uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 43 ust. 2 i art. 322 ust. 1 lit. a),
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Trybunału Obrachunkowego 1 ,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 2 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 3 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 4 ,
(1) W komunikacie Komisji z dnia 29 listopada 2017 r. zatytułowanym "Przyszłość rolnictwa i produkcji żywności" stwierdzono, że wspólna polityka rolna (WPR) powinna nadal zwiększać swoją gotowość do reagowania na przyszłe wyzwania i możliwości poprzez zwiększanie zatrudnienia, wzrostu gospodarczego i inwestycji, zwalczanie zmiany klimatu i dostosowywanie do niej oraz przekształcanie rezultatów badań naukowych i innowacji z rozwiązań teoretycznych w zastosowania praktyczne na polach i rynkach. WPR powinna ponadto stanowić odpowiedź na obawy obywateli co do zrównoważonego charakteru produkcji rolnej.
(2) Zgodnie z art. 208 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) przy wdrażaniu WPR należy uwzględniać cele Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 Organizacji Narodów Zjednoczonych, w tym zobowiązania Unii w zakresie łagodzenia zmiany klimatu i w zakresie współpracy na rzecz rozwoju.
(3) Obecny model realizacji WPR oparty na zgodności powinien zostać dostosowany, aby zapewnić zwrócenie większej uwagi na rezultaty i realizację celów. Unia powinna zatem określić podstawowe cele polityki, rodzaje interwencji i podstawowe wymogi unijne, a jednocześnie przenieść większą odpowiedzialność i rozliczalność za osiąganie tych celów na państwa członkowskie. W związku z tym konieczne jest zapewnienie większej pomocniczości i elastyczności, aby w lepiej uwzględniać lokalne uwarunkowania i potrzeby. A zatem, zgodnie z nowym modelem realizacji WPR, państwa członkowskie powinny być odpowiedzialne za dostosowywanie interwencji WPR do swoich konkretnych potrzeb i podstawowych wymogów unijnych, aby w ten sposób maksymalizować swój wkład w osiąganie unijnych celów WPR. W celu dalszego zapewniania wspólnego podejścia i równych warunków działania państwa członkowskie powinny również ustanowić i opracować ramy zgodności i kontroli dla beneficjentów, obejmujące m.in. zgodność z normami dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska oraz z wymogami podstawowymi w zakresie zarządzania.
(4) WPR obejmuje różne interwencje i środki, z których wiele jest objętych planami strategicznymi WPR, o których mowa w tytule III rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 5 . Inne nadal oparte są na tradycyjnej logice zgodności. Aby przyczynić się do realizacji celów WPR, ważne jest zapewnienie finansowania wszystkich interwencji i środków. Ponieważ niektóre elementy zarówno tych interwencji, jak i środków są wspólne, ich finansowanie powinno być regulowane przez te same przepisy. W razie konieczności przepisy te powinny jednak pozwalać na ich zróżnicowane traktowanie. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 6 reguluje funkcjonowanie dwóch europejskich funduszy rolnych, mianowicie Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) oraz Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). Oba te fundusze powinny zostać utrzymane w niniejszym rozporządzeniu. Z uwagi na zakres obecnej reformy WPR należy zastąpić rozporządzenie (UE) nr 1306/2013.
(5) Przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 7 (zwanego dalej "rozporządzeniem finansowym"), w szczególności dotyczące zarządzania dzielonego z państwami członkowskimi, funkcji akredytowanych jednostek i zasad budżetowych, powinny mieć zastosowanie do interwencji i środków określonych w niniejszym rozporządzeniu.
(6) W celu zharmonizowania wśród państw członkowskich praktyk w zakresie stosowania klauzuli dotyczącej siły wyższej niniejsze rozporządzenie powinno przewidywać, w stosownych przypadkach, wyłączenia z przepisów WPR w przypadkach siły wyższej i nadzwyczajnych okoliczności, a także zawierać niewyczerpujący wykaz możliwych przypadków siły wyższej i nadzwyczajnych okoliczności, które byłyby uznawane przez właściwe organy krajowe. Właściwe organy krajowe powinny podejmować decyzje dotyczące siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności indywidualnie w odniesieniu do każdego przypadku, na podstawie odpowiednich dowodów.
(7) Ponadto niniejsze rozporządzenie powinno przewidywać wyłączenia z przepisów WPR w przypadku siły wyższej i nadzwyczajnych okoliczności, takich jak poważne zdarzenie pogodowe powodujące duże szkody w gospodarstwie beneficjenta w zakresie porównywalnym ze szkodami powstałymi wskutek poważnej klęski żywiołowej.
(8) Wydatki w ramach WPR, w tym wydatki związane z interwencjami objętymi planami strategicznymi WPR na mocy tytułu III rozporządzenia (UE) 2021/2115, powinny być finansowane z budżetu ogólnego Unii (zwanego dalej "budżetem Unii") - albo bezpośrednio w ramach EFRg i EFRROW, albo na zasadzie zarządzania dzielonego z państwami członkowskimi. Należy określić rodzaje wydatków, które mogą być finansowane z wykorzystaniem tych dwóch funduszy.
(9) Aby osiągnąć cele WPR określone w art. 39 TFUE oraz zachować zgodność z zasadą zarządzania dzielonego, jak przewidziano w art. 63 rozporządzenia finansowego, państwa członkowskie powinny zapewnić funkcjonowanie niezbędnych systemów zarządzania. W niniejszym rozporządzeniu należy zatem zawrzeć przepisy dotyczące wyznaczania jednostek zarządzających, a mianowicie właściwego organu, agencji płatniczej, jednostki koordynującej i jednostki certyfikującej.
(10) Należy wprowadzić przepisy dotyczące akredytowania przez państwa członkowskie agencji płatniczych, wyznaczania i akredytowania jednostek koordynujących oraz określenia procedur dotyczących uzyskiwania deklaracji zarządczych, dokumentów dotyczących rozliczenia rocznego, rocznego podsumowania końcowych sprawozdań z audytu i sprawozdań z realizacji celów, a także uzyskiwania certyfikacji systemów zarządzania i monitorowania, systemów sprawozdawczości, jak również zatwierdzania rocznych sprawozdań finansowych przez niezależne jednostki. Ponadto w celu zapewnienia przejrzystości systemu kontroli prowadzonych na poziomie krajowym, w szczególności w zakresie procedur dotyczących zezwoleń, zatwierdzania i wypłaty środków, oraz w celu zmniejszenia obciążeń Komisji i państw członkowskich związanych z administracją i audytem, w przypadku gdy wymagana jest akredytacja każdej agencji płatniczej, należy ograniczyć liczbę organów i jednostek, którym przekazuje się te zadania, przy jednoczesnym poszanowaniu postanowień konstytucyjnych każdego z państw członkowskich. W przypadku gdy porządek konstytucyjny danego państwa członkowskiego przewiduje się regiony, to powinno ono mieć możliwość akredytowania - pod pewnymi warunkami - regionalnych agencji płatniczych.
(11) W przypadku gdy państwo członkowskie akredytuje więcej niż jedną agencję płatniczą, powinno ono wyznaczyć jedną publiczną jednostkę koordynującą, aby zapewnić spójność zarządzania EFRG i EFRROW, kontakty między Komisją a poszczególnymi akredytowanymi agencjami płatniczymi oraz niezwłoczne przekazywanie wymaganych przez Komisję informacji dotyczących operacji poszczególnych agencji płatniczych. Jednostka koordynująca powinna również podejmować i koordynować działania w celu eliminowania niedociągnięć natury ogólnej występujących na poziomie krajowym, powinna na bieżąco informować Komisję o wszelkich podejmowanych w tym zakresie działaniach oraz powinna zapewnić zharmonizowane stosowanie przepisów unijnych, z uwzględnieniem wszelkich ograniczeń lub restrykcji wynikających z obowiązujących postanowień konstytucyjnych.
(12) Zaangażowanie agencji płatniczych akredytowanych przez państwa członkowskie jest w ramach nowego modelu realizacji WPR zasadniczym warunkiem wstępnym uzyskania wystarczającej pewności, że cele ogólne i cele końcowe określone w odpowiednich planach strategicznych WPR zostaną osiągnięte za pomocą interwencji finansowanych z budżetu Unii. W niniejszym rozporządzeniu należy zatem wyraźnie przewidzieć, że z budżetu Unii mogą być zwracane wyłącznie wydatki dokonane przez akredytowane agencje płatnicze. Ponadto wydatki na interwencje, o których mowa w rozporządzeniu (UE) 2021/2115, finansowane przez Unię, powinny przynieść odpowiedni produkt w zakresie podstawowych wymogów unijnych i systemów zarządzania oraz powinny być z nimi zgodne.
(13) Aby uzyskać orientację w zakresie publicznych i prywatnych jednostek certyfikujących i dysponować aktualnymi informacjami na temat aktualnie działających jednostek certyfikujących, Komisja powinna otrzymywać od państw członkowskich stosowne informacje i prowadzić aktualny rejestr tych jednostek. Aby Parlament Europejski również dysponował rzetelnymi i aktualnymi informacjami, niezbędne jest, aby Komisja co roku przekazywała mu wykaz wyznaczonych jednostek certyfikujących.
(14) W kontekście przestrzegania dyscypliny budżetowej niezbędne jest określenie rocznego pułapu wydatków finansowanych przez EFRG z uwzględnieniem kwot maksymalnych ustalonych dla EFRG w wieloletnich ramach finansowych przewidzianych w rozporządzeniu Rady (UE, Euratom) 2020/2093 8 .
