Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich-Polska. Konwencja Konsularna. Moskwa.1924.07.18.

KONWENCJA KONSULARNA

między Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Rad, podpisana w Moskwie dnia 18 lipca 1924 r.

(Ratyfikowana zgodnie z ustawą z dnia 18 lutego 1926 r. - Dz. U. R. P. Nr. 25 poz. 146)

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

MY, STANISŁAW WOJCIECHOWSKI,

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

wszem wobec i każdemu zosobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy:

Dnia osiemnastego lipca tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku podpisana została w Moskwie pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Związku Socjalistycznych Republik Rad Konwencja Konsularna o następującem brzmieniu dosłownem:

Konwencja Konsularna między Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Rad.

POLSKA

z jednej,

a ZWIĄZEK SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK RAD

z drugiej strony,

powodowana pragnieniem określenia wzajemnych praw, przywilejów i prerogatyw Konsulów Generalnych, Konsulów, i Wicekonsulów, oraz ustalenia ich czynności i obowiązków, postanowili zawrzeć Konwencję Konsularną i w tym celu mianowali swoimi pełnomocnikami:

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej:

Kazimierza Wyszyńskiego i Karola Poznańskiego.

Rząd Związku Socjalistycznych Republik Rad:

Wiktora Koppa i Borysa Steina,

którzy, po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za wystarczające i sporządzone w należytej formie, zgodzili się na postanowienia następujące:

Art.  1.

Każdej z układających się Stron przysługuje prawo mianowania Konsulów w portach i miastach, należących do Strony drugiej; siedziby Konsulów oraz terytorjalne okręgi ich urzędowania ustalane będą każdorazowo w drodze specjalnego porozumienia się Stron.

Konsulowie, jak również Sekretarze Konsularni i Attachés Konsularni winni być obywatelami Państwa wysyłającego; w Państwie przyjmującem nie wolno im trudnić się handlem lub jakimkolwiek zajęciem zarobkowem.

Art.  2.

Konsulowie rozpoczynają wykonywanie swych czynności urzędowych dopiero z chwilą otrzymania przyzwolenia od Rządu Państwa przyjmującego; z tą też chwilą zaczynają oni korzystać z wszelkich praw i przywilejów, przyznanych im na mocy mniejszej Konwencji.

Przedstawiciel Dyplomatyczny Państwa wysyłającego przedłoży Rządowi Państwa przyjmującego odnośne pełnomocnictwa w formie patentu konsularnego dla każdego konsula, ze wskazaniem jego imienia i nazwiska, tytułu konsularnego, obywatelstwa, wyznaczonego okręgu konsularnego oraz przyszłej siedziby.

Przyzwolenie Państwa przyjmującego winno nastąpić w formie exequatur w czasie możliwie najkrótszym po przedłożeniu patentu konsularnego. Jeżeli jedna z układających się Stron uzna za konieczne odmówić exequatur, może to uczynić bez przytoczenia Stronie drugiej powodów odmowy.

Wszelkie późniejsze zmiany, dotyczące ustalonego w exequatur okręgu konsularnego, mogą nastąpić wyłącznie w drodze wzajemnego porozumienia układających się Stron.

Art.  3.

Liczba personelu Konsulatów, włącznie do niższego personelu pomocniczego (szoferzy, woźni i t. p.), będzie ustalona dla każdego poszczególnego Konsulatu w drodze specjalnego porozumienia się Stron.

Nazwiska osób, należących do personelu każdego Konsulatu, będą komunikowane uprzednio Rządowi Państwa przyjmującego.

Art.  4.

Konsulowie, Sekretarze Konsularni oraz Attachés Konsularni jednej z układających się Stron nie mogą być pozbawieni wolności na terytorjum Strony drugiej ani w drodze administracyjnej, ani w drodze stosowania środków zapobiegawczych, ani też w drodze wykonania wyroku sądowego, z wyjątkiem następujących wypadków:

1) w razie wykonania wyroku sądowego; na terytorjum Rzeczypospolitej Polskiej za przestępstwa, przewidziane w artykułach 427, 429, 430, 431 punkt 2-gi, 434, 435, 453, 454, 455, 467, 500 punkt 1-szy, 513, 522, 526, 589, 108 część pierwsza i część trzecia, - punkt 6-y, i 119 Kodeksu Karnego 1903 roku, w artykułach 106, 107, 108, 109, 111, 112, 114, 115, 116, 118, 119, 120, 121, 199 punkt "d", 134, 135, 136, 156, 93, 125, 126, 127, 128, 98, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 141 i 67 Ustawy Karnej 1852 roku, oraz w artykułach: 146, 147, 149, 275, 211, 212, 214, 215, 224, 226, 225, 239, 182, 176, 177, 178, 249, 250, 251, 90 punkt 4 i 5 oraz 92 punkt l Kod. Karnego 1871 roku, zaś na terytorjum Związku Socjalistycznych Republik Rad za przestępstwa, przewidziane w artykułach 85 część pierwsza i druga, 142, 143, 149, 161, 166, 167, 169, 170, 183, 184 i 213 Kodeksu Karnego Rosyjskiej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Rad, wprowadzonego w życie uchwałą Wszechrosyjskiego Centralnego Komitetu Wykonawczego, ogłoszoną w Zbiorze Praw i Rozporządzeń Robotniczego i Włościańskiego Rządu z dnia 1 czerwca 1922 r.;

2) w razie wdrożenia postępowania karnego z mocy tychże powyżej wyszczególnionych artykułów odnośnych kodeksów karnych, o ile winowajca został schwytany na gorącym uczynku.

