Miejscem opodatkowania podatkiem VAT usług związanych z nieruchomościami (m.in. szeroko rozumianych usług budowlanych) jest zawsze miejsce położenia nieruchomości.  Pojawia się zatem pytanie, jak należy wystawić fakturę na usługi budowalne dotyczące nieruchomości położonej za granicą, w sytuacji, gdy usługi te są świadczone na rzecz polskiego podatnika VAT.  

Przyjrzyjmy się temu na przykładzie, firmy (podatnik VAT czynny w Polsce) prowadzącej działalność w prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług budowlanych polegających m.in. na montażu wykładzin dywanowych. Firma przyjęła zlecenie od innego polskiego przedsiębiorstwa obejmujące usługę montażu wykładzin w hotelu położonym w Chorwacji. Montaż wykładzin dywanowych obejmuje: odkurzenie posadzki za pomocą odkurzacza, szlifowanie wylewki, miejscową naprawę posadzki za pomocą szpachli, ewentualną aplikację masy samopoziomującej, aplikację kleju na posadzce, ewentualne przyklejenie podkładu, montaż wykładzin, tj. rozrysowanie pomieszczenia, a następnie odpowiednie docięcie materiału oraz przyklejenie lub zamontowanie wykładziny do posadzki za pomocą podkładu samonośnego.

Zarówno firma, jak i kontrahent (polskie przedsiębiorstwo) nie posiadają stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Chorwacji., ani nie są zarejestrowanymi podatnikami od wartości dodanej na terytorium Chorwacji. Czy zatem, w rubryce „stawka podatku” w fakturze wystawionej  dla zleceniodawcy (polskiego przedsiębiorstwa i podatnika VAT czynnego w Polsce) za usługę montażu wykładzin w obiekcie hotelowym, położonym w Chorwacji, firma  powinna zamieścić adnotację „NP” – nie podlega oraz czy w tej fakturze powinna znaleźć się adnotacja „odwrotne obciążenie” („reverse charge”)?

 

Cena promocyjna: 98.99 zł

|

Cena regularna: 110 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 79.2 zł


Decyduje miejsce położenia nieruchomości

Stosownie do art. 28e ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.

Usługi związane z nieruchomościami obejmują m.in.:

  • opracowanie planów budynku lub jego części przeznaczonych na określoną działkę, bez względu na to, czy budynek został wzniesiony;
  • budowę stałych struktur na terenie, jak również prace budowlane i rozbiórkowe dotyczące stałych struktur, takich jak systemy rurociągów gazowych, wodnych, kanalizacyjnych i podobnych;
  • utrzymanie, remont i naprawę budynku lub jego części, łącznie z takimi pracami jak sprzątanie, układanie płytek, tapetowanie i układanie parkietu;

(art. 31a ust. 2 rozporządzenia 282/2011, do celów stosowania dyrektywy 2006/112/WE ).

W analizowanym przypadku należy uznać, że usługi montażu wykładzin dywanowych w obiekcie hotelowym położonym w Chorwacji mają bezpośredni związek z nieruchomością w rozumieniu art. 28e ustawy o VAT i art. 31a ust. 1 rozporządzenia 282/2011).  Świadczenie usług polegających na montażu wykładzin, która jest przytwierdzona na stałe do podłoża budynku stanowią usługi do których zastosowanie znajdzie art. 28e ustawy o VAT. Miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami jest miejsce położenia tych nieruchomości. W konsekwencji, przedmiotowe usługi te nie podlegają opodatkowaniu w Polsce, lecz w państwie, w którym znajduje się dana nieruchomość, tj. w Chorwacji.  Skoro miejscem świadczenia usługi montażu wykładzin w obiekcie hotelowym w Chorwacji jest miejsce położenia nieruchomości (tj. Chorwacja), to usługa ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT  w Polsce.

Uwaga: Należy tutaj wskazać, że w sytuacji, gdyby nabywca usługi był chorwacki podatnik VAT, to usługa ta powinna być udokumentowana faktura dokumentującą tzw. eksport usług (zob. art. 106a ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy o VAT), tj. faktura ta nie powinna zawierać m.in. stawki i kwoty podatku (w praktyce wiele takich faktur wykazuje tzw. stawkę „NP”) (zob. art. 106e ust. 1, ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT) oraz wyrazy "odwrotne obciążenie" („reverse charge”) (zob. art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT). Przy czy, w przypadku eksportu usług związanych z nieruchomości faktura powinna zawierać „zwykłe” numery VAT, usługodawcy (tj. polski numer NIP) oraz usługobiorcy (tj. chorwacki krajowy numer VAT), a nie tzw. numery VAT UE stosowane dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych (zob. art. 106e ust. 1 pkt 4, pkt 5, pkt 24 i art. 97 ustawy o VAT).

Opodatkowanie w Chorwacji

Podsumowując, świadczone usługi montażu wykładzin w hotelu położonym w Chorwacji nie podlegają opodatkowaniu na terytorium Polski, gdyż miejscem ich świadczenia jest miejsce położenia nieruchomości, tj. Chorwacja. Usługi te firma świadczy na rzecz zleceniodawcy (polskiego podatnika VAT), który nie posiada siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w kraju położenia nieruchomości (tj. Chorwacji), zatem powinny być opodatkowane i rozliczone w kraju położenia nieruchomości, tj. w Chorwacji. Przy czym kwestie odnośnie tego jak powinien być rozliczony podatek VAT od dokonanej przez firmę sprzedaży i który z podatników powinien go rozliczyć, nie regulują przepisy polskiej ustawy o VAT, lecz obowiązujące przepisy o podatku od wartości dodanej obowiązujące w Chorwacji. Jednocześnie należy przy tym mieć na uwadze, że to na stronach transakcji spoczywa obowiązek prawidłowego jej rozliczenia.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5 listopada 2024 r., 0114-KDIP1-2.4012.381.2024.2.JO).