Odpowiedzialność i tryb postępowania w sprawach szkód w majątku wojskowym.

USTAWA
z dnia 17 czerwca 1948 r.
o odpowiedzialności i trybie postępowania w sprawach szkód w majątku wojskowym.

Rozdział  I.

Przepisy ogólne.

Art.  1.
1.
Ustalanie i dochodzenie roszczeń Skarbu Państwa z tytułu szkód, powstałych w majątku wojskowym, następuje na zasadach i w trybie, określonym w niniejszej ustawie.
2.
Do roszczeń, określonych w ust. 1, stosuje się przepisy kodeksu zobowiązań.
Art.  2.
1.
Osobami wojskowymi w rozumieniu niniejszej ustawy są żołnierze, pozostający w czynnej służbie wojskowej.
2.
Funkcjonariuszami cywilnymi w administracji wojskowej w rozumieniu niniejszej ustawy są:
a)
urzędnicy, pełniący służbę cywilną w jednostkach wojskowych,
b)
pracownicy cywilni, zatrudnieni na podstawie umowy w jednostkach wojskowych.
Art.  3.

Majątkiem wojskowym w rozumieniu niniejszej ustawy jest majątek Skarbu Państwa albo osób trzecich, znajdujących się w użytkowaniu, pod zarządem lub w przechowaniu władz wojskowych.

Art.  4.

Osoba, odpowiedzialna za szkodę wyrządzoną w majątku, określonym w art. 3, wolna jest od odpowiedzialności wobec osób trzecich do wysokości odszkodowania, przyznanego Skarbowi Państwa.

Rozdział  II.

Tryb postępowania.

Art.  5.
1.
W przypadku powstania szkody w majątku wojskowym władza wojskowa przeprowadza dochodzenie administracyjne.
2.
Zadaniem dochodzenia administracyjnego jest ustalenie przyczyny powstania szkody, jej wysokości, osoby odpowiedzialnej za szkodę, podstaw odpowiedzialności tej osoby oraz ujawnienie jej majątku, z którego szkoda może być pokryta.
3.
Władza wojskowa może w toku dochodzenia administracyjnego wzywać osoby, które uważa za odpowiedzialne za szkodę, świadków i biegłych do stawiennictwa i złożenia wyjaśnień, zeznań lub opinii na zasadach i pod rygorami, przewidzianymi w przepisach o postępowaniu administracyjnym.
Art.  6.
1.
Władza wojskowa może wydać zarządzenie o zabezpieczeniu roszczenia Skarbu Państwa na majątku osoby wojskowej lub funkcjonariusza cywilnego w administracji wojskowej, gdy zwłoka grozi niebezpieczeństwem utraty zaspokojenia
2.
Zarządzenie o zabezpieczeniu, zaopatrzone klauzulą wykonalności przez władzę wojskową, jest tytułem wykonawczym do zabezpieczenia roszczenia Skarbu Państwa w trybie egzekucji administracyjnej.
Art.  7.

Jeżeli w dochodzeniu administracyjnym ustalono, że szkoda w majątku wojskowym powstała z winy osoby wojskowej lub funkcjonariusza cywilnego w administracji wojskowej i w czasie trwania stosunku służbowego lub stosunku pracy, władza wojskowa wydaje zarządzenie o wynagrodzeniu szkody, chociażby w chwili wydania zarządzenia stosunek ten nie istniał.

Art.  8.
1.
Zarządzenie o wynagrodzeniu szkody winno zawierać uzasadnienie i pouczenie co do odwołania.
2.
Od zarządzenia tego przysługuje osobie, której ono dotyczy, odwołanie w ciągu 14 dni od jego doręczenia.
3.
Zarządzenie wojskowej władzy odwoławczej jest ostateczne w toku postępowania administracyjnego.
Art.  9.
1.
Osoba wojskowa lub funkcjonariusz cywilny w administracji wojskowej może - w terminie miesięcznym od dnia doręczenia ostatecznego zarządzenia o wynagrodzeniu szkody - wystąpić na drogę sądową przeciw Skarbowi Państwa z powództwem o ustalenie, czy roszczenie Skarbu Państwa istnieje w całości lub w części. W sporze tym obowiązek udowodnienia istnienia winy i szkody ciąży na Skarbie Państwa.
2.
Wniesienie powództwa, przewidzianego w ust. 1, nie wstrzymuje wykonania zarządzenia o wynagrodzeniu szkody.
Art.  10.

Ostateczne zarządzenie o wynagrodzeniu szkody, zaopatrzone klauzulą wykonalności przez władzę wojskową, jest tytułem wykonawczym do dokonywania potrąceń z uposażenia i z zaopatrzenia emerytalnego osób wojskowych i funkcjonariuszów cywilnych w administracji wojskowej na zasadach i w trybie określonym w osobnych przepisach oraz do wszczęcia egzekucji z innego majątku tych osób w trybie egzekucji administracyjnej.

