Zwolnienia i ulgi w opłacaniu czynszu za najem lokali mieszkalnych oraz zwolnienia od wpłat na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 29 września 1948 r.
w sprawie zwolnień i ulg w opłacaniu czynszu za najem lokali mieszkalnych oraz zwolnień od wpłat na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej.

Na podstawie art. 3 ust. 3, art. 4 ust. 2, art. 23, ust. 3 oraz art. 32 dekretu z dnia 28 lipca 1948 r. o najmie lokali (Dz. U. R. P. Nr 36, poz. 259) - za zgodą Rady Państwa - zarządza się, co następuje:
§  1.
Artykuły powołane w niniejszym rozporządzeniu bez bliższego określenia oznaczają artykuły dekretu z dnia 28 lipca 1948 r. o najmie lokali (Dz. U. R. P. Nr 36, poz. 259).
§  2.
1.
Poza osobami, wymienionymi w art. 3 ust. 1, opłacają czynsz w dotychczasowej wysokości:
1)
posłowie na Sejm;
2)
członkowie prezydiów rad narodowych, którym przysługuje stałe uposażenie (zryczałtowane diety) z tytułu pełnionych funkcji;
3)
osoby, które, pobierając naukę w szkołach wszelkich typów i stopni, bądź pozostają na wyłącznym utrzymaniu osób, wymienionych w art. 3 ust. 1, lub osób, opłacających podatek gruntowy od przychodu rocznego, nie przekraczającego 60 q żyta, bądź utrzymują się ze stypendiów;
4)
osoby uznane przez lekarza urzędowego za trwale niezdolne do pracy z powodu podeszłego wieku lub choroby, nie posiadające przy tym gospodarstwa rolnego ani innych źródeł utrzymania, podlegających podatkowi dochodowemu;
5) 1
członkowie spółdzielni pracy, zrzeszonych w centralach spółdzielczo-państwowych i centralach spółdzielni, po złożeniu w każdym roku kalendarzowym zaświadczenia terenowego lub branżowego organu właściwej centrali spółdzielczo-państwowej lub centrali spółdzielni, stwierdzającego datę wpisu spółdzielni do rejestru i przystąpienia członka do tej spółdzielni; za członków spółdzielni pracy nie uważa się członków pomocniczych spółdzielni rzemieślniczych;
6) 2
a) rybacy morscy biorący bezpośredni udział w połowach,
b)
rybacy śródlądowi, których główną podstawą utrzymania jest wynagrodzenie przy połowach, polegające na udziale w wyniku połowu;
7)
członkowie portowych zrzeszeń pracy, objętych wykazami właściwej władzy portowej;
8) 3
rolnicy opłacający podatek gruntowy od przychodu rocznego nie przekraczającego 80 quintali żyta, którzy wskutek działań wojennych lub zdarzenia żywiołowego utracili własne budynki mieszkalne i najmują lokale mieszkalne dla siebie i swoich rodzin;
9) 4
rzemieślnicy uprawnieni do zaopatrzenia lub renty, przewidzianych w art. 3 ust. 1 pkt c), zatrudniający nie więcej niż jednego pracownika;
10) 5
zarejestrowani w Państwowym Przedsiębiorstwie Kolportażowym "Ruch" sprzedawcy (komisanci) prasy, których główną podstawę utrzymania stanowi sprzedaż w kioskach gazet, czasopism i książek oraz innych artykułów dostarczanych przez Państwowe Przedsiębiorstwo Kolportażowe "Ruch"; sprzedaż w tych kioskach również wyrobów Polskiego Monopolu Tytoniowego oraz zapałek nie stoi na przeszkodzie do korzystania z tego przepisu;
11) 6
osoby, których główną podstawą utrzymania są doraźne posługi domowe (sprzątanie, mycie podłóg, pranie itp.). W tym przypadku zaświadczenie komitetu domowego lub blokowego, a w braku takich komitetów zaświadczenie administratora domu, potwierdzone przez władzę czynszową pierwszej instancji, zastąpi potwierdzenie wymagane przez § 11 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29.IX.1948 r. o właściwości władz i postępowaniu przy ustalaniu wysokości czynszu oraz przy wymiarze i ściąganiu wpłat na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 375);
12) 7
chałupnicy wykonujący prace na zlecenie jednostek gospodarki uspołecznionej, jeżeli wynagrodzenie ich podlega przepisom o podatku od wynagrodzeń, a wykonywane prace chałupnicze są ich głównym źródłem utrzymania;
13) 8
duchowni Kościoła rzymsko-katolickiego i innych prawnie uznanych związków wyznaniowych;
2.
