(Dz.U.UE C z dnia 11 kwietnia 2017 r.)
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie
Działania międzynarodowe
Działanie nr 1: Udział UE w drugim spotkaniu ekspertów rządowych w zakresie programu działania ONZ na rzecz zapobiegania nielegalnemu handlowi bronią strzelecką i lekką, zwalczania i eliminowania go we wszystkich aspektach
Działanie nr 2: iARMS - wspieranie utworzenia bazy danych do śledzenia i identyfikowania zagubionej, ukradzionej, sprzedanej i przemyconej broni palnej oraz wspieranie zarządzania tą bazą (iARMS)
Działanie nr 3: iTrace - globalny mechanizm raportowania w zakresie nielegalnych transferów broni strzeleckiej i lekkiej i innej nielegalnej broni konwencjonalnej oraz amunicji w celu zmniejszenia ryzyka nielegalnego handlu nimi
Działanie nr 4: Działania UE wspierające wdrożenie Traktatu o handlu bronią w ramach europejskiej strategii bezpieczeństwa
Działanie nr 5: Propagowanie skutecznych kontroli wywozu uzbrojenia poprzez propagowanie wśród państw trzecich zasad i kryteriów wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB
Działanie nr 6: Zwalczanie transnarodowego nielegalnego handlu bronią poprzez wdrożenie Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej (UNTOC) i uzupełniającego ją protokołu o handlu bronią
Działania regionalne
Działanie nr 7: Działania SEESAC (Centrum Kontroli Broni Strzeleckiej i Lekkiej dla Europy Wschodniej i Południowo-Wschodniej) w zakresie rozbrojenia i kontroli zbrojeń w Europie Południowo-Wschodniej
Działanie nr 8: Projekt w zakresie niszczenia amunicji wybuchowej i pozostałości wojennych w Bośni i Hercegowinie (EXPLODE)
Działanie nr 9: Działania zmniejszające ryzyko nielegalnego handlu bronią strzelecką i lekką i jej nadmiernego gromadzenia w regionie Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE)
Działanie nr 10: Działania w zakresie bezpieczeństwa fizycznego i zarządzania zapasami w celu zmniejszenia ryzyka nielegalnego handlu bronią strzelecką i lekką oraz amunicją do tych rodzajów broni w regionie Sahelu.
Działanie nr 11: Działania Regionalnego Centrum Broni Strzeleckiej i Lekkiej (RECSA) wspierające walkę z nielegalnym gromadzeniem broni palnej i amunicji oraz z nielegalnym handlem bronią palną i amunicją w Afryce
Działanie nr 12: Wspieranie władz libijskich w zabezpieczaniu zapasów broni konwencjonalnej i amunicji
Działanie nr 13: Wsparcie UE na rzecz realizacji mandatu ECOWAS dotyczącego zapewniania pokoju, bezpieczeństwa i stabilności w regionie - pilotażowe programy zbierania broni
Działanie nr 14: Wsparcie UE na rzecz programu kontroli broni strzeleckiej i lekkiej w Ameryce Środkowej (CASAC)
Działanie nr 15: Wspieranie wdrażania w Ameryce Środkowej strategii bezpieczeństwa w zakresie zwalczania przestępstw związanych z bronią strzelecką i lekką oraz przemocy z użyciem broni, a także w zakresie zapobiegania tym zjawiskom
Działania w ramach umów/zorganizowanego dialogu
Działanie nr 16: Kwestie broni strzeleckiej i lekkiej w ramach dialogów politycznych z państwami trzecimi i organizacjami regionalnymi oraz klauzule o broni strzeleckiej i lekkiej
Działania w Unii Europejskiej
Działanie nr 17: Inicjatywy Komisji Europejskiej w zakresie walki z nielegalnym handlem bronią palną
ZAŁĄCZNIK
Wprowadzenie
Niniejsze sprawozdanie z postępów w realizacji strategii UE w zakresie zwalczania nielegalnego gromadzenia broni strzeleckiej i lekkiej (BSiL) i amunicji do tych rodzajów broni oraz handlu nimi przedstawia działania, jakie w 2015 r. przeprowadziła UE w celu wykonania planu działania zawartego w tej strategii. Zostało ono przygotowane przez stanowiący część ESDZ Dział ds. Rozbrojenia, Nieproliferacji i Kontroli Wywozu Broni, we współpracy z innymi właściwymi służbami ESDZ i Komisji Europejskiej.
