uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego 1 , w szczególności jej art. 11 ust. 4 akapit drugi,
(1) Dyrektywą 2012/34/UE zmienioną dyrektywą (UE) 2016/2370 2 otworzono rynek krajowych kolejowych przewozów pasażerskich, mając na celu zakończenie budowy jednolitego europejskiego obszaru kolejowego. Może to mieć wpływ na organizację i finansowanie kolejowych przewozów pasażerskich świadczonych na podstawie umowy o świadczenie usług publicznych. Państwa członkowskie mogą wprowadzić do swojego prawodawstwa możliwość odmowy udzielenia dostępu do infrastruktury, gdy nowy swobodny dostęp do możliwości świadczenia usług kolejowych przewozów pasażerskich zagrażałby równowadze ekonomicznej takich umów o świadczenie usług publicznych.
(2) Z drugiej jednak strony takie usługi, w zależności od ich określonych cech, takich jak jakość, harmonogram, obsługiwane stacje końcowe oraz potencjalni klienci docelowi, niekoniecznie muszą bezpośrednio konkurować z usługami publicznymi, a zatem wywierają jedynie ograniczony wpływ na równowagę ekonomiczną umowy o świadczenie usług publicznych. Ponadto mogą występować pozytywne efekty sieciowe dla podmiotów świadczących usługi publiczne, korzyści netto dla pasażerów lub większe korzyści społeczne, które należy wziąć pod uwagę.
(3) Dlatego niezbędne jest zrównoważenie uzasadnionych interesów podmiotów realizujących umowy o świadczenie usług publicznych oraz właściwych organów z nadrzędnymi celami w postaci zakończenia budowy jednolitego europejskiego obszaru kolejowego oraz czerpania większych korzyści społecznych będących wynikiem jego utworzenia. Badanie równowagi ekonomicznej powinno umożliwić osiągnięcie kompromisu między tymi konkurującymi interesami.
(4) Rozporządzenie (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady 3 stanowi, że w zamian za wypełnianie obowiązku użyteczności publicznej poprzez świadczenie kolejowych przewozów pasażerskich podmioty mogą otrzymać rekompensatę finansową, prawa wyłączne, lub jedno i drugie. Przyznanie operatorom kolejowym praw wyłącznych nie powinno jednak skutkować utrudnieniem dostępu do krajowych rynków pasażerskich przewozów kolejowych.
(5) Takie prawa wyłączne nie powinny wykluczać prawa dostępu innych przedsiębiorstw kolejowych, chyba że badanie równowagi ekonomicznej wykaże, iż - biorąc pod uwagę wartość praw wyłącznych - nowe kolejowe przewozy pasażerskie miałyby istotny negatywny wpływ na rentowność usług świadczonych w ramach umowy o świadczenie usług publicznych lub koszty netto ich świadczenia dla właściwego organu, lub na jedno i drugie, w zależności od porozumień o podziale ryzyka określonych w umowie o świadczenie usług publicznych.
(6) Z wnioskiem o przeprowadzenie badania równowagi ekonomicznej należy występować tylko w odniesieniu do kolejowych przewozów pasażerskich, które nie są świadczone w ramach umowy o świadczenie usług publicznych i które są albo zupełnie nowe, albo wiążą się z istotną zmianą istniejących usług. Pojęcie to obejmuje również usługi komercyjne świadczone przez ten sam podmiot, który wykonuje umowę o świadczenie usług publicznych.
(7) Ocena, czy proponowaną zmianę w ramach kolejowych przewozów pasażerskich należy uznać za istotną, powinna należeć do organu regulacyjnego. Za istotną zmianę można uznać zwiększenie częstotliwości przewozów lub liczby stacji. Zróżnicowania cen nie należy postrzegać jako istotnej zmiany, chyba że jest ono niezgodne z normalną praktyką rynkową, a w stosownych przypadkach - z biznesplanem przedłożonym organowi regulacyjnemu w czasie, gdy przeprowadzano poprzednie badanie równowagi ekonomicznej.
(8) Decyzja organu regulacyjnego powinna zawierać ocenę korzyści netto dla klientów, które to korzyści wynikają z nowych kolejowych przewozów pasażerskich w krótkim i średnim okresie; należy w niej także uwzględnić dostarczone przez zarządcę infrastruktury informacje techniczne na temat stosownych wymagań infrastrukturalnych oraz przewidywanego wpływu na wydajność sieci i optymalnego wykorzystania zdolności przepustowych przez wszystkich wnioskodawców.
(9) Organ regulacyjny powinien być upoważniony do oceny prawdopodobnego wpływu nowej usługi przewozów pasażerskich oraz do oceny tego, czy taki wpływ byłby istotny i mógłby w związku z tym zagrażać równowadze ekonomicznej istniejącej umowy o świadczenie usług publicznych.
