedniego. Znaków o dużych rozmiarach należy używać na drogach bardzo szerokich i o szybkim ruchu. Znaków o bardzo dużych rozmiarach należy używać na drogach o bardzo szybkim ruchu, takich jak autostrady.

Artykuł  7

1. W celu zwiększenia widoczności i czytelności w nocy znaków drogowych, szczególnie znaków ostrzegawczych i znaków porządkowych, z wyjątkiem znaków zakazu zatrzymywania i postoju umieszczonych na oświetlonych ulicach obszarów zabudowanych, zaleca się, aby ustawodawstwo krajowe przewidywało ich oświetlenie lub zaopatrzenie w materiały lub urządzenia odblaskowe, tak jednak, aby to nie powodowało oślepiania użytkowników drogi.

2. Żadne z postanowień niniejszej konwencji nie zabrania, w celu przekazywania wiadomości, ostrzeżeń lub prawideł stosowanych tylko w pewnych godzinach lub pewnych dniach, używania znaków, których wskazania są widoczne tylko wtedy, gdy informacje przez nie przekazywane mają zastosowanie.

Artykuł  8

1. W celu ułatwienia międzynarodowego zrozumienia znaków system znaków i sygnałów określony w niniejszej konwencji oparty jest na kształtach i barwach charakterystycznych dla każdej kategorii znaków, a także zawsze, w miarę możliwości, na używaniu obrazowych symboli, a nie napisów. W razie gdy Umawiające się Strony uznają za konieczne wprowadzenie poprawek do przewidzianych symboli, poprawki te nie powinny zmieniać ich istotnych cech charakterystycznych.

2. Umawiające się Strony, które pragną przyjąć zgodnie z postanowieniami artykułu 3 ustęp 1 lit. a) ii) niniejszej konwencji znak lub symbol nie przewidziany w konwencji, powinny starać się osiągnąć regionalne porozumienie w sprawie tego nowego znaku lub symbolu.

3. Żadne z postanowień niniejszej konwencji nie zabrania, w celu ułatwienia zrozumienia znaków, dodania napisu na prostokątnej tablicy umieszczonej poniżej znaku lub wewnątrz prostokątnej tablicy zawierającej znak; napis taki może być również umieszczony na samym znaku, jeżeli nie utrudnia to zrozumienia go przez kierujących, którzy nie mogą zrozumieć napisu.

4. W razie gdy właściwe władze uważają za celowe sprecyzowanie znaczenia znaku lub symbolu albo, w odniesieniu do znaków porządkowych, ograniczenie ich stosowania do niektórych kategorii użytkowników drogi lub do niektórych okresów oraz w tych przypadkach, gdy niezbędne informacje nie mogłyby być udzielone za pomocą dodatkowego symbolu lub za pomocą cyfr w warunkach określonych w załącznikach do niniejszej konwencji, należy umieścić napis na prostokątnej tablicy pod znakiem, chociaż takie napisy mogą być zastąpione lub uzupełnione przez umieszczenie jednego lub kilku obrazowych symboli na tej samej tablicy.

5. Napisy, o których mowa w ustępach 3 i 4 niniejszego artykułu, powinny być wykonane w języku krajowym lub w jednym albo w kilku językach krajowych, a ponadto - jeżeli dana Umawiająca się Strona uzna to za celowe - w innych językach, zwłaszcza w oficjalnych językach Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Znaki ostrzegawcze

Artykuł  9

1. Część A załącznika 1 do niniejszej konwencji podaje wzory znaków ostrzegawczych, a część B podaje symbole do umieszczenia na tych znakach, jak również pewne przepisy dotyczące ich używania. Natomiast znaki i symbole ostrzegawcze uprzedzające o zbliżaniu się do skrzyżowania opisane są w załączniku 2 do niniejszej konwencji, a symbole ostrzegawcze uprzedzające o zbliżaniu się do przejazdu kolejowego są opisane w załączniku 3. Zgodnie z artykułem 46 ustęp 2 niniejszej konwencji każde państwo powinno notyfikować Sekretarzowi Generalnemu, czy wybrało jako znak ostrzegawczy wzór A^a czy A^b.

2. Liczba znaków ostrzegawczych nie powinna być bez potrzeby zwiększana; należy je umieszczać dla uprzedzenia o niebezpiecznych odcinkach drogi, które trudno jest zawczasu zauważyć kierującemu, zachowującemu należytą ostrożność.

3. Znaki ostrzegawcze należy umieszczać w takiej odległości od niebezpiecznego miejsca, która zapewni ich najlepszą skuteczność zarówno w dzień, jak i w nocy, uwzględniając przy tym warunki drogowe i warunki ruchu, w szczególności zwykle stosowaną szybkość pojazdów i odległość, z jakiej znak jest widoczny.

4. Odległość pomiędzy znakiem a początkiem niebezpiecznego odcinka drogi może być oznaczona na dodatkowej tabliczce według wzoru 1 załącznika 7 do niniejszej konwencji i umieszczonej zgodnie z postanowieniami wspomnianego załącznika; taką informację należy podawać wtedy, kiedy odległość pomiędzy znakiem a początkiem niebezpiecznego odcinka nie może być oceniona przez kierujących i nie jest taka, jakiej oni zwykle mogą oczekiwać.

5. Znaki ostrzegawcze mogą być powtarzane, w szczególności na autostradach i drogach zrównanych z autostradami. W razie powtarzania znaków, odległość pomiędzy znakiem a początkiem niebezpiecznego odcinka należy oznaczyć zgodnie z postanowieniami ustępu 4 niniejszego artykułu. W odniesieniu jednak do znaków ostrzegawczych umieszczonych przed mostami ruchomymi i przejazdami kolejowymi Umawiające się Strony mogą stosować, zamiast postanowień niniejszego ustępu, postanowienia artykułu 35 ustęp 3 lub ustępu 5 części B załącznika 1 do niniejszej konwencji.

6. Jeżeli znak ostrzegawczy jest stosowany w celu uprzedzenia o niebezpieczeństwie na odcinku drogi określonej długości (na przykład o następujących po sobie niebezpiecznych zakrętach, odcinku jezdni w złym stanie) i jeżeli uznaje się za pożądane poinformowanie o długości tego odcinka, informacja taka powinna być podana na dodatkowej tabliczce według wzoru 2 załącznika 7 do niniejszej konwencji, umieszczonej zgodnie z postanowieniami wspomnianego załącznika.

Znaki porządkowe, z wyjątkiem znaków zatrzymania i postoju

Artykuł  10

Znaki pierwszeństwa

1. Znakami przeznaczonymi do zawiadamiania lub informowania użytkowników drogi o szczególnych zasadach pierwszeństwa na skrzyżowaniach są znaki: B, 1; B, 2; B, 3 i B, 4 opisane w części A załącznika 2 do niniejszej konwencji. Znakami przeznaczonymi do informowania użytkowników o zasadach pierwszeństwa na wąskich odcinkach drogi są znaki B, 5 i B, 6 opisane w części C załącznika 2.

2. Znak B, 1 "Ustąp pierwszeństwa" powinien być używany dla informowania kierujących, że na skrzyżowaniu, gdzie znak ten jest umieszczony, powinni oni ustąpić pierwszeństwa przejazdu pojazdom jadącym po drodze, do której się zbliżają.

3. Znak B, 2 "Stop" należy stosować dla informowania kierujących, że na skrzyżowaniu, na którym znak jest umieszczony, powinni oni zatrzymać się przed wjazdem na skrzyżowanie i ustąpić pierwszeństwa przejazdu pojazdom poruszającym się po drodze, do której się zbliżają. Zgodnie z artykułem 46 ustępu 2 niniejszej konwencji każde państwo powinno zawiadomić pisemnie Sekretarza Generalnego, czy wybrało jako znak "Stop" wzór B, 2a czy B, 2b.

4. Znak B, 2 powinien być umieszczony gdzie indziej niż na skrzyżowaniu, jeżeli właściwe władze uważają za konieczne poinformowanie kierujących, że powinni zatrzymać się w pobliżu znaku i pojechać dalej dopiero po upewnieniu się, że mogą to uczynić nie powodując niebezpieczeństwa.

5. Znaki B, 1 i B, 2 należy umieszczać w bezpośredniej bliskości skrzyżowania, w miarę możności w miejscu, w którym pojazdy powinny zatrzymać się albo którego nie powinny przekraczać, ustępując pierwszeństwa przejazdu.

6. Znaki A z symbolem A, 23 lub A, 24 mogą być stosowane jako znaki poprzedzające, umieszczone odpowiednio przed znakami B, 1 lub B, 2. Jednakże w państwach, które stosują znaki A^a jako znaki ostrzegawcze, znakami poprzedzającymi znaki B, 1 lub B, 2 mogą być te same znaki uzupełnione dodatkową tabliczką według wzoru 1, przedstawionego w załączniku 7 do niniejszej konwencji.

7. Znak B, 3 "Droga z pierwszeństwem przejazdu" powinien być stosowany w celu wskazania użytkownikom drogi, że na skrzyżowaniach tej drogi z innymi drogami kierujący pojazdami jadącymi tymi samymi drogami lub wyjeżdżającymi z nich są obowiązani ustąpić pierwszeństwa przejazdu pojazdom poruszającym się po tej drodze. Znak ten powinien być umieszczony na początku drogi i powtórzony po każdym skrzyżowaniu; może on być także umieszczony przed skrzyżowaniem lub na skrzyżowaniu. Jeżeli znak B, 3 został umieszczony na drodze, znak B, 4 "Koniec pierwszeństwa" należy umieścić przy zbliżaniu się do miejsca, w którym droga traci przywilej pierwszeństwa w stosunku do innych dróg. Znak B, 4 może być powtórzony raz lub kilka razy przed miejscem, w którym kończy się przywilej pierwszeństwa; znak lub znaki umieszczone przed tym miejscem powinny wtedy być zaopatrzone w dodatkową tabliczkę według wzoru 1 załącznika 7.

8. Jeżeli na drodze informacja o zbliżaniu się do skrzyżowania jest podana za pomocą znaku ostrzegawczego noszącego jeden z symboli A, 22 albo jeżeli droga na skrzyżowaniu jest drogą z pierwszeństwem przejazdu oznaczoną jako taka za pomocą znaków B, 3 zgodnie z postanowieniami ustępu 7 niniejszego artykułu, na wszystkich innych drogach na skrzyżowaniu należy umieścić znak B, 1 lub znak B, 2; jednakże umieszczenie znaków B, 1 lub B, 2 nie jest obowiązkowe na takich drogach, jak ścieżki lub drogi gruntowe, gdzie jadący nimi kierujący muszą, nawet w braku tych znaków, ustąpić pierwszeństwa przejazdu na skrzyżowaniu. Znak B, 2 należy umieszczać, tylko w razie gdy właściwe władze uznają za celowe zobowiązanie kierujących do zatrzymania się, w szczególności z powodu złej widoczności dla nich tych odcinków drogi, do których się zbliżają i które się znajdują z jednej lub drugiej strony skrzyżowania.

Artykuł  11

Znaki zakazu lub ograniczenia

Część A załącznika 4 do niniejszej konwencji opisuje znaki zakazu lub ograniczenia, z wyjątkiem znaków dotyczących zatrzymania i postoju, i określa ich znaczenie. Część ta opisuje również znaki oznajmiające koniec tych zakazów i ograniczeń lub jednego z nich.

Artykuł  12

Znaki nakazu

Część B załącznika 4 do niniejszej konwencji opisuje znaki nakazu i określa ich znaczenie.

Artykuł  13

Przepisy ogólne dotyczące znaków opisanych w załączniku 4 do niniejszej konwencji

1. Znaki zakazu lub ograniczenia i znaki nakazu należy umieszczać w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca, w którym zaczyna się nakaz, ograniczenie lub zakaz, i mogą one być powtórzone, jeżeli właściwe władze uznają to za potrzebne. Jeżeli jednak właściwe władze uznają to za pożyteczne ze względu na widoczność lub w celu wcześniejszego uprzedzenia użytkowników drogi, mogą one być umieszczane w odpowiedniej odległości przed miejscem, w którym stosuje się nakaz, ograniczenie lub zakaz. Pod znakami umieszczonymi przed miejscem, w którym należy stosować nakaz, ograniczenie lub zakaz, powinna być umieszczona tabliczka według wzoru 1 załącznika 7.

2. Znaki porządkowe umieszczone obok znaku wskazującego nazwę obszaru zabudowanego lub nieco za tym znakiem oznaczają, że obowiązek stosuje się na całym obszarze zabudowanym, chyba że inny obowiązek będzie podany do wiadomości za pomocą innych znaków na niektórych odcinkach drogi na obszarze zabudowanym.

Znaki informacyjne, z wyjątkiem znaków dotyczących postoju

Artykuł  14

1. Załącznik 5 do niniejszej konwencji opisuje znaki, z wyjątkiem znaków dotyczących postoju, zawierające informacje potrzebne użytkownikom drogi, albo podaje przykłady tych znaków; zawiera on również niektóre przepisy dotyczące ich stosowania.

2. Napisy na znakach informacyjnych wymienionych w punktach i) do v) artykułu 5 ustępu 1 litery c) w państwach, które nie używają alfabetu łacińskiego, powinny być wykonane w języku narodowym, a także literami alfabetu łacińskiego odtwarzającymi możliwie najściślej wymowę w języku narodowym.

3. W państwach, które nie używają alfabetu łacińskiego, słowa pisane literami łacińskimi mogą znajdować się na tym samym znaku, na którym umieszczono napis w języku narodowym, lub na powtórzonym znaku.

4. Żaden znak nie powinien zawierać napisów więcej niż w dwóch językach.

Artykuł  15

Znaki uprzedzające o kierunku

Znaki uprzedzające o kierunku należy umieszczać w takiej odległości od skrzyżowania, aby zapewnić ich największą skuteczność zarówno w dzień, jak i w nocy, uwzględniając warunki drogowe i warunki ruchu, w tym stosowaną zwykle szybkość pojazdów i odległość, z której znak jest widoczny; odległość ta może nie być większa niż 50 metrów (55 jardów) na obszarach zabudowanych, lecz powinna wynosić co najmniej 500 metrów (550 jardów) na autostradach i drogach szybkiego ruchu. Znaki te mogą być powtórzone. Dodatkowa tabliczka umieszczona pod znakiem może podawać odległość pomiędzy znakiem a skrzyżowaniem; odległość ta może być również napisana w dolnej części samego znaku.

Artykuł  16

Znaki drogowskazowe

1. Jeden znak drogowskazowy może zawierać nazwy kilku miejscowości; w takim przypadku nazwy te powinny być napisane na znaku jedna pod drugą. Nazwa jednej miejscowości może być napisana większymi literami niż nazwy innych miejscowości tylko wtedy, gdy miejscowość ta jest największa.

2. Jeżeli są podane odległości, to wyrażające je liczby powinny znajdować się na tej samej wysokości co nazwa miejscowości. Na znakach drogowskazowych w kształcie strzałki liczby te powinny być umieszczone pomiędzy nazwą miejscowości a ostrzem strzałki; na znakach prostokątnych powinny one być umieszczone po nazwie miejscowości.

Artykuł  17

Znaki tożsamości dróg

Znaki służące do zidentyfikowania dróg bądź za pomocą ich numeru utworzonego z cyfr, liter lub kombinacji cyfr i liter, bądź też za pomocą ich nazw, powinny składać się z tego numeru albo tej nazwy, umieszczonych w prostokącie lub na tarczy. Umawiające się Strony, mające system klasyfikacji dróg, mogą jednak zastąpić prostokąt symbolem klasyfikacji.

Artykuł  18

Znaki lokalizacji

1. Znaki lokalizacji mogą być używane do wskazywania granicy pomiędzy dwoma państwami lub granic pomiędzy dwiema jednostkami podziału administracyjnego tego samego państwa, lub nazwy obszaru zabudowanego, rzeki, przełęczy, punktu widokowego itp.

2. Znaki E, 9^a lub E, 9^b należy umieszczać przy wjeździe na obszar zabudowany. Znaki E, 9^c lub E, 9^d należy umieszczać przy wyjeździe z obszaru zabudowanego. Ustawodawstwo krajowe może przewidzieć, że znaki te informują użytkowników drogi, iż od znaków E, 9^a lub E, 9^b do znaków E, 9^c lub E, 9^d obowiązują ich przepisy ruchu drogowego stosowane na terytorium tego kraju na obszarach zabudowanych, chyba że inne przepisy będą podane do wiadomości za pomocą innych znaków na niektórych odcinkach dróg obszaru zabudowanego. Jednakże znak B, 4 musi być zawsze umieszczony wtedy, gdy pierwszeństwo przejazdu przestaje obowiązywać na obszarze zabudowanym na drogach z pierwszeństwem przejazdu oznaczonych znakiem B, 3.

3. Znaki lokalizacji dające informacje inne niż nazwy obszaru zabudowanego powinny bardzo wyraźnie odróżniać się, szczególnie barwą, od znaków E, 9^a do E, 9^d.

