Akty Prawne
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej - Seria L
Dz.U.UE.L.2024.1108

Rozporządzenie delegowane 2024/1108 zmieniające rozporządzenie (UE) nr 748/2012 w odniesieniu do początkowej zdatności do lotu systemów bezzałogowych statków powietrznych podlegających certyfikacji oraz rozporządzenie delegowane (UE) 2019/945 w odniesieniu do systemów bezzałogowych statków powietrznych i operatorów systemów bezzałogowych statków powietrznych z państw trzecich

ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2024/1108

z dnia 13 marca 2024 r.

zmieniające rozporządzenie (UE) nr 748/2012 w odniesieniu do początkowej zdatności do lotu systemów bezzałogowych statków powietrznych podlegających certyfikacji oraz rozporządzenie delegowane (UE) 2019/945 w odniesieniu do systemów bezzałogowych statków powietrznych i operatorów systemów bezzałogowych statków powietrznych z państw trzecich

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 z dnia 4 lipca 2018 r. w sprawie wspólnych zasad w dziedzinie lotnictwa cywilnego i utworzenia Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego oraz zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 2111/2005, (WE) nr 1008/2008, (UE) nr 996/2010, (UE) nr 376/2014 i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/30/UE i 2014/53/UE, a także uchylające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 552/2004 i (WE) nr 216/2008 i rozporządzenie Rady (EWG) nr 3922/91 1 , w szczególności jego art. 58 ust. 1 i art. 61 ust. 1 lit. d),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Art. 56 rozporządzenia (UE) 2018/1139 dotyczący spełniania wymogów przez bezzałogowe statki powietrzne, bio- rąc pod uwagę charakter operacji bezzałogowych statków powietrznych i związane z nimi ryzyko, stanowi, że w zależności od takiego ryzyka i charakteru może być wymagany certyfikat do celów projektowania, produkcji i obsługi technicznej bezzałogowych statków powietrznych oraz ich silników, śmigieł, części, wyposażenia nieinsta- lowanego i wyposażenia do zdalnego sterowania nimi.

(2) Zgodnie z art. 56 rozporządzenia (UE) 2018/1139 w art. 40 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/945 2 ustanowiono wymogi dotyczące certyfikacji systemów bezzałogowych statków powietrznych.

(3) Art. 58 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2018/1139 stanowi, że warunki i procedury wydawania certyfikatu wymagane na podstawie art. 55 tego rozporządzenia mogą opierać się na zasadniczych wymogach dotyczących projektu określonych w załączniku IX do rozporządzenia (UE) 2018/1139 i wymogach dotyczących efektywności środowiskowej określonych w załączniku III do tego rozporządzenia, lub mogą być tożsame z tymi wymogami.

(4) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 748/2012 3 ustanawiające wymogi dotyczące projektowania i produkcji cywilnych statków powietrznych oraz silników, śmigieł i części, które mają być w nich montowane, należy dostosować w celu uwzględnienia specyfiki systemów bezzałogowych statków powietrznych.

(5) Taka specyfika obejmuje wyposażenie do zdalnego sterowania bezzałogowym statkiem powietrznym zdefiniowane w art. 3 pkt rozporządzenia (UE) 2018/1139. Wyposażenie to zostało zdefiniowane jako "jednostka sterująco-moni- torująca" w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2024/1110 4 .

(6) Bezpieczna eksploatacja bezzałogowych statków powietrznych podlegających certyfikacji wymaga, aby jednostka sterująco-monitorująca podlegała tym samym procedurom, na podstawie których wydawane są certyfikaty dla bez- załogowych statków powietrznych, co oznacza, że ten sam proces certyfikacji ma zastosowanie do systemów bezzałogowych statków powietrznych, ponieważ składają się one z bezzałogowych statków powietrznych i ich jednostek sterująco-monitorujących.

(7) Systemy bezzałogowych statków powietrznych lżejszych od powietrza stwarzają nieodłączne ryzyko dla osób trzecich, choć mniejsze niż inne konfiguracje bezzałogowych statków powietrznych, i w związku z tym mogą być eksploatowane bez konieczności wydawania certyfikatu projektu.

(8) Weryfikację projektu systemów bezzałogowych statków powietrznych specjalnie zaprojektowanych lub zmodyfikowanych do celów badawczych, doświadczalnych lub naukowych można przeprowadzać bez konieczności wydawania certyfikatu typu, ponieważ są one zazwyczaj użytkowane w środowisku o niższym ryzyku.

(9) Ciągła zdatność do lotu systemów bezzałogowych statków powietrznych, dla których wymagany jest certyfikat typu, powinna być zapewniania zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2024/1107 5 , natomiast zgodność nie jest wymagana w odniesieniu do tych systemów bezzałogowych statków powietrznych, które są przeznaczone do wykorzystania w operacjach, w odniesieniu do których certyfikat typu nie jest wymagany zgodnie z art. 40 ust. 1 lit. d) rozporządzenia (UE) 2019/945, nawet jeżeli producent zdecydował się o niego wystąpić.

(10) Aby zapewnić zainteresowanym stronom wystarczająco dużo czasu na zapewnienie zgodności z nowymi ramami dotyczącymi początkowej zdatności do lotu certyfikowanych systemów bezzałogowych statków powietrznych, niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 maja 2025 r.,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Zmiany w rozporządzeniu (UE) nr 748/2012

W rozporządzeniu (UE) nr 748/2012 wprowadza się następujące zmiany:

tytuł otrzymuje brzmienie:

"Rozporządzenie Komisji (UE) nr 748/2012 z dnia 3 sierpnia 2012 r. ustanawiające przepisy wykonawcze dotyczące certyfikacji lub deklaracji zgodności statków powietrznych i związanych z nimi wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących i podzespołów jednostek sterująco-monitorują- cych w zakresie zdatności do lotu i ochrony środowiska, a także dotyczące wymogów odnoszących się do zdolności organizacji projektujących i produkujących (wersja przekształcona)";

w art. 1 wprowadza się następujące zmiany:

w ust. 1 wprowadza się następujące zmiany:

w ust. 2 wprowadza się następujące zmiany:

(i)

lit. c) i d) otrzymują brzmienie:

"c) »część 21« oznacza wymagania i procedury dotyczące certyfikacji statków powietrznych i związanych z nimi wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących i podzespołów jednostek sterująco-monitorujących oraz organizacji projektujących i produkujących, określone w załączniku I do niniejszego rozporządzenia;

d) »część 21 Light« oznacza wymagania i procedury dotyczące certyfikacji lub deklaracji zgodności projektowej statków powietrznych innych niż bezzałogowe statki powietrzne przeznaczonych przede wszystkim do użytku sportowego i rekreacyjnego oraz związanych z nimi wyrobów i części, a także deklarowania zdolności organizacji w zakresie projektowania i produkcji, określone w załączniku Ib (część 21 Light) do niniejszego rozporządzenia;";

(iv)

dodaje się lit. l), m), n), o) i p) w brzmieniu:

"l) »jednostka sterująco-monitorująca« (CMU) oznacza wyposażenie do zdalnego sterowania bezzałogowym statkiem powietrznym i monitorowania go zdefiniowane w art. 3 pkt 32 rozporządzenia (UE) 2018/1139;

m) »podzespół jednostki sterująco-monitorującej« oznacza dowolny element jednostki sterująco-monitorującej;

n) »instalacja jednostki sterująco-monitorującej« oznacza proces integracji podzespołów jednostki sterująco-monitorującej w środowisku fizycznym kwalifikującym się do tego celu zgodnie z zestawem instrukcji instalacji i prób, tak aby zainstalowana jednostka sterująco-monitorująca mogła być wykorzystywana do eksploatacji bezzałogowego statku powietrznego;

o) »system bezzałogowego statku powietrznego« (SBSP) oznacza bezzałogowy statek powietrzny zdefiniowany w art. 3 pkt 30 rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz jego jednostkę sterująco-monitorującą;

p) »statek powietrzny zdolny do wykonywania lotów VTOL« (VCA) oznacza statek powietrzny o napędzie silnikowym, cięższy od powietrza, inny niż samolot lub wiropłat, zdolny do wykonywania pionowego startu i lądowania za pomocą jednostek podnoszenia i ciągu wykorzystywanych do zapewniania siły nośnej podczas startu i lądowania.";

w art. 2 wprowadza się następujące zmiany:

w art. 8 wprowadza się następujące zmiany:

w ust. 5 formuła wprowadzająca otrzymuje brzmienie:

"W drodze odstępstwa od ust. 1 organizacja, której głównym miejscem prowadzenia działalności jest państwo trzecie, może wykazać swoją zdolność dzięki posiadaniu certyfikatu wydanego przez to państwo na wyrób, część, akcesorium, jednostkę sterująco-monitorującą i podzespół jednostki sterująco-monitorującej, w odniesieniu do których występuje z wnioskiem zgodnie z załącznikiem I (część 21), pod warunkiem że:";

w art. 9 wprowadza się następujące zmiany:

ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:

"1. Organizacja odpowiedzialna za wytwarzanie wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących i podzespołów jednostek sterująco-monitorujących wykazuje swoją zdolność zgodnie z załącznikiem I (część 21). Wykazanie zdolności nie jest wymagane w odniesieniu do produkowanych przez daną organizację części, akcesoriów lub podzespołów jednostek sterująco-monitorujących, które - zgodnie z załącznikiem I (część 21) - kwalifikują się do instalacji w wyrobie certyfikowanym jako typ bez konieczności dołączania autoryzowanego poświadczenia produkcji/obsługi (formularza 1 EASA).

2. W drodze odstępstwa od ust. 1 producent, którego głównym miejscem prowadzenia działalności jest państwo trzecie, może wykazać swoją zdolność dzięki posiadaniu certyfikatu wydanego przez to państwo na wyrób, część, akcesorium, jednostkę sterująco-monitorującą i podzespół jednostki sterująco-monitorującej, w odniesieniu do których występuje z wnioskiem, o ile spełnione są następujące warunki:

a) to państwo jest państwem produkcji;

b) Agencja ustaliła, że system tego państwa obejmuje taki sam niezależny poziom sprawdzania zgodności jak przewidziany niniejszym rozporządzeniem, poprzez równoważny system zatwierdzania organizacji albo poprzez bezpośrednie zaangażowanie właściwego organu tego państwa.";

Artykuł 2

Zmiany w rozporządzeniu delegowanym (UE) 2019/945

W rozporządzeniu delegowanym (UE) 2019/945 wprowadza się następujące zmiany:

w art. 3 wprowadza się następujące zmiany:

w art. 40 wprowadza się następujące zmiany:

ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Projektowanie, produkcja i obsługa techniczna SBSP podlegają certyfikacji, jeżeli spełnia on którykolwiek z następujących warunków:

a) ma charakterystyczny wymiar co najmniej 3 m i jest przeznaczony do eksploatacji nad zgromadzeniami ludzi, chyba że bezzałogowy statek powietrzny jest lżejszy niż powietrze;

b) jest przeznaczony do transportu osób;

c) został zaprojektowany do transportu towarów niebezpiecznych, a ograniczenie ryzyka dla osób trzecich w razie wypadku wymaga by był bardzo solidny;

d) jest przeznaczony do użytkowania w kategorii »szczególnej« operacji, jak określono w art. 5 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/947, a właściwy organ stwierdził, zgodnie z art. 12 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2019/947, na podstawie oceny ryzyka przeprowadzonej przez operatora SBSP zgodnie z art. 11 tego rozporządzenia, że nie można odpowiednio ograniczyć ryzyka operacji bez certyfikacji SBSP.";

ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. SBSP spełniający warunki określone w ust. 1 musi spełniać stosowne wymagania określone w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 748/2012 * , rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/640 * i rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2024/1107 * .

d) dodaje się ust. 2a w brzmieniu:

"2a. SBSP certyfikowane ze względów innych niż określone w ust. 1 muszą spełniać stosowne wymagania określone w rozporządzeniu (UE) nr 748/2012 i w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/640.";

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 13 marca 2024 r.