Jeżeli w stosunku do Konsula, Sekretarza Konsularnego lub Attache Konsularnego zapadł wyrok sądowy na mocy innych artykułów odnośnych kodeksów karnych, niż artykuły, wyszczególnione w punkcie 1-ym poprzedniego ustępu, to Rząd Państwa wysyłającego obowiązany jest niezwłocznie na żądanie Rządu Państwa przyjmującego odwołać danego urzędnika konsularnego,

O wszystkich wypadkach zatrzymania Konsula lub któregokolwiek bądź z urzędników Konsulatu, wdrożenia przeciwko nim postępowania karnego lub orzeczenia przeciwko nim wyroku sądowego w sprawach karnych, Rząd Państwa przyjmującego winien niezwłocznie zawiadomić o tera Przedstawiciela Dyplomatycznego Państwa wysyłającego.

Art.  5.

Konsulowie i urzędnicy konsularni, o ile są obywatelami Państwa wysyłającego, są wyjęci z pod orzecznictwa Państwa przyjmującego w sprawach, dotyczących ich czynności urzędowych.

Art.  6.

Konsulowie, Sekretarze Konsularni, i Attachés Konsularni obowiązani są w Państwie przyjmującem, na żądanie miejscowych władz sądowych, stawać w sądach w celu składania zeznań w charakterze świadków; władze sądowe winny jednak w podobnych wypadkach wezwać ich w drodze wystosowania pisma urzędowego do Konsulatu.

W razie, jeżeli Konsul nie może stawić się do sądu z powodu przeszkody urzędowej lub choroby, to przesłuchanie jego winno odbyć się w lokalu Konsulatu lub w jego mieszkaniu w trybie, przewidzianym przez ustawy miejscowe, bądź też w drodze złożenia sądowi zeznania na piśmie, zaopatrzonego w jego podpis i pieczęć urzędową, o ile ustawy miejscowe zezwalają na to.

Wypadki niestawiennictwa do sądu Konsulów, Sekretarzy Konsularnych i Attachés Konsularnych lub odmowy składania przez nich zeznań będą rozstrzygane wyłącznie w drodze dyplomatycznej.

Urzędnicy konsularni, o ile są obywatelami Państwa wysyłającego, nie mogą być przesłuchiwani bez zgody ich Rządu w sprawach, dotyczących ich czynności urzędowych.

Art.  7.

Konsulowie i urzędnicy konsularni, o ile są obywatelami Państwa wysyłającego, oraz ich żony i niepełnoletnie dzieci będą zwolnieni od wszelkich osobistych podatków, bezpośrednich, ustanowionych przez jakąkolwiek bądź władzę Państwa przyjmującego.

Powyżej wymienione osoby będą również zwolnione od wszelkich świadczeń osobistych i rzeczowych zarówno państwowych, jak i lokalnych.

Natomiast nie będą one zwolnione od podatków i opłat, którym podlegają, jako właściciele lub dzierżawcy nieruchomości i jako właściciele kapitałów i rent; zarówno urzędnicy konsularni, którym przepisy Konwencji niniejszej nie wzbraniają trudnić się handlem i przemysłem, nie będą zwolnieni od podatków i opłat, którym podlegają, bądź jako właściciele przedsiębiorstw handlowych, bądź w związku z wykonaniem jakichkolwiek zajęć zarobkowych.

Art.  8.

W razie nieobecności, choroby lub śmierci Konsula lub innej przeszkody w wykonywaniu przezeń obowiązków służbowych, osoba, należąca do składu odnośnego Konsulatu, której nazwisko jako zastępcy zostało uprzednio zakomunikowane Ministerstwu (Komisarjatowi Ludowemu) Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego, zostanie ipso jure dopuszczona do czasowego pełnienia funkcyj Konsula i korzystać będzie na ten przeciąg czasu z praw, ulg i prerogatyw, przyznanych Konsulom w niniejszej Konwencji.

O zachodzącej przeszkodzie w wykonywaniu obowiązków służbowych Konsul winien zawiadomić właściwe władze swego okręgu.

Art.  9.

Konsulowie mogą umieszczać nad głównem wejściem do Konsulatu tarczę z herbem Państwa wysyłającego i z napisem "Konsulat .........". Mogą oni również wywieszać flagę Państwa wysyłającego na budynku Konsulatu, oraz na wszelkich środkach lokomocji, któremi się posługują przy wykonywaniu obowiązków służbowych, a mianowicie: powozach, samochodach i t. p.

