Nasiennictwo.

DEKRET
z dnia 2 lutego 1955 r.
o nasiennictwie.

Rozdział  I.

Przepisy ogólne.

Art.  1.
1.
W celu zabezpieczenia należytych warunków dla hodowli roślin i rozmnażania materiałów hodowlanych, odmiany roślin uprawnych podlegają szczególnej ochronie na zasadach określonych w dekrecie.
2.
Przepisów dekretu nie stosuje się do hodowli drzew i krzewów.
Art.  2.
1.
W zakresie odmian roślin uprawnych rozróżnia się:
1)
odmiany oryginalne - to jest odmiany wytworzone w kraju o stwierdzonej odrębności botanicznej oraz wartości gospodarczej,
2)
odmiany selekcjonowane - to jest odmiany wytworzone za granicą, które utrzymuje się w kraju drogą selekcji w określonym typie i na właściwym dla tej odmiany poziomie wartości gospodarczej,
3)
odmiany miejscowe - to jest odmiany powstałe w określonym rejonie na skutek wieloletniego działania czynników przyrodniczych i stosowania określonego systemu uprawy roślin w danym rejonie.
2.
Wartość gospodarczą odmiany określa się na podstawie ogółu jej cech wpływających na plon, jego jakość, stałość i koszty produkcji z uwzględnieniem aktualnej przydatności dla potrzeb gospodarki narodowej.
Art.  3.
1.
Osoba fizyczna lub zespół osób fizycznych, które pracą swą doprowadziły do wytworzenia nowej odmiany oryginalnej, są autorem tej odmiany.
2.
Autor odmiany oryginalnej, jak również inne osoby fizyczne, które utrzymują istniejące odmiany na osiągniętym poziomie ich wartości gospodarczej lub też tę odmianę udoskonalają (hodowcy), korzystają z uprawnień określonych w dekrecie.

Rozdział  II.

Rejestracja odmian.

Art.  4.
1.
Zgłoszone odmiany po stwierdzeniu ich oryginalności wpisuje się do rejestru odmian oryginalnych, zwanego dalej "rejestrem".
2.
Rejestr prowadzi Minister Rolnictwa.
3.
Minister Rolnictwa w drodze rozporządzenia określi zasady stwierdzania oryginalności zgłoszonych odmian, warunki i skutki wpisu odmiany do rejestru, tryb postępowania w sprawie wpisu odmiany do rejestru oraz przypadki, w których może nastąpić skreślenie z rejestru.
Art.  5.
1.
Odmiany selekcjonowane i miejscowe wpisuje się do spisów tych odmian.
2.
Spisy odmian selekcjonowanych i odmian miejscowych prowadzi Minister Rolnictwa.
3.
Minister Rolnictwa w drodze rozporządzenia określi zasady i tryb zaliczania hodowanych odmian roślin uprawnych do odmian selekcjonowanych.
4.
O zaliczeniu odmian do odmian miejscowych orzeka Minister Rolnictwa.

Rozdział  III.

Uprawnienia autorów i innych hodowców.

Art.  6.
1.
Autor odmiany wpisanej do rejestru ma prawo do świadectwa autorskiego oraz prawo do jednorazowej i corocznej premii autorskiej.
2.
Autor odmiany lub inny hodowca, który odmianę wpisaną do rejestru lub do spisu odmian selekcjonowanych utrzymuje na osiągniętym już poziomie jej wartości gospodarczej lub odmianę tę udoskonala, ma prawo do corocznej premii.
3.
Prawo do corocznej premii przysługuje również osobom zatrudnionym pomocniczo przy hodowli odmian określonych w ust. 2.
Art.  7.
1.
Prawo do premii autorskiej jednorazowej i corocznej jest niezbywalne.
2.
Prawo do premii autorskiej jednorazowej podlega dziedziczeniu.
Art.  8.
1.
Jeżeli odmianę wpisaną do rejestru wytworzono w państwowym gospodarstwie (stacji) hodowli roślin, osoby, które pomocniczymi czynnościami hodowlanymi współdziałały z autorem odmiany w jej wytworzeniu, mają prawo do premii jednorazowej.
2.
Przepis art. 7 stosuje się odpowiednio.
Art.  9.

