Zasady i tryb udzielania z budżetu Państwa dotacji dla instytucji, organizacji oraz stowarzyszeń społecznych i kulturalno-oświatowych.

UCHWAŁA NR 190
RADY MINISTRÓW
z dnia 14 marca 1953 r.
w sprawie zasad i trybu udzielania z budżetu Państwa dotacji dla instytucji, organizacji oraz stowarzyszeń społecznych i kulturalno-oświatowych.

Przepisy ogólne.
§  1.
Instytucje, organizacje, stowarzyszenia społeczne, kulturalno-oświatowe, sportowe itp., nie będące jednostkami budżetowymi lub nie powiązane z budżetem Państwa w sposób przewidziany dla jednostek na rozrachunku gospodarczym, zwane w dalszych przepisach uchwały "instytucjami", mogą otrzymywać w przypadkach uzasadnionych szczególnymi względami ogólnopaństwowymi pomoc pieniężną z budżetu Państwa w formie dotacji na:
1)
zrównoważenie swego budżetu lub budżetu instytucji podległych i nadzorowanych,
2)
wykonanie określonych zadań zleconych doraźnie przez władze państwowe i nie przewidzianych w budżetach tych instytucji.
§  2.
1.
Dotacje mogą być przyznawane wyłącznie z kredytów przewidzianych w budżecie centralnym.
2.
Instytucje mogą być dotowane tylko przez jeden organ naczelny.
3.
Instytucje otrzymujące dotacje nie mogą udzielać dotacji innym instytucjom.
4.
Instytucje podległe i nadzorowane mogą ubiegać się o dotacje tylko za pośrednictwem instytucji nadrzędnej.
5.
W uzasadnionych przypadkach właściwy minister (kierownik urzędu centralnego), w porozumieniu z Ministrem Finansów i za zgodą Prezesa Rady Ministrów, może przekazać w całości lub w części uprawnienia organu naczelnego w zakresie przewidzianym niniejszą uchwałą zainteresowanemu prezydium wojewódzkiej lub powiatowej (miejskiej) rady narodowej (Rady Narodowej m. st. Warszawy i m. Łodzi) z uwzględnieniem właściwości prezydium odpowiedniej rady nadrzędnej.
§  3.
1.
Przyznanie dotacji może nastąpić w przypadku ścisłego powiązania zadań statutowych instytucji ubiegającej się o dotacje z zakresem działania organu naczelnego, właściwego do udzielania dotacji.
2.
Dla każdej instytucji ubiegającej się o dotacje Prezes Rady Ministrów określa organ naczelny właściwy do udzielania dotacji.
§  4.
1.
Przyznanie dotacji następuje na wniosek zainteresowanej instytucji, a w przypadkach przewidzianych w § 1 pkt 2 - również z inicjatywy organu dotującego po uprzednim ustaleniu, że jest on właściwy do udzielania dotacji (§ 3 ust. 2).
2.
Celowość przyznania dotacji stwierdza organ dotujący po zbadaniu faktycznych potrzeb i dochodów instytucji ubiegającej się o dotację. Instytucje zwracające się o dotację na zrównoważenie budżetu powinny wykazać, że mimo całkowitego wykorzystania posiadanych źródeł dochodu nie są w stanie wykonać zadań statutowych w granicach własnych dochodów.
§  5.
1.
Dla zapewnienia celowego i prawidłowego wydatkowania dotacji oraz umożliwienia należytej kontroli w tym zakresie organowi dotującemu służy prawo badania całokształtu działalności instytucji dotowanej. Prawo to przysługuje również organom wyznaczonym przez Prezesa Rady Ministrów.
2.
Ponadto instytucja dotowana podlega kontroli Ministerstwa Kontroli Państwowej oraz organów Ministra Finansów w zakresie ustalonym przez obowiązujące przepisy.
§  6.
Instytucje dotowane są obowiązane dostosować swą działalność gospodarczą i organizacyjną do wszystkich przepisów, obejmujących w tych dziedzinach jednostki budżetowe (o zabezpieczeniu socjalistycznej dyscypliny pracy, o gospodarce samochodowej i materiałowej itp.), w zakresie zaś finansowo-rachunkowym - do przepisów wydanych na podstawie § 16 niniejszej uchwały.

Przepisy szczegółowe.