Art.  11.
1.
Władza wojskowa zarządza skierowanie sprawy o wynagrodzenie szkody na drogę procesu cywilnego w przypadkach:
a)
gdy odpowiedzialność za szkodę ponosi osoba, nie będąca w chwili wyrządzenia szkody osobą wojskową ani funkcjonariuszem cywilnym w administracji wojskowej,
b)
gdy osoba wojskowa lub funkcjonariusz cywilny w administracji wojskowej ponosi odpowiedzialność za szkodę bez względu na swą winę.
2.
Władza wojskowa może w innych przypadkach niż wymienione w ust. 1 odstąpić od wydania zarządzenia o wynagrodzeniu szkody i zarządzić skierowanie sprawy na drogę procesu cywilnego, jeżeli uzna to w danych okolicznościach za celowe.
Art.  12.
1.
W przypadkach, gdy nie ma warunków do wydania zarządzenia o wynagrodzeniu szkody ani do skierowania sprawy na drogę procesu cywilnego, władza wojskowa wydaje zarządzenie o umorzeniu postępowania.
2.
Władza wojskowa może również wydać zarządzenie o umorzeniu postępowania w przypadkach:
a)
gdy roszczenie jest oczywiście nieściągalne,
b)
gdy koszty związane z dochodzeniem roszczenia przewyższają jego wartość,
c)
gdy wysokość szkody nie przewyższa sumy 500 zł.
3.
Minister Obrony Narodowej może w porozumieniu z Ministrem Skarbu obniżyć lub podwyższyć wysokość sumy, określonej w ust. 2 lit. c).
4.
Władza wojskowa może podjąć postępowanie, umorzone w myśl ust. 1 i 2.
Art.  13.

Każda czynność władzy wojskowej, podjęta w trybie postępowania, unormowanego niniejszą ustawą, przerywa bieg przedawnienia wierzytelności Skarbu Państwa.

Art.  14.
1.
Przepisy niniejszej ustawy stosuje się odpowiednio do roszczeń Skarbu Państwa o zwrot nienależnego świadczenia, otrzymanego z majątku wojskowego.
2.
Do zwrotu nienależnego świadczenia nie stosuje się przepisu art. 127 kodeksu zobowiązań.
Art.  15.

Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrami: Sprawiedliwości i Skarbu określi w drodze rozporządzenia właściwość władz wojskowych i szczegółowy tryb postępowania w sprawach, unormowanych w niniejszej ustawie.

Rozdział  III.

Przepisy końcowe.

Art.  16.

Stosowanie przepisów niniejszej ustawy nie wyłącza odpowiedzialności osób, wymienionych w art. 2, w trybie karnym, dyscyplinarnym lub honorowym.

Art.  17.

Przepisów niniejszej ustawy nie stosuje się do szkód, powstałych w czasie wojny w związku z działaniami wojennymi.

Art.  18.

Przepisów niniejszej ustawy nie stosuje się do osób, zmobilizowanych na podstawie art. 2 dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 4 listopada 1944 r. o militaryzacji Polskich Kolei Państwowych (Dz. U. R. P. Nr 11, poz. 55).

Art.  19. 1

1.
Przepisy niniejszej ustawy stosuje się odpowiednio do żołnierzy, urzędników i pracowników cywilnych, pozostających w służbie bezpieczeństwa publicznego lub Powszechnej Organizacji "Służba Polsce", oraz do osób, wykonujących w tejże organizacji powszechny obowiązek przysposobienia młodzieży.
2.
Uprawnienia Ministra Obrony Narodowej, przewidziane w niniejszej ustawie, przysługują w zakresie służby bezpieczeństwa publicznego Ministrowi Bezpieczeństwa Publicznego zaś w zakresie służby w Powszechnej Organizacji "Służba Polsce" - Prezesowi Rady Ministrów.
Art.  20.

Z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy tracą moc obowiązującą przepisy art. 13, 14 i 15 ustawy z dnia 2 kwietnia 1925 r. o potrąceniach z uposażenia i zaopatrzenia emerytalnego osób wojskowych oraz funkcjonariuszów państwowych w administracji wojskowej (Dz. U. R. P. z 1933 r. Nr 58, poz. 439).

Art.  21. 2

Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Prezesowi Rady Ministrów oraz Ministrom Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego, każdemu w jego zakresie działania, w porozumieniu z Ministrami Sprawiedliwości i Skarbu.

Art.  22.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

1 Art. 19 zmieniony przez art. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 19 kwietnia 1950 r. (Dz.U.50.20.169) zmieniającej nin. ustawę z dniem 5 maja 1950 r.
2 Art. 21 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 19 kwietnia 1950 r. (Dz.U.50.20.169) zmieniającej nin. ustawę z dniem 5 maja 1950 r.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1948.36.246

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Odpowiedzialność i tryb postępowania w sprawach szkód w majątku wojskowym.
Data aktu: 17/06/1948
Data ogłoszenia: 03/08/1948
Data wejścia w życie: 03/08/1948