Artykuł  19

Znaki potwierdzenia drogi

Znaki potwierdzenia drogi są przeznaczone do potwierdzenia kierunku drogi, jeżeli właściwe władze uznają to za potrzebne, na przykład przy wyjeździe z dużych obszarów zabudowanych. Znaki te powinny zawierać nazwę jednej lub kilku miejscowości w sposób ustalony w artykule 16 ustęp 1 niniejszej konwencji. Jeżeli na znakach podawane są odległości, wskazujące je liczby należy umieszczać po nazwie miejscowości.

Artykuł  20

Znaki na przejściach dla pieszych

Na przejściach dla pieszych umieszcza się znak E, 11a lub E, 11b, jeżeli właściwe władze uważają to za celowe.

Artykuł  21

Przepisy wspólne dla różnych znaków informacyjnych

1. Znaki informacyjne, o których mowa w artykułach 15 do 20 niniejszej konwencji, należy umieszczać tam, gdzie właściwe władze uważają to za celowe. Inne znaki informacyjne należy umieszczać zgodnie z postanowieniami artykułu 6 ustęp 1 tylko tam, gdzie właściwe władze uznają to za niezbędne; w szczególności znaki F, 2 do F, 7 powinny być umieszczane tylko na drogach, na których rzadkie są możliwości dokonania naprawy pojazdu, zaopatrzenia w paliwo, uzyskania noclegu oraz zaopatrzenia w żywność.

2. Znaki informacyjne mogą być powtarzane. Dodatkowa tabliczka umieszczona pod znakiem może wskazywać odległość między znakiem a miejscem, które on wskazuje; odległość ta może być także uwidoczniona w dolnej części samego znaku.

Znaki dotyczące zatrzymania i postoju

Artykuł  22

W części A załącznika 6 do niniejszej konwencji opisane są znaki zabraniające lub ograniczające zatrzymanie i postój, a w części B - inne znaki dające pożyteczne wskazówki dotyczące postoju; załącznik ten podaje znaczenie tych znaków oraz niektóre przepisy prawne w sprawie ich zastosowania.

Rozdział  III

Świetlne sygnały ruchu

Artykuł  23

Sygnały przeznaczone do kierowania ruchem pojazdów

1. Z zastrzeżeniem postanowień ustępu 12 niniejszego artykułu jedynymi światłami, które mogą być używane jako sygnały świetlne do kierowania ruchem pojazdów, z wyjątkiem sygnałów przeznaczonych wyłącznie dla pojazdów transportu publicznego, są niżej wymienione światła mające następujące znaczenie:

a) światła niemigające:

i) światło zielone oznacza zezwolenie na jazdę; jednak zielone światło przeznaczone do kierowania ruchem na skrzyżowaniu nie daje kierującym zezwolenia na wjazd na to skrzyżowanie, jeżeli w kierunku, w którym zamierzają jechać, zagęszczenie pojazdów jest tak duże, że w razie gdyby wjechali na skrzyżowanie, nie mogliby go prawdopodobnie opuścić przed zmianą fazy;

ii) światło czerwone oznacza zakaz jazdy; pojazdy nie powinny przekraczać linii zatrzymania lub - gdy jej nie ma - przejeżdżać za sygnalizator, albo, jeżeli sygnał jest umieszczony na środku lub po przeciwnej stronie skrzyżowania, nie powinny one wjeżdżać na skrzyżowanie lub na przejście dla pieszych na skrzyżowaniu;

iii) światło żółte, które powinno ukazywać się samo lub równocześnie ze światłem czerwonym; jeżeli ukazuje się samo, oznacza to, że żaden pojazd nie powinien przekroczyć linii zatrzymania lub przejeżdżać za sygnalizator, chyba że pojazd w chwili zapalenia się światła znajduje się tak blisko, że już nie może w warunkach zapewniających wystarczające bezpieczeństwo zatrzymać się przed linią zatrzymania lub przed sygnalizatorem. Jeżeli sygnał jest umieszczony na środku lub po przeciwnej stronie skrzyżowania, światło żółte oznacza, że żaden pojazd nie powinien wjeżdżać na skrzyżowanie lub na przejście dla pieszych na skrzyżowaniu, chyba że pojazd w chwili zapalenia się światła znajduje się tak blisko, że już nie może w warunkach zapewniających wystarczające bezpieczeństwo zatrzymać się przed wjazdem na skrzyżowanie lub na przejście dla pieszych. Jeżeli światło żółte ukazuje się równocześnie ze światłem czerwonym, oznacza to, że sygnał wkrótce ulegnie zmianie, lecz nie zmienia to zakazu jazdy nadanego przez światło czerwone.

b) światła migające:

i) jedno światło czerwone migające lub dwa światła czerwone migające na przemian, z których jedno zapala się, gdy drugie gaśnie, umieszczone na jednym wsporniku, na jednakowej wysokości i zwrócone w tę samą stronę, oznaczają, że pojazdy nie powinny przekraczać linii zatrzymania, albo jeżeli nie ma takiej linii - przejeżdżać za sygnalizator, światła te należy stosować tylko na przejazdach kolejowych i przy wjazdach na ruchome mosty lub do przystani dla promów, a także dla oznaczenia zakazu przejazdu z powodu wyjeżdżających na drogę pojazdów straży pożarnej lub zbliżania się statku powietrznego, którego linia lotu przecina na małej wysokości kierunek drogi;

ii) światło żółte migające lub dwa żółte światła migające na przemian oznaczają, że kierujący mogą jechać, ale z zachowaniem szczególnej ostrożności.

2. Sygnały w systemie trójbarwnym składają się z trzech niemigających świateł, a mianowicie: czerwonego, żółtego i zielonego; światło zielone może być zapalone tylko wtedy, kiedy zgaszone są światła czerwone i żółte.

3. Sygnały świetlne w systemie dwubarwnym składają się z jednego światła czerwonego i z jednego światła zielonego - niemigających. Światła czerwone i zielone nie powinny zapalać się równocześnie. Sygnały systemu dwubarwnego mogą być używane tylko w prowizorycznych instalacjach, z zastrzeżeniem zachowania okresu przewidzianego w artykule 3 ustęp 3 niniejszej konwencji, dotyczącego zastąpienia istniejących instalacji.

4. Wymienione w ustępach 2 i 3 niniejszego artykułu światła systemów trój- i dwubarwnego powinny być umieszczone pionowo lub poziomo.

5. Jeżeli światła umieszczone są pionowo, światło czerwone powinno być u góry; jeżeli światła umieszczone są poziomo, światło czerwone powinno być umieszczone po stronie będącej stroną przeciwną do tej, która odpowiada kierunkowi ruchu.

6. W systemie trójbarwnym światło żółte powinno być umieszczone w środku.

7. W sygnałach systemów trójbarwnego i dwubarwnego, wymienionych w ustępach 2 i 3 niniejszego artykułu, wszystkie światła powinny być okrągłe. Czerwone światła migające wymienione w ustępie 1 niniejszego artykułu powinny być również okrągłe.

8. Światło żółte migające może być umieszczone samo; takie światło może również zastępować w godzinach małego ruchu światła systemu trójbarwnego.

9. Jeżeli zielone światło w systemie trójbarwnym ma jedną lub kilka strzałek, zapalenie się tej strzałki lub tych strzałek oznacza, że pojazdy mogą jechać tylko w kierunku lub w kierunkach wskazanych przez strzałki. Strzałki oznaczające pozwolenie na jazdę na wprost powinny być swym ostrzem skierowane do góry.

10. Jeżeli sygnał w systemie trójbarwnym zawiera jedno lub więcej dodatkowych świateł zielonych w postaci jednej lub wielu strzałek, zapalenie się tej dodatkowej strzałki lub tych dodatkowych strzałek oznacza, niezależnie od tego, jakie światło w systemie trójbarwnym jest w danej chwili zapalone, zezwolenie na kontynuowanie przez pojazdy jazdy w kierunku lub w kierunkach wskazanych strzałką lub strzałkami; oznacza to również, że jeżeli pojazdy znajdują się na pasie ruchu przeznaczonym wyłącznie dla ruchu w kierunku wskazanym strzałką lub na pasie, po którym powinien odbywać się ten ruch, kierujący tymi pojazdami powinni - pod warunkiem przepuszczenia ciągu pojazdów poruszających się w kierunku, do którego się włączają, i pod warunkiem, że nie spowodują niebezpieczeństwa dla pieszych - jechać we wskazanym kierunku, zwłaszcza gdy ich zatrzymanie się utrudniałoby ruch pojazdów znajdujących się za nimi na tym samym pasie ruchu. Pożądane jest, by te dodatkowe zielone światła były umieszczone na tej samej wysokości na której są umieszczone zwykle światła zielone.

11. Jeżeli światła zielone lub czerwone umieszczone są nad pasami ruchu wyznaczonymi podłużnymi liniami na jezdni mającej więcej niż dwa pasy ruchu, światło czerwone oznacza zakaz jazdy pasem ruchu, nad którym się ono znajduje, a światło zielone oznacza zezwolenie na jazdę odpowiednim pasem ruchu. Światło czerwone umieszczone w ten sposób może mieć kształt dwóch skośnie skrzyżowanych pasów, a światło zielone - kształt strzałki z ostrzem skierowanym w dół.

12. Ustawodawstwo krajowe może przewidzieć umieszczanie na niektórych przejazdach kolejowych białego księżycowego światła migającego z małą częstotliwością i oznaczającego zezwolenie na przejazd.

13. Jeżeli sygnały świetlne ruchu przeznaczone są tylko dla kierujących rowerami, ograniczenie to może być sygnalizowane, jeżeli jest to potrzebne w celu uniknięcia wszelkich nieporozumień, przez umieszczenie na samym sygnale sylwetki roweru lub za pomocą sygnału o małych wymiarach, uzupełnionego prostokątną tablicą z rysunkiem roweru.

Artykuł  24

Sygnały przeznaczone wyłącznie dla pieszych

1. Jedynymi światłami, które mogą być używane jako sygnały świetlne przeznaczone wyłącznie dla pieszych, są światła niżej wymienione, mające następujące znaczenie:

a) światła niemigające:

i) światło zielone oznacza dla pieszych zezwolenie na przejście;

ii) światło żółte oznacza dla pieszych zakaz przejścia, a także zezwolenie na dokończenie przechodzenia jezdni tym, którzy już się na niej znajdują;

iii) światło czerwone oznacza dla pieszych zakaz wchodzenia na jezdnię;

b) światła migające:

- światło zielone migające oznacza, że czas, w którym piesi mogą przechodzić przez jezdnię, już wkrótce się skończy i za chwilę zapali się światło czerwone.

2. Sygnały świetlne przeznaczone dla pieszych powinny być głównie systemu dwubarwnego, mającego dwa światła, a mianowicie czerwone i zielone; mogą być one jednak systemu trójbarwnego, mającego trzy światła, a mianowicie czerwone, żółte i zielone. Nigdy nie powinny być zapalane dwa światła równocześnie.

3. Światła powinny być rozmieszczone pionowo, z tym że czerwone światło powinno zawsze znajdować się u góry, a światło zielone u dołu. Światło czerwone powinno być w kształcie sylwetki pieszego stojącego lub pieszych stojących, a zielone - pieszego idącego lub pieszych idących.

4. Sygnały świetlne przeznaczone dla pieszych powinny być tak zaprojektowane i umieszczone, aby wykluczały wszelką możliwość pomylenia ich przez kierujących z sygnałami świetlnymi przeznaczonymi do kierowania ruchem pojazdów.

Rozdział  IV

Oznaczenia drogi

Artykuł  25

Oznaczenia na jezdni (oznaczenia drogi) są używane w tych przypadkach, gdy właściwe władze uznają je za konieczne w celu regulowania ruchu, ostrzegania lub prowadzenia użytkowników drogi. Mogą one być stosowane albo samodzielnie, albo łącznie z innymi środkami sygnalizacji w celu wzmocnienia lub uściślenia ich wskazań.

Artykuł  26

1. Podłużne oznaczenie stanowiące linię ciągłą wyznaczoną na powierzchni jezdni oznacza, że zabrania się kierującym wszelkimi pojazdami przejeżdżania przez tę linię lub jazdy w taki sposób, aby ta linia znajdowała się między kołami, a także, jeżeli oznaczenie to oddziela od siebie dwa kierunki ruchu, jazdy po tej stronie tego oznaczenia, która dla kierującego jest przeciwna krawędzi jezdni odpowiadającej kierunkowi ruchu. Podłużne oznaczenie stanowiące dwie linie ciągłe ma takie samo znaczenie.

2. a) Podłużne oznaczenie stanowiące linię przerywaną, wyznaczone na powierzchni jezdni, nie ma znaczenia zakazu, lecz jest przeznaczone:

i) albo do oddzielenia pasów ruchu w celu prowadzenia ruchu,

ii) albo do uprzedzenia o zbliżaniu się do linii ciągłej oraz o zakazie, który ona oznacza, lub też o zbliżaniu się do innego odcinka drogi o szczególnym niebezpieczeństwie.

b) Stosunek długości przerwy pomiędzy odcinkami linii i długością odcinka linii powinien być znacznie mniejszy w liniach przerywanych używanych do celów wymienionych pod literą a) w punkcie ii) niniejszego ustępu niż w liniach używanych do celów, o których jest mowa pod literą a) w punkcie i) tego ustępu.

3. Jeżeli podłużne oznaczenie stanowiące linię ciągłą jest wyznaczone na powierzchni jezdni tuż obok linii przerywanej, kierujący powinni postępować zgodnie ze wskazaniami tylko tej linii, która znajduje się po ich stronie. Postanowienie to nie zabrania kierującym, którzy wykonali dozwolony manewr wyprzedzania, zajęcia z powrotem normalnej pozycji na jezdni.

4. W rozumieniu przepisów niniejszego artykułu nie uważa się za podłużne oznaczenia linii podłużnych odgraniczających krawędzie jezdni w celu zapewnienia lepszej widoczności lub które w połączeniu z liniami poprzecznymi odgraniczają na powierzchni jezdni miejsca postoju.

Artykuł  27

1. Oznaczenie poprzeczne, składające się z jednej lub dwóch przyległych linii ciągłych, umieszczonych na szerokości jednego lub kilku pasów ruchu, oznacza linię zatrzymania pojazdów nakazanego przez znak B, 2 "Stop", o którym mowa w artykule 10 ustęp 3 niniejszej konwencji. Oznaczenie takie może być również używane do oznaczenia linii zatrzymania, ewentualnie nakazanego przez sygnał świetlny, przez gest osoby upoważnionej do kierowania ruchem, lub przed przejazdem kolejowym. Przed oznaczeniem tym, występującym razem ze znakiem B, 2, może być napisany na jezdni wyraz "Stop".

2. Oznaczenie poprzeczne, opisane w ustępie 1 niniejszego artykułu, powinno być zamieszczone w każdym przypadku, gdy umieszcza się znak B, 2, chyba że nie jest to możliwe z przyczyn technicznych.

3. Poprzeczne oznaczenie w postaci linii przerywanej lub dwóch linii przerywanych, położonych obok siebie, wyznaczone na szerokości jednego lub kilku pasów ruchu, oznacza linię, której normalnie pojazdy nie powinny przekraczać, jeżeli obowiązane są ustąpić pierwszeństwa przejazdu ze znakiem B, 1 "Ustąp pierwszeństwa", wymienionym w artykule 10 ustęp 2 niniejszej konwencji. Przed takim oznaczeniem może być namalowany na jezdni, w celu symbolizowania znaku B, 1, trójkąt o szerokim obrzeżu, którego jeden bok jest równoległy do oznaczenia i którego przeciwległy wierzchołek jest skierowany w stronę zbliżających się pojazdów.

4. W celu oznakowania przejść dla pieszych pożądane jest wyznaczenie na jezdni szerokich pasów równoległych do osi jezdni.

5. W celu oznakowania miejsc przejazdu rowerzystów przez jezdnię należy używać albo poprzecznych linii, albo stosować inne oznaczenia, które nie mogą być mylone ze stosowanymi na przejściach dla pieszych.

Artykuł  28

1. Inne oznaczenia drogi, jak strzałki, równoległe lub ukośne pasy lub napisy, mogą być używane w celu powtórzenia wskazań znaków lub w celu udzielenia użytkownikom drogi wskazówek, które nie mogłyby być należycie podane za pomocą znaków drogowych. Takich oznaczeń należy używać w szczególności do wskazywania granic stref lub pasów postoju, przystanków autobusowych lub trolejbusowych, na których postój jest zabroniony, jak również do odpowiedniego ustawienia pojazdów przed skrzyżowaniem. Jeżeli jednak na jezdni podzielonej na pasy ruchu podłużnymi oznaczeniami jest umieszczona strzałka, kierujący są obowiązani jechać w kierunku lub w jednym z kierunków wskazanych na pasie ruchu, na którym się znajdują.