(15) Dyscyplina budżetowa wymaga również, aby roczny pułap wydatków finansowanych przez EFRG był przestrzegany w każdych okolicznościach oraz na każdym etapie procedury budżetowej i wykonywania budżetu. W związku z tym niezbędne jest, aby krajowy pułap dla płatności bezpośrednich dla każdego państwa członkowskiego, określony w rozporządzeniu (UE) 2021/2115, był uważany za pułap finansowy dla takich bezpośrednich płatności dla danego państwa członkowskiego oraz aby zwroty tych płatności nie przekraczały tego pułapu finansowego.
(16) Z myślą o zapewnieniu, aby kwoty przeznaczone na finansowanie WPR nie przekraczały rocznych pułapów, należy utrzymać mechanizm dyscypliny finansowej służący dostosowaniu poziomu wsparcia bezpośredniego. Aby wesprzeć sektor rolnictwa w przypadku zmian na rynku lub kryzysów mających wpływ na produkcję rolną lub dystrybucję produktów rolnych, należy utrzymywać rezerwę rolną. Art. 12 ust. 2 lit. d) rozporządzenia finansowego przewiduje, że środki, na które nie zaciągnięto zobowiązań, mogą być przenoszone wyłącznie na kolejny rok budżetowy w rozumieniu art. 9 rozporządzenia finansowego (zwany dalej "rokiem budżetowym"). Aby znacząco uprościć kwestię wdrażania dla beneficjentów i administracji krajowych, należy korzystać z mechanizmu przenoszenia, wykorzystując wszelkie kwoty niewykorzystane w ramach utworzonej w 2022 r. rezerwy na wypadek kryzysów w sektorze rolnym. Do tego celu niezbędne jest umożliwienie, w drodze odstępstwa od art. 12 ust. 2 lit. d) rozporządzenia finansowego, przenoszenia środków z rezerwy rolnej, na które nie zaciągnięto zobowiązań, na finansowanie rezerwy rolnej w kolejnych latach budżetowych do roku 2027. Ponadto niezbędne jest odstępstwo w odniesieniu do roku budżetowego 2022, ponieważ całkowitą niewykorzystaną kwotę rezerwy na wypadek kryzysów w sektorze rolnictwa dostępną na koniec roku budżetowego 2022 należy przenieść na rok budżetowy 2023 do odpowiedniej linii budżetowej nowej rezerwy rolnej ustanowionej na podstawie niniejszego rozporządzenia, bez zwracania jej pełnej kwoty do linii budżetowych obejmujących interwencje w formie płatności bezpośrednich w ramach planu strategicznego WPR. Niemniej jednak, aby zmaksymalizować kwoty, które zostaną zwrócone rolnikom w roku budżetowym 2023, wszystkie inne środki dostępne w ramach podpułapu EFRG na rok budżetowy 2023 określone w rozporządzeniu (UE, Euratom) 2020/2093 powinny być w pierwszej kolejności wykorzystane na utworzenie nowej rezerwy rolnej w roku budżetowym 2023.
(17) Aby uniknąć nakładania na administracje krajowe i rolników nadmiernych obciążeń administracyjnych oraz aby w możliwie największym stopniu uprościć procedury i ograniczyć złożoność formularzy wniosków o przyznanie pomocy, kwoty przeniesione z poprzedniego rolniczego roku budżetowego w ramach zastosowanej dyscypliny finansowej nie powinny być zwracane w przypadku gdy stosuje się dyscyplinę finansową przez drugi rok z rzędu (rok N+1) lub w przypadku gdy ogólna kwota środków, na które nie zaciągnięto zobowiązań, stanowi mniej niż 0,2 % pułapu rocznego EFRG.
(18) Środki podjęte w celu określenia wkładu finansowego z EFRG i EFRROW na potrzeby obliczenia pułapów finansowych nie mają wpływu na kompetencje władzy budżetowej ustanowionej w TFUE. Środki te powinny zatem opierać się na pulach środków finansowych ustalonych zgodnie z porozumieniem międzyinstytucjonalnym z dnia 16 grudnia 2020 r. między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz w sprawie nowych zasobów własnych, w tym również harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych 9 .
(19) Dyscyplina budżetowa wymaga również stałego kontrolowania średniookresowej sytuacji budżetowej. Komisja powinna, w razie konieczności, zaproponować Parlamentowi Europejskiemu i Radzie odpowiednie środki w celu zapewnienia, aby państwa członkowskie przestrzegały pułapów przewidzianych w rozporządzeniu (UE, Euratom) 2020/2093. Ponadto Komisja powinna wykorzystywać w pełni i przez cały czas swoje uprawnienia w zakresie zarządzania w celu zapewnienia przestrzegania pułapu rocznego oraz, w razie konieczności, proponować Parlamentowi Europejskiemu i Radzie bądź tylko Radzie, w zależności od potrzeb, odpowiednie środki mające na celu poprawę sytuacji budżetowej. Jeżeli na koniec roku budżetowego wnioski o zwrot przedstawione przez państwa członkowskie powodują przekroczenie pułapu rocznego, należy umożliwić Komisji podejmowanie środków umożliwiających tymczasowy podział dostępnych kwot pomiędzy państwa członkowskie proporcjonalnie do ich wniosków o zwrot, na podstawie których nie dokonano jeszcze wypłaty, a także umożliwić działania zapewniające przestrzeganie pułapu ustalonego na dany rok. Płatności na ten rok powinny zostać pokryte ze środków na następny rok budżetowy; należy także ostatecznie ustalić całkowitą kwotę finansowania unijnego przysługującą poszczególnym państwom członkowskim, jak również wyrównanie kwot, które miały zostać przekazane na rzecz państw członkowskich w celu zapewnienia przestrzegania ustalonej kwoty.
(20) Wykonując budżet, Komisja powinna stosować system comiesięcznego wczesnego ostrzegania i monitorowania wydatków rolnych, tak aby - w przypadku pojawienia się ryzyka przekroczenia pułapu rocznego - mogła jak najszybciej podjąć odpowiednie środki w ramach swoich uprawnień w zakresie zarządzania oraz - gdyby wcześniejsze środki wydawały się niewystarczające - zaproponować inne środki. Okresowe sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady powinno zawierać porównanie zmian wydatków dokonanych do dnia sporządzenia tego sprawozdania z harmonogramem, a także powinno zawierać ocenę przewidywalnego wykonania budżetu do końca roku budżetowego.
(21) W ramach EFRG środki finansowe niezbędne do pokrycia wydatków poniesionych przez akredytowane agencje płatnicze powinny być przekazywane państwom członkowskim przez Komisję w formie zwrotów na podstawie zaksięgowanych wydatków dokonanych przez te agencje. W oczekiwaniu na zwroty w formie płatności miesięcznych państwa członkowskie powinny uruchamiać zasoby finansowe w zależności od potrzeb ich akredytowanych agencji płatniczych. W niniejszym rozporządzeniu należy wyraźnie określić, że państwa członkowskie oraz beneficjenci zaangażowani we wdrażanie WPR sami mają pokrywać swoje koszty administracyjne i koszty zatrudnienia.
(22) Aby Komisja dysponowała, w szczególności, środkami do zarządzania rynkami rolnymi, ułatwienia monitorowania wydatków rolnych oraz umożliwienia monitorowania zasobów rolnych w perspektywie średnio- i długoterminowej, w tym środkami odnoszącym się do środowiska i odporności na zmianę klimatu oraz postępów w realizacji istotnych unijnych celów końcowych, należy przewidzieć korzystanie z systemu agrometeorologicznego oraz zakup i poprawę jakości danych satelitarnych.
(23) Komisja powinna dysponować środkami umożliwiającymi monitorowanie rynków z uwzględnieniem celów i zobowiązań Unii, w tym spójności polityki na rzecz rozwoju, przyczyniając się do przejrzystości rynków.
(24) W odniesieniu do zarządzania finansami EFRROW należy wprowadzić przepisy dotyczące zobowiązań budżetowych, terminów, umorzenia i przerwania płatności. Interwencje związane z rozwojem obszarów wiejskich powinny być finansowane z budżetu Unii na podstawie zobowiązań w ratach rocznych. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość korzystania z przewidzianych unijnych środków finansowych od momentu zatwierdzenia planów strategicznych WPR. Niezbędne jest zatem ustanowienie odpowiednio ograniczonego systemu płatności zaliczkowych, aby zapewnić stały przepływ środków finansowych umożliwiający terminowe dokonywanie płatności na rzecz beneficjentów w ramach interwencji.
(25) Poza płatnościami zaliczkowymi, konieczne jest rozróżnienie pomiędzy dokonywanymi przez Komisję dla akredytowanych agencji płatniczych płatnościami okresowymi a płatnościami sald należy wyróżnić i. Niezbędne jest także określenie szczegółowych zasad dotyczących tych płatności. Zasada automatycznego umarzania powinna pomóc w przyspieszeniu realizacji interwencji i przyczyniać się do należytego zarządzania finansami. Przepisy regulujące krajowe ramy państw członkowskich w odniesieniu do interwencji regionalnych określone w rozporządzeniu (UE) 2021/2115 dają również państwom członkowskim narzędzie służące zapewnieniu realizacji i należytego zarządzania finansami.