Art.  10.

Biura Konsulatu, archiwum Konsulatu i urzędowa korespondencja Konsulatu - są nietykalne. Jednakże winny one mieścić się i być przechowywane zupełnie oddzielnie od mienia osobistego i prywatnej korespondencji konsula, chociażby w tym samym lokalu, ale w oddzielnem pomieszczeniu.

Konsul może zezwolić władzom Państwa przyjmującego na dokonanie rewizji lub oględzin w biurach Konsulatu. Jednakże władzom tym nie wolno w żadnym wypadku przeglądać, zatrzymywać i opieczętowywać korespondencji urzędowej lub przedmiotów, znajdujących się w biurach Konsulatu i urzędowo z niemi związanych.

Archiwum i biura Konsulatu nie mogą służyć jako miejsce azylu.

Art.  11. ¹

Konsulowie mają prawo obrony wszystkich praw i interesów obywateli Państwa wysyłającego.

W tym celu mogą Konsulowie przy wykonywaniu powierzonych sobie czynności zwracać się do właściwych władz miejscowych w swoim okręgu konsularnym w trybie, ustalonym w każdem z obu układających się Państw, o wszelkiego rodzaju informacje oraz z reklamacjami z powodu wszelkiego naruszenia praw i interesów, jak również z powodu wszelkich nadużyć, któreby obywatelom Państwa wysyłającego dawały powód do zażaleń.

Konsulowie nie mogą bezpośrednio komunikować się z Ministerstwem (Komisarjatem Ludowym) Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego, ani z władzami miejscowemi, znajdującemi się poza ich okręgiem konsularny.

Art.  12.

Konsulowie mają prawo prowadzenia matrykuły (rejestru), wydawania obywatelom Państwa wysyłającego paszportów lub innych dowodów osobistych, jak również zaświadczeń w związku z wykonywanemi przez Konsulów czynnościami urzędowemi, przyjmowania od obywateli Państwa wysyłającego na przechowanie wszelkiego rodzaju mienia oraz wizowania paszportów, świadectw pochodzenia towarów i tym podobnych dokumentów.

Art.  13.

Konsulowie mają prawo żądania, w trybie, przewidzianym w artykule 11-ym niniejszej Konwencji, od władz Państwa przyjmującego, a władze te obowiązane są w miarę możności wydawać należycie uwierzytelnione poniżej wyszczególnione dokumenty, a mianowicie:

1) wypisy i odpisy aktów urodzenia, ślubu i zejścia, aktów uprawnienia dzieci nieślubnych, jak również wszelkich innych aktów stanu cywilnego, o ile dotyczą one interesów obywateli Państwa wysyłającego;

2) świadectwa szkolne, dyplomy uniwersyteckie, akta stanu służby z czasów do 1917 r. i tym podobne dokumenty osobiste, względnie ich odpisy lub wypisy z nich, dotyczące obywateli Państwa wysyłającego;

3) wypisy i odpisy dokumentów sądowych i administracyjnych, jak również innych dokumentów, będących w posiadaniu władz Państwa przyjmującego i dotyczących obywateli Państwa wysyłającego, o ile tego rodzaju dokumenty, względnie ich odpisy lub wypisy z nich, mogą być wydawane obywatelom Państwa przyjmującego.

Za wydanie powyżej wyszczególnionych dokumentów będzie pobierana opłata w wysokości, przewidzianej w podobnych wypadkach dla obywateli Państwa przyjmującego.

Art.  14.

Konsulowie, o ile ustawy Państwa wysyłającego upoważniają ich do tego, mają prawo wykonywania w swych biurach i mieszkaniach, jak również w mieszkaniach stron zainteresowanych oraz na pokładach statków narodowych następujących czynności:

1) sporządzać, przyjmować i uwierzytelniać rozporządzenia ostatniej woli i inne jednostronne akty prawne obywateli Państwa wysyłającego;

2) sporządzać, przyjmować i uwierzytelniać dwustronne akty prawne, zawierane bądź tylko pomiędzy obywatelami Państwa wysyłającego, bądź też pomiędzy obywatelami Państwa wysyłającego i obywatelami Państwa przyjmującego; przepis niniejszego punktu nie dotyczy umów w przedmiocie nabywania lub zbycia praw rzeczowych na nieruchomości, znajdujące się na terytorjum Państwa przyjmującego;

3) sporządzać, przyjmować i uwierzytelniać dwustronne akty prawne, zawierane bądź pomiędzy obywatelami Państwa przyjmującego, bądź pomiędzy obywatelami Państw trzecich, bądź wreszcie pomiędzy tymi ostatnimi a obywatelami Państwa przyjmującego, jeżeli te akty prawne dotyczą wyłącznie objektów, znajdujących się na terytorjum Państwa wysyłającego, bądź też spraw i czynności, które w Państwie wysyłającem mają być wykonywane, względnie miały skutki prawne;

4) uwierzytelniać podpisy obywateli Państwa wysyłającego na wszelkiego rodzaju dokumentach, uwierzytelniać wszelkiego rodzaju akty i dokumenty, sporządzone przez władze lub osoby urzędowe Państwa wysyłającego lub Państwa przyjmującego, jak również uwierzytelniać odpisy wszelkich dokumentów;

5) tłumaczyć wszelkiego rodzaju akty i dokumenty, sporządzone przez władze lub osoby urzędowe Państwa wysyłającego lub Państwa przyjmującego.