2. Z zastrzeżeniem postanowień artykułu 27 ustęp 4 niniejszej konwencji, dotyczących przejść dla pieszych, oznakowanie strefy jezdni lub strefy nieznacznie wzniesionej ponad poziom jezdni za pomocą ukośnych równoległych do siebie pasów obramowanych linią ciągłą lub przerywaną oznacza w razie linii ciągłej, że pojazdy nie powinny wjeżdżać do tej strefy, a w razie linii przerywanej, że pojazdy mogą wjeżdżać do tej strefy tylko wtedy, gdy jest to całkowicie bezpieczne lub ma na celu dojazd do ulicy poprzecznej, znajdującej się po przeciwnej stronie jezdni.

3. Linia wyznaczona zygzakiem na boku jezdni oznacza, że zabrania się postoju po tej stronie jezdni na całej długości tej linii.

Artykuł  29

1. Oznaczenia drogi wymienione w artykułach 26-28 niniejszej konwencji mogą być malowane na jezdni lub zamieszczone w każdy inny sposób, jeżeli jest on równie skuteczny.

2. Oznaczenia drogi malowane powinny być barwy żółtej lub białej, może być jednak używana barwa niebieska do wskazywania miejsc, w których postój jest dozwolony lub ograniczony. Jeżeli na terytorium jednej z Umawiających się Stron używana jest zarówno barwa żółta, jak i biała, to znaki na jezdni tej samej kategorii powinny być tej samej barwy. W celu stosowania postanowień niniejszego ustępu określenie "biały" obejmuje odcienie srebrny i jasnoszary.

3. Przy umieszczaniu napisów, symboli i strzałek stanowiących oznaczenia drogi należy uwzględnić konieczność znacznego przedłużenia ich wymiarów w kierunku ruchu pojazdów z uwagi na to, że kierujący widzi te napisy, symbole i strzałki pod bardzo małym kątem.

4. Zaleca się, żeby oznaczenia drogi przeznaczone dla pojazdów znajdujących się w ruchu były odblaskowe, jeżeli tego wymaga natężenie ruchu i jeżeli oświetlenie jest słabe lub w ogóle go nie ma.

Artykuł  30

Załącznik 8 do niniejszej konwencji stanowi zespół zaleceń dotyczących wzorów i rysunków oznaczeń drogi.

Rozdział  V

Inne znaki i sygnały drogowe

Artykuł  31

Oznaczenie miejsc robót drogowych

1. Granice robót drogowych na jezdni powinny być wyraźnie oznaczone.

2. W razie gdy rozmiary robót drogowych oraz intensywność ruchu drogowego to uzasadniają, należy dla oznaczenia granic robót drogowych na jezdni ustawić zapory ciągłe lub z przerwami, pomalowane w pasy na przemian białe i czerwone, żółte i czerwone, czarne i białe lub czerwone i żółte, a ponadto w nocy, jeżeli bariery nie są odblaskowe, umieścić światła lub urządzenia odblaskowe. Urządzenia odblaskowe i stałe światła powinny być czerwone lub ciemnożółte, a światła migające - ciemnożółte. Jednakże:

a) światła i urządzenia, które są widoczne tylko z jednego kierunku ruchu i które sygnalizują granice miejsca robót po stronie przeciwnej do tej, która odpowiada kierunkowi ruchu, mogą być białe;

b) światła i urządzenia, które oznaczają granice miejsca robót oddzielające oba kierunki ruchu, mogą być białe lub jasnożółte.

Artykuł  32

Oznaczenia światłami lub urządzeniami odblaskowymi

Każda Umawiająca się Strona powinna zastosować na całym swym terytorium tę samą barwę lub ten sam system barw dla świateł lub urządzeń odblaskowych używanych do oznaczenia krawędzi jezdni.

Przejazdy kolejowe

Artykuł  33

1. a) Jeżeli na przejeździe kolejowym jest zainstalowana sygnalizacja w celu ostrzeżenia o zbliżaniu się pociągów lub mającym właśnie nastąpić zamknięciu zapór lub półzapór, powinna ona składać się z migającego światła czerwonego lub migających na zmianę świateł czerwonych przewidzianych w artykule 23 ustęp 1 litera b) niniejszej konwencji. Jednakże:

i) migające światła czerwone mogą być uzupełnione lub zastąpione sygnałem świetlnym systemu trójbarwnego, czerwono-żółto-zielonego, opisanym w artykule 23 ustęp 2 niniejszej konwencji, lub takim sygnałem bez światła zielonego, jeżeli inne trójbarwne sygnały świetlne znajdują się na drodze w pobliżu, przed przejazdem kolejowym, lub jeżeli przejazd kolejowy jest wyposażony w zapory,

ii) na drogach gruntowych o bardzo małym ruchu i na drogach dla pieszych może być używany tylko sygnał dźwiękowy.

b)  We wszystkich przypadkach sygnalizacja świetlna może być uzupełniona sygnałem dźwiękowym.

2. Sygnały świetlne należy umieszczać przy krawędzi jezdni odpowiadającej kierunkowi ruchu; w razie gdy okoliczności tego wymagają, na przykład warunki widoczności sygnałów lub natężenie ruchu, sygnały świetlne powinny być powtórzone z drugiej strony drogi. Jeżeli jednak ze względu na lokalne warunki jest to korzystniejsze, światła mogą być powtórzone na wysepce pośrodku jezdni albo umieszczone nad jezdnią.

3. Zgodnie z artykułem 10 ustęp 4 niniejszej konwencji znak B, 2 "Stop" może być umieszczony przed przejazdem bez zapór lub bez półzapór albo bez sygnalizacji świetlnej uprzedzającej o zbliżaniu się pociągów; na przejazdach kolejowych wyposażonych w ten znak kierujący powinni zatrzymać się na linii zatrzymania lub - w razie braku takiej linii - tuż przy znaku i nie kontynuować jazdy przed upewnieniem się, że żaden pociąg się nie zbliża.

Artykuł  34

1. Na przejazdach kolejowych wyposażonych w zapory lub półzapory umieszczone na przemian po obu stronach toru kolejowego poziome położenie tych zapór lub półzapór w poprzek drogi oznacza, że żaden użytkownik drogi nie ma prawa przekraczać zapory lub najbliższej półzapory; to samo znaczenie ma ruch zapór i półzapór do położenia poziomego w poprzek drogi.

2. Świecące się czerwone światło lub światła, o których mowa w artykule 33 ustęp 1 litera a) niniejszej konwencji, albo działanie sygnału dźwiękowego, o którym mowa we wspomnianym ustępie 1, oznacza również, że żaden użytkownik drogi nie ma prawa przekraczać linii zatrzymania lub przejeżdżać za sygnał, jeżeli brak jest linii zatrzymania. Świecenie się żółtego światła w systemie trójbarwnym, o którym mowa w artykule 33 ustęp 3 litera a) punkt i), oznacza, że żaden użytkownik drogi nie ma prawa przekraczać linii zatrzymania lub przejeżdżać za sygnał, jeżeli brak jest linii zatrzymania, z wyjątkiem przypadku, gdy pojazdy znalazły się tak blisko sygnału w chwili pojawienia się żółtego światła, że nie mogłyby już zatrzymać się przed sygnałem w warunkach dostatecznego bezpieczeństwa.

Artykuł  35

1. Zapory i półzapory na przejazdach kolejowych powinny być wyraźnie oznaczone na przemian pasami czerwonymi i białymi, czerwonymi i żółtymi, czarnymi i białymi albo czarnymi i żółtymi. Mogą być one jednak pomalowane tylko na biało lub na żółto, pod warunkiem wyposażenia ich w środku w dużą okrągłą czerwoną tarczę.

2. Na wszystkich przejazdach kolejowych bez zapór lub półzapór powinien być umieszczony w bezpośrednim sąsiedztwie toru kolejowego znak B, 7, którego opis zawiera załącznik 3. Jeżeli istnieje sygnalizacja świetlna uprzedzająca o zbliżaniu się pociągu lub umieszczony jest znak B, 2 "Stop", znak B, 7 powinien być umieszczony na tym samym wsporniku, na którym znajduje się sygnał świetlny lub znak B, 2. Umieszczenie znaku B, 7 nie jest obowiązujące:

a) na skrzyżowaniach dróg z torami kolejowymi, na których ruch kolejowy odbywa się bardzo powoli, a ruch drogowy jest kierowany przez pracownika obsługującego pojazdy kolejowe, podającego niezbędne ręczne sygnały, lub

b) na skrzyżowaniach torów kolejowych z drogami gruntowymi, gdzie ruch jest zupełnie mały, albo z drogami dla pieszych.

3. Pod każdym znakiem ostrzegawczym z symbolami A, 26 lub A, 27, opisanymi w załączniku 3 do niniejszej konwencji, może być umieszczona, dłuższym bokiem pionowo, prostokątna tablica z trzema czerwonymi ukośnymi pasami na białym lub żółtym tle, lecz wtedy w przybliżeniu na jednej trzeciej i dwóch trzecich odległości pomiędzy znakiem a torem kolejowym umieszcza się dodatkowe znaki w postaci tablic takiego samego kształtu, na których są umieszczone odpowiednio jeden lub dwa czerwone ukośne pasy na białym lub żółtym tle. Te tablice mogą być powtórzone po przeciwnej stronie jezdni. W części C załącznika 3 do niniejszej konwencji jest podany szczegółowy opis tablic wymienionych w niniejszym ustępie.

Artykuł  36

1. Ze względu na szczególne niebezpieczeństwo, jakie stanowią przejazdy kolejowe, Umawiające się Strony zobowiązują się:

a) umieścić przed każdym przejazdem kolejowym jeden ze znaków ostrzegawczych, zaopatrzony w symbole A, 26 lub A, 27; można jednak nie umieszczać żadnego znaku:

i) w szczególnych warunkach występujących na obszarach zabudowanych;

ii) na drogach gruntowych i ścieżkach, na których ruch pojazdów motorowych jest wyjątkowy;

b) wyposażyć każdy przejazd kolejowy w zapory lub półzapory lub w system sygnalizacji ostrzegającej o zbliżaniu się pociągów, chyba że użytkownicy drogi mogą widzieć tor kolejowy z obydwu stron wymienionego wyżej przejazdu, tak aby - uwzględniając w szczególności maksymalną szybkość pociągów - kierujący pojazdem drogowym, zbliżający się do toru kolejowego z jednej lub drugiej strony, miał czas na zatrzymanie się przed wjazdem na przejazd kolejowy, jeżeli pociąg jest widoczny, a także, aby użytkownicy drogi znajdujący się już na przejeździe w chwili, gdy ukazuje się pociąg, mieli czas na opuszczenie przejazdu; Umawiające się Strony mogą jednak czynić odstępstwa od przepisów niniejszego ustępu w odniesieniu do przejazdów kolejowych, na których zarówno szybkość pociągów jest stosunkowo mała, jak i ruch drogowy pojazdów motorowych nie jest duży;

c) wyposażyć w jeden z systemów sygnalizacji ostrzegającej o zbliżaniu się pociągów, o których jest mowa w artykule 33 ustęp 1 niniejszej konwencji, każdy przejazd kolejowy wyposażony w zapory lub półzapory uruchamiane ze stanowiska, z którego nie są one widoczne;

d) wyposażyć w jeden z systemów sygnalizacji ostrzegającej o zbliżaniu się pociągów, o których mowa w artykule 33 ustęp 1 niniejszej konwencji, każdy przejazd kolejowy z zaporami lub półzaporami, których działanie następuje samoczynnie na skutek zbliżania się pociągów;

e) dla polepszenia widoczności zapór i półzapór zaopatrzyć je w materiały lub urządzenia odblaskowe i w razie potrzeby oświetlać w nocy; ponadto znaki ostrzegawcze umieszczone przed przejazdem kolejowym na drogach o znacznym ruchu samochodowym w nocy wyposażyć w materiały lub urządzenia odblaskowe i w razie potrzeby oświetlać w nocy;

f) tam gdzie to możliwe, w pobliżu przejazdów kolejowych wyposażonych w półzapory, umieścić na środku jezdni podłużne oznaczenie, zabraniające pojazdom zbliżającym się do przejazdu kolejowego wjazdu na połowę jezdni przeciwną do tej, która odpowiada kierunkowi ruchu, albo nawet zakładać wysepki kierunkowe oddzielające oba kierunki ruchu.

2. Postanowień niniejszego artykułu nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w ostatnim zdaniu artykułu 35 ustęp 2 niniejszej konwencji.

Rozdział  VI

Postanowienia końcowe

Artykuł  37

1. Konwencja niniejsza będzie otwarta do podpisu w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku do dnia 31 grudnia 1969 r. dla wszystkich państw będących członkami Organizacji Narodów Zjednoczonych lub jednej z jej organizacji wyspecjalizowanych, albo Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, albo stronami Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, jak również dla każdego innego państwa, które zostało zaproszone przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych, aby stało się stroną niniejszej konwencji

2. Konwencja niniejsza podlega ratyfikacji. Dokumenty ratyfikacyjne powinny być złożone Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.

3. Konwencja niniejsza będzie otwarta do przystąpienia dla każdego państwa wymienionego w ustępie 1 niniejszego artykułu. Dokumenty przystąpienia powinny być złożone Sekretarzowi Generalnemu.

Artykuł  38

1. Każde państwo w czasie podpisywania lub ratyfikacji niniejszej konwencji albo przystąpienia do niej lub kiedykolwiek później może w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego oświadczyć, że konwencja będzie stosowana na wszystkich lub niektórych terytoriach, za których stosunki międzynarodowe jest ono odpowiedzialne. Konwencja będzie stosowana na terytorium lub na terytoriach wymienionych w notyfikacji po upływie trzydziestu dni od dnia otrzymania tej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego lub od dnia wejścia w życie konwencji w stosunku do państwa składającego notyfikację, w zależności od tego, który z tych dni jest późniejszy.

2. Każde państwo, które składa notyfikację według ustępu 1 niniejszego artykułu, w imieniu terytoriów, których ona dotyczy, powinno w drodze notyfikacji złożyć oświadczenia przewidziane w artykule 46 ustęp 2 niniejszej konwencji.

3. Każde państwo, które złożyło oświadczenie zgodnie z ustępem 1 niniejszego artykułu, może później w każdym czasie oświadczyć, w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego, że konwencja przestanie być stosowana na terytorium wymienionym w notyfikacji, i w tym przypadku konwencja przestanie obowiązywać w stosunku do tego terytorium po upływie jednego roku od dnia otrzymania tej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.

Artykuł  39

1. Niniejsza konwencja wejdzie w życie po upływie dwunastu miesięcy od dnia złożenia piętnastego dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia.

2. W stosunku do każdego państwa, które ratyfikuje konwencję lub przystąpi do niej po złożeniu piętnastego dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia, konwencja wejdzie w życie po upływie dwunastu miesięcy od dnia złożenia przez to państwo swego dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia.

Artykuł  40

Z dniem wejścia w życie niniejsza konwencja uchyli i zastąpi w stosunkach między Umawiającymi się Stronami Konwencję o ujednostajnieniu znaków i sygnałów drogowych, otwartą do podpisu w Genewie dnia 30 marca 1931 r., i Protokół w sprawie znaków i sygnałów drogowych, otwarty do podpisu w Genewie dnia 19 września 1949 r.

Artykuł  41

1. Po upływie jednego roku od wejścia w życie niniejszej konwencji każda Umawiająca się Strona może zaproponować jedną lub więcej zmian do konwencji. Tekst każdej zaproponowanej zmiany wraz z uzasadnieniem powinien być przesłany Sekretarzowi Generalnemu, który zawiadomi o tym wszystkie Umawiające się Strony. Umawiające się Strony w ciągu dwunastu miesięcy następujących po dacie tego zawiadomienia będą mogły poinformować Sekretarza Generalnego, czy: a) przyjmują zmianę lub b) odrzucają zmianę, lub c) życzą sobie zwołania konferencji w celu rozpatrzenia zmiany. Sekretarz Generalny przesyła tekst zaproponowanej zmiany również wszystkim innym państwom wymienionym w artykule 37 ustęp 1 niniejszej konwencji.

2. a) Każda zaproponowana zmiana, przekazana zgodnie z poprzednim ustępem, będzie uważana za przyjętą, jeżeli w wyżej wymienionym terminie dwunastu miesięcy mniej niż jedna trzecia Umawiających się Stron zawiadomi Sekretarza Generalnego, że odrzuca zmianę lub życzy sobie zwołania konferencji w celu jej rozpatrzenia. Sekretarz Generalny zawiadomi wszystkie Umawiające się Strony o każdym przyjęciu albo odrzuceniu proponowanej zmiany lub też życzeniu zwołania konferencji. Jeżeli ogólna liczba zawiadomień o odrzuceniu zmian i życzeń zwołania konferencji, otrzymanych w określonym terminie dwunastu miesięcy, jest mniejsza niż jedna trzecia ogólnej liczby Umawiających się Stron, Sekretarz Generalny zawiadomi wszystkie Umawiające się Strony, że zmiana wejdzie w życie w sześć miesięcy po upływie terminu dwunastu miesięcy określonego w poprzednim ustępie w stosunku do wszystkich Umawiających się Stron, z wyjątkiem tych, które w tym określonym terminie odrzuciły zmianę lub życzyły sobie zwołania konferencji w celu jej rozpatrzenia.

b) Każda Umawiająca się Strona, która w wyżej wymienionym terminie dwunastu miesięcy odrzuciła propozycję zmian lub życzyła sobie zwołania konferencji w celu jej rozpatrzenia, może w każdym czasie po upływie tego okresu notyfikować Sekretarzowi Generalnemu, że przyjmuje zmianę, a Sekretarz Generalny zawiadamia o tej notyfikacji wszystkie inne Umawiające się Strony. Zmiana ta wejdzie w życie w odniesieniu do Umawiających się Stron, które notyfikowały o jej przyjęciu, w sześć miesięcy po otrzymaniu przez Sekretarza Generalnego ich notyfikacji.