Minister Rolnictwa w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego i Ministrem Finansów określi:

1)
dopuszczalną wysokość, zasady ustalania i tryb wypłaty jednorazowej i corocznych premii wymienionych w art. 6 i 8,
2)
czynności, zaliczane do czynności pomocniczych w rozumieniu art. 6 ust. 3 i art. 8 ust. 1.
Art.  10.
1.
Dokumentacja hodowlana odmiany wpisanej do rejestru i prawa do tej odmiany przechodzą z dniem dokonania wpisu na własność Państwa.
2.
Wytworzony przez autora lub innego hodowcę (art. 3 ust. 2) materiał hodowlany odmiany wpisanej do rejestru, począwszy od materiału wyjściowego do nasion elity włącznie, podlega wykupowi po cenach określonych przez Ministra Rolnictwa w porozumieniu z Prezesem Państwowej Komisji Cen.

Rozdział  IV.

Ochrona i kwalifikacja materiału siewnego.

Art.  11.
1.
W celu zabezpieczenia roślinnych materiałów hodowlanych i plantacji nasiennych przed szkodliwym działaniem innych odmian i gatunków roślin uprawnych lub dzikich - Minister Rolnictwa może zakazać wysiewania określonych roślin na określonych obszarach bądź też nakazać zniszczenie na tych obszarach roślin dziko rosnących.
2.
Zakaz wysiewu określonych roślin uprawnych powinien być podany zainteresowanym do wiadomości w takim terminie, by mogli go uwzględnić przed dokonaniem zasiewów. Sposób i czas podania do wiadomości zakazu określi Minister Rolnictwa.
3.
W przypadku gdy mimo prawidłowo podanego do wiadomości zakazu dokonany zostanie wysiew roślin uprawnych objętych tym zakazem, Minister Rolnictwa może nakazać ich zniszczenie.
4.
W wyjątkowych przypadkach Minister Rolnictwa może nakazać zniszczenie roślin uprawnych mimo niewydania zakazu ich wysiewu na danym obszarze; posiadaczowi gospodarstwa przysługuje w tym przypadku odszkodowanie.
5.
Minister Rolnictwa w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego określi w drodze rozporządzenia tryb postępowania przy ustalaniu szkody, zasady ustalania wysokości odszkodowania, organy właściwe do orzekania w sprawie odszkodowania oraz tryb i warunki jego wypłaty (ust. 4).
Art.  12.
1.
Minister Rolnictwa może dla zabezpieczenia wysokiej wartości materiału siewnego zarządzić, by w poszczególnych latach i w określonych rejonach lub gospodarstwach uprawniających dany gatunek roślin był wysiewny tylko kwalifikowany materiał siewny.
2.
Minister Rolnictwa określi organy właściwe do sprawdzania wartości materiału siewnego oraz tryb i warunki uznawania materiału siewnego za kwalifikowany bądź dopuszczony do obrotu (materiał siewny handlowy).

Rozdział  V.

Obrót materiałem siewnym.

Art.  13.
1.
Obrót handlowy materiałem siewnym mogą prowadzić upoważnione przez Ministra Rolnictwa w porozumieniu z Ministrem Skupu przedsiębiorstwa i instytucje gospodarki uspołecznionej, a na ich zlecenie i pod ich nadzorem także i inne przedsiębiorstwa.
2.
Minister Rolnictwa w porozumieniu z Ministrami Skupu i Handlu Wewnętrznego określi przedsiębiorstwa, którym można zlecać skup i sprzedaż materiału siewnego (ust. 1).
3.
Obrót materiałem siewnym z zagranicą prowadzą przedsiębiorstwa wyznaczone przez Ministra Handlu Zagranicznego.
Art.  14.

Minister Rolnictwa ustala sposób oznaczania, opakowywania i plombowania przeznaczonego do obrotu materiału siewnego kwalifikowanego i handlowego, jak również sposób i warunki przygotowywania i przechowywania tego materiału.

