ODNOTOWUJE, ŻE:
1. Demokracja opiera się na realizowaniu prawa do wolności opinii i wypowiedzi oraz wolności informowania, offline i online. Jest to istota zawodu dziennikarza, który może być wykonywany wyłącznie w środowisku zapewniającym dziennikarzom i innym pracownikom mediów ochronę i bezpieczeństwo.
2. Obecnie wielu dziennikarzy i innych pracowników mediów nie wszędzie jest w stanie pracować swobodnie i niezależnie, tak jak powinni. W Europie i na świecie coraz częściej występują przeszkody dla wolności wypowiedzi i wolności informowania oraz ataki na dziennikarzy i innych pracowników mediów 1 . Ich bezpieczeństwo jest jeszcze bardziej zagrożone w sytuacji konfliktów zbrojnych. Są oni źródłem bezstronnych informacji niezbędnych do ustalenia faktów i zrozumienia konfliktu, dlatego są w szczególności eksponowani i sami mogą stać się celami, co pokazuje trwająca agresja militarna Rosji przeciw Ukrainie 2 .
3. Dziennikarze I inni pracownicy mediów spotykają się z wieloma zagrożeniami i mierzą się ze stygmatyzacją, zastraszaniem, nielegalnym inwigilowaniem, postępowaniami prowadzonymi przeciwko nim w złej wierze, nieuzasadnioną presją ekonomiczną, niszczeniem ich reputacji, a także z aktami przemocy fizycznej i psychicznej - stają się nawet ofiarami morderstw. Przemoc wobec dziennikarzy występuje również w internecie, w formie znieważania, podżegania do nienawiści, nękania i gróźb śmierci.
4. Szczególnie niepokojąca jest sytuacja dziennikarek 3 : są narażone na dodatkowe - bardziej liczne i zróżnicowane - zagrożenia. Taka przemoc ze względu na płeć przybiera różne formy, w tym nękanie w internecie, gwałty, groźby śmierci i podżeganie do nienawiści. Tego typu zagrożenia w nieproporcjonalnym stopniu dotyczą również dziennikarzy należących do mniejszości lub grup zmarginalizowanych społecznie 4 .
5. Sytuacja ekonomiczna dziennikarzy i innych pracowników mediów staje się również coraz bardziej niepewna. Brak bezpieczeństwa finansowego i ekonomicznego wielu mediów - czego przykładem jest zamknięcie kilku z nich - sprawia, że pracownicy mediów są bardziej podatni na zagrożenia. Ponadto wymóg wydajności lub zyskowności, w szczególności w przypadku mediów prywatnych, może czasami prowadzić do pogorszenia warunków i jakości pracy dziennikarzy. Transformacja cyfrowa i ekspansja globalnych operatorów i sieci społecznościowych konkurujących z mediami na rynku reklam internetowych 5 , w połączeniu ze skutkami pandemii 6 , podczas której media doświadczyły spadku przychodów większego niż spadek dochodu krajowego, doprowadziły do pogorszenia się bezpieczeństwa ekonomicznego dziennikarzy i innych pracowników mediów.
6. Komisja Europejska przedstawiła wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej (SLAPP) 7 , w którym proponuje się Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wprowadzenie gwarancji proceduralnych przeciwko takim powództwom, a także towarzyszące mu zalecenie 8 zawierające wytyczne dla państw członkowskich w takich kwestiach.
7. Do państw członkowskich i Komisji Europejskiej zwrócono się 9 o wdrożenie europejskiej strategii dla ekosystemu sektora kultury i sektora kreatywnego, m.in. w celu ułatwienia dostępu do informacji na temat środków finansowych dostępnych dla mediów poprzez połączenie przewodnika dotyczącego finansowania programu CultureEU i interaktywnego narzędzia do mapowania mediów audiowizualnych i informacyjnych, tak aby pracownicy i przedsiębiorstwa mediów informacyjnych dysponowali jednym wielojęzycznym portalem cyfrowym zawierającym wykaz różnych dostępnych dla nich możliwości finansowania.
8. W 2022 r. Komisja Europejska będzie nadal wspierać mechanizm szybkiego reagowania na naruszenia wolności prasy i mediów w ramach programu "Kreatywna Europa", który umożliwia wsparcie m.in. transgranicznej współpracy medialnej, w tym dziennikarstwa niezależnego i śledczego, w formie dotacji w ramach partnerstwa dziennikarskiego 10 .
Z ZADOWOLENIEM STWIERDZA, ŻE:
9. W dniu 16 września 2021 r. Komisja Europejska przyjęła zalecenie w sprawie zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa dziennikarzom i innym pracownikom sektora mediów oraz wzmocnienia ich pozycji w Unii Europejskiej, które stanowi ważne wytyczne dla państw członkowskich. Komisja Europejska zapowiedziała, że zamierza opublikować badanie dotyczące m.in. wskaźników stosowanych do monitorowania wdrażania tego zalecenia, które mogłyby dotyczyć bezpieczeństwa w internecie, a w szczególności wsparcia dla dziennikarek oraz dla dziennikarzy należących do mniejszości.
ZWRACA SIĘ DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ, BY:
10. Zachęcała, w ramach istniejącego Europejskiego Forum Mediów Informacyjnych, do regularnego organizowania dyskusji i wymiany najlepszych praktyk w zakresie ochrony i bezpieczeństwa dziennikarzy i innych pracowników sektora mediów, ułatwiając dialog z zainteresowanymi stronami na temat istotnych zmian.
11. Kontynuowała ocenę istniejących projektów pilotażowych i działań przygotowawczych na rzecz wspierania wolności i pluralizmu mediów, tak aby stały się one bardziej rozbudowane i długoterminowe.
12. Zwiększała finansowanie dziennikarstwa niezależnego i śledczego 11 , które wnosi istotny wkład w życie publiczne i demokratyczne, opierając się m.in. na inicjatywie NEWS 12 i wykorzystując na przykład InvestEU.
13. Uwzględniała we wszystkich odpowiednich inicjatywach wynikających ze strategii cyfrowej UE problematykę bezpieczeństwa dziennikarzy i innych pracowników mediów w internecie i ich wolności słowa.
ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I KOMISJI EUROPEJSKIEJ, BY W RAMACH SWOICH KOMPETENCJI I Z POSZANOWANIEM ZASADY POMOCNICZOŚCI:
14. Zachęcały wszystkie zainteresowane strony, takie jak kierownicy redakcji, organy ścigania, sędziowie i inne organy zaangażowane w zapewnianie bezpieczeństwa cyfrowego, do uczenia się przez całe życie 13 na temat ochrony dziennikarzy i innych pracowników mediów
15. Zachęcały do rozwoju mediów i inicjatyw na rzecz umiejętności korzystania z informacji mających na celu zwiększanie wiedzy na temat bezpieczeństwa dziennikarzy i innych pracowników mediów 14 .
16. Propagowały bezpieczeństwo w sieci i upełnomocnienie cyfrowe dziennikarzy i innych pracowników mediów, w szczególności dziennikarek, pracowników mediów należących do mniejszości lub grup społecznie zmarginalizowanych, na przykład poprzez sprzyjanie tworzeniu wyspecjalizowanych grup eksperckich, które mogą gromadzić informacje i wymieniać dobre praktyki, jak radzić sobie z atakami i groźbami w sieci; grupy te mogłyby skupiać przedstawicieli mediów i organów regulacyjnych na szczeblu UE lub państw członkowskich, funkcjonariuszy organów ścigania i urzędników zajmujących się cyberbezpieczeństwem.
17. Zachęcały do ściślejszej współpracy pomiędzy platformami internetowymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, które dysponują szczególną wiedzą ekspercką na temat zwalczania skoordynowanych ataków w sieci, gróźb, nękania, inwigilacji w sieci lub podżegania do nienawiści wobec dziennikarzy i innych pracowników mediów, z myślą o lepszym rozumieniu tych zagrożeń, lepszym reagowaniu na nie i odpowiednim dostosowywaniu praktyk takich platform. Współpraca taka może mieć formę regularnych dialogów, w których mogłyby brać udział organy publiczne.
18. W celu ochrony dziennikarek i pracowników mediów należących do mniejszości wspierały wdrażanie projektów i inicjatyw, w szczególności tych, które umożliwiają poprawę przejrzystości i informowania o atakach na dziennikarki i innych pracowników mediów i o ich dyskryminowaniu, oraz tych projektów i inicjatyw, które propagują równość i inkluzywność w sektorze mediów i w redakcjach, jak również inicjatyw zwiększających wiedzę na temat zapobiegania przemocy wobec dziennikarzy i innych pracowników mediów i nękaniu ich oraz zwalczania tych zjawisk.