ZAŁĄCZNIK I

W załączniku I do rozporządzenia (UE) nr 748/2012 wprowadza się następujące zmiany:

w spisie treści wprowadza się następujące zmiany:

pkt 21.A.2 otrzymuje brzmienie:

"21. A.2 Podejmowanie czynności przez osobę inną niż wnioskodawca ubiegający się o certyfikat lub jego posiadacz

Czynności i obowiązki, które mają być podjęte przez posiadacza lub wnioskodawcę ubiegającego się o wydanie certyfikatu na wyrób, część, akcesorium, jednostkę sterująco-monitorującą (CMU) lub podzespół CMU zgodnie z niniejszą sekcją, mogą być podjęte w ich imieniu przez każdą inną osobę fizyczną lub prawną, pod warunkiem że posiadacz lub wnioskodawca ubiegający się o wydanie certyfikatu mogą wykazać, iż zawarli stosowną umowę z tą osobą, która gwarantuje, że obowiązki posiadacza certyfikatu są i będą prawidłowo realizowane.";

w pkt 21.A.3A wprowadza się następujące zmiany:

lit. a) otrzymuje brzmienie:

"a) Bez uszczerbku dla przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 * oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, wszystkie osoby fizyczne lub prawne, które posiadają lub wystąpiły z wnioskiem o certyfikat typu, ograniczony certyfikat typu, uzupełniający certyfikat typu, autoryzację europejskiej normy technicznej (ETSO), zatwierdzenie projektu poważnej naprawy lub jakiekolwiek inne odpowiednie zatwierdzenie, jakie uznano za wydane na podstawie niniejszego rozporządzenia:

1. ustanawiają i utrzymują system umożliwiający gromadzenie, badanie i analizowanie zgłoszeń w celu identyfikowania niepożądanych tendencji lub eliminowania niedociągnięć oraz wychwytywania zdarzeń, których zgłaszanie jest obowiązkowe zgodnie z pkt 3, oraz zdarzeń zgłaszanych dobrowolnie. Jeżeli główne miejsce prowadzenia działalności znajduje się w państwie członkowskim, można ustanowić jeden system na potrzeby spełnienia wymogów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 oraz aktów wykonawczych do niego, a także rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego. System zgłaszania obejmuje:

(i) zgłoszenia i informacje dotyczące awarii, niesprawności, wad lub innych zdarzeń, które mogą wpływać lub wpływają negatywnie na ciągłą zdatność do lotu wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU objętych certyfikatem typu, ograniczonym certyfikatem typu, uzupełniającym certyfikatem typu, autoryzacją ETSO, zatwierdzeniem projektu poważnej naprawy lub jakimkolwiek innym stosownym zatwierdzeniem, jakie uznano za wydane na podstawie niniejszego rozporządzenia;

(ii) błędy, zdarzenia potencjalnie wypadkowe i zagrożenia, które nie są objęte zakresem ppkt (i);

2. udostępniają znanym użytkownikom wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU oraz, na żądanie, każdej osobie upoważnionej na mocy innych aktów wykonawczych lub delegowanych informacje o systemie ustanowionym zgodnie z pkt 1 oraz o sposobach przekazywania zgłoszeń i informacji dotyczących awarii, niesprawności, usterek lub innych zdarzeń, o których mowa w pkt 1 ppkt (i);

3. zgłaszają Agencji wszelkie awarie, niesprawności, wady lub inne zdarzenia, których są świadome i które dotyczą wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU objętych certyfikatem typu, ograniczonym certyfikatem typu, uzupełniającym certyfikatem typu, autoryzacją ETSO, zatwierdzeniem projektu poważnej naprawy lub jakimkolwiek innym stosownym zatwierdzeniem, jakie uznano za wydane na podstawie niniejszego rozporządzenia, i które skutkują lub mogą skutkować powstaniem stanu niebezpiecznego.

lit. b) otrzymuje brzmienie:

"b) Bez uszczerbku dla przepisów rozporządzenia (UE) nr 376/2014 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, każda osoba fizyczna lub prawna, która posiada lub wystąpiła z wnioskiem o certyfikat zatwierdzenia organizacji produkującej na podstawie podczęści G niniejszej sekcji, bądź która produkuje wyrób, część, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespół CMU zgodnie z podczęścią F niniejszej sekcji:

1. ustanawia i utrzymuje system umożliwiający gromadzenie oraz ocenę zgłoszeń zdarzeń, w tym zgłoszeń na temat błędów, zdarzeń potencjalnie wypadkowych i zagrożeń, w celu identyfikowania niepożądanych tendencji lub eliminowania niedociągnięć oraz wychwytywania zdarzeń, których zgłaszanie jest obowiązkowe zgodnie z pkt 2 i 3 niniejszej litery, oraz zdarzeń zgłaszanych dobrowolnie. W przypadku organizacji, których główne miejsce prowadzenia działalności znajduje się w państwie członkowskim, można ustanowić jeden system na potrzeby spełnienia wymogów rozporządzenia (UE) nr 376/2014 oraz aktów wykonawczych do niego, a także rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego;

2. zgłasza odpowiedzialnemu posiadaczowi zatwierdzenia projektu wszystkie przypadki dopuszczenia przez organizację produkującą do użytkowania wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU lub podzespołów CMU, w odniesieniu do których stwierdzono później możliwość istnienia odstępstw od właściwych danych projektowych, i wraz z nim przeprowadza badanie celem zidentyfikowania tych odstępstw, które mogą doprowadzić do powstania stanu niebezpiecznego;

3. zgłasza właściwemu organowi państwa członkowskiego odpowiedzialnemu zgodnie z pkt 21.1 oraz Agencji odstępstwa stwierdzone zgodnie z pkt 21.A.3A lit. b) ppkt 2, które mogą prowadzić do powstania stanu niebezpiecznego;

4. jeżeli organizacja produkująca występuje jako dostawca dla innej organizacji produkującej, zgłasza ona również tej drugiej organizacji wszystkie przypadki przekazania do niej wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU lub podzespołów CMU, w odniesieniu do których stwierdzono później możliwość istnienia odstępstw od właściwych danych projektowych.";

pkt 21.A.3B otrzymuje brzmienie:

"21. A.3B Dyrektywy zdatności do lotu

a) Dyrektywa zdatności do lotu oznacza dokument wydany lub przyjęty przez Agencję, który nakłada obowiązek wykonania czynności na statku powietrznym lub na CMU w celu przywrócenia dopuszczalnego poziomu bezpieczeństwa w sytuacji, gdy dowody wskazują na to, że poziom bezpieczeństwa statku powietrznego, SBSP lub CMU może być w przeciwnym razie zagrożony.

b) Agencja wydaje dyrektywę zdatności do lotu, gdy:

1. stwierdzi powstanie na statku powietrznym, SBSP lub CMU stanu niebezpiecznego będącego skutkiem wadliwości statku powietrznego, silnika, śmigła, części lub akcesoriów zamontowanych na statku powietrznym lub w wyniku wadliwości CMU lub podzespołu CMU; oraz

2. taki stan może występować lub powstać na innym statku powietrznym lub innym SBSP lub CMU.

c) Jeżeli Agencja musi wydać dyrektywę zdatności do lotu w celu usunięcia stanu niebezpiecznego, o którym mowa w lit. b), lub w celu dokonania inspekcji, to posiadacz certyfikatu typu, ograniczonego certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia projektu poważnej naprawy, autoryzacji ETSO lub każdego innego stosownego zatwierdzenia, jakie uznano za wydane na podstawie niniejszego rozporządzenia:

1. proponuje odpowiednie działania naprawcze lub niezbędne inspekcje, bądź jedno i drugie, oraz przedstawia szczegóły swoich propozycji do zatwierdzenia przez Agencję; oraz

2. po zatwierdzeniu przez Agencję propozycji, o których mowa w pkt 1, udostępnia odpowiednie dane opisowe i instrukcje wykonania wszystkim znanym użytkownikom lub właścicielom wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU oraz, na żądanie, każdej osobie, od której wymagane jest przestrzeganie dyrektywy zdatności do lotu

d) Dyrektywa zdatności do lotu zawiera przynajmniej następujące informacje:

1. identyfikację stanu niebezpiecznego;

2. identyfikację statku powietrznego lub CMU, których to dotyczy;

3. wymagane działania;

4. czas wykonania wymaganych czynności;

5. data wejścia w życie dyrektywy zdatności do lotu.";

w pkt 21.A.5 lit. a), b) i c) otrzymują brzmienie:

"a) w przypadku gdy projektują wyrób, część, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespół CMU bądź zmieniają lub naprawiają je, muszą ustanowić system prowadzenia dokumentacji i przechowywać istotne informacje/dane projektowe; przedmiotowe informacje/dane są udostępniane Agencji celem dostarczenia informacji/danych niezbędnych do zapewnienia ciągłej zdatności do lotu wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU, ciągłej aktualności danych dotyczących zgodności operacyjnej oraz zgodności z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

b) w przypadku gdy produkują wyrób, część, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespół CMU, muszą rejestrować szczegóły procesu produkcji istotne dla zgodności wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU z właściwymi danymi projektowymi oraz wymogami nałożonymi na ich partnerów i dostawców, a także udostępniać te dane właściwemu organowi celem dostarczenia informacji niezbędnych do zapewnienia ciągłej zdatności wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU;

c) w odniesieniu do zezwoleń na lot:

1. muszą przechowywać dokumenty sporządzone w celu ustalenia i uzasadnienia warunków lotu oraz udostępniać je Agencji i ich właściwemu organowi państwa członkowskiego celem dostarczenia informacji niezbędnych do zapewnienia ciągłej zdatności do lotu statku powietrznego, SBSP i CMU;

2. w przypadku gdy wydają zezwolenie na lot zgodnie z przywilejem zatwierdzonych organizacji, muszą przechowywać związane z nim dokumenty, w tym protokoły inspekcji, dokumenty potwierdzające zatwierdzenie warunków lotu i wydanie samego zezwolenia na lot, oraz udostępniać je Agencji i ich właściwemu organowi państwa członkowskiego odpowiedzialnemu za nadzór nad organizacją celem dostarczenia informacji niezbędnych do zapewnienia ciągłej zdatności do lotu statku powietrznego, SBSP i CMU;";

pkt 21.A.6 otrzymuje brzmienie:

"21. A.6 Podręczniki

Posiadacz certyfikatu typu, ograniczonego certyfikatu typu lub uzupełniającego certyfikatu typu:

a) opracowuje, przechowuje i aktualizuje egzemplarze wzorcowe wszystkich podręczników lub nowelizacji podręczników określonych jako wymagane w odniesieniu do danego wyrobu, SBSP, CMU lub artykułu we właściwej podstawie certyfikacji typu, właściwej podstawie zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i w mających zastosowanie wymogach ochrony środowiska oraz, na żądanie, udostępnia Agencji ich kopie;

b) w przypadku bezzałogowego statku powietrznego określa, czy konieczna jest instalacja CMU w środowisku fizycznym, oraz zapewnia operatorowi wszelkie niezbędne instrukcje dotyczące instalacji CMU i poświadczenia tej instalacji zgodnie z załącznikiem I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2024/1107.";

pkt 21.A.7 otrzymuje brzmienie:

"21. A.7 Instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu

a) Posiadacz certyfikatu typu, ograniczonego certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia zmiany projektu lub zatwierdzenia projektu naprawy opracowuje instrukcje, które są niezbędne do zapewnienia utrzymania standardu zdatności do lotu odnoszącego się do typu statku powietrznego, SBSP i CMU i wszelkich związanych z nim części lub podzespołów CMU przez cały okres eksploatacji statku powietrznego lub SBSP, lub podaje odniesienia do takich instrukcji, wykazując zgodność z właściwą podstawą certyfikacji typu ustanowioną i zgłoszoną przez Agencję zgodnie z pkt 21.B.80.

b) Co najmniej jeden zestaw kompletnych instrukcji zapewnienia ciągłej zdatności do lotu jest dostarczany przez posiadacza:

1. certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu - każdemu znanemu właścicielowi wyrobu lub wyrobów, SBSP lub CMU w chwili ich dostawy lub w chwili wydania pierwszego świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu dla statku powietrznego, którego to dotyczy, w zależności od tego, co nastąpi później;

2. uzupełniającego certyfikatu typu lub zatwierdzenia zmiany projektu - wszystkim znanym użytkownikom wyrobu, SBSP lub CMU, których dotyczy zmiana, w chwili dopuszczenia do użytkowania zmodyfikowanego wyrobu lub zmodyfikowanego CMU;

3. zatwierdzenia projektu naprawy - wszystkim znanym użytkownikom wyrobu lub CMU, których dotyczy naprawa, w chwili dopuszczenia do użytkowania wyrobu lub CMU, które są objęte projektem naprawy; naprawione wyroby, części, akcesoria, CMU lub podzespoły CMU mogą być dopuszczone do użytkowania przed skompletowaniem odpowiednich instrukcji zapewnienia ciągłej zdatności do lotu, ale na ograniczony okres użytkowania i w porozumieniu z Agencją.