W okresie sprawozdawczym UE w dalszym ciągu wspierała realizację szeregu projektów dotyczących zwalczania nielegalnego handlu BSiL i amunicją do tych rodzajów broni i ich nadmiernego gromadzenia. UE dalej poruszała też wiele kwestii związanych z BSiL i amunicją do tych rodzajów broni na wszystkich forach wielostronnych oraz w dialogach politycznych z państwami trzecimi w kontekście odpowiednich instrumentów międzynarodowych, takich jak program działania ONZ na rzecz zapobiegania nielegalnemu handlowi bronią strzelecką i lekką oraz zwalczania i eliminowania go we wszystkich aspektach (program działania ONZ), międzynarodowy instrument umożliwiający państwom identyfikowanie i śledzenie, w odpowiednim czasie i w niezawodny sposób, nielegalnej broni strzeleckiej i lekkiej (międzynarodowy instrument umożliwiający śledzenie), a także protokół przeciwko nielegalnemu wytwarzaniu i obrotowi bronią palną, jej częściami i komponentami oraz amunicją, uzupełniający Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej (protokół ONZ o handlu bronią). Zapobieganie nielegalnemu handlowi bronią stanowi również jeden z kluczowych celów Traktatu o handlu bronią, który wszedł w życie dnia 24 grudnia 2014 r. i który ma na calu uzupełnienie i wzmocnienie programu działania ONZ.
W sprawozdaniu odzwierciedlono strukturę planu działania w ramach strategii UE dotyczącej BSiL. Cytaty z planu działania oznaczono kursywą i umieszczono w ramkach.
REALIZACJA PLANU DZIAŁANIA PRZEWIDZIANEGO W STRATEGII UE DOTYCZĄCEJ BSiL
___________________________________________________________________________
Plan działania:
Na szczeblu międzynarodowym
Promowanie wprowadzenia w życie programu działania ONZ na rzecz zapobiegania nielegalnemu handlowi bronią strzelecką i lekką, zwalczania i eliminowania go we wszystkich aspektach
___________________________________________________________________________
Działanie nr 1: Udział UE w drugim spotkaniu ekspertów rządowych w zakresie programu działania ONZ na rzecz zapobiegania nielegalnemu handlowi bronią strzelecką i lekką, zwalczania i eliminowania go we wszystkich aspektach (1-5 czerwca 2015 r. w Nowym Jorku)
UE aktywnie uczestniczyła w drugim spotkaniu ekspertów rządowych w zakresie programu działania ONZ. W swoim oświadczeniu UE podkreśliła rolę najnowszych zmian w technologii i projektowaniu BSiL w kontekście poprawy znakowania, rejestrowania i identyfikowania broni, a także wyraziła gotowość do wspierania projektów dotyczących szczegółowego zbadania ewentualnego wykorzystywania nowych technologii w celu zabezpieczania BSiL. UE z aprobatą odniosła się także do wzmożonych starań, jakie czyni społeczność międzynarodowa, by skuteczniej monitorować wdrażanie embarga na broń oraz dalej poprawiać jej zdolności dotyczące diagnozowania w dziedzinie zwalczania nielegalnego handlu BSiL oraz przekierowywania tych rodzajów broni. W związku z tym UE z zadowoleniem przyjęła rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2220 (2015) w sprawie broni strzeleckiej i lekkiej, przyjętą w dniu 22 maja 2015 r. UE z zadowoleniem przyjęła też intensywniejszą wymianę informacji i współpracę dochodzeniową między organami ścigania w odniesieniu do międzynarodowego przepływu nielegalnej broni palnej, a także zwiększenie wysiłków na rzecz śledzenia nielegalnej BSiL i amunicji w regionach dotkniętych konfliktami, przypominając w tym kontekście o bazach danych iARMS oraz iTrace (zob. poniżej).