(26) Państwa członkowskie powinny zapewnić, by pomoc unijna była wypłacana beneficjentom w odpowiednim terminie, tak aby mogła ona zostać efektywnie wykorzystana. Niezachowanie przez państwa członkowskie terminów płatności określonych w prawie Unii mogłoby tworzyć poważne problemy dla beneficjentów i stanowić zagrożenie dla jednoroczności budżetu Unii. Dlatego też wydatki dokonane z naruszeniem terminów płatności powinny zostać wyłączone z finansowania unijnego. Zgodnie z zasadą proporcjonalności Komisja powinna jednak mieć możliwość przewidywania wyjątków od tej ogólnej zasady w odniesieniu do EFRG i EFRROW.
(27) Przy wypełnianiu swoich obowiązków związanych z wykonywaniem budżetu Unii Komisja powinna przestrzegać zasady proporcjonalności określonej w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Konieczne jest również, by uzgodnienia dotyczące wdrażania i wykorzystania EFRG i EFRROW były zgodne z zasadą proporcjonalności i uwzględniały ogólny cel, jakim jest zmniejszenie administracyjnych obciążeń jednostek zaangażowanych w zarządzanie programami i kontrolę nad nimi.
(28) Zgodnie ze strukturą i głównymi cechami nowego modelu realizacji WPR kwalifikowalność płatności dokonywanych przez państwa członkowskie w ramach finansowania unijnego nie powinna już zależeć od legalności i prawidłowości płatności na rzecz indywidualnych beneficjentów. Zamiast tego, w przypadku rodzajów interwencji, o których mowa w rozporządzeniu (UE) 2021/2115, i bez uszczerbku dla szczególnych zasad kwalifikowalności dotyczących płatności specyficznej w odniesieniu do bawełny określonych w tym rozporządzeniu, płatności państw członkowskich powinny być uznawane za kwalifikowalne, jeżeli można im przypisać odpowiedni produkt i jeżeli są zgodne z mającymi zastosowanie podstawowymi wymogami unijnymi.
(29) Rozporządzenie (UE) nr 1306/2013 przewiduje zmniejszenia i zawieszenia płatności miesięcznych lub płatności okresowych w celu wsparcia kontroli legalności i prawidłowości. W nowym modelu realizacji WPR narzędzia te powinny służyć jako wsparcie realizacji opartej na realizacji celów. Należy także doprecyzować różnicę między zmniejszeniami a zawieszeniami.
(30) Należy zoptymalizować procedurę zmniejszania płatności EFRG w związku z przekraczaniem pułapów finansowych określonych w prawie Unii i ujednolicić ją z procedurą zmniejszania płatności EFRROW w tym kontekście.
(31) Do dnia 15 lutego każdego roku państwa członkowskie powinny przesyłać Komisji roczne sprawozdania finansowe, roczne sprawozdania z realizacji celów planu strategicznego WPR, roczne podsumowania końcowych sprawozdań z audytu i deklaracje zarządcze. W przypadku gdy dokumenty te nie zostaną przesłane, tym samym uniemożliwiając Komisji przeprowadzenie rozliczenia rachunków danej agencji płatniczej lub weryfikacji kwalifikowalności wydatków w stosunku do zgłoszonych produktów, Komisja powinna mieć możliwość zawieszenia miesięcznych płatności i przerwania kwartalnych zwrotów do czasu otrzymania zaległych dokumentów.
(32) Należy wprowadzić nowy rodzaj zawieszenia płatności w przypadku rażąco niskiego poziomu produktów. W przypadku rażąco niskiego poziomu zgłoszonych produktów w porównaniu z zadeklarowanymi wydatkami oraz w przypadku gdy państwa członkowskie nie mogą przedstawić uzasadnionych powodów tej sytuacji, Komisja, poza zmniejszeniem wydatków na rolniczy rok budżetowy N-1, powinna mieć możliwość zawieszenia przyszłych wydatków związanych z interwencją, w przypadku której odnotowano rażąco niski poziom produktów. Takie zawieszenia powinny podlegać zatwierdzeniu w decyzji dotyczącej rocznego rozliczenia z realizacji celów.
(33) Komisja powinna również mieć możliwość zawieszenia płatności w odniesieniu do wieloletniego monitorowania realizacji celów. W związku z tym w przypadkach opóźnionych lub niewystarczających postępów w osiągnięciu celów końcowych określonych w planie strategicznym WPR państwa członkowskiego, w odniesieniu do których dane państwo członkowskie nie może przedstawić uzasadnionych powodów zaistniałej sytuacji, Komisja powinna mieć możliwość zwrócenia się do danego państwa członkowskiego o podjęcie niezbędnych działań naprawczych zgodnie z planem działania, który ma zostać opracowany w porozumieniu z Komisją, zawierającym jasno określone wskaźniki postępów wraz z harmonogramem postępów. Jeżeli dane państwo członkowskie nie przedłoży lub nie wdroży planu działania, gdy plan działania jest wyraźnie niewystarczający do naprawienia sytuacji lub gdy nie został on zmieniony zgodnie z pisemnym wnioskiem Komisji, Komisja powinna mieć możliwość zawieszenia płatności miesięcznych lub płatności okresowych. Komisja powinna wypłacić zawieszone kwoty, jeżeli na podstawie przeglądu realizacji celów lub na podstawie dobrowolnie złożonego przez państwo członkowskie w trakcie roku budżetowego zgłoszenia dotyczącego postępów we wdrażaniu planu działania i działań naprawczych podjętych w celu zaradzenia niedociągnięciom, stwierdzone zostaną zadowalające postępy w osiąganiu celów końcowych.
(34) Biorąc pod uwagę konieczność przejścia na model wydajności ukierunkowany na wyniki, wezwanie przez Komisję do opracowania planu działania na rolniczy rok budżetowy 2025 nie powinno prowadzić do zawieszenia płatności przed przeglądem realizacji celów za rolniczy rok budżetowy 2026.
(35) Podobnie jak to miało miejsce zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1306/2013, Komisja powinna mieć możliwość zawieszenia płatności, w przypadku poważnych niedociągnięć we właściwym funkcjonowaniu systemów zarządzania, w tym niezgodności z podstawowymi wymogami unijnymi i braku wiarygodności sprawozdawczości. Niezbędne jest jednak dokonanie przeglądu warunków zawieszenia płatności, aby zwiększyć efektywność mechanizmu. Konsekwencje finansowe takich zawieszeń powinny być określane w ramach procedury ad hoc dotyczącej oceny zgodności.
(36) Płatności w ramach WPR przewidziane w prawie Unii powinny być przekazywane przez właściwe organy krajowe beneficjentom w pełnej wysokości.
(37) Aby umożliwić ponowne wykorzystanie niektórych rodzajów dochodów związanych z WPR na cele WPR, powinny one zostać uznane za dochody przeznaczone na określony cel. Wykaz kwot zawarty w art. 43 rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 należy zmienić, a przepisy te należy zharmonizować i połączyć z istniejącymi przepisami dotyczącymi dochodów przeznaczonych na określony cel.
(38) Rozporządzenie (UE) nr 1306/2013 zawiera wykaz środków informacyjnych związanych z WPR wraz z ich celami i przepisy dotyczące finansowania tych środków oraz realizacji odpowiednich projektów. Przepisy szczegółowe dotyczące celów i rodzajów środków informacyjnych, jakie mają być finansowane, należy przenieść do niniejszego rozporządzenia.
(39) Finansowanie środków i interwencji w ramach WPR w znacznym stopniu podlega zasadzie zarządzania dzielonego. W celu zapewnienia należytego zarządzania unijnymi środkami finansowymi Komisja powinna przeprowadzać kontrole zarządzania unijnymi środkami finansowymi przez organy państw członkowskich odpowiedzialne za dokonywanie płatności. Należy określić charakter kontroli, które mają być przeprowadzane przez Komisję, sprecyzować zakres zadań Komisji dotyczących wykonywania budżetu Unii oraz wyjaśnić obowiązki państw członkowskich w zakresie współpracy.
(40) Aby umożliwić Komisji spełnienie jej obowiązku sprawdzania istnienia i właściwego funkcjonowania systemów zarządzania i kontroli wydatków unijnych w państwach członkowskich, należy wprowadzić przepisy umożliwiające przeprowadzanie kontroli - niezależnie od kontroli przeprowadzanych przez same państwa członkowskie - przez osoby upoważnione przez Komisję do działania w jej imieniu, które w ramach wykonywania swojej pracy powinny mieć możliwość zwracania się o pomoc do państw członkowskich.
(41) Niezbędne jest jak najszersze zastosowanie technologii informatycznych w celu wygenerowania informacji, które mają być przekazywane Komisji. Podczas przeprowadzania kontroli Komisja powinna posiadać pełny i natychmiastowy dostęp do informacji dotyczących wydatków, zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej.
(42) W celu zastosowania wymogów rozporządzenia finansowego w odniesieniu do wzajemnego uznawania wyników audytów oraz w celu zmniejszenia ryzyka pokrywania się audytów przeprowadzanych przez różne instytucje, a także w celu zminimalizowania kosztów kontroli i obciążeń administracyjnych dla beneficjentów i państw członkowskich, należy ustanowić przepisy dotyczące podejścia opartego na zasadzie jednego audytu i zapewnić Komisji możliwość uzyskania pewności dzięki działaniom wiarygodnych jednostek certyfikujących, z należytym uwzględnieniem zasady jednego audytu i zasady proporcjonalności w odniesieniu do poziomu ryzyka dla budżetu Unii.
