Szczegółowe warunki i tryb przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Program rolnośrodowiskowy" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI¹⁾

z dnia 28 lutego 2008 r.

w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Program rolnośrodowiskowy" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013

Na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64, poz. 427) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa szczegółowe warunki i tryb przyznawania, wypłaty oraz zwracania pomocy finansowej w ramach działania "Program rolnośrodowiskowy", zwanej dalej "płatnością rolnośrodowiskową", objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, zwanym dalej "Programem", w tym:

1) tryb składania wniosków o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej;

2) szczegółowe wymagania, jakim powinny odpowiadać wnioski o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej;

3) przypadki, w których następca prawny wnioskodawcy albo przejmujący posiadanie gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, zwanego dalej "gospodarstwem rolnym", lub jego części, lub wszystkich zwierząt ras lokalnych objętych zobowiązaniem rolnośrodowiskowym, zwanych dalej "stadem zwierząt ras lokalnych", może, na swój wniosek, wstąpić do toczącego się postępowania na miejsce wnioskodawcy, oraz warunki i tryb wstąpienia do tego postępowania;

4) przypadki, w których następcy prawnemu beneficjenta albo przejmującemu posiadanie gospodarstwa rolnego lub jego części, lub stada zwierząt ras lokalnych może być przyznana płatność rolnośrodowiskową, oraz warunki i tryb przyznania tej płatności;

5) kategorie siły wyższej i wyjątkowe okoliczności, inne niż wymienione w przepisach rozporządzenia Komisji (WE) nr 1974/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 368 z 23.12.2006, str. 15, z późn. zm.), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 1974/2006", w przypadku wystąpienia których nie jest wymagany zwrot pomocy.

§  2.

1. Płatność rolnośrodowiskową przyznaje się rolnikowi w rozumieniu art. 2 lit. a rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 z dnia 29 września 2003 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia dla rolników oraz zmieniającego rozporządzenia (EWG) nr 2019/93, (WE) nr 1452/2001, (WE) nr 1453/2001, (WE) nr 1454/2001, (WE) nr 1868/94, (WE) nr 1251/1999, (WE) nr 1254/1999, (WE) nr 1673/2000, (EWG) nr 2358/71 i (WE) nr 2529/2001 (Dz. Urz. UE L 270 z 21.10.2003, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 40, str. 269, z późn. zm.), zwanemu dalej "rolnikiem", jeżeli:

1) został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, zwany dalej "numerem identyfikacyjnym";

2) łączna powierzchnia posiadanych przez niego działek rolnych w rozumieniu przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, na których jest prowadzona działalność rolnicza w rozumieniu art. 2 lit. c rozporządzenia wymienionego we wprowadzeniu do wyliczenia, zwanych dalej "działkami rolnymi", wynosi co najmniej 1 ha;

3) realizuje 5-letnie zobowiązanie rolnośrodowiskowe, o którym mowa w art. 39 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.2005, str. 1, z późn. zm.), zwane dalej "zobowiązaniem rolnośrodowiskowym", obejmujące wymogi wykraczające ponad podstawowe wymagania, w ramach określonych pakietów i ich wariantów, zgodnie z planem działalności rolnośrodowiskowej;

4) spełnia warunki przyznania płatności rolnośrodowiskowej w ramach określonych pakietów lub ich wariantów określone w rozporządzeniu.

2. Plan działalności rolnośrodowiskowej sporządza się przy udziale podmiotu prowadzącego działalność w zakresie doradzania odnośnie do sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania płatności rolnośrodowiskowej, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, zwanej dalej "ustawą", na formularzu udostępnionym przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwaną dalej "Agencją". Zawartość planu działalności rolnośrodowiskowej określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 3. Podstawowymi wymaganiami, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 3, są:

1) normy w rozumieniu przepisów o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej;

2) wymogi podstawowe w zakresie zarządzania, o których mowa w art. 4 i w załączniku nr III do rozporządzenia wymienionego w § 2 ust. 1 we wprowadzeniu do wyliczenia;

3) minimalne wymogi dotyczące stosowania nawozów i środków ochrony roślin, o których mowa w art. 39 ust. 3 rozporządzenia wymienionego w § 2 ust. 1 pkt 3, wymienione w załączniku nr 2 do rozporządzenia;

4) inne odpowiednie wymogi obowiązkowe, o których mowa w art. 39 ust. 3 rozporządzenia wymienionego w § 2 ust. 1 pkt 3, wymienione w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

§  4.

1. Zobowiązanie rolnośrodowiskowe jest realizowane w ramach co najmniej jednego z następujących pakietów:

1) Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone;

2) Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne;

3) Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone;

4) Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000;

5) Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000;

6) Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie;

7) Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie;

8) Pakiet 8. Ochrona gleb i wód;

9) Pakiet 9. Strefy buforowe.

2. Rolnik realizujący zobowiązanie rolnośrodowiskowe powinien:

1) zachować występujące w gospodarstwie rolnym i określone w planie działalności rolnośrodowiskowej trwałe użytki zielone oraz elementy krajobrazu rolniczego nieużytkowane rolniczo, tworzące ostoje dzikiej przyrody;

2) prowadzić, na formularzu udostępnionym przez Agencję, rejestr działalności rolnośrodowiskowej zawierający wykaz wypasów zwierząt oraz działań agrotechnicznych, w tym zastosowania nawozów i wykonania zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin, przy czym rejestr ten, w odniesieniu do zastosowania nawozów mineralnych, prowadzi się dla całego gospodarstwa rolnego;

3) przestrzegać innych wymogów określonych dla danego pakietu lub wariantu.

3. Wymogi dla poszczególnych pakietów i ich wariantów określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

§  5.

1. Zobowiązanie rolnośrodowiskowe nie może ulec zmianie w trakcie jego realizacji, chyba że zmiana ta polega na:

1) zwiększeniu powierzchni użytków rolnych, na których to zobowiązanie jest realizowane;

2) zmniejszeniu albo zwiększeniu powierzchni użytków rolnych, na których to zobowiązanie jest realizowane, na skutek:

a) zmiany miejsca uprawy roślin w ramach wariantu pierwszego, drugiego lub trzeciego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6,

b) przemiennego stosowania wsiewek poplonowych lub międzyplonów na różnych działkach rolnych w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 8;

3) dodaniu pakietu lub wariantu do tego zobowiązania;

4) zamianie wariantów pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 2 lub pkt 8.

2. W przypadku zmiany zobowiązania rolnośrodowiskowego jest wymagana zmiana planu działalności rolnośrodowiskowej, z tym że jeżeli zmiany zobowiązania rolnośrodowiskowego, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub 3, nastąpiły nie wcześniej niż od trzeciego roku realizacji tego zobowiązania, opracowuje się nowy plan działalności rolnośrodowiskowej, a zmienione zobowiązanie realizuje się przez okres 5 kolejnych lat zgodnie z nowym planem. Do zmiany planu działalności rolnośrodowiskowej stosuje się odpowiednio przepis § 2 ust. 2.

3. Zmianę zobowiązania rolnośrodowiskowego zgłasza się kierownikowi biura powiatowego Agencji we wniosku o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej na rok, w którym rolnik realizuje zmienione zobowiązanie rolnośrodowiskowe.

§ 6. Płatność rolnośrodowiskowa może być przyznana w ramach dowolnej liczby pakietów, z tym że:

1) pakiet wymieniony w § 4 ust. 1 pkt 2 nie może być realizowany równocześnie z pakietem wymienionym w § 4 ust. 1 pkt 1 lub 8;

2) pakiety wymienione w § 4 ust. 1 pkt 3-5 nie mogą być realizowane równocześnie na tych samych użytkach rolnych.

§ 7. Płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1:

1) pkt 1 - może być przyznana, jeżeli pakiet ten jest realizowany na obszarze całego gospodarstwa rolnego;

2) pkt 2 - może być przyznana, jeżeli rolnik prowadzi produkcję rolną zgodnie z:

a) przepisami o rolnictwie ekologicznym i przepisami rozporządzenia Rady (EWG) nr 2092/91 z dnia 24 czerwca 1991 r. w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. Urz. WE L 198 z 22.07.1991, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 39, z późn. zm.) oraz przepisami wydanymi w trybie tego rozporządzenia, w szczególności w zakresie uprawy roślin,

b) najlepszą wiedzą i kulturą rolną, przy zachowaniu należytej dbałości o stan fitosanitarny roślin i ochronę gleby;

3) pkt 4 i 5 - może być przyznana, jeżeli rolnik posiada dokumentację przyrodniczą stanowiącą szczegółową charakterystykę danego siedliska przyrodniczego lub siedliska lęgowego ptaków, sporządzoną przez podmiot, o którym mowa w § 2 ust. 2, w roku poprzedzającym rok rozpoczęcia realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego w ramach określonych wariantów tych pakietów, na formularzu udostępnionym przez Agencję;

4) pkt 6:

a) w ramach wariantu trzeciego - może być przyznana, jeżeli rolnik rozmnaża nasiona roślin na podstawie nieodpłatnej umowy z jednostką badawczo-rozwojową, koordynującą lub realizującą zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych, określającej powierzchnię, na której są uprawiane rośliny przeznaczone na rozmnażanie nasion, oraz powierzchnię gruntów ornych stanowiących strefę ochronną tych roślin (otuliny), przy czym powierzchnia otuliny nie może być większa od powierzchni, na której są uprawiane rośliny przeznaczone na rozmnażanie nasion,

b) w ramach wariantu czwartego - może być przyznana, jeżeli rolnik posiada sad, w którym znajduje się co najmniej 12 drzew mających nie mniej niż 15 lat, z co najmniej 4 gatunków lub odmian, przy czym korony tych drzew znajdują się na wysokości co najmniej 120 cm, a obwód ich pni na wysokości około 1 m jest nie mniejszy niż 47 cm;

5) pkt 7 - może być przyznana, jeżeli rolnik utrzymuje wpisane do księgi hodowlanej krowy, klacze, lochy lub matki owiec ras wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia, objęte programem ochrony zasobów genetycznych.

§ 8. Płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do:

1) działek rolnych - w przypadku pakietów wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 1-6 i 8;

2) krów, klaczy, loch lub matek owiec ras wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia - w przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7;

3) stref buforowych - w przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 9.

§  9.

1. W przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 1 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych użytkowanych jako grunty orne.

2. W przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 2 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych użytkowanych jako:

1) grunty orne, na których są uprawiane rośliny z gatunków wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia - w przypadku wariantu pierwszego, drugiego, piątego, szóstego, siódmego, ósmego, dziewiątego, dziesiątego, jedenastego i dwunastego;

2) trwałe użytki zielone, na których są uprawiane rośliny z gatunków wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia - w przypadku wariantu trzeciego i czwartego;

3) sady, w których są uprawiane drzewa lub krzewy z gatunków wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia, jeżeli:

a) wszystkie uprawiane drzewa spełniają wymagania dotyczące wysokości i grubości elitarnego i kwalifikowanego materiału szkółkarskiego, określone dla drzewek owocowych w przepisach w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących wytwarzania oraz jakości materiału siewnego,

b) wszystkie uprawiane krzewy są ukorzenione i spełniają wymagania dotyczące średnicy elitarnego i kwalifikowanego materiału szkółkarskiego, określone dla krzewów jagodowych w przepisach w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących wytwarzania oraz jakości materiału siewnego

- w przypadku wariantu dziewiątego, dziesiątego, jedenastego i dwunastego.

3. W przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 3 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych użytkowanych jako trwałe użytki zielone.

4. W przypadku pakietów wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 4 i 5 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych:

1) użytkowanych jako trwałe użytki zielone, na których występują:

a) siedliska lęgowe ptaków z gatunków wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia - w przypadku wariantu pierwszego tych pakietów,

b) zbiorowiska roślinne wykazujące cechy jednostek fitosocjologicznych i siedlisk przyrodniczych wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia - w przypadku pozostałych wariantów tych pakietów;

2) położonych:

a) poza obszarem Natura 2000 w rozumieniu przepisów o ochronie przyrody - w przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 4,

b) na obszarze Natura 2000 - w przypadku pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 5.

5. W przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych użytkowanych jako:

1) grunty orne, na których są uprawiane rośliny odmian miejscowych, wpisanych do rejestru odmian prowadzonego na podstawie przepisów o nasiennictwie, zwanego dalej "krajowym rejestrem", lub rośliny gatunków wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia - w przypadku wariantu pierwszego i drugiego;

2) grunty orne, na których są uprawiane rośliny przeznaczone na rozmnażanie nasion na podstawie nieodpłatnej umowy z jednostką badawczo-rozwojową, koordynującą lub realizującą zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych, oraz grunty orne będące otuliną - w przypadku wariantu trzeciego;

3) sady, w których są uprawiane drzewa odmian wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia lub odmian tradycyjnie uprawianych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed 1950 r., jeżeli drzewa te rosną na co najmniej 60 % powierzchni sadu - w przypadku wariantu czwartego.

6. W przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 8 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych użytkowanych jako grunty orne, na których są uprawiane rośliny:

1) jako wsiewka poplonowa - w przypadku wariantu pierwszego;

2) ozime jako międzyplon ozimy - w przypadku wariantu drugiego;

3) jare jako międzyplon ścierniskowy - w przypadku wariantu trzeciego.

§ 10. Płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych, których łączna powierzchnia wynosi:

1) nie więcej niż:

a) 5 ha - w przypadku wariantu dziesiątego pakietów wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 4 i 5,

b) 0,3 ha - w przypadku wariantu trzeciego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6,

c) 0,4 ha - w przypadku wariantu czwartego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6;

2) nie mniej niż:

a) 0,3 ha - w przypadku wariantu pierwszego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6, w odniesieniu do upraw rolniczych,

b) 0,15 ha - w przypadku wariantu pierwszego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6, w odniesieniu do upraw warzywnych,

c) wielkość powierzchni plantacji nasiennych roślin rolniczych wymagana przy wytwarzaniu materiału siewnego kategorii kwalifikowany na podstawie przepisów o nasiennictwie - w przypadku wariantu drugiego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6.

§ 11. Płatność rolnośrodowiskowa nie przysługuje do działek rolnych za realizację zobowiązania rolnośrodowiskowego w ramach określonych pakietów lub ich wariantów, jeżeli wymogi tych pakietów lub wariantów są objęte programami działań mającymi na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu, zgodnie z przepisami Prawa wodnego.

§  12.

1. Płatność rolnośrodowiskowa może być przyznana do krów, klaczy, loch lub matek owiec, jeżeli ich stan średnioroczny w stadzie wynosi co najmniej:

1) 4 krowy;

2) 2 klacze;

3) 5 matek owiec rasy olkuskiej albo 10 matek owiec pozostałych ras, przy czym liczba maciorek przypadających na 1 tryka nie może przekraczać 30 sztuk;

4) 10 loch rasy puławskiej;

5) 8 loch rasy złotnickiej białej, a w przypadku stada objętego programem ochrony zasobów genetycznych przed dniem 1 stycznia 2006 r. - 6 loch;

6) 8 loch rasy złotnickiej pstrej, a w przypadku stada objętego programem ochrony zasobów genetycznych przed dniem 1 stycznia 2006 r. - 3 lochy.

2. Płatność rolnośrodowiskowa przysługuje do nie więcej niż 70 loch stada podstawowego rasy puławskiej lub 100 loch rasy złotnickiej białej, lub 100 loch rasy złotnickiej pstrej, utrzymywanych w jednym stadzie.

§  13.