___________________________________________________________________________
Plan działania: wspieranie przyjęcia prawnie wiążącego międzynarodowego instrumentu umożliwiającego identyfikowanie i znakowanie BSiL oraz amunicji
___________________________________________________________________________
Działanie nr 2: iARMS - wspieranie utworzenia bazy danych do śledzenia i identyfikowania zagubionej, ukradzionej, sprzedanej i przemyconej broni palnej oraz wspieranie zarządzania tą bazą (iARMS)
W ramach długookresowego komponentu Instrumentu na rzecz przyczyniania się do Stabilności i Pokoju UE nadal udzielała pomocy finansowej Interpolowi na utworzenie i uruchomienie bazy danych do śledzenia i identyfikowania zagubionej, ukradzionej, sprzedanej i przemyconej broni palnej (iARMS) za pośrednictwem systemu Interpolu I-24/7; ma to ułatwić regionalną i ponadregionalną wymianę informacji i współpracę dochodzeniową między organami ścigania. Trzeci etap projektu rozpoczęto w grudniu 2014 r. i ma się on zakończyć na początku grudnia 2016 r. Jego celem jest utrwalenie osiągnięć pierwszych dwóch etapów, wspieranie stosowania iARMS na całym świecie i wykorzystanie synergii z powiązanymi systemami, w UE i poza nią. Od sierpnia 2015 r. konta dla funkcjonariuszy organów ścigania stworzyły 144 państwa członkowskie Interpolu i w sumie zarejestrowano 1 619 kont użytkowników. Do bazy danych wprowadzono 763 537 wpisów dotyczących zagubionej, ukradzionej, sprzedanej lub przemyconej broni palnej. W systemie iARMS funkcjonariusze organów ścigania przeprowadzili 6 697 wyszukiwań i złożyli 4 296 wniosków o śledzenie. W wyniku wyszukiwania uzyskano 50 trafień, z których 5 zostało potwierdzonych, a w sprawie 45 nadal toczą się postępowania przygotowawcze (stan z jesieni 2015 r.). Udzielono odpowiedzi na 872 wnioski o śledzenie. Interpol wykorzystał dane pochodzące z systemu iARMS do przeanalizowania znanych szlaków przemytu do i z Panamy.
Skuteczność bazy danych zależy od rzetelności jej zawartości oraz od jej regularnego wykorzystywania przez wykwalifikowanych użytkowników. Z myślą o poprawie jakości zawartości i regularnym wykorzystywaniu bazy danych w ramach projektu przeprowadzono szkolenie użytkowników iARMS, którego celem było umożliwienie im przeprowadzenia w bazie danych konkretnych działań dotyczących tworzenia wpisów, aktualizacji, wyszukiwania, sprawozdawczości oraz zarządzania wnioskami o śledzenie, a także zapewniono rozmaite funkcje pomocy. Przeprowadzono siedem warsztatów szkoleniowych, z czego pięć miało wymiar regionalny (w Kamerunie dla Afryki Zachodniej, w Salwadorze dla Ameryki Łacińskiej, w Zimbabwe dla Afryki Południowej i dwa w Lyonie dla Europy), a dwa - wymiar krajowy (Portugalia i Francja).
___________________________________________________________________________
Plan działania: wzmocnienie i wspieranie mechanizmów sankcji i systemów ich kontrolowania
___________________________________________________________________________
Działanie nr 3: iTrace - globalny mechanizm raportowania w zakresie nielegalnych transferów broni strzeleckiej i lekkiej i innej nielegalnej broni konwencjonalnej oraz amunicji w celu zmniejszenia ryzyka nielegalnego handlu nimi (Decyzja Rady 2013/698/WPZiB 1 oraz decyzja Rady 2015/1908/WPZiB 2 )
Od 2013 r. UE wspiera iTrace - globalny mechanizm raportowania w zakresie nielegalnych transferów BSiL i innej nielegalnej broni konwencjonalnej i amunicji, wdrażany przez Conflict Armament Research (CAR). System ten ma na celu identyfikowanie i śledzenie nielegalnej BSiL i amunicji przez badania terenowe w dotkniętych konfliktami regionach, gdzie lokalne organy ścigania często nie posiadają zdolności w zakresie identyfikowania. CAR ściśle współpracuje z rządami, zespołami monitorującymi sankcje ONZ oraz z operacjami pokojowymi. Informacje dotyczące struktury handlu i przekierowywania ujawnione przez iTrace wykorzystywane są do zwiększania skuteczności środków kontroli zbrojeń, takich jak kontrole wywozu i zarządzanie zapasami. Celem inicjatywy jest także wykrywanie i powstrzymywanie przekierowywania broni. iTrace ma również pomóc w monitorowaniu wdrażania Traktatu o handlu bronią, dostarczać wyczerpujących informacji umożliwiających przeprowadzenie przeglądów wdrażania tego traktatu oraz zwiększyć zdolności rządów poszczególnych państw do przewidzenia skutków decyzji o udzieleniu pozwolenia na wywóz uzbrojenia.