3. Jeżeli zaproponowana zmiana nie została przyjęta zgodnie z ustępem 2 niniejszego artykułu oraz jeżeli w terminie dwunastu miesięcy określonym w ustępie 1 niniejszego artykułu mniej niż połowa ogólnej liczby Umawiających się Stron zawiadomi Sekretarza Generalnego o odrzuceniu zaproponowanej zmiany i jeżeli co najmniej jedna trzecia ogólnej liczby Umawiających się Stron, lecz nie mniej niż dziesięć, zawiadomi go, że przyjmuje zmianę lub życzy sobie zwołania konferencji w celu jej rozpatrzenia, Sekretarz Generalny zwoła konferencję w celu rozpatrzenia zaproponowanej zmiany lub każdej innej propozycji, która może mu być przekazana zgodnie z ustępem 4 niniejszego artykułu.

4. W razie zwołania konferencji zgodnie z ustępem 3 niniejszego artykułu, Sekretarz Generalny zaprosi na nią wszystkie państwa wymienione w artykule 37 ustęp 1 niniejszej konwencji. Zwróci się on do wszystkich państw zaproszonych na konferencję, aby najpóźniej na sześć miesięcy przed dniem jej otwarcia przedstawiły mu wszelkie propozycje, które życzyłyby sobie również rozpatrzyć na tej konferencji oprócz proponowanej zmiany, oraz przekaże te propozycje, najpóźniej na trzy miesiące przed dniem otwarcia konferencji, wszystkim państwom zaproszonym na konferencję.

5. a) Każda zmiana niniejszej konwencji będzie uważana za przyjętą, jeżeli zostanie przyjęta większością dwóch trzecich głosów państw reprezentowanych na konferencji, pod warunkiem, że większość ta obejmuje co najmniej dwie trzecie Umawiających się Stron reprezentowanych na konferencji. Sekretarz Generalny zawiadamia wszystkie Umawiające się Strony o przyjęciu zmiany, która wejdzie w życie po upływie dwunastu miesięcy od daty tego zawiadomienia w stosunku do wszystkich Umawiających się Stron, z wyjątkiem tych, które w tym terminie zawiadomiły Sekretarza Generalnego o odrzuceniu zmiany.

b) Każda Umawiająca się Strona, która odrzuciła zmianę w wyżej wymienionym terminie dwunastu miesięcy, może w dowolnym czasie notyfikować Sekretarzowi Generalnemu o przyjęciu zmiany, który zawiadomi o tej notyfikacji wszystkie inne Umawiające się Strony. Zmiana ta wejdzie w życie w odniesieniu do Umawiającej się Strony, która notyfikowała o jej przyjęciu, po upływie sześciu miesięcy od dnia otrzymania przez Sekretarza Generalnego tej notyfikacji lub po upływie wyżej wymienionego okresu dwunastu miesięcy, w zależności od tego, który z tych dni jest późniejszy.

6. Jeżeli zaproponowanej zmiany nie uważa się za przyjętą zgodnie z ustępem 2 niniejszego artykułu i jeżeli nie zostaną spełnione warunki dotyczące zwołania konferencji przewidzianej w ustępie 3 niniejszego artykułu, zaproponowaną zmianę uważa się za odrzuconą.

Artykuł  42

Każda Umawiająca się Strona może wypowiedzieć niniejszą konwencję w drodze pisemnej notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego. Wypowiedzenie nabiera mocy po upływie jednego roku od dnia otrzymania tej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.

Artykuł  43

Konwencja niniejsza przestanie obowiązywać, jeżeli w jakimkolwiek okresie kolejnych dwunastu miesięcy liczba Umawiających się Stron będzie mniejsza niż pięć.

Artykuł  44

Każdy spór między dwiema lub wieloma Umawiającymi się Stronami, dotyczący interpretacji lub stosowania niniejszej konwencji, którego Strony nie będą mogły w drodze negocjacji lub w inny sposób rozstrzygnąć, może być przekazany do rozstrzygnięcia Międzynarodowemu Trybunałowi Sprawiedliwości na żądanie którejkolwiek z zainteresowanych Umawiających się Stron.

Artykuł  45

Żadne postanowienie niniejszej konwencji nie może być interpretowane jako zakazujące Umawiającej się Stronie zastosowania środków zgodnych z postanowieniami Karty Narodów Zjednoczonych i ograniczonych wymaganiami sytuacji, które ona uważa za niezbędne dla zapewnienia swego zewnętrznego lub wewnętrznego bezpieczeństwa.

Artykuł  46

1. Każde państwo w chwili podpisywania niniejszej konwencji albo składania dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia może oświadczyć, że nie uważa się za związane artykułem 44 niniejszej konwencji. Inne Umawiające się Strony nie będą związane artykułem 44 wobec Umawiającej się Strony, która złożyła takie oświadczenie.

2. a) W chwili składania dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia każde państwo powinno, w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego, oświadczyć w celu stosowania niniejszej konwencji:

i) który z wzorów A^a lub A^b wybiera jako znak ostrzegawczy (artykuł 9 ustęp 1) oraz

ii) który z wzorów B, 2^a lub B, 2^b wybiera jako znak zatrzymania (artykuł 10 ustęp 3).

Każde państwo może później w dowolnym czasie, w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego, zmienić swój wybór, zastępując swoje oświadczenie innym oświadczeniem.

b) W chwili składania dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia każde państwo może oświadczyć, w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego, że w celu stosowania niniejszej konwencji zrównuje motorowery z motocyklami (artykuł 1 litera l). Każde państwo może później cofnąć w dowolnym czasie to oświadczenie w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego.

3. Oświadczenia przewidziane w ustępie 2 niniejszego artykułu nabierają mocy po upływie sześciu miesięcy od dnia otrzymania odpowiedniej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego lub od dnia wejścia w życie konwencji w stosunku do państwa, które złożyło oświadczenie w zależności od tego, który z tych dni jest późniejszy.

4. Zastrzeżenia do niniejszej konwencji oraz jej załączników, inne niż przewidziane w ustępie 1 niniejszego artykułu, są dopuszczalne, pod warunkiem że będą sformułowane na piśmie, a jeżeli zostały sformułowane przed złożeniem dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia - zostaną potwierdzone w tym dokumencie. Sekretarz Generalny przekaże te zastrzeżenia wszystkim państwom, o których mowa w artykule 37 ustęp 1 niniejszej konwencji.

5. Każda Umawiająca się Strona, która sformułowała zastrzeżenie lub złożyła oświadczenie zgodnie z ustępem 1 i 4 niniejszego artykułu, może je cofnąć w dowolnym czasie w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego.

6. Każde zastrzeżenie złożone zgodnie z ustępem 4 niniejszego artykułu:

a) zmienia w stosunku do Umawiającej się Strony wnoszącej to zastrzeżenie te postanowienia konwencji, do których ono się odnosi, w zakresie tego zastrzeżenia;

b) zmienia te postanowienia w tym samym zakresie w stosunku do innych Umawiających się Stron w ich stosunkach z Umawiającą się Stroną, która zgłosiła to zastrzeżenie.

Artykuł  47

Oprócz oświadczeń, notyfikacji i zawiadomień przewidzianych w artykułach 41 i 46 niniejszej konwencji Sekretarz Generalny będzie zawiadamiał wszystkie państwa wymienione w artykule 37 ustęp 1 o:

a) podpisaniu, ratyfikacjach i przystąpieniach w myśl artykułu 37;

b) oświadczeniach w myśl artykułu 38;

c) datach wejścia w życie niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 39;

d) dacie wejścia w życie zmian do niniejszej konwencji zgodnie z ustępami 2 i 5 artykułu 41;

e) wypowiedzeniach na podstawie artykułu 42;

f) wygaśnięciu niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 43.

Artykuł  48

Oryginał niniejszej konwencji, sporządzony w jednym egzemplarzu w językach angielskim, chińskim, francuskim, hiszpańskim i rosyjskim, które to teksty są jednakowo autentyczne, zostanie złożony na przechowanie Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, który prześle należycie uwierzytelnione jego kopie wszystkim państwom wymienionym w artykule 37 ustęp 1 niniejszej konwencji.

Na dowód czego niżej podpisani pełnomocnicy, należycie upoważnieni przez swoje Rządy, podpisali niniejszą konwencję.

Sporządzono w Wiedniu dnia 8 listopada 1968 r.

Załącznik Nr  1

ZNAKI OSTRZEGAWCZE, Z WYJĄTKIEM ZNAKÓW UMIESZCZONYCH W POBLIŻU SKRZYŻOWAŃ LUB PRZEJAZDÓW KOLEJOWYCH

Uwaga: Znaki ostrzegawcze umieszczone w pobliżu skrzyżowań patrz część B załącznika 2.

Znaki ostrzegawcze umieszczone w pobliżu przejazdów kolejowych patrz część A i C załącznika 3.

Część A. Wzory znaków ostrzegawczych

Wzorami znaków ostrzegawczych są wzory A^a lub A^b. Wzór A^a jest trójkątem równobocznym, którego jeden bok jest poziomy, a przeciwległy wierzchołek skierowany ku górze; tło jest białe lub żółte, obrzeże czerwone. Wzór A^b ma kształt kwadratu, którego jedna z przekątnych jest pionowa; tło jest żółte, obrzeże stanowiące wąski pasek jest czarne. Symbole umieszczone na tych znakach są czarne lub ciemnoniebieskie, chyba że ich opisy ustalają inaczej.

Bok znaku A^a o normalnych wymiarach ma około 0,90 m (3 stopy); bok znaku A^a o małych wymiarach powinien mieć co najmniej 0,60 m (2 stopy). Bok znaku A^b o normalnych wymiarach ma około 0,60 m (2 stopy); bok znaku A^b o małych wymiarach powinien mieć co najmniej 0,40 m (1 stopa 2 cale).

W sprawie wyboru wzoru A^a lub A^b patrz artykuł 5 ustęp 2 i artykuł 9 ustęp 1 niniejszej konwencji.

Część B. Symbole znaków ostrzegawczych i przepisy dotyczące stosowania tych znaków

1. Niebezpieczny zakręt lub niebezpieczne zakręty

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do niebezpiecznego zakrętu lub następujących po sobie niebezpiecznych zakrętów należy, zależnie od okoliczności, stosować jeden z następujących znaków:

A, 1^a: zakręt w lewo,

A, 1^b: zakręt w prawo,

A, 1^c: podwójny zakręt lub więcej niż dwa następujące po sobie zakręty, z których pierwszy jest w lewo,

A, 1^d: podwójny zakręt lub więcej niż dwa następujące po sobie zakręty, z których pierwszy jest w prawo.

2. Niebezpieczny zjazd

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do zjazdu o dużym spadku należy stosować na znaku według wzoru A^a symbol A, 2^a, a na znaku według wzoru A^b - symbol A, 2^b.

Lewa część symbolu A, 2^a powinna zajmować lewy kąt tarczy znaku, a podstawa symbolu powinna zajmować całą szerokość tarczy. Na symbolach A, 2^a i A, 2^b liczba oznacza wielkość spadku w procentach; oznaczenie to może być zastąpione oznaczeniem proporcji (1 : 10). Umawiające się Strony mogą jednak zamiast symboli A, 2^a lub A, 2^b, lecz z uwzględnieniem w miarę możliwości postanowień zawartych w artykule 5 ustęp 2 litera b) niniejszej konwencji, wybrać symbol A, 2^c, jeżeli przyjęły one wzór znaku A^a, a symbol A, 2^d, jeżeli przyjęły one wzór znaku A^b.

3. Stromy podjazd

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do podjazdu o dużym wzniesieniu należy stosować na znaku według wzoru A^a symbol A, 3^a, a na znaku według wzoru A^b - symbol A, 3^b.

Prawa część symbolu A, 3^a powinna zajmować prawy kąt tarczy znaku, a podstawa symbolu powinna zajmować całą szerokość tarczy. Na symbolach A, 3^a i A, 3^b liczba oznacza wielkość wzniesienia w procentach; oznaczenie to może być zastąpione oznaczeniem proporcji (1 : 10). Umawiające się Strony, które wybrały dla oznaczenia niebezpiecznego zjazdu symbol A, 2^c, mogą jednak zamiast symbolu A, 3^a wybrać symbol A, 3^c, a Umawiające się Strony, które wybrały symbol A, 2^d, mogą zamiast symbolu A, 3^b wybrać symbol A, 3^d.

4. Zwężenie jezdni

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do zwężenia jezdni należy stosować symbol A, 4^a lub symbol bardziej wyraźnie wskazujący ukształtowanie tego odcinka jezdni, jak na przykład A, 4^b.

5. Ruchomy most

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do ruchomego mostu należy stosować symbol A, 5.

Pod znakiem ostrzegawczym, na którym przedstawiony jest symbol A, 5, może być umieszczona prostokątna tablica według wzoru A, 29^a, opisana w części C załącznika 3, lecz wtedy, w przybliżeniu na jednej trzeciej i na dwóch trzecich odległości pomiędzy znakiem z symbolem A, 5 a ruchomym mostem powinny być umieszczone tablice według wzorów A, 29^b i A, 29^c, opisane w wymienionym załączniku.

6. Wjazd na nabrzeże lub brzeg rzeki

W celu uprzedzenia o tym, że droga prowadzi na nabrzeże lub brzeg rzeki, należy stosować symbol A, 6.

7. Nierówność drogi

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do poprzecznych wgłębień, wygórowanych mostków, garbów lub odcinków jezdni w złym stanie należy stosować symbol A, 7^a.

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do wygórowanych mostków i garbów symbol A, 7^a może być zastąpiony symbolem A, 7^b.

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do poprzecznych wgłębień symbol A, 7^a może być zastąpiony symbolem A, 7^c.

8. Śliska jezdnia

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do odcinka drogi, na którym jezdnia może być szczególnie śliska, należy stosować symbol A, 8.

9. Sypki żwir (grys)

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do odcinka drogi, na którym może nastąpić wyrzucanie żwiru spod kół pojazdu, należy stosować na znaku według wzoru A^a symbol A, 9^a lub na znaku według wzoru A^b symbol A, 9^b.

W razie ruchu lewostronnego symbol powinien być umieszczony odwrotnie.

10. Spadające odłamki skalne

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do odcinka drogi, na którym istnieje niebezpieczeństwo z powodu spadających odłamków skalnych i w związku z tym możliwość ich występowania na jezdni, należy stosować symbol A, 10^a na znaku według wzoru A^a lub symbol A, 10^b na znaku według wzoru A^b.

W obydwu przypadkach prawa strona symbolu powinna zajmować prawy kąt tarczy znaku.

Symbol może być umieszczony odwrotnie.

11. Przejście dla pieszych

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do przejścia dla pieszych, wskazanego oznaczeniami drogi albo znakiem E, 11^a lub E, 11^b, należy stosować symbol A, 11, który jest podany w dwóch wzorach: A, 11^a i A, 11^b.

Symbol może być umieszczony odwrotnie.

12. Dzieci

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do odcinka drogi uczęszczanego przez dzieci, na przykład przy wyjściach ze szkoły lub terenu zabaw, należy stosować symbol A, 12.

Symbol może być umieszczony odwrotnie.

13. Rowerzyści

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do miejsca, w którym rowerzyści często wyjeżdżają na drogę lub przejeżdżają przez nią, należy stosować symbol A, 13.

Symbol może być umieszczony odwrotnie.

14. Uwaga na zwierzęta

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do odcinka drogi, na którym istnieje szczególne niebezpieczeństwo z powodu przechodzenia przez jezdnię zwierząt, należy stosować symbol przedstawiający sylwetkę najczęściej spotykanego rodzaju zwierzęcia domowego lub dzikiego, na przykład gdy chodzi o zwierzęta domowe - symbol A, 14^a, a zwierzęta dzikie - symbol A, 14^b.

Symbol może być umieszczony odwrotnie.

15. Roboty na drodze

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do odcinka drogi, na którym są w toku roboty drogowe, należy stosować symbol A, 15.

16. Sygnały świetlne

Jeżeli istnieje konieczność uprzedzenia o zbliżaniu się do odcinka drogi, na którym ruch drogowy jest kierowany za pomocą trójbarwnej sygnalizacji świetlnej, ponieważ użytkownicy drogi mogą raczej nie spodziewać się takiego odcinka, należy stosować symbol A, 16. Istnieją trzy wzory symbolu A, 16: A, 16^a, A, 16^b, A, 16^c, które odpowiadają rozmieszczeniu świateł w systemie trójbarwnym opisanym w artykule 23 ustępy 4-6 niniejszej konwencji. Symbol ten jest w trzech kolorach, odpowiadających barwom świateł, i ostrzega o zbliżaniu się do tych świateł.