Wyżej wymienione akty i dokumenty, oraz tłumaczenia, odpisy i wypisy z nich, sporządzone i uwierzytelnione przez Konsula i zaopatrzone w jego pieczęć urzędową, będą uznane w Państwie przyjmującem za dokumenty publiczne, względnie publicznie uwierzytelnione dokumenty, odpisy, wypisy lub tłumaczenia i będą miały tę moc prawną i dowodową, jak gdyby je sporządzili, względnie uwierzytelnili lub przetłumaczyli urzędnicy publiczni lub właściwe osoby urzędowe Państwa przyjmującego.

Jednakże wyżej wymienione akty i dokumenty, o ile dotyczą spraw, których wykonanie ma nastąpić w Państwie przyjmującem, podlegają należytościom stemplowym i innym opłatom oraz przepisom o superlegalizacji zgodnie z odnośnemi przepisami Państwa przyjmującego,

Art.  15.

Konsulowie, o ile ustawy Państwa wysyłającego upoważniają ich do tego, mają prawo sporządzania aktów urodzenia i zejścia, dotyczących obywateli Państwa wysyłającego, oraz udzielania ślubów, o ile obie osoby, wstępujące w związek małżeński, są obywatelami Państwa wysyłającego.

Przepis niniejszy nie zwalnia jednak osób zainteresowanych od obowiązku rejestrowania wspomnianych aktów stanu cywilnego przed właściwemi władzami Państwa przyjmującego.

Art.  16.

Konsulowie mają prawo sprawować władzę nadopiekuńczą nad małoletnimi, umysłowo chorymi i innymi niewłasnowolnymi obywatelami Państwa wysyłającego, mieszkającymi w ich okręgu konsularnym.

W tym celu mają pni prawo, zorganizowania opieki lub kurateli i sprawowania nadzoru nad działalnością opiekunów lub kuratorów.

Art.  17.

Do czasu zawarcia specjalnej konwencji spadkowej obowiązywać będą następujące postanowienia:

1) Jeżeli obywatel jednej z układających się Stron umrze na terytorjum Strony drugiej, władze miejscowe winny o tem zawiadomić niezwłocznie właściwego Konsula ze wskazaniem danych, jakie posiadają co do istnienia spadkobierców i miejsca ich pobytu, jak również co do istnienia rozporządzenia ostatniej woli. Jeżeli Konsul otrzyma wcześniej, niż władze miejscowe wiadomość o śmierci obywatela Państwa wysyłającego, winien on informacje, wymienione w ustępie poprzednim, przesłać niezwłocznie właściwym władzom miejscowym.

2) Mienie ruchome, pozostałe na terytorjum jednej z układających się Stron po śmierci obywatela drugiej układającej się Strony, całkowicie przekazuje się Konsulowi tej ostatniej Strony; jednakże przekazanie majątku spadkowego Konsulowi nie czyni go odpowiedzialnym za wierzytelności, obciążające masę spadkową.

Konsul przed wydaniem majątku spadkowego spadkobiercom lub wysłaniem go zagranicę, winien opłacić lub należycie zabezpieczyć, w granicach masy spadkowej, podatek spadkowy oraz wszystkie zgłoszone i uzasadnione wierzytelności do masy spadkowej i wykazane prawa spadkowe obywateli Państwa przyjmującego, jak również obywateli Państwa trzeciego, zamieszkałych na terytorjum Państwa przyjmującego. Zobowiązanie to względem osób, zgłaszających swe prawa lub wierzytelności do masy spadkowej, ustaje, jeżeli osoby te w ciągu dziewięciu miesięcy od dnia śmierci spadkodawcy nie wykażą się wobec Konsula, że prawa ich do spadku, względnie wierzytelności, zostały już uznane lub zaskarżone u właściwych władz.

3) We wszystkich sprawach spadkowych, prowadzonych w jednem z Państw układających się, właściwi Konsulowie drugiego Państwa mają prawo ipso jure, bez okazania specjalnych pełnomocnictw, zastępowania interesów nieobecnych spadkobierców, o ile ci ostatni są obywatelami Państwa wysyłającego i nie ustanowili w tym celu specjalnych pełnomocników.

Art.  18.

Konsulowie mają prawo przyjmowania w swoich biurach i mieszkaniach oraz w mieszkaniach stron zainteresowanych lub na pokładzie statków i okrętów narodowych deklaracyj od obywateli Państwa wysyłającego, jak również od osób, należących do załogi statku lub okrętu i od pasażerów statku.