§  7.
1.
Dotacje mogą być udzielane instytucjom:
1)
o zasięgu ogólnokrajowym z centralnymi organami zarządzającymi;
2)
o zasięgu lokalnym;
3)
powołanym doraźnie do wykonania określonego zadania.
2.
Instytucjom o zasięgu ogólnokrajowym organ naczelny udziela dotacji tylko za pośrednictwem centralnych organów zarządzających, instytucjom zaś o zasięgu lokalnym - na podstawie pozytywnej opinii prezydium właściwej wojewódzkiej rady narodowej (Rady Narodowej m. st. Warszawy i m. Łodzi).
§  8.
1.
Kredyty na dotacje preliminowane są corocznie przez zainteresowany organ naczelny w budżecie centralnym po przejrzeniu i sprawdzeniu wniosków zainteresowanych instytucji.
2.
Wniosek o dotację powinien zawierać:
1)
szczegółowe uzasadnienie wysokości żądanej dotacji;
2)
dane dotyczące zadań statutowych i planu działalności, uzasadniające wniosek o dotację na określony okres czasu (rok budżetowy);
3)
określenie wysokości kwot ratalnych, w jakich miałaby być wypłacana dotacja;
4)
inne dane i materiały uzasadniające w miarę potrzeby wniosek o dotację.
3.
Do wniosku o dotację należy dołączyć preliminarz budżetowy.
4.
Wnioski o dotację powinny być składane w terminach przewidzianych do składania projektów preliminarzy wydatków i dochodów budżetu Państwa. Odstępstwa od tej zasady dopuszczalne są tylko w przypadkach określonych w § 1 pkt 2 i w § 9.
§  9.
1.
Zmiana przeznaczenia kwot przewidzianych w budżecie na dotacje dla poszczególnych instytucji wymaga zgody Ministra Finansów.
2.
O wysokości kwot przeznaczonych dla poszczególnych instytucji jak również o każdej zmianie wysokości tych kwot organ naczelny zawiadamia Urząd Rady Ministrów i Ministerstwo Kontroli Państwowej.
§  10.
1.
Do obowiązków organu naczelnego udzielającego dotacji na zrównoważenie budżetu należy w szczególności analizowanie i zatwierdzanie - w porozumieniu z zainteresowanymi innymi organami naczelnymi:
1)
planu działalności instytucji dotowanej;
2)
etatów osobowych i funduszu płac oraz etatów samochodów służbowych w ramach kontyngentu etatów, ustalonych przez Państwową Komisję Etatów;
3)
projektu preliminarza budżetowego instytucji dotowanej.
2.
Ponadto organ naczelny określa warunki, jakie zostaną uznane za konieczne w związku z udzieleniem dotacji.
§  11.
W razie niedotrzymania przez instytucję dotowaną warunków określonych przez organ naczelny w trybie § 10 ust. 2 oraz sposobów i terminów sporządzania sprawozdań i prowadzenia rachunkowości, ustalonych w zarządzeniach Ministra Finansów, o których mowa w § 16, organ naczelny może, niezależnie od innych skutków, wstrzymać dalsze udzielanie dotacji.
§  12.
Organ naczelny udzielający dotacji prowadzi ewidencję przyznanych i wypłaconych dotacji poszczególnym instytucjom, sporządza na podstawie prowadzonej ewidencji odpowiednie zestawienia kwartalne i przesyła je Urzędowi Rady Ministrów, Ministerstwu Kontroli Państwowej oraz Ministerstwu Finansów w terminach przewidzianych do składania sprawozdań o wydatkach budżetowych.
§  13.
1.
Organ dotujący obowiązany jest do nadzorowania gospodarki finansowej dotowanej instytucji.
2.
Wygospodarowane oszczędności z dotacji określonych w § 1 pkt 1 stanowią środki własne instytucji.
§  14.
Prezes Rady Ministrów może zwolnić:
1)
organy naczelne udzielające dotacji od wymagań przewidzianych w §§ 9 i 12 niniejszej uchwały - na wniosek właściwego ministra;
2)
instytucje dotowane na wniosek władzy dotującej - od warunków wynikających z przepisów finansowo-rachunkowych, które wyda w drodze zarządzeń Minister Finansów na mocy § 16 niniejszej uchwały.

Przepisy końcowe.

§  15.
1.
Uchwała niniejsza nie dotyczy dotacji udzielanych przez Ministerstwa Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego.
2.
Zasady udzielania dotacji przez te ministerstwa określi Prezes Rady Ministrów w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami.
§  16.
1.
Sposób i terminy sporządzania sprawozdań, prowadzenia rachunkowości, ewidencji przyznanych i wypłaconych dotacji oraz zasady sporządzania preliminarzy budżetowych przez instytucje dotowane w trybie niniejszej uchwały określi Minister Finansów w drodze zarządzenia.
2.
Minister Finansów może zobowiązać poszczególne instytucje do wydatkowania dotacji określonych w § 1 pkt 2 z odrębnego rachunku bieżącego. Nie wydatkowane z tego rachunku sumy dotacji podlegają zwrotowi najpóźniej do końca danego okresu budżetowego.
§  17.
Traci moc uchwała Rady Ministrów z dnia 29 września 1948 r. w sprawie zasad udzielania subwencji ze Skarbu Państwa (Monitor Polski Nr A-73, poz. 632).
§  18.
Wykonanie uchwały porucza się Prezesowi Rady Ministrów, Ministrowi Finansów oraz zainteresowanym ministrom.
§  19.
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1953.A-29.356

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Zasady i tryb udzielania z budżetu Państwa dotacji dla instytucji, organizacji oraz stowarzyszeń społecznych i kulturalno-oświatowych.
Data aktu: 14/03/1953
Data ogłoszenia: 31/03/1953
Data wejścia w życie: 31/03/1953