Posiadacze zatwierdzenia projektu udostępniają następnie te instrukcje, na żądanie, każdej innej osobie, która jest zobowiązana do ich przestrzegania.

c) Na zasadzie odstępstwa od lit. b), posiadacz certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu może opóźnić dostępność części instrukcji zapewnienia ciągłej zdatności do lotu, odnoszącej się do instrukcji o długim terminie opracowania o planowym charakterze, do chwili po wprowadzeniu wyrobu lub CMU albo zmodyfikowanego wyrobu lub zmodyfikowanego CMU do użytkowania, ale musi udostępnić te instrukcje, zanim korzystanie z przedmiotowych danych w odniesieniu do wyrobu lub zmodyfikowanego wyrobu stanie się wymagane.

d) Posiadacz zatwierdzenia projektu, który jest zobowiązany do dostarczenia instrukcji zapewnienia ciągłej zdatności do lotu zgodnie z lit. b), udostępnia również zmiany tych instrukcji wszystkim znanym użytkownikom wyrobu, SBSP lub CMU, których to dotyczy, oraz - na żądanie - każdej innej osobie, która jest zobowiązana do zastosowania się do nich. Taki posiadacz zatwierdzenia projektu musi wykazać Agencji, na żądanie, adekwatność procesu wprowadzania zmian w instrukcjach zapewnienia ciągłej zdatności do lotu udostępnianych zgodnie z niniejszą literą.";

10)

pkt 21.A.9 lit. a) otrzymuje brzmienie:

"a) udziela właściwemu organowi dostępu do wszelkich obiektów, wyrobów, części, akcesoriów, CMU, podzespołów CMU, dokumentów, zapisów, danych, procesów, procedur lub wszelkich innych materiałów celem weryfikacji sprawozdań, dokonania inspekcji lub przeprowadzenia bądź obserwacji prób w locie i na ziemi, w zależności od potrzeb, w celu weryfikacji początkowej i ciągłej zgodności danej organizacji ze stosownymi wymaganiami rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego;";

(12)

w pkt 21.A.15 wprowadza się następujące zmiany:

lit. b) otrzymuje brzmienie:

"b) Wniosek o certyfikat typu lub o ograniczony certyfikat typu obejmuje przynajmniej wstępne dane opisowe wyrobu, SBSP lub CMU oraz rodzaje operacji, do których mają być one certyfikowane. Ponadto na potrzeby wykazania zgodności, zgodnie z pkt 21.A.20, wniosek obejmuje w chwili składania lub zostaje uzupełniony po jego złożeniu o program certyfikacji, który zawiera wszystkie poniższe elementy:

1. szczegółowy opis projektu typu, obejmujący wszystkie konfiguracje, które mają być certyfikowane;

2. proponowane charakterystyki eksploatacyjne i ograniczenia;

3. zamierzone użytkowanie wyrobu, SBSP lub CMU oraz rodzaje operacji, do których ma być certyfikowany;

4. propozycję podstawy pierwotnej certyfikacji typu, podstawy zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogów ochrony środowiska, przygotowanej zgodnie z wymogami i opcjami określonymi w pkt 21.B.80, 21.B.82 i 21.B.85;

5. propozycję podziału programu certyfikacji na istotne grupy czynności i danych służących wykazaniu zgodności, obejmującą propozycję sposobów spełnienia wymagań oraz odnośnych dokumentów dotyczących zgodności;

6. propozycję oceny istotnych grup czynności i danych służących wykazaniu zgodności w odniesieniu do prawdopodobieństwa wystąpienia niezidentyfikowanej niezgodności z podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogami ochrony środowiska, a także w odniesieniu do potencjalnego wpływu tych niezgodności na bezpieczeństwo wyrobu i SBSP lub ochronę środowiska lub na bezpieczeństwo CMU. Proponowana ocena musi uwzględniać co najmniej elementy określone w pkt 21.B.100 lit. a) ppkt 1-4. W oparciu o tę ocenę we wniosku zawiera się propozycję dotyczącą zaangażowania Agencji w weryfikację czynności i danych służących wykazaniu zgodności;

7. harmonogram projektu obejmujący najważniejsze etapy jego realizacji.";

13)

pkt 21.A.19 otrzymuje brzmienie:

"21. A.19 Zmiany powodujące konieczność uzyskania nowego certyfikatu typu

Każda osoba fizyczna lub prawna proponująca zmianę wyrobu występuje o nowy certyfikat typu, jeżeli Agencja uzna, że zmiana projektu, mocy, siły ciągu lub masy jest tak znaczna, że konieczne jest przeprowadzenie w znacznym stopniu wyczerpujących badań zgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu.

Każda osoba fizyczna lub prawna proponująca zmianę w SBSP lub CMU występuje o nowy certyfikat typu, jeżeli Agencja uzna, że zmiana projektu jest tak znaczna, że konieczne jest przeprowadzenie w znacznym stopniu wyczerpujących badań zgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu.";

15)

point 21.A.21 otrzymuje brzmienie::

"21. A.21 Wymogi dotyczące wydawania certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu

a) Aby uzyskać certyfikat typu wyrobu lub CMU lub, w przypadku gdy statek powietrzny nie spełnia zasadniczych wymogów określonych w załączniku II do rozporządzenia (UE) 2018/1139, ograniczony certyfikat typu statku powietrznego, wnioskodawca:

1. wykazuje swoją zdolność zgodnie z pkt 21.A.14;

2. wykazuje zgodność zgodnie z pkt 21.A.20;

3. w przypadku certyfikatu typu statku powietrznego lub ograniczonego certyfikatu typu wykazuje, że silnik lub śmigło albo oba te elementy, jeżeli są zainstalowane w statku powietrznym:

(i) mają certyfikat typu wydany lub określony zgodnie z niniejszym rozporządzeniem; lub

(ii) są zgodne z podstawą certyfikacji typu statku powietrznego ustanowioną dla statków powietrznych innych niż bezzałogowe statki powietrzne lub z podstawą certyfikacji typu SBSP dla bezzało- gowych statków powietrznych oraz z wymogami ochrony środowiska określonymi i zgłoszonymi przez Agencję jako niezbędne do zapewnienia bezpiecznego lotu statku powietrznego;

4. w przypadku certyfikatu typu bezzałogowego statku powietrznego lub ograniczonego certyfikatu typu:

(i) wykazuje zgodności z podstawą certyfikacji typu SBSP zgodnie z pkt 21.B.80;

(ii) wykazuje, że CMU posiada certyfikat typu wydany zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, jeżeli CMU została certyfikowana oddzielnie od bezzałogowego statku powietrznego.

b) W drodze odstępstwa od lit. a) ppkt 2, na żądanie wnioskodawcy zawarte w oświadczeniu, o którym mowa w pkt 21.A.20 lit. d), wnioskodawca jest uprawniony do otrzymania certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu statku powietrznego wydanego zanim wykaże zgodność z właściwą podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, pod warunkiem że wnioskodawca wykaże taką zgodność przed datą, od której dane te mają być wykorzystywane w praktyce.";

16)

pkt 21.A.31 otrzymuje brzmienie:

"21. A.31 Projekt typu

a) Projekt typu składa się z:

1. rysunków i specyfikacji oraz wykazu tych rysunków i specyfikacji, niezbędnych do zdefiniowania konfiguracji i cech konstrukcyjnych wyrobu, SBSP lub CMU, dla których wykazano zgodność z właściwą podstawą certyfikacji typu i wymogami ochrony środowiska;

2. informacji o materiałach, procesach i metodach produkcji oraz montażu wyrobu i CMU koniecznych do zapewnienia zgodności wyrobu i CMU;

3. zatwierdzonej sekcji ograniczeń zdatności do lotu w instrukcjach zapewnienia ciągłej zdatności do lotu zgodnie z definicją we właściwych specyfikacjach certyfikacyjnych; oraz

4. wszelkich innych danych umożliwiających, przez porównanie, ustalenie zdatności do lotu oraz, w stosownych przypadkach, właściwości środowiskowych późniejszych wyrobów i CMU tego samego typu.

b) Każdy projekt typu musi być odpowiednio określony.";

18)

w pkt 21.A.35 wprowadza się następujące zmiany:

lit. b) otrzymuje brzmienie:

"b) Wnioskodawca wykonuje wszelkie próby w locie, jakie Agencja uzna za niezbędne do ustalenia:

1. zgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu i wymogami ochrony środowiska; oraz

2. czy istnieje wystarczająca pewność, że statek powietrzny, jego części, akcesoria, SBSP lub CMU są niezawodne i prawidłowo funkcjonują w odniesieniu do statków powietrznych, SBSP i CMU, które mają być certyfikowane zgodnie z niniejszym załącznikiem, z wyjątkiem:

(i) szybowców innych niż szybowce bezzałogowe oraz szybowców z napędem innych niż bezza- łogowe szybowce z napędem;

(ii) balonów i sterowców określonych w kategoriach ELA1 lub ELA2;

(iii) samolotów innych niż samoloty bezzałogowe, o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 2 722 kg.";

lit. f) otrzymuje brzmienie:

"f) Próby w locie określone w lit. b) ppkt 2 obejmują:

1. w przypadku statków powietrznych innych niż bezzałogowe statki powietrzne:

(i) liczbę godzin lotu, którą Agencja uznaje za konieczną, aby zapewnić wykazanie bezpiecznej eksploatacji statku powietrznego przed oddaniem go do użytkowania, i która musi wynosić co najmniej 150 godzin;

(ii) w szczególności dla statków powietrznych z silnikami turbinowymi typu wcześniej niestosowanego na statkach powietrznych posiadających certyfikat typu, co najmniej 300 godzin pracy przy pełnej kompletacji silników, odpowiadających wymaganiom certyfikatu typu;

2. w przypadku SBSP i CMU - liczbę godzin lotu, którą Agencja uznaje za konieczną, biorąc pod uwagę stopień złożoności projektu statku powietrznego i CMU oraz związane z nimi ryzyko dla bezpieczeństwa, aby zapewnić wykazanie ich bezpiecznej eksploatacji przed oddaniem statku powietrznego i CMU do użytkowania.";

19)

pkt 21.A.41 otrzymuje brzmienie:

"21. A.41 Certyfikat typu

Certyfikat typu i ograniczony certyfikat typu zawierają projekt typu, ograniczenia użytkowe, instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu, arkusz danych do certyfikatu typu w zakresie zdatności do lotu i emisji, właściwą podstawę certyfikacji typu i wymogi ochrony środowiska, zgodność z którymi odnotowuje Agencja, oraz wszelkie inne warunki lub ograniczenia określone dla wyrobu, SBSP lub CMU we właściwych specyfikacjach certyfikacyjnych i wymogach ochrony środowiska. Certyfikat typu i ograniczony certyfikat typu statku powietrznego zawierają ponadto właściwą podstawę zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, dane dotyczące zgodności operacyjnej oraz arkusz danych do certyfikatu typu w zakresie hałasu. Arkusz danych certyfikatu typu statku powietrznego i ograniczonego certyfikatu typu statku powietrznego zawiera zapisy dotyczące spełnienia wymagań w zakresie emisji CO₂, a arkusz danych certyfikatu typu dla silnika zawiera zapisy dotyczące spełnienia wymagań w zakresie emisji spalin.";

21)

pkt 21.A.91 otrzymuje brzmienie:

"21. A.91 Klasyfikacja zmian w certyfikacie typu

Zmiany w certyfikacie typu klasyfikuje się jako »drobne« lub »poważne«. »Drobna zmiana« nie ma znaczącego wpływu na masę, wyważenie, wytrzymałość konstrukcji, niezawodność, właściwości użytkowe, dane dotyczące zgodności operacyjnej lub inne właściwości mające wpływ na zdatność do lotu wyrobu lub SBSP lub ich właściwości środowiskowe, ani nie ma znaczącego wpływu na niezawodność, właściwości użytkowe lub inne właściwości mające wpływ na zdatność do lotu CMU. Bez uszczerbku dla pkt 21.A.19 wszelkie inne zmiany uznaje się zgodnie z niniejszą podczęścią za »poważne zmiany«. Poważne i drobne zmiany są zatwierdzane, stosownie do przypadku, na zasadach ustanowionych w pkt 21.A.95 lub 21.A.97 i muszą być odpowiednio określone.";

22)

pkt 21.A.93 lit. b) otrzymuje brzmienie:

"b) Na potrzeby wykazania zgodności, zgodnie z pkt 21.A.20, wniosek obejmuje w chwili składania lub zostaje uzupełniony po jego złożeniu o program certyfikacji, który zawiera:

1. opis zmiany wskazujący:

(i) konfigurację(-e) wyrobu, SBSP lub CMU w certyfikacie typu, na podstawie którego dokonuje się zmiany;

(ii) wszystkie obszary wyrobu, SBSP lub CMU w certyfikacie typu, w tym zatwierdzone podręczniki, które uległy zmianie lub na które zmiana miała wpływ; oraz

(iii) w przypadku gdy zmiana ma wpływ na dane dotyczące zgodności operacyjnej, wszelkie niezbędne zmiany w danych dotyczących zgodności operacyjnej;

2. wszelkie powtórne badania niezbędne do wykazania zgodności zmiany i obszarów objętych skutkami zmiany z właściwą podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogami ochrony środowiska; oraz

3. w odniesieniu do poważnej zmiany w certyfikacie typu:

(i) propozycję podstawy pierwotnej certyfikacji typu, podstawy zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogów ochrony środowiska, przygotowanej zgodnie z wymogami i opcjami określonymi w pkt 21.A.101;

(ii) propozycję podziału programu certyfikacji na istotne grupy czynności i danych służących wykazaniu zgodności, obejmującą propozycję sposobów spełnienia wymagań oraz odnośnych dokumentów dotyczących zgodności;