Art.  19.

Konsulowie każdej z układających się Stron mają prawo udzielania pomocy i poparcia okrętom i statkom Państwa wysyłającego.

W tym celu Konsulowie mogą osobiście lub przez swoich delegatów zwiedzać okręty i statki narodowe, przesłuchiwać kapitana i załogę statku, kontrolować papiery okrętowe statku, przyjmować zeznania o podróży i jej celu oraz o wszelkich wydarzeniach w czasie jej trwania, sporządzać wykazy ładunków (manifesty) i inne tym podobne dokumenty, jak również ułatwiać odejście statku lub okrętu, wreszcie towarzyszyć kapitanowi i osobom, należącym do załogi, przy występowaniu ich przed miejscowemi władzami sądowemi lub administracyjnemi, aby w toczących się tam ich sprawach służyć im w charakterze tłumaczy lub zastępców, zarówno z ramienia powoda, jak i pozwanego, o ile ustawy miejscowe pozwalają na występowanie Konsulów w tym charakterze.

Art.  20.

Konsulom przysługuje wyłączne prawo zwierzchniego nadzoru nad utrzymaniem porządku wewnętrznego na statkach Państwa wysyłającego, znajdujących się w portach ich okręgu konsularnego; im przysługuje prawo rozpoznawania i rozstrzygania wszelkich sporów, mogących wyniknąć między kapitanami i członkami załogi, w szczególności, o ile spory te dotyczą najmu usług i wypełnienia wzajemnych zobowiązań.

Władze miejscowe wkraczają jedynie w wypadku, gdy zaszłe na statku zaburzenia związane są z zakłóceniem spokoju i porządku na wybrzeżu lub w porcie, albo gdy biorą w nich udział krajowiec lub osoba do załogi statku nie należąca; lecz nawet i w tym wypadku władze miejscowe winny, o ile jest to możliwe, uprzednio zawiadomić o tem Konsula.

We wszystkich wypadkach władze miejscowe winny, na żądanie Konsula udzielać mu niezbędnej pomocy.

Art.  21.

Jeżeli w portach jednej z układających się Stron zajdzie konieczność dokonania na statku drugiej Strony rewizji, oględzin, aresztowania, przesłuchania lub jakiejkolwiek innej sądowej lub administracyjnej czynności urzędowej, to dokonanie tych czynności nie może się odbyć bez uprzedniego zawiadomienia o tem właściwego Konsula, aby mógł on być obecny przy tych czynnościach, W zawiadomieniach, wysyłanych w tym celu, należy dokładnie oznaczyć godzinę, o której dane czynności mają być przedsięwzięte, i, gdyby zaproszony Konsul nie zjawił się osobiście lub też nie wydelegował swego przedstawiciela, to wspomniane czynności będą dokonane w jego nieobecności.

Jednakże władze miejscowe winny niezwłocznie i szczegółowo powiadomić Konsula o wszystkich poczynionych przez nie zarządzeniach; dotyczy to również wszystkich zarządzeń władz miejscowych, poczynionych w stosunku do członków załogi, którzy wysiedli na brzeg.

Przepis niniejszy nie dotyczy zwykłych rewizyj celnych, oględzin sanitarnych i kontroli paszportów, dokonywanych na podstawie ustaw i rozporządzeń administracyjnych, obowiązujących w Państwie przyjmującem.

Art.  22.

We wszystkich wypadkach, w których umowy pomiędzy armatorami, ładowcami i ubezpieczającymi nie ustalają innych specjalnych warunków, awarje statku jednej z układających się Stron, bez względu na to, czy zajechał on do portu drugiej Strony dobrowolnie, czy też na skutek zatrzymania przymusowego, będą obliczane i załatwiane przez Konsula tego Państwa, do którego statek należy, o ile jednak w sprawie awarji nie są zainteresowani obywatele Państwa przyjmującego lub Państwa trzeciego.

Art.  23.

Jeżeli okręt lub statek, należący do Rządu, względnie obywateli jednej z układających się Stron, ulegnie rozbiciu lub osiądzie na mieliźnie u wybrzeża drugiej Strony, to władze miejscowe winny możliwie jaknajszybciej zawiadomić o tym wypadku najbliższego Konsula i okazywać mu niezbędną pomoc celem ochrony osób i przechowania przedmiotów uratowanych.

Do chwili przybycia na miejsce Konsula lub jego przedstawiciela władze miejscowe obowiązane są ze swej strony przedsięwziąć wszelkie niezbędne środki zarówno dla ochrony osób, jak i dla przechowania przedmiotów uratowanych,

Za okazaną pomoc władze miejscowe nie mogą pobierać żadnych opłat, oprócz zwrotu kosztów akcji ratowniczej i przechowania uratowanych przedmiotów.

Art.  24.