(43) W odniesieniu do wdrożenia podejścia opartego na zasadzie jednego audytu, w ramach którego Komisja generalnie powinna czerpać wystarczającą pewność z pracy jednostek certyfikujących, z uwzględnieniem swojej oceny ryzyka w odniesieniu do potrzeby kontroli, którą powinna przeprowadzić w danym państwie członkowskim, Komisja powinna mieć możliwość przeprowadzania kontroli, jeżeli powiadomi ona dane państwo członkowskie, że nie może opierać się na pracach jednostki certyfikującej. Ponadto Komisja, w celu wykonywania swoich obowiązków wynikających z art. 317 TFUE, powinna mieć możliwość przeprowadzania kontroli, w przypadku gdy mogą występować poważne niedociągnięcia we właściwym funkcjonowaniu systemów zarządzania, które nie są usuwane przez to państwo członkowskie.
(44) W celu ustanowienia finansowego powiązania między akredytowanymi agencjami płatniczymi a budżetem Unii Komisja powinna przeprowadzać coroczne rozliczenie rachunków tych agencji w ramach rocznego rozliczenia finansowego. Decyzja dotycząca rozliczenia rachunków powinna ograniczać się do kompletności, rzetelności i prawdziwości rachunków, natomiast nie powinna dotyczyć zgodności wydatków z prawem Unii.
(45) Zgodnie z nowym modelem realizacji WPR należy ustanowić roczne rozliczenie z realizacji celów, które pozwoli zweryfikować kwalifikowalność wydatków w odniesieniu do zgłoszonych produktów. Aby zaradzić sytuacjom, w których zadeklarowanym wydatkom nie odpowiadają zgłoszone produkty, a państwa członkowskie nie mogą uzasadnić tych rozbieżności, należy przewidzieć mechanizm zmniejszenia płatności.
(46) Komisja jest odpowiedzialna za wykonanie budżetu Unii we współpracy z państwami członkowskimi zgodnie z art. 317 TFUE. Komisja powinna zatem mieć możliwość decydowania, czy wydatki dokonane przez państwa członkowskie są zgodne z prawem Unii. Państwom członkowskim należy dać możliwość uzasadniania swoich decyzji o dokonywaniu płatności i umożliwić skorzystanie z procedury pojednawczej w przypadku braku porozumienia między nimi a Komisją. W celu zapewnienia państwom członkowskim bezpieczeństwa prawnego i finansowego w odniesieniu do wydatków dokonanych w przeszłości, należy określić okres, w którym Komisja będzie mogła podjąć decyzję w sprawie skutków finansowych stwierdzonej niezgodności.
(47) Na mocy art. 9 rozporządzenia (UE) 2021/2115 państwa członkowskie są zobowiązane do wdrażania planów strategicznych WPR zatwierdzonych przez Komisję zgodnie z art. 118 i 119 tego rozporządzenia. Ponieważ obowiązek ten jest jednym z podstawowych wymogów unijnych, Komisja powinna mieć możliwość - w przypadku gdy wykryte zostaną poważne niedociągnięcia we wdrażaniu przez państwo członkowskie jego planu strategicznego WPR - podjęcia decyzji o wyłączeniu z finansowania unijnego zagrożonych wydatków obciążonych takimi niedociągnięciami.
(48) W celu ochrony interesów finansowych budżetu Unii państwa członkowskie powinny wprowadzić systemy umożliwiające im zapewnienie, by interwencje finansowane przez EFRG i EFRROW rzeczywiście miały miejsce i były poprawnie realizowane, przy jednoczesnym utrzymaniu obecnych, solidnych ram należytego zarządzania finansami. Systemy te powinny obejmować przeprowadzanie kontroli beneficjentów polegających na ocenie spełniania przez nich kryteriów kwalifikowalności i innych warunków, a także wywiązywania się z obowiązków określonych w planach strategicznych WPR i mających zastosowanie przepisach unijnych.
(49) Zgodnie z rozporządzeniem finansowym, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 10 i rozporządzeniami Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 11 , (Euratom, WE) nr 2185/96 12 i (UE) 2017/1939 13 interesy finansowe Unii należy chronić za pomocą proporcjonalnych środków, w tym środków w zakresie zapobiegania nieprawidłowościom - w tym nadużyciom finansowym - ich wykrywania, korygowania i prowadzenia w ich sprawie postępowań, odzyskiwania środków utraconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładania kar administracyjnych.
W szczególności, zgodnie z rozporządzeniami (Euratom, WE) nr 2185/96 i (UE, Euratom) nr 883/2013, Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) jest uprawniony do prowadzenia dochodzeń administracyjnych, w tym kontroli na miejscu i inspekcji, w celu ustalenia, czy miały miejsce nadużycia finansowe, korupcja lub wszelka inne nielegalna działalność na szkodę interesów finansowych Unii. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska (EPPO) jest uprawniona do prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń w sprawie przestępstw naruszających interesy finansowe Unii, jak przewidziano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 14 . Zgodnie z rozporządzeniem finansowym każda osoba lub podmiot, które otrzymują unijne środki finansowe, mają w pełni współpracować w celu ochrony interesów finansowych Unii, przyznawać Komisji, OLAF, Trybunałowi Obrachunkowemu oraz, w przypadku państw członkowskich, które uczestniczą we wzmocnionej współpracy na podstawie rozporządzenia (UE) 2017/1939, EPPO niezbędne prawa i dostęp, a także zapewniać, aby wszelkie osoby trzecie uczestniczące w wykonaniu środków finansowych Unii przyznały tym organom równoważne prawa.
(50) Aby umożliwić OLAF wykonywanie jego uprawnień i zapewnić efektywną analizę przypadków nieprawidłowości, państwa członkowskie powinny posiadać systemy umożliwiające im przedkładanie Komisji sprawozdań na temat wykrytych nieprawidłowości oraz innych przypadków niezgodności z warunkami określonymi przez państwa członkowskie w planach strategicznych WPR, w tym nadużyć finansowych, a także na temat działań następczych oraz działań podjętych w następstwie dochodzeń prowadzonych przez OLAF. Aby zapewnić skuteczne badanie skarg dotyczących EFRG i EFRROW, państwa członkowskie powinny wprowadzić niezbędne mechanizmy.
(51) Zgodnie z zasadą pomocniczości państwa członkowskie powinny badać, na wniosek Komisji, skargi złożone do Komisji w kwestiach objętych zakresem ich planów strategicznych WPR oraz informować Komisję o wynikach tych badań. Komisja powinna zapewnić podjęcie odpowiednich działań następczych w związku ze skargami złożonymi bezpośrednio do niej, z zachowaniem swobody decyzyjnej Komisji, jeśli chodzi o wybór spraw, które będzie analizować 15 .
(52) Aby pomóc państwom członkowskim w zapewnieniu skutecznej ochrony interesów finansowych Unii, Komisja powinna udostępnić im narzędzie do pozyskiwania danych w celu oceny ryzyka. Do 2025 r. Komisja powinna przedstawić sprawozdanie oceniające stosowanie jednolitego narzędzia do pozyskiwania danych i jego interoperacyjność z myślą o upowszechnieniu jego wykorzystania przez państwa członkowskie; do sprawozdania dołączone powinny być w razie potrzeby odpowiednie wnioski.
(53) Do niniejszego rozporządzenia zastosowanie mają horyzontalne przepisy finansowe przyjęte przez Parlament Europejski i Radę na podstawie art. 322 TFUE. Przepisy te zostały zawarte w rozporządzeniu finansowym i określają w szczególności procedurę uchwalania i wykonywania budżetu w drodze dotacji, zamówień, nagród i wykonania pośredniego oraz przewidują kontrolę odpowiedzialności podmiotów upoważnionych do działań finansowych. Przepisy przyjęte na podstawie art. 322 TFUE dotyczą również ochrony budżetu Unii w przypadku uogólnionych braków w państwach członkowskich w zakresie zasady państwa prawnego, jako że poszanowanie tej zasady jest jednym z podstawowych warunków należytego zarządzania finansami i skutecznego finansowania unijnego.
(54) Należy zapewnić, aby odmowa lub odzyskanie płatności wynikające z niezgodności z przepisami dotyczącymi zamówień publicznych odzwierciedlały wagę takiej niezgodności i były zgodne z zasadą proporcjonalności, tak jak to wyrażono na przykład w odpowiednich wytycznych sporządzonych przez Komisję w odniesieniu do korekt finansowych, jakich należy dokonać w wydatkach finansowanych przez Unię w ramach zarządzania dzielonego w przypadku niezgodności z takimi przepisami. Ponadto należy sprecyzować, że taka niezgodność ma wpływ na legalność i prawidłowość transakcji jedynie do kwoty pomocy, która nie jest wypłacana lub która ma zostać zwrócona.
(55) Różnorodne przepisy w ramach prawodawstwa rolnego wymagają złożenia zabezpieczenia w celu zapewnienia płatności kwoty należnej w przypadku niewywiązania się z zobowiązania. Aby wzmocnić ramy prawne dotyczące zabezpieczeń, do wszystkich takich przepisów powinna mieć zastosowanie jedna horyzontalna zasada.
(56) Państwa członkowskie powinny ustanowić i prowadzić zintegrowany system zarządzania i kontroli (zwany dalej "systemem zintegrowanym") w odniesieniu do niektórych interwencji przewidzianych w rozporządzeniu (UE) 2021/2115 oraz w odniesieniu do środków, o których mowa w rozdziale IV rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 228/2013 16 i rozdziale IV rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 229/2013 17 . Aby poprawić skuteczność i monitorowanie wsparcia unijnego, państwa członkowskie należy upoważnić do korzystania z systemu zintegrowanego w odniesieniu do innych interwencji unijnych.
(57) Aby zapewnić równe warunki działania dla wszystkich beneficjentów w poszczególnych państwach członkowskich, należy wprowadzić na szczeblu unijnym pewne ogólne zasady dotyczące kontroli i kar.
