Wymiana zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 20 lutego 1959 r.
w sprawie wymiany zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych.

Na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 1958 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. Nr 72, poz. 356) zarządza się, co następuje:
§  1.
Zużyte lub uszkodzone znaki pieniężne wymieniane są bez potrąceń przez oddziały Narodowego Banku Polskiego, o ile ich autentyczność nie budzi zastrzeżeń i o ile odpowiadają one następującym warunkom:
1)
banknoty - jeżeli zachowały przynajmniej 75% ich pierwotnej powierzchni i posiadają:
a)
przy dwukrotnej numeracji - jedną numerację,
b)
przy pojedynczej numeracji - trzy elementy numeracji,
c)
przy uszkodzeniu przez zalanie farbą, przez odbarwienie, wskutek zbutwienia itp. lub zatarciu wskutek zużycia - cechy umożliwiające rozpoznanie ich wartości nominalnej,
d)
przy sklejeniu z części tego samego banknotu - jedną numerację, o ile zaś banknot jest dwukrotnie numerowany - ponadto 3 elementy pozostałej numeracji.

Przez pojęcie numeracji rozumie się oznaczenie serii i numeru, przez pojęcie elementu numeracji - literę serii lub cyfrę numeru.

2)
monety - jeżeli zachowały istotne elementy plastyczne lub oznaczenie wartości nominalnej i nie wykazują cech rozmyślnego uszkodzenia.
§  2.
Oddziały Narodowego Banku Polskiego nie wymieniają uszkodzonych znaków pieniężnych:
1)
nie odpowiadających warunkom ustalonym w § 1,
2)
co do których istnieje podejrzenie, że zostały uszkodzona w celach oszukańczych,
3)
sklejonych z części pierwotnie do siebie nie należących.
§  3.
Znaki pieniężne określone w § 2 nie mają mocy prawnego środka płatniczego.
§  4.
Oddziały Narodowego Banku Polskiego mają obowiązek zatrzymania za pokwitowaniem przyjętych tytułem wpłaty lub przedstawionych do wymiany znaków pieniężnych nie odpowiadających warunkom wymiany przewidzianym w § 1. Zatrzymane znaki pieniężne oddziały Narodowego Banku Polskiego przesyłają do Centrali Narodowego Banku Polskiego w Warszawie - celem dokonania wymiany lub zniszczenia zgodnie z przepisami § 5.
§  5.
1.
Centrala Narodowego Banku Polskiego w Warszawie może wymienić według wartości nominalnej uszkodzone banknoty, posiadające co najmniej 30% pierwotnej powierzchni - jeżeli na podstawie dowodów przedłożonych przez ich posiadacza uzna, że uszkodzenie banknotów nie nastąpiło na skutek złej woli lub rażącego niedbalstwa. Wymiana uszkodzonych banknotów, o których mowa wyżej, według ich nominalnej wartości dokonana może być tylko wtedy, gdy ze stanu przedłożonych do wymiany banknotów oraz innych dowodów wynika, że brakujące części banknotów nie zostały i nie mogą osobno zostać przedłożone do wymiany w trybie niniejszego zarządzenia.
2.
Znaki pieniężne, nie objęte przepisami ust. 1, a które zachowały co najmniej 45% pierwotnej powierzchni, mogą być wymieniane przez Centralę Narodowego Banku Polskiego w 50% ich wartości nominalnej.
3.
Uszkodzone znaki pieniężne nie wymieniane przez Centralę Narodowego Banku Polskiego stosownie do przepisów ust. 1 lub 2 podlegają zatrzymaniu bez odszkodowania i komisyjnemu zniszczeniu.
§  6.
Za wymianę uszkodzonych znaków pieniężnych Narodowemu Bankowi Polskiemu przysługuje prawo pobierania opłat tytułem zwrotu kosztów produkcji znaków pieniężnych oraz innych opłat taryfowych.
§  7.
W razie przedłożenia do wymiany znaków pieniężnych, co do których zachodzi podejrzenie uszkodzenia ich w celach przestępczych - Narodowy Bank Polski obowiązany jest takie znaki zatrzymać i skierować sprawę do organów powołanych do ścigania przestępstw.
§  8.
Traci moc zarządzenie Ministra Finansów z dnia 11 listopada 1955 r. w sprawie przyjmowania i wymiany uszkodzonych lub zatartych znaków pieniężnych (Monitor Polski Nr 116, poz. 1523).
§  9.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1959.19.84

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Wymiana zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych.
Data aktu: 20/02/1959
Data ogłoszenia: 02/03/1959
Data wejścia w życie: 02/03/1959