Konsulowie mają prawo żądać dokonania rewizji, aresztowania lub odstawienia na pokład okrętu lub statku, albo odesłania do kraju ojczystego zbiegłych członków załogi ich okrętów i statków narodowych; w tym celu zwrócą się oni pisemnie do władz miejscowych i wykażą na podstawie dokumentów okrętowych lub innych urzędowych, względnie oficjalnie uwierzytelnionych dokumentów, że osoby, których wydania żądają, należą do załogi okrętu lub statku Państwa wysyłającego.

Władze miejscowe nie mogą odmówić Konsulowi wydania zbiegłych, z wyjątkiem wypadku, kiedy ci ostatni są obywatelami Państwa przyjmującego.

Zatrzymane na żądanie Konsula osoby zbiegłe trzymane są przez władze miejscowe w areszcie na koszt Konsula do chwili odesłania ich z powrotem na okręt lub statek, względnie do sposobności wysłania ich do kraju ojczystego. Jeżeli jednak sposobność taka nie nadarzy się w ciągu dwóch miesięcy, licząc od dnia zatrzymania, to osoby zbiegłe uwolnione będą z aresztu i następnie nie będą mogły być powtórnie zatrzymane z tego samego powodu.

Jeżeli osoba zbiegła popełni przestępstwo na terytorjum strony dokąd zbiegła, to władze miejscowe mogą odroczyć wydanie jej aż do czasu orzeczenia wyroku przez miejscowe sądy, względnie do czasu odbycia kary.

Art.  25.

Wszystkie przepisy niniejszej Konwencji, dotyczące funkcyj Konsulów, całkowicie stosują się również i do Przedstawicielstw Dyplomatycznych, o ile te ostatnie sprawują w Państwie przyjmując era czynności konsularne.

Art.  26.

Wszędzie, gdzie w Konwencji niniejszej jest mowa o Konsulach, rozumie się przez to Konsulów Generalnych, Konsulów i Wicekonsulów; tam zaś, gdzie jest mowa o Konsulatach - rozumie się Konsulaty Generalne, Konsulaty i Wicekonsulaty.

Art.  27.

Konwencja niniejsza sporządzona zostaje w dwóch oryginałach, w języku polskim i rosyjskim.

Przy interpretacji niniejszej Konwencji obydwa teksty, polski i rosyjski, uważane będą za autentyczne.

Art.  28.

Konwencja niniejsza podlega ratyfikacji. Wymiana dokumentów ratyfikacyjnych nastąpi w Warszawie w możliwie najkrótszym czasie.

Konwencja niniejsza staje się prawomocną po upływie dwudziestu jednego dnia od chwili podpisania protokółu wymiany dokumentów ratyfikacyjnych.

Art.  29.

Konwencja niniejsza obowiązywać będzie do czasu upłynięcia terminu sześciomiesięcznego od dnia wypowiedzenia jej przez jedną z układających się Stron.

Na DOWÓD CZEGO Pełnomocnicy obu układających się Stron podpisali niniejszą Konwencję i opatrzyli ją swemi pieczęciami.

Sporządzono i podpisano w Moskwie dnia 18 lipca tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku.

(-) Kazimierz Wyszyński

(-) Karol Poznański

PROTOKÓŁ DODATKOWY DO ARTYKUŁÓW: 4, 7, 15, 20 i 24 KONWENCJI KONSULARNEJ

pomiędzy

POLSKĄ

z jednej,

a

ZWIĄZKIEM SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK RAD

z drugiej strony.

I. W wyjaśnieniu i uzupełnieniu artykułu 4 Konwencji Konsularnej obie układające się Strony postanawiają, że:

1) wymienione w artykule 4 Konwencji Konsularnej odnośne kodeksy karne mogą być stosowane względem urzędników konsularnych, którzy są obywatelami Państwa wysyłającego, jedynie w tym wypadku, o ile inkryminowane im przestępstwo zostało przez nich popełnione na terytorjum Państwa przyjmującego;

2) artykuł 10 Kodeksu Karnego Rosyjskiej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Rad nie może być stosowany względem urzędników konsularnych Rzeczypospolitej Polskiej, którzy są obywatelami polskimi;

3) artykuły 108, część pierwsza i część trzecia punkt 6-y i 119 Kodeksu Karnego 1903 roku, artykuł 67 Ustawy Karnej 1852 roku i artykuły 90 punkt 4-ty i 5-ty i 92 punkt 1-y Kodeksu Karnego 1871 roku, jak również artykuł 213 Kodeksu Karnego Rosyjskiej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Rad mogą być stosowane względem urzędników konsularnych, wymienionych w artykule 4 Konwencji Konsularnej, którzy są obywatelami Państwa wysyłającego jedynie w wypadku szpiegostwa wojennego na rzecz Państwa trzeciego i o ile inkryminowany im czyn został popełniony w okresie istnienia pomiędzy danem Państwem trzeciem a Państwem przyjmującem oficjalnego stanu wojny lub publicznie ogłoszonych działań wojennych;