(iii) propozycję oceny istotnych grup czynności i danych służących wykazaniu zgodności w odniesieniu do prawdopodobieństwa wystąpienia niezidentyfikowanej niezgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogami ochrony środowiska, a także w odniesieniu do potencjalnego wpływu tych niezgodności na bezpieczeństwo wyrobu lub SBSP lub ochronę środowiska bądź na bezpieczeństwo CMU; proponowana ocena musi uwzględniać co najmniej elementy określone w pkt 21.B.100 lit. a) ppkt 1-4. W oparciu o tę ocenę we wniosku zawiera się propozycję dotyczącą zaangażowania Agencji w weryfikację czynności i danych służących wykazaniu zgodności; oraz

(iv) harmonogram projektu obejmujący najważniejsze etapy jego realizacji.";

23)

w pkt 21.A.95 wprowadza się następujące zmiany:

24)

pkt 21.A.97 lit. c) otrzymuje brzmienie:

"c) W drodze odstępstwa od lit. b) ppkt 2 i 3, na żądanie wnioskodawcy zawarte w oświadczeniu, o którym mowa w pkt 21.A.20 lit. d), poważna zmiana w certyfikacie typu statku powietrznego może zostać zatwierdzona przed wykazaniem zgodności z właściwą podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, pod warunkiem że wnioskodawca wykaże taką zgodność przed datą, od której dane te zaczną być wykorzystywane w praktyce.";

25)

pkt 21.A.101 lit. a) i b) otrzymują brzmienie:

"a) Poważna zmiana w certyfikacie typu i obszary objęte skutkami zmiany muszą być zgodne ze specyfikacjami certyfikacyjnymi mającymi zastosowanie do wyrobu, SBSP lub CMU, które są zmieniane, w dniu złożenia wniosku o zmianę albo ze specyfikacjami certyfikacyjnymi, które zaczęły obowiązywać po tej dacie, zgodnie z lit. f) poniżej. Termin ważności wniosku określa się zgodnie z pkt 21.A.93 lit. c). Ponadto zmieniony wyrób lub zmieniony SBSP muszą spełniać wymogi ochrony środowiska określone przez Agencję zgodnie z pkt 21.B.85.

b) Z wyjątkiem przypadków określonych w lit. h), w drodze odstępstwa od lit. a), wcześniejsza zmiana specyfikacji certyfikacyjnych, o których mowa w lit. a), oraz wszelkich innych specyfikacji certyfikacyjnych, które są bezpośrednio powiązane, może zostać wykorzystana w którejkolwiek z poniższych sytuacji, chyba że wcześniejsza zmiana zaczęła obowiązywać przed datą, od której odnośne specyfikacje certyfikacyjne, uwzględnione poprzez odniesienie w certyfikacie typu, zaczęły obowiązywać:

1. zmiana nie została uznana przez Agencję za znaczącą. Celem stwierdzenia, czy dana zmiana jest znacząca, Agencja analizuje ją w kontekście wszelkich wcześniejszych istotnych zmian projektu i wszelkich powiązanych nowelizacji właściwych specyfikacji certyfikacyjnych uwzględnionych poprzez odniesienie w certyfikacie typu dotyczącym wyrobu lub CMU. Zmiany spełniające którekolwiek z poniższych kryteriów są automatycznie uznawane za znaczące:

(i) nie zachowano ogólnej konfiguracji lub zasad budowy;

(ii) założenia przyjęte w ramach certyfikacji wyrobu, SBSP lub CMU, które mają zostać zmienione, utraciły swoją podstawę;

2. w odniesieniu do każdego obszaru, systemu, części, akcesorium lub podzespołu CMU, które Agencja uzna za nieobjęte skutkami wprowadzanej zmiany;

3. w odniesieniu do każdego obszaru, systemu, części, akcesorium lub podzespołu CMU objętych skutkami zmiany, w stosunku do których Agencja uzna, że spełnienie wymagań specyfikacji certyfikacyjnych, o których mowa w lit. a), nie wpływa w sposób istotny na poziom bezpieczeństwa zmienionego wyrobu, zmienionego SBSP, zmienionego CMU, lub jest niepraktyczne.";

(27)

w pkt 21.A.115 wprowadza się następujące zmiany:

lit. c) otrzymuje brzmienie:

"c) W drodze odstępstwa od lit. b) ppkt 3 i 4, na żądanie wnioskodawcy zawarte w oświadczeniu, o którym mowa w pkt 21.A.20 lit. d), wnioskodawca jest uprawniony do otrzymania uzupełniającego certyfikatu typu statku powietrznego wydanego zanim wykaże zgodność z właściwą podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, pod warunkiem że wnioskodawca wykaże taką zgodność przed datą, od której dane te mają być wykorzystywane w praktyce.";

28)

pkt 21.A.117 otrzymuje brzmienie:

"21. A.117 Zmiany w stosunku do części wyrobu objętej uzupełniającym certyfikatem typu

a) Drobne zmiany w stosunku do części wyrobu, SBSP lub CMU objętych uzupełniającym certyfikatem typu są klasyfikowane i zatwierdzane zgodnie z podczęścią D.

b) Każda poważna zmiana w stosunku do części wyrobu, SBSP lub CMU objętych uzupełniającym certyfikatem typu podlega zatwierdzeniu jako oddzielny uzupełniający certyfikat typu zgodnie z niniejszą podczęścią.

c) W drodze odstępstwa od lit. b) poważna zmiana w stosunku do części wyrobu, SBSP lub CMU objętych uzupełniającym certyfikatem typu przedłożonym przez jego posiadacza może być zatwierdzona jako zmiana w istniejącym uzupełniającym certyfikacie typu.";

33)

pkt 21.A.124 otrzymuje brzmienie:

"21. A.124 Wniosek

a) Wniosek o zgodę na wykazanie zgodności poszczególnych wyrobów, części, akcesoriów, CMU i podzespołów CMU na podstawie niniejszej podczęści składany jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez właściwy organ.

b) Taki wniosek zawiera:

1. dowód potwierdzający, w przypadkach gdy jest to stosowne, że:

(i) wydanie zatwierdzenia organizacji produkującej według podczęści G byłoby nieodpowiednie; lub

(ii) przed wydaniem zatwierdzenia organizacji produkującej według podczęści G niezbędne jest dokonanie certyfikacji lub zatwierdzenia wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU według niniejszej podczęści;

2. zarys informacji wymaganych na podstawie pkt 21.A.125A lit. b).";

34)

w pkt 21.A.125A wprowadza się następujące zmiany:

36)

w pkt 21.A.126 wprowadza się następujące zmiany:

w lit. b) ppkt 4 i 5 otrzymują brzmienie:

"4. odrzucane materiały i części są segregowane i znakowane w taki sposób, który uniemożliwia ich zamontowanie na gotowym wyrobie, części, akcesorium, CMU lub podzespole CMU;

5. materiały i części, które zostały wycofane ze względu na odstępstwa od projektu typu lub specyfikacji produkcji, a których zamontowanie na gotowym wyrobie, części, akcesorium, CMU lub podzespole CMU jest rozważane, są poddawane zatwierdzonej procedurze analizy technicznej i produkcyjnej; Materiały i części uznane za zdatne do użytkowania w wyniku zastosowania wspomnianej procedury muszą być odpowiednio znakowane i ponownie sprawdzane, jeżeli konieczne jest ich przerobienie lub naprawa; materiały i części odrzucone w wyniku zastosowania wspomnianej procedury są znakowane i wyrzucane, aby zapobiec ich zainstalowaniu w gotowym wyrobie;";

37)

pkt 21.A.128 otrzymuje brzmienie:

"21. A.128 Próby: silniki, śmigła i jednostki sterująco-monitorujące (CMU)

Każdy producent silników, śmigieł lub CMU wyprodukowanych zgodnie z niniejszą podczęścią poddaje każdy silnik, śmigło o zmiennym skoku lub CMU akceptowalnej próbie funkcjonalnej, zgodnie ze specyfikacją w dokumentacji technicznej posiadacza certyfikatu typu, celem stwierdzenia, czy działa prawidłowo w pełnym zakresie użytkowania, dla jakiego prowadzony jest proces certyfikacji typu. W ten sposób bada zgodność z pkt 21.A.125A lit. a).";

38)

pkt 21.A.129 otrzymuje brzmienie:

"21. A.129 Obowiązki organizacji produkującej

Każdy producent wyrobu, części, akcesorium, CMU lub podzespołu CMU wytwarzanych zgodnie z niniejszą pod- częścią:

a) udostępnia właściwemu organowi na potrzeby przeglądu wszystkie wyroby, części, akcesoria, CMU lub podzespoły CMU;

b) zachowuje w miejscu wytwarzania dane techniczne i rysunki niezbędne do określenia, czy wyrób, część, akcesorium, CMU lub podzespół CMU odpowiadają właściwym danym projektowym;

c) ustanawia system inspekcji produkcji zapewniający, aby każdy wyrób, część, akcesorium, CMU lub podzespół CMU odpowiadały właściwym danym projektowym i były w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację;

d) udziela pomocy posiadaczowi certyfikatu typu, ograniczonego certyfikatu typu lub zatwierdzenia projektu przy każdej czynności zapewnienia ciągłej zdatności do lotu związanej z wyprodukowanymi wyrobami, częściami, akcesoriami, CMU lub podzespołami CMU;

e) stosuje się do przepisów podczęści A niniejszej sekcji.";

39)

pkt 21.A.130 otrzymuje brzmienie:

"21. A.130 Oświadczenie o zgodności

a) Każdy producent wyrobu, części, akcesorium, CMU i podzespołu CMU wytwarzanych według niniejszej pod- części sporządza na formularzu 52 EASA oświadczenie o zgodności dla kompletnych statków powietrznych (zob. dodatek VIII), lub na formularzu 1 EASA dla innych wyrobów, części, akcesoriów, CMU lub podzespołów CMU (zob. dodatek I). Oświadczenie to podpisywane jest przez upoważnioną osobę zajmującą odpowiedzialne stanowisko w organizacji produkującej.

b) Oświadczenie o zgodności zawiera wszystkie następujące pozycje:

1. w odniesieniu do wszystkich wyrobów, części, akcesoriów, CMU lub podzespołów CMU - oświadczenie, że wyrób, część, akcesorium, CMU lub podzespół CMU odpowiadają zatwierdzonym danym projektowych i są w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację;

2. w odniesieniu do wszystkich statków powietrznych - oświadczenie, że statek powietrzny został sprawdzony na ziemi i w locie zgodnie z pkt 21.A.127 lit. a);

3. w odniesieniu do wszystkich silników, śmigieł o zmiennym skoku lub CMU - oświadczenie, że silnik, śmigło o zmiennym skoku lub CMU zostały poddane przez producenta końcowej próbie funkcjonalnej zgodnie z pkt 21.A.128;

4. dodatkowo, w przypadku wymogów ochrony środowiska:

(i) oświadczenie, że kompletny silnik spełnia stosowne wymagania w zakresie emisji spalin z silników, obowiązujące w dniu wyprodukowania silnika; oraz

(ii) oświadczenie, że kompletny samolot spełnia stosowne wymagania w zakresie emisji CO₂, obowiązujące w dniu wydania jego pierwszego świadectwa zdatności do lotu.

c) Każdy producent wyrobu, części, akcesorium, CMU lub podzespołu CMU, o których mowa w lit. a), przedstawia aktualne oświadczenie o zgodności do zatwierdzenia przez właściwy organ w każdej z następujących sytuacji:

1. w chwili pierwszego przekazania prawa własności wyrobu, części, akcesorium, CMU lub podzespołu CMU;

2. w chwili złożenia wniosku o wydanie po raz pierwszy świadectwa zdatności do lotu statku powietrznego;

3. w chwili złożenia wniosku o wydanie po raz pierwszy dokumentu poświadczającego zdatność do lotu silnika, śmigła, części, akcesorium, CMU lub podzespołu CMU.

d) Właściwy organ potwierdza przez kontrasygnatę oświadczenie o zgodności, jeżeli stwierdzi po dokonaniu przeglądu, że wyrób, część, akcesorium, CMU lub podzespół CMU odpowiadają właściwym danym projektowym i są w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację.";

41)

w pkt 21.A.139 lit. d) wprowadza się następujące zmiany:

42)

pkt 21.A.147 otrzymuje brzmienie:

"21. A.147 Zmiany w systemie zarządzania produkcją

Po wydaniu certyfikatu zatwierdzenia organizacji produkującej każda zmiana w systemie zarządzania produkcją, która jest istotna dla wykazania zgodności lub właściwości wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU w zakresie zdatności do lotu i ochrony środowiska, podlega przed jej wdrożeniem zatwierdzeniu przez właściwy organ. Organizacja produkująca przedkłada właściwemu organowi wniosek o zatwierdzenie wykazujący, że będzie nadal przestrzegać przepisów niniejszego załącznika.";

45)

w pkt 21.A.163 wprowadza się następujące zmiany:

lit. b) otrzymuje brzmienie:

"b) w przypadku kompletnego statku powietrznego posiadającego certyfikat typu i po przedłożeniu, dla statku powietrznego i SBSP, oświadczenia o zgodności (formularz 52 EASA), wydanego na podstawie pkt 21.A.174 i 21.A.204 niniejszego załącznika lub pkt 21L.A.143 lit. c) i 21.L.A163 załącznika Ib (część 21 Light), otrzymać świadectwo zdatności do lotu statku powietrznego i świadectwo zdatności w zakresie hałasu bez podejmowania dalszych czynności wykazujących zgodność;";

46)

w pkt 21.A.165 wprowadza się następujące zmiany:

w lit. c) wprowadza się następujące zmiany:

47)

pkt 21.A.174 lit. b) otrzymuje brzmienie:

"b) każdy wniosek o świadectwo zdatności do lotu lub ograniczone świadectwo zdatności do lotu musi zawierać:

1. klasę świadectwa zdatności do lotu, o której przyznanie wystąpiono w wnioskiem;

2. w odniesieniu do nowych statków powietrznych:

(i) oświadczenie o zgodności:

– wydane na podstawie pkt 21.A.163 lit. b); lub

– wydane na podstawie pkt 21.A.130 i potwierdzone przez właściwy organ; lub

– dla importowanego statku powietrznego - oświadczenie o zgodności wydane na podstawie pkt 21.A.163 lit. b) lub, w przypadku statku powietrznego importowanego zgodnie z art. 9 ust. 2 niniejszego rozporządzenia, podpisane przez nadzór eksportera, że statek powietrzny odpowiada wymaganiom projektu zatwierdzonego przez Agencję;

(ii) sprawozdanie z ważenia i wyważenia wraz z harmonogramem załadunku, jeżeli wymagają tego obowiązujące specyfikacje certyfikacyjne dla danego statku powietrznego; oraz

(iii) instrukcję użytkowania w locie, jeżeli jest wymagana przez obowiązujące specyfikacje certyfikacyjne w odniesieniu do przedmiotowego statku powietrznego;

3. w odniesieniu do używanych statków powietrznych pochodzących z:

(i) państwa członkowskiego - poświadczenie przeglądu zdatności do lotu wydane zgodnie z załącznikiem I (część M) lub załącznikiem Vb (część ML) do rozporządzenia Komisji (UE) nr 1321/2014 * lub z załącznikiem I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego (UE) 2024/1107;

(ii) państwa niebędącego członkiem UE:

– oświadczenie właściwego organu państwa, w którym statek powietrzny jest lub był zarejestrowany, odzwierciedlające stan zdatności do lotu statku powietrznego w chwili transferu pozostającego w rejestrze tego państwa,

– sprawozdanie z ważenia i wyważenia wraz z harmonogramem załadunku, jeżeli wymagają tego obowiązujące specyfikacje certyfikacyjne dla danego statku powietrznego;

– instrukcję użytkowania w locie, jeżeli tego rodzaju instrukcja jest wymagana przez zbiór przepisów w zakresie zdatności do lotu dla danego statku powietrznego,

– dokumentację historyczną ustanawiającą standardy produkcji, modyfikacji oraz obsługi technicznej statku powietrznego, w tym wszelkie ograniczenia związane z ograniczonym świadectwem zdatności do lotu wydanym zgodnie z pkt 21.B.327,

– zalecenie wydania świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu oraz poświadczenia przeglądu zdatności do lotu na podstawie przeglądu zdatności do lotu zgodnie z załącznikiem I (część M) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 * lub poświadczenia przeglądu zdatności do lotu zgodnie z załącznikiem Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 lub z załącznikiem I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego (UE) 2024/1107;

– datę wydania pierwszego świadectwa zdatności do lotu oraz - jeżeli mają zastosowanie normy określone w tomie III załącznika 16 do konwencji chicagowskiej - dane dotyczące wartości metrycznej CO₂.

49)

w pkt 21.A.239 lit. d) wprowadza się następujące zmiany:

pkt 1 otrzymuje brzmienie:

"1. ustanawia, wdraża i utrzymuje system kontroli i nadzoru w zakresie projektowania oraz zmian projektowych i napraw wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU lub podzespołów CMU objętych warunkami zatwierdzenia; system ten:

(i) obejmuje funkcję zdatności do lotu odpowiedzialną za zapewnienie, aby projekt wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU i podzespołów CMU lub zmiany projektowe i naprawy były zgodne z właściwą podstawą certyfikacji typu, właściwą podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

(ii) zapewnia, aby organizacja projektująca prawidłowo wywiązywała się ze swoich obowiązków zgodnie z niniejszym załącznikiem i warunkami zatwierdzenia wydanymi na podstawie pkt 21.A.251;";

50)

w pkt 21.A.243 wprowadza się następujące zmiany:

lit. a) akapit pierwszy otrzymuje brzmienie:

"a) W ramach systemu zarządzania projektowaniem organizacja projektująca opracowuje i dostarcza Agencji podręcznik opisujący- bezpośrednio lub poprzez odniesienia - organizację, jej odpowiednie polityki, procesy i procedury, rodzaj prac projektowych oraz kategorie wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU lub podzespołów CMU, w odniesieniu do których organizacja projektująca posiada zatwierdzenie organizacji projektującej, określone w warunkach zatwierdzenia wydanych zgodnie z pkt 21.A.251, oraz, w stosownych przypadkach, kwestie interfejsów ze swoimi partnerami lub podwykonawcami oraz kontroli nad nimi;";

lit. b) otrzymuje brzmienie:

"b) W przypadku gdy jakiekolwiek części, akcesoria lub podzespoły CMU lub jakiekolwiek zmiany w wyrobach, SBSP lub CMU są projektowane przez organizacje partnerskie lub podwykonawców, podręcznik musi zawierać oświadczenie określające, w jaki sposób organizacja projektująca zdoła w odniesieniu do wszystkich części, akcesoriów lub podzespołów CMU wykazać spełnienie wymagań zgodnie z pkt 21.A.239 lit. d) ppkt 2; podręcznik musi również zawierać, bezpośrednio lub poprzez odniesienia, opisy i informacje na temat działalności projektowej i struktury organizacyjnej tych organizacji partnerskich lub podwykonawców, w zakresie niezbędnym do sformułowania tego oświadczenia;";

51)

pkt 21.A.245 lit. e) ppkt 1 otrzymuje brzmienie:

"1. wszystkie działy techniczne zatrudniały dostateczną liczbę pracowników, którzy posiadają wystarczające doświadczenie i którym udzielono stosownych pełnomocnictw, umożliwiających należyte wykonywanie powierzonego im zakresu obowiązków, oraz którym zapewniono adekwatne zaplecze, wyposażenie i warunki lokalowe pozwalające im spełnić wymogi ustanowione w odniesieniu do danego wyrobu, SBSP lub CMU w zakresie zdatności do lotu, danych dotyczących zgodności operacyjnej i ochrony środowiska;";

52)

pkt 21.A.247 otrzymuje brzmienie:

"21. A.247 Zmiany w systemie zarządzania projektowaniem

Po wydaniu zatwierdzenia organizacji projektującej każda zmiana w systemie zarządzania projektowaniem mająca istotny wpływ na wykazywanie zgodności wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU ze stosownymi wymaganiami lub ich zdatność do lotu, dane dotyczące zgodności operacyjnej oraz wymogi ochrony środowiska, podlega przed jej wdrożeniem zatwierdzeniu przez Agencję. Organizacja projektująca przedkłada Agencji wniosek o zatwierdzenie, wykazując, na podstawie proponowanych zmian w podręczniku, że będzie nadal spełniać wymogi niniejszego załącznika.";

53)

pkt 21.A.251 otrzymuje brzmienie:

"21. A.251 Warunki zatwierdzenia

W warunkach zatwierdzenia określa się rodzaje prac projektowych, kategorie wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU i podzespołów CMU, które wchodzą w zakres zatwierdzenia organizacji projektującej uzyskanego przez tę organizację, oraz zatwierdzone do wykonywania przez organizację funkcje i obowiązki w zakresie zdatności do lotu, danych dotyczących zgodności operacyjnej i właściwości środowiskowych wyrobów, SBSP lub CMU. W przypadku zatwierdzeń organizacji projektującej, które obejmują certyfikację typu lub autoryzację europejskiej normy technicznej (ETSO) na pomocnicze źródła zasilania (APU), warunki zatwierdzenia dodatkowo zawierają wykaz wyrobów, CMU lub APU. Warunki te zawiera się w treści zatwierdzenia organizacji projektującej.";

59)

pkt 21.A.303 otrzymuje brzmienie:

"21. A.303 Spełnianie stosownych wymagań

Wykazania zgodności części, akcesoriów i podzespołów CMU, przeznaczonych do zainstalowania w wyrobie certyfikowanym jako typ lub w CMU, dokonuje się:

a) w powiązaniu z procedurami certyfikacji typu według podczęści B, D lub E - dla wyrobu, SBSP lub CMU, w których mają być zainstalowane; lub

b) w stosownych przypadkach - według procedur autoryzacji ETSO zgodnie z podczęścią O; lub

c) w przypadku części znormalizowanych - zgodnie z oficjalnie uznawanymi normami.";

60)

pkt 21.A.305 otrzymuje brzmienie:

"21. A.305 Zatwierdzanie części, akcesoriów i podzespołów jednostki sterująco-monitorującej (CMU)

We wszystkich przypadkach, gdzie zatwierdzenie części, akcesorium lub podzespołu CMU jest wyraźnie wymagane przez prawo Unii 6 lub biorąc pod uwagę środki Agencji, o których mowa w art. 10 rozporządzenia (UE) nr 748/2012, część, akcesorium lub podzespół CMU muszą być zgodne z mającą zastosowanie ETSO lub specyfikacjami uznanymi przez Agencję w danym przypadku za równoważne.";

61)

dodaje się nowy pkt 21.A.308 w brzmieniu:

"21. A.308 Kwalifikowalność podzespołu do instalacji w jednostce sterująco-monitorującej (CMU)

a) Podzespół CMU, który ma kluczowe znaczenie dla planowanej operacji z użyciem SBSP, według ustaleń posiadacza zatwierdzenia projektu i w uzgodnieniu z Agencją, kwalifikuje się do instalacji w CMU, pod warunkiem że jest w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację, jest oznaczony zgodnie z podczęścią Q i towarzyszy mu autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi (formularz 1 EASA).

b) Podzespół CMU, który nie jest uważany za kluczowy dla planowanej operacji z użyciem SBSP, według ustaleń posiadacza zatwierdzenia projektu i w uzgodnieniu z Agencją, kwalifikuje się do instalacji w CMU, pod warunkiem że:

(1) podzespół CMU jest w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację. oraz

(2) instalator posiada dokument wydany przez osobę lub organizację, która wyprodukowała podzespół CMU, określający nazwę i oznakowanie podzespołu, zgodność podzespołu z jego danymi projektowymi oraz zawierający datę wydania.";

62)

w pkt 21.A.431A wprowadza się następujące zmiany:

64)

w pkt 21.A.432C lit. b) ppkt 6 otrzymuje brzmienie:

"6. propozycję oceny istotnych grup czynności i danych służących wykazaniu zgodności w odniesieniu do prawdopodobieństwa wystąpienia niezidentyfikowanej niezgodności z podstawą certyfikacji typu, a także w odniesieniu do potencjalnego wpływu takiej niezgodności na bezpieczeństwo wyrobu, SBSP lub CMU. Proponowana ocena musi uwzględniać co najmniej elementy określone w pkt 21.B.100 lit. a) ppkt 1-4. W oparciu o tę ocenę we wniosku zawiera się propozycję dotyczącą zaangażowania Agencji w weryfikację czynności i danych służących wykazaniu zgodności; oraz";

65)

w pkt 21.A.433 lit. a) ppkt 3 i 4 otrzymują brzmienie:

"3. jeśli nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby uczynić wyrób, SBSP lub CMU niebezpiecznymi w użytkowaniu, do którego mają być one certyfikowane;

4. w przypadku gdy wnioskodawca wskazał, że podał dane certyfikacyjne na podstawie porozumienia z właścicielem danych certyfikacji typu zgodnie z pkt 21.A.432C lit. b) ppkt 7:

(i) gdy posiadacz poinformował, że nie ma zastrzeżeń natury technicznej do informacji przedłożonych na podstawie lit. a) ppkt 2 niniejszego punktu; oraz

(ii) gdy posiadacz zgodził się na współpracę z posiadaczem zatwierdzenia projektu naprawy celem zapewnienia wykonywania wszystkich obowiązków w zakresie ciągłej zdatności do lotu zmienionego wyrobu, zmienionego SBSP lub zmienionego CMU poprzez spełnienie wymagań pkt 21.A.451.";

67)

pkt 21.A.441 otrzymuje brzmienie:

"21. A.441 Realizacja naprawy

a) Realizacja naprawy jest dokonywana zgodnie z podczęścią C załącznika I (część M), podczęścią C załącznika Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 lub podczęścią C załącznika I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego (UE) 2024/1107 lub przez organizację produkującą zatwierdzoną według podczęści G niniejszego załącznika, zgodnie z przywilejem przewidzianym w pkt 21.A.163 lit. d).