(58) Należy zachować główne istniejące elementy systemu zintegrowanego, a w szczególności: przepisy dotyczące systemu identyfikacji działek rolnych, systemu wniosków geoprzestrzennych oraz wniosków o przyznanie pomocy z tytułu zwierząt, systemu identyfikacji i rejestracji uprawnień do płatności, systemu rejestracji tożsamości beneficjentów oraz systemu kontroli i kar. Państwa członkowskie powinny nadal korzystać z danych lub produktów informacyjnych dostarczanych przez program Copernicus, w uzupełnieniu technologii informacyjnych takich jak Galileo i EGNOS, aby zapewnić dostępność kompleksowych i porównywalnych danych na całym obszarze Unii w celu monitorowania polityki rolno-środowiskowo-klimatycznej, m.in. pod kątem wpływu WPR, realizacji celów środowiskowych i postępów w realizacji unijnych celów końcowych, oraz w celu zwiększenia wykorzystania pełnych, bezpłatnych i otwartych danych i informacji uzyskanych przez satelity Sentinel systemu Copernicus i w ramach usług programu Copernicus. W tym celu system zintegrowany powinien obejmować również system monitorowania obszarów.
(59) System zintegrowany, jako jeden z systemów zarządzania niezbędnych do wdrożenia WPR, powinien zapewniać wiarygodność i weryfikowalność danych zagregowanych ujętych w rocznym sprawozdaniu z realizacji celów. Zważywszy na znaczenie prawidłowego funkcjonowania systemu zintegrowanego, należy określić wymagania dotyczące jakości. Państwa członkowskie powinny przeprowadzać coroczną ocenę jakości systemu identyfikacji działek rolnych, systemu wniosków geoprzestrzennych oraz systemu monitorowania obszarów. Państwa członkowskie powinny również eliminować wszelkie niedociągnięcia i na wniosek Komisji opracować plan działania.
(60) W komunikatach Komisji pt. "Przyszłość rolnictwa i produkcji żywności", "Europejski Zielony Ład", "Strategia »od pola do stołu« na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego" oraz "Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 - Przywracanie przyrody do naszego życia" za strategiczną orientację przyszłej WPR uznano zwiększanie troski o środowisko, intensyfikację działań w dziedzinie klimatu oraz udział w realizacji unijnych celów ogólnych i celów końcowych związanych ze środowiskiem i klimatem. Dlatego też niezbędne stało się dzielenie się danymi pochodzącymi z systemu identyfikacji działek rolnych oraz innych danych pochodzących z zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli do celów związanych ze środowiskiem i klimatem na poziomie krajowym i unijnym. Należy zatem przewidzieć przepisy dotyczące dzielenia się przez organy publiczne państw członkowskich między sobą oraz z instytucjami i organami unijnymi danymi zgromadzonymi za pośrednictwem systemu zintegrowanego, które mają znaczenie do celów związanych ze środowiskiem i klimatem. Aby zwiększyć efektywność wykorzystywania danych, którymi dysponują różne organy publiczne, w celu tworzenia europejskich statystyk, należy również przewidzieć, że dane pochodzące z systemu zintegrowanego mają być udostępniane do celów statystycznych podmiotom wchodzącym w skład europejskiego systemu statystycznego.
(61) Bardzo skutecznym środkiem nadzoru nad transakcjami stanowiącymi część systemu finansowania przez EFRG może być kontrola dokumentów biznesowych przedsiębiorstw otrzymujących lub dokonujących płatności. Kontrola taka jest uzupełnieniem innych kontroli prowadzonych już przez państwa członkowskie. Ponadto przepisy krajowe dotyczące takiej kontroli powinny móc mieć szerszy zakres niż przewidziany w prawie Unii.
(62) Wybór dokumentów, które mają stanowić podstawę takiej kontroli, powinien umożliwiać przeprowadzenie pełnej kontroli. Wybór przedsiębiorstw poddawanych kontroli powinien być uzależniony od charakteru transakcji objętych zakresem ich odpowiedzialności, a wybór z poszczególnych sektorów przedsiębiorstw otrzymujących lub dokonujących płatności powinien być dokonany w zależności od ich finansowego znaczenia w systemie finansowania przez EFRG.
(63) Niezbędne jest określenie zakresu uprawnień urzędników odpowiedzialnych za przeprowadzanie kontroli i obowiązków przedsiębiorstw w zakresie udostępniania dokumentów biznesowych takim urzędnikom na określony okres, a także dostarczania wszelkich informacji, jakich ci urzędnicy mogą od nich żądać. Należy również umożliwić zajęcie dokumentów biznesowych w określonych przypadkach.
(64) Ze względu na międzynarodową strukturę handlu rolnego oraz mając na uwadze prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego, niezbędne jest zorganizowanie współpracy między państwami członkowskimi. Niezbędne jest również utworzenie na poziomie Unii scentralizowanego systemu dokumentacji dotyczącej przedsiębiorstw z siedzibą w państwach trzecich otrzymujących lub dokonujących płatności.
(65) Chociaż państwa członkowskie są odpowiedzialne za przyjmowanie swoich programów kontroli, powinny one przekazywać te programy Komisji, tak aby mogła ona wypełniać swoją funkcję nadzorczą i koordynacyjną, zapewniając przyjmowanie programów na podstawie odpowiednich kryteriów oraz gwarantując skoncentrowanie kontroli na sektorach lub przedsiębiorstwach, w odniesieniu do których istnieje duże ryzyko nadużyć finansowych. Istotne jest, aby każde państwo członkowskie wyznaczyło podmiot lub podmioty odpowiedzialne za monitorowanie i koordynowanie kontroli dokumentów biznesowych. Te wyznaczone podmioty powinny być niezależne od jednostek przeprowadzających kontrole przed dokonaniem płatności. Informacje zgromadzone podczas takich kontroli powinny podlegać obowiązkowi zachowania tajemnicy służbowej.
(66) Warunkowość stanowi istotny element WPR gwarantujący, że płatności wspierają wysoki stopień zrównoważoności oraz zapewniają równe warunki działania rolnikom w ramach państw członkowskich i w ramach Unii, w szczególności w odniesieniu do elementów społecznych, środowiskowych i klimatycznych WPR, ale też elementów dotyczących zdrowia publicznego oraz dobrostanu zwierząt. Oznacza to, że należy prowadzić kontrole, a w stosownych przypadkach stosować kary, aby zapewnić skuteczność systemu warunkowości. Aby zapewnić takie równe warunki działania wszystkim beneficjentom w różnych państwach członkowskich, na poziomie Unii należy wprowadzić pewne ogólne przepisy dotyczące warunkowości oraz kontroli i kar związanych z ich nieprzestrzeganiem.
(67) Aby zapewnić zharmonizowane egzekwowanie przez państwa członkowskie warunkowości, należy przewidzieć minimalny poziom kontroli na poziomie Unii, natomiast organizacja właściwych organów kontroli i samych kontroli powinna pozostawać w gestii państw członkowskich.
(68) Państwa członkowskie powinny mieć możliwość określania szczegółów dotyczących kar, przy czym kary te powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające oraz pozostawać bez uszczerbku dla innych kar przewidzianych w prawie Unii lub prawie krajowym. Aby zapewnić proporcjonalność, skuteczność i efekt odstraszający kar, należy określić zasady ich stosowania i obliczania ich wysokości. Biorąc pod uwagę wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (zwanego dalej "Trybunałem Sprawiedliwości") w sprawie C-361/19 18 , aby zapewnić powiązanie między zachowaniem rolnika a karą, należy przewidzieć, że co do zasady wysokość kary powinna być obliczana na podstawie płatności, które zostały lub które mają zostać przyznane w roku kalendarzowym, w którym dana niezgodność wystąpiła. Niemniej jednak, gdy charakter stwierdzonej niezgodności nie pozwala na ustalenie roku, w którym dana niezgodność wystąpiła, aby zapewnić skuteczność systemu kar, należy określić, że w takich przypadkach wysokość kary oblicza się na podstawie płatności, które zostały lub które mają zostać przyznane w roku kalendarzowym, w którym dana niezgodność została stwierdzona. W celu zapewnienia skutecznego i spójnego podejścia ze strony państw członkowskich niezbędne jest określenie na poziomie unijnym minimalnej stawki kary w przypadku niezgodności. Takie stawki minimalne powinny być stosowane przez państwa członkowskie z uwzględnieniem powagi, zakresu, stałego lub powtarzającego się charakteru stwierdzonej niezgodności oraz tego, czy miała ona charakter umyślny. W celu zapewnienia proporcjonalności kar, państwa członkowskie powinny przewidzieć brak stosowania kar w przypadku gdy niezgodność nie wywiera konsekwencji lub wywiera jedynie nieistotne konsekwencje na osiągnięcie celu normy lub wymogu, których dotyczy niezgodność, oraz powinny utworzyć mechanizm informacyjny w celu informowania beneficjentów o wykrytej niezgodności i możliwych działaniach naprawczych.
(69) Mechanizm warunkowości społecznej powinien opierać się na procedurach egzekwowania realizowanych przez właściwe organy lub jednostki odpowiedzialne za kontrolę i egzekwowanie przepisów dotyczących pracy i zatrudnienia oraz mających zastosowanie norm pracy. Takie procedury egzekwowania mogą przyjmować różne formy w zależności od systemu krajowego. O wynikach kontroli i procedur egzekwowania należy informować agencje płatnicze wraz z zawierającą klasyfikację oceną wagi naruszenia odpowiednich przepisów.