4) artykuły 134, 135, 136 i 138 Ustawy Karnej 1852 roku nie będą stosowane w wypadku, jeżeli zabójstwo popełnione zostało pod wpływem silnego Wzruszenia psychicznego, wywołanego bezprawnym gwałtem lub ciężką zniewagą, wyrządzoną przez pokrzywdzonego;

5) artykuł 199 punkt "d" Ustawy Karnej 1852 roku stosowany będzie jedynie" w tym wypadku, jeżeli przedmiotem przestępstwa są marki pocztowe, bilety kolei i żeglugi państwowej, jak również inne znaki opłat państwowych;

6) artykuł 93 Ustawy Karnej 1852 roku stosowany będzie jedynie w wypadku pozbawienia wolności, w drodze zamknięcia w szpitalu dla umysłowo chorych, osoby, o której wiadomo, że jest zdrowa;

7) artykuł 98 Ustawy Karnej 1852 roku będzie stosowany jedynie w wypadku zmuszania do uprawiania nierządu;

8) artykuł 239 Kodeksu Karnego 1871 roku będzie stosowany jedynie w wypadku pozbawienia wolności, w drodze zamknięcia w szpitalu dla umysłowo chorych osoby, o której wiadomo, że jest zdrowa.

II. W uzupełnieniu artykułu 7 Konwencji Konsularnej obie układające się Strony zgadzają się, iż:

Konsulaty zwolnione będą od świadczeń samochodowo-przewozowych na potrzeby wojskowe odnośnie do samochodów oraz innych środków lokomocji, należących do Konsulatu jednej z układających się Stron na terytorjum Strony drugiej, o ile powyższe środki lokomocji niezbędne są dla potrzeb Konsulatu.

III. W wyjaśnieniu i uzupełnieniu artykułu 15 Konwencji Konsularnej obie układające się Strony zgadzają się, iż:

Konsulowie będą udzielali ślubów jedynie w tych wypadkach, o ile ustawy miejsca urzędowania Konsula zezwalają, na zawieranie ślubów cywilnych.

IV. W wyjaśnieniu i uzupełnieniu artykułu 20 Konwencji Konsularnej obie układające się Strony zgadzają się, iż:

O ile pomoc, przewidziana w artykule 20, winna wyrazić się w zatrzymaniu jakiejkolwiek osoby lub w zastosowaniu do niej jakichkolwiek innych środków przymusowych, to czynności te winny być przedsiębrane przez władze miejscowe na skutek prośby Konsula jedynie w tym wypadku, jeżeli czyn, którego popełnienie inkryminuje się danej osobie, jest czynem występnym, karalnym przez ustawy Państwa, do którego władz skierowana została prośba o pomoc.

V. W wyjaśnieniu i uzupełnieniu artykułu 24 Konwencji Konsularnej obie układające się Strony zgadzają się, iż:

Pomoc, przewidziana w artykule 24, będzie okazywana Konsulowi przez władze miejscowe jedynie o tyle, o ile osoba, której powrotu na okręt, względnie statek, zażądano, nie jest oskarżona przez Państwo, żądające jej wydania, o przestępstwo polityczne.

Niniejszy Protokół Dodatkowy stanowi część składową Konwencji Konsularnej, wchodzi w życie oraz traci moc obowiązującą jednocześnie z nią.

Na dowód czego Pełnomocnicy obu układających się Stron niniejszy Protokół podpisali.

Moskwa, dnia 18 lipca tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku.

(-) Kazimierz Wyszyński

(-) Karol Poznański

PROTOKÓŁ DODATKOWY DO ARTYKUŁU 12-go KONWENCJI KONSULARNEJ

pomiędzy

POLSKĄ

a

ZWIĄZKIEM SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK RAD

z drugiej strony,

W uzupełnieniu artykułu 12 Konwencji Konsularnej obie układające się Strony zgadzają się, że osobom, które optowały na rzecz obywatelstwa jednej z układających się Stron w trybie artykułu VI traktatu lokaja, podpisanego w Rydze dnia 18 marca 1921 roku, i które nie wyjechały jeszcze z terytorjum Strony drugiej, Konsulowie obu Stron będą wydawali paszporty jedynie w porozumieniu z właściwemi władzami miejscowemi w każdym poszczególnym wypadku.

Niniejszy Protokół Dodatkowy stanowi część składową Konwencji Konsularnej i wchodzi w życie równocześnie z nią, jednakże traci moc obowiązującą z chwilą, kiedy Rządy obu Stron obopólnie stwierdzą, że akcja opcyjna, we wszystkich stadjach opcji, przewidzianych w artykule VI wspomnianego Traktatu Pokojowego, zakończona została na terytorjum każdej z układających się Stron.

Na dowód czego Pełnomocnicy obu układających się Stron niniejszy protokół podpisali.

Moskwa, dnia 18 lipca tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku.