17. Lotnisko

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do odcinka drogi, nad którym na niedużej wysokości mogą przelatywać samoloty startujące lub lądujące na lotnisku, należy stosować symbol A, 17.

Symbol może być umieszczony odwrotnie.

18. Boczny wiatr

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do odcinka drogi, na którym często wieją silne boczne wiatry, należy stosować symbol A, 18.

Symbol może być umieszczony odwrotnie.

19. Odcinek jezdni o ruchu dwukierunkowym

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do odcinka drogi, na którym tymczasowo lub na stałe odbywa się ruch dwukierunkowy na tej samej jezdni, podczas gdy na poprzednim odcinku ruch odbywał się na drodze jednokierunkowej lub na drodze o kilku jezdniach przeznaczonych do ruchu jednokierunkowego, należy stosować symbol A, 19.

Znak zawierający ten symbol powinien być powtórzony na początku tego odcinka oraz w ciągu odcinka tak często, jak to będzie konieczne. W przypadku ruchu lewostronnego strzałki powinny być umieszczone odwrotnie.

20. Inne niebezpieczeństwo

W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do odcinka drogi, na którym istnieje inne niebezpieczeństwo aniżeli wymienione wyżej w ustępach 1 do 19 lub w załącznikach 2 i 3, należy stosować symbol A, 20.

Umawiające się Strony mogą jednak przyjąć inne obrazowe symbole zgodnie z postanowieniami artykułu 3 ustępu 1 litera a) punkt ii) niniejszej konwencji.

Znak A, 20 może być stosowany w szczególności w celu uprzedzenia o zbliżaniu się do skrzyżowania z torami kolejowymi, na których ruch kolejowy odbywa się z niewielką szybkością, a jednocześnie ruch drogowy jest regulowany przez pracownika kolejowego podającego ręką niezbędne sygnały.

Załącznik Nr  2

ZNAKI REGULUJĄCE PIERWSZEŃSTWO NA SKRZYŻOWANIACH, ZNAKI OSTRZEGAWCZE UMIESZCZONE W POBLIŻU SKRZYŻOWAŃ I ZNAKI REGULUJĄCE PIERWSZEŃSTWO NA WĄSKICH ODCINKACH DROGI

Uwaga: Jeżeli na skrzyżowaniu obejmującym drogę z pierwszeństwem kierunek tej drogi ulega zmianie, pod znakami ostrzegawczymi uprzedzającymi o skrzyżowaniu albo znakami regulującymi na nim pierwszeństwo lub niezależnie od tego, czy są one umieszczone na skrzyżowaniu, może być umieszczona tablica pokazująca na schemacie skrzyżowania trasę drogi z pierwszeństwem.

Część A. Znaki regulujące pierwszeństwo na skrzyżowaniach

1. Znak "Ustąp pierwszeństwa"

Znakiem "Ustąp pierwszeństwa" jest znak B, 1. Ma on kształt trójkąta równobocznego, którego jeden bok jest poziomy, a przeciwległy wierzchołek jest skierowany ku dołowi; tło znaku jest białe lub żółte, a obrzeże czerwone; na znaku nie ma symbolu.

Długość boku trójkąta znaku o wymiarach normalnych powinna wynosić około 0,90 m (3 stopy), a znaku o małych wymiarach nie powinna być mniejsza niż 0,60 m (2 stopy).

2. Znak "Stop"

Znakiem "Stop" jest znak B, 2 mający dwa wzory:

- wzór B, 2a jest ośmiokątny o czerwonym tle, na którym umieszcza się białymi literami napis "Stop" w języku angielskim lub w języku odnośnego państwa; wysokość napisu powinna wynosić co najmniej jedną trzecią wysokości tarczy znaku;

- wzór B, 2b powinien być okrągły o białym lub żółtym tle oraz czerwonym obrzeżu; wewnątrz jest umieszczony znak B, 1 bez napisu, a ponadto w górnej części dużymi czarnymi lub ciemnoniebieskimi literami napis "Stop" w języku angielskim albo w języku odnośnego państwa.

Wysokość znaku B, 2a o wymiarach normalnych i średnica znaku B, 2b o wymiarach normalnych powinna wynosić około 0,90 m (3 stopy), a odpowiednio znaków o małych wymiarach nie mniej niż 0,60 m (2 stopy).

Sprawę wyboru między wzorami B, 2a lub B, 2b reguluje artykuł 5 ustęp 2 i artykuł 10 ustęp 3 konwencji.

3. Znak "Droga z pierwszeństwem"

Znakiem "Droga z pierwszeństwem" jest znak B, 3. Ma on kształt kwadratu, którego jedna przekątna jest pionowa. Obwódka kwadratu jest czarna; znak zawiera w środku żółty lub pomarańczowy kwadrat otoczony czarną obwódką; tło między dwoma kwadratami jest białe.

Długość boku znaku o normalnych wymiarach wynosi około 0,50 m (1 stopa 8 cali); długość boku znaku o małych wymiarach nie powinna być mniejsza niż 0,35 m (1 stopa 2 cale).

4. Znak "Koniec pierwszeństwa"

Znakiem "Koniec pierwszeństwa" jest znak B, 4. Znak ten składa się z opisanego wyżej znaku B, 3, na który naniesiony jest czarny lub szary pas przebiegający przez środek tarczy prostopadle do dolnego lewego i prawego górnego boku kwadratu albo wiele czarnych lub szarych równoległych linii tworzących taki pas.

Część B. Znaki ostrzegawcze w pobliżu skrzyżowań

1. Znaki

Znaki ostrzegawcze w pobliżu skrzyżowań powinny odpowiadać wzorom A^a lub A^b opisanym w części A załącznika 1.

2. Symbole

Symbole powinny być czarne lub ciemnoniebieskie.

a) W odniesieniu do symboli umieszczonych na znaku Aa lub Ab rozróżnia się następujące przypadki:

i) Skrzyżowanie, na którym obowiązuje pierwszeństwo określone przez obowiązującą w kraju ogólną zasadę pierwszeństwa. Należy stosować symbol A, 21a na znaku według wzoru Aa oraz symbol A, 21b na znaku według wzoru Ab.

Symbole A, 21^a i A, 21^b mogą być zastąpione przez symbole wyraźniej wskazujące charakter skrzyżowania, jak na przykład A, 21^c, A, 21^d, A, 21^e, A, 21^f i A, 21^g.

ii) Skrzyżowanie z drogą, której użytkownicy powinni ustąpić pierwszeństwa. Należy stosować symbol A, 22^a.

Symbol A, 22^a może być zastąpiony przez symbole wyraźniej wskazujące charakter skrzyżowania, jak na przykład A, 22^b i A, 22^c.

Symbole te mogą być stosowane na drodze tylko w takim przypadku, gdy na drodze lub drogach, z którymi ona tworzy skrzyżowanie, jest umieszczony znak B, 1 lub znak B, 2 albo gdy drogi są tego rodzaju (na przykład ścieżki lub drogi gruntowe), że na mocy ustawodawstwa krajowego kierujący, którzy nimi jadą, nawet w razie braku takich znaków są zobowiązani do ustąpienia pierwszeństwa przejazdu na skrzyżowaniu. Stosowanie tych symboli na drogach, na których jest umieszczony znak B, 3, powinno być ograniczone do niektórych wyjątkowych przypadków.

iii) skrzyżowanie z drogą, której użytkownikom należy ustąpić pierwszeństwa przejazdu.

Jeżeli na skrzyżowaniu jest umieszczony znak B, 1 "Ustąp pierwszeństwa", należy stosować symbol A, 23.

Jeżeli na skrzyżowaniu jest umieszczony znak B, 2 "Stop", należy użyć tego z dwóch symboli A, 24^a lub A, 24^b, który odpowiada umieszczonemu wzorowi znaku B, 2.

Zamiast znaku A^a z jego symbolami może być użyty znak B, 1 lub B, 2 zgodnie z artykułem 10 ustęp 6 niniejszej konwencji.

iv) Skrzyżowanie dróg o ruchu okrężnym. Należy stosować symbol A, 25.

W razie ruchu lewostronnego kierunek strzałek powinien być odwrócony.

b) Jeżeli ruch drogowy na skrzyżowaniu jest kierowany przez sygnalizację świetlną, jako uzupełnienie znaków, o których mowa w niniejszej części, lub zamiast tych znaków może być umieszczony znak Aa lub Ab z symbolem A, 16 opisanym w części B załącznika 1.

Część C. Znaki regulujące pierwszeństwo na wąskich odcinkach drogi

1. Znak wskazujący pierwszeństwo dla ruchu pojazdów nadjeżdżających z przeciwka.

Jeżeli na wąskim odcinku drogi, gdzie wymijanie jest utrudnione lub niemożliwe, ruch jest regulowany i jeżeli kierujący mogą wyraźnie widzieć całą długość odcinka zarówno w nocy, jak i w dzień, a regulowanie polega na przyznaniu pierwszeństwa jednemu z kierunków ruchu, a nie ma instalacji sygnalizacji świetlnej, należy umieścić od strony kierunku ruchu, który nie ma pierwszeństwa, frontem do ruchu znak B, 5 "Pierwszeństwo ruchu dla pojazdów nadjeżdżających z przeciwka". Znak ten oznajmia zakaz wjazdu na wąski odcinek drogi dopóty, dopóki nie będzie możliwy przejazd przez ten odcinek bez zmuszania do zatrzymania się pojazdów nadjeżdżających z przeciwka.

Znak ten powinien być okrągły o białym lub żółtym tle i z czerwonym obrzeżem, a strzałka wskazująca kierunek mający pierwszeństwo powinna być czarna, strzałka zaś oznaczająca drugi kierunek - czerwona.

W państwach, w których obowiązuje ruch lewostronny, strzałki symbolu powinny być umieszczone odwrotnie.

2. Znak wskazujący pierwszeństwo przed pojazdami nadjeżdżającymi z przeciwka.

W celu oznajmienia kierującym, że na wąskim odcinku drogi mają prawo pierwszeństwa przejazdu przed pojazdami zbliżającymi się z kierunku przeciwnego, należy stosować znak B, 6.

Znak ten powinien mieć kształt prostokąta o niebieskim tle; strzałka skierowana ku górze powinna być biała, a druga czerwona.

W razie ruchu lewostronnego umieszczenie strzałek symbolu powinno być odwrotne.

Jeżeli na drodze stosuje się znak B, 6, należy koniecznie umieścić z przeciwnej strony danego wąskiego odcinka drogi znak B, 5, przeznaczony dla pojazdów nadjeżdżających z drugiego kierunku.

Załącznik Nr  3

ZNAKI ODNOSZĄCE SIĘ DO PRZEJAZDÓW KOLEJOWYCH

Część A. Znaki ostrzegawcze

Znakiem, który należy stosować, jest znak A^a lub A^b, opisane w części A załącznika 1. Co się tyczy symbolu, który powinien być umieszczony na znaku, należy rozróżnić następujące przypadki:

a) W celu uprzedzenia o przejazdach kolejowych z zaporami lub półzaporami ustawionymi na przemian po obu stronach torów kolejowych powinien być stosowany symbol A, 26.

b) W celu uprzedzenia o innych przejazdach kolejowych powinien być stosowany symbol A, 27, który ma dwa wzory: A, 27a i A, 27b.

c) W celu uprzedzenia o zbliżaniu się do skrzyżowania z torami tramwajowymi, pod warunkiem że nie jest to skrzyżowanie określone w artykule 1 niniejszej konwencji, może być stosowany symbol A, 28.

Uwaga: Jeżeli uznaje się za potrzebne uprzedzenie o skrzyżowaniu drogi z torami kolejowymi, na których zarówno ruch kolejowy jest prowadzony z bardzo małą szybkością, jak i ruch drogowy jest regulowany przez pracownika kolejowego, dającego ręką niezbędne sygnały, należy stosować znak A, 20, opisany w części B załącznika 1.

Część B. Znaki umieszczane bezpośrednio przed przejazdami kolejowymi

Są trzy wzory znaku B, 7, o którym mowa w artykule 35 ustęp 2 konwencji: B, 7^a, B, 7^b i B, 7^c.

Wzory B, 7^a i B, 7^b mają białe lub żółte tło i czerwone lub czarne obrzeże; wzór B, 7^c ma białe lub żółte tło i czarne obrzeże; napis na wzorze B, 7^c jest czarny. Wzór B, 7^b powinien być stosowany tylko w przypadku, gdy linia kolejowa jest co najmniej dwutorowa; w razie stosowania wzoru B, 7^c, dodatkowa tablica powinna być umieszczona tylko wówczas, gdy linia kolejowa jest co najmniej dwutorowa i w tym przypadku na tablicy powinna być wskazana liczba torów.

Normalna długość ramion krzyża powinna wynosić co najmniej 1,20 m (4 stopy). W razie braku dostatecznego miejsca, znak ten może być umieszczony w taki sposób, aby jego ramiona były skierowane ku górze i ku dołowi.

Część C. Dodatkowe znaki przed przejazdami kolejowymi

Tablicami, o których mowa w artykule 35 ustęp 3 niniejszej konwencji, są znaki A, 29^a, A, 29^b i A, 29^c. Pasy powinny być nachylone w dół w kierunku jezdni.

Nad znakiem A, 29^b i A, 29^c może być umieszczony w ten sam sposób jak nad znakiem A, 29^a znak ostrzegawczy, uprzedzający o przejeździe kolejowym.

Załącznik Nr  4

ZNAKI PORZĄDKOWE, Z WYJĄTKIEM ZNAKÓW DOTYCZĄCYCH PIERWSZEŃSTWA, ZATRZYMANIA I POSTOJU

Uwaga: Znaki regulujące pierwszeństwo - patrz załącznik 2; znaki dotyczące zatrzymania i postoju - patrz załącznik 6.

Część A. Znaki zakazu lub ograniczenia

1. Charakterystyka znaków i symboli

a) Znaki zakazu lub ograniczenia są okrągłe; ich średnica powinna wynosić co najmniej 0,60 m (2 stopy) poza obszarami zabudowanymi i co najmniej 0,40 m (16 cali) na obszarach zabudowanych.

b) Oprócz wyjątków ściśle określonych niżej przy opisie odpowiednich znaków, znaki zakazu i ograniczenia powinny mieć białe lub żółte tło i szerokie czerwone obrzeże; symbole, a także napisy, jeżeli się je stosuje, powinny być czarne lub ciemnoniebieskie, a ukośne pasy, jeżeli się je stosuje, powinny być czerwone i nachylone od góry ku dołowi, poczynając od lewej strony.

2. Opis znaków

a) Zakaz i ograniczenie wjazdu

i) W celu oznajmienia zakazu wjazdu wszelkich pojazdów należy stosować znak C, 1 "Zakaz wjazdu", który ma dwa wzory: C, 1a i C, 1b.

ii) W celu oznajmienia zakazu wszelkiego ruchu pojazdów w obu kierunkach należy stosować znak C, 2 "Zakaz ruchu w obu kierunkach".

iii) W celu oznajmienia zakazu ruchu określonego rodzaju pojazdów lub użytkowników drogi należy stosować znak zawierający jako symbol sylwetkę pojazdów lub użytkowników drogi, których wjazd jest zabroniony. Znaki: C, 3^a, C, 3^b, C, 3^d, C, 3^e, C, 3^f, C, 3^g, C, 3^h, C, 3ⁱ i C, 3^k mają następujące znaczenie:

C, 3^a "Zakaz wjazdu wszelkich pojazdów motorowych, z wyjątkiem dwukołowych motocykli bez bocznego wózka";

C, 3^b "Zakaz wjazdu motocykli";

C, 3^c "Zakaz wjazdu rowerów";

C, 3^d "Zakaz wjazdu motorowerów";

C, 3^e "Zakaz wjazdu pojazdów ciężarowych".

Liczba określająca ciężar pojazdu, napisana jasną barwą na sylwetce pojazdu lub zgodnie z artykułem 8 ustęp 4 konwencji na dodatkowej tabliczce umieszczonej pod znakiem C, 3^e, oznacza, że zakaz stosuje się tylko w tym przypadku, gdy największy dopuszczalny ciężar pojazdu lub zespołu pojazdów przekracza tę liczbę.

C, 3^f "Zakaz wjazdu wszelkich pojazdów motorowych ciągnących przyczepę oprócz naczepy lub przyczepy jednoosiowej".

Liczba określająca ciężar pojazdu, napisana jasną barwą na sylwetce przyczepy lub zgodnie z artykułem 8 ustęp 4 konwencji na dodatkowej tabliczce umieszczonej pod znakiem C, 3^f, oznacza, że zakaz stosuje się tylko w tym przypadku, gdy największy dopuszczalny ciężar przyczepy przekracza tę liczbę.