(10) Aby uniknąć zakłóceń już funkcjonujących nowych kolejowych przewozów pasażerskich i zapewnienia tym nowym usługom pewności prawa dotyczącej możliwości prowadzenia przewozów, należy ograniczyć długość okresu, w jakim można występować z wnioskiem o przeprowadzenie badania równowagi ekonomicznej, i powiązać ją z czasem złożenia przez wnioskodawcę powiadomienia o zainteresowaniu prowadzeniem nowych kolejowych przewozów pasażerskich.
(11) Aby wniosek o przeprowadzenie badania równowagi ekonomicznej został uwzględniony, należy w nim zawrzeć uzasadnienie, że proponowana nowa usługa zagrażałaby równowadze ekonomicznej umowy o świadczenie usług publicznych.
(12) W celu zapewnienia pewności prawa wszystkim zainteresowanym stronom oraz umożliwienia zarządcy infrastruktury przetwarzania wniosków o przyznanie zdolności przepustowej zgodnie z procedurą ustanowioną w rozdziale IV sekcja 3 dyrektywy 2012/34/UE, organ regulacyjny powinien podjąć decyzję dotyczącą równowagi ekonomicznej w ustalonych wcześniej ramach czasowych, a w każdym przypadku przed upływem terminu przyjmowania wniosków o przyznanie zdolności przepustowej wyznaczonego przez zarządcę infrastruktury zgodnie z pkt 3 załącznika VII do dyrektywy 2012/34/UE.
(13) Jeżeli jednak w momencie otrzymania powiadomienia wnioskodawcy umowa o świadczenie usług publicznych znajduje się na etapie konkurencyjnej procedury przetargowej i wystąpiono z wnioskiem o przeprowadzenie badania równowagi ekonomicznej, organ regulacyjny może podjąć decyzję o zawieszeniu na ograniczony okres rozpatrywania wniosku dotyczącego nowych kolejowych przewozów pasażerskich, do czasu rozstrzygnięcia procedury dotyczącej nowej umowy o świadczenie usług publicznych. Zawieszenie to powinno trwać nie dłużej niż 12 miesięcy od chwili otrzymania powiadomienia wnioskodawcy lub do czasu zamknięcia procedury przetargowej, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej.
Te przepisy szczególne pozostają bez uszczerbku dla stosowania niniejszego rozporządzenia do umów o świadczenie usług publicznych, które są w trakcie realizacji w chwili otrzymania powiadomienia wnioskodawcy. W tych okolicznościach, oraz jeżeli badanie równowagi ekonomicznej przeprowadzone w odniesieniu do obowiązującej umowy o świadczenie usług publicznych wykaże, że prawo dostępu może zostać przyznane, dostęp ten powinien być ograniczony w czasie, do momentu wygaśnięcia obowiązującej umowy o świadczenie usług publicznych.
(14) Równowagę ekonomiczną umowy o świadczenie usług publicznych należy uznać za zagrożoną, jeżeli proponowana nowa usługa miałaby istotny negatywny wpływ na poziom zysku podmiotu świadczącego usługi publiczne lub jej zapewnianie oznaczałoby istotny wzrost kosztów netto dla właściwego organu.
(15) Oceniając, czy wpływ można uznać za istotny, organ regulacyjny powinien wziąć pod uwagę kryteria takie jak to, czy nowa usługa nie stanowiłaby zagrożenia dla rentowności i ciągłości usług publicznych ze względu na fakt, że albo realizacja zamówienia publicznego nie byłaby dla podmiotu świadczącego usługi publiczne zrównoważona pod względem gospodarczym, albo pociągałaby za sobą znaczny wzrost kosztów netto dla właściwego organu.
(16) Poza analizą ekonomiczną organ regulacyjny powinien także ocenić i wziąć pod uwagę korzyści netto dla klientów w krótkim i średnim okresie oraz wszelki wpływ na wydajność sieci i wykorzystanie zdolności przepustowej. Organ regulacyjny powinien uwzględnić dostarczone przez zarządcę infrastruktury informacje techniczne na temat stosownych wymagań infrastrukturalnych, przewidywanego wpływu na wydajność sieci i optymalnego wykorzystania zdolności przepustowych przez wszystkich wnioskodawców.
(17) W analizie ekonomicznej należy położyć nacisk na wpływ proponowanej nowej usługi na umowę o świadczenie usług publicznych jako całość, w tym na usługi, na które szczególnie ma wpływ, przez cały okres jej trwania, uwzględniając wartość wszelkich istniejących praw wyłącznych, które mogły zostać przyznane. Żadnej wstępnie określonej ilościowo wartości progowej dotyczącej szkód nie należy stosować w sposób rygorystyczny ani oderwany oraz nie należy określać żadnej tego rodzaju wartości progowej w przepisach krajowych. Ocenę należy oprzeć na obiektywnej metodyce przyjętej przez organ regulacyjny z uwzględnieniem specyficznych uwarunkowań transportu kolejowego w danym państwie członkowskim.