b) Organizacja projektująca przekazuje organizacji wykonującej naprawę wszelkie niezbędne instrukcje instalacji.";

69)

w pkt 21.A.708 wprowadza się następujące zmiany:

70)

pkt 21.A.711 lit. d) otrzymuje brzmienie:

"d) Zatwierdzona organizacja może wydać zezwolenie na lot (formularz 20b EASA, zob. dodatek IV) na mocy przywileju nadanego zgodnie z pkt CAMO.A.125 załącznika Vc (część CAMO) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 lub pkt CAO.A.095 załącznika Vd (część CAO) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 lub pkt CAO.UAS.095 załącznika II (część CAO.UAS) do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2024/1107, stosownie do przypadku, jeżeli warunki lotu, o których mowa w pkt 21.A.708 niniejszego załącznika, zostały zatwierdzone zgodnie z pkt 21.A.710 niniejszego załącznika.";

72)

w pkt 21.A.801 wprowadza się następujące zmiany:

dodaje się nową lit. e) w brzmieniu:

"e) Każda osoba fizyczna lub prawna produkująca CMU według podczęści G lub podczęści F nanosi na nią cechy identyfikacyjne w postaci ogniotrwałej tabliczki metodą wytrawiania, stemplowania, grawerowania lub inną zatwierdzoną metodą. Tabliczka ta przedstawia w sposób dostępny i czytelny informacje wyszczególnione w lit. a) i powinno być mało prawdopodobne jej zniszczenie lub usunięcie podczas normalnego eksploatacji bądź zagubienie albo zniszczenie w związku z wypadkiem.";

73)

w pkt 21.A.803 wprowadza się następujące zmiany:

lit. c) i d) otrzymują brzmienie:

"c) W drodze odstępstwa od przepisów lit. a) i b), każda osoba fizyczna lub prawna wykonująca prace z zakresu obsługi technicznej, według mających zastosowanie przepisów, może zgodnie z metodami, technikami i praktykami ustanowionymi przez Agencję:

1. usuwać, zmieniać lub umieszczać informacje identyfikacyjne, o których mowa w pkt 21.A.801 lit. a), na statku powietrznym, silniku, śmigle, łopacie śmigła, piaście śmigła lub CMU lub informacje identyfikacyjne, o których mowa w pkt 21.A.807 lit. a), na APU; lub

2. zdejmować tabliczkę identyfikacyjną, o której mowa w pkt 21.A.801, bądź w pkt 21.A.807 w przypadku APU, kiedy jest to niezbędne w trakcie czynności z zakresu obsługi technicznej.

d) Nie wolno montować tabliczki identyfikacyjnej zdjętej zgodnie z lit. c) ppkt 2 na statku powietrznym, silniku, śmigle, łopacie śmigła, piaście śmigła lub CMU innych niż te, z których została ona zdjęta.";

74)

pkt 21.A.804 otrzymuje brzmienie:

"21. A.804 Znakowanie części, akcesoriów i podzespołów jednostki sterująco-monitorującej (CMU)

a) Każda część i każde akcesorium, które kwalifikują się do instalacji w wyrobie posiadającym certyfikat typu, oraz każdy podzespół CMU, który kwalifikuje się do instalacji w CMU certyfikowanym zgodnie z niniejszym załącznikiem I, muszą być oznakowane w sposób trwały i czytelny:

1. nazwą, znakiem fabrycznym lub symbolem identyfikującym producenta w sposób określony właściwymi danymi projektowymi;

2. numerem katalogowym, o którym mowa we właściwych danych projektowych; oraz

3. literami »EPA«;

(i) w przypadku części lub akcesoriów wyprodukowanych zgodnie z zatwierdzonymi danymi projektowymi nienależącymi do posiadacza certyfikatu typu na związany z nimi wyrób, z wyjątkiem artykułów ETSO oraz części i akcesoriów objętych pkt 21.A.307 lit b);

(ii) w przypadku podzespołów CMU wyprodukowanych zgodnie z zatwierdzonymi danymi projektowymi, które nie należą do posiadacza certyfikatu typu powiązanej CMU ani do posiadacza certyfikatu typu bezzałogowego statku powietrznego, jeżeli CMU jest certyfikowana jako część bezzało- gowego statku powietrznego, z wyjątkiem podzespołów ETSO CMU i podzespołów CMU objętych pkt 21.A.308 lit. b).

b) W drodze odstępstwa od lit. a), jeżeli Agencja zgadza się, że część, akcesorium lub podzespół CMU są zbyt małe lub z innych powodów niepraktyczne jest znakowanie części, akcesorium lub podzespołu CMU jakąkolwiek informacją wymaganą w lit. a), to dokument autoryzowanego poświadczenia towarzyszący części, akcesorium lub podzespołowi CMU lub jej/jego pojemnik powinien zawierać informacje, którymi nie można było oznaczyć części lub akcesorium.";

75)

pkt 21.B.20 lit. b) otrzymuje brzmienie:

"b) Agencja wdraża system służący do odpowiedniego analizowania wszelkich otrzymanych informacji istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa i bez zbędnej zwłoki przekazuje właściwym organom państw członkowskich i Komisji wszelkie informacje, które są im niezbędne do zareagowania w odpowiednim czasie na problem w zakresie bezpieczeństwa dotyczący wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU lub podzespołów CMU, osób lub organizacji podlegających rozporządzeniu (UE) 2018/1139 oraz aktom delegowanym i wykonawczym do niego, w tym zalecenia lub działania naprawcze, jakie należy podjąć.";

76)

pkt 21.B.70 otrzymuje brzmienie:

"21. B.70 Specyfikacje certyfikacyjne

Zgodnie z art. 76 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2018/1139 Agencja wydaje specyfikacje certyfikacyjne i inne szczegółowe specyfikacje, w tym specyfikacje certyfikacyjne w zakresie zdatności do lotu, danych dotyczących zgodności operacyjnej i ochrony środowiska, które mogą być wykorzystywane przez właściwe organy, organizacje i personel do wykazania zgodności wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU i podzespołów CMU z odpowiednimi zasadniczymi wymogami załączników II, IV, V i IX do tego rozporządzenia, jak również z wymaganiami dotyczącymi ochrony środowiska określonymi w art. 9 ust. 2 i w załączniku III do tego rozporządzenia. Specyfikacje takie muszą być dostatecznie szczegółowe i konkretne, aby wskazać wnioskodawcy warunki, które mają być spełnione w celu wydania, zmiany lub uzupełnienia certyfikatu.";

77)

pkt 21.B.75 lit. a) otrzymuje brzmienie:

"a) Agencja ustanawia dla danego wyrobu, SBSP lub CMU specjalne, szczegółowe wymagania techniczne, zwane »warunkami specjalnymi«, jeżeli odnośne specyfikacje certyfikacyjne nie zawierają norm bezpieczeństwa adekwatnych lub właściwych dla wyrobu, SBSP lub CMU w następujących przypadkach:

1. wyrób, SBSP lub CMU wykazuje cechy konstrukcyjne nowatorskie lub nietypowe dla praktyk projektowych, w oparciu o które opracowano stosowne specyfikacje certyfikacyjne;

2. zamierzone użytkowanie wyrobu jest nietypowe; lub

3. doświadczenie wynikające z użytkowania podobnych wyrobów, SBSP lub CMU bądź wyrobów lub CMU posiadających podobne cechy konstrukcyjne lub nowo zidentyfikowane zagrożenia wskazują, że mogą zaistnieć sytuacje stanowiące zagrożenie bezpieczeństwa.";

78)

w pkt 21.B.80 wprowadza się następujące zmiany:

w lit. a) wprowadza się następujące zmiany:

80)

w pkt 21.B.100 lit. a) zdanie wprowadzające otrzymuje brzmienie:

"Agencja określa stopień swojego zaangażowania w weryfikację czynności i danych służących wykazaniu zgodności na potrzeby wniosku o certyfikat typu, ograniczony certyfikat typu, zatwierdzenie poważnej zmiany, uzupełniający certyfikatu typu, zatwierdzenie projektu poważnej naprawy lub autoryzację ETSO na pomocnicze źródła zasilania (APU). Dokonuje tego na podstawie oceny istotnych grup czynności i danych służących wykazaniu zgodności w ramach programu certyfikacji. Ocena ta dotyczy:

– prawdopodobieństwa wystąpienia niezidentyfikowanej niezgodności z podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej lub wymogami ochrony środowiska; oraz

– potencjalnego wpływu takiej niezgodności na bezpieczeństwo wyrobu, SBSP i CMU lub ochronę środowiska;

przy czym uwzględnia co najmniej następujące elementy:";

81)

pkt 21.B.103 lit. a) otrzymuje brzmienie:

"a) Agencja wydaje certyfikat typu statku powietrznego, silnika, śmigła lub CMU bądź ograniczony certyfikat typu statku powietrznego, jeżeli spełnione są wszystkie następujące warunki:

1. wnioskodawca spełnia wymogi pkt 21.A.21;

2. w wyniku przeprowadzonej przez siebie, odpowiednio do stopnia zaangażowania określonego zgodnie z pkt 21.B.100, weryfikacji wykazania zgodności Agencja nie stwierdziła żadnych niezgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, w stosownych przypadkach, zgodnie z pkt 21.B.82, ani z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

3. nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby uczynić wyrób, SBSP lub CMU niebezpiecznymi w użytkowaniu, do którego mają być one certyfikowane.";

82)

w pkt 21.B.107 wprowadza się następujące zmiany:

w lit. a) ppkt 2 i 3 otrzymują brzmienie:

"2. w wyniku przeprowadzonej przez siebie, odpowiednio do stopnia zaangażowania określonego na podstawie pkt 21.B.100 lit. a) lub b), weryfikacji wykazania zgodności Agencja nie stwierdziła żadnych niezgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, w stosownych przypadkach, zgodnie z pkt 21.B.82, ani z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska; oraz

3. nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby uczynić wyrób, SBSP lub CMU niebezpiecznymi w użytkowaniu, do którego mają być one certyfikowane.";

lit. b) otrzymuje brzmienie:

"b) W przypadku zmiany mającej wpływ na dane dotyczące zgodności operacyjnej, w drodze odstępstwa od lit. a) ppkt 1 i 2, na żądanie wnioskodawcy zawarte w oświadczeniu, o którym mowa w pkt 21.A.20 lit. d), Agencja może zatwierdzić zmianę w certyfikacie typu statku powietrznego przed wykazaniem zgodności z właściwą podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, pod warunkiem że wnioskodawca wykaże taką zgodność przed datą, od której dane te mają być wykorzystywane w praktyce.";

83)

pkt 21.B.111 lit. a) i b) otrzymują brzmienie:

"a) Agencja wydaje uzupełniający certyfikat typu, jeżeli spełnione są wszystkie następujące warunki:

1. wnioskodawca spełnia wymogi pkt 21.A.115 lit. b);

2. w wyniku przeprowadzonej przez siebie, odpowiednio do stopnia zaangażowania określonego na podstawie pkt 21.B.100 lit. a), weryfikacji wykazania zgodności Agencja nie stwierdziła żadnych niezgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, w stosownych przypadkach, zgodnie z pkt 21.B.82, ani z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

3. nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby uczynić wyrób, SBSP lub CMU niebezpiecznymi w użytkowaniu, do którego mają być one certyfikowane.

b) W przypadku uzupełniającego certyfikatu typu mającego wpływ na dane dotyczące zgodności operacyjnej, w drodze odstępstwa od lit. a) ppkt 1 i 2, na żądanie wnioskodawcy zawarte w oświadczeniu, o którym mowa w pkt 21.A.20 lit. d), Agencja może wydać uzupełniający certyfikat typu przed wykazaniem zgodności z właściwą podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, pod warunkiem że wnioskodawca wykaże taką zgodność przed datą, od której dane te mają być wykorzystywane w praktyce.";

85)

pkt 21.B.325 otrzymuje brzmienie:

"21. B.325 Wydawanie świadectw zdatności do lotu

a) Po stwierdzeniu, że spełnione są wymogi pkt 21.B.326 oraz właściwe wymagania sekcji A podczęść H niniejszego załącznika, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru bez nieuzasadnionej zwłoki wydaje lub zmienia świadectwo zdatności do lotu (formularz 25 EASA, zob. dodatek VI).

b) Po stwierdzeniu, że spełnione są wymogi pkt 21.B.327 oraz właściwe wymagania sekcji A podczęść H niniejszego załącznika, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru bez nieuzasadnionej zwłoki wydaje lub zmienia ograniczone świadectwo zdatności do lotu (formularz 24 EASA, zob. dodatek V).

c) W przypadku nowego statku powietrznego oraz używanego statku powietrznego pochodzącego z państwa niebędącego członkiem UE, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru, oprócz właściwego świadectwa zdatności do lotu, o którym mowa w lit. a) lub b), wydaje:

1. w przypadku statku powietrznego objętego załącznikiem I (część M) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 - początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15a EASA, zob. dodatek II);

2. w przypadku nowego statku powietrznego objętego załącznikiem Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 - początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15c EASA, zob. dodatek II);

3. w przypadku używanego statku powietrznego pochodzącego z państwa niebędącego członkiem UE i objętego załącznikiem Vb (część-ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 - początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15c EASA, zob. dodatek II), jeżeli właściwy organ przeprowadził przegląd zdatności do lotu;

4. w przypadku nowego bezzałogowego statku powietrznego objętego załącznikiem I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego (UE) 2024/1107, początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15d EASA, zob. dodatek II);

5. w przypadku używanego bezzałogowego statku powietrznego pochodzącego z państwa niebędącego członkiem UE i objętego załącznikiem I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2024/1107, początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15d EASA, zob. dodatek II), jeżeli właściwy organ przeprowadził przegląd zdatności do lotu.";

86)

w pkt 21.B.326 wprowadza się następujące zmiany:

w lit. b) wprowadza się następujące zmiany:

(i)

w ppkt 1 wprowadza się następujące zmiany:

87)

w pkt 21.B.327 lit. a) wprowadza się następujące zmiany:

ppkt 1 ppkt (ii) otrzymuje brzmienie:

"(ii) kiedy właściwy organ państwa członkowskiego rejestru uzna, że statek powietrzny lub SBSP, stosownie do przypadku, odpowiada wymaganiom projektu zatwierdzonego przez Agencję według ograniczonego certyfikatu typu lub zgodnie ze specyficznymi wymaganiami zdatności do lotu oraz że jest w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację. powyższe może obejmować przeglądy dokonywane przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru;";

w ppkt 2 wprowadza się następujące zmiany:

93)

w wykazie dodatków (FORMULARZE EASA) wprowadza się następujące zmiany:

"Dodatek I - formularz 1 EASA - Autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi

Dodatek II - formularze 15a, 15c i 15d EASA - Poświadczenie przeglądu zdatności do lotu

Dodatek III - formularz 20a EASA - Zezwolenie na lot

Dodatek IV - formularz 20b EASA - Zezwolenie na lot (wydawane przez zatwierdzone organizacje)

Dodatek V - formularz 24 EASA - Ograniczone świadectwo zdatności do lotu

Dodatek VI - formularz 25 EASA - Świadectwo zdatności do lotu

Dodatek VII - formularz 45 EASA - Świadectwo zdatności w zakresie hałasu

Dodatek VIII - formularz 52 EASA - Oświadczenie o zgodności statku powietrznego/systemu bezzałogowego statku powietrznego

Dodatek IX - formularz 53 EASA - Poświadczenie obsługi

Dodatek X - formularz 55 EASA - Certyfikat zatwierdzenia organizacji produkującej

Dodatek XI - formularz 65 EASA - Zezwolenie na produkcję bez posiadania zatwierdzenia organizacji produkującej

Dodatek XII - Kategorie prób w locie i odnośne kwalifikacje załogi uczestniczącej w próbach w locie";

94)

w dodatku I "Autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi - formularz 1 EASA, o którym mowa w załączniku I (część 21)", w instrukcji wypełniania formularza 1 EASA wprowadza się następujące zmiany:

w pkt 1 CEL I ZAKRES ZASTOSOWANIA wprowadza się następujące zmiany:

96)

dodatek III otrzymuje brzmienie:

"Dodatek III Zezwolenie na lot – formularz 20a EASA

Logo właściwego organu	ZEZWOLENIE NA LOT
(*)
Niniejsze zezwolenie na lot wydane jest na mocy rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz zaświadcza, że ten statek powietrzny jest zdolny do bezpiecznego lotu w podanym niżej celu i przy wymienionych niżej warunkach, i jest ważne we wszystkich państwach członkowskich. Niniejsze zezwolenie na lot jest również ważne dla wykonywania lotów do i wewnątrz państw niebędą- cych członkami UE pod warunkiem uzyskania oddzielnego zatwierdzenia od właściwych organów tych państw:		1. Przynależność państwowa i znaki rejestracyjne:
2. Producent statku powietrznego/typ: [w przypadku bezzałogowych statków powietrznych proszę wstawić model i oznaczenie jednostki steru- jąco-monitorującej]		3. Numer seryjny:
4. Zezwolenie na lot obejmuje: [cel, zgodnie z pkt 21.A.701 lit. a)]
5. Posiadacz: [w przypadku zezwolenia na lot wydanego w celu jak w pkt 21.A.701 lit. a) ppkt 15): »zare- zarejestrowany posiadacz«]
6. Warunki/uwagi:
7. Okres ważności:
8. Miejsce i data wydania:		9. Podpis przedstawiciela właściwego organu:
Formularz 20 a EASA - wydanie 2 (*) Wypełnia państwo rejestru.";

97)

dodatek IV otrzymuje brzmienie:

"Dodatek IV

Zezwolenie na lot (wydawane przez zatwierdzone organizacje) - formularz 20b EASA

Państwo członkowskie właściwego organu wydającego zatwierdzenie organizacji, na podstawie którego wydano niniejsze zezwolenie; lub »EASA«, jeśli zatwierdzenie zostało wydane przez EASA	ZEZWOLENIE NA LOT
Nazwa i adres organizacji wydającej niniejsze zezwolenie na lot.		(*)
Niniejsze zezwolenie na lot wydane jest na mocy rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz zaświadcza, że ten statek powietrzny jest zdolny do bezpiecznego lotu w podanym niżej celu i przy wymienionych niżej warunkach, i jest ważne we wszystkich państwach członkowskich. Niniejsze zezwolenie jest również ważne dla wykonywania lotów do i wewnątrz państw niebędących członkami UE/państw trzecich pod warunkiem uzyskania oddzielnego zatwierdzenia od właściwych organów tych państw.		1. Przynależność państwowa i znaki rejestracyjne:
2. Producent statku powietrznego/typ: [w przypadku bezzałogowych statków powietrznych proszę wstawić model i oznaczenie jednostki steru- jąco-monitorującej]		3. Numer seryjny:
4. Zezwolenie na lot obejmuje: [cel, zgodnie z pkt 21.A.701 lit. a)]
5. Posiadacz: [organizacja wydająca niniejsze zezwolenie na lot]
6. Warunki/uwagi:
7. Okres ważności:
8. Miejsce i data wydania:		9. Podpis osoby upoważnionej: Imię i nazwisko: Numer referencyjny zatwierdzenia:
Formularz 20b EASA - wydanie 2 (*) Wypełnia posiadacz zatwierdzenia organizacji.";

98)

Dodatek V otrzymuje brzmienie:

"Dodatek V

Ograniczone świadectwo zdatności do lotu - formularz 24 EASA

LOGO właściwego organu

OGRANICZONE ŚWIADECTWO ZDATNOŚCI DO LOTU

(*)	[Państwo członkowskie rejestru] [WŁAŚCIWY ORGAN PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO]	(*)
1. Przynależność państwowa i znaki rejestracyjne	2. Producent i oznaczenie fabryczne statku powietrznego	3. Numer seryjny statku powietrznego
4. Kategoria
5. Niniejsze ograniczone świadectwo zdatności do lotu wydane jest w oparciu o (**) [Konwencję o międzynarodowym lotnictwie cywilnym z dnia 7 grudnia 1944 r.] i [rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 w odniesieniu do ww. statku powietrznego, który uznawany jest za zdatny do lotu, jeżeli jest obsługiwany i użytkowany zgodnie z powyższymi i odnośnymi ograniczeniami użytkowymi.] Dodatkowo mają zastosowanie następujące ograniczenia: (5) (8) [Statek powietrzny może być użytkowany w żegludze międzynarodowej niezależnie od ww. ograniczeń]. Uwagi: [w przypadku bezzałogowych statków powietrznych proszę wstawić model i oznaczenie jednostki sterująco-monitorującej]
Data wydania: Podpis:
6. Niniejsze ograniczone świadectwo zdatności do lotu pozostaje ważne do czasu jego cofnięcia przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru. Do niniejszego świadectwa dołącza się aktualne poświadczenie przeglądu zdatności do lotu.
Formularz 24 EASA - wydanie 3 () Wypełnia państwo rejestru. (*) Niepotrzebne skreślić.

Niniejsze ograniczone świadectwo zdatności do lotu musi znajdować się na pokładzie podczas wykonywania wszystkich lotów.";

99)

dodatek VI otrzymuje brzmienie:

"Dodatek VI

Świadectwo zdatności do lotu - formularz 25 EASA

LOGO właściwego organu

ŚWIADECTWO ZDATNOŚCI DO LOTU

(*)	[Państwo członkowskie rejestru] [WŁAŚCIWY ORGAN PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO]	(*)
1. Przynależność państwowa i znaki rejestracyjne	2. Producent i oznaczenie fabryczne statku powietrznego	3. Numer seryjny statku powietrznego
4. Kategoria
5. Niniejsze świadectwo zdatności do lotu wydane jest w oparciu o Konwencję o międzynarodowym lotnictwie cywilnym z dnia 7 grudnia 1944 r. i rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 w odniesieniu do ww. statku powietrznego, który uznawany jest za zdatny do lotu, jeżeli jest obsługiwany i użytkowany zgodnie z powyższymi i odnośnymi ograniczeniami użytkowymi. Ograniczenia/uwagi: (7) [w przypadku bezzałogowych statków powietrznych proszę wstawić model i oznaczenie jednostki sterująco-monitorującej] Data wydania: Podpis:
6. Niniejsze świadectwo zdatności do lotu pozostaje ważne do czasu jego cofnięcia przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru. Do niniejszego świadectwa dołącza się aktualne poświadczenie przeglądu zdatności do lotu.
Formularz 25 EASA - wydanie 3 () () Wypełnia państwo rejestru.

Niniejsze świadectwo zdatności do lotu musi znajdować się na pokładzie podczas wykonywania wszystkich lotów.";

100)

w dodatku VIII wprowadza się następujące zmiany:

formularz "Oświadczenie o zgodności statku powietrznego" otrzymuje brzmienie:

"OŚWIADCZENIE O ZGODNOŚCI STATKU POWIETRZNEGO/SYSTEMU BEZZAŁOGOWEGO STATKU POWIETRZNEGO
1. Państwo producenta	2. [PAŃSTWO CZŁONKOWSKIE] () Członek Unii Europejskiej (*)		3. Numer oświadczenia:
4. Organizacja
5. Typ statku powietrznego		6. Numer referencyjny certyfikatu typu
7. Numer lub znak rejestracyjny statku powietrznego		8. Numer identyfikacyjny organizacji produkującej:
9. Szczegółowe informacje dotyczące silnika/śmigła/jednostki sterująco-monitorującej (***)
10. Modyfikacje lub biuletyny serwisowe (***)
11. Dyrektywy zdatności do lotu
12. Ulgi
13. Wyłączenia, zwolnienia lub odstępstwa (***)
14. Uwagi
15. Świadectwo zdatności do lotu
16. Dodatkowe wymagania
17. Oświadczenie o zgodności Niniejszym stwierdza się, że statek powietrzny/system bezzałogowego statku powietrznego jest w pełni zgodny z projektem certyfikowanym jako typ i elementami wyszczególnionymi w polach 9, 10, 11, 12 i 13. Statek powietrzny jest w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację. Statek powietrzny poddany został próbom w locie z wynikiem pozytywnym.
18. Podpisano	19. Imię i nazwisko		20. Data (dd/mm/rrrr)
21. Numer zatwierdzenia organizacji produkującej:
Formularz 52 EASA - wydanie 4 () Lub EASA, jeśli EASA jest właściwym organem. () Skreślić w przypadku państwa niebędącego członkiem UE lub EASA. (**) Niepotrzebne skreślić.";

W instrukcji wypełniania "Oświadczenia o zgodności statku powietrznego - formularz 52 EASA" wprowadza się następujące zmiany:

(ii)

ppkt 1 "CEL I ZAKRES" otrzymuje brzmienie:

"1. CEL I ZAKRES

1.1. Zastosowanie oświadczenia o zgodności statku powietrznego/systemu bezzałogowego statku powietrznego wydanego przez organizację produkującą, która produkuje według części 21 sekcja A podczęść F, zostało opisane w pkt 21.A.130 i odpowiednich akceptowalnych sposobach spełnienia wymagań (AMC).