(70) Stosując mechanizm warunkowości społecznej w planach strategicznych WPR oraz w odpowiednich umowach między agencjami płatniczymi a organami lub jednostkami odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów w dziedzinie polityki społecznej i zatrudnienia oraz mających zastosowanie norm pracy, należy zwrócić szczególną uwagę na poszanowanie autonomii tych organów lub jednostek oraz na konkretny sposób, w jaki przepisy w dziedzinie zatrudnienia i polityki społecznej oraz mające zastosowanie normy pracy są wdrażane i egzekwowane w poszczególnych państwach członkowskich. Mechanizm ten powinien pozostać niezależny od modeli społecznych stosowanych w poszczególnych państwach członkowskich i nie powinien naruszać funkcjonowania tych modeli, ani w żaden sposób wpływać na niezależność sądów. W tym celu należy zapewnić wyraźny rozdział zakresu odpowiedzialności między organami lub jednostkami odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów w dziedzinie polityki społecznej i zatrudnienia oraz mających zastosowanie norm pracy z jednej strony, a agencjami płatniczymi z drugiej strony, przy czym agencje te są odpowiedzialne za dokonywanie płatności i stosowanie kar. Należy też zapewnić pełne poszanowanie autonomii partnerów społecznych, jak również ich prawa do prowadzenia negocjacji w sprawie układów zbiorowych i zawierania takich układów. Autonomię partnerów społecznych należy respektować również w przypadku, gdy są oni odpowiedzialni za przeprowadzanie kontroli warunków pracy.
(71) Aby zapewnić harmonijną współpracę między Komisją a państwami członkowskimi w zakresie finansowania wydatków WPR, a w szczególności w celu umożliwienia Komisji monitorowania zarządzania finansami przez państwa członkowskie oraz rozliczania rachunków akredytowanych agencji płatniczych, niezbędne jest, aby państwa członkowskie zatrzymywały określone informacje i przekazywały je Komisji.
(72) Do celów zestawiania danych, które mają zostać przesłane Komisji, oraz umożliwienia jej pełnego i natychmiastowego dostępu do danych związanych z wydatkami zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej, należy przewidzieć odpowiednie przepisy dotyczące przedstawiania i przekazywania danych, w tym również przepisy dotyczące terminów.
(73) Ponieważ stosowanie krajowych systemów kontroli i kontroli zgodności rozliczeń może być związane z danymi osobowymi lub chronionymi informacjami handlowymi, państwa członkowskie i Komisja powinny zapewnić poufność informacji otrzymywanych w tym kontekście.
(74) Z myślą o zapewnieniu należytego zarządzania finansowego budżetem Unii oraz bezstronnego traktowania zarówno państw członkowskich, jak i beneficjentów, należy ustanowić przepisy dotyczące stosowania euro.
(75) Kurs wymiany euro na waluty krajowe może zmieniać się w ciągu okresu, w którym realizowana jest dana operacja. Dlatego też kurs stosowany w odniesieniu do danych kwot powinien być ustalany przy uwzględnieniu zdarzenia, za pomocą którego osiągnięty zostaje cel ekonomiczny danej operacji. Należy zastosować kurs wymiany, który obowiązuje w dniu, w którym zdarzenie to ma miejsce. Należy określić to zdarzenie (termin operacyjny) lub odstąpienie od jego stosowania, przestrzegając pewnych kryteriów, w szczególności odnoszących się do szybkości, z jaką zachodzą zmiany kursów wymiany. Należy ustanowić szczególne przepisy dotyczące wyjątkowych sytuacji monetarnych zachodzących w Unii albo na rynku światowym i wymagających natychmiastowej reakcji w celu zapewnienia skutecznego funkcjonowania mechanizmów ustanowionych w ramach WPR.
(76) Państwa członkowskie, które nie przyjęły euro, powinny mieć możliwość dokonywania płatności z tytułu wydatków wynikających z prawodawstwa WPR w euro, a nie w walucie krajowej. Należy ustanowić szczególne przepisy w celu zapewnienia, aby możliwość ta nie prowadziła do nieuzasadnionej korzyści dla stron dokonujących płatności lub otrzymujących płatność.
(77) Prawo Unii dotyczące ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych, a w szczególności rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 19 oraz (UE) 2018/1725 20 powinny mieć zastosowanie do gromadzenia danych osobowych przez państwa członkowskie i Komisję do celów realizacji przez nie odpowiednich obowiązków w zakresie zarządzania, kontroli, audytu, monitorowania i ewaluacji zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.
(78) Publikowanie nazw lub nazwisk beneficjentów EFRG i EFRROW stanowi środek wzmocnienia publicznej kontroli ich wykorzystania i jest niezbędne do zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony interesów finansowych Unii. Osiąga się to częściowo przez zapobiegawcze i odstraszające skutki takiego publikowania, częściowo poprzez zniechęcanie indywidualnych beneficjentów do nieprawidłowych zachowań, a częściowo również poprzez zwiększanie osobistej odpowiedzialności rolników za wykorzystanie otrzymanych publicznych środków finansowych. Publikowanie odnośnych informacji jest spójne z niedawnym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości, a także z podejściem określonym w rozporządzeniu finansowym.
(79) W tym kontekście należy odpowiednio uznać rolę odgrywaną przez społeczeństwo obywatelskie, w tym przez media i organizacje pozarządowe, oraz ich wkład we wzmacnianie administracyjnych ram kontrolnych służących zwalczaniu nadużyć finansowych i sprzeniewierzania publicznych środków finansowych.
(80) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 21 ustanawia przepisy, które zapewniają przejrzystość we wdrażaniu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz przekazywaniu informacji na temat programów realizowanych w ramach tych funduszy. W celu zapewnienia spójności należy przewidzieć, by w stosownych przypadkach przepisy te miały również zastosowanie do beneficjentów interwencji w ramach EFRG i EFRROW.
(81) Jeżeli osiągnięty ma zostać cel polegający na publicznej kontroli nad sposobem wykorzystania środków pieniężnych z EFRG i EFRROW, pewien zakres informacji o beneficjentach musi być przekazywany do wiadomości publicznej. Informacje te powinny obejmować dane dotyczące tożsamości beneficjenta, przyznanej kwoty pomocy, funduszu, z którego ona pochodzi, oraz ogólnego i szczegółowego celu danej operacji. Informacje te powinny być opublikowane w sposób, który w jak najmniejszym stopniu ingeruje w prawo beneficjentów do poszanowania ich życia prywatnego, a także w ich prawo do ochrony danych osobowych. Oba te prawa uznano w art. 7 i 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.
(82) Uwzględniając potrzebę większej przejrzystości w odniesieniu do podziału środków na WPR z EFFROW i EFRG, w tym w odniesieniu do struktur własności beneficjentów WPR, wykaz beneficjentów funduszy WPR publikowany przez poszczególne państwa członkowskie ex post powinien również umożliwiać identyfikację grup przedsiębiorstw. Przyczyniłoby się to znacząco do monitorowania struktur własności i ułatwiło prowadzenie postępowań w sprawie potencjalnego niewłaściwego wykorzystania unijnych środków finansowych, konfliktów interesów i korupcji.
(83) Publikacja szczegółów dotyczących operacji uprawniających rolnika do otrzymania pomocy oraz dotyczących ogólnego i szczegółowego celu tej pomocy zapewnia społeczeństwu konkretne informacje o dotowanych działaniach i celu, na realizację którego pomoc ta została przyznana. Zapewnienie takiego nadzoru publicznego miałoby efekt zapobiegający i odstraszający, a także pomogłoby chronić interesy finansowe Unii.
(84) Publikacja tych informacji wraz z ogólnymi informacjami przewidzianymi w niniejszym rozporządzeniu zwiększa przejrzystość wykorzystania unijnych środków finansowych w ramach WPR, przyczyniając się w ten sposób do zwiększenia widoczności i zrozumienia tej polityki. Umożliwia to obywatelom większy udział w procesie decyzyjnym i zapewnia większą legitymizację, skuteczność i rozliczalność administracji względem obywateli. Ponadto umożliwia obywatelom zapoznanie się z konkretnymi przykładami dostarczania przez rolnictwo dóbr publicznych obywatelom, umacniając tym samym legitymizację pomocy krajowej i unijnej w sektorze rolnictwa.
(85) W związku z powyższym należy uznać, że zapewnienie publikacji odpowiednich informacji nie wykracza poza to, co jest konieczne w społeczeństwie demokratycznym ze względu na potrzebę ochrony interesów finansowych Unii, jak również na nadrzędny cel w postaci publicznego nadzoru nad sposobem wykorzystywania środków pieniężnych z EFRG i EFRROW.
(86) Aby spełnione zostały wymogi dotyczące ochrony danych, beneficjenci EFRG i EFRROW powinni być informowani o publikacji ich danych zanim do niej dojdzie. Powinni być oni również informowani o tym, że dane te mogą być przetwarzane przez organy audytowe i dochodzeniowe Unii i państw członkowskich do celów związanych z ochroną interesów finansowych Unii. Ponadto beneficjentów należy informować o ich prawach wynikających z rozporządzenia (UE) 2016/679 oraz o procedurach umożliwiających korzystanie z tych praw.