Art.  15.

Minister Rolnictwa w porozumieniu z Ministrami Państwowych Gospodarstw Rolnych i Handlu Zagranicznego może ustalić warunki szczególne, jakim powinien odpowiadać materiał siewny w obrocie zagranicznym.

Art.  16.

Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia powołać organy dla kontroli przestrzegania przepisów dotyczących obrotu materiałem siewnym, określając równocześnie prawa i obowiązki tych organów i tryb ich postępowania.

Rozdział  VI.

Przepisy karne.

Art.  17.
1.
Kto:
1)
wprowadza do obrotu materiał siewny bez zachowania przepisów wydanych na podstawie art. 14,
2)
wbrew obowiązującym przepisom uprawia odmiany lub gatunki roślin objęte zakazem (art. 11 ust. 1) lub wysiewa niekwalifikowany materiał siewny (art. 12 ust. 1)

- podlega karze pracy poprawczej do 3 miesięcy lub karze grzywny do 3.000 zł.

2.
Orzekanie następuje w trybie przepisów o orzecznictwie karno-administracyjnym.
Art.  18.

Kto:

1)
narusza prawo wyłączności skupu i sprzedaży materiału siewnego, przysługujące upoważnionym do tego przedsiębiorstwom lub instytucjom gospodarki uspołecznionej (art. 13),
2)
przywłaszcza sobie cudze autorstwo odmiany oryginalnej

- podlega karze aresztu do lat 2 lub grzywny.

Rozdział  VII.

Przepisy przejściowe i końcowe.

Art.  19.

Minister Rolnictwa może zezwolić na wpisanie do rejestru bez zachowania niektórych warunków, określonych na podstawie art. 4 ust. 3, tych odmian hodowlanych, których oryginalność stwierdzono na jego zlecenie po dniu 1 stycznia 1946 r., a przed dniem wejścia w życie dekretu.

Art.  20.

Autorem odmian oryginalnych, wytworzonych przed dniem wejścia w życie dekretu, nie przysługuje prawo do jednorazowej premii autorskiej; Minister Rolnictwa jednak może w uzasadnionych przypadkach premię taką przyznać autorom odmian wytworzonych po dniu 1 stycznia 1946 r.

Art.  21.
1.
Autorzy odmian oryginalnych, wytworzonych przed dniem 1 stycznia 1946 r., mają prawo do premii corocznej w ciągu 10 lat od dnia wpisu odmiany do rejestru.
2.
Autorzy odmian oryginalnych, wytworzonych po dniu 1 stycznia 1946 r., a przed dniem wejścia w życie dekretu, otrzymują premię coroczną na ogólnych zasadach określonych w dekrecie.
3.
Jeżeli autorzy wymienieni w ust. 1 i 2 prowadzili po dniu 1 stycznia 1946 r. hodowlę odmiany na własny rachunek, premię zaczyna się wypłacać po upływie tylu lat od dnia wejścia w życie dekretu, ile lat hodowla prowadzona była na własny rachunek.
4.
Minister Rolnictwa ustali zasady i tryb zaliczania odmian do wytworzonych przed i po dniu 1 stycznia 1946 r.
Art.  22.

Prawo do corocznej premii autorskiej nie przysługuje autorom odmian, którzy przed dniem wejścia w życie dekretu odmianę oryginalną z jej dokumentacją odstąpili Państwu za wynagrodzeniem.

Art.  23.
1.
Wyłączne prawo oznaczania towaru znakami przewidzianymi w art. 174 przepisów o ochronie wynalazków, wzorów i znaków towarowych (Dz. U. z 1928 r. Nr 39, poz. 384 z późniejszymi zmianami) nie dotyczy oznaczania materiału siewnego.
2.
Tracą ważność prawa, które stosownie do przepisów określonych w ust. 1 wynikają z dokonanej już rejestracji znaków w zakresie dotyczącym materiału siewnego.
Art.  24.

Dekret wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1955.6.33

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Nasiennictwo.
Data aktu: 02/02/1955
Data ogłoszenia: 15/02/1955
Data wejścia w życie: 15/02/1955