1. Wysokość płatności rolnośrodowiskowej w danym roku ustala się jako iloczyn stawek płatności na:

1) hektar użytku rolnego i powierzchni działek rolnych lub

2) sztukę zwierzęcia i średniorocznego stanu krów, klaczy, loch i matek owiec, lub

3) metr bieżący strefy buforowej i długości tej strefy.

2. Wysokość stawek płatności, o których mowa w ust. 1, dla poszczególnych pakietów i ich wariantów określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

3. W przypadku realizacji więcej niż jednego pakietu na tych samych użytkach rolnych, wysokość płatności rolnośrodowiskowej ustala się jako sumę kwot przysługujących za realizację tych pakietów.

4. Średnioroczny stan krów, klaczy, loch i matek owiec ustala się co 12 miesięcy, począwszy od dnia 1 marca, dla każdej rasy oddzielnie, jako iloraz sumy liczby krów, klaczy, loch i matek owiec w każdym miesiącu obliczanej przez okres 11 miesięcy i liczby tych miesięcy. Liczbę krów w każdym miesiącu ustala się na dzień przeprowadzonego próbnego udoju, a liczbę klaczy, loch i matek owiec ustala się na pierwszy dzień każdego miesiąca.

§  14.

1. W przypadku pakietów wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 1, 2 i 8 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana w wysokości:

1) 100 % stawki płatności - za powierzchnię od 0,1 ha do 100 ha;

2) 50 % stawki płatności - za powierzchnię powyżej 100 ha do 200 ha;

3) 10 % stawki płatności - za powierzchnię powyżej 200 ha.

2. W przypadku wariantu pierwszego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 3 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana w wysokości:

1) 100 % stawki płatności - za powierzchnię od 0,1 ha do 10 ha;

2) 75 % stawki płatności - za powierzchnię powyżej 10 ha do 50 ha;

3) 50 % stawki płatności - za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;

4) 10 % stawki płatności - za powierzchnię powyżej 100 ha.

3. Przy obliczaniu wysokości płatności rolnośrodowiskowej uwzględnia się kolejno działki rolne, dla których obowiązują stawki płatności - od najwyższej do najniższej.

§  15.

1. W przypadku gdy średnioroczny stan krów, klaczy, loch lub matek owiec jest niższy niż zadeklarowany w danym roku we wniosku o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej, różnicę między wysokością płatności rolnośrodowiskowej wynikającą ze stanu zadeklarowanego a wysokością płatności rolnośrodowiskowej wynikającą ze stanu ustalonego zgodnie z § 13 ust. 4 potrąca się przy obliczaniu płatności rolnośrodowiskowej w kolejnym roku.

2. Jeżeli różnica, o której mowa w ust. 1, dotyczy piątego roku realizacji pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7, rolnik zwraca część płatności rolnośrodowiskowej w wysokości odpowiadającej tej różnicy, w terminie czterech miesięcy od dnia wypłaty ostatniej płatności rolnośrodowiskowej.

§  16.

1. W przypadku realizacji pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 4 lub 5, pierwsza płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana w wysokości zwiększonej o kwotę przeznaczoną na refundację kosztów transakcyjnych w rozumieniu art. 27 ust. 10 akapit drugi rozporządzenia nr 1974/2006, dotyczących sporządzenia dokumentacji przyrodniczej, której wysokość nie może przekraczać maksymalnej kwoty określonej w załączniku nr 6 do rozporządzenia.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do kosztów transakcyjnych poniesionych w związku ze zwiększeniem powierzchni użytków rolnych, na których jest realizowane zobowiązanie rolnośrodowiskowe.

§  17.

1. Wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej, poza elementami podania określonymi w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego, zawiera:

1) numer identyfikacyjny wnioskodawcy;

2) wskazanie pakietów lub wariantów, które będą realizowane w poszczególnych latach;

3) charakterystykę gospodarstwa rolnego;

4) oświadczenie o:

a) powierzchni działek ewidencyjnych,

b) powierzchni i sposobie wykorzystywania działek rolnych,

c) liczbie zwierząt ras lokalnych;

5) oświadczenia i zobowiązania wnioskodawcy związane z realizacją zobowiązania rolnośrodowiskowego, w tym zobowiązanie do przechowywania planu działalności oraz innych dokumentów dotyczących spełniania warunków przyznania płatności rolnośrodowiskowej lub związanych z tą płatnością przez okres realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego oraz przez okres pięciu lat od dnia jego zakończenia;

6) informację o załącznikach dołączanych do wniosku.

2. Wniosek o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowej i kolejnych płatności rolnośrodowiskowych składa się do kierownika biura powiatowego Agencji, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę rolnika, w terminie określonym do składania wniosków o przyznanie płatności bezpośredniej w rozumieniu przepisów o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej.

3. Wniosek może być wycofany w całości lub w części zgodnie z art. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1975/2006 z dnia 7 grudnia 2006 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2006 w zakresie wprowadzenia procedur kontroli, jak również wzajemnej zgodności w odniesieniu do środków wsparcia rozwoju obszarów wiejskich (Dz. Urz. UE L 368 z 23.12.2006, str. 74, z późn. zm.), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 1975/2006", a także mogą być dokonywane zmiany w złożonym wniosku zgodnie z art. 7 i art. 8 ust. 3 tego rozporządzenia.

§ 18. W przypadku złożenia wniosku o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej po upływie terminu, płatność ta podlega zmniejszeniu zgodnie z art. 7 rozporządzenia nr 1975/2006.

§  19.

1. Do wniosku o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowej lub kolejnych płatności rolnośrodowiskowych - w przypadku dodania nowych pakietów w trakcie realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego lub zwiększenia powierzchni użytków rolnych, na których jest realizowane zobowiązanie rolno-środowiskowe - dołącza się:

1) kopię zgłoszenia, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. Nr 93, poz. 898 oraz z 2007 r. Nr 80, poz. 541 i Nr 147, poz. 1033) do upoważnionej jednostki certyfikującej - w przypadku realizacji pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 2;

2) dokument potwierdzający zakup kwalifikowanego materiału siewnego odmian miejscowych wpisanych do krajowego rejestru - w przypadku realizacji wariantu pierwszego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6;

3) kopię umowy na rozmnażanie nasion zawartą z jednostką badawczo-rozwojową, koordynującą lub realizującą zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych - w przypadku realizacji wariantu trzeciego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6;

4) zaświadczenie wojewody albo dyrektora parku narodowego o zgodności planu działalności rolnośrodowiskowej z planem ochrony dotyczącym rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, parku narodowego lub obszaru Natura 2000, utworzonych na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880, z późn. zm.²⁾), lub na obszarze, o którym mowa w art. 33 ust. 2 tej ustawy, a w przypadku braku planu ochrony - opinię o zgodności planu działalności rolnośrodowiskowej z celami ochrony danego obszaru chronionego - w przypadku realizacji na tych obszarach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 3, 4 lub 5;

5) zaświadczenie, że stado zwierząt ras lokalnych jest objęte programem ochrony zasobów genetycznych, wydane przez podmiot upoważniony do realizacji lub koordynacji działań w zakresie ochrony zasobów genetycznych - w przypadku realizacji pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7.

2. Do wniosku o przyznanie kolejnych płatności rolnośrodowiskowych dołącza się:

1) świadectwo oceny polowej i laboratoryjnej materiału siewnego odmian miejscowych wpisanych do krajowego rejestru, a w przypadku roślin z gatunków wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia - informację o wynikach badania, wydane na podstawie przepisów o nasiennictwie - w przypadku realizacji wariantu drugiego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6;

2) potwierdzenie prowadzenia produkcji nasiennej wystawione przez jednostkę badawczo-rozwojową, koordynującą lub realizującą zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych - w przypadku realizacji wariantu trzeciego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6;

3) zaświadczenie o średniorocznym stanie zwierząt, do których przysługuje płatność rolnośrodowiskowa, wydane przez podmiot prowadzący księgę hodowlaną albo podmiot prowadzący ocenę wartości użytkowej zwierząt - w przypadku realizacji pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7.

3. W przypadku realizacji wariantu pierwszego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6, do wniosku o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej za czwarty rok realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego dołącza się dokument potwierdzający zakup kwalifikowanego materiału siewnego odmian miejscowych wpisanych do krajowego rejestru.

4. W przypadku ostatniego roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7 zaświadczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, składa się w terminie do dnia 30 kwietnia roku, w którym kończy się realizacja tego zobowiązania.

§  20.

1. Agencja udostępnia rolnikowi, który złożył wniosek o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowej, mapę jego gospodarstwa rolnego będącą fotograficznym obrazem powierzchni ziemi, uzyskanym ze zdjęć lotniczych lub satelitarnych, z oznaczeniem co najmniej granic i numerów działek ewidencyjnych, na których jest realizowane zobowiązanie rolnośrodowiskowe, oraz granic położonych na obszarze tego gospodarstwa:

1) rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, parków narodowych i obszarów Natura 2000, utworzonych na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, oraz obszarów, o których mowa w art. 33 ust. 2 tej ustawy,

2) obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu, o których mowa w przepisach Prawa wodnego

- nie później niż ostatniego dnia lutego roku następującego po roku, w którym rolnik złożył wniosek o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowej.

2. Rolnik zaznacza na mapie, o której mowa w ust. 1, granice działek rolnych, na których realizuje poszczególne pakiety i warianty objęte zobowiązaniem rolnośrodowiskowym, oraz występujące w jego gospodarstwie rolnym i określone w planie działalności rolnośrodowiskowej trwałe użytki zielone oraz elementy krajobrazu rolniczego nieużytkowane rolniczo, o których mowa w § 4 ust. 2 pkt 1, a następnie dołącza tę mapę do wniosku o przyznanie drugiej płatności rolnośrodowiskowej.

3. W przypadku dodania nowych pakietów w trakcie realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego lub zwiększenia powierzchni użytków rolnych, na których jest realizowane zobowiązanie rolnośrodowiskowe, przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.

§  21.

1. Rolnik realizuje zobowiązanie rolnośrodowiskowe od dnia 1 marca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowej.

2. Kierownik biura powiatowego Agencji wydaje decyzje administracyjne w sprawie przyznania pierwszej i kolejnych płatności rolnośrodowiskowych w terminie od dnia 1 października do dnia 31 grudnia roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej.

3. O każdym przypadku niezałatwienia w terminie sprawy dotyczącej przyznania płatności rolnośrodowiskowej kierownik biura powiatowego Agencji zawiadamia rolnika, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy.

4. Pierwszą płatność rolnośrodowiskową wypłaca się w terminie 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego, a kolejne płatności - w terminie do ostatniego dnia lutego roku następującego po roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie kolejnej płatności.

§  22.

1. W razie śmierci wnioskodawcy, rozwiązania osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, przekształcenia wnioskodawcy lub innego zdarzenia prawnego, w wyniku których zaistnieje następstwo prawne, następca prawny wnioskodawcy może wstąpić do toczącego się postępowania w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej na miejsce wnioskodawcy, jeżeli objął w posiadanie użytki rolne lub stado zwierząt ras lokalnych, objęte zobowiązaniem rolnośrodowiskowym wnioskodawcy.

2. Wniosek o wstąpienie do toczącego się postępowania w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej na miejsce wnioskodawcy składa się w terminie 2 miesięcy od dnia wystąpienia zdarzenia prawnego, w wyniku którego zaistniało następstwo prawne.

3. Następca prawny wnioskodawcy podaje we wniosku, o którym mowa w ust. 2, swój numer identyfikacyjny albo dołącza do tego wniosku kopię wniosku o przyznanie takiego numeru.

4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, następca prawny dołącza:

1) dokument potwierdzający zaistnienie następstwa prawnego;

2) zaświadczenie, że stado zwierząt ras lokalnych jest objęte programem ochrony zasobów genetycznych, wydane przez podmiot upoważniony do realizacji lub koordynacji działań w zakresie ochrony zasobów genetycznych - w przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7.

5. W przypadku następstwa prawnego będącego wynikiem śmierci wnioskodawcy, jeżeli nie zostało zakończone postępowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku, spadkobierca wnioskodawcy dołącza do wniosku, o którym mowa w ust. 2:

1) zaświadczenie sądu o zarejestrowaniu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku albo

2) kopię wniosku o stwierdzenie nabycia spadku:

a) potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez sąd albo

b) potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez notariusza albo upoważnionego pracownika Agencji, wraz z potwierdzeniem nadania tego wniosku w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego albo kopią tego potwierdzenia poświadczoną za zgodność z oryginałem przez notariusza albo upoważnionego pracownika Agencji.

6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, spadkobierca wnioskodawcy składa prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się tego postanowienia.

7. Jeżeli z dokumentów, o których mowa w ust. 4 pkt 1 i ust. 5, wynika, że jest więcej niż jeden następca prawny wnioskodawcy, następca prawny, wstępujący do postępowania w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej, dołącza do wniosku, o którym mowa w ust. 2, oświadczenia pozostałych następców prawnych, że wyrażają zgodę na wstąpienie tego następcy prawnego na miejsce wnioskodawcy i przyznanie mu płatności rolnośrodowiskowej.

8. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, następca prawny wnioskodawcy składa do kierownika biura powiatowego Agencji, do którego został złożony wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej przez wnioskodawcę.

9. Decyzję w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej spadkobiercy wnioskodawcy wydaje się z zastrzeżeniem dopełnienia przez tego spadkobiercę warunku złożenia prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna.

§  23.

1. W razie przeniesienia, w wyniku umowy sprzedaży, dzierżawy lub innej umowy, posiadania gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy, nowy posiadacz tego gospodarstwa lub jego części, lub stada zwierząt ras lokalnych może wstąpić do toczącego się postępowania w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej na miejsce wnioskodawcy, jeżeli objął w posiadanie użytki rolne lub stado zwierząt ras lokalnych, objęte zobowiązaniem rolnośrodowiskowym wnioskodawcy.

2. Nowy posiadacz gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy podaje we wniosku o wstąpienie do toczącego się postępowania w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej na miejsce wnioskodawcy swój numer identyfikacyjny albo dołącza do tego wniosku kopię wniosku o przyznanie takiego numeru.

3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, nowy posiadacz gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy dołącza:

1) kopię umowy sprzedaży, dzierżawy lub innej umowy, w wyniku której zostało na niego przeniesione posiadanie gospodarstwa rolnego lub jego części, lub stada zwierząt ras lokalnych;

2) zaświadczenie, że stado zwierząt ras lokalnych jest objęte programem ochrony zasobów genetycznych, wydane przez podmiot upoważniony do realizacji lub koordynacji działań w zakresie ochrony zasobów genetycznych - w przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7.

4. Jeżeli posiadanie gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy zostało przeniesione na rzecz kilku podmiotów, nowy posiadacz gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy, wstępujący do postępowania w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej, dołącza do wniosku, o którym mowa w ust. 2, oświadczenia współposiadaczy, że wyrażają zgodę na wstąpienie nowego posiadacza na miejsce wnioskodawcy i przyznanie mu płatności rolnośrodowiskowej.

5. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, nowy posiadacz gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy składa do kierownika biura powiatowego Agencji, do którego został złożony wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej przez wnioskodawcę.

§  24.

1. W razie śmierci beneficjenta, rozwiązania osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, przekształcenia beneficjenta lub innego zdarzenia prawnego, w wyniku których zaistnieje następstwo prawne, następcy prawnemu beneficjenta może być przyznana płatność rolnośrodowiskowa, jeżeli objął w posiadanie użytki rolne lub stado zwierząt ras lokalnych, objęte zobowiązaniem rolnośrodowiskowym beneficjenta, i są spełnione warunki określone w art. 25 ust. 2 ustawy.

2. Do trybu przyznawania płatności rolnośrodowiskowej następcy prawnemu beneficjenta stosuje się odpowiednio przepisy § 22 ust. 2-9.

§  25.

1. W razie przeniesienia w wyniku umowy sprzedaży, dzierżawy lub innej umowy posiadania gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych beneficjenta, nowemu posiadaczowi tego gospodarstwa lub jego części, lub stada zwierząt ras lokalnych może być przyznana płatność rolnośrodowiskowa, jeżeli objął w posiadanie użytki rolne lub stado zwierząt ras lokalnych, objęte zobowiązaniem rolnośrodowiskowym beneficjenta, i są spełnione warunki określone w art. 25 ust. 2 ustawy.

2. Nowy posiadacz gospodarstwa rolnego lub jego części, lub stada zwierząt ras lokalnych beneficjenta składa wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej w terminie 2 miesięcy od dnia przeniesienia posiadania gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych beneficjenta.

3. Do trybu przyznawania płatności rolnośrodowiskowej nowemu posiadaczowi gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych beneficjenta stosuje się odpowiednio przepisy § 23 ust. 2-5.

§ 26. Jeżeli zostanie stwierdzone uchybienie w przestrzeganiu przez rolnika podstawowych wymagań, o których mowa w § 3 pkt 4, płatność rolnośrodowiskowa podlega zmniejszeniu albo nie przysługuje rolnikowi; przepisy art. 66 ust. 1 akapit pierwszy i ust. 2-5 oraz art. 67 rozporządzenia Komisji (WE) nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu administracji i kontroli przewidzianych w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1782/2003 ustanawiającym wspólne zasady dla systemów pomocy bezpośredniej w zakresie wspólnej polityki rolnej oraz określonych systemów wsparcia dla rolników (Dz. Urz. UE L 141 z 30.04.2004, str. 18, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 44, str. 243, z późn. zm.) stosuje się odpowiednio, z tym że obniżka, o której mowa w art. 66 ust. 1 akapit pierwszy tego rozporządzenia, wynosi 1 %.

§  27.

1. Jeżeli zostanie stwierdzone uchybienie w przestrzeganiu przez rolnika wymogów w ramach określonych wariantów poszczególnych pakietów, płatność rolnośrodowiskowa przysługuje w danym roku w wysokości zmniejszonej, w części dotyczącej:

1) działek rolnych,

2) zwierząt lub

3) stref buforowych

- w stosunku do których stwierdzono takie uchybienie.

2. Wysokość zmniejszeń płatności rolnośrodowiskowej w przypadku, o którym mowa w ust. 1, określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.

3. Jeżeli ponownie zostanie stwierdzone uchybienie w przestrzeganiu przez rolnika wymogów w ramach tego samego wariantu, płatność rolnośrodowiskowa nie przysługuje temu rolnikowi w danym roku i w roku następnym, w części dotyczącej tego wariantu.

4. Jeżeli rolnik nie zachował któregokolwiek z występujących w gospodarstwie rolnym i określonych w planie działalności rolnośrodowiskowej trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu rolniczego nieużytkowanych rolniczo, o których mowa w § 4 ust. 2 pkt 1, płatność rolnośrodowiskowa przysługuje temu rolnikowi w danym roku w wysokości zmniejszonej o 20 %. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.

5. Jeżeli rolnik nie prowadzi rejestru działalności rolnośrodowiskowej, o którym mowa w § 4 ust. 2 pkt 2, płatność rolnośrodowiskowa nie przysługuje temu rolnikowi.

§  28.

1. Płatność rolnośrodowiskowa podlega zwrotowi, jeżeli rolnik nie realizuje całego zobowiązania rolnośrodowiskowego, w szczególności w związku z niesporządzeniem planu działalności rolnośrodowiskowej albo sporządzeniem go niezgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu, lub nie spełnia innych warunków przyznania płatności rolnośrodowiskowej określonych w rozporządzeniu.

2. Płatność rolnośrodowiskowa podlega zwrotowi również w przypadku, gdy rolnik:

1) nie przestrzega żadnych wymogów w ramach wariantu określonego pakietu, w szczególności w związku z dokonaniem wymiany działek, o której mowa w art. 10 ust. 6 rozporządzenia nr 1975/2006, przy czym zwrotowi podlega ta część płatności, która została przyznana do działek rolnych, zwierząt lub stref buforowych objętych danym wariantem;

2) zmniejszył powierzchnię użytków rolnych, na których powinien realizować zobowiązanie rolnośrodowiskowe, przy czym zwrotowi podlega ta część płatności, która została przyznana do działki rolnej objętej zmniejszeniem;

3) nie uzyskał właściwej jakości materiału siewnego w ramach realizacji wariantu drugiego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6, przy czym zwrotowi podlega 40 % płatności rolnośrodowiskowej przyznanej za rok, w którym materiał siewny został wytworzony;

4) pomimo ponownego stwierdzenia uchybienia w przestrzeganiu przez tego rolnika wymogów w ramach tego samego wariantu, o którym mowa w § 27 ust. 3, nadal ich nie przestrzega.

3. Płatność rolnośrodowiskowa podlega zwrotowi w trybie i na zasadach określonych w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

§ 29. Inną niż wymienione w przepisach rozporządzenia nr 1974/2006 kategorią siły wyższej lub wyjątkową okolicznością, w przypadku wystąpienia której zwrot pomocy nie jest wymagany, jest wywłaszczenie części nieruchomości, jeżeli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu rozpoczęcia realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego, uniemożliwiające dalszą realizację tego zobowiązania.

§  30.

1. Rolnikowi, który realizuje co najmniej 3 lata program rolnośrodowiskowy na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 lipca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 174, poz. 1809, z późn. zm.³⁾), w zakresie pakietów:

1) rolnictwo zrównoważone - może być przyznana płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 1 lub 2,

2) rolnictwo ekologiczne - może być przyznana płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 2,

3) utrzymywanie łąk ekstensywnych lub pakietu utrzymywanie pastwisk ekstensywnych - może być przyznana płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 3, 4 lub 5,

4) ochrona gleb i wód - może być przyznana płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 1, 2 lub 8,

5) tworzenie stref buforowych - może być przyznana płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 9,

6) ochrona lokalnych ras zwierząt gospodarskich - może być przyznana płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7

- jeżeli spełnia warunki przyznania płatności rolnośrodowiskowej i w ramach zobowiązania rolnośrodowiskowego będzie realizował co najmniej taką samą liczbę pakietów.

2. Płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 2 lub 3 może być przyznana bez względu na liczbę dotychczas realizowanych pakietów.

§  31.

1. W 2008 r. płatność rolnośrodowiskową można przyznać, jeżeli podmiotem, przy udziale którego został sporządzony plan działalności rolnośrodowiskowej, jest podmiot prowadzący działalność w zakresie sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania płatności rolnośrodowiskowej, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. Nr 229, poz. 2273, z późn. zm.⁴⁾), a plan ten został sporządzony w terminie do dnia 15 maja.

2. Jeżeli plan działalności rolnośrodowiskowej został sporządzony zgodnie z ust. 1, uznaje się, że zobowiązanie rolnośrodowiskowe jest realizowane od dnia 1 marca 2008 r.

§ 32. Rolnik, który rozpoczął w 2008 r. realizację zobowiązania rolnośrodowiskowego w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 3, może z dniem 1 marca 2009 r. zmienić to zobowiązanie przez zamianę realizowanego pakietu, w całości lub w części, na pakiet wymieniony w § 4 ust. 1 pkt 4 lub 5, jeżeli spełnia warunki przyznania płatności rolnośrodowiskowej w ramach tych pakietów lub ich wariantów, określone w rozporządzeniu. Przepisy § 5 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

§ 33. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

______

¹⁾ Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rozwój wsi, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 216, poz. 1599).

²⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 113, poz. 954 i Nr 130, poz. 1087 oraz z 2007 r. Nr 75, poz. 493, Nr 176, poz. 1238 i Nr 181, poz. 1286.

³⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 213, poz. 2160, z 2005 r. Nr 22, poz. 179 i Nr 131, poz. 1095, z 2006 r. Nr 75, poz. 521 oraz z 2007 r. Nr 46, poz. 302.

⁴⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 42, poz. 386, Nr 148, poz. 1551 i Nr 162, poz. 1709, z 2005 r. Nr 10, poz. 64 oraz z 2007 r. Nr 64, poz. 427.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

 ZAWARTOŚĆ PLANU DZIAŁALNOŚCI ROLNOŚRODOWISKOWEJ

I. Część ogólna - dotyczy wszystkich pakietów i powinna zawierać następujące informacje:

1) dane rolnika oraz podmiotu, przy udziale którego został sporządzony plan działalności rolnośrodowiskowej;

2) czas realizacji planu działalności rolnośrodowiskowej;

3) wykaz pakietów i wariantów, w ramach których rolnik realizuje zobowiązanie rolnośrodowiskowe;

4) szacunkową wysokość płatności rolnośrodowiskowej za realizację poszczególnych wariantów w ramach pakietów;

5) charakterystykę gospodarstwa rolnego, w tym określenie trwałych użytków zielonych oraz elementów krajobrazu rolniczego nieużytkowanych rolniczo, o których mowa w § 4 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia, występujących na obszarze tego gospodarstwa w dniu rozpoczęcia realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego.

II. Część szczegółowa - dotyczy poszczególnych pakietów i wariantów; powinna zawierać wskazanie wymogów, jakie rolnik powinien przestrzegać w ramach poszczególnych pakietów i wariantów, oraz informacje niezbędne do prawidłowej realizacji tych pakietów i wariantów, w szczególności:

1) informacje dotyczące planowanego zmianowania roślin uprawnych, planowanych dawek azotu na hektar gruntów ornych i trwałych użytków zielonych, wraz z saldem bilansu azotu, oraz terminów koszenia lub wypasu - w przypadku realizacji Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone;

2) informacje dotyczące planowanego zmianowania roślin uprawnych, planowanego zagospodarowania nawozów naturalnych i organicznych, terminów koszenia lub wypasu oraz planowanego przeznaczenia plonu - w przypadku realizacji Pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne;

3) opis trwałych użytków zielonych, plan wypasów przy użytkowaniu pastwiskowym lub kośno-pastwiskowym oraz informację o obszarach nawożonych przez namuły rzeczne - w przypadku realizacji Pakietu 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone;

4) opis siedliska przyrodniczego lub siedliska lęgowego ptaków, plan wypasów przy użytkowaniu pastwiskowym lub kośno-pastwiskowym, informację o obszarach nawożonych przez namuły rzeczne oraz:

a) szczegółowe wymogi w ramach wymogów wymienionych w załączniku nr 3 do rozporządzenia w odniesieniu do Pakietu 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 i Pakietu 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000 oraz odpowiadające celom ochrony przyrody danego siedliska przyrodniczego lub siedliska lęgowego ptaków określonym przez podmiot, o którym mowa w § 2 ust. 2 rozporządzenia, na podstawie sporządzonej przez niego dokumentacji przyrodniczej - w przypadku realizacji wszystkich wariantów Pakietu 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 oraz Pakietu 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000,

b) wskazanie lat, w których dopuszcza się koszenie całej powierzchni trwałych użytków zielonych - w przypadku realizacji wariantu drugiego i czwartego Pakietu 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 oraz Pakietu 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000,

c) wskazanie roku, w którym dopuszcza się koszenie całej powierzchni trwałych użytków zielonych - w przypadku realizacji wariantu trzeciego Pakietu 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 oraz Pakietu 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000,

d) wskazanie roku, w którym dopuszcza się pozostawienie runa bez skoszenia - w przypadku realizacji wariantu dziewiątego Pakietu 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 oraz Pakietu 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000;

5) informacje dotyczące:

a) gatunku, odmiany rośliny, jeżeli jest znana, i powierzchni, na której jest uprawiana ta roślina w każdym roku - w przypadku realizacji wariantu pierwszego i drugiego Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie,

b) rodzaju uprawy, gatunków roślin i liczby obiektów w danym roku, łącznej powierzchni i rodzaju strefy izolacyjnej - w przypadku realizacji wariantu trzeciego Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie,

c) gatunku, odmiany, liczby drzew spełniających wymagania i łącznej powierzchni, na której są uprawiane te drzewa, oraz terminów wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych, takich jak: cięcie sanitarne drzew i prześwietlające nadmiernie zagęszczone korony, usuwanie odrostów i samosiewów, bielenie pni starych drzew i zabezpieczanie pni młodych drzew przed ogryzaniem przez gryzonie - w przypadku realizacji wariantu czwartego Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie;

6) informacje dotyczące gatunku i rasy zwierząt oraz informację o objęciu stada programem ochrony zasobów genetycznych, opis kierunku rozwoju stada i planowany stan docelowy - w przypadku realizacji Pakietu 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie;

7) planowane uprawy wsiewek poplonowych lub międzyplonów - w przypadku realizacji Pakietu 8. Ochrona gleb i wód;

8) charakterystykę strefy buforowej - w przypadku realizacji Pakietu 9. Strefy buforowe.

III. Załącznik do planu działalności rolnośrodowiskowej - stanowi szkic gospodarstwa rolnego z naniesionymi oznaczeniami:

1) poszczególnych działek rolnych, na których mają być realizowane pakiety lub warianty, oraz

2) trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu rolniczego nieużytkowanych rolniczo, o których mowa w § 4 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia, występujących na obszarze tego gospodarstwa w dniu rozpoczęcia realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

 MINIMALNE WYMOGI DOTYCZĄCE STOSOWANIA NAWOZÓW I ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN ORAZ INNE ODPOWIEDNIE WYMOGI OBOWIĄZKOWE

Minimalne wymogi dotyczące stosowania nawozów

niestosowanie nawozów niedopuszczonych do obrotu - art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. Nr 147, poz. 1033)

niestosowanie w okresie roku dawki nawozu naturalnego zawierające więcej niż 170 kg azotu (N) w czystym składniku na 1 ha użytków rolnych - art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu

przechowywanie gnojówki i gnojowicy w szczelnych zbiornikach o pojemności umożliwiającej gromadzenie co najmniej 4-miesięcznej produkcji tego nawozu, a w przypadku obszarów szczególnie narażonych w rozumieniu przepisów w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych, o pojemności umożliwiającej przechowywanie tych nawozów przez okres co najmniej 6 miesięcy - od dnia 1 stycznia 2011 r.; zbiorniki te powinny być zbiornikami zamkniętymi w rozumieniu przepisów dotyczących warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie - art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu

przechowywanie przez podmioty, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu, nawozów naturalnych, innych niż gnojówka i gnojowica, na nieprzepuszczalnych płytach, zabezpieczonych w taki sposób, aby wycieki nie przedostawały się do gruntu - od dnia 1 stycznia 2009 r. - art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu

przechowywanie przez podmioty, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu, gnojówki i gnojowicy w szczelnych, zamkniętych zbiornikach do dnia 31 grudnia 2010 r. - art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu

stosowanie nawozów naturalnych i organicznych w postaci stałej oraz płynnej wyłącznie w okresie od dnia 1 marca do dnia 30 listopada, z wyjątkiem nawozów stosowanych na uprawy pod osłonami (szklarnie, inspekty, namioty foliowe) - § 2 ust. 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 czerwca 2001 r. w sprawie szczegółowego sposobu stosowania nawozów oraz prowadzenia szkoleń z zakresu ich stosowania (Dz. U. Nr 60, poz. 616)

przykrycie lub wymieszanie z glebą nawozów naturalnych i organicznych, stosowanych na gruntach ornych, nie później niż następnego dnia po ich zastosowaniu, z wyjątkiem nawozów stosowanych w lasach oraz na użytkach zielonych - § 3 ust. 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 czerwca 2001 r. w sprawie szczegółowego sposobu stosowania nawozów oraz prowadzenia szkoleń z zakresu ich stosowania

niestosowanie nawozów:

1) na glebach zalanych wodą, przykrytych śniegiem lub zamarzniętych do głębokości 30 cm oraz podczas opadów deszczu,

2) naturalnych w postaci płynnej oraz azotowych na glebach bez okrywy roślinnej, położonych na stokach o nachyleniu większym niż 10%,

3) naturalnych w postaci płynnej podczas wegetacji roślin przeznaczonych do bezpośredniego spożycia przez ludzi

- art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu

zakaz stosowania na pastwiskach nawozów organicznych i organiczno-mineralnych - art. 22 ust. 1 lit. c rozporządzenia (WE) nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 października 2002 r. ustanawiającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. WE L 273 z 10.10.2002, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 37, str. 92)

niestosowanie nawozów naturalnych w odległości mniejszej niż 20 m od strefy ochronnej źródeł wody, ujęć wody, brzegu zbiorników oraz cieków wodnych, kąpielisk zlokalizowanych na wodach powierzchniowych oraz obszarów morskiego pasa nadbrzeżnego - § 3 ust. 6 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 czerwca 2001 r. w sprawie szczegółowego sposobu stosowania nawozów oraz prowadzenia szkoleń z zakresu ich stosowania

Minimalne wymogi dotyczące stosowania środków ochrony roślin

stosowanie wyłącznie środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu, zgodnie z etykietą-instrukcją stosowania, ściśle z podanymi w niej zaleceniami oraz w taki sposób, aby nie dopuścić do zagrożenia zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiska - art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz. U. z 2004 r. Nr 11, poz. 94, Nr 96, poz. 959, Nr 173, poz. 1808 i Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 163, poz. 1362, z 2006 r. Nr 92, poz. 639, Nr 170, poz. 1217 i Nr 171, poz. 1225 oraz z 2007 r. Nr 80, poz. 541)

prowadzenie ewidencji zabiegów ochrony roślin i przechowywanie jej co najmniej przez okres 2 lat od dnia wykonania zabiegu ochrony roślin - art. 71 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin

wykonywanie zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin w produkcji rolnej wyłącznie przez osoby, które ukończyły szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony roślin i posiadają aktualne zaświadczenie o ukończeniu tego szkolenia -art. 74 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin

stosowanie środków ochrony roślin wyłącznie sprzętem sprawnym technicznie, który użyty zgodnie z przeznaczeniem zapewnia skuteczne zwalczanie organizmów szkodliwych i nie spowoduje zagrożenia zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiska - art. 76 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin

stosowanie środków ochrony roślin na terenie otwartym przy użyciu opryskiwaczy wyłącznie wtedy, gdy prędkość wiatru nie przekracza 3 m/s, a miejsce stosowania środka ochrony roślin jest oddalone o co najmniej 5 m od krawędzi jezdni dróg publicznych, z wyłączeniem dróg publicznych zaliczanych do kategorii dróg gminnych oraz powiatowych, i o co najmniej 20 m od pasiek, plantacji roślin zielarskich, rezerwatów przyrody, parków narodowych, stanowisk roślin objętych ochroną gatunkową, wód powierzchniowych oraz od granicy wewnętrznego terenu ochrony strefy pośredniej ujęć wody - art. 77 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin

zakaz stosowania środków ochrony roślin bez zachowania okresu prewencji - art. 77 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin

wykonywanie zabiegów środkami ochrony roślin z uwzględnieniem stosowania w pierwszej kolejności metod biologicznych, agrotechnicznych, hodowlanych lub integrowanej ochrony roślin - art. 68 ust. 2 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin

Inne odpowiednie wymogi obowiązkowe

utrzymanie czystości i porządku na obszarze gospodarstwa rolnego, w szczególności przez wyposażenie nieruchomości w urządzenia służące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymywania tych urządzeń w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym - art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008 oraz z 2006 r. Nr 144, poz. 1042)

zakaz:

1) użytkowania, niszczenia, umyślnego uszkadzania, zanieczyszczania i dokonywania zmian obiektów przyrodniczych, obszarów zasobów, tworów i składników przyrody w parkach narodowych oraz rezerwatach przyrody,

2) umieszczania tablic, napisów, ogłoszeń reklamowych i innych znaków niezwiązanych z ochroną przyrody, udostępnianiem parku albo rezerwatu przyrody, edukacją ekologiczną, z wyjątkiem znaków drogowych i innych znaków związanych z ochroną bezpieczeństwa i porządku powszechnego w parkach narodowych oraz rezerwatach przyrody,

3) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu w parkach narodowych oraz rezerwatach przyrody

- art. 15 ust. 1 pkt 6, 19 i 22 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880, z 2005 r. Nr 113, poz. 954 i Nr 130, poz. 1087 oraz z 2007 r. Nr 75, poz. 493, Nr 176, poz. 1238 i Nr 181, poz. 1286)

zakaz:

1) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymywaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych w parkach krajobrazowych,

2) budowania nowych obiektów budowlanych w pasie o szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej

- jeżeli został wprowadzony na terenie danego parku krajobrazowego - art. 17 ust. 1 pkt 5 i 7 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody

ZAŁĄCZNIK Nr  3

 WYMOGI DLA POSZCZEGÓLNYCH PAKIETÓW I ICH WARIANTÓW

I. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone

1) przestrzeganie prawidłowego doboru i następstwa roślin, stosując co najmniej trzy gatunki roślin, każdy z innej grupy roślin, z wyłączeniem roślin wieloletnich;

2) opracowanie co roku planu nawozowego opartego na bilansie azotu oraz aktualnej chemicznej analizie gleby, z określeniem zawartości P, K, Mg i potrzeb wapnowania gleby, oraz realizacja tego planu;

3) koszenie lub wypasanie na trwałych użytkach zielonych w terminie określonym w planie działalności rolnośrodowiskowej;

4) maksymalna dawka azotu pochodzącego z nawozów naturalnych, kompostów i nawozów mineralnych na gruntach ornych nie powinna przekraczać 150 kg N/ha, a na trwałych użytkach zielonych - 120 kg N/ha;

5) niestosowanie osadów ściekowych.

II. Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne

1. Wymogi dla:

1) wariantu 2.1. Uprawy rolnicze (z certyfikatem zgodności), wariantu 2.2. Uprawy rolnicze (w okresie przestawiania), wariantu 2.3. Trwałe użytki zielone (z certyfikatem zgodności), wariantu 2.4. Trwałe użytki zielone (w okresie przestawiania), wariantu 2.5. Uprawy warzywne (z certyfikatem zgodności), wariantu 2.6. Uprawy warzywne (w okresie przestawiania), wariantu 2.7. Uprawy zielarskie (z certyfikatem zgodności), wariantu 2.8. Uprawy zielarskie (w okresie przestawiania) - przeznaczenie plonu na pasze, do bezpośredniego spożycia, do przetwórstwa, do kompostowania lub przekazanie do innych gospodarstw rolnych;

2) wariantu 2.9. Uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności), wariantu 2.10. Uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania), wariantu 2.11. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności) oraz wariantu 2.12. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania) - wykonywanie na plantacji zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych oraz przeznaczenie uzyskanego plonu na pasze, do bezpośredniego spożycia lub do przetwórstwa.

2. Wymogi dodatkowe dla wariantu 2.3. Trwałe użytki zielone (z certyfikatem zgodności) i wariantu 2.4. Trwałe użytki zielone (w okresie przestawiania) - koszenie lub wypasanie w terminie określonym w planie działalności rolnośrodowiskowej oraz usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu.

III. Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone

1. Wymogi dla pakietu:

1) zakaz wapnowania, chyba że wapnowanie nie wpłynie negatywnie na środowisko i na realizację celu pakietu;

2) zakaz nawożenia azotem na obszarach nawożonych przez namuły rzeczne, a na innych obszarach - powyżej poziomu 60 kg/ha w trakcie roku;

3) zakaz przeorywania, wałowania, podsiewu;

4) zakaz włókowania w okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 1 września;

5) zakaz stosowania ścieków i osadów ściekowych;

6) zakaz stosowania środków ochrony roślin, z wyjątkiem selektywnego i miejscowego niszczenia uciążliwych chwastów z zastosowaniem odpowiedniego sprzętu (np. mazaczy herbicydowych);

7) zakaz budowy i rozbudowy urządzeń melioracji wodnych szczegółowych tworzących system melioracji wodnych, z wyjątkiem urządzeń mających na celu utrzymanie lub poprawę wartości przyrodniczej (nie dotyczy bieżącej konserwacji).

2. Wymogi dodatkowe dla pakietu w przypadku użytkowania kośnego trwałych użytków zielonych:

1) koszenie w terminie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września, nie więcej niż dwa pokosy w roku; wysokość koszenia 5-15 cm;

2) pozostawienie 5-10 % powierzchni nieskoszonej, przy czym co roku powinno to dotyczyć innej powierzchni;

3) usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu;

4) zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka koszonej powierzchni trwałych użytków zielonych.

3. Wymogi dodatkowe dla pakietu w przypadku użytkowania pastwiskowego trwałych użytków zielonych:

1) wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n.p.m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej 0,5-1,0 DJP/ha i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 5 t/ha (10 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, a wypasanie koników polskich i koni huculskich jest dopuszczalne przez cały rok;

2) niewykaszanie niedojadów poza okresem od dnia 1 sierpnia do dnia 30 września.

4. Wymogi dodatkowe dla pakietu w przypadku użytkowania kośno-pastwiskowego trwałych użytków zielonych:

1) koszenie w terminie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września, nie więcej niż dwa pokosy w roku; wysokość koszenia 5-15 cm;

2) pozostawienie 5-10 % powierzchni nieskoszonej, przy czym co roku powinno to dotyczyć innej powierzchni;

3) usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu;

4) zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka koszonej powierzchni trwałych użytków zielonych;

5) wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n.p.m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie więcej niż 0,3 DJP/ha i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 5 t/ha (10 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, a wypasanie koników polskich i koni huculskich jest dopuszczalne przez cały rok;

6) niewykaszanie niedojadów poza okresem od dnia 1 sierpnia do dnia 30 września.

IV. Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 i Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000

1. Wymogi dla pakietu:

1) zakaz przeorywania, wałowania, podsiewu, stosowania ścieków i osadów ściekowych;

2) zakaz włókowania w terminie od dnia 1 kwietnia do dnia 1 września;

3) zakaz budowy i rozbudowy urządzeń melioracji wodnych szczegółowych tworzących system melioracji wodnych, z wyjątkiem urządzeń mających na celu utrzymanie lub poprawę wartości przyrodniczej (nie dotyczy bieżącej konserwacji);

4) niestosowanie środków ochrony roślin, z wyjątkiem selektywnego i miejscowego niszczenia uciążliwych chwastów z zastosowaniem odpowiedniego sprzętu (np. mazaczy herbicydowych), po uzgodnieniu z podmiotem, o którym mowa w § 2 ust. 2 rozporządzenia.

2. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków i wariantu 5.1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków:

1) zakaz wapnowania, chyba że wapnowanie nie wpłynie negatywnie na realizację celu pakietu;

2) zakaz nawożenia azotem na obszarach nawożonych przez namuły rzeczne, a na innych obszarach - powyżej poziomu 60 kg/ha w ciągu roku;

3) niestosowanie jakichkolwiek zabiegów agrotechnicznych i pielęgnacyjnych w terminie od dnia 1 kwietnia do dnia 1 sierpnia;

4) w przypadku użytkowania:

a) kośnego trwałych użytków zielonych:

- koszenie w terminie od dnia 1 sierpnia do dnia 30 września; wysokość koszenia 5-15 cm,

- pozostawienie 5-10 % powierzchni nieskoszonej, a w przypadku występowania wodniczki Acrocephalus paludicola - 30-50 %, przy czym co roku powinno to dotyczyć innej powierzchni,

- usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu,

- zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka koszonej powierzchni trwałych użytków zielonych,

b) pastwiskowego trwałych użytków zielonych:

- wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n.p.m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie więcej niż 0,5 DJP/ha w terminie do dnia 20 lipca, a po 20 lipca wynoszącej 0,5-1 DJP/ha, i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 5 t/ha (10 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, a wypasanie koników polskich i koni huculskich jest dopuszczalne przez cały rok,

- niewykaszanie niedojadów poza okresem od dnia 1 sierpnia do dnia 30 września,

c) kośno-pastwiskowego trwałych użytków zielonych:

- koszenie w terminie od dnia 1 sierpnia do dnia 30 września; wysokość koszenia 5-15 cm,

- pozostawienie 5-10 % powierzchni nieskoszonej, a w przypadku występowania wodniczki Acrocephalus paludicola- 30-50 %, przy czym co roku powinno to dotyczyć innej powierzchni,

- usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu,

- zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka koszonej powierzchni trwałych użytków zielonych,

- wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n.p.m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie więcej niż 0,2 DJP/ha i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 5 t/ha (10 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, a wypasanie koników polskich i koni huculskich jest dopuszczalne przez cały rok,

- niewykaszanie niedojadów poza okresem od dnia 1 sierpnia do dnia 30 września.

3. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.2. Mechowiska i wariantu 5.2. Mechowiska:

1) koszenie w terminie od dnia 15 lipca do dnia 30 września w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej; wysokość koszenia 5-15 cm;

2) pozostawienie 50 % powierzchni nieskoszonej, przy czym co roku powinno to dotyczyć innej powierzchni; raz na dwa lata dopuszcza się koszenie całej powierzchni;

3) usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu;

4) zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka koszonej powierzchni trwałych użytków zielonych;

5) zakaz wypasania i nawożenia.

4. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.3. Szuwary wielkoturzycowe i wariantu 5.3. Szuwary wielkoturzycowe:

1) koszenie w terminie od dnia 15 lipca do dnia 30 września w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej; wysokość koszenia 5-15 cm;

2) koszenie 20 % powierzchni, przy czym co roku powinno to dotyczyć innej powierzchni; raz na pięć lat dopuszcza się koszenie całej powierzchni;

3) usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu;

4) zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka koszonej powierzchni trwałych użytków zielonych;

5) dopuszcza się wypasanie przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie więcej niż 0,2 DJP/ha i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 2,5 t/ha (5 DJP/ha) do dnia 15 października, a na terenach zalewowych dodatkowo nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód;

6) zakaz nawożenia.

5. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.4. Łąki trzęślicowe i selernicowe i wariantu 5.4. Łąki trzęślicowe i selernicowe:

1) koszenie w terminie od dnia 15 września do dnia 30 października w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej; wysokość koszenia 5-15 cm;

2) pozostawienie 50 % powierzchni nieskoszonej, przy czym co roku powinno to dotyczyć innej powierzchni; raz na dwa lata dopuszcza się koszenie całej powierzchni;

3) usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu;

4) zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka koszonej powierzchni trwałych użytków zielonych;

5) zakaz wypasania i nawożenia.

6. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.5. Murawy ciepłolubne i wariantu 5.5. Murawy ciepłolubne, w przypadku użytkowania:

1) kośnego trwałych użytków zielonych:

a) koszenie w terminie od dnia 15 lipca do dnia 30 września w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej, nie więcej niż jeden pokos w roku; wysokość koszenia do 10 cm,

b) pozostawienie 15-20 % powierzchni nieskoszonej, przy czym co roku powinno to dotyczyć innej powierzchni,

c) usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu,

d) zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka powierzchni koszonej trwałych użytków zielonych,

e) zakaz nawożenia;

2) pastwiskowego trwałych użytków zielonych:

a) wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n.p.m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt 0,4-0,6 DJP/ha, przy maksymalnym obciążeniu pastwiska do 5 DJP/ha (2,5 t/ha),

b) zakaz nawożenia,

c) dopuszcza się koszenie w terminie od dnia 15 lipca do dnia 30 września w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej, nie więcej niż jeden pokos w roku; wysokość koszenia do 10 cm,

d) pozostawienie 15-20 % powierzchni nieskoszonej, przy czym co roku powinno to dotyczyć innej powierzchni,

e) usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu,

f) zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka powierzchni koszonej trwałych użytków zielonych.

7. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.6. Półnaturalne łąki wilgotne i wariantu 5.6. Półnaturalne łąki wilgotne oraz dla wariantu 4.7. Półnaturalne łąki świeże i wariantu 5.7. Półnaturalne łąki świeże:

1) koszenie w terminie od dnia 15 czerwca do dnia 30 września w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej, nie więcej niż dwa pokosy w roku; wysokość koszenia 5-15 cm;

2) pozostawienie 5-10 % powierzchni nieskoszonej, przy czym co roku powinno to dotyczyć innej powierzchni;

3) usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu;

4) zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka powierzchni koszonej trwałych użytków zielonych;

5) dopuszcza się wypasanie wolne lub kwaterowe przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie więcej niż 1 DJP/ha i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 5 t/ha (10 DJP/ha) od dnia 21 lipca do dnia 15 października, a na terenach zalewowych dodatkowo nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód;

6) zakaz nawożenia azotem powyżej poziomu 60 kg/ha w ciągu roku.

8. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.8. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe oraz wariantu 5.8. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe:

1) wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n.p.m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej 0,4-0,6 DJP/ha i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 2,5 t/ha (5 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód;

2) zakaz nawożenia.

9. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.9. Słonorośla oraz wariantu 5.9. Słonorośla:

1) w przypadku użytkowania pastwiskowego trwałych użytków zielonych:

a) wypasanie w sezonie pastwiskowym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n.p.m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej 0,5-1 DJP/ha, przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód,

b) w przypadku licznego występowania trzciny wypasanie kwaterowe, które powinno zaczynać się od kwater z dużym udziałem trzciny i stopniowo przechodzić na typowe słonawy;

2) w przypadku użytkowania kośnego trwałych użytków zielonych:

a) koszenie w terminie od dnia 1 lipca do dnia 31 października w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej, nie więcej niż jeden pokos w roku; wysokość koszenia 5-15 cm,

b) dopuszcza się pozostawienie runa bez skoszenia raz na 5 lat,

c) usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu,

d) zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do wewnątrz powierzchni koszonej trwałych użytków zielonych;

3) w przypadku użytkowania kośno-pastwiskowego trwałych użytków zielonych:

a) wypasanie w sezonie pastwiskowym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n.p.m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej 0,5-1 DJP/ha, przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód,

b) w przypadku licznego występowania trzciny wypasanie kwaterowe, które powinno zaczynać się od kwater z dużym udziałem trzciny i stopniowo przechodzić na typowe słonawy,

c) koszenie w terminie od dnia 1 lipca do dnia 31 października w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej, nie więcej niż jeden pokos w roku; wysokość koszenia 5-15 cm,

d) dopuszcza się pozostawienie runa bez skoszenia raz na 5 lat,

e) usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu,

f) zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do wewnątrz powierzchni koszonej trwałych użytków zielonych.

10. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.10. Użytki przyrodnicze i wariantu 5.10. Użytki przyrodnicze:

1) zachowanie użytków przyrodniczych w stanie niepogorszonym;

2) usuwanie odpadów;

3) dokonywanie zabiegów pielęgnacyjnych mających na celu ochronę użytku przyrodniczego;

4) zakaz nawożenia;

5) zakaz odwadniania i wydobywania torfu - w przypadku torfowisk;

6) zakaz wydobywania piasku i zalesiania - w przypadku muraw napiaskowych;

7) zakaz usuwania kęp i odwadniania - w przypadku szuwarów kępowych.

V. Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie

1. Wymogi dla wariantu 6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych:

1) uprawa roślin z kwalifikowanego materiału siewnego odmian miejscowych zarejestrowanych w krajowym rejestrze:

a) w pierwszym i czwartym roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego, a w drugim, trzecim i piątym roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego - z materiału siewnego uzyskanego ze zbioru z poprzedniego roku,

b) w przypadku zmiany uprawianej odmiany roślin lub

2) uprawa gatunków roślin wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

2. Wymogi dla wariantu 6.2. Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych:

1) wytwarzanie materiału siewnego zgodnie z przepisami o nasiennictwie lub

2) wytwarzanie materiału siewnego gatunków roślin wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia, spełniającego następujące wymagania jakościowe w zakresie minimalnej czystości analitycznej, maksymalnej zawartości nasion innych gatunków oraz minimalnej zdolności kiełkowania:

Tabela I. Wymagania jakościowe dla nasion lokalnych odmian zbóż

Lp.	Gatunki	Minimalna czystość analityczna (nasiona czyste)	Maksymalna zawartość nasion innych gatunków (nasiona innych gatunków roślin)	Minimalna zdolność kiełkowania (siewki normalne i nasiona twarde)
		% wagowy	szt./500 g	% liczbowy
1	2	3	4	5
1	Triticum dicoccum Pszenica płaskurka	98	601)	85
2	Triticum monococcum Pszenica samopsza	98	601),2)	85
3	Panicum miliaceum Proso	97	4001)	80
4	Avena strigosa Owies szorstki	98	601)	75
5	Secale cereale var. multicaule Krzyca	98	60	85

¹⁾ Niedopuszczalna obecność nasion owsa głuchego (Avena fatua).

²⁾ Wielkość próby do badań wynosi 1.000 g.

Tabela II. Wymagania jakościowe dla nasion pozostałych lokalnych odmian roślin uprawnych

Lp.	Gatunki	Minimalna czystość analityczna (nasiona czyste)	Maksymalna zawartość nasion innych gatunków (nasiona innych gatunków roślin)	Minimalna zdolność kiełkowania (siewki normalne i nasiona twarde)
		% wagowy		% liczbowy
1	2	3	4	5
1	Camelina sativa Lnicznik siewny	98	0,3	80
2	Lotus uliginosus1),2) Komonica błotna	75	1,81)	752)
3	Melilotus albus1),3) Nostrzyk biały	96	2,51)	803)
4	Lactuca sativa var. angustana Sałata łodygowa (szparagowa, głąbiki krakowskie)	95	0,5	75
5	Lathyrus sativus Lędźwian siewny	98	1,5	80
6	Lens culinaris Soczewica jadalna	98	1,5	80
7	Pastinaca sativa Pasternak	97	0,5	70

¹⁾ Niedopuszczalna obecność nasion kanianki (Cuscuta).

²⁾ Do 40 % nasion twardych uznaje się za zdolne do kiełkowania.

³⁾ Do 30 % nasion twardych uznaje się za zdolne do kiełkowania.

3. Wymogi dla wariantu 6.3. Produkcja nasienna na zlecenie banku genów - rozmnażanie nasion roślin zgodnie z umową, o której mowa w § 19 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia, w tym prowadzenie dokumentacji uprawy i udostępnianie jej jednostce badawczo-rozwojowej, koordynującej lub realizującej zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych, i przekazywanie tej jednostce wytworzonych nasion o wymaganej jakości.

4. Wymogi dla wariantu 6.4. Sady tradycyjne:

1) możliwość uzupełnienia sadu do 40 % obsady wszystkich drzew o co najmniej trzy gatunki lub odmiany drzew wymienione w załączniku nr 4 do rozporządzenia, lub odmiany drzew tradycyjnie uprawianych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed 1950 r. (powiększenie wymaga zwiększenia liczby odmian lub gatunków); obowiązek rozmnażania drzew na silnie rosnących podkładkach oraz prowadzenie ich jako wysokopienne drzewa o minimalnej wysokości pnia 1,20 m, w rozstawie nie mniejszej niż 4 x 6 m i nie większej niż 10 x 10 m;

2) wykonywanie podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych, takich jak: cięcie sanitarne drzew i prześwietlające nadmiernie zagęszczone korony, usuwanie odrostów i samosiewów, bielenie pni starych drzew i zabezpieczanie pni młodych drzew przed ogryzaniem przez gryzonie, utrzymanie ogólnego porządku w sadzie;

3) koszenie i usuwanie trawy lub wypasanie.

VI. Pakiet 8. Ochrona gleb i wód

1. Wymogi dla wariantu 8.1. Wsiewki poplonowe:

1) wsiewanie roślin jako wsiewki poplonowej w rosnące rośliny ozime lub razem z siewem roślin jarych i utrzymanie ich przez okres zimy;

2) uprzątnięcie słomy po żniwach;

3) niewznawianie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca;

4) przyoranie biomasy wsiewki poplonowej, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym;

5) niestosowanie ścieków i osadów ściekowych na wsiewkę poplonową.

2. Wymogi dla wariantu 8.2. Międzyplon ozimy:

1) wykonanie siewu roślin ozimych jako międzyplonu ozimego do dnia 30 września;

2) niestosowanie pod międzyplon ozimy innych nawozów niż naturalne;

3) niestosowanie ścieków i osadów ściekowych na międzyplon ozimy;

4) przyoranie biomasy międzyplonu ozimego, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym;

5) zakaz spasania międzyplonu ozimego poza okresem wiosny;

6) niewznawianie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca;

7) zakaz uprawy w plonie głównym rośliny, która była uprawiana w międzyplonie ozimym, lub formy jarej takiej rośliny;

8) w przypadku uprawy międzyplonu ozimego w międzyrzędziach chmielnika powierzchnia uprawy tego międzyplonu powinna stanowić około 67 % łącznej powierzchni plantacji chmielu.

3. Wymogi dla wariantu 8.3. Międzyplon ścierniskowy:

1) wykonanie siewu roślin jarych jako międzyplonu ścierniskowego do dnia 30 września;

2) niestosowanie pod międzyplon ścierniskowy innych nawozów niż naturalne;

3) niestosowanie ścieków i osadów ściekowych na międzyplon ścierniskowy;

4) przyoranie biomasy międzyplonu ścierniskowego, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym;

5) możliwość spasania biomasy międzyplonu ścierniskowego w okresie jesieni;

6) niewznawianie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca;

7) zakaz uprawy w plonie głównym rośliny, która była uprawiana w międzyplonie ścierniskowym;

8) w przypadku uprawy międzyplonu ścierniskowego w międzyrzędziach chmielnika powierzchnia uprawy tego międzyplonu powinna stanowić około 67 % łącznej powierzchni plantacji chmielu.

VII. Pakiet 9. Strefy buforowe

1. Wymogi dla wariantu 9.1. Utrzymanie 2-metrowych stref buforowych oraz wariantu 9.2. Utrzymanie 5-metrowych stref buforowych:

1) utrzymanie strefy buforowej o szerokości:

a) około 2 metrów - w przypadku wariantu 9.1,

b) około 5 metrów - w przypadku wariantu 9.2;

2) wykaszanie raz w roku lub co 2 lata, nie później niż do dnia 30 września, przy zachowaniu istniejących drzew i krzewów;

3) usunięcie biomasy w ciągu 2 tygodni od skoszenia, z wyjątkiem uzasadnionych przypadków;

4) zakaz stosowania nawozów i środków ochrony roślin.

2. Wymogi dla wariantu 9.3. Utrzymanie 2-metrowych miedz śródpolnych oraz wariantu 9.4. Utrzymanie 5-metrowych miedz śródpolnych:

1) utrzymanie miedzy śródpolnej o szerokości:

a) około 2 metrów - w przypadku wariantu 9.3,

b) około 5 metrów - w przypadku wariantu 9.4;

2) wykaszanie raz w roku lub co 2 lata, nie później niż do dnia 30 września, przy zachowaniu istniejących drzew i krzewów; w przypadku żywopłotów - pielęgnacja;

3) zakaz stosowania nawozów i środków ochrony roślin.

ZAŁĄCZNIK Nr  4

 WYKAZ GATUNKÓW ROŚLIN, GATUNKÓW PTAKÓW, JEDNOSTEK FITOSOCJOLOGICZNYCH I SIEDLISK PRZYRODNICZYCH ORAZ RAS ZWIERZĄT, OBJĘTYCH PŁATNOŚCIĄ ROLNOŚRODOWISKOWĄ

1. Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne obejmuje następujące rośliny uprawne:

Lp.		Wariant / nazwa polska rośliny uprawnej	Nazwa łacińska gatunku	Klasyfikacja dla potrzeb upraw w rolnictwie ekologicznym: R - uprawy rolnicze, T - trwałe użytki zielone, W - uprawy warzywne, Z-uprawy roślin zielarskich, S - uprawy sadownicze i jagodowe, Sp - pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe	Klasyfikacja roślin dla potrzeb sprawozdawczości: UR - uprawy roczne, UD - uprawy dwuletnie, UW - uprawy wieloletnie
1		2	3	4	5
		Wariant 2.1. Uprawy rolnicze (z certyfikatem zgodności) i wariant 2.2. Uprawy rolnicze (bez certyfikatu zgodności)
1		barbula szara	Caryopteris incana	R*	UW
2		bobik	Vicia faba L.	R	UR
3		bodziszek iberyjski	Geranium ibericum Fisch et Mey	R*	UW
4		bodziszek leśny	Geranium sylvaticum L.	R*	UW
5		brukiew pastewna	Brassica napus var. napobrassica	R	UR
6		burak cukrowy	Beta vulgaris ssp. vulgaris, convar. crassa var.	R	UR
			altissima
7		burak pastewny	Beta vulgaris ssp. vulgaris, convar. crassa var. crassa	R	UR
8		chaber bławatek	Centaurea cyanus L.	R*	UR
9		chaber driakiewnik	Centaurea scabiosa L.	R*	UW
10		chaber górski	Centaurea montana L.	R*	UW
11		chaber nadreński	Centaurea rhenana Bor.	R*	UD
12		chaber wielkogłówkowy	Centaurea macrocephala L.	R*	UW
13		chmiel	Humulus lupulus L.	R	UW
14		cykoria siewna	Cichorium intybus var. sativum Lam. et DC.	R	UR
15		czosnek cuchnący	Allium odorum L.	R*	UW
16		dalia zmienna	Dahlia hybrida Hort.	R*	UR
17		dynia oleista	Cucurbita pepo convar. styriaca Grebensc.	R	UR
18		dynia pastewna	Cucurbita pepo convar. Pepo	R	UR
19		dzielżan jesienny	Helenium autumnale L.	R*	UW
20		dzięgiel leśny	Angelica silvestris L	R*	UW
21		dzwonek ogrodowy	Campanula medium L.	R*	UD
22		esparceta siewna	Onobrychis vicifolia Scop.	R	UW
23		facelia błękitna	Phacelia tanacetifolia Benth.	R	UR
24		gorczyca biała	Sinapis alba L.	R	UR
25		gorczyca czarna	Brassica nigra (L.) Koch.	R	UR
26		gorczyca sarepska	Brassica juncea (L.) Czern.	R	UR
27		groch siewny	Pisum sativum L.	R	UR
28		groszek leśny	Lathyrus silvester L.	R*	UW
29		gryka zwyczajna	Fagopyrum esculentum Moench	R	UR
30		inne gatunki pszenic		R	UR
31		jasnota biała	Lamium album L.	R*	UW
32		jęczmień jary	Hordeum vulgare L.	R	UR
33		jęczmień ozimy	Hordeum vulgare L.	R	UR
34		języczka pomarańczowa	Ligularia dentata (A. Gray) H. Hara	R*	UW
35		kapusta pastewna	Brassica oleracea convar. acephala	R	UR
36		kminek zwyczajny	Carum carvi L.	R	UD
37		komonica zwyczajna	Lotus corniculatus L.	R	UW
38		koniczyna biała	Trifolium repens L.	R	UW
39		koniczyna białoróżowa	Trifolium hybridum L.	R	UW
40		koniczyna czerwona	Trifolium pratense L.	R	UW
41		koniczyna egipska (aleksandryjska)	Trifolium alexandrinum L.	R	UW
42		koniczyna krwistoczerwona	Trifolium incarnatum L.	R	UR
43		koniczyna perska	Trifolium resupinatum L.	R	UR
44		krwawnica pospolita	Lythrum salicaria L.	R*	UW
45		krwiściąg mniejszy	Sanguisorba minor Scop	R*	UW
46		kuklik zwisły	Geum rivale L.	R*	UW
47		kukurydza	Zea mays L.	R	UR
48		len oleisty	Linum usitatissimum L. convar. Mediterraneum (Vavilov ex Ell.) Kulpa et Danert	R	UR
49		len włóknisty	Linum usitatissimum L. convar. usitatissimum	R	UR
50		lędźwian	Lathyrus sativus L.	R	UR
51		lnianka siewna (lnicznik)	Camelina sativa (L.) Crantz	R	UR
52		lucerna chmielowa (nerkowata)	Medicago lupulina L.	R	UW
53		lucerna mieszańcowa	Medicago x varia Martyn	R	UW
54		lucerna sierpowata	Medicago spp.	R	UW
55		lucerna siewna	Camelina sativa (L.) Crantz	R	UW
56		łąka przemienna**		R	UW
57		łubin biały	Lupinus albus L.	R	UR
58		łubin wąskolistny	Lupinus angustifolius L.	R	UR
59		łubin żółty	Lupinus luteus L	R	UR
60		maczek kalifornijski (pozłotka)	Eschscholtzia californica Cham	R*	UR
61		mak lekarski	Papaver somniferum L	R	UR
62		mak wschodni	Papaver orientale L.	R*	UW
63		marchew pastewna	Daucus carota L.	R	UR
64		mieszanka jednoroczna traw		R	UR
65		mieszanka jednoroczna traw z motylkowatymi drobnonasiennymi		R	UR
66		mieszanka strączkowo-gorczycowa		R	UR
67		mieszanka strączkowa		R	UR
68		mieszanka strączkowo-słonecznikowa		R	UR
69		mieszanka strączkowo-zbożowa		R	UR
70		mieszanka wieloletnia traw		R	UW
71		mieszanka wieloletnia traw z motylkowatymi drobnonasiennymi		R	UW
72		mieszanka zbożowa		R	UR
73		mięta długolistna	Mentha longifolia (L.) Huds.	R*	UW
74		mięta okrągłolistna	Mentha verticillata L.	R*	UW
75		mikołajek płaskolistny	Eryngium planum L.	R*	UW
76		nostrzyk biały	Melilotus albus L.	R	UR
77		nostrzyk żółty (lekarski)	Melilotus officinalis (L.) Pall.	R	UD
78		ostrzeń pospolity	Cynoglossum officinale L.	R*	UD
79		owies	Avena sativa L.	R	UR
80		pastwisko przemienne**		R	UW
81		peluszka	Pisum arvenseL.	R	UR
82		perko	Brassica rapa x Brassica rapa subsp. chinensis	R	UR
83		proso	Panicum miliaceum L.	R	UR
84		przelot pospolity	Anthylis vulneraria L.	R	UW
85		pszczelnik mołdawski	Dracocephalum moldavicum L.	R*	UR
86		pszenica zwyczajna jara	Triticum aestivum L. emend. Fiori et Paol.	R	UR
87		pszenica zwyczajna ozima	Triticum aestivum L. emend. Fiori et Paol.	R	UR
88		pszenżyto jare	x Triticosecale Wittm.	R	UR
89		pszenżyto ozime	x Triticosecale Wittm.	R	UR
90		rdest wężownik	Polygonum bistorta L.	R*	UW
91		rezeda wonna	Reseda odorata L.	R*	UR
92		rezeda żółta	Reseda lutea L.	R*	UW
93		rozchodnik amurski	Sedum midderdorfianum Maxim.	R*	UW
94		rozchodnik okazały	Sedum spectabile Boreau	R*	UW
95		rożniak przerośnięty	Silphium perfoliatum L.	R*	UW
96		rukiew siewna	Eruca sativa DC.	R*	UR
97		rutewka orlikolistna	Thalictrum aquilegifolium L.	R*	UW
98		rzepa pastewna	Brassica rapa subsp. rapa	R	UR
99		rzepak jary	Brassica napus L.	R	UR
100		rzepak ozimy	Brassica napus L.	R	UR
101		rzepik	Brassica rapa var. typica Posp.	R	UR
102		rzodkiew oleista	Raphanus sativus var. oleiformis Pers.	R	UR
103		seradela uprawna	Ornithopus sativus Brot.	R	UR
104		siekiernica górska	Hedysarum hedysaroides (L.) Schinz et Thell.	R*	UW
105		słonecznik oleisty	Helianthus annuus L.	R	UR
106		słonecznik pastewny	Helianthus annuus L.	R	UR
107		soja zwyczajna	Glycine max (L.) Merrill	R	UR
108		sorgo	Sorghum spp.	R	UR
109		sparceta piaskowa	Onobrychis arenaria (Kit.) Ser	R*	UW
110		sparceta piaskowa	Onobrychis arenaria (Kit.) Ser	R*	UW
111		stulisz miotłowy	Sisymbrium polymorphum (Murr.) Roth	R*	UW
112		szałwia okręgowa	Salvia verticillata L.	R*	UW
113		szarłat z wyjątkiem A. retroflexus	Amaranthus spp.	R	UR
114		szczeć leśna	Dipsacus silvester Huds.	R*	UD
115		szczeć sukiennicza	Dipsacus fullonum L.	R*	UD
116		ślaz maurytański	Malva mauritiana L	R*	UD
117		ślazówka ogrodowa	Lavatera trimestris L.	R*	UR
118		ślazówka turyngska	Lavatera thuringiaca L.	R*	UW
119		topinambur	Helianthus tuberosus L.	R	UR
120		trędownik bulwiasty	Scrophularia nodosa L.	R*	UW
121		trojeść krwista	Asclepias incarnata L.	R*	UD
122		wyka kosmata	Asclepias incarnata L.	R*	UD
123		wyka siewna	Vicia sativa L.	R	UR
124		żyto jare	Secale cereale L.	R	UR
125		żyto ozime	Secale cereale L.	R	UR
		Wariant 2.3. Trwałe użytki zielone (z certyfikatem zgodności) i wariant 2.4. Trwałe użytki zielone (w okresie przestawiania)
1		łąka **		T	UW
2		pastwisko **		T	UW
		Wariant 2.5. Uprawy warzywne (z certyfikatem zgodności) i wariant 2.6. Uprawy warzywne (w okresie przestawiania)
1		arbuz (kawon)	Citrullus vulgaris (Thunb.) Matsum et Nakai	W	UR
2		bób	Vicia faba L.	W	UR
3		brokuł włoski	Brassica oleracea var. botrytis italica	W	UR
4		brukiew jadalna	Brassica napus var. napobrassica	W	UR
5		burak ćwikłowy	Beta vulgaris ssp. vulgaris, convar. crassa var. conditiva	W	UR
6		burak liściowy	Beta vulgaris ssp. vulgaris convar. Vulgaris var. cicla L.	W	UR
7		cebula kartoflanka	Allium cepa var. aggregatum	W	UR
8		cebula perłowa	Allium ampeloprasum	W	UR
9		cebula wielopiętrowa	Allium cepa var. proliferum	W	UW
10		cebula zwyczajna	Allium cepa	W	UR
11		chrzan pospolity	Cochlearia armoracia L.	W	UR
12		cukinia	Cucurbita pepo var. giromontina	W	UR
13		cykoria siewna	Cichorium intybus var. sativum Lam. et DC.	W	UR
14		cykoria warzywna	Cichorium intybus var. Foliosum Hegi	W	UR
15		czosnek	Allium sativum L.	W	UR
16		dynia olbrzymia	Cucurbita maxima Duch.	W	UR
17		dynia zwyczajna	Cucurbita pepo L.	W	UR
18		endywia	Cichorium endivia L.	W	UR
19		fasola wielokwiatowa	Phaseolus coccineus L.	W	UR
20		fasola zwykła	Phaseolus vulgaris L.	W	UR
21		fenkuł	Foeniculum vulgare ssp. capillaceum var. azoricum	W	UR
22		groch cukrowy	Pisum sativum var. saccharatum	W	UR
23		groch łuskowy	Pisum sativum var. pachylobum	W	UR
24		jarmuż	Brassica oleracea var. acephala subvar. sabellica	W	UR
25		kabaczek	Cucurbita pepo	W	UR
26		kalafior	Brasica oleracea var. botrytis	W	UR
27		kalarepa	Brassica oleracea var. gongylodes	W	UR
28		kapusta brukselska	Brassica oleracea var. gemmifera	W	UR
29		kapusta chińska	Brassica rapa var. chinensis	W	UR
30		kapusta głowiasta biała	Brassica oleracea var. capitata f. alba	W	UR
31		kapusta głowiasta czerwona	Brassica oleracea var capitata f. rubra	W	UR
32		kapusta pekińska	Brassica rapa var. pekinensis	W	UR
33		kapusta włoska	Brassica oleracea var. italica	W	UR
34		karczoch	Cynara scolymus L.	W	UR
35		kard	Cynara cardunculus L.	W	UR
36		kminek zwyczajny	Carum carvi L.	W	UD
37		koper ogrodowy	Anethum graveolens L.	W	UR
38		koper włoski	Foeniculum vulgare Mill.	W	UR
39		kukurydza cukrowa	Zea mays var. saccharata	W	UR
40		marchew jadalna	Daucus carota L.	W	UR
41		melon	Cucumis melo L.	W	UR
42		oberżyna (bakłażan)	Solanum melongera L.	W	UR
43		ogórek	Cucumis sativus L.	W	UR
44		papryka	Capsicum annuum L.	W	UR
45		pasternak zwyczajny	Pastinaca sativa L.	W	UR
46		patison	Cucurbita pepo var. patissonina	W	UR
47		pieczarka	Agaricus	W	P
48		pietruszka korzeniowa	Petroselinum sativum ssp. tuberosum	W	UR
49		pietruszka naciowa	Petroselinum sativum ssp. crispum	W	UR
50		pomidor	Lycopersicon esculentum Mill.	W	UR
51		pomidor skórzasty	Physalis ixocarpa	W	UR
52		por	Allium porrum L.	W	UR
53		rabarbar	Rheum rhaponticum	W	UW
54		rodzynek brazylijski	Physalis peruviana	W	UR
55		rokambuł	Allium ophioscorodon Don	W	UR
56		roszponka	Valerianella olitoria (L.) Latter. Em. Betcke	W	UR
57		rzepa jadalna	Brassica rapa subsp. rapa	W	UR
59		rzeżucha ogrodowa	Lepidium sativum L.	W	UR
60		rzodkiew	Raphanus sativus var. niger Kerner	W	UR
61		rzodkiewka	Raphanus sativus var. sativus	W	UR
62		salsefia	Tragopogon porrifolius L.	W	UR
63		sałata głowiasta	Lactuca sativa var. capitata	W	UR
64		sałata listkowa	Lactuca sativa var. foliosa	W	UR
65		sałata łodygowa	Lactuca sativa var. augustana	W	UR
66		sałata rzymska	Lactuca sativa var. romana	W	UR
67		seler korzeniowy	Apium graveolens var. rapaceum	W	UR
68		seler naciowy	Apium graveolens var. dulce	W	UR
69		siedmiolatka	Allium fistulosum L.	W	UW
70		skorzonera	Scorzonera hispanica L.	W	UR
71		soczewica jadalna	Lens culinaris Medik.	W	UR
72		szalotka	Allium ascalonicum	W	UR
73		szczaw	Rumex acetosa L.	W	UW
74		szczypiorek	Allium schoenoprasum L.	W	UW
75		szparag	Asparagus officinalis L.	W	UW
76		szpinak nowozelandzki	Tetragonia expansa Murr.	W	UR
77		szpinak zwyczajny	Spinacia oleracea L.	W	UR
78		ziemniak	Solanum tuberosum L.	W	UR
		Wariant 2.7. Uprawy zielarskie (z certyfikatem zgodności) i wariant 2.8. Uprawy zielarskie (w okresie przestawiania)
1		arcydzięgiel litwor	Archangelica officinalis L.	Z	UR
2		babka lancetowata	Plantago lanceolata L.	Z	UW
3		bazylia pospolita	Ocimum basilicum L.	Z	UR
4		bylica estragon	Artemisia dracunculus L.	Z	UW
		bylica piołun	Artemisia absinthium L.	Z	UW
5		czarnuszka siewna	Nigella sativa L.	Z	UR
6		cząber ogrodowy	Satureja hortensis L.	Z	UR
7		czosnek niedźwiedzi	Allium ursinum L.	Z	UR
8		dziurawiec zwyczajny	Hypericum perforatum L.	Z	UW
9		fiołek trójbarwny	Viola tricolor L.	Z	UR
10		hyzop lekarski	Hyssopus officinalis L.	Z	UW
11		jeżówka purpurowa	Echinacea purpurea	Z	UW
12		kocanki piaskowe	Helichrysum arenarium Moench.	Z	UW
13		kolendra siewna	Coriandrum sativum L.	Z	UR
14		koper włoski	Foeniculum vulgare Mill.	Z	UR
15		kozieradka pospolita	Trigonella foenum graecum L.	Z	UR
16		kozłek lekarski	Valeriana officinalis L.	Z	UR
17		krokosz barwierski	Carthamus tinctorius L.	Z	UR
18		krwawnik pospolity	Achillea millefolium L.	Z	UW
19		lawenda wąskolistna	Lavandula angustifolia Mill.	Z	UW
20		lebiodka pospolita	Origanum vulgare L.	Z	UW
21		lnianka (lnica) pospolita	Linaria vulgaris (L.) Mill.	Z	UR
22		lubczyk ogrodowy	Levisticum officinalis L.	Z	UW
23		lulek czarny	Hyoscyamus niger L.	Z	UR
24		łopian większy	Arctium lappa L.	Z	UR
25		majeranek ogrodowy	Origanum maiorana L.	Z	UR
26		malwa czarna	Althea rosea (L.) Cav.	Z	UD
27		melisa lekarska	Melissa officinalis L.	Z	UW
28		mięta kędzierzawa	Mentha crispa L.	Z	UW
29		mięta pieprzowa	Mentha piperita L.	Z	UW
30		mniszek lekarski	Taraxacum officinalis L.	Z	UW
31		mydlnica lekarska	Saponaria officinalis L.	Z	UW
32		nagietek lekarski	Calendula officinalis L.	Z	UR
33		nawłoć późna	Solidago gigantea L.	Z	UW
34		ogórecznik lekarski	Borago officinalis L.	Z	UR
35		orlik pospolity	Aquilegia vulgaris L.	Z	UW
36		ostropest plamisty	Silybum marianum L.	Z	UR
37		pokrzywa zwyczajna	Urtica dioica L.	Z	UW
38		prawoślaz lekarski	Althea officinalis L.	Z	UW
39		różeniec górski	Rhodiola rosea L.	Z	UW
40		rumian rzymski (szlachetny)	Anthemis nobilis L.	Z	UW
41		rumianek pospolity	Chamomilla recutita (L) Rauch.	Z	UR
42		ruta zwyczajna	Ruta graveolens L.	Z	UR
43		rutwica lekarska	Galega officinalis L.	Z	UW
44		rzewień dłoniasty	Rheum palmatum L.	Z	UW
45		serdecznik pospolity	Leonurus cardiaca L.	Z	UW
46		szałwia lekarska	Salvia officinalis L.	Z	UW
47		szanta zwyczajna	Marrubium vulgare L.	Z	UW
48		ślaz dziki	Malva sylvestris L.	Z	UW
49		turówka leśna	Hierochloë australis (Shrad)Roem et Shult.	Z	UW
50		turówka wonna	Hierochloe odorata (L.)Wahlbg.	Z	UW
51		tymianek pospolity	Thymus	Z	UW
52		tymianek właściwy	Thymus vulgaris L.	Z	UW
53		wiesiołek dwuletni	Oenothera biennis L.	Z	UD
54		złocień dalmatyński	Chrysanthemum cinerariaefolium Vis.	Z	UW
55		żeń-szeń prawdziwy	Panax ginseng C. A. Mey	Z	UW
		Wariant 2.9. Uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności) i wariant 2.10. Uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania)
1		agrest (porzeczka agrest)	Ribes uva-crispa var. reclinatum (L.) Berl.	S	UW
2		borówka wysoka i średnia	Vaccinium corymbrosum L.	S	UW
3		brzoskwinia	Prunus persica (L.) Batsch	S	UW
4		czereśnia	Prunus avium (L.) L.	S	UW
5		grusza domowa	Pyrus communis L.	S	UW
6		jabłoń domowa	Malus domestica Borkh.	S	UW
7	jeżyna		Rubus fruticosus L.	S	UW
8	malina		Rubus idaeus L.	S	UW
9	morela		Prunus armeniaca L.	S	UW
10	porzeczka		Ribes spp.	S	UW
11	poziomka		Fragaria vesca L.	S	UW
12	śliwa domowa		Prunus domestica L.	S	UW
13	truskawka		Fragaria x ananassa Duchense	S	UW
14	winorośl		Vitis vinifera L.	S	UW
15	wiśnia pospolita		Prunus cerasus L.	S	UW
	Wariant 2.11. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności) i wariant 2.12. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania)
1	aronia czarnoowocowa		Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott	Sp	UW
2	berberys zwyczajny		Berberis vulgaris L.	Sp	UW
3	borówka brusznica		Vaccinium vitis-idaea L.	Sp	UW
4	borówka niska		Vaccinium angustifolium Ait.	Sp	UW
5	dereń jadalny		Cornus mas L.	Sp	UW
6	bez czarny		Sambucus nigra L.	Sp	UW
7	głóg		Crategus spp.	Sp	UW
8	grusza azjatycka		Pyrus pynfolia (Burm.) Nak.	Sp	UW
9	jagoda kamczacka (suchodrzew jadalny)		Lonicera coerulea var. kamtschatica Pojark.	Sp	UW
10	jarząb pospolity		Sorbus aucuparia L.	Sp	UW
11	kalina koralowa		Viburnum opulus	Sp	UW
12	leszczyna		Corylus spp.	Sp	UW
13	orzech włoski		Juglans regia L.	Sp	UW
14	pigwa pospolita		Cydonia oblonga Mill.	Sp	UW
15	pigwowiec		Chaenomeles spp.	Sp	UW
16	rokitnik zwyczajny		Hippohae rhamnoides L.	Sp	UW
17	róża dzika		Rosa canina L.	Sp	UW
18	róża pomarszczona		Rosa rugosa L.	Sp	UW
19	śliwa japońska		Prunus salicina Lindl.	Sp	UW
20	śliwa tarnina		Prunus spinosa L.	Sp	UW
21	świdośliwa		Amelanchier alnifolia (Nutt.) Nutt.	Sp	UW
22	żurawina		Vaccinium macrocarpon Ait.	Sp	UW