(18) W przypadku gdy organ regulacyjny dochodzi do wniosku, że nowe kolejowe przewozy pasażerskie zagroziłyby równowadze ekonomicznej umowy o świadczenie usług publicznych, wówczas w swojej decyzji powinien wskazać, w stosownych przypadkach, możliwe zmiany w nowych kolejowych przewozach pasażerskich, które umożliwiłyby przyznanie dostępu. Organ regulacyjny może wydawać zalecenia dla właściwego organu w odniesieniu do innych możliwych warunków, które umożliwiłyby przyznanie dostępu, zwłaszcza w świetle jego analizy korzyści netto dla klientów wynikających z nowych kolejowych przewozów pasażerskich.
(19) Jeżeli wniosek o przyznanie dostępu dotyczy nowych kolejowych przewozów pasażerskich zgodnie z definicją w art. 3 pkt 36 dyrektywy 2012/34/UE, a przeprowadzona przez organ regulacyjny obiektywna analiza ekonomiczna wykaże, że nowa usługa przewozów pasażerskich miałaby istotny negatywny wpływ na równowagę ekonomiczną umowy o świadczenie usług publicznych, wówczas organ regulacyjny powinien określić warunki umożliwiające przyznanie dostępu zgodnie z art. 11a dyrektywy 2012/34/UE.
(20) We wszystkich działaniach związanych z badaniem równowagi ekonomicznej organ regulacyjny nie powinien ujawniać informacji poufnych lub szczególnie chronionych informacji handlowych otrzymanych od stron. W szczególności powinien on usunąć takie informacje z decyzji przeznaczonej do publikacji. Wszystkie decyzje organów regulacyjnych, w tym decyzje dotyczące poufnego charakteru otrzymanych informacji, podlegają kontroli sądowej zgodnie z art. 56 ust. 10 dyrektywy 2012/34/UE
(21) W przypadku gdy badanie równowagi ekonomicznej jest przeprowadzane w odniesieniu do nowych międzynarodowych przewozów pasażerskich, bez uszczerbku dla zasady niezależności organów regulacyjnych w podejmowaniu decyzji, o której mowa w art. 55 ust. 1 dyrektywy 2012/34/UE, zainteresowane organy regulacyjne powinny wymieniać się informacjami i współpracować w celu osiągnięcia rozsądnego rozwiązania danej kwestii.
(22) Organy regulacyjne powinny wymieniać się informacjami na temat najlepszych praktyk w zakresie stosowania badania równowagi ekonomicznej, aby z czasem dostosować swoją metodykę oraz opracować spójną metodykę we wszystkich państwach członkowskich, która może być objęta art. 57 ust. 8 dyrektywy 2012/34/UE.
(23) W rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) nr 869/2014 4 ustanowiono kryteria i procedury na potrzeby stosowania testu celu głównego oraz badania równowagi ekonomicznej w odniesieniu do nowych międzynarodowych kolejowych przewozów pasażerskich. Biorąc jednak pod uwagę otwarcie rynku krajowych kolejowych przewozów pasażerskich, test celu głównego stał się nieaktualny i te same kryteria i procedury powinny mieć zastosowanie do wszystkich nowych kolejowych przewozów pasażerskich, niezależnie od tego, czy są to przewozy krajowe czy międzynarodowe. Należy zatem uchylić rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 869/2014.
(24) Ponieważ art. 10 i art. 11 ust. 1 dyrektywy 2012/34/UE stosuje się od dnia 1 stycznia 2019 r., ale nie mają one zastosowania do przewozów pociągami, których prowadzenie zostanie rozpoczęte przed dniem 12 grudnia 2020 r., istnieje potrzeba dalszego stosowania rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 869/2014 po dniu 1 stycznia 2019 r., ale tylko w odniesieniu do nowych kolejowych przewozów pasażerskich, których wprowadzenie przewiduje się przed dniem 12 grudnia 2020 r. Stosowanie rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 869/2014 powinno być uzależnione od złożenia przez wnioskodawców powiadomień w terminie zapewniającym odpowiedni czas na zakończenie procesu udzielania zezwoleń i tworzenia harmonogramów, tak aby świadczenie usług przewozowych można było faktycznie rozpocząć przed dniem 12 grudnia 2020 r.
(25) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią komitetu ustanowionego na mocy art. 62 ust. 1 dyrektywy 2012/34/UE,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
W imieniu Komisji | |
Jean-Claude JUNCKER | |
Przewodniczący |
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2018.294.5 |
Rodzaj: | Rozporządzenie |
Tytuł: | Rozporządzenie wykonawcze 2018/1795 ustanawiające procedurę i kryteria do celów stosowania badania równowagi ekonomicznej zgodnie z art. 11 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE |
Data aktu: | 20/11/2018 |
Data ogłoszenia: | 21/11/2018 |
Data wejścia w życie: | 01/01/2019, 11/12/2018 |