W 2015 r. CAR przeprowadził w ramach iTrace badania terenowe w Czadzie, Demokratycznej Republice Konga, Egipcie, Iraku, na Jamajce, w Kolumbii, Libanie, Libii, Mali, Mjanmie/Birmie, Nepalu, Nigrze, Republice Środkowoafrykańskiej, Somalii, Somalilandzie, Sudanie Południowym, Sudanie, Syrii, Republice Wybrzeża Kości Słoniowej, Zjednoczonych Emiratach Arabskich i Ugandzie. Ogółem zespoły dochodzeniowe CAR sporządziły dokumentację dotyczącą ponad 130 000 pozycji (broni, amunicji, opakowań, pojazdów i powiązanego materiału). CAR w sposób ciągły weryfikuje te informacje i wprowadza je do systemu iTrace.
Ponadto w 2015 r. CAR zaprezentował system iTrace na różnorodnych imprezach międzynarodowych w różnych regionach świata, w tym:
CAR wzmocnił również wymianę informacji z zespołami monitorowania sankcji ONZ, udzielając sześciu z nim bezpośredniej pomocy. Zespoły te oparły się na wynikach projektu iTrace w czterech ostatnich sprawozdaniach przedłożonych Radzie Bezpieczeństwa: Al-Kaida oraz związane z nią osoby i podmioty (S/2014/815), grupa ekspertów ds. DRK (S/2015/19), panel ekspertów ds. Sudanu (S/2015/31) oraz grupa ekspertów ds. Wybrzeża Kości Słoniowej (S/2015/ 252).
Szerokim echem w międzynarodowych mediach odbiła się także przygotowana przez CAR seria opracowań pt. Dispatches from the Field ("Z placu boju"). Dotyczy to m.in. dwóch opracowań, które ukazały się w okresie objętym niniejszym sprawozdaniem: Islamic State weapons in Kobane ("Broń Państwa Islamskiego w Kobane"), w którym szczegółowo przedstawiono broń przejętą od sił Państwa Islamskiego, co zostało udokumentowane przez zespół dochodzeniowy CAR w 48 miejscach w Kobane i poza nim, oraz Weapons and Ammunition Airdropped to SPLA-iO Forces in South Sudan ("Broń i amunicja zrzucona z powietrza siłom SPLA-iO w Sudanie Południowym"), w którym przedstawiono dowody na to, że Sudan dostarcza broń siłom rebelianckim w Sudanie Południowym.
UE zagwarantowała swoje wsparcie dla drugiej fazy projektu iTrace poprzez nową decyzję Rady (2015/1908/WPZiB) przyjętą w dniu 22 października 2015 r.
___________________________________________________________________________
Plan działania: wspierać zaostrzenie kontroli wywozu i propagowanie kryteriów ustanowionych w Kodeksie postępowania w sprawie wywozu uzbrojenia
___________________________________________________________________________
Kontrola wywozu, przywozu, tranzytu i przeładunku broni ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania przekierowywaniu BSiL oraz wykorzystywaniu jej do celów związanych z przestępczością lub terroryzmem; program działania ONZ wyraźnie ujmuje tę kwestię. Dlatego UE wspiera państwa - na ich wniosek - w dążeniu do wzmocnienia ich systemów kontroli transferu broni. Działania w ramach odnośnych projektów realizowane są na całym świecie i obejmują pomoc w sporządzaniu aktów prawnych, szkolenia i wymiany najlepszych praktyk wśród specjalistów ds. kontroli wywozu. Podmiotem wdrażającym jest niemiecki Federalny Urząd Gospodarki i Kontroli Eksportu (BAFA), wspierany przez zajmujących się kontrolą eksportu urzędników z innych państw członkowskich UE. Międzynarodową normę kontroli wywozu broni, używaną w działaniach informacyjnych, stanowi Traktat o handlu bronią. Kraje w sąsiedztwie UE otrzymujące pomoc mogą również zwrócić się o wsparcie w celu zapoznania się z unijnym systemem kontroli wywozu uzbrojenia objętym wspólnym stanowiskiem Rady 2008/944/WPZiB 3 .