Osoby, wymienione w ust. 1 pkt 3 i 4, korzystają ze zwolnień jedynie w stosunku do jednej najmowanej izby.
3.
Przepisy ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 stosuje się odpowiednio do uczniów zatrudnionych w zakładach przemysłowych i rzemieślniczych na podstawie pisemnej umowy o naukę, zarejestrowanej w trybie prawem przewidzianym.
§  3. 9
Poza osobami, wymienionymi w art. 3 ust. 1, opłacają również czynsz w dotychczasowej wysokości:
1)
zamieszkali i wykonujący zawód na obszarze gmin wiejskich z wyłączeniem gmin o charakterze miejskim oraz gmin uznanych za uzdrowiska na podstawie ustawy z dnia 22 marca 1922 r. o uzdrowiskach (Dz. U. R. P. Nr 31, poz. 254) z późniejszymi zmianami:
a)
rzemieślnicy, jeżeli zatrudniają w swoim zakładzie rzemieślniczym nie więcej niż jednego członka rodziny;
b)
będący podatnikami podatku obrotowego lekarze, lekarze dentyści, uprawnieni technicy dentystyczni, technicy dentystyczni i felczerzy, jeżeli są zatrudnieni w szpitalach lub ośrodkach zdrowia, ubezpieczalniach społecznych lub instytucjach prowadzących lecznictwo zorganizowane, a ponadto lekarze weterynarii, jeżeli są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę w rzeźniach gminnych lub lecznicach zwierząt;
c)
położne i pielęgniarki (pielęgniarze), będące podatnikami podatku obrotowego;
2)
będący podatnikami podatku obrotowego, a wykonujący zawód na obszarze gmin miejskich oraz gmin wiejskich o charakterze miejskim i uzdrowisk:
a)
lekarze, lekarze dentyści, felczerzy, uprawnieni technicy dentystyczni, technicy dentystyczni, położne i pielęgniarki (pielęgniarze), jeśli zatrudnieni są w zakładach społecznych służby zdrowia, zakładach opieki społecznej, bądź wychowawczych lub zakładach leczniczych instytucji ubezpieczeń społecznych w pełnym wymiarze godzin, ustalonym na podstawie art. 27 ustawy z dnia 28 października 1948 r. o zakładach społecznych służby zdrowia i planowej gospodarce w służbie zdrowia (Dz. U. R. P. Nr 55, poz. 434);
b)
osoby wymienione w pkt a) oraz lekarze weterynarii, jeżeli są zatrudnieni w urzędach państwowych i samorządowych oraz przedsiębiorstwach i zakładach państwowych i samorządowych - w rozmiarze co najmniej 42 godziny tygodniowo;
3)
osiedlający się na obszarze Ziem Odzyskanych, w ciągu jednego roku od dnia rozpoczęcia tam działalności zawodowej:
a)
rzemieślnicy zatrudniający w swoich zakładach, poza członkami rodziny, nie więcej niż dwóch pracowników najemnych;
b)
nie korzystający z ulg wymienionych w ust. 2 lekarze, lekarze dentyści, lekarze weterynarii, uprawnieni technicy dentystyczni, technicy dentystyczni, felczerzy, położne i pielęgniarki (pielęgniarze).
§  4.
1.
Czynsz w dotychczasowej wysokości opłaca Skarb Państwa od lokali mieszkalnych zajętych na cele zakwaterowania osób wojskowych oraz funkcjonariuszów cywilnych w administracji wojskowej, jeśli osoby te jako najemcy opłacałyby czynsz według art. 3.
2.
Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do żołnierzy i funkcjonariuszów służby bezpieczeństwa publicznego.
§  5.
Poza osobami, wymienionymi w art. 4 ust. 1, opłacają czynsz w wysokości połowy stawek, określonych w tabeli Nr 1, stanowiącej załącznik do dekretu:
1)
na obszarze całego Państwa:
a) 10
(skreślona);
b)
inwalidzi (wojenni i pracy) prowadzący uliczne punkty sprzedaży detalicznej;
c) 11
osoby pobierające zaopatrzenie poinwalidzkie (renty wdowie i sieroce) prowadzące uliczne punkty sprzedaży detalicznej;
d) 12
dorożkarze samochodowi (właściciele taksówek) i dorożkarze konni (właściciele dorożek konnych) eksploatujący po jednej dorożce i obsługujący je osobiście;
e) 13
wymienione w § 3 ust. 2 pkt a) i b) osoby zatrudnione co najmniej w połowie pełnego wymiaru godzin;
f) 14
rzemieślnicy zorganizowani w pomocniczych spółdzielniach rzemieślniczych, a pracujący wyłącznie na zlecenie przedsiębiorstw uspołecznionych i zbywający swe wyroby wyłącznie za pośrednictwem aparatu handlu uspołecznionego;
g) 15
numerowi kolejowi i tragarze, których stawki zarobkowe określone są umową zbiorową;
h) 16
osoby wykonujące przemysł domowy i ludowy, jeżeli zbywają swoje wyroby jednostkom handlu uspołecznionego;
2)
na obszarze Ziem Odzyskanych - rzemieślnicy zatrudniający w swoim zakładzie rzemieślniczym poza członkami rodziny najwyżej trzech pracowników najemnych, a gdy chodzi o zakłady cukiernicze, piekarskie, wędliniarskie i złotnicze - najwyżej jednego pracownika najemnego.
§  6. 17
1.
Zwalnia się od wpłat na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej lokale użytkowe zajmowane:
a)
przez przedsiębiorstwa państwowe, samorządowe, spółdzielcze, państwowo-spółdzielcze lub centrale spółdzielczo-państwowe;
b)
przez przedsiębiorstwa, pozostające pod zarządem Państwa, związków samorządu terytorialnego, organizacji spółdzielczych lub przedsiębiorstw, wymienionych w pkt a);
c)
na pomieszczenia wszelkiego rodzaju instytucji i zakładów państwowych, instytucji i zakładów związków samorządu terytorialnego oraz instytucji i zakładów organizacji spółdzielczych i państwowo-spółdzielczych;
d)
przez osoby prawne prawa publicznego, objęte wykazami ustalanymi przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek właściwego ministra w porozumieniu z Ministrem Odbudowy; wykazy te będą ogłaszane w Monitorze Polskim;
e)
przez stowarzyszenia wyższej użyteczności;
f)
przez rolników, użytkowane w związku z prowadzonymi przez nich gospodarstwami rolnymi (stodoły, stajnie, obory, chlewy itp.);
g)
przez postawione w stan likwidacji na podstawie art. 100 prawa bankowego z dnia 17.III.1928 r. (Dz. U. R. P. Nr 34, poz. 321 oraz z 1946 r. Nr 2, poz. 10) lub na podstawie dekretu z dnia 25.X.1948 r. o zasadach i trybie likwidacji niektórych przedsiębiorstw bankowych (Dz. U. R. P. Nr 52, poz. 410), dekretu z dnia 25.X.1948 r. o zasadach i trybie likwidacji niektórych instytucji kredytu długoterminowego (Dz. U. R. P. Nr 52, poz. 411) i dekretu z dnia 25.X.1948 r. o reformie bankowej (Dz. U. R. P. Nr 52, poz. 412), banki, towarzystwa kredytowe miejskie i ziemskie oraz "Towarzystwo Kredytowe Przemysłu Polskiego w Warszawie";
h)
przez Centralną Kasę Targową w Warszawie i jej agentury na terenie kraju oraz lokale położone na terenie administrowanych przez Kasę Targową zwierzęcych targowisk w Gdyni, Bytomiu i Gliwicach;
i) 18
przez Kościół rzymsko-katolicki i inne prawnie uznane związki wyznaniowe, jako też instytucje przez nie utrzymywane.
2.
Zwalnia się od połowy opłat na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej lokale użytkowe zajmowane przez wymienionych w § 5 pkt d) dorożkarzy samochodowych i konnych, jako garaże i stajnie.
3.
Zwalnia się od 1/4 wpłat na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej lokale użytkowe na obszarze Ziem Odzyskanych i b. Wolnego m. Gdańska. Przepis ten nie ma zastosowania w przypadku obniżenia wpłat na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej na podstawie § 7.
4.
Zwalnia się od wpłat na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej:
a)
wynajmujących lub użytkujących lokale mieszkalne na obszarze Ziem Odzyskanych i b. Wolnego m. Gdańska w budynkach mających nie więcej niż 10 izb mieszkalnych;
b)
lokale użytkowe zajmowane przez osoby wymienione w § 3 ust. 3 na czasokres roczny od dnia rozpoczęcia przez te osoby działalności zawodowej.
§  7.
1.
Od tych lokali użytkowych, których powierzchnia użytkowa nie pozostaje w gospodarczo uzasadnionym stosunku do dochodowej intensywności jej wykorzystania, obniża się wpłaty na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej:
a)
jeśli chodzi o lokale przedsiębiorstw handlowych - o 30%, a na Ziemiach Odzyskanych - o 50%;
b)
jeśli chodzi o pozostałe lokale użytkowe - o 50%, a na Ziemiach Odzyskanych - o 70%.
2.
Decyzję stwierdzającą, że powierzchnia lokalu użytkowego nie pozostaje w gospodarczo uzasadnionym stosunku do dochodowej intensywności jej wykorzystania wydaje władza czynszowa pierwszej instancji na wniosek najemcy lub wynajmującego.
§  8.
Wykonanie niniejszego rozporządzenia porucza się Ministrowi Odbudowy.
§  9.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą obowiązującą od dnia 1 września 1948 r.
1 § 2 ust. 1 pkt 5 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 15 września 1951 r. (Dz.U.51.50.361) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 września 1951 r.
2 § 2 ust. 1 pkt 6 zmieniony przez § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 21 czerwca 1949 r. (Dz.U.49.42.313) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 sierpnia 1949 r.
3 § 2 ust. 1 pkt 8 dodany przez § 1 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 21 czerwca 1949 r. (Dz.U.49.42.313) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 sierpnia 1949 r.
4 § 2 ust. 1 pkt 9 dodany przez § 1 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 21 czerwca 1949 r. (Dz.U.49.42.313) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 sierpnia 1949 r.
5 § 2 ust. 1 pkt 10:

- dodany przez § 1 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 21 czerwca 1949 r. (Dz.U.49.42.313) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 sierpnia 1949 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 29 lipca 1950 r. (Dz.U.50.33.298) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1950 r.

6 § 2 ust. 1 pkt 11 dodany przez § 1 pkt 1 ppkt 2 rozporządzenia z dnia 21 czerwca 1949 r. (Dz.U.49.42.313) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 sierpnia 1949 r.
7 § 2 ust. 1 pkt 12 dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 24 listopada 1956 r. (Dz.U.56.57.261) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1957 r.
8 § 2 ust. 1 pkt 13 dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 10 września 1957 r. (Dz.U.57.50.246) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1957 r.
9 § 3 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 21 czerwca 1949 r. (Dz.U.49.42.313) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 sierpnia 1949 r.
10 § 5 pkt 1 lit. a) skreślona przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 15 września 1951 r. (Dz.U.51.50.361) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 września 1951 r.
11 § 5 pkt 1 lit. c) dodana przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 21 czerwca 1949 r. (Dz.U.49.42.313) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 sierpnia 1949 r.
12 § 5 pkt 1 lit. d) dodana przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 21 czerwca 1949 r. (Dz.U.49.42.313) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 sierpnia 1949 r.
13 § 5 pkt 1 lit. e) dodana przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 21 czerwca 1949 r. (Dz.U.49.42.313) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 sierpnia 1949 r.
14 § 5 pkt 1 lit. f) dodana przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 29 lipca 1950 r. (Dz.U.50.33.298) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1950 r.
15 § 5 pkt 1 lit. g) dodana przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 29 lipca 1950 r. (Dz.U.50.33.298) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1950 r.
16 § 5 pkt 1 lit. h) dodana przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 24 listopada 1956 r. (Dz.U.56.57.261) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1957 r.
17 § 6 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 21 czerwca 1949 r. (Dz.U.49.42.313) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 sierpnia 1949 r.
18 § 6 ust. 1 lit. i) dodana przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 10 września 1957 r. (Dz.U.57.50.246) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1957 r.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1948.49.374

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Zwolnienia i ulgi w opłacaniu czynszu za najem lokali mieszkalnych oraz zwolnienia od wpłat na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej.
Data aktu: 29/09/1948
Data ogłoszenia: 18/10/1948
Data wejścia w życie: 01/09/1948, 18/10/1948