(-) Kazimierz Wyszyński

(-) Karol Poznański

PRZEKŁAD

Szanowny Panie

Chargé d'Affaires,

W związku z podpisaną w dniu dzisiejszym Konwencją Konsularną miedzy Związkiem Socjalistycznych Republik Rad a Polską mam zaszczyt zawiadomić Pana, że, w celu zapewnienia najbardziej dogodnego sposobu łączności służbowej pomiędzy Poselstwem i Konsulatami Rzeczypospolitej Polskiej na terytorium Związku Socjalistycznych Republik Rad, Rząd Związkowy zgadza się, aby Poselstwo i Konsulaty korzystały z prawa wzajemnego przesyłania korespondencji urzędowej, przewożonej przez urzędników wymienionych urzędów i opieczętowanej pieczęcią urzędu wysyłającego korespodencję. Urzędnicy, przewożący korespondencje urzędową, winni być zaopatrzeni w specjalne zaświadczenia, wystawione przez urząd, wysyłający korespondencję, z oznaczeniem miejsca jej przeznaczenia.

Zaświadczenia te winny być zawizowane w Komisarjacie Ludowym Spraw Zagranicznych lub u odpowiedniego przedstawiciela Komisariatu Ludowego Spraw Zagranicznych w miejscu rezydencji Konsula, przyczem w wizie tej winno być zaznaczone, że przewożona korespondencja w żadnym wypadku nie podlega ani zatrzymaniu, ani otwarciu.

Korespondencja urzędowa będzie mogła być wysyłana tą droga przez każdy Konsulat nie częściej, niż dwa razy na miesiąc, niezależnie od tego, czy będzie adresowana do Poselstwa, czy też do innego Konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej na terytorjum Związku Socjalistycznych Republik Rad, a przez Poselstwo nie częściej, niż jeden raz na miesiąc pod adresem każdego Konsulatu.

Waga korespondencji urzędowej, przesyłanej w drodze powyższej, niezależnie od miejsca jej przeznaczenia, nie będzie mogła przewyższać 6 kilogramów.

Zechce Pan przyjąć, Panie Chargé d'Affaires, zapewnienie mego prawdziwego szacunku.

(-) W. Kopp

Moskwa

18 lipca 1924 r.

Nr. 316

Do Pana

K. WYSZYŃSKIEGO

Chargé d'Affaires Rzeczypospolitej Polskiej w Moskwie.

PRZEKŁAD

Szanowny Panie

Chargé d'Affaires,

W związku z podpisaną w dniu dzisiejszym Konwencją Konsularną miedzy Związkiem Socjalistycznych Republik Rad a Polską, mam zaszczyt zawiadomić Pana, że Rząd Związku Socjalistycznych Republik Rad pragnie z dniem uprawomocnienia się powyższej Konwencji otworzyć Konsulaty w Łodzi i we Lwowie i Konsulat Generalny w Gdańsku. Proszę Pana, Panie Chargé d'Affaires, o wyrażenie zgody Rządu Polskiego na otwarcie wyżej wymienionych Konsulatów Związku Socjalistycznych Republik Rad.

Ze swej strony mam zaszczyt zawiadomić Pana, że Rząd Związku Socjalistycznych Republik Rad zgadza się, aby Rząd Polski otworzył z dniem uprawomocnienia się Konwencji Konsularnej Konsulaty w Leningrodzie, Kijowie i Chabarowsku oraz - z chwilą, kiedy Rządowi Związkowemu będzie dana możność otwarcia Konsulatu Generalnego w Gdańsku - Konsulat Generalny w Tyflisie.

Jeżeli w przyszłości Rząd Polski wyrazi zamiar otwarcia Konsulatu w Nowomikołajewsku, to Rząd Związku Socjalistycznych Republik Rad udzieli na to swojej zgody, o ile będzie mu dana możność jednocześnie otwarcia Konsulatu Związku Socjalistycznych Republik Rad w Krakowie.

Zechce Pan przyjąć, Panie Chargé d'Affaires, zapewnienia mego prawdziwego szacunku.

(-) W. Kopp

Moskwa

18 lipca 1924 r.

Nr. 316

Do Pana

K. WYSZYŃSKIEGO

Chargé d'Affaires Rzeczypospolitej Polskiej w Moskwie.

Zaznajomiwszy się z powyższą Konwencją uznaliśmy i uznajemy ją za słuszną zarówno w całości, jak i każde z zawartych w niej postanowień; oświadczamy, że jest przyjęta, ratyfikowana i zatwierdzona i przyrzekamy, że będzie niezmiennie zachowywana.

W Warszawie, dnia 27-go marca 1926 r.

1 Art. 11 zmieniony przez obwieszczenie z dnia 5 maja 1926 r. w sprawie sprostowania (Dz.U.26.51.305).

• Identyfikator: Dz.U.1926.35.210
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich-Polska. Konwencja Konsularna. Moskwa.1924.07.18.
• Data aktu: 18/07/1924
• Data ogłoszenia: 21/04/1926
• Data wejścia w życie: 23/04/1926