Działanie nr 4: Działania UE wspierające wdrożenie Traktatu o handlu bronią w ramach europejskiej strategii bezpieczeństwa (decyzja Rady 2013/768/WPZiB 4 )
Aby przyczynić się do wdrażania i upowszechniania Traktatu o handlu bronią, Rada UE przyjęła w 2013 r. ambitny program wsparcia dla państw niebędących członkami UE. Szereg państw niebędących członkami UE otrzymuje, na swój wniosek, wsparcie w ramach tego programu służące wzmacnianiu ich systemów kontroli transferu broni zgodnie z wymogami Traktatu o handlu bronią. Projekt jest realizowany przez niemiecki Federalny Urząd Gospodarki i Kontroli Eksportu (BAFA).
W 2015 r. zorganizowano wizyty pomocowe w kontekście ATT na Jamajce (styczeń), w Peru (maj), Senegalu (luty), Burkinie Faso (lipiec), Ghanie (lipiec), na Filipinach (styczeń) i w Gruzji (wrzesień). We wszystkich tych krajach odbyły się wizyty służące ocenie pierwszych potrzeb i wizyty mające pomóc w określeniu priorytetowych obszarów konkretnej współpracy. Unijne zespoły wsparcia spotkały się z głównymi podmiotami krajowymi zaangażowanymi we wdrażanie Traktatu o handlu bronią; w niektórych ze wspomnianych krajów ustalone obszary priorytetowe zostały już ujęte w harmonogramie pomocy, który będzie podstawą długoterminowej współpracy z UE.
Oprócz wizyt pomocowych zorganizowano cztery seminaria regionalne jako część działań UE wspierających wdrożenie Traktatu o handlu bronią:
Włączenie BSiL do zakresu Traktatu o handlu bronią jest kwestią o pierwszorzędnym znaczeniu, a bardziej rygorystyczne weryfikacje legalnych międzynarodowych transferów BSiL polegające na przykład na solidniejszych kontrolach i zabezpieczeniach względem użytkownika końcowego, jak również na zastosowaniu środków minimalizujących przekierowywanie broni, mogą w jeszcze większym stopniu ograniczyć ryzyko przenikania BSiL na nielegalny rynek. Traktat o handlu bronią uzupełni i umocni zatem inne odpowiednie instrumenty ONZ, takie jak program działania ONZ oraz protokół ONZ o handlu bronią.
Działanie nr 5: Propagowanie skutecznych kontroli wywozu uzbrojenia poprzez propagowanie wśród państw trzecich zasad i kryteriów wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB (decyzja Rady 2012/711/WPZiB 5 i 2015/2309/ WPZiB 6 )
W grudniu 2014 r. zakończono wdrażanie decyzji Rady 2012/711/WPZiB w sprawie wsparcia dla działań Unii mających na celu propagowanie wśród państw w sąsiedztwie UE kontroli wywozu uzbrojenia oraz zasad i kryteriów wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB. Niemiecki Federalny Urząd Gospodarki i Kontroli Eksportu (BAFA) przeprowadzał działania informacyjne dotyczące kontroli wywozu broni. Działanie to było kontynuacją wspólnego działania 2009/2012/WPZiB. W dniu 10 grudnia 2015 r. przyjęto nową decyzję Rady (2015/2309/WPZiB) wspierającą skuteczną kontrolę wywozu broni, a techniczną realizację tej decyzji Rada powierzyła BAFA.