Umawiające się Strony mogą, jeżeli uznają to za celowe, zastąpić w symbolu sylwetkę tylnej części samochodu ciężarowego sylwetką tylnej części samochodu osobowego, a sylwetkę narysowanej przyczepy - sylwetką innej przyczepy, która może być połączona z samochodem osobowym.

C, 3^g "Zakaz ruchu pieszych";

C, 3^h "Zakaz wjazdu pojazdów zaprzęgowych";

C, 3^j "Zakaz wjazdu wózków ręcznych";

C, 3^k "Zakaz wjazdu ciągników rolniczych".

Uwaga: Umawiające się Strony mogą przyjąć zasadę niestosowania na znakach C, 3^a do C, 3^k ukośnego czerwonego pasa łączącego lewą górną część znaku z jej prawą dolną częścią lub - jeżeli to nie spowoduje pogorszenia widoczności i czytelności znaku - nie przerywać tego pasa w miejscu, gdzie przecina on symbol.

iv) W celu oznajmienia zakazu wjazdu dla kilku rodzajów pojazdów lub użytkowników drogi możne stosować taką liczbę znaków zakazu, ile jest rodzajów pojazdów, dla których istnieje zakaz wjazdu, lub jeden znak zakazu z umieszczonymi na nim sylwetkami różnych pojazdów lub użytkowników drogi, których obowiązuje zakaz wjazdu. Znaki: C, 4^a "Zakaz wjazdu wszelkich pojazdów motorowych" i C, 4^b "Zakaz wjazdu wszelkich pojazdów motorowych i pojazdów zaprzęgowych" są przykładem takich znaków.

Nie należy ustawiać znaków zawierających więcej niż dwie sylwetki poza obszarami zabudowanymi, a znaków zawierających więcej niż trzy sylwetki na obszarach zabudowanych.

v) W celu oznajmienia zakazu wjazdu pojazdów, których masa lub rozmiary przekraczają określone granice, należy stosować następujące znaki:

C, 5 "Zakaz wjazdu pojazdów o całkowitej szerokości ponad ... metrów (... stóp);

C, 6 "Zakaz wjazdu pojazdów o całkowitej wysokości ponad ... metrów (... stóp);

C, 7 "Zakaz wjazdu pojazdów o masie całkowitej ponad ... ton";

C, 8 "Zakaz wjazdu pojazdów o nacisku osi większym niż ... ton";

C, 9 "Zakaz wjazdu pojazdów lub zespołów pojazdów o długości ponad ... metrów (... stóp).

vi) W celu oznajmienia zakazu ruchu pojazdów w odstępach między nimi mniejszych niż wskazane na znaku, należy stosować znak C, 10 "Zakaz jazdy pojazdów w odstępach mniejszych niż ... metrów (... jardów)".

b) Zakaz skręcania

W celu oznajmienia zakazu skręcania (w prawo lub w lewo w zależności od kierunku strzałki) należy stosować znak C, 11a "Zakaz skrętu w lewo" lub C, 11b "Zakaz skrętu w prawo".

c) Zakaz zawracania

W celu oznajmienia zakazu zawracania należy stosować znak C, 12 "Zakaz zawracania".

d) Zakaz wyprzedzania

i) W celu oznajmienia, że niezależnie od ogólnych przepisów obowiązujących w sprawie wyprzedzania istnieje zakaz wyprzedzania pojazdów motorowych innych niż dwukołowe motorowery i motocykle bez bocznego wózka, należy stosować znak C, 13a "Zakaz wyprzedzania".

Są dwa wzory tego znaku: C, 13aa i C, 13 ab.

ii) W celu oznajmienia, że obowiązuje zakaz wyprzedzania tylko przez samochody ciężarowe o największej dopuszczalnej masie przekraczającej 3,5 tony (7700 funtów), należy stosować znak C, 13b "Zakaz wyprzedzania przez samochody ciężarowe". Są dwa wzory tego znaku: "C, 13ba i C, 13 bb.

Napis na dodatkowej tablicy umieszczonej pod znakiem zgodnie z artykułem 8 ustęp 4 konwencji może ustalać największą dopuszczalną masę pojazdu, powyżej której zakaz obowiązuje.

iii) W razie ruchu lewostronnego barwy samochodów umieszczonych na znakach C, 13aa i C, 13ba należy odpowiednio zamienić.

e) Ograniczenie szybkości

W celu oznajmienia ograniczenia szybkości należy stosować znak C, 14 "Największa szybkość ograniczona do wskazanej liczbą". Liczba umieszczona na znaku wskazuje największą dozwoloną szybkość wyrażoną w jednostce miary najbardziej powszechnie używanej w danym kraju w celu wyznaczenia szybkości pojazdów. Z prawej strony poniżej liczby wskazującej szybkość może być dodane oznaczenie, na przykład "km" (kilometrów) lub "m" (mil).

W celu oznajmienia ograniczenia szybkości, odnoszącego się tylko do pojazdów, których dopuszczalna masa całkowita przekracza określoną liczbę, należy umieścić pod znakiem dodatkową tabliczkę zgodnie z artykułem 8 ustęp 4 konwencji.

f) Zakaz używania sygnałów dźwiękowych

W celu oznajmienia zakazu używania sygnałów dźwiękowych, z wyjątkiem przypadków, kiedy jest to konieczne dla uniknięcia wypadku, należy stosować znak C, 15 "Zakaz używania sygnałów dźwiękowych". Jeżeli ten znak nie został umieszczony przy wjeździe na obszar zabudowany w pobliżu znaku miejscowości lub w niewielkiej odległości za nim, powinien on być uzupełniony dodatkową tabliczką według wzoru 2, opisanego w załączniku 7, określającą długość odcinka, na którym obowiązuje zakaz. Zaleca się nie umieszczać tego zakazu przy wjeździe na obszary zabudowane, gdy jest wydany zakaz dla wszystkich obszarów zabudowanych, oraz przewidzieć, że przy wjeździe na obszar zabudowany tablica miejscowości oznajmia użytkownikom drogi, że począwszy od tego miejsca należy stosować przepisy ruchu drogowego obowiązujące w tym kraju na obszarach zabudowanych.

g) Zakaz przejazdu bez zatrzymania się

W celu oznajmienia bliskości urzędu celnego, gdzie zatrzymanie się jest obowiązkowe, należy stosować znak C, 16 "Zakaz przejazdu bez zatrzymania się". Odmiennie od postanowień artykułu 8 konwencji symbol tego znaku zawiera napis "Urząd celny"; pożądane jest umieszczenie tego napisu w dwu językach; Umawiające się Strony, które będą stosowały znaki C, 16, powinny dążyć do zawarcia porozumień regionalnych w celu stosowania tego napisu w tym samym języku na wszystkich umieszczonych przez nie znakach.

Ten sam znak może być również wykorzystany w celu wskazania kierującym innych zakazów przejazdu bez zatrzymania się; w tym przypadku napis "Urząd celny" powinien być zastąpiony innym bardzo zwięzłym napisem wskazującym przyczynę zatrzymania się.

h) Koniec zakazu lub ograniczenia

i) W celu wskazania miejsca, w którym wszystkie zakazy oznajmione przez znaki zakazu kierującym pojazdami w ruchu tracą moc, należy stosować znak C, 17a "Koniec wszystkich zakazów lokalnych dotyczących pojazdów w ruchu". Znak ten powinien mieć kształt okrągły o białym lub żółtym tle bez obrzeża albo tylko ze zwykłą czarną obwódką i zawierać ukośny pas biegnący od prawej strony z góry na dół, który może być czarny lub ciemnoniebieski lub składać się z równoległych linii czarnych lub szarych.

ii) W celu wskazania miejsca, gdzie dany zakaz lub ograniczenie oznajmione kierującym pojazdami w ruchu przez znak zakazu lub ograniczenia traci moc, należy stosować znak C, 17^b "Koniec ograniczenia szybkości", lub znak C, 17^c "Koniec zakazu wyprzedzania". Znaki te powinny być podobne do znaku C, 17^a, lecz powinny ponadto pokazywać w barwie jasnoszarej symbol zakazu lub ograniczenia, które utraciło moc.

Odmiennie od postanowień artykułu 6 ustęp 1 konwencji, znaki, o których mowa w niniejszym ustępie pod literą h), mogą być umieszczone na odwrotnej stronie zakazu lub ograniczenia przeznaczonego dla ruchu z przeciwnego kierunku.

Część B. Znaki nakazu

1. Ogólna charakterystyka znaków i symboli

a) Znaki nakazu są okrągłe; ich średnica nie powinna być mniejsza niż 0,60 m (2 stopy) poza obszarami zabudowanymi i nie mniejsza niż 0,40 m (16 cali) na obszarach zabudowanych. Znaki o średnicy nie mniejszej niż 0,30 m (12 cali) mogą być jednak stosowane w połączeniu z sygnałami świetlnymi lub umieszczane na pachołkach wysepek bezpieczeństwa.

b) W braku odmiennych postanowień znaki te są barwy niebieskiej, a symbole są białe lub jasnej barwy, albo też znaki są białe z czerwoną obwódką, a symbole są czarne.

2. Opis znaków

a) Nakazany kierunek jazdy

W celu oznajmienia kierunku, w którym pojazdy są obowiązane jechać, lub jedynych kierunków, które pojazdy mogą obrać, należy stosować wzór D, 1a znaku D, 1 "Nakazany kierunek jazdy", w którym strzałka lub strzałki powinny być skierowane w odpowiednim kierunku lub w odpowiednich kierunkach. Jednakże w odstępstwie od postanowień ustępu 1 niniejszej części B, zamiast znaku D, 1a może być stosowany znak D, 1b; znak D, 1b jest czarny z białą obwódką i białym symbolem.

b) Nakazany kierunek omijania

Znak D, 2 "Nakazany kierunek omijania" umieszczony odmiennie od postanowień artykułu 6 ustęp 1 konwencji na wysepce bezpieczeństwa lub przed przeszkodą na jezdni oznajmia, że pojazdy powinny omijać wysepkę bezpieczeństwa lub przeszkodę od strony wskazanej przez strzałkę.

c) Nakazany ruch okrężny

Znak D, 3 "Nakazany ruch okrężny" oznajmia kierującym, że są obowiązani przestrzegać zasad dotyczących ruchu okrężnego.

W razie ruchu lewostronnego, kierunek strzałek powinien być odwrócony.

d) Droga dla rowerów

Znak D, 4 "Droga dla rowerów" oznajmia rowerzystom, że są obowiązani do jazdy po drodze dla rowerów, przy wjeździe na którą jest on umieszczony, a kierującym innymi pojazdami, że nie są uprawnieni do korzystania z tej drogi. Jeżeli jednak ustawodawstwo krajowe to przewiduje lub jeżeli jest to nakazane za pomocą dodatkowej tabliczki zawierającej napis albo symbol znaku C, 3d, również kierujący motorowerami są obowiązani do jazdy po tej drodze.

e) Droga dla pieszych

Znak D, 5 "Droga dla pieszych" oznajmia pieszym, że są obowiązani do korzystania z drogi, przy wejściu na którą jest on umieszczony, a pozostałym użytkownikom drogi, że nie są uprawnieni do korzystania z tej drogi.

f) Droga dla jeźdźców

Znak D, 6 "Droga dla jeźdźców" oznajmia jeźdźcom, że są obowiązani do korzystania z drogi, przy wjeździe na którą jest on umieszczony, a pozostałym użytkownikom drogi, że nie są uprawnieni do korzystania z tej drogi.

g) Nakazana szybkość minimalna

Znak D, 7 "Nakazana szybkość minimalna" oznajmia, że pojazdy znajdujące się w ruchu na drodze, przy wjeździe na którą jest on umieszczony, są obowiązane jechać co najmniej z szybkością wskazaną; liczba umieszczona na znaku wskazuje tę szybkość w jednostce miary najbardziej powszechnie używanej w danym kraju w celu wyznaczenia szybkości jazdy pojazdów. Z prawej strony liczby wskazującej szybkość może być dodane oznaczenie, na przykład "km" (kilometrów) lub "m" (mil).

h) Koniec nakazanej szybkości minimalnej

Znak D, 8 "Koniec nakazanej szybkości minimalnej" wskazuje koniec nakazanej szybkości minimalnej, przepisanej przez znak D, 7. Znak D, 8 jest identyczny ze znakiem D, 7, lecz jest przekreślony ukośnym czerwonym pasem przebiegającym od prawego górnego do lewego dolnego brzegu znaku.

i) Nakaz stosowania łańcuchów przeciwśniegowych

Znak D, 9 "Nakaz stosowania łańcuchów przeciwśniegowych" wskazuje, że pojazdy jadące po drodze, przy wjeździe na którą jest on umieszczony, powinny mieć łańcuchy przeciwśniegowe założone co najmniej na dwóch kołach napędowych.

Załącznik Nr  5

ZNAKI INFORMACYJNE, Z WYJĄTKIEM ZNAKÓW DOTYCZĄCYCH POSTOJU

Uwaga: W sprawie znaków informacyjnych dotyczących postoju - patrz załącznik 6.

Ogólna charakterystyka znaków i symboli części A do F

(w sprawie charakterystyki znaków i symboli części G - patrz część G).

1. Znaki informacyjne są z reguły prostokątne; jednakże znaki drogowskazowe mogą mieć kształt wydłużonego prostokąta z dłuższym bokiem poziomym, zakończonym ostrzem strzałki.

2. Znaki informacyjne mają symbole lub napisy białe lub jasnej barwy na ciemnym tle albo symbole lub napisy ciemnej barwy na tle białym lub jasnej barwy; barwa czerwona może być używana tylko wyjątkowo i nie powinna nigdy przeważać.

Część A. Znaki uprzedzające

1. Ogólny przypadek

Przykłady uprzedzających znaków kierunkowych: E, 1a, E, 1b i E, 1c. Znaki te mają barwę niebieską, białą i czarną.

2. Szczególne przypadki

a) Przykłady znaków uprzedzających: "Droga bez przejazdu" E, 2a i E, 2b.

b) Przykład znaku uprzedzającego o objeździe, którym należy jechać, aby skręcić w lewo w przypadku, gdy skręt w lewo jest zabroniony na następnym skrzyżowaniu: E, 3.

c) Przykład znaku uprzedzającego o segregacji ruchu przed skrzyżowaniami dróg o wielu pasmach ruchu: E, 4.

Część B. Znaki drogowskazowe

1. Przykłady znaków wskazujących kierunek dojazdu do miejscowości: E, 5a, E, 5b, E, 5c i E, 5d.

2. Przykłady znaków wskazujących kierunek dojazdu na lotnisko: E, 6a, E, 6b i E, 6c.

3. Znak E, 7 wskazuje kierunek dojazdu na teren kempingowy.

4. Znak E, 8 wskazuje kierunek dojazdu do schroniska dla młodzieży.

Część C. Znaki lokalizacji

Dłuższy bok prostokątnej tablicy tworzącej ten znak jest poziomy.

1. Przykłady znaków wskazujących początek obszaru zabudowanego: E, 9a i E, 9b.

2. Przykłady znaków wskazujących koniec obszaru zabudowanego: E, 9c i E, 9d.

W odstępstwie od postanowień artykułu 6 ustęp 1 konwencji znaki te mogą być umieszczone na odwrotnej stronie znaków lokalizacji obszaru zabudowanego.

Część D. Znaki potwierdzenia drogi

Znak E, 10 jest przykładem znaku potwierdzenia drogi. W odstępstwie od postanowień artykułu 6 ustęp 1 konwencji znaki te mogą być umieszczone na odwrotnej stronie innego znaku przeznaczonego dla ruchu z przeciwnego kierunku.

Część E. Przejście dla pieszych

Znak E, 11^a "Przejście dla pieszych" jest używany dla wskazania pieszym i kierującym miejsca przejścia dla pieszych.

Tarcza jest barwy niebieskiej lub czarnej, trójkąt jest biały lub żółty, a symbol jest czarny lub ciemnoniebieski; symbol jest symbolem A, 11.

Może być jednak używany również znak E, 11^b w kształcie nieregularnego pięciokąta o tle niebieskim i białym symbolu.

Część F. Inne znaki dające wskazówki przydatne dla kierujących pojazdami

Znaki te mają tło niebieskie.

1. Znak "Szpital"

Znak ten powinien być używany w celu wskazania kierującym pojazdami, że należy zachować środki ostrożności, których wymaga bliskość zakładów leczniczych, w szczególności należy w miarę możliwości unikać hałasu. Są dwa wzory tego znaku: E, 12^a i E, 12^b.

Czerwony krzyż znajdujący się na znaku E, 12^b może być zastąpiony przez jeden z symboli, o których mowa w ustępie 2 litera a) części G.

2. Znak "Droga jednokierunkowa"

Dwa różne znaki "Droga jednokierunkowa" mogą być umieszczone, w razie gdy uważa się za konieczne potwierdzenie użytkownikom drogi, że znajdują się na drodze o jednym kierunku ruchu:

a) znak E, 13a umieszczony w przybliżeniu prostopadle do osi jezdni; tablica znaku jest kwadratowa;

b) znak E, 13b umieszczony prawie równolegle do osi jezdni; tablica znaku ma kształt wydłużonego prostokąta, którego dłuższy bok jest poziomy. Napis "jeden kierunek ruchu" może być umieszczony na strzałce znaku E, 13b w języku narodowym lub w jednym z języków narodowych danego kraju.

