Zniesienie specjalnych sądów karnych.

DEKRET
z dnia 17 października 1946 r.
o zniesieniu specjalnych sądów karnych.

Na podstawie ustawy z dnia 3 stycznia 1945 r. o trybie wydawania dekretów z mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr 1, poz. 1) - Rada Ministrów postanawia, a Prezydium Krajowej Rady Narodowej zatwierdza, co następuje:
Art.  1.

Znosi się specjalne sądy karne wprowadzone dekretem z dnia 12 września 1944 r. o specjalnych sądach karnych dla spraw zbrodniarzy faszystowsko-hitlerowskich (Dz. U. R. P. Nr 4, poz. 21).

Art.  2.
1.
Dla spraw i czynności, w których według dotychczasowych przepisów właściwy był specjalny sąd karny lub prokurator specjalnego sądu karnego, właściwym staje się sąd okręgowy w składzie, określonym w dekrecie z dnia 13 czerwca 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa (Dz. U. R. P. Nr 30, poz. 192), lub prokurator sądu okręgowego.
2.
W sprawach o przestępstwa, dotychczas rozpoznawane przez specjalne sądy karne, stosuje się przepisy o postępowaniu określone w rozdziale V dekretu o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa z następującymi uzupełnieniami:
1)
Nieujęcie sprawcy nie stanowi przeszkody do wszczęcia i dalszego prowadzenia postępowania z tym, że:
a)
udział obrońcy w toku całego postępowania sądowego jest konieczny,
b)
obrońcy służą prawa strony,
c)
prawo wyboru obrońcy służy oskarżonemu oraz jego ojcu, matce, opiekunowi, małżonkowi, dzieciom i rodzeństwu,
d)
jeżeli nie ma obrońcy z wyboru, należy wyznaczyć obrońcę z urzędu,
e)
wznowienie postępowania zakończonego wyrokiem prawomocnym może nastąpić na korzyść oskarżonego również w przypadku przytoczenia takich nowych faktów lub dowodów nieznanych przedtem sądowi, które bądź same, bądź w związku z innymi stwierdzają okoliczności według ustawy wyłączające lub zmniejszające przestępczość albo karalność czynu,
f)
sąd ogłasza o wszczęciu postępowania sądowego w czasopiśmie według swego wyboru; sąd może również zarządzić ogłoszenie w gminie ostatniego miejsca zamieszkania lub pobytu oskarżonego; rozprawa nie może odbyć się wcześniej niż po upływie 60 dni po dniu ogłoszenia w czasopiśmie; przepisu tego nie stosuje się, jeżeli oskarżony uchylił się od sądu po otrzymaniu odpisu aktu oskarżenia.
2)
Jeżeli po dokonaniu przestępstwa sprawca zapadł na chorobę psychiczną lub zmarł, sąd może tytułem środka zabezpieczającego orzec przepadek całego lub części jego majątku; w razie śmierci przepadkowi ulega majątek, który należał do sprawcy w chwili zgonu.
3) 1
(uchylony).
Art.  3.

Przepisy art. 2 stosuje się do spraw wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszego dekretu z zastrzeżeniami wskazanymi w art. 4 i 5.

Art.  4.
1.
Sprawy, w których przed wejściem w życie niniejszego dekretu rozpoczęto w specjalnym sądzie karnym rozprawę główną, toczą się w tym sądzie według przepisów dotychczasowych.
2.
W tych przypadkach prokurator Najwyższego Trybunału Narodowego może w ciągu 2 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku specjalnego sądu karnego wnieść kasację bezpośrednio do Sądu Najwyższego na zasadach przewidzianych w dekrecie o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa.
3.
W razie odroczenia rozprawy, uchylenia lub unieważnienia wyroku lub wznowienia postępowania dalsze postępowanie odbywa się z zachowaniem przepisu art. 2.
Art.  5.

W przypadkach, w których dalsze postępowanie toczy się w sądzie okręgowym, sprawę przekazuje się prokuratorowi właściwego sądu okręgowego.

Art.  6.
1.
Uchyla się przepis art. 6 § 2 dekretu z dnia 28 czerwca 1946 r. o odpowiedzialności karnej za odstępstwo od narodowości w czasie wojny 1939-1945 r. (Dz. U. R. P. Nr 41, poz. 237).
2.
Przepisy niniejszego dekretu nie naruszają w niczym pozostałych przepisów dekretu określonego w ust. 1 z tym, że ilekroć w dekrecie tym powołany jest specjalny sąd karny lub prokurator specjalnego sądu karnego, właściwym staje się sąd okręgowy w składzie określonym w art. 2 niniejszego dekretu lub prokurator sądu okręgowego.
Art.  7.

Wykonanie niniejszego dekretu porucza się Prezesowi Rady Ministrów oraz Ministrom: Sprawiedliwości, Bezpieczeństwa Publicznego i Skarbu.

Art.  8.
1.
Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
2.
Równocześnie tracą moc obowiązującą:
a)
dekret z dnia 12 września 1944 r. o specjalnych sądach karnych dla spraw zbrodniarzy faszystowsko-hitlerowskich (Dz. U. R. P. Nr 4, poz. 21),
b)
dekret z dnia 4 listopada 1944 r. o środkach zabezpieczających w stosunku do zdrajców Narodu (Dz. U. R. P. Nr 11, poz. 54),
c)
ustawa z dnia 6 maja 1945 r. o wyłączeniu ze społeczeństwa polskiego wrogich elementów (Dz. U. R. P. Nr 17, poz. 96) wraz z późniejszymi zmianami (Dz. U. R. P. Nr 34, poz. 203 i Nr 55, poz. 307 oraz z 1946 r. Nr 11, poz. 73).
1 Art. 2 ust. 2 pkt 3 uchylony przez art. 16 ust. 1 pkt 7 dekretu z dnia 22 października 1947 r. o przepadku majątku (Dz.U.47.65.390) z dniem 5 listopada 1947 r.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1946.59.324

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Zniesienie specjalnych sądów karnych.
Data aktu: 17/10/1946
Data ogłoszenia: 17/11/1946
Data wejścia w życie: 17/11/1946