Decyzja ma na celu propagowanie skutecznych kontroli wywozu broni przez państwa niebędące członkami UE, zgodnie nie tylko z zasadami określonymi we wspólnym stanowisku 2008/944/WPZiB, lecz również w Traktacie o handlu bronią, oraz wspieranie wysiłków tych państw w wymiarze wewnętrznym i regionalnym, by handel bronią konwencjonalną stał się bardziej odpowiedzialny i przejrzysty. Beneficjentami tych działań są między innymi państwa Europy Południowo-Wschodniej (Albania, Bośnia i Hercegowina, była jugosłowiańska republika Macedonii, Chorwacja, Czarnogóra i Serbia), położone nad Morzem Śródziemnym państwa w Afryce Północnej objęte europejską polityką sąsiedztwa (Algieria, Egipt, Libia, Maroko i Tunezja) i objęte europejską polityką sąsiedztwa państwa w Europie Wschodniej i na Kaukazie (Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Republika Mołdawii i Ukraina).
___________________________________________________________________________
Plan działania: propagować ratyfikację Protokołu przeciwko nielegalnemu wytwarzaniu i obrotowi bronią palną
___________________________________________________________________________
Działanie nr 6: Zwalczanie transnarodowego nielegalnego handlu bronią przez wdrożenie Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej (UNTOC) i uzupełniającego ją protokołu o handlu bronią
Program ten był wspierany w ramach długoterminowego komponentu Instrumentu na rzecz Przyczyniania Się do Stabilności i Pokoju (IcSP), który dotyczy zagrożeń globalnych i transregionalnych, a wcześniej znany był jako Instrument na rzecz stabilności (IfS). Był realizowany przez Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości (UNODC), począwszy od marca 2011 r., aż do lipca 2015 r., w celu zapobiegania międzynarodowemu nielegalnemu handlowi bronią palną i zwalczania tego procederu przez propagowanie ratyfikacji i wprowadzania w życie protokołu o handlu bronią. Program skierowany był do 8 państw w Afryce Zachodniej i 7 państw w Ameryce Południowej i na Karaibach i zapewniał państwom uczestniczącym w tym projekcie wsparcie ustawodawcze odpowiednie do ich potrzeb, aby pomóc im w zmianie istniejącego lub w przyjęciu nowego ustawodawstwa krajowego do celów wprowadzania w życie postanowień protokołu o handlu bronią.
Projekt zapewnił wsparcie ustawodawcze 5 państwom w Afryce Zachodniej: Beninowi, Burkinie Faso, Mauretanii, Senegalowi i Togo, oraz 5 państwom w Ameryce Południowej: Argentynie, Boliwii, Ekwadorowi, Paragwajowi i Urugwajowi, w zakresie przeglądu i opracowywania przepisów krajowych, a niektórym z nich (Beninowi, Mauretanii, Togo i Senegalowi) w ostatecznym zredagowaniu ustawy oraz przedłożeniu jej właściwym organom ustawodawczym - w celu jej przyjęcia. W Argentynie pomoc ustawodawcza skupiła się na włączeniu pojęcia przestępstwa nielegalnego handlu do nowego projektu kodeksu karnego.
Jeśli chodzi o budowanie zdolności, funkcjonariuszy organów ścigania z Afryki Zachodniej (Ghana, Burkina Faso, Senegal, Benin i Togo) oraz z Ameryki Południowej (Argentyna, Boliwia, Brazylia, Chile, Ekwador i Paragwaj) przeszkolono w dziedzinie dochodzeń i ścigania w sprawach związanych z handlem bronią. Szkolenia te zapewniły osobom zajmującym się wymiarem sprawiedliwości w sprawach karnych solidne podstawy, jeśli chodzi o główne umiejętności niezbędne w prowadzeniu dochodzeń dotyczących nielegalnego handlu bronią i innych powiązanych przestępstw.
Ponadto w ramach wspomnianego projektu konsekwentnie dążono do współpracy z krajowymi i regionalnymi organami społeczeństwa obywatelskiego i parlamentarzystami, aby zwiększyć wiedzę na temat kwestii BSiL oraz wzmocnić uczestnictwo i nadzór społeczeństwa obywatelskiego w procesie wdrażania strategii dotyczących broni palnej. Współpracę z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego kontynuowano zarówno przez angażowanie ich w działania w zakresie pomocy ustawodawczej, jak i poprzez specjalne moduły szkoleniowe przeznaczone dla organizacji pozarządowych. UNODC kontynuowało także gromadzenie i analizowanie danych dotyczących zajętej broni palnej, jej części i komponentów oraz amunicji, do celów badań nad handlem bronią rozpoczętych pod koniec 2013 r. Badania te mają służyć lepszemu zrozumieniu problemu handlu bronią, ujawnieniu ewentualnych tras nielegalnego handlu bronią palną i wskazaniu nowych lub pojawiających się tendencji w tym handlu, a także określenie wzajemnych powiązań i transnarodowego charakteru tego zjawiska. Będące wynikiem tych prac "Badanie dotyczące transnarodowego charakteru, szlaków i metod nielegalnego handlu bronią" zostało opublikowane pod koniec 2015 r. 7 .
___________________________________________________________________________
Plan działania: Na szczeblu regionalnym
___________________________________________________________________________
Konkretne projekty pomocy UE na rzecz państw trzecich i organizacji regionalnych
W zakresie umów/zorganizowanego dialogu
___________________________________________________________________________
Działanie nr 16: Kwestie BSiL w ramach dialogów politycznych z państwami trzecimi i organizacjami regionalnymi oraz klauzule o BSiL
Kwestie BSiL były uwzględniane w programie wielu regularnych dialogów politycznych UE z państwami trzecimi i współpracy z organizacjami regionalnymi. W okresie objętym niniejszym sprawozdaniem specjalny wysłannik ESDZ ds. nieproliferacji i rozbrojenia, Jacek Bylica, odbył - w ramach dialogu politycznego na temat nieproliferacji i rozbrojenia - spotkania z Brazylią, Egiptem, Izraelem, Japonią, Ligą Państw Arabskich, Republiką Korei i ze Stanami Zjednoczonymi. Przeprowadził również wiele innych dwustronnych konsultacji z różnymi podmiotami, w tym przy okazji wydarzeń takich, jak konferencja przeglądowa NPT 2015 w Nowym Jorku.
Zgodnie z przyjętymi w grudniu 2008 r. konkluzjami Rady w sprawie włączania kwestii BSiL do umów zawieranych przez UE z państwami trzecimi prowadzono dalsze negocjacje w sprawie włączania kwestii BSiL do odpowiednich umów z Kubą, Japonią i Malezją, a w grudniu rozpoczęto negocjacje w tej sprawie z Armenią. Negocjacje te m.in. skutecznie przyczyniają się do podnoszenia wiedzy na temat unijnej polityki dotyczącej BSiL, zapewniają forum dla zwiększenia wzajemnego zrozumienia odpowiednich stanowisk, a także sprzyjają nawiązywaniu w przyszłości rozmów na szczeblu politycznym i na szczeblu ekspertów. Rozmowy te pozwalają również wskazać możliwe obszary przyszłej współpracy i zachęcają kraje partnerskie do poczynienia konkretnych postępów w skutecznym wdrażaniu istotnych instrumentów międzynarodowych w zakresie kontroli BSiL.
___________________________________________________________________________
Plan działania:
W Unii
___________________________________________________________________________
Działanie nr 17: Inicjatywy Komisji Europejskiej w zakresie walki z nielegalnym handlem bronią palną
W 2015 r. Komisja kontynuowała realizację działań zawartych w komunikacie pt. "Broń palna a bezpieczeństwo wewnętrzne UE: ochrona obywateli i zakłócanie nielegalnego handlu" 16 przyjętym w dniu 21 października 2013 r.
Trwa również wdrażanie planu działania UE dotyczącego broni palnej na lata 2014-2017, który Rada przyjęła w grudniu 2013 r. Europol utworzył punkt kontaktowy ds. handlu bronią palną i pracuje nad dogłębną analizą tej kwestii, a Europejskie Kolegium Policyjne przeprowadziło specjalne szkolenia z zakresu broni palnej.
Ataki terrorystyczne w Paryżu w listopadzie 2015 r. uświadomiły, że wdrożenie Europejskiej agendy bezpieczeństwa, przyjętej 28 kwietnia 2015 r. 17 , jest niezwykle pilne. Komisja przyśpieszyła realizację działań związanych ze zwalczaniem terroryzmu i radykalizacji postaw, w szczególności w celu rozwiązania problemu handlu bronią palną i materiałami wybuchowymi oraz wykorzystywania ich. W tygodniu po atakach w Paryżu Komisja przyjęła dwa kluczowe wnioski dotyczące aktów prawnych: przegląd dyrektywy w sprawie broni palnej 91/477/EWG (COM(2015) 750 final) 18 oraz rozporządzenie wykonawcze Komisji w sprawie pozbawiania broni palnej cech użytkowych (UE) 2015/2403 19 z dnia 15 grudnia 2015 r.
W dniu 2 grudnia 2015 r. Komisja przyjęła plan działania mający wzmocnić walkę z nielegalnym handlem bronią palną i materiałami wybuchowymi oraz ich wykorzystywaniem do celów niezgodnych z prawem (COM(2015) 624 final) 20 . Ten zestaw środków opiera się na czterech priorytetach i określa działania, które należy koniecznie uwzględnić w opracowanych dotychczas staraniach w celu wypełnienia luk na wszystkich etapach działania organów ścigania: ocena nowych zagrożeń, najlepiej dostosowane działania operacyjne, wykorzystywanie w pełni narzędzi wymiany informacji i współpraca międzynarodowa.
W celu zwiększenia bezpieczeństwa materiałów wybuchowych absolutnie pierwszorzędne znaczenie ma zagwarantowanie pełnego wdrożenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 98/2013 21 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie prekursorów materiałów wybuchowych. Ogranicza ono dostęp do niebezpiecznych chemikaliów i pozwala policji już na wczesnym etapie prowadzić dochodzenia w sprawie podejrzanych transakcji i innych incydentów. W tym celu należy wzmocnić ścisłą współpracę z państwami członkowskimi i współdziałanie w łańcuchu dostaw prekursorów. Ponadto Komisja zamierza przyspieszyć przegląd rozporządzenia, pierwotnie planowany na 2017 r., i rozważa podjęcie dalszych działań, aby zaostrzyć ograniczenia i kontrole dotyczące prekursorów materiałów wybuchowych.
Pod uwagę brany jest także wpływ nowych technologii na potencjalną dostępność broni palnej i materiałów wybuchowych. Komisja będzie wspierać kompleksową ocenę skutków nowych innowacji technologicznych we współpracy z sektorem broni palnej i właściwymi krajowymi organami ścigania. Dotyczy to drukarek 3D, sprzedaży online oraz ryzyka przekierowywania towarów z legalnego handlu.
W planie działania ujęto również specjalny rozdział dotyczący działań zewnętrznych oraz procesu rozszerzenia, aby poruszyć kwestię współpracy z państwami trzecimi oraz zagrożenia związane z przekierowywaniem towarów z państw trzecich. Komisja rozważa wzmocnienie działań operacyjnych z partnerami z Bałkanów Zachodnich, zgodnie z założeniami planu działania w sprawie broni palnej przyjętego w 2014 r. Obecna niestabilna sytuacja w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, w szczególności przedłużające się konflikty w Libii i Syrii, oznacza, że w ostatnich latach nielegalny handel bronią palną w tym regionie drastycznie się nasilił. Komisja rozpoczęła już rozmowy w celu zbadania możliwości przyszłej współpracy z tymi państwami, ponieważ tak nagłe i ogromne zapotrzebowanie na broń palną w bezpośrednim sąsiedztwie UE wiąże się z poważnymi długoterminowymi zagrożeniami dla bezpieczeństwa UE i wymaga szybkiego podjęcia stosownych kroków. Szczególną uwagę poświęcono również przyszłemu dialogowi z regionem Sahelu i z Ligą Państw Arabskich oraz z organizacjami międzynarodowymi.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2017.115.1 |
Rodzaj: | Informacja |
Tytuł: | Sprawozdanie roczne z postępów w realizacji strategii UE w zakresie zwalczania nielegalnego gromadzenia broni strzeleckiej i lekkiej i amunicji do tych rodzajów broni oraz handlu nimi - Działania w 2015 r. |
Data aktu: | 11/04/2017 |
Data ogłoszenia: | 11/04/2017 |