(87) W celu uzupełnienia lub zmiany niektórych, innych niż istotne, elementów niniejszego rozporządzenia Komisji należy przekazać uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 22 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(88) Z myślą o zapewnieniu właściwego funkcjonowania agencji płatniczych i jednostek koordynujących, finansowania przez EFRG wydatków w zakresie interwencji publicznej i prawidłowego zarządzania środkami zapisanymi w budżecie Unii na EFRG, to przekazanie uprawnień powinno dotyczyć minimalnych wymogów w zakresie akredytacji agencji płatniczych oraz wyznaczania i akredytacji jednostek koordynujących, obowiązków agencji płatniczych w odniesieniu do interwencji publicznej oraz przepisów w zakresie obowiązków tych agencji związanych z zarządzaniem i kontrolą. Ponadto aby zapewnić spójne stosowanie dyscypliny finansowej w państwach członkowskich, to przekazanie uprawnień powinno też obejmować przepisy dotyczące obliczania dyscypliny finansowej, jaka ma być stosowana przez państwa członkowskie wobec rolników. Aby zapewnić właściwe zarządzanie wydatkami związanymi z interwencją publiczną, to przekazanie uprawnień powinno obejmować też rodzaje środków, które mają być finansowane z budżetu Unii w ramach interwencji publicznej, oraz warunki przyznawania zwrotów, warunki kwalifiko- walności i metody obliczania na podstawie informacji rzeczywiście udokumentowanych przez agencje płatnicze, kwot ryczałtowych określonych przez Komisję lub kwot ryczałtowych lub kwot innych niż ryczałtowe przewidzianych w prawodawstwie rolnym w poszczególnych sektorach, ocenę operacji związanych z interwencją publiczną, środki, jakie należy podjąć w przypadku utraty lub obniżenia jakości produktów w ramach interwencji publicznej, jak również określenie kwot, jakie mają być finansowane.
(89) Aby umożliwić Komisji kwalifikowanie do finansowania unijnego wydatków dokonywanych przed najwcześniejszą możliwą datą płatności lub po najpóźniejszej możliwej dacie płatności, przy jednoczesnym ograniczeniu wynikających z tego skutków finansowych, to przekazanie uprawnień powinno również obejmować odstępstwa od niekwalifikowalności płatności dokonywanych przez agencje płatnicze na rzecz beneficjentów przed najwcześniejszą możliwą datą płatności lub po najpóźniejszej możliwej dacie płatności. Ponadto, aby określić jasne zasady i warunki dla państw członkowskich, to przekazanie uprawnień powinno obejmować poziom zawieszenia płatności w związku z rozliczeniami rocznymi, a także poziom i okres zawieszenia płatności oraz warunki zwrotu lub zmniejszenia tych kwot w odniesieniu do wieloletniego monitorowania realizacji celów. To przekazanie uprawnień powinno również obejmować interwencje lub środki, w odniesieniu do których państwa członkowskie mogą wypłacać zaliczki, w celu zapewnienia ciągłości w stosunku do przepisów określonych w rozporządzeniu (UE) nr 1306/2013 i odpowiednich aktów wykonawczych i delegowanych, przy poszanowaniu limitów finansowych przewidzianych w art. 11 ust. 2 lit. b) rozporządzenia finansowego. Aby uwzględnić dochody zebrane przez agencje płatnicze i przeznaczone do budżetu Unii podczas dokonywania płatności na podstawie deklaracji wydatków przekazanych przez państwa członkowskie, to przekazanie uprawnień powinno też obejmować warunki, na jakich należy dokonywać potrąceń między niektórymi wydatkami a dochodami w ramach EFRG i EFRROW. Co więcej, aby umożliwić dokonanie sprawiedliwego podziału dostępnych środków między państwa członkowskie, to przekazanie uprawnień powinno obejmować metody postępowania mające zastosowanie do zobowiązań i płatności kwot, jeżeli do początku roku budżetowego nie przyjęto budżetu Unii lub jeżeli łączna kwota planowanych zobowiązań przekracza próg określony w art. 11 ust. 2 rozporządzenia finansowego.
(90) Aby zapewnić prawidłowe i efektywne stosowanie przepisów dotyczących kontroli na miejscu i dostępu do dokumentów i informacji, to przekazanie uprawnień powinno dodatkowo obejmować szczególne obowiązki państw członkowskich w odniesieniu do kontroli i dostępu do dokumentów i informacji, kryteria dotyczące uzasadnień przedstawianych przez państwa członkowskie oraz metody i kryteria stosowania zmniejszeń związanych z rocznym rozliczeniem z realizacji celów, a także kryteria i metody stosowania korekt finansowych w kontekście procedury kontroli zgodności rozliczeń.
(91) Ponadto, w celu zapewnienia prawidłowego i efektywnego prowadzenia kontroli oraz weryfikowania warunków kwalifikowalności w efektywny, spójny i niedyskryminacyjny sposób, który chroni interesy finansowe Unii, w przypadku gdy wymaga tego właściwe zarządzanie systemem, to przekazanie uprawnień te powinno obejmować przepisy dotyczące dodatkowych wymogów w odniesieniu do procedur celnych, w szczególności procedur ustanowionych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 23 . Aby zapewnić niedyskryminacyjne traktowanie, równość oraz poszanowanie zasady proporcjonalności przy składaniu zabezpieczenia, to przekazanie uprawnień powinno obejmować przepisy dotyczące zabezpieczeń, określające podmiot odpowiedzialny, w przypadku gdy obowiązek nie zostanie spełniony, określające szczególne sytuacje, w których właściwe organy mogą odstąpić od wymogu złożenia zabezpieczenia, ustanawiające warunki mające zastosowanie do składanego zabezpieczenia i zabezpieczyciela oraz warunki złożenia i zwolnienia tego zabezpieczenia, ustanawiające szczególne warunki związane z zabezpieczeniem złożonym w związku zaliczkami, a także określające skutki nieprzestrzegania obowiązków, w odniesieniu do których złożono zabezpieczenie.
(92) W odniesieniu do systemu zintegrowanego to przekazanie uprawnień powinno również obejmować przepisy dotyczące oceny jakości systemu identyfikacji działek rolnych, systemu wniosków geoprzestrzennych oraz systemu monitorowania obszarów, a także przepisy dotyczące systemu identyfikacji działek rolnych, systemu identyfikacji beneficjentów oraz systemu identyfikacji i rejestracji uprawnień do płatności.
(93) Co więcej, aby zareagować na zmiany w prawodawstwie rolnym dotyczącym poszczególnych sektorów i zapewnić efektywność systemu kontroli ex post, to przekazanie uprawnień powinno obejmować ustanowienie wykazu interwencji wyłączonych z kontroli transakcji. Aby zapewnić równe warunki działania dla państw członkowskich oraz skuteczność i odstraszający efekt systemu kar w ramach warunkowości i warunkowości społecznej, to przekazanie uprawnień powinno obejmować szczegółowe przepisy dotyczące stosowania i obliczania wysokości takich kar.
(94) Ponadto, aby określić termin operacyjny lub ustalić go z powodów specyficznych dla organizacji danego rynku lub danej kwoty oraz aby uniknąć stosowania przez państwa członkowskie, które nie przyjęły euro, różnych kursów wymiany przy rozliczaniu dochodów otrzymanych od beneficjentów lub pomocy wypłaconej beneficjentom w walucie innej niż euro, z jednej strony, i przy sporządzaniu deklaracji wydatków przez agencję płatniczą, z drugiej strony, to przekazanie uprawnień powinno obejmować przepisy dotyczące terminu operacyjnego i kursu wymiany, który mają stosować państwa członkowskie nieużywające euro, oraz kursu wymiany mającego zastosowanie przy sporządzaniu przez agencję płatniczą deklaracji wydatków i przy rejestrowaniu operacji przechowywania w magazynach państwowych na rachunkach agencji płatniczej. W celu zapobieżenia, aby wyjątkowe praktyki monetarne związane z walutą krajową zagrażały stosowaniu prawa Unii, to przekazanie uprawnień powinno obejmować odstępstwa od zasad dotyczących korzystania z euro określonych w niniejszym rozporządzeniu.
(95) W celu zapewnienia sprawnego przejścia od przepisów ustanowionych w rozporządzeniu (UE) nr 1306/2013 do przepisów ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu to przekazanie uprawnień powinno obejmować ustanowienie przepisów przejściowych.
(96) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 24 .
(97) Uprawnienia wykonawcze Komisji powinny odnosić się do przepisów dotyczących procedur wydawania, cofania i przeglądu akredytacji agencji płatniczych oraz wyznaczania i akredytacji jednostek koordynujących, a także procedur nadzoru akredytacji agencji płatniczych; ustaleń i procedur dotyczących kontroli leżących u podstaw deklaracji zarządczej agencji płatniczych, a także jej struktury i formatu; funkcjonowania jednostki koordynującej oraz zgłaszania Komisji informacji przez tę jednostkę koordynującą; funkcjonowania jednostek certyfikujących, w tym kontroli, które mają być przeprowadzane, i jednostek podlegających tym kontrolom, jak również certyfikatów i sprawozdań, wraz z towarzyszącymi im dokumentami, które mają być sporządzane przez te jednostki.
(98) Uprawnienia wykonawcze Komisji powinny też obejmować zasady audytu, na których oparte są opinie jednostek certyfikujących, w tym ocenę ryzyka, kontrole wewnętrzne oraz wymagany poziom dowodów audytowych, a także metody audytu, które mają być stosowane przy wydawaniu opinii przez jednostki certyfikujące, z uwzględnieniem Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej.
(99) Uprawnienia wykonawcze Komisji powinny także obejmować w kontekście procedury dyscypliny finansowej - ustalanie współczynnika korygującego dla interwencji w formie płatności bezpośrednich oraz jego dostosowywanie, jak również środków, na które nie zaciągnięto zobowiązań przeniesionych zgodnie z art. 12 ust. 2 lit. d) rozporządzenia finansowego w celu finansowania tych interwencji; oraz w kontekście procedury dyscypliny budżetowej - tymczasowe ustalanie kwoty płatności oraz tymczasowy podział dostępnego budżetu między państwa członkowskie oraz ustalenie całkowitej kwoty finansowania unijnego w podziale na państwa członkowskie.
(100) Uprawnienia wykonawcze Komisji powinny również obejmować ustalanie kwot finansowania środków interwencji publicznej, przepisy dotyczące finansowania nabywania przez Komisję danych satelitarnych wymaganych dla potrzeb systemu monitorowania obszarów oraz działania podejmowane przez Komisję dzięki zastosowaniu technik teledetekcji używanych w ramach systemu monitorowania zasobów rolnych, procedurę dokonywania przez Komisję zakupu tych danych satelitarnych i systemu monitorowania zasobów rolnych, ramy dotyczące nabywania i doskonalenia oraz korzystania z danych satelitarnych oraz danych meteorologicznych, jak również mające zastosowanie terminy.
(101) Ponadto uprawnienia wykonawcze Komisji powinny obejmować wyznaczenie okresów, w których akredytowane agencje płatnicze mają sporządzić i przekazać Komisji okresowe deklaracje wydatków odnoszących się do interwencji związanych z rozwojem obszarów wiejskich, jak również przyjmowanie przepisów w zakresie procedury i innych praktycznych ustaleń dotyczących właściwego funkcjonowania mechanizmów w zakresie terminów płatności; zawieszanie, a także zniesienie zawieszenia, oraz zmniejszenie płatności miesięcznych lub płatności okresowych dla państw członkowskich, a także ustanawianie przepisów dotyczących struktury planów działania i procedury ich opracowywania. Uprawnienia wykonawcze powinny także obejmować przepisy dotyczące prowadzenia przez agencje płatnicze osobnych ksiąg rachunkowych oraz szczegółowe warunki mające zastosowanie do informacji, które mają być wprowadzone do ksiąg rachunkowych prowadzonych przez agencje płatnicze; przepisy, które są niezbędne i uzasadnione w sytuacji nadzwyczajnej w celu rozwiązania szczególnych problemów w odniesieniu do okresów płatności i realizacji płatności zaliczkowych; zasady dotyczące finansowania i księgowania środków interwencyjnych w formie przechowywania w magazynach państwowych, a także innych wydatków finansowanych z EFRG i EFRROW oraz warunki przeprowadzania procedury automatycznego umorzenia.
(102) Dodatkowo uprawnienia wykonawcze Komisji powinny obejmować warunki, w jakich mają być przechowywane dokumenty i informacje związane z płatnościami; procedury dotyczące obowiązków w zakresie współpracy, których mają przestrzegać państwa członkowskie w odniesieniu do kontroli prowadzonych przez Komisję i dostępu do informacji; roczne rozliczenie finansowe, w tym przepisy dotyczące działań niezbędnych w celu przyjęcia i wdrożenia tych aktów wykonawczych, roczne rozliczenie z realizacji celów, w tym przepisy dotyczące działań niezbędnych w celu przyjęcia i wdrożenia tych aktów wykonawczych oraz wymianę informacji między Komisją a państwami członkowskimi, obowiązujące procedury i terminy, procedurę zgodności rozliczeń, w tym przepisy dotyczące działań niezbędnych w celu przyjęcia i wdrożenia tych aktów wykonawczych, wymianę informacji między Komisją a państwami członkowskimi oraz obowiązujące terminy i procedurę pojednawczą; przepisy dotyczące możliwości potrącania kwot wynikających z odzyskiwania nienależnych płatności oraz wyłączenie z finansowania unijnego kwot pokrywanych z budżetu Unii oraz formy powiadamiania Komisji i komunikowania się z nią, jakie państwa członkowskie mają stosować w odniesieniu do odzyskiwania kwot w związku ze stwierdzeniem niezgodnością.
(103) Uprawnienia wykonawcze Komisji powinny również obejmować przepisy mające na celu osiągnięcie jednolitego stosowania obowiązków państw członkowskich w odniesieniu do ochrony finansowych interesów Unii oraz przepisy niezbędne do osiągnięcia jednolitego stosowania kontroli w Unii.
(104) Uprawnienia wykonawcze Komisji powinny także obejmować formy zabezpieczeń, jakie mają być składane, oraz procedurę składania zabezpieczeń, ich przyjmowania oraz zastępowania pierwotnych zabezpieczeń; procedury w zakresie zwalniania zabezpieczeń oraz powiadomienia dokonywane przez państwa członkowskie lub Komisja w związku z zabezpieczeniami.
(105) Uprawnienia wykonawcze Komisji powinny też obejmować przepisy dotyczące formy, treści i warunków przekazywania lub udostępniania Komisji sprawozdań oceniających jakość systemu identyfikacji działek rolnych, systemu wniosków geoprzestrzennych oraz systemu monitorowania obszarów, a także dotyczące działań naprawczych, jakie państwa członkowskie powinny wdrożyć w odniesieniu do stwierdzonych niedociągnięć tych systemów, a także podstawowe funkcje i przepisy dotyczące działania systemu wniosków o przyznanie pomocy oraz systemu monitorowania obszarów, w tym jego stopniowego wprowadzania.
(106) Uprawnienia wykonawcze Komisji powinny dodatkowo obejmować przepisy niezbędne do jednolitego stosowania przepisów dotyczących kontroli dokumentów biznesowych. Powinny one również obejmować przepisy dotyczące przekazywania Komisji informacji przez państwa członkowskie oraz środki mające na celu zagwarantowanie stosowania prawa Unii, jeżeli wyjątkowe praktyki monetarne związane z walutami krajowymi mogą temu zagrażać.
(107) Ponadto uprawnienia wykonawcze Komisji powinny obejmować przepisy dotyczące formy i harmonogramu publikacji danych beneficjentów EFRG i EFRROW, jednolitego stosowania obowiązku informowania beneficjentów, że dotyczące ich dane zostaną udostępnione publicznie, oraz współpracy między Komisją a państwami członkowskimi w kontekście publikacji danych beneficjentów EFRG i EFRROW.
(108) Przy przyjmowaniu niektórych aktów wykonawczych należy stosować procedurę doradczą. W przypadku aktów wykonawczych dotyczących obliczania kwot przez Komisję procedura doradcza umożliwia Komisji pełne przejęcie odpowiedzialności za zarządzanie budżetem oraz zmierza do zwiększenia efektywności, przewidywalności oraz szybkości realizacji, przy zapewnianiu przestrzegania terminów oraz procedur budżetowych. W przypadku aktów wykonawczych dotyczących płatności dokonywanych na rzecz państw członkowskich oraz działania procedury rozliczania rachunków oraz rocznego rozliczenia z realizacji celów procedura doradcza umożliwia Komisji pełne przejęcie odpowiedzialności za zarządzanie budżetem oraz weryfikację rocznych sprawozdań finansowych krajowych agencji płatniczych w celu zatwierdzenia tych sprawozdań lub - w przypadku wydatków dokonanych niezgodnie z przepisami unijnymi - wyłączenia takich wydatków z finansowania unijnego. W przypadku przyjmowania innych aktów wykonawczych należy stosować procedurę sprawdzającą.
(109) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze bez stosowania rozporządzenia (UE) nr 182/2011 w odniesieniu do wyznaczania salda netto dostępnego na wydatki EFRG, a także określania płatności miesięcznych, jakich powinna ona dokonać na podstawie deklaracji wydatków państw członkowskich, oraz określania płatności dodatkowych lub potrąceń w kontekście procedury wypłacania płatności miesięcznych.
(110) Należy zatem uchylić rozporządzenie (UE) nr 1306/2013.
(111) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie ze względu na powiązania między niniejszym rozporządzeniem a innymi instrumentami WPR oraz ograniczenia zasobów finansowych państw członkowskich, natomiast ze względu na wieloletnią gwarancję finansowania unijnego oraz skoncentrowanie się na priorytetach Unii możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(112) W celu zapewnienia sprawnego wdrożenia przewidzianych środków i pilny charakter przedmiotowych przepisów niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
| W imieniu Parlamentu Europejskiego | W imieniu Rady |
| D.M. SASSOLI | J. VRTOVEC |
| Przewodniczący | Przewodniczący |
- zmieniona przez art. 1 rozporządzenia nr 2023/1508 z dnia 20 lipca 2023 r. (Dz.U.UE.L.2023.184.17) wprowadzającego odstępstwo od jej stosowania z dniem 24 lipca 2023 r.
- zmieniona przez art. 1 ust. 1 rozporządzenia nr 2024/2434 z dnia 11 września 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.2434) wprowadzającego odstępstwo od jej stosowania z dniem 15 września 2024 r.
- zmieniona przez art. 1 rozporządzenia nr 2023/1508 z dnia 20 lipca 2023 r. (Dz.U.UE.L.2023.184.17) wprowadzającego odstępstwo od jej stosowania z dniem 24 lipca 2023 r.
- zmieniona przez art. 1 ust. 2 rozporządzenia nr 2024/2434 z dnia 11 września 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.2434) wprowadzającego odstępstwo od jej stosowania z dniem 15 września 2024 r.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2021.435.187 |
| Rodzaj: | Rozporządzenie |
| Tytuł: | Rozporządzenie 2021/2116 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 |
| Data aktu: | 02/12/2021 |
| Data ogłoszenia: | 06/12/2021 |
| Data wejścia w życie: | 07/12/2021, 16/10/2022, 01/01/2023 |