1.2. Celem oświadczenia o zgodności statku powietrznego/systemu bezzałogowego statku powietrznego (formularz 52 EASA) wydanego na mocy części 21 sekcja A podczęść G jest umożliwienie posiadaczowi odpowiedniego certyfikatu zatwierdzenia organizacji produkującej korzystania z przywileju otrzymywania od właściwego organu państwa członkowskiego rejestru świadectw zdatności do lotu oraz, na wniosek, świadectw zdatności w zakresie hałasu dla poszczególnych statków powietrznych.";

(iv)

pkt 3.4 otrzymuje brzmienie:

"3.4 Oświadczenie o zgodności z założenia nie obejmuje tych elementów wyposażenia, których zamontowanie może być wymagane z uwagi na mające zastosowanie zasady eksploatacyjne. Jednakże część z tych pojedynczych elementów może być uwzględniona w polu 10 lub w zatwierdzonym projekcie typu. Dlatego przypomina się użytkownikom o obowiązku zapewnienia zgodności z mającymi zastosowanie zasadami eksploatacyjnymi dla ich własnych, szczególnych operacji.";

(vi)

pole 11 otrzymuje brzmienie:

"Pole 11 Wyszczególnienie wszystkich mających zastosowanie dyrektyw zdatności do lotu (lub rów

noważnych) oraz oświadczenie o zgodności wraz z opisem metody wykazania zgodności w odniesieniu do danego statku powietrznego lub systemu bezzałogowego statku powietrznego, w tym wyrobów oraz zainstalowanych części, akcesoriów i wyposażenia oraz, w przypadku bezzałogowego statku powietrznego, CMU i podzespołów CMU. Należy wskazać ewentualne przyszłe terminy związane z wymaganiami w zakresie zgodności.";

(vii)

pole 17 otrzymuje brzmienie:

"Pole 17 Ważność oświadczenia o zgodności jest uzależniona od wyczerpującego wypełnienia

wszystkich pól formularza. Egzemplarz sprawozdania z prób w locie wraz ze wszelkimi odnotowanymi danymi dotyczącymi wad i korekt musi być zachowywany w aktach przez posiadacza zatwierdzenia organizacji produkującej. Sprawozdanie musi być podpisane jako zadowalające przez właściwy personel poświadczający oraz przez członka załogi latającej, np. pilota doświadczalnego lub inżyniera prób w locie. Wykonane próby w locie to próby określone w ramach procedur kontrolnych elementu zarządzania jakością systemu produkcyjnego, ustanowionego zgodnie z pkt 21.A.139, a w szczególności lit. d) ppkt 2 ppkt (vi), celem zapewnienia, by statek powietrzny odpowiadał właściwym danym projektowym i był w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację.

Wyszczególnienie elementów dostarczonych (lub udostępnionych) celem zaspokojenia tych aspektów oświadczenia, które dotyczą bezpiecznej eksploatacji statku powietrznego, musi być zachowywane w aktach przez posiadacza certyfikatu zatwierdzenia organizacji produkującej.";

101)

w dodatku X pierwszy formularz (formularz 55a EASA - wydanie 3) otrzymuje brzmienie:

"[PAŃSTWO CZŁONKOWSKIE] (*) Członek Unii Europejskiej (**)

CERTYFIKAT ZATWIERDZENIA ORGANIZACJI PRODUKUJĄCEJ

Numer referencyjny: [KOD PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO].21G.XXXX (*)

Na mocy aktualnie obowiązującego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 oraz rozporządzenia Komisji (UE) nr 748/2012 oraz na warunkach podanych poniżej, [WŁAŚCIWY ORGAN PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO] niniejszym certyfikuje:

[NAZWA I ADRES PRZEDSIĘBIORSTWA]

jako organizację produkującą zgodnie z sekcją A załącznika I (część 21) do rozporządzenia Komisji (UE) nr 748/2012, upoważnioną do produkcji wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących oraz podzespołów jednostek sterująco-monitorujących wymienionych w załączonym wykazie zatwierdzenia i wydawania odpowiednich certyfikatów z wykorzystaniem powyższych numerów referencyjnych.

WARUNKI:

1. Zatwierdzenie jest ograniczone do załączonej specyfikacji warunków zatwierdzenia.

2. Niniejsze zatwierdzenie musi zachować zgodność z procedurami wyszczególnionymi w charakterystyce organizacji produkującej.

3. Niniejsze zatwierdzenie zachowuje ważność tak długo, jak długo zatwierdzona organizacja produkująca utrzymuje zgodność z przepisami załącznika I (część 21) do rozporządzenia Komisji (UE) nr 748/2012.

4. Z zastrzeżeniem przestrzegania wyżej wymienionych warunków, niniejsze zatwierdzenie zachowuje ważność przez czas nieokreślony, o ile wcześniej nie dojdzie do jego zwrotu, zastąpienia, zawieszenia lub uchylenia.

Data pierwotnego wydania: ......................................................................................................................................

Data niniejszej zmiany: ..............................................................................................................................................

Zmiana nr: .....................................................................................................................................................................

Podpisano: ....................................................................................................................................................................

W imieniu właściwego organu: [OKREŚLENIE WŁAŚCIWEGO ORGANU] (**)

Formularz 55a EASA - wydanie 4

(*) Lub EASA, jeśli EASA jest właściwym organem.

(**) Lub EASA, jeśli EASA jest właściwym organem."

102)

dodatek XI otrzymuje brzmienie:

""Dodatek XI

Zezwolenie na produkcję bez zatwierdzenia organizacji produkującej - formularz 65 EASA

Zezwolenie, o którym mowa w podczęści F załącznika I (część 21)

[PAŃSTWO CZŁONKOWSKIE] (*)

Członek Unii Europejskiej (**)

ZEZWOLENIE NA PRODUKCJĘ BEZ ZATWIERDZENIA ORGANIZACJI PRODUKUJĄCEJ

[NAZWA WNIOSKODAWCY]

[NAZWA HANDLOWA (jeżeli różni się od nazwy wnioskodawcy)]

[PEŁNY ADRES POCZTOWY WNIOSKODAWCY]

Data (dzień/miesiąc/rok)

Numer referencyjny: [KOD PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO (**) ].21F.XXXX

Szanowni Państwo!

Przeprowadzono ocenę funkcjonowania Waszego systemu inspekcji produkcji i stwierdzono, że spełnia on wymagania sekcji A, podczęść A i podczęść F, załącznika I (część 21) do rozporządzenia Komisji (UE) nr 748/2012.

W związku z tym, z uwzględnieniem niżej wymienionych warunków, zezwalamy na wykazywanie zgodności z sekcją A podczęść F załącznika I (część 21) do rozporządzenia Komisji (UE) nr 748/2012 wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących oraz podzespołów jednostek sterująco-monitorujących, wymienionych poniżej.

Liczba jednostek Numer katalogowy Numer serii

STATEK POWIETRZNY

CZĘŚCI

Do niniejszego zezwolenia mają zastosowanie następujące warunki:

(1) Zachowuje ono ważność tak długo, jak długo [nazwa przedsiębiorstwa] utrzymuje zgodność z sekcją A, podczęść A i podczęść F, załącznika I (część 21) do rozporządzenia Komisji (UE) nr 748/2012.

(2) Konieczne jest utrzymanie zgodności z procedurami wyszczególnionymi w podręczniku znak/data wydania [nazwa przedsiębiorstwa] ............................................................................................................................

(3) Traci ono ważność dnia .........................................................................................................................................

(4) Oświadczenie o zgodności wydane przez [nazwa przedsiębiorstwa] w oparciu o przepisy pkt 21.A.130 rozporządzenia Komisji (UE) nr 748/2012 podlega potwierdzeniu przez organ wydający niniejsze zezwolenie zgodnie z procedurą ... zawartą w podręczniku, o którym mowa powyżej.

(5) [Nazwa przedsiębiorstwa] natychmiast informuje organ wydający niniejsze zezwolenie o wszelkich zmianach w systemie inspekcji produkcji, które mogą mieć wpływ na inspekcję, zgodność lub zdatność do lotu wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących oraz podzespołów jednostek sterująco-monitorujących wyszczególnionych w tym zezwoleniu.

W imieniu właściwego organu: [OKREŚLENIE WŁAŚCIWEGO ORGANU (*) (**) ]

Data i podpis

Formularz 65 EASA wydanie 4

(*) Lub EASA, jeśli EASA jest właściwym organem.

(**) Skreślić w przypadku państwa niebędącego członkiem UE."."

ZAŁĄCZNIK II

W załączniku do rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/945 wprowadza się następujące zmiany:

1 Dz.U. L 212 z 22.8.2018, s. 1.

2 Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2019/945 z dnia 12 marca 2019 r. w sprawie systemów bezzałogowych statków powietrznych oraz operatorów systemów bezzałogowych statków powietrznych z państw trzecich (Dz.U. L 152 z 11.6.2019, s. 1, ELI: http://da ta.europa.eu/eli/reg_del/2019/945/oj).

3 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 748/2012 z dnia 3 sierpnia 2012 r. ustanawiające przepisy wykonawcze dotyczące certyfikacji lub deklaracji zgodności statków powietrznych i związanych z nimi wyrobów, części i akcesoriów w zakresie zdatności do lotu i ochrony środowiska, a także dotyczące wymogów odnoszących się do zdolności organizacji projektujących i produkujących (wersja przekształcona) (Dz.U. L 224 z 21.8.2012, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2012/748/oj).

4 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2024/1110 z dnia 10 kwietnia 2024 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 748/2012 w odniesieniu do początkowej zdatności do lotu systemów bezzałogowych statków powietrznych podlegających certyfikacji oraz rozporządzenie wykonawcze (UE) 2019/947 w odniesieniu do przepisów i procedur dotyczących eksploatacji bezzałogowych statków powietrznych (Dz.U. L, 2024/1110, XX.XX.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg_impl/2024/1110/oj).

5 Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2024/1107 z dnia 13 marca 2024 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 poprzez ustanowienie szczegółowych przepisów dotyczących ciągłej zdatności do lotu certyfikowanych systemów bezzałogowych statków powietrznych i ich podzespołów, a także w sprawie zatwierdzeń udzielanych organizacjom i personelowi zaangażowanym w te zadania (Dz.U. L, 2024/1107, XX.XX.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg_del/2024/1107/oj).

* Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 z dnia 4 lipca 2018 r. w sprawie wspólnych zasad w dziedzinie lotnictwa cywilnego i utworzenia Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego oraz zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 2111/2005, (WE) nr 1008/2008, (UE) nr 996/2010, (UE) nr 376/2014 i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/30/UE i 2014/53/UE, a także uchylające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 552/2004 i (WE) nr 216/2008 i rozporządzenie Rady (EWG) nr 3922/91 (Dz.U. L 212 z 22.8.2018, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2018/1139/ oj).";

* Rozporządzenie Komisji (UE) nr 748/2012 z dnia 3 sierpnia 2012 r. ustanawiające przepisy wykonawcze dotyczące certyfikacji statków powietrznych i związanych z nimi wyrobów, części i akcesoriów w zakresie zdatności do lotu i ochrony środowiska oraz dotyczące certyfikacji organizacji projektujących i produkujących (Dz.U. L 224 z 21.8.2012, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2012/748/oj).

*^*)Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/640 z 23 kwietnia 2015 r. w sprawie dodatkowych specyfikacji zdatności do lotu dla danego rodzaju operacji oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 965/2012 (Dz.U. L 106 z 24.4.2015, s. 18, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2015/640/oj).

*^**)Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2024/1107 z dnia 13 marca 2024 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 poprzez ustanowienie szczegółowych przepisów dotyczących ciągłej zdatności do lotu certyfikowanych systemów bezzałogowych statków powietrznych i ich podzespołów, a także w sprawie zatwierdzeń udzielanych organizacjom i personelowi zaangażowanym w te zadania (Dz.U. L, 2024/1107, XX.XX.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/ reg_del/2024/1107/oj).";

* Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych, zmiany rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 996/2010 oraz uchylenia dyrektywy 2003/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzeń Komisji (WE) nr 1321/2007 i (WE) nr 1330/2007 (Dz.U. L 122 z 24.4.2014, s. 18).";

* Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1321/2014 z dnia 26 listopada 2014 r. w sprawie ciągłej zdatności do lotu statków powietrznych oraz wyrobów lotniczych, części i wyposażenia, a także w sprawie zatwierdzeń udzielanych organizacjom i personelowi zaangażowanym w takie zadania (Dz.U. L 362 z 17.12.2014, s. 1).";

6 [Wykaz mających zastosowanie aktów prawnych, które należy umieścić w przypisie]

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025

Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025

Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025

Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025

Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025

Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025

Identyfikator:	Dz.U.UE.L.2024.1108
Rodzaj:	Rozporządzenie
Tytuł:	Rozporządzenie delegowane 2024/1108 zmieniające rozporządzenie (UE) nr 748/2012 w odniesieniu do początkowej zdatności do lotu systemów bezzałogowych statków powietrznych podlegających certyfikacji oraz rozporządzenie delegowane (UE) 2019/945 w odniesieniu do systemów bezzałogowych statków powietrznych i operatorów systemów bezzałogowych statków powietrznych z państw trzecich
Data aktu:	13/03/2024
Data ogłoszenia:	23/05/2024
Data wejścia w życie:	01/05/2025, 12/06/2024

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK I

ZAŁĄCZNIK II W załączniku do rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/945 wprowadza się następujące zmiany:

Zmiany w prawie

Dz.U.UE.L.2024.1108

ZAŁĄCZNIK II

W załączniku do rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/945 wprowadza się następujące zmiany: