Założenia projektu - promowane pod hasłem deregulacji - przygotowało Ministerstwo Finansów. Zostały one opublikowane w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Projekt zakłada, że banki będą miały obowiązek uzyskiwania informacji o dacie śmierci posiadacza rachunku bankowego będącego osobą fizyczną bezpośrednio z rejestru PESEL. Ma to umożliwić szybkie zamknięcie tzw. „rachunków uśpionych”.

Istotna jest data, której nie można otrzymać

Rozwiązanie przewiduje, że z upływem pięciu lat od dnia wydania ostatniej dyspozycji dotyczącej rachunku, bank będzie zobowiązany wystąpić o udostępnienie danych z rejestru PESEL umożliwiających ustalenie, czy posiadacz rachunku nadal żyje, a jeśli nie – o dacie jego śmierci.

W tym celu konieczna jest nowelizacja ustawy - Prawo bankowe oraz ustawy o ewidencji ludności. Obecnie przepisy ustawy o ewidencji ludności wskazują bowiem, że określonym podmiotom, po wykazaniu interesu faktycznego, udostępnia się dane potwierdzające zgon. W wyniku takiego zapytania możliwe jest uzyskanie informacji potwierdzającej zgon (lub zaprzeczającej śmierci), jednak bez wskazania informacji o dacie śmierci posiadacza rachunku. Z kolei Prawo bankowe z datą śmierci - a nie z datą powzięcia informacji o zgonie - wiąże skutki rozwiązania umowy rachunku bankowego oraz kwestię związania tą umową do chwili wypłaty przez bank środków pieniężnych osobie posiadającej do nich tytuł prawny.

- Należy zatem zapewnić bankom możliwość pozyskania informacji o dacie śmierci posiadacza rachunku – wskazuje resort w założeniach. - Dzięki wprowadzonej zmianie spadkobiercy łatwiej i szybciej uzyskają informacje o zgromadzonych środkach i ograniczone zostanie ryzyko ich wypłat na rzecz osób nieuprawnionych – zapowiada resort.

Czytaj także: ​Nie sprawdzimy już tak łatwo, kto stoi za daną spółką

Ustawa określi, jak głęboko szukać starych rachunków

Projekt zakłada też uproszczenie procedury udzielania osobie fizycznej (a także jego spadkobiercy oraz zarządcy sukcesyjnemu) informacji zbiorczej na temat numerów jego rachunków oraz tego, czy rachunki te są nadal prowadzone. MF zwraca uwagę, że przepisy nie wskazują, jak daleko wstecz bank obowiązany jest poszukiwać informacji. Proponuje zatem wskazać zatem maksymalny okres poszukiwania przez bank informacji o umowie rachunku rozwiązanej albo wygasłej z przyczyn, o których mowa w art. 59a ust. 1–3 prawa bankowego [m.in. śmierć posiadacza, nieprzedłużenie rachunków zawartych na czas określony]. - Warto również zwrócić uwagę, że banki przechowując dokumentację dotyczącą rachunków bankowych, mają na uwadze także okres przedawnienia roszczeń klientów związanych z danym rodzajem rachunku bankowego – dodaje resort.