Znaki E, 13a i E, 13b mogą być umieszczone niezależnie od umieszczenia znaków zakazu lub nakazu przed wjazdem na ulicę.

3. Znak "Droga bez przejazdu"

Znak E, 14 "Droga bez przejazdu" umieszczony przy wjeździe na drogę wskazuje, że ta droga nie ma wylotu.

4. Znaki oznajmiające wjazd na autostradę lub wyjazd z autostrady.

Znak E, 15 "Autostrada" powinien być umieszczony w miejscu, od którego należy stosować się do specjalnych zasad ruchu obowiązujących na autostradach. Znak E, 16 "Koniec autostrady" powinien być umieszczony w miejscu, w którym te zasady przestają obowiązywać.

Znak E, 16 może być również używany i powtarzany w celu uprzedzenia o zbliżaniu się do końca autostrady; na każdym znaku umieszczonym w ten sposób należy u dołu uwidocznić odległość od miejsca jego umieszczenia do końca autostrady.

5. Znaki oznajmiające wjazd na drogę lub wyjazd z drogi, na której obowiązują te same zasady ruchu co na autostradzie.

Znak E, 17 "Droga dla pojazdów samochodowych" powinien być umieszczony w miejscu, od którego należy stosować się do specjalnych zasad ruchu na drogach nie będących autostradami, lecz drogami przeznaczonymi wyłącznie do ruchu pojazdów samochodowych i nie mającymi dostępu do przyległych posiadłości. Dodatkowa tabliczka umieszczona pod znakiem E, 17 może wskazywać, że w drodze wyjątku dozwolony jest dostęp pojazdów samochodowych do przyległych posiadłości.

Znak E, 18 "Koniec drogi dla pojazdów samochodowych" może być również używany i powtarzany w celu uprzedzenia o zbliżaniu się do końca tej drogi; na każdym takim umieszczonym znaku należy w dolnej jego części uwidocznić odległość od miejsca jego umieszczenia do końca drogi.

6. Znaki oznajmiające przystanek autobusowy lub tramwajowy.

E, 19 "Przystanek autobusowy" i E, 20 "Przystanek tramwajowy".

7. Znak "Przejezdność drogi"

Znak E, 21 "Przejezdność drogi" powinien być stosowany w celu wskazania, czy droga górska, szczególnie na przejeździe przez przełęcz, jest otwarta lub zamknięta; znak ten należy umieszczać przy wjeździe na drogę lub na drogi prowadzące do danego przejazdu.

Nazwa przejazdu (przełęczy) jest napisana białymi literami. Na znaku nazwa "Furka" jest podana jako przykład.

Tabliczki 1, 2 i 3 są ruchome.

Jeżeli przejazd jest zamknięty, tabliczka 1 jest czerwona i ma napis "Zamknięty"; jeżeli przejazd jest otwarty, tabliczka jest zielona i ma napis "Otwarty". Napisy powinny być białe i najlepiej w kilku językach.

Tabliczki 2 i 3 mają tło białe z czerwonymi napisami i symbolami.

Jeżeli przejazd jest otwarty, tabliczka 3 nie zawiera żadnej informacji, a tabliczka 2, w zależności od stanu drogi, albo nie daje żadnej informacji, albo pokazuje znak D, 9 "Nakaz stosowania łańcuchów przeciwśniegowych", albo też pokazuje symbol E, 22 - "Zalecane stosowanie łańcuchów lub opon przeciwśniegowych"; symbol ten powinien być czarny.

Jeżeli przejazd jest zamknięty, tabliczka 3 pokazuje nazwę miejscowości, do której droga jest otwarta, a tabliczka 2, zależnie od stanu drogi, albo napis "Otwarty", albo też symbol E, 22 lub znak D, 9.

Część G. Znaki wskazujące urządzenia, które mogą być pożyteczne dla użytkowników drogi

1. Charakterystyka znaków i symboli tej części

a) Znaki F mają tło niebieskie lub zielone; wewnątrz znajduje się prostokąt biały lub jasnożółty, na którym widnieje symbol.

b) Na niebieskim lub zielonym pasie u podstawy znaku może znajdować się biały napis wskazujący odległość od określonego urządzenia lub wjazdu na drogę, która do niego prowadzi; na znaku, na którym widnieje symbol F, 5, może w ten sam sposób być zamieszczony napis "Hotel" lub "Motel". Znaki mogą być również umieszczone przy wjeździe na drogę, która prowadzi do urządzenia, i wtedy mogą zawierać białą strzałkę kierunkową, umieszczoną w dolnej niebieskiej lub zielonej części znaku. Symbol jest czarny lub ciemnoniebieski, z wyjątkiem symboli F, 1a; F, 1b i F, 1c, które są czerwone.

2. Opis symboli

a) Symbole "Punkt pierwszej pomocy"

W celu wskazania punktów pierwszej pomocy należy stosować symbole używane w odpowiednich państwach. Symbole te powinny być czerwone. Przykładami takich symboli są: F, 1a, F, 1b i F, 1c.

b) Różne symbole

F, 2 "Stacja obsługi";

F, 3 "Telefon";

F, 4 "Stacja paliwowa";

F, 5 "Hotel" lub "Motel";

F, 6 "Restauracja";

F, 7 "Bufet" lub "Kawiarnia";

F, 8 "Miejsce urządzone na biwak";

F, 9 "Punkt wyjściowy wycieczek pieszych";

F, 10 "Kemping";

F, 11 "Teren dla przyczep kempingowych";

F, 12 "Kemping i teren dla przyczep kempingowych";

F, 13 "Schronisko dla młodzieży".

Załącznik Nr  6

ZNAKI DOTYCZĄCE ZATRZYMANIA I POSTOJU

Część A. Znaki zakazujące lub ograniczające zatrzymanie lub postój

Ogólna charakterystyka znaków i symboli

Znaki te są okrągłe; ich średnica nie powinna być mniejsza niż 0,60 m (2 stopy) poza obszarami zabudowanymi i nie mniejsza niż 0,25 m (10 cali) na obszarach zabudowanych. Z wyjątkiem odmiennych wskazań w niniejszym załączniku, tło znaku jest niebieskie, a obrzeże i ukośne pasy są czerwone.

Opis znaków

1. a) W celu wskazania miejsc, na których postój jest zabroniony, należy stosować znak C, 18 "Zakaz postoju"; w celu wskazania miejsc, w których zatrzymanie i postój są zabronione, należy stosować znak C, 19 "Zakaz zatrzymania i postoju".

b) Znak C, 18 może być zastąpiony okrągłym znakiem z czerwonym obrzeżem i czerwonym pasem poprzecznym oraz z uwidocznioną na białym lub żółtym tle czarną literą lub ideogramem, które w danym Państwie oznaczają postój.

c) Napisy na dodatkowej tabliczce umieszczonej pod znakiem mogą ograniczać zakres zakazu przez wskazanie, zależnie od przypadku,

i) dni tygodnia lub miesiąca albo godziny doby, w których zakaz obowiązuje,

ii) czasu, powyżej którego znak C, 18 zabrania postoju albo powyżej którego znak C, 19 zabrania zatrzymania i postoju,

iii) wyjątki dotyczące niektórych kategorii użytkowników drogi.

d) Napisy dotyczące czasu, powyżej którego postój lub zatrzymanie są zabronione, mogą być umieszczone nie na dodatkowej tabliczce, lecz na znaku w dolnej części czerwonego otoku.

2. a) W razie gdy postój jest dozwolony na zmianę po jednej i po drugiej stronie drogi, należy używać, zamiast znaku C, 18 znaków C, 20a i C, 20b "Postój przemienny".

b) Zakaz postoju obowiązuje po stronie znaku C, 20^a w dni nieparzyste, a po stronie znaku C, 20^b - w dni parzyste; godzina zmiany postoju powinna być ustalona przez ustawodawstwo krajowe, i nie jest konieczne, aby następowała o północy. Ustawodawstwo krajowe może również ustalić inne niż codzienne okresy przemienności postoju; cyfry I i II na znaku zastępuje się wówczas przez okresy przemienności, na przykład 1-15 i 16-31 przy zmianach 1 i 16 każdego miesiąca.

c) Znak C, 18, uzupełniony napisami zgodnie z postanowieniami artykułu 8 ustęp 4 konwencji, może być używany przez państwa, które nie przyjmą znaków C, 19, C, 20^a i C, 20^b.

3. a) Z wyjątkiem szczególnych przypadków, znaki powinny być ustawione w ten sposób, aby ich tarcze były prostopadłe do osi drogi lub nieznacznie nachylone w stosunku do prostopadłej płaszczyzny tej osi.

b) Wszystkie zakazy i ograniczenia postoju obowiązują tylko w odniesieniu do tej strony jezdni, na której znaki są ustawione.

c) Z wyjątkiem odmiennych wskazań, które mogą być dawane albo na dodatkowej tabliczce zgodnej ze wzorem 2 załącznika 7 i wskazującej odcinek drogi, na którym obowiązuje zakaz, albo zgodnie z przepisami zamieszczonymi niżej pod literą e), zakazy obowiązują od znaku aż do najbliższego wylotu drogi.

d) Pod znakiem umieszczonym w miejscu, gdzie zaczyna się zakaz, może być użyta dodatkowa tabliczka zgodna ze wzorem 3^a lub 4^a, wskazanym w załączniku 7. Pod znakami powtarzającymi zakaz może być umieszczona dodatkowa tabliczka zgodna ze wzorem 3^b lub 4^b, wskazanym w załączniku 7. W miejscu, gdzie kończy się zakaz, może być umieszczony jeszcze jeden znak zakazu z dodatkową tabliczką, zgodną ze wzorem 3^c lub 4^c, wskazanym w załączniku 7. Tabliczki według wzoru 3 powinny być umieszczone równolegle do osi drogi, a tabliczki według wzoru 4 - prostopadle do niej. Jeżeli na tabliczkach wzoru 3 są ewentualnie podane długości odcinków drogi, to są to długości obowiązywania zakazu w kierunku wskazanym przez strzałkę.

e) Jeżeli zakaz kończy się przed najbliższym wylotem drogi, należy umieścić znak z dodatkową tabliczką opisaną powyżej pod literą d), oznajmiającą koniec zakazu. Jeżeli jednak zakaz obowiązuje tylko na krótkim odcinku, to w takim przypadku można umieścić tylko jeden znak zawierający:

- w czerwonym obrzeżu wskazanie długości odcinka, na którym obowiązuje zakaz, albo

- dodatkową tabliczkę według wzoru 3.

f) W miejscach wyposażonych w parkomierze, ich obecność oznacza, że postój jest płatny i że okres trwania postoju jest ograniczony do okresu, w którym licznik mierzy czas.

g) W strefach, w których czas trwania postoju jest ograniczony, lecz postój nie jest płatny, ograniczenie to może być oznajmione pasem o barwie niebieskiej, umieszczonym na wysokości około 2 m na stojących przy drodze słupach oświetleniowych, drzewach itp., lub liniami na poboczach jezdni, zamiast oznajmiania ograniczenia za pomocą znaków C, 18 uzupełnionych dodatkową tabliczką.

4. W celu wskazania na obszarach zabudowanych wjazdu do strefy, na której każdy postój - bez względu na to, czy jest płatny, czy też nie - jest ograniczony w czasie, może być umieszczony znak C, 21 "Strefa ograniczonego postoju". Tło tego znaku, na którym mieści się znak C, 18, powinno być jasnej barwy. Znak C, 18 może być zastąpiony znakiem E, 23; w tym przypadku tło może być niebieskie.

W dolnej części tablicy może być dodatkowo uwidoczniona okrągła tarcza postojowa lub parkomierz, w celu wskazania sposobów ograniczenia postoju w strefie.

W razie potrzeby mogą być na samym znaku lub na dodatkowej tabliczce umieszczonej poniżej znaku C, 21 wskazane dni i godziny doby, podczas których obowiązuje to ograniczenie.

Część B. Znaki dające pożyteczne wskazówki dotyczące postoju

1. Znak "Postój"

Znak E, 23 "Postój", który może być umieszczony równolegle do osi drogi, wskazuje miejsce dozwolone na postój pojazdów. Tablica jest kwadratowa. Na tablicy należy umieścić literę lub ideogram, używane w danym Państwie w celu wskazania postoju. Tło znaku powinno być niebieskie.

Na dodatkowej tablicy umieszczonej pod znakiem albo na samym znaku symbole lub napisy mogą wskazywać kierunek, w którym znajduje się miejsce postoju, lub kategorie pojazdów, dla których postój jest przeznaczony; napisy takie mogą również ograniczać dozwolony czas postoju.

2. Znak wskazujący wyjazd ze strefy, w której postój jest ograniczony

Do wskazania na obszarach zabudowanych wyjazdów ze strefy, w której każdy postój jest ograniczony w czasie i do której wjazd jest oznaczony znakiem C, 21 zawierającym znak C, 18, należy używać znaku E, 24. Znak ten stanowi kwadrat jasnej barwy, na którym jest wpisany znak C, 18 o barwie jasnoszarej i ukośny pas czarny lub ciemnoszary albo równoległe linie czarne lub szare tworzące taki pas. Jeżeli wjazdy do strefy są oznaczone znakami C, 21 zawierającymi znak E, 23, wyjazdy mogą być oznaczone tablicą z ukośnym czarnym lub ciemnoszarym pasem albo czarnymi lub szarymi liniami tworzącymi taki pas oraz okrągłą tarczą postoju na jasnym tle.

Załącznik Nr  7

TABLICZKI DODATKOWE

1. Tabliczki te mają bądź tło białe albo żółte z obwódką czarną, ciemnoniebieską lub czerwoną, a odległość lub długość jest wtedy napisana barwą czarną lub ciemnoniebieską, bądź tło czarne lub ciemnoniebieskie, z obwódką białą, żółtą lub czerwoną, a odległość lub długość jest wtedy napisana barwą białą lub żółtą.

2. a) Dodatkowe tabliczki "Wzór 1" wskazują odległość między znakiem a początkiem niebezpiecznego odcinka drogi lub strefy, w której obrębie stosuje się przepis.

b) Dodatkowe tabliczki "Wzór 2" wskazują długość niebezpiecznego odcinka drogi lub strefy, w której obrębie stosuje się przepis.

c) Dodatkowe tabliczki umieszczane są pod znakami. Jednakże w odniesieniu do znaków ostrzegawczych wzoru Ab wskazania przewidziane do podawania na dodatkowych tabliczkach mogą być umieszczane w dolnej części znaku.

3. Dodatkowymi tabliczkami "Wzoru 3" i "Wzoru 4" dotyczącymi zakazów lub ograniczeń postoju są odpowiednie tabliczki wzoru 3a, 3b i 3c oraz 4b, 4b i 4c (patrz Załącznik 6 część A ustęp 3).

Załącznik Nr  8

OZNACZENIA DROGI

Rozdział  1

Przepisy ogólne

1. Znaki na jezdni (oznaczenia drogi) powinny być sporządzane z materiału nie powodującego poślizgu i nie powinny wystawać ponad poziom jezdni więcej niż 6 mm. Jeżeli do znakowania używane są bolce lub podobne urządzenia, nie powinny one wystawać ponad poziom jezdni więcej niż 1,5 cm (lub więcej niż 2,5 cm w razie stosowania bolców ze światłami odblaskowymi); ich zastosowanie powinno odpowiadać wymaganiom bezpieczeństwa ruchu.

Rozdział  2

Oznaczenia podłużne

A - Wymiary

2. Szerokość linii ciągłych lub przerywanych oznaczeń podłużnych powinna być nie mniejsza niż 0,10 m (4 cale).

3. Odległość pomiędzy dwiema podłużnymi liniami przyległymi (linia podwójna) powinna się mieścić pomiędzy 0,10 m (4 cale) a 0,18 m (7 cali).

4. Linia przerywana składa się z odcinków jednakowej długości oddzielonych od siebie jednakowymi przerwami. Przy wyznaczaniu długości odcinków i przerw między nimi należy uwzględnić szybkość pojazdów na danym odcinku drogi lub w danej strefie.

5. Poza obszarami zabudowanymi linia przerywana powinna składać się z odcinków o długości mieszczącej się pomiędzy 2 m (6 stóp 6 cali) a 10 m (32 stopy). Długość odcinków linii zbliżania wymienionej w ustępie 23 niniejszego załącznika powinna być dwa do trzech razy większa niż długość przerw.

6. Na obszarach zabudowanych długość odcinków linii i odstępów między nimi powinna być mniejsza od stosowanych poza obszarami zabudowanymi. Długość odcinków linii może być zmniejszona do 1 m (3 stopy i 4 cale).

Jednakże na niektórych wielkich arteriach miejskich szybkiego ruchu cechy charakterystyczne oznaczeń drogi mogą być takie same jak poza obszarami zabudowanymi.