* Roślina miododajna sklasyfikowana jako uprawa rolnicza.

** Łąki i pastwiska - grunty zajęte pod uprawę traw lub innych upraw zielnych zarówno naturalnych, jak i powstałych w wyniku działalności rolniczej (zasianych), wyróżnianie ze względu na czas trwania użytkowania na:

- przemienne użytki zielone (trawy na gruntach ornych) - włączone do systemu płodozmianu przez okres krótszy niż pięć lat,

- trwałe użytki zielone - niewłączone do systemu płodozmianu przez okres pięciu lat lub dłużej.

2. Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 i Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000:

1) wariant 4.1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków i wariant 5.1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków obejmują następujące gatunki ptaków:

a) biegus zmienny (schinzii) Calidris alpina schinzii,

b) błotniak łąkowy (Cirus pygargus),

c) czajka (Vanellus vanellus),

d) derkacz (Crex crex),

e) dubelt (Gallinago media),

f) krwawodziób (Tringa totanus),

g) kulik wielki (Numenius arquata),

h) kszyk (Gallinago gallinago),

i) rycyk (Limosa limosa),

j) wodniczka (Acrocephalus paludicola);

2) wariant 4.2 Mechowiska i wariant 5.2. Mechowiska obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne: szeroko ujęte związki Caricion davallianae, Caricion nigrae, część Caricion lasiocarpae oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących, znajdujące się na typach siedlisk określonych według klasyfikacji Natura 2000:

a) torfowiska przejściowe i trzęsawiska (7140) (oprócz zbiorowisk ze związku Rhynchosporion),

b) górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk (7230),

c) torfowiska nakredowe (7210) należące do Caricion davallianae - siedlisko priorytetowe;

3) wariant 4.3. Szuwary Wielkoturzycowe i wariant 5.3. Szuwary Wielkoturzycowe obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne:

związek Magnocaricion z wyjątkiem Phalaridetum arundinaceae, Caricetum paniculatae, Cicuto-Cari-cetum pseudocyperi, Caricetum ripariae, Thelypteridi-Phragmitetum, Iridetum pseudacori, znajdujące się na siedliskach priorytetowych Magnocaricion, określonych według klasyfikacji Natura 2000 jako torfowiska nakredowe (7210) oraz szuwary wielkoturzycowe, które nie zostały wpisane na listę siedlisk Natura 2000;

4) wariant 4.4. Łąki trzęślicowe i selernicowe i wariant 5.4. Łąki trzęślicowe i selernicowe obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne:

zbiorowiska związków Molinion caeruleae (łąki trzęślicowe) i Cnidion dubii (łąki selernicowe) oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących, znajdujące się na typach siedlisk określonych według klasyfikacji Natura 2000 jako zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (6410) oraz łąki selernicowe (6440);

5) wariant 4.5. Murawy ciepłolubne i wariant 5.5. Murawy ciepłolubne obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne:

zbiorowiska klasy Festuco-Brometea oraz związku Koelerion glaucae, a także zespół Anthyllidi-Trifolietum montanii i nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących, znajdujące się na typach siedlisk określonych według klasyfikacji Natura 2000 jako:

a) ciepłolubne śródlądowe murawy napiaskowe (6120) - siedlisko o znaczeniu priorytetowym,

b) murawy kserotermiczne (6210), w których za priorytetowe uważa się płaty z istotnymi stanowiskami storczykowatych,

c) ciepłolubne łąki pienińskie (6510-4),

d) murawy stepowe, w tym murawy ostnicowe;

6) wariant 4.6. Półnaturalne łąki wilgotne i wariant 5.6. Półnaturalne łąki wilgotne obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne:

zbiorowiska związku Calthion oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących, znajdujące się na typach siedlisk podmokłych, które nie zostały wpisane na listę siedlisk Natura 2000 jako:

a) łęgi rozlewiskowe na tarasach zalewowych rzek,

b) grądy podmokłe na podmokliskach,

c) łąki pobagienne na nieco odwodnionych torfowiskach;

7) wariant 4.7. Półnaturalne łąki świeże i wariant 5.7. Półnaturalne łąki świeże obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne:

zbiorowiska związków Arrhenatherion (oprócz ubogich postaci Poo-Festucetum i suchych łąk pienińskich Anthyllidi-Trifolietum montanii) i Polygono-Trisetion oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących, znajdujące się na typach siedlisk określonych według klasyfikacji Natura 2000 jako:

a) część niżowych i górskich świeżych łąk użytkowanych ekstensywnie (6510, bez 6510-4 czyli ciepłolubnych łąk pienińskich),

b) górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (6520);

8) wariant 4.8. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe i wariant 5.8. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne:

zbiorowiska rzędu Nardetalia oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących, znajdujące się na typach siedlisk określonych według klasyfikacji Natura 2000 jako bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (6230), w których za priorytetowe uważa się tylko płaty bogate florystycznie;

9) wariant 4.9. Słonorośla oraz wariant 5.9. Słonorośla obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska klas Asteretea tripolium i Thero-Salicornietea, zespół Potentillo-Festucetum (klasa Molinio-Arrhenatheretea) i Scripetum maritimi (klasa Phragmitetea) oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących, znajdujące się na typach siedlisk określonych według klasyfikacji Natura 2000 jako:

a) śródlądowe błotniste solniska z solirodem (1310),

b) solniska nadmorskie (1330),

c) śródlądowe słone łąki, pastwiska i szuwary (1340) jako siedlisko o znaczeniu priorytetowym;

10) wariant 4.10. Użytki przyrodnicze i wariant 5.10. Użytki przyrodnicze obejmują typy siedlisk przyrodniczych określonych według klasyfikacji Natura 2000 jako:

a) torfowiska wysokie (7110, 7120),

b) część torfowisk przejściowych i trzęsawiska (7140),

c) obniżenia na podłożu torfowym (7150),

d) część torfowisk zasadowych (7230),

e) luźne murawy napiaskowe (2330),

f) wrzosowiska (4030, 4010),

g) szuwary (w tym 7210).

3. Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie:

1) wariant 6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych i wariant 6.2. Produkcja nasienna lokalnych odmian roślin uprawnych obejmują następujące gatunki roślin:

a) Krzyca Secate cereale var multicale

b) Pszenica płaskurka Triticum diccocum,

c) Pszenica samopsza Triticum monococcum,

d) Proso Panicum miliaceum L.,

e) Owies szorstki Avena strigosa Schreb.,

f) Lnicznik siewny Camelina sativa L.,

g) Komonica błotna Lotus uliginosus Schkuhr,

h) Nostrzyk biały Melilotus alba Medik.,

i) Sałata łodygowa (szparagowa) Lactuca sativa L. var. angustana hort. ex,

j) Lędźwian siewny Lathyrus sativus L.,

k) Soczewica jadalna Lens culinaris Medik.,

l) Pasternak Pastinaca sativa L.;

2) wariant 6.4. Sady tradycyjne obejmuje następujące gatunki drzew:

Gatunek	Odmiana
Jabłonie	Ananas Bierżenicki, Antonówka Półtorafunt, Aporta, Babuszkino, Beforest, Boiken, Bukówka, Cellini, Cesarz Wilhelm, Charłamowska, Cytrynówka, Glogierówka, Grafsztynek Czerwony, Grafsztynek Finlandzki, Grafsztynek Prawdziwy, Grahama Jubileuszowe, Grochówka, Gruchoty, Jakub Lebel, Kalwilla Jesienna, Kantówka Gdańska, Kardynalskie, Koksa Pomarańczowa, Kosztela Kronselska, Królowa, Krótkonóżka, Książę Albrecht Pruski, Książęce, Kuzynek Buraczek, Landsberska, Malinowa Oberlandzka, Montwiłówka, Niezrównane Peasgooda, Ontario, Oliwka Czerwona, Oliwka Inflancka, Pepina Linneusza, Pepina Ribstona, Piękna z Barnaku, Piękna z Hrnhutt, Piękna z Rept, Rajewskie, Rarytas Śląski, Reneta Ananasowa, Reneta Baumana, Reneta Blenheimska, Reneta Gwiazdkowa, Reneta Kasselska, Reneta Kulona, Reneta Muszkatołowa, Reneta Orleańska, Reneta Sudecka, Reneta Szampańska, Reneta Szara, Reneta Złota, Reneta Zuccalmagilio, Różanka Polska, Ryszard Żółty, Signe Tillisch, Suislepper, Sztetyna Czerwona, Sztetyna Zielona, Titówka, Złotka Kwidzyńska, Zorza, Żeleźniak
Grusze	Amanlisa, Bera Boska, Bera Diela, Bera Liońska, Bera Szara, Bera Ulmska, Bergamota Czerwona Jes, Boika, Cytrynówka, Diuszesa Wczesna, Dobra Ludwika, Dobra Szara, Dr Jules Gujot, Dziekanka Lipcowa, Dziekanka Jesienna, Flamandka, Józefinka, Kalebasa Płocka, Kongresówka, Król Sobieski, Księżna Elza, Napoleonka, Owsianka, Panienka, Paryżanka, Patawinka, Pomarańczówka, Proboszczówka, Pstrągówka, Pstrągówka Zimowa, Salisbury, Tongrówka, Urbanistka, Winiówka Francuska, Żyfardka
Czereśnie	Bladoróżowa, Czarna Późna, Donissena Żółta, Gubeńska, Gubińska Czarna, Kanarkowa, Kassina, Kozerska, Kunzego, Lotka Trzebnicka, Merla, Miodówka, Przybrodzka, Sercówka Nieszawska, Wczesna Riverso, Wolska
Wiśnie	Hiszpanka, Hortensja, Książęca, Min. Podbielski, Pożóg 29, Szklanka Wielka, Wczesna Ludwika, Włoszakowice, Wróble, Wiśnie odroślowe lokalne
Śliwy	Brzoskwiniowa, Fryga, Kirka, Lubaszka, Mirabelka z Nancy, Renkloda Zielona, Węgierka, Łowicka

4. Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie obejmuje następujące gatunki zwierząt:

Gatunek	Rasa
Bydło	Bydło rasy polskiej czerwonej, bydło rasy białogrzbietej, bydło rasy polskiej czerwono-białej, bydło rasy polskiej czarno-białej
Konie	Koniki polskie, konie huculskie, konie małopolskie, konie śląskie, konie wielkopolskie, konie zimnokrwiste w typie sokólskim, konie zimnokrwiste w typie sztumskim
Owce	Owce rasy wrzosówka, owce rasy świniarka, owce olkuskie, polskie owce górskie odmiany barwnej, owce rasy merynos odmiany barwnej, owce uhruskie, owce wielkopolskie, owce żelaźnieńskie, owce rasy korideil, owce kamienieckie, owce pomorskie, owce rasy cakiel podhalański, owce rasy merynos polski w starym typie
Świnie	Świnie rasy puławskiej, świnie rasy złotnickiej białej, świnie rasy złotnickiej pstrej

