(Dz.U.UE L z dnia 10 kwietnia 2014 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) nr 407/2010 z dnia 11 maja 2010 r. ustanawiające europejski mechanizm stabilizacji finansowej 1 , w szczególności jego art. 3 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) W dniu 17 maja 2011 r. Rada przyznała Portugalii, na jej wniosek, pomoc finansową w drodze decyzji wykonawczej 2011/344/UE 2 . Ta pomoc finansowa została przyznana w celu wsparcia programu istotnych reform gospodarczych i finansowych (zwanego dalej "programem"), który jest ukierunkowany na przywrócenie zaufania, umożliwienie powrotu gospodarki na ścieżkę trwałego wzrostu oraz zapewnienie stabilności finansowej w Portugalii, w strefie euro i w Unii.
(2) Zgodnie z art. 3 ust. 10 decyzji wykonawczej 2011/344/UE Komisja, wraz z Międzynarodowym Funduszem Walutowym (MFW) i we współpracy z Europejskim Bankiem Centralnym (EBC), w dniach 4-16 grudnia 2013 r. dokonała dziesiątego przeglądu postępów poczynionych przez władze portugalskie we wdrażaniu uzgodnionych środków w ramach programu.
(3) W trzecim kwartale 2013 r. wzrost rzeczywistego produktu krajowego brutto (PKB) w ujęciu kwartalnym był nadal dodatni, a wskaźniki krótkoterminowe świadczą o tym, że zgodnie z przewidywaniami nastąpiło ożywienie gospodarcze. Przewiduje się, że w skali rocznej realny PKB spadnie w 2013 r. o 1,6 %, ale w latach 2014 i 2015 ponownie osiągnie wartości dodatnie: odpowiednio 0,8 % i 1,5 %. Perspektywy na rynku pracy poprawiły się, ale stopa bezrobocia pozostaje wysoka. Przewiduje się, że w 2014 r. osiągnie wartość szczytową, tj. 16,8 %, a następnie zacznie stopniowo spadać. Nadal utrzymuje się ryzyko pogorszenia się perspektyw makroekonomicznych, ponieważ przewidywane ożywienie w dużym stopniu zależy od korzystnych zmian, jeśli chodzi o wymianę handlową i rynek finansowy, co z kolei jest uzależnione od sytuacji w całej Europie.
(4) Do listopada 2013 r. odnotowano poprawę deficytu kasowego sektora instytucji rządowych i samorządowych o 0,25 % PKB (nie uwzględniając czynników nadzwyczajnych) w porównaniu z tym samym okresem w roku ubiegłym, co wynikało ze wzrostu dochodów przewyższającego wzrost wydatków. Przyspieszenie wzrostu dochodów podatkowych odzwierciedla ożywienie działalności gospodarczej w ostatnich miesiącach oraz poprawę skuteczności administracji podatkowej, szczególnie w zakresie zwalczania oszustw podatkowych. Po stronie wydatków wykonanie budżetu jest, ogólnie rzecz biorąc, zgodne z celami drugiego budżetu uzupełniającego.
(5) Docelowa wartość deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych w wysokości 5,5 % PKB (po odliczeniu dokapitalizowania banków) w 2013 r. zostanie prawdopodobnie osiągnięta, a wysokość deficytu może być nawet poniżej zakładanego celu. Przyczyniło się do tego wiele pozytywnych czynników w ostatnich miesiącach roku, a także fakt, że ryzyko nieosiągnięcia wartości docelowej zostało w znacznej mierze ograniczone. W szczególności ściągalność podatków przekroczy prawdopodobnie cele założone w drugim budżecie uzupełniającym. Ponadto zyski z rozpoczętego pod koniec 2013 r. programu jednorazowego uregulowania zadłużenia w odniesieniu do zaległych podatków i składek na ubezpieczenie społeczne były o ok. 0,3 % PKB wyższe od zakładanych. Oczekuje się również, że wykorzystanie funduszy unijnych również będzie wyższe od dotychczasowych założeń. Ponadto zagrożenia, jakie renegocjacja partnerstw publiczno-prywatnych (PPP) stanowiła dla osiągnięcia docelowej wartości deficytu, zostały ograniczone. Osiągnięcie docelowej wartości deficytu jest jednak nadal obarczone ryzykiem, zwłaszcza w postaci niższych niż zakładano dochodów z podatków od nieruchomości, przy czym nie można wykluczyć przekroczenia w odniesieniu do określonych pozycji wydatków, w szczególności kosztów personelu, zużycia pośredniego i świadczeń emerytalnych.
(6) Budżet państwa na 2014 r. i inne przepisy towarzyszące są spójne z docelową wartością deficytu wynoszącą w 2014 r. 4 % PKB. Aby osiągnąć ten docelowy poziom deficytu, prowadzone są działania konsolidacyjne wynoszące 2,3 % PKB, których celem jest również złagodzenie presji na budżet oraz odbudowa rezerw budżetowych na 2014 r. Obejmują one przede wszystkim działania o charakterze stałym i polegają głównie na oszczędnościach wydatków.
(7) Większa część konsolidacji w 2014 r. - około 1,8 % PKB - powinna wynikać z przeglądu wydatków publicznych przeprowadzonego w ciągu ubiegłego roku w celu zwiększenia równego dostępu do transferów socjalnych i usług publicznych oraz ich efektywności. Główne działania podjęte w ramach przeglądu wydatków publicznych realizowane będą wokół trzech głównych osi: 1) ograniczenie wydatków na wynagrodzenia w sektorze publicznym poprzez zmniejszenie liczby pracowników w sektorze publicznym, przy jednoczesnym zwiększeniu udziału pracowników wysoko wykwalifikowanych, w szczególności poprzez program zmiany kwalifikacji i program dobrowolnego odchodzenia z pracy; dalsze dostosowanie zasad pracy sektora publicznego do zasad obowiązujących w sektorze prywatnym oraz zmiana skali wynagrodzeń i uproszczenie dodatków do wynagrodzeń; zwiększenie wysokości składek uiszczanych przez beneficjentów na rzecz specjalnych publicznych systemów ubezpieczeń zdrowotnych, tak aby systemy te uzyskały niezależność finansową; 2) ograniczenie wydatków publicznych na emerytury, z uwagi na potrzebę ponownej oceny ich stabilności z powodu zmian demograficznych, przy jednoczesnej ochronie najniższych emerytur, przez podniesienie ustawowego wieku emerytalnego w drodze zmiany czynnika stabilności; dostosowanie nadzwyczajnego podatku solidarnościowego poprzez obniżenie minimalnego progu stosowania progresywnej stawki, a także progów stosowania wyższych stawek; uproszczenie systemu rent rodzinnych zarówno w Caixa Geral de Aposentações (CGA), jak i w ogólnym systemie emerytalnym; obniżenie dożywotnich emerytur polityków; 3) oszczędności w zużyciu pośrednim oraz opracowanie programów wydatków w poszczególnych ministerstwach.
(8) W celu osiągnięcia docelowej wartości deficytu wynoszącej 4 % PKB władze powinny przyjąć dalsze środki zwiększające dochody o stałym charakterze, które przynoszą mniejsze dochody, w wysokości 0,4 % PKB, mające służyć dalszej poprawie efektywności i równości obecnej struktury podatków i świadczeń socjalnych i uzupełnieniu pakietu środków podjętych w ramach przeglądu wydatków publicznych. Ponadto należy wdrożyć szereg jednorazowych środków o wartości 0,2 % PKB, co pozwoli pokryć z nadwyżką koszty wynikające z jednorazowych płatności wynikających z wprowadzenia programu odchodzenia z pracy na zasadzie porozumienia stron w sektorze publicznym, które zostaną wypłacone na początku realizacji programu.
(9) Większość wyżej wymienionych środków zostało przyjętych w drodze ustawy budżetowej na 2014 r. lub zmian szczegółowych przepisów. Niektóre z przewidywanych działań konsolidacyjnych nie zostały jeszcze w pełni uchwalone. Do tych środków należą: zaostrzenie warunków kwalifikowania się do emerytur rodzinnych (poza zmianą stóp zastąpienia w przypadku akumulacji z innymi emeryturami); sprzedaż zezwoleń na prowadzenie gier hazardowych online; przeniesienie funduszu zdrowia poczty (CTT) do sektora instytucji rządowych i samorządowych oraz sprzedaż koncesji na eksploatację portów.
(10) Kompleksowa reforma systemu podatków od osób prawnych, mająca na celu uproszczenie tego systemu oraz zwiększenie działalności transgranicznej i konkurencyjności przedsiębiorstw portugalskich, została zatwierdzona przez parlament w grudniu 2013 r. i weszła w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. Kluczowym elementem reformy jest obniżenie z 25 % do 23 % podstawowej stawki podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) oraz wprowadzenie obniżonej, 17-procentowej stawki stosowanej do pierwszych 15.000 EUR dochodu małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) podlegającego opodatkowaniu. Oprócz istniejących podatków wyrównawczych w stosunku do podlegających opodatkowaniu dochodów przekraczających 35 mln EUR stosowany będzie trzeci podatek wyrównawczy w wysokości 7 %. Inne kluczowe przepisy reformy obejmują przegląd bodźców podatkowych, zmiany opodatkowania dywidend i zysków kapitałowych, systemu opodatkowania grupowego i systemu wartości niematerialnych i prawnych; wprowadzenie systemu zwolnienia udziałów z opodatkowania, przedłużenie okresu, w którym możliwe jest przenoszenie strat oraz dalsze ograniczenie możliwości odliczenia odsetek.
(11) Przewiduje się, że relacja długu do PKB osiągnie wartość szczytową na poziomie 129,5 % w 2013 r., a następnie obniży się. Korekta profilu zadłużenia w górę w porównaniu z połączonym ósmym i dziewiątym przeglądem, mimo lepszego niż przewidywano wykonania budżetu, wynika ze znacznego zwiększenia salda skarbu państwa w ujęciu kasowym, jak również z przeniesienia na 2014 r. krótkoterminowych operacji mających na celu zmniejszenie zadłużenia ze strony funduszu stabilizacji finansowej zabezpieczenia społecznego. W związku z tym przewiduje się, że zadłużenie netto - wyłączając depozyty pieniężne Instituto de Gestão do Crédito Público (portugalskiego instytutu zarządzania długiem publicznym - IGCP) - osiągnie wartość szczytową na poziomie 120 % PKB, nieznacznie poniżej poziomu przewidywanego w ostatnim przeglądzie. Oczekiwanemu - począwszy od 2014 r. - spadkowi relacji długu sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB będzie towarzyszyło przewidywane ożywienie gospodarcze, jak również spadek depozytów pieniężnych i realizacja operacji mających na celu zmniejszenie zadłużenia systemu zabezpieczenia społecznego.
(12) Procedura korekty budżetowej opiera się na szeregu środków strukturalnych mających na celu ulepszenie kontroli nad wydatkami sektora instytucji rządowych i samorządowych oraz usprawnienie poboru dochodów. W wielu istotnych dziedzinach odnotowuje się postępy w przeprowadzaniu kompleksowej reformy ramowej ustawy budżetowej. Jednakże z uwagi na zakres reformy i potrzebę przeprowadzenia szeroko zakrojonych konsultacji ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, procedura ta ma zostać przeprowadzona w dwóch etapach. Nowy system kontroli zobowiązań przynosi efekty w postaci ograniczenia przyrostu nowych zaległości finansowych, ale jego wdrażanie musi być ściśle monitorowane w celu zagwarantowania, że zobowiązania mają pokrycie w dostępnych środkach finansowych. Utworzona zostanie grupa zadaniowa, która zajmie się oceną i udoskonaleniem tego procesu. Reformy administracji publicznej są prowadzone w celu modernizacji i racjonalizacji zatrudnienia w sektorze i podmiotach publicznych. Kontynuowane są reformy służące wypracowaniu - na potrzeby administracji podatkowej - nowoczesnego modelu zarządzania ryzykiem braku zgodności. Nowy dział ds. oceny ryzyka został niedawno utworzony i wkrótce rozpocznie funkcjonowanie; w pierwszej kolejności zajmie się zwiększeniem przestrzegania przepisów podatkowych przez określone grupy podatników, takich jak osoby pracujące na własny rachunek i osoby zamożne. Niektóre inne reformy, takie jak zmniejszenie liczby lokalnych urzędów podatkowych, są opóźnione. Mimo iż poczyniono postępy w renegocjacji PPP, do końca 2013 r. proces ten nie został zakończony. Tym niemniej oczekuje się, że w roku 2014 i w latach kolejnych uzyskane zostaną znaczne oszczędności. Przedsiębiorstwa państwowe osiągnęły równowagę operacyjną średnio do końca 2012 r., a w celu uniknięcia ponownego pogorszenia ich wyników przewiduje się wprowadzenie dodatkowych reform. Poczyniono zadowalające postępy w prywatyzacji, a zyski przekraczają założenia programowe. Reformy w sektorze służby zdrowia przynoszą znaczne oszczędności, a ich wdrażanie nadal następuje zasadniczo zgodnie z wyznaczonymi celami.
(13) Kontynuowane jest wdrażanie polityk i reform w służbie zdrowia, co przynosi oszczędności dzięki poprawie efektywności. Od 2010 r. udało się znacznie zmniejszyć skonsolidowany dług tego sektora. Niemniej jednak utrzymujące się zaległości finansowe, ograniczenia budżetowe oraz wzrost kosztów pracy z powodu przywrócenia "trzynastek" i "ogczternastek" zmusiły władze do przyspieszenia tempa przeprowadzania reform. Istnienie znacznych zaległości jest ściśle (ale nie wyłącznie) związane z ciągłym niedofinansowaniem szpitali państwowych w stosunku do świadczonych przez nie usług. Władze podtrzymują swoje zobowiązanie do dalszego wdrażania reformy szpitali i dalszego dostosowywania zestawu środków związanych z produktami leczniczymi, scentralizowanymi zamówieniami i podstawową opieką zdrowotną.
(14) Współczynniki kapitałowe banków nadal z dużym zapasem spełniają regulacyjne wymogi Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EUNB) dotyczące buforów kapitałowych oraz osiągają przewidziany w programie docelowy współczynnik kapitału podstawowego Tier I w wysokości 10 %. Ten bufor kapitałowy pozostaje na odpowiednim poziomie w całym sektorze przy zastosowaniu nowych przepisów zmienionej dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych (CRD IV) w odniesieniu do oceny funduszy własnych banków. Te nowe przepisy dotyczące wymogów kapitałowych obowiązują od stycznia 2014 r., przy czym współczynnik kapitału podstawowego Tier I wynosi 7 %. Relacja kredytów do depozytów wynosi w całym sektorze 120,7 %, do końca 2014 r. prawdopodobnie spadnie, a w niektórych bankach współczynnik ten jest już niższy. Podejmowane są coraz większe wysiłki na rzecz dywersyfikacji źródeł finansowania sektora prywatnego. W oparciu o zalecenia przeprowadzonego w 2013 r. zewnętrznego audytu istniejących finansowanych przez państwo linii kredytowych władze wdrażają środki mające na celu poprawę skuteczności działania i ładu administracyjnego tych instrumentów, dotyczące możliwości i praktyk w zakresie zarządzania ryzykiem. Ramy prawne dotyczące nowych narzędzi restrukturyzacji zadłużenia gospodarstw domowych i mające na celu pozasądowe uregulowanie zobowiązań zostały wdrożone i w pełni funkcjonują. Wraz z rozpoczęciem funkcjonowania nowych mechanizmów restrukturyzacji i odzyskiwania długów ocenie poddawany jest również wpływ zmian w prawie dotyczącym niewypłacalności przedsiębiorstw i dochodzenia wierzytelności. Dobiegają końca prace nad narzędziami zarządzania w sytuacjach kryzysowych. Działa fundusz na cele restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banku, zostały wprowadzone uprawnienia do wczesnej interwencji i ustawa w sprawie dokapitalizowania została zmieniona tak, aby uwzględnić komunikat Komisji w sprawie stosowania od dnia 1 sierpnia 2013 r. reguł pomocy państwa w odniesieniu do środków wsparcia na rzecz banków w kontekście kryzysu finansowego 3 . W celu lepszego zaspokajania potrzeb MŚP w zakresie finansowania wdrażany jest również plan działania służący poprawie skuteczności krajowego systemu gwarancyjnego i zarządzania nim.
(15) Poczyniono dalsze postępy we wdrażaniu reform strukturalnych służących zwiększeniu wzrostu gospodarczego i konkurencyjności. Władze przyjęły dodatkowe środki, aby zmniejszyć bezrobocie i zwiększyć skuteczność polityki na rynku pracy, w tym zaawansowane strategie aktywizacji zawodowej oraz plan wdrożenia gwarancji dla młodzieży. Po stwierdzeniu niezgodności poprzednich uregulowań z konstytucją przygotowywane są zmiany zawartej w kodeksie pracy definicji uzasadnionych zwolnień. Przyjęto dodatkowe środki w obszarze edukacji, gdzie postępy są ogólnie zadowalające.
(16) Rząd zatwierdził nałożenie na przedsiębiorstwa energetyczne w 2014 r. nowej opłaty, co musi podlegać ścisłemu monitorowaniu, aby uniknąć zakłóceń w systemie. Jeśli chodzi o zniesienie długu taryfowego związanego z energią oraz zapewnienie stabilności systemu, niezbędne są dalsze reformy.
(17) W sektorach telekomunikacyjnym i pocztowym wdrożono działania, aby uzyskać zgodność z przepisami unijnymi oraz umożliwić osiągnięcie celów programu. Do pozytywnych zmian w kierunku pełnego wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/22/WE 4 należy wybór operatorów świadczących usługi powszechne oraz zmiana obowiązującej umowy z operatorem dominującym. Publikacja przepisów ustanawiających ramy dotyczące umowy koncesji z krajowym dostawcą usług pocztowych skróci obecny czas trwania koncesji, co spowoduje wzrost konkurencji. Władze nadal wykazują zaangażowanie na rzecz zwiększenia stabilności i wydajności sektora transportu.
(18) Dokonano postępów w zakresie dostosowania przepisów sektorowych do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/123/WE 5 , przy czym odnotowano pewne opóźnienia w przyjęciu ram regulacyjnych dotyczących sektora budowlanego, zmienionego statutu organizacji zawodowych i wewnętrznego regulaminu na rzecz przyjęcia horyzontalnych przepisów ramowych dotyczących publicznych stowarzyszeń zawodowych. Władze zobowiązały się do dalszego udoskonalenia funkcjonowania pojedynczego punktu kontaktowego.
(19) Trwa ocena reformy dotyczącej najmu i dzierżawy na obszarach miejskich po całkowitym wdrożeniu nowych ram prawnych. Władze dążą do zwiększenia wysiłków na rzecz zwalczania uchylania się od opodatkowania na rynku wynajmu mieszkań.
(20) Trwają prace nad nowymi ramami dotyczącymi krajowych organów regulacyjnych, zmieniane są również odpowiednie przepisy wykonawcze, które mają zostać wkrótce przyjęte. Publikacja nowego rozporządzenia wykonawczego ustalającego składki organów regulacyjnych na 2014 r. została opóźniona.
(21) Reforma systemu sądownictwa jest przeprowadzana zgodnie z planem. Dokonano postępów we wdrażaniu ustawy w sprawie organizacji sądów w celu usprawnienia systemu sądownictwa, opublikowano przepisy zwiększające kompetencje organizacji funkcjonariuszy organów ścigania oraz syndyków masy upadłości, finalizowana jest nowa, pozasądowa procedura dotyczącą dokonywania przedsądowej selekcji spraw, które mogą być rozstrzygnięte poza sądem. Wraz z przyjęciem przepisów dotyczących usprawnienia procesu udzielania zezwoleń na działalność przemysłową i w sektorze turystyki oraz pozwoleń w dziedzinie planowania przestrzennego, dokonano postępów we wdrażaniu środków służących ulepszeniu systemu udzielania licencji oraz zmniejszaniu obciążeń administracyjnych. Trwają prace nad przepisami dotyczącymi udzielania zezwoleń na działalność handlową, przeglądowi podlegają również przepisy dotyczące budownictwa i rozwoju obszarów miejskich.
(22) W związku z powyższym decyzja wykonawcza 2011/344/UE powinna zostać zmieniona,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2014.107.61 |
Rodzaj: | Decyzja |
Tytuł: | Decyzja wykonawcza 2014/197/UE zmieniająca decyzję wykonawczą 2011/344/UE w sprawie przyznania Portugalii pomocy finansowej Unii |
Data aktu: | 18/02/2014 |
Data ogłoszenia: | 10/04/2014 |