B - Oznaczenia pasów ruchu

7. Pasy ruchu oznacza się za pomocą linii przerywanych lub linii ciągłych albo w inny odpowiedni sposób.

i) Poza obszarami zabudowanymi

8. Na drogach dwukierunkowych o dwóch pasach ruchu oś jezdni powinno wskazywać oznaczenie podłużne. Normalnie oznaczenie to jest linią przerywaną. Tylko w szczególnych przypadkach należy używać w tym celu linii ciągłych.

9. Na drogach o trzech pasach ruchu pasy te na odcinkach o normalnej widoczności należy z reguły oznaczyć liniami przerywanymi. W pewnych szczególnych przypadkach w celu zwiększenia bezpieczeństwa ruchu mogą być stosowane linie ciągłe lub przerywane, przyległe do linii ciągłych.

10. Na jezdniach mających więcej niż trzy pasy ruchu linia oddzielająca kierunki ruchu powinna być oznaczona jedną lub dwiema liniami ciągłymi, z wyjątkiem przypadków, w których kierunek ruchu na pasach środkowych może być odwracany. Ponadto pasy powinny być oznaczone liniami przerywanymi (rysunki 1a i 1b).

ii) Na obszarach zabudowanych

11. Na obszarach zabudowanych zalecenia, o których mowa w ustępach 8 do 10 niniejszego załącznika, są stosowane na ulicach o ruchu dwukierunkowym i na ulicach o ruchu jednokierunkowym co najmniej z dwoma pasami ruchu.

12. Pasy ruchu powinny być oznaczone w miejscach, w których szerokość jezdni jest zmniejszona przez krawężniki, wysepki bezpieczeństwa albo wysepki kierunkowe.

13. Na dojazdach do ważnych skrzyżowań (szczególnie na skrzyżowaniach z ruchem kierowanym), gdzie szerokość jezdni jest wystarczająca dla dwóch lub większej liczby rzędów pojazdów, pasy ruchu powinny być oznaczone zgodnie z rysunkami 2 i 3. W tych przypadkach linie oddzielające pasy mogą być uzupełnione strzałkami (patrz ustęp 39 niniejszego załącznika).

C - Oznaczenia stosowane w szczególnych sytuacjach

i) Używanie linii ciągłych

14. W celu polepszenia bezpieczeństwa ruchu drogowego linie przerywane na osi jezdni (rysunek 4) powinny być na niektórych skrzyżowaniach zastąpione lub uzupełnione linią ciągłą (rysunki 5 i 6).

15. W razie gdy zachodzi potrzeba zakazu używania części jezdni zastrzeżonej dla ruchu z przeciwnego kierunku w miejscach, w których zasięg widoczności jest ograniczony (wierzchołki wzniesień, zakręty drogi itp.), lub na odcinkach, na których jezdnia się zwęża albo ma jakieś inne szczególne właściwości, ograniczenia na tych odcinkach drogi, na których zasięg widoczności jest mniejszy od pewnego minimum M, należy oznaczać za pomocą linii ciągłej zgodnie z rysunkami 7a do 16¹⁾. W krajach, w których jest to uzasadnione konstrukcją pojazdów samochodowych, wysokość na poziomie oka przewidziana na rysunkach 7a do 10a na 1 m może być zwiększona do 1,20 m.

16. Wartość, którą należy przyjąć dla M, zmienia się zależnie od cech charakterystycznych drogi. Rysunki 7a, 7b, 8a, 8b, 8c i 8d pokazują, odpowiednio dla dróg o dwóch i trzech pasach ruchu, przebieg linii u szczytu wzniesienia, gdzie zasięg widoczności jest ograniczony. Rysunki te odpowiadają podłużnemu profilowi przedstawionemu w górnej części strony, na której się znajdują, i odległości M określonej tak, jak to wskazuje niżej ustęp 24: A (lub D) jest tym punktem, w którym zasięg widoczności staje się mniejszy niż M, podczas gdy C (lub B) jest punktem, w którym zasięg widoczności staje się ponownie większy niż M²⁾.

17. W przypadkach gdy odcinki AB i CD zachodzą jeden na drugi, to znaczy, kiedy widoczność w obydwu kierunkach jest większa od wartości M zanim zostanie osiągnięty wierzchołek wzniesienia, linie powinny być umieszczone w ten sam sposób, to znaczy, że linie ciągłe przyległe do linii przerywanej nie zachodzą jedna na drugą. Jest to przedstawione na rysunkach 9, 10a i 10b.

18. Rysunki 11a i 11b przedstawiają przebieg linii przy tym samym założeniu na zakręcie drogi o dwóch pasach ruchu z ograniczonym zasięgiem widoczności.

19. Na drogach o trzech pasach ruchu możliwe jest zastosowanie dwóch metod. Są one przedstawione na rysunkach 8a, 8b, 8c i 8d (lub w zależności od przypadku 10a i 10b). Rysunek 8a lub 8b (albo w zależności od przypadku 10a) należy stosować na drogach używanych przeważnie przez pojazdy dwukołowe (jednośladowe), a rysunki 8c i 8d (lub w zależności od przypadku 10b) na drogach przeważnie używanych przez pojazdy czterokołowe (dwuśladowe). Rysunek 11c przedstawia przy tym samym założeniu linie na zakręcie drogi o trzech pasach ruchu z ograniczonym zasięgiem widoczności.

20. Na rysunkach 12, 13 i 14 jest przedstawiony przebieg linii wskazujących zwężenie jezdni.

21. Na rysunkach 8a, 8b, 8c, 8d, 10a i 10b nachylenie przejściowych ukośnych linii w stosunku do linii osi jezdni nie powinno przekraczać 1/20.

22. Na rysunkach 13 i 14 przedstawiających oznaczenia używane w celu wskazania zmiany szerokości jezdni, jak również na rysunkach 15, 16 i 17 wskazujących przeszkody wymagające odchylenia linii ciągłej lub linii ciągłych, odchylenie jednej lub wielu linii najlepiej jeżeli będzie mniejsze niż 1/50 na drogach o dużej szybkości ruchu i mniejsze niż 1/20 na drogach o szybkości nie większej niż 50 km (30 mil) na godzinę. Poza tym ciągłe linie ukośne powinny być poprzedzone dla tego kierunku ruchu, do którego się odnoszą, linią ciągłą równoległą do osi jezdni, a długość tej linii powinna odpowiadać odległości przebywanej w ciągu 1 sekundy z przyjętą szybkością ruchu.

23. W razie gdy nie zachodzi potrzeba oznaczenia pasów ruchu przerywanymi liniami na normalnym odcinku drogi, linia ciągła powinna być poprzedzona linią zbliżenia utworzoną z linii przerywanej na odległości zależnej od normalnej szybkości pojazdów korzystających z drogi, lecz nie mniejszej niż 50 m. W razie gdy pasy ruchu są oznaczone liniami przerywanymi na normalnym odcinku drogi, linia ciągła również powinna być poprzedzona linią zbliżania się na odległości zależnej od normalnej szybkości pojazdów, lecz nie mniejszej niż 50 m. Oznaczenie może być uzupełnione strzałką lub kilkoma strzałkami wskazującymi kierującym pas ruchu, po którym powinni jechać.

ii) Warunki stosowania linii ciągłej

24. Wybór zasięgu widoczności, który należy przyjąć dla określenia odcinków, na których jest lub nie jest pożądana linia ciągła, jak również długości tej linii z konieczności wynika z kompromisu. Następująca tablica podaje zalecenia wartości M odpowiadające różnym szybkościom zbliżania się³⁾:

Szybkość zbliżania się	Tabela wartości M
100 km/h (60 mil/h)	od 160 m (480 stóp) do 320 m (960 stóp)
80 km/h (50 mil/h)	od 130 m (380 stóp) do 260 m (760 stóp)
65 km/h (40 mil/h)	od 90 m (270 stóp) do 180 m (540 stóp)
50 km/h (30 mil/h)	od 60 m (180 stóp) do 120 m (360 stóp)

25. Dla szybkości nie podanych w powyższej tabeli odpowiednia wartość M powinna być obliczona przez interpolację lub extrapolację.

D - Linie krawędziowe wskazujące granice jezdni

26. Granice jezdni należy oznaczać najlepiej liniami ciągłymi. Łącznie z tymi liniami mogą być używane bolce, gwoździe lub urządzenia odblaskowe.

E - Oznaczenia przeszkód

27. Na rysunkach 15, 16 i 17 są przedstawione oznaczenia, których należy używać w pobliżu wysepki lub każdej innej przeszkody na jezdni.

F - Linie prowadzące dla pojazdów skręcających

28. Na niektórych skrzyżowaniach pożądane jest wskazanie kierującym, jak należy skręcać w lewo w krajach o ruchu prawostronnym lub jak skręcać w prawo w krajach o ruchu lewostronnym.

______

¹⁾ Określeniem zasięgu widoczności, o której mowa w niniejszym ustępie, jest odległość, z której przedmiot umieszczony na jezdni na wysokości 1 m (3 stopy i 4 cale) ponad powierzchnię jezdni może być spostrzeżony przez obserwatora znajdującego się na drodze, jeżeli jego oko znajduje się również na wysokości 1 m (3 stopy i 4 cale) ponad jezdnią.

²⁾ Oznaczenie przedstawione na rysunkach 7a i 7b może być zastąpione pomiędzy A i D przez jedną ciągłą linię na osi jezdni, bez przylegającej do niej linii przerywanej, i poprzedzone na osi jezdni linią przerywaną co najmniej o trzech odcinkach. Takie uproszczone oznakowanie powinno być jednak używane z zachowaniem ostrożności i tylko w wyjątkowych przypadkach, ponieważ na pewnej odległości powstrzymuje to kierującego od wykonywania manewru wyprzedzania nawet wtedy, gdy zasięg widoczności jest odpowiedni. W miarę możliwości, w celu zapobiegania nieporozumieniom, pożądane jest unikanie używania obydwu metod na jednej trasie drogowej lub na tym samym rodzaju trasy drogowej w tej samej okolicy.

³⁾ Szybkość zbliżania się występująca w tym rachunku jest szybkością, której nie przekracza 85% pojazdów, albo szybkością podstawową, jeżeli jest ona wyższa.

Rozdział  III

Oznaczenia poprzeczne

A. Przepisy ogólne

29. Ze względu na kąt, pod jakim kierujący widzi oznaczenia na jezdni, oznaczenia poprzeczne powinny być szersze niż oznaczenia podłużne.

B. Linie zatrzymania

30. Najmniejsza szerokość linii zatrzymania powinna wynosić 0,20 m (8 cali), a największa szerokość 0,60 m (24 cale). Zaleca się szerokość 0,30 m (12 cali).

31. Jeżeli linia zatrzymania jest użyta łącznie ze znakiem oznaczającym zatrzymanie, należy umieścić ją w taki sposób, aby kierujący zatrzymując się bezpośrednio przed tą linią miał możliwie najlepszą widoczność ruchu na innych odgałęzieniach dróg na skrzyżowaniu; należy jednak brać przy tym pod uwagę wymagania ruchu innych pojazdów i pieszych.

32. Linie zatrzymania mogą być uzupełnione podłużnymi liniami (rysunki 18 i 19). Mogą być one również uzupełnione napisanym na jezdni wyrazem "Stop", którego wzory są podane na rysunkach 20 i 21. Odległość pomiędzy wierzchołkami liter wyrazu "Stop" a linią zatrzymania powinna mieścić się między 2 m (6 stóp i 7 cali) a 25 m (82 stopy i 2 cale).

C. Linie wskazujące miejsca, w których kierujący powinni ustąpić pierwszeństwa przejazdu

33. Najmniejsza szerokość każdej linii powinna wynosić 0,20 m (8 cali), a największa szerokość 0,60 m (24 cale), jeżeli zaś są dwie linie, odległość pomiędzy nimi powinna wynosić co najmniej 0,30 m (12 cali). Linia ta może być zastąpiona przez naniesione obok siebie na jezdni trójkąty z wierzchołkami skierowanymi w stronę kierującego, którego dotyczy obowiązek ustąpienia pierwszeństwa przejazdu. Podstawa tych trójkątów powinna wynosić co najmniej 0,40 m (16 cali) i nie więcej niż 0,60 m (24 cale), a wysokość co najmniej 0,50 m (20 cali) i nie więcej niż 0,70 m (28 cali).

34. Poprzeczne oznaczenie lub poprzeczne oznaczenia powinny być umieszczone w tych samych warunkach co linie zatrzymania wspomniane w ustępie 1 niniejszego załącznika.

35. Oznaczenie lub oznaczenia jezdni wymienione w ustępie 34 mogą być uzupełnione trójkątem naniesionym na jezdni, którego wzór jest podany na rysunku 22. Odległość od podstawy tego trójkąta do oznaczenia poprzecznego powinna mieścić się między 2 m (6 stóp 7 cali) a 25 m (82 stopy 2 cale). Podstawa tego trójkąta powinna wynosić co najmniej 1 m (3 stopy 4 cale), a wysokość jego powinna być trzykrotnie większa niż podstawa.

36. To poprzeczne oznaczenie może być uzupełnione liniami podłużnymi.

D. Przejścia dla pieszych

37. Odstęp pomiędzy pasami oznaczającymi przejścia dla pieszych powinien być co najmniej równy szerokości tych pasów i nie przekraczać podwójnej ich szerokości; całkowita szerokość odstępu i jednego pasa powinna mieścić się między 1 m (3 stopy 4 cale) a 1,40 m (4 stopy 8 cali). Zaleca się, aby szerokość przejścia dla pieszych wynosiła co najmniej 2,5 m (8 stóp) na drogach, na których szybkość jest ograniczona do 60 km/godz. i 4 m (13 stóp) na drogach o większej dopuszczalności szybkości lub na których nie ma ograniczenia szybkości.

E. Przejazdy dla rowerzystów

38. Przejazdy dla rowerzystów powinny być wskazane za pomocą dwóch linii przerywanych. Najlepiej, aby linie te były utworzone z kwadratów (0,40 do 0,60) x (0,40 do 0,60) m [(16-24) x (16-24) cali]. Odległość pomiędzy tymi kwadratami powinna wynosić 0,40 m do 0,60 m (16-24 cali). Szerokość przejazdu nie powinna być mniejsza niż 1,80 m (6 stóp). Nie zaleca się stosowania bolców i gwoździ.

Rozdział  IV

Inne oznaczenia

A. Strzałki

39. Na drogach mających dostateczną liczbę pasów ruchu, umożliwiających segregację pojazdów przy zbliżaniu się do skrzyżowania, pasy, których należy używać do ruchu, mogą być wyznaczone za pomocą strzałek na powierzchni jezdni (rysunki 2, 3, 19 i 23). Strzałki te mogą być również używane na drogach jednokierunkowych dla potwierdzenia kierunku ruchu. Długość tych strzałek nie powinna być mniejsza niż 2 m (6 stóp 7 cali). Strzałki mogą być uzupełnione napisami na powierzchni jezdni.

B. Równoległe linie ukośne

40. Na rysunkach 24 i 25 są przedstawione przykłady powierzchni, na które wjazd jest pojazdom zabroniony.

C. Napisy

41. Napisy na jezdni mogą być używane w celu regulowania ruchu, uprzedzania lub kierowania użytkowników drogi. Pożądane jest, aby używane wyrazy były nazwami miejscowości, numerami dróg lub wyrazami ogólnie przyjętymi w skali międzynarodowej (na przykład "stop", "bus", "taxi").

42. Litery powinny być znacznie wydłużone w kierunku ruchu ze względu na mały kąt, pod którym widzą je kierujący (rysunek 20).

43. Jeżeli szybkości zbliżania się są większe niż 50 km/h (30 mil/h), długość liter powinna być nie mniejsza niż 2,5 m (8 stóp).

D. Ograniczenia zatrzymania i postoju

44. Ograniczenia zatrzymania i postoju mogą być wskazane przez oznaczenia na brzegu jezdni lub na jej krawędzi. Granice miejsc postoju mogą być wskazane na powierzchni jezdni za pomocą odpowiednich linii.

E. Oznaczenia na jezdni i na obiektach przyległych do drogi

i) Oznaczenia wskazujące ograniczenia postoju

45. Rysunek 26 przedstawia przykład linii zygzakowatej.

ii) Oznaczenia na przeszkodach

46. Rysunek 27 przedstawia przykład oznaczenia przeszkody.

Rysunki do załącznika 8

(pominięto)

Załącznik Nr  9

BARWNE REPRODUKCJE ZNAKÓW, SYMBOLI I TABLICZEK, O KTÓRYCH MOWA W ZAŁĄCZNIKACH 1-7

(grafikę pominięto)

WZORY TABLICZEK DODATKOWYCH

(grafikę pominięto)

• Identyfikator: Dz.U.1988.5.42
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Konwencja o znakach i sygnałach drogowych. Wiedeń.1968.11.08.
• Data aktu: 08/11/1968
• Data ogłoszenia: 24/02/1988
• Data wejścia w życie: 23/08/1985