ZAŁĄCZNIK Nr  5

 WYSOKOŚĆ STAWEK PŁATNOŚCI ROLNOŚRODOWISKOWEJ DLA POSZCZEGÓLNYCH PAKIETÓW I ICH WARIANTÓW

Lp.	Pakiety rolnośrodowiskowe	Lp.	Warianty rolnośrodowiskowe	Stawki płatności
1	2	3	4		5
1	Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone	1	Wariant 1.1. Zrównoważony system gospodarowania	360 zł/ha
2	Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne	2	Wariant 2.1. Uprawy rolnicze (z certyfikatem zgodności)	790 zł/ha
		3	Wariant 2.2. Uprawy rolnicze (w okresie przestawiania)	840 zł/ha w pierwszym i drugim roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego	790 zł/ha w kolejnych latach realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego
		4	Wariant 2.3. Trwałe użytki zielone (z certyfikatem zgodności)	260 zł/ha
		5	Wariant 2.4. Trwałe użytki zielone (w okresie przestawiania)	330 zł/ha w pierwszym i drugim roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego	260 zł/ha w kolejnych latach realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego
		6	Wariant 2.5. Uprawy warzywne (z certyfikatem zgodności)	1.300 zł/ha
		7	Wariant 2.6. Uprawy warzywne (w okresie przestawiania)	1.550 zł/ha w pierwszym i drugim roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego, a w przypadku upraw roślin wieloletnich - również w trzecim roku realizacji tego zobowiązania	1.300 zł/ha w kolejnych latach realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego
		8	Wariant 2.7. Uprawy zielarskie (z certyfikatem zgodności)	1.050 zł/ha
		9	Wariant 2.8. Uprawy zielarskie (w okresie przestawiania)	1.150 zł/ha w pierwszym i drugim roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego, a w przypadku upraw roślin wieloletnich - również w trzecim roku realizacji tego zobowiązania	1.050 zł/ha w kolejnych latach realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego
		10	Wariant 2.9. Uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności)	1.540 zł/ha
		11	Wariant 2.10. Uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania)	1.800 zł/ha w pierwszym, drugim i trzecim roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego	1.540 w kolejnych latach realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego
		12	Wariant 2.11. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności)	650 zł/ha
		13	Wariant 2.12. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania)	800 zł/ha w pierwszym, drugim i trzecim roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego	650 zł/ha w kolejnych latach realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego
3	Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone	14	Wariant 3.1. Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach	500 zł/ha
4	Pakiet 4. Ochrona zagrożonych	15	Wariant 4.1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków	1.200 zł/ha
	gatunków ptaków i siedlisk	16	Wariant 4.2. Mechowiska	1.200 zł/ha
	przyrodniczych poza obszarami Natura 2000	17	Wariant 4.3. Szuwary wielkoturzycowe	800 zł/ha
		18	Wariant 4.4. Łąki trzęślicowe i selernicowe	1.200 zł/ha
		19	Wariant 4.5. Murawy ciepłolubne	1.200 zł/ha
		20	Wariant 4.6. Półnaturalne łąki wilgotne	800 zł/ha
		21	Wariant 4.7. Półnaturalne łąki świeże	800 zł/ha
		22	Wariant 4.8. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe	800 zł/ha
		23	Wariant 4.9. Słonorośla	1.190 zł/ha
		24	Wariant 4.10. Użytki przyrodnicze	550 zł/ha
5	Pakiet 5. Ochrona zagrożonych	25	Wariant 5.1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków	1.370 zł/ha
	gatunków ptaków i siedlisk	26	Wariant 5.2. Mechowiska	1.390 zł/ha
	przyrodniczych na obszarach Natura 2000	27	Wariant 5.3. Szuwary wielkoturzycowe	910 zł/ha
		28	Wariant 5.4. Łąki trzęślicowe i selernicowe	1.390 zł/ha
		29	Wariant 5.5. Murawy ciepłolubne	1.380 zł/ha
		30	Wariant 5.6. Półnaturalne łąki wilgotne	840 zł/ha
		31	Wariant 5.7. Półnaturalne łąki świeże	840 zł/ha
		32	Wariant 5.8. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe	870 zł/ha
		33	Wariant 5.9. Słonorośla	1.190 zł/ha
		34	Wariant 5.10. Użytki przyrodnicze	550 zł/ha
6	Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów	35	Wariant 6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych	570 zł/ha
	genetycznych roślin w rolnictwie	36	Wariant 6.2. Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych	800 zł/ha
		37	Wariant 6.3. Produkcja nasienna na zlecenie banku genów	4.700 zł/ha
		38	Wariant 6.4. Sady tradycyjne	2.100 zł/ha
7	Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów	39	Wariant 7.1. Zachowanie lokalnych ras bydła	1.140 zł/szt.
	genetycznych zwierząt w rolnictwie	40	Wariant 7.2. Zachowanie lokalnych ras koni	1.500 zł/szt.
		41	Wariant 7.3. Zachowanie lokalnych ras owiec	320 zł/szt.
		42	Wariant 7.4. Zachowanie lokalnych ras świń	570 zł/szt.
8	Pakiet 8. Ochrona gleb	43	Wariant 8.1. Wsiewki poplonowe	330 zł/ha
	i wód	44	Wariant 8.2. Międzyplon ozimy	420 zł/ha
		45	Wariant 8.3. Międzyplon ścierniskowy	400 zł/ha
9	Pakiet 9. Strefy buforowe	46	Wariant 9.1. Utrzymanie 2-metrowych stref buforowych	44 zł/100 m.b.
		47	Wariant 9.2. Utrzymanie 5-metrowych stref buforowych	110 zł/100 m.b.
		48	Wariant 9.3. Utrzymanie 2-metrowych miedz śródpolnych	40 zł/100 m.b.
		49	Wariant 9.4. Utrzymanie 5-metrowych miedz śródpolnych	100 zł/100 m.b.

ZAŁĄCZNIK Nr  6

 KOSZTY TRANSAKCYJNE I WYSOKOŚĆ MAKSYMALNEJ KWOTY PRZEZNACZONEJ NA REFUNDACJĘ TYCH KOSZTÓW

Koszty transakcyjne		Wysokość maksymalnej kwoty przeznaczonej na refundację kosztów transakcyjnych
Koszt sporządzenia	do 1 ha	500 zł
dokumentacji	powyżej 1 ha do 5 ha	1.000 zł
przyrodniczej dla	powyżej 5 ha do 20 ha	2.000 zł
siedliska o	powyżej 20 ha do 50 ha	3.000 zł
powierzchni:	powyżej 50 ha	4.000 zł

ZAŁĄCZNIK Nr  7

 WYSOKOŚĆ ZMNIEJSZEŃ PŁATNOŚCI ROLNOŚRODOWISKOWYCH DOKONYWANYCH W RAMACH PAKIETÓW LUB WARIANTÓW

Rodzaj uchybienia	Wysokość zmniejszenia
1	2
I. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone
Wariant 1.1. Zrównoważony system gospodarowania
Nieprzestrzeganie prawidłowego doboru i następstwa roślin	100%
Brak planu nawozowego	100%
Nieprzestrzeganie planu nawozowego	50%
Przekraczanie limitów nawożenia określonych w planie nawożenia więcej niż o 10%	40%
Zastosowanie osadów ściekowych	40%
Brak koszenia lub wypasu na trwałych użytkach zielonych lub koszenie lub wypas w niewłaściwym terminie	20%
II. Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne
Wszystkie warianty
Nieodpowiednie przeznaczenie plonu	40%
Wariant 2.3. Trwałe użytki zielone (z certyfikatem zgodności) i wariant 2.4. Trwałe użytki zielone (w okresie przestawiania)
Brak koszenia lub wypasu lub koszenie lub wypas w niewłaściwym terminie	40%
Niezłożenie w stogi lub pozostawienie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie	20%
Wariant 2.9. Uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności) i wariant 2.12. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania)
Brak wykonywania co roku zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych na plantacji	20%
III. Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone
Wariant 3.1. Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach
Niewypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminie	100%
Niewykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie	100%
Wykoszenie całej powierzchni	50%
Nawożenie azotem na obszarach nawożonych przez namuły rzeczne lub przekroczenie dopuszczalnego progu nawożenia o więcej niż 10% powyżej 60 kg/ha w trakcie roku na pozostałych obszarach	40%
Zastosowanie ścieków i osadów ściekowych	40%
Zastosowanie środków ochrony roślin	40%
Przekroczenie limitu obsady zwierząt i obciążenia pastwiska	40%
Niewłaściwa technika koszenia	30%
Zastosowanie przynajmniej jednego z następujących zabiegów: przeorywanie, wałowanie, podsiew oraz włókowanie w okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 1 września	20%
Wykonanie więcej niż 2 pokosów	20%
Niezłożenie w stogi lub pozostawienie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie	20%
Wykaszanie niedojadów poza określonym terminem	20%
Wapnowanie niezgodne z planem działalności rolnośrodowiskowej	20%
Niewłaściwa wysokość koszenia	10%
IV. Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 i Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000
Wszystkie warianty
Budowa lub rozbudowa urządzeń melioracyjnych wodnych szczegółowych tworzących system melioracji wodnych (nie dotyczy wyjątków)	60%
Zastosowanie środków ochrony roślin	40%
Zastosowanie przynajmniej jednego z następujących zabiegów: przeorywanie, wałowanie, podsiew, włókowanie w okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 1 września	20%
Wariant 4.1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków i wariant 5.1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków
Niewykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie	100%
Niewypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminie	100%
Wykoszenie całej powierzchni	50%
Zastosowanie ścieków i osadów ściekowych	40%
Nawożenie azotem na obszarach nawożonych przez namuły rzeczne lub przekroczenie dopuszczalnego progu nawożenia o więcej niż 10% powyżej 60 kg/ha w trakcie roku na pozostałych obszarach	40%
Prowadzenie prac agrotechnicznych i pielęgnacyjnych od dnia 1 kwietnia do dnia 1 sierpnia	40%
Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt lub obciążenia pastwiska	40%
Niewłaściwa technika koszenia	30%
Niezłożenie w stogi lub pozostawienie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie	20%
Wykaszanie niedojadów poza określonym terminem	20%
Niewłaściwa wysokość koszenia	10%
Wariant 4.2. Mechowiska i wariant 5.2. Mechowiska
Niewykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie	100%
Wykoszenie całej powierzchni niezgodnie z planem działalności rolnośrodowiskowej	50%
Zastosowanie nawożenia	40%
Wypasanie	40%
Niewłaściwa technika koszenia	30%
Niezłożenie w stogi lub pozostawienie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie	20%
Niewłaściwa wysokość koszenia	10%
Wariant 4.3. Szuwary wielkoturzycowe i wariant 5.3. Szuwary wielkoturzycowe
Niewykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie	100%
Wykoszenie całej powierzchni niezgodnie z planem działalności rolnośrodowiskowej	50%
Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt lub obciążenia pastwiska	40%
Zastosowanie nawożenia	40%
Wypasanie w nieodpowiednim terminie	40%
Niewłaściwa technika koszenia	30%
Niezłożenie w stogi lub pozostawienie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie	20%
Niewłaściwa wysokość koszenia	10%
Wariant 4.4. Łąki trzęślicowe i selernicowe i wariant 5.4. Łąki trzęślicowe i selernicowe
Niewykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie	100%
Wykoszenie całej powierzchni niezgodnie z planem działalności rolnośrodowiskowej	50%
Wypasanie	40%
Zastosowanie nawożenia	40%
Niewłaściwa technika koszenia	30%
Niezłożenie w stogi lub pozostawienie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie	20%
Niewłaściwa wysokość koszenia	10%
Wariant 4.5. Murawy ciepłolubne i wariant 5.5. Murawy ciepłolubne
Niewypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminie	100%
Wykoszenie całej powierzchni	50%
Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt i obciążenia pastwiska	40%
Zastosowanie nawożenia	40%
Wykaszanie w nieodpowiednim terminie	40%
Niewłaściwa technika koszenia	30%
Wykonanie więcej niż jednego pokosu	20%
Niezłożenie w stogi lub pozostawienie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie	20%
Niewłaściwa wysokość koszenia	10%
Wariant 4.6. Półnaturalne łąki wilgotne i wariant 5.6. Półnaturalne łąki wilgotne oraz wariant 4.7. Półnaturalne łąki świeże i wariant 5.7. Półnaturalne łąki świeże
Niewykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie	100%
Wykoszenie całej powierzchni	50%
Wypasanie w nieodpowiednim terminie	40%
Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt lub obciążenia pastwiska	40%
Przekroczenie dopuszczalnego progu nawożenia o więcej niż 10%	40%
Niewłaściwa technika koszenia	30%
Niezłożenie w stogi lub pozostawienie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie	20%
Wykonanie więcej niż 2 pokosów	20%
Niewłaściwa wysokość koszenia	10%
Wariant 4.8. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe i wariant 5.8. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe
Niewypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminie	100%
Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt lub obciążenia pastwiska	40%
Zastosowanie nawożenia	40%
Wariant 4.9. Słonorośla i wariant 5.9. Słonorośla
Niewypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminie	100%
Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt lub obciążenia pastwiska	40%
Wykaszanie w nieodpowiednim terminie	40%
Niewłaściwa technika koszenia	30%
Wykonanie więcej niż 1 pokosu	20%
Niezastosowanie wypasu kwaterowego w przypadku licznego występowania trzciny	20%
Niezłożenie w stogi lub pozostawienie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie	20%
Niewłaściwa wysokość koszenia	10%
Wariant 4.10. Użytki przyrodnicze i wariant 5.10. Użytki przyrodnicze
Odwadnianie i wydobywania torfu w przypadku torfowisk, wydobywanie piasku i zalesienie w przypadku muraw napiaskowych, usunięcie kęp i odwadnianie w przypadku szuwarów kępowych	60%
Niestosowanie zabiegów pielęgnacyjnych	40%
Zastosowanie nawożenia	40%
Nieusunięcie odpadów	20%
V. Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie
Wariant 6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych i wariant 6.2. Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych
Uprawa odmian roślin innych niż dopuszczone	100%
Wariant 6.3. Produkcja nasienna na zlecenie banku genów
Rozmnażanie nasion roślin niezgodnie z umową	100%
Nieprowadzenie dokumentacji uprawy	40%
Wariant 6.4. Sady tradycyjne
Prowadzenie sadu niezgodnie z wymogami	100%
Niewykonanie przynajmniej jednego z podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych	40%
Brak koszenia i usunięcia ściętej biomasy lub wypasu	20%
VI. Pakiet 8. Ochrona gleb i wód
Wariant 8.1. Wsiewki poplonowe
Brak wsiewki lub nieutrzymanie jej przez okres zimy	100%
Wznowienie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca	50%
Zastosowanie ścieków i osadów ściekowych	40%
Nieprzeoranie wsiewek (nie dotyczy systemu bezorkowego)	20%
Nieuprzątniecie słomy z pola po żniwach	20%
Wariant 8.2. Międzyplon ozimy
Uprawa w plonie głównym tej samej rośliny, która była uprawiana w międzyplonie ozimym, lub formy jarej takiej rośliny	100%
Brak siewu roślin poplonowych	100%
Wznowienie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca	50%
Zastosowanie ścieków i osadów ściekowych na międzyplon	40%
Nieprzyoranie międzyplonu (nie dotyczy systemu bezorkowego)	20%
Stosowanie pod międzyplon nawozów innych niż naturalne	20%
Spasanie w terminie innym niż w okresie wiosny	20%
Wariant 8.3. Międzyplon ścierniskowy
Uprawa w plonie głównym tej samej rośliny, która była uprawiana w międzyplonie ścierniskowym	100%
Brak siewu roślin poplonowych	100%
Wznowienie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca	50%
Zastosowanie ścieków i osadów ściekowych na międzyplon	40%
Nieprzyoranie międzyplonu (nie dotyczy systemu bezorkowego)	20%
Stosowanie pod międzyplon nawozów innych niż naturalne	20%
VII. Pakiet 9. Strefy buforowe
Wszystkie warianty
Zastosowanie nawozów lub środków ochrony roślin	100%
Utrzymanie miedzy śródpolnej lub strefy buforowej o szerokości mniejszej co najmniej o 10% od wymaganej szerokości	50%
Niewykoszenie w terminie lub brak pielęgnacji żywopłotów	30%
Nieusunięcie biomasy w określonym terminie	20%

• Identyfikator: Dz.U.2008.34.200
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Szczegółowe warunki i tryb przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Program rolnośrodowiskowy" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.
• Data aktu: 28/02/2008
• Data ogłoszenia: 29/02/2008
• Data wejścia w życie: 29/02/2008