19. Nadal pogłębiały, w szczególności poprzez badania naukowe, wiedzę na temat potencjalnych zagrożeń dla pracowników mediów i najlepszych praktyk, które mogą być pomocne, w szczególności w odniesieniu do ich ochrony i bezpieczeństwa w obszarach konfliktów zbrojnych.
20. Popierały inicjatywy i mechanizmy mające na celu poprawę zrównoważonego charakteru ekonomicznego i finansowego mediów, w tym te, które wynikają z przekazania praw pokrewnych wprowadzonego w odniesieniu do wydawców prasy dyrektywą (UE) 2019/790 15 , oraz tych mających na celu poprawę rekrutacji dziennikarzy i innych pracowników mediów, a także prowadziły badania na temat ich warunków pracy, zgodnie z zaleceniem Rady z dnia 8 listopada 2019 r.
21. Propagowały inicjatywy i mechanizmy, które wspierają osoby młode i nowo wchodzące na rynek pracy w mediach oraz dziennikarzy i innych pracowników mediów, którzy są samozatrudnieni lub pracują w lokalnych i regionalnych mediach, tym samym wzmacniając ich wolność informowania.
22. Popierały inicjatywy i mechanizmy, które propagują wymianę i wzmocnienie najlepszych praktyk zawodowych, w szczególności poprzez zwiększanie wśród studentów dziennikarstwa i medioznawstwa wiedzy o zagrożeniach, z jakimi mogą się spotkać w swojej przyszłej karierze i o najlepszych sposobach radzenia sobie z nimi, oraz które propagują gromadzenie podczas studiów znaczących doświadczeń na szczeblu europejskim, tak by mogli odkryć różne środowiska i rozmaite praktyki w zakresie zbierania materiałów i publikowania.
23. Zachęcały sektor do rozwijania inicjatyw i wskaźników dotyczących wiarygodności wiadomości i mediów, takich jak zatrudnienie dziennikarzy, weryfikatorów informacji i innych pracowników mediów, z myślą o stymulowaniu platform i reklamodawców, by przy udostępnianiu rzetelnych informacji i zróżnicowanych perspektyw wykazywały się odpowiedzialnością.
24. Zobowiązały się - na stosownych forach wielostronnych, w stosunkach dwustronnych, na szczeblu krajowym i na forum inicjatyw międzynarodowych służących ochronie dziennikarzy i wolności informowania - do ochrony dziennikarzy i innych pracowników mediów na całym świecie, zwracając szczególną uwagę na ochronę i bezpieczeństwo dziennikarzy i innych pracowników mediów pracujących w obszarach dotkniętych konfliktami lub pochodzących z takich obszarów.
25. Wspierały dziennikarzy i innych pracowników mediów, którzy starają się relacjonować konflikty zbrojne, w szczególności napaść zbrojną Rosji na Ukrainę, w niezależny i bezstronny sposób, i popierały inicjatywy, które propagują ich pracę i rozpowszechnianie wyników tej pracy, np. specjalnie wyznaczone sekcje w publikacjach medialnych i programach, zwłaszcza w języku ukraińskim.
26. Popierały niezależnych i przymuszonych do opuszczenia kraju dziennikarzy i innych pracowników mediów, w szczególności z takich krajów jak Ukraina, Białoruś i Federacja Rosyjska, w kontekście ich indywidualnych sytuacji i przyczyn przymusowego opuszczenia kraju. Poparcie to może mieć formę, w stosownych wypadkach, pomocy w kwestiach zawodowych, finansowej, socjalnej, administracyjnej lub prawnej - także z sektora prywatnego, i byłoby ukierunkowane na stworzenie bezpiecznych warunków pracy i pomoc we wznowieniu działalności zawodowej, na przykład poprzez organizowanie pobytów rezydencyjnych lub inicjatywy ułatwiające szukanie możliwości zatrudnienia.
27. Wymieniały się doświadczeniami państw członkowskich, jak najlepiej przyjmować dziennikarzy i innych pracowników mediów z regionów dotkniętych konfliktami.
28. Wymieniały się najlepszymi praktykami i do roku 2025 dokonały oceny realizacji niniejszych konkluzji.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2022.245.5 |
| Rodzaj: | Informacja |
| Tytuł: | Konkluzje Rady na temat ochrony i bezpieczeństwa dziennikarzy i innych pracowników mediów |
| Data aktu: | 21/06/2022 |
| Data ogłoszenia: | 28/06/2022 |