uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 136 w związku z art. 121 ust. 6,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego(1),
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(2),
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą(3),
(1) Państwa członkowskie, których walutą jest euro, mają szczególny interes w tym, by prowadzić politykę gospodarczą sprzyjającą prawidłowemu funkcjonowaniu unii gospodarczej i walutowej oraz unikać środków stanowiących zagrożenie dla takiego prawidłowego funkcjonowania, i ponoszą w tym względzie szczególną odpowiedzialność.
(2) W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania unii gospodarczej i walutowej Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) dopuszcza możliwość przyjęcia w odniesieniu do państw członkowskich strefy euro środków, które wykraczają poza przepisy mające zastosowanie do ogółu państw członkowskich.
(3) Doświadczenie zdobyte w pierwszym dziesięcioleciu unii gospodarczej i walutowej oraz popełnione wówczas błędy wskazują na konieczność poprawy zarządzania gospodarczego w Unii, które powinno opierać się na silniejszym utożsamianiu się państwa ze wspólnie uzgodnionymi zasadami i strategiami politycznymi oraz na solidniejszych ramach nadzoru na poziomie Unii nad krajowymi politykami gospodarczymi.
(4) Wzmocnione ramy zarządzania gospodarczego powinny opierać się na szeregu wzajemnie powiązanych i spójnych strategii politycznych na rzecz zrównoważonego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, w szczególności na unijnej strategii na rzecz wzrostu i zatrudnienia, ze szczególnym naciskiem na rozwój i wzmocnienie rynku wewnętrznego, wspieranie handlu międzynarodowego i konkurencyjności, Europejskim Semestrze dla ściślejszej koordynacji polityk gospodarczych i budżetowych, skutecznych ramach zapobiegania i korygowania nadmiernych deficytów publicznych (pakt stabilności i wzrostu (Pakt)), solidnych ramach zapobiegania zakłóceniom równowagi makroekonomicznej i ich korygowania, minimalnych wymogach dla krajowych ram budżetowych, wzmocnionej regulacji rynku finansowego i nadzorze nad nim, w tym na nadzorze makroostrożnościowym ze strony Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego.
(5) Pakt oraz całe ramy zarządzania gospodarczego powinny uzupełniać unijną strategię na rzecz wzrostu i zatrudnienia i być z nią spójne. Wzajemne powiązania między poszczególnymi aspektami nie powinny stanowić powodu do wyłączenia postanowień Paktu.
(6) Utworzenie i utrzymanie dynamicznego rynku wewnętrznego powinno być uznawane za element właściwego i sprawnego funkcjonowania unii gospodarczej i walutowej.
(7) Komisja powinna odgrywać ważniejszą rolę we wzmocnionej procedurze nadzoru w odniesieniu do ocen dotyczących poszczególnych państw członkowskich, monitorowania, misji na miejscu, zaleceń i ostrzeżeń. Przy podejmowaniu decyzji dotyczących sankcji rola Rady powinna być ograniczona, a głosowanie należy przeprowadzać na zasadzie odwróconej większości kwalifikowanej.
(8) Aby zapewnić stały dialog z państwami członkowskimi służący osiągnięciu celów niniejszego rozporządzenia, Komisja powinna przeprowadzać misje nadzoru.
(9) Komisja powinna regularnie dokonywać kompleksowej oceny systemu zarządzania gospodarczego, w szczególności skuteczności i adekwatności jego sankcji. W razie konieczności oceny te powinny być uzupełnianie odnośnymi wnioskami.
(10) Przy wykonywaniu niniejszego rozporządzenia Komisja powinna brać pod uwagę aktualną sytuację gospodarczą odnośnych państw członkowskich.
(11) Wzmocnienie zarządzania gospodarczego powinno obejmować ściślejsze i terminowe zaangażowanie Parlamentu Europejskiego i parlamentów narodowych.
(12) Można rozpocząć dialog gospodarczy z Parlamentem Europejskim, umożliwiając Komisji upublicznienie swoich analiz, a przewodniczącemu Rady, przewodniczącemu Komisji oraz - w razie potrzeby - przewodniczącemu Rady Europejskiej lub przewodniczącemu Eurogrupy ich przedyskutowanie. Taka publiczna debata mogłaby pozwolić na przedyskutowanie skutków decyzji krajowych oraz umożliwić wzajemne publiczne wywieranie presji. Uznając, że partnerami Parlamentu Europejskiego w ramach dialogu są odpowiednie instytucje Unii i ich przedstawiciele, właściwa komisja Parlamentu Europejskiego może zaproponować udział w wymianie poglądów państwu członkowskiemu, którego dotyczy decyzja Rady podjęta zgodnie z art. 4, 5 i 6 niniejszego rozporządzenia. Udział państwa członkowskiego w takiej wymianie poglądów jest dobrowolny.
(13) Bardziej skuteczne egzekwowanie nadzoru budżetowego w strefie euro wymaga wprowadzenia dodatkowych sankcji. Sankcje te powinny zwiększyć wiarygodność ram nadzoru budżetowego w Unii.
(14) Przepisy niniejszego rozporządzenia powinny zapewniać sprawiedliwe, terminowe, progresywne i skuteczne mechanizmy służące zapewnieniu spełniania wymogów zarówno zapobiegawczej, jak i naprawczej części Paktu, a w szczególności rozporządzenia Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych(4) oraz rozporządzenia Rady (WE) nr 1467/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu(5), w ramach której przestrzeganie dyscypliny budżetowej bada się na podstawie kryteriów deficytu publicznego oraz długu publicznego.
(15) Sankcje przewidziane w niniejszym rozporządzeniu i oparte na części zapobiegawczej Paktu wobec państw członkowskich, których walutą jest euro, powinny motywować do osiągnięcia średniookresowego celu budżetowego i utrzymania tego celu.
(16) Aby zapobiec umyślnemu lub wynikającemu z poważnego zaniedbania wprowadzeniu w błąd w odniesieniu do danych dotyczących deficytu oraz długu publicznego, które to dane mają podstawowe znaczenie dla koordynacji polityki gospodarczej w Unii, należy nałożyć grzywnę na odpowiedzialne za to państwo członkowskie.
(17) W celu uzupełnienia zasad obliczania grzywien za manipulowanie danymi statystycznymi, jak również zasad dotyczących procedury stosowanej przez Komisję do badania takich działań, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE, dotyczących szczegółowych kryteriów określania wysokości grzywny oraz prowadzenia postępowań wyjaśniających przez Komisję. Szczególnie ważne jest przeprowadzenie przez Komisję w trakcie prac przygotowawczych odpowiednich konsultacji, w tym na poziomie ekspertów. Przygotowując i sporządzając akty delegowane Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazanie właściwych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
(18) W przypadku części zapobiegawczej Paktu osiągnięcie średniookresowego celu budżetowego i utrzymanie tego celu należy zapewnić przez, przejściowo nakładany na państwa członkowskie, których walutą jest euro i które nie czynią wystarczających postępów w konsolidacji budżetowej, obowiązek złożenia oprocentowanych depozytów. Obowiązek ten byłby nakładany, jeśli państwo członkowskie, w tym państwo członkowskie, którego deficyt utrzymuje się poniżej wartości odniesienia wynoszącej 3 % produktu krajowego brutto (PKB), wykazuje znaczne odstępstwo od średniookresowego celu budżetowego lub właściwej ścieżki dostosowawczej prowadzącej do tego celu oraz nie koryguje tego odstępstwa.
(19) Oprocentowany depozyt powinien zostać zwrócony danemu państwu członkowskiemu włącznie z narosłymi odsetkami, gdy tylko Rada uzna, że ustała sytuacja, która doprowadziła do obowiązku jego złożenia.
(20) W przypadku części naprawczej Paktu sankcje dla państw członkowskich, których walutą jest euro, powinny obejmować obowiązek złożenia nieoprocentowanego depozytu w związku z decyzją Rady stwierdzającą istnienie nadmiernego deficytu, w przypadku gdy obowiązek złożenia oprocentowanego depozytu został już nałożony na dane państwo członkowskie w ramach części zapobiegawczej Paktu lub w przypadkach szczególnie poważnego niestosowania się do obowiązków w zakresie polityki budżetowej określonych w Pakcie, lub obowiązek zapłaty grzywny w sytuacji, gdy nie zastosowano się do zalecenia Rady dotyczącego korekty nadmiernego deficytu publicznego.
(21) Aby uniknąć stosowania z mocą wsteczną sankcji nakładanych w ramach części zapobiegawczej Paktu przewidzianych na mocy niniejszego rozporządzenia, sankcje te powinny mieć zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do stosownych decyzji przyjętych przez Radę zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1466/97 po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia. Podobnie, aby uniknąć stosowania z mocą wsteczną sankcji nakładanych w ramach części naprawczej Paktu na mocy niniejszego rozporządzenia, środki te powinny mieć zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do odpowiednich zaleceń i decyzji dotyczących korekty nadmiernego deficytu publicznego przyjętych przez Radę po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia.
(22) Wysokość oprocentowanych depozytów, nieoprocentowanych depozytów oraz grzywien przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu powinna być określona tak, by zapewnić sprawiedliwy progresywny charakter sankcji w częściach zapobiegawczej i naprawczej Paktu, a także by odpowiednio zmotywować państwa członkowskie, których walutą jest euro, do przestrzegania ram budżetowych obowiązujących w Unii. Grzywny, o których mowa w art. 126 ust. 11 TFUE, oraz zgodnie z art. 12 rozporządzenia (WE) nr 1467/97 składają się ze stałego składnika równego 0,2 % PKB oraz ze składnika zmiennego. Dlatego też progresywny charakter sankcji i równe traktowanie państw członkowskich są zapewnione, gdy oprocentowany depozyt, nieoprocentowany depozyt i grzywna przewidziane w niniejszym rozporządzeniu wynoszą 0,2 % PKB, czyli są równe stałemu składnikowi grzywny, o której mowa w art. 126 ust. 11 TFUE.
(23) Rada powinna mieć możliwość ograniczenia wysokości sankcji nałożonych na państwa członkowskie, których walutą jest euro, lub anulowania tych sankcji, działając zgodnie z zaleceniem Komisji przygotowanym na podstawie umotywowanego wniosku danego państwa członkowskiego. W przypadku części naprawczej Paktu Komisja powinna mieć również możliwość zalecenia ograniczenia wysokości sankcji lub ich anulowania ze względu na wyjątkową sytuację gospodarczą.
(24) Nieoprocentowany depozyt powinien być zwracany po skorygowaniu nadmiernego deficytu, natomiast odsetki od takich depozytów oraz zapłacone grzywny powinny być przekazywane na rzecz mechanizmów stabilności służących udzielaniu pomocy finansowej utworzonych przez państwa członkowskie, których walutą jest euro, tak, aby chronić stabilność całej strefy euro.
(25) Uprawnienia do przyjmowania indywidualnych decyzji w sprawie zastosowania sankcji określonych w niniejszym rozporządzeniu powinny zostać przyznane Radzie. Jako element koordynacji polityki gospodarczej państw członkowskich prowadzonej przez Radę zgodnie z art. 121 ust. 1 TFUE, takie indywidualne decyzje stanowią nieodłączne działania następcze w stosunku do środków przyjętych przez Radę zgodnie z art. 121 i 126 TFUE oraz rozporządzeniami (WE) nr 1466/97 i (WE) nr 1467/97.
(26) Ponieważ niniejsze rozporządzenie zawiera przepisy ogólne dotyczące skutecznego egzekwowania rozporządzeń (WE) nr 1466/97 i (WE) nr 1467/97, powinno zostać przyjęte zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą, o której mowa w art. 121 ust. 6 TFUE.
(27) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, jakim jest ustanowienie systemu sankcji, służących skuteczniejszemu egzekwowaniu części zapobiegawczej i naprawczej paktu stabilności i wzrostu w strefie euro, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w przywołanym artykule niniejsze rozporządzanie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
(1) Dz.U. C 150 z 20.5.2011, s. 1.
(2) Dz.U. C 218 z 23.7.2011, s. 46.
(3) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 28 września 2011 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 8 listopada 2011 r.
(4) Dz.U. L 209 z 2.8.1997, s. 1.
(5) Dz.U. L 209 z 2.8.1997, s. 6.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2011.306.1 |
Rodzaj: | Rozporządzenie |
Tytuł: | Rozporządzenie 1173/2011 w sprawie skutecznego egzekwowania nadzoru budżetowego w strefie euro |
Data aktu: | 16/11/2011 |
Data ogłoszenia: | 23/11/2011 |
Data wejścia w życie: | 13/12/2011 |