Przedmiot działania i rodzaje zakładów gastronomicznych.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA HANDLU WEWNĘTRZNEGO
z dnia 6 lutego 1959 r.
w sprawie przedmiotu działania i rodzajów zakładów gastronomicznych.

Na podstawie § 21 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 lipca 1958 r. w sprawie zezwoleń na prowadzenie przedsiębiorstw handlowych i na zawodowe wykonywanie czynności handlowych oraz na prowadzenie przedsiębiorstw przemysłu gastronomicznego przez jednostki gospodarki nie uspołecznionej (Dz. U. Nr 49, poz. 241) oraz § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 lutego 1949 r. w sprawie zakresu działania Ministra Handlu Wewnętrznego (Dz. U. Nr 10, poz. 62) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
W zależności od przedmiotu i zakresu działalności gastronomicznej rozróżnia się następujące rodzaje zakładów:
1)
restauracja (gospoda, wagon restauracyjny);
2)
jadłodajnia;
3)
bar;
4)
bufet;
5)
kawiarnia (cukiernia, herbaciarnia);
6)
winiarnia;
7)
piwiarnia.
2.
Przedmiotem działalności poszczególnych rodzajów zakładów gastronomicznych jest:
1)
restauracji - produkcja oraz sprzedaż wyrobów kulinarnych, jak przekąski, zupy, dania podstawowe, napoje, wyroby cukiernicze;
2)
jadłodajni - produkcja i sprzedaż wyrobów kulinarnych o charakterze popularnym;
3)
baru - produkcja i sprzedaż lub wyłącznie sprzedaż wyrobów kulinarnych, których asortyment ogranicza się do z góry przygotowanych wyrobów o charakterze popularnym;
4)
bufetu - sprzedaż z góry przygotowanych wyrobów kulinarnych o ograniczonym asortymencie;
5)
kawiarnia - produkcja i sprzedaż w szerokim asortymencie wyrobów cukierniczych, napojów gorących oraz produkcja i sprzedaż niektórych wyrobów kulinarnych, przeznaczonych na śniadania i podwieczorki;
6)
winiarni - sprzedaż win i miodów pitnych w szerokim asortymencie oraz dodatków uzupełniających, jak pierniki, biszkopty;
7)
piwiarni - sprzedaż piwa w szerokim asortymencie oraz dodatków uzupełniających, jak zimne przekąski, precle, groch solony.
3.
Zakłady gastronomiczne prowadzą ponadto sprzedaż towarów handlowych uzupełniających zaopatrzenie konsumenta.
§  2.
W ramach ustalonych w § 1 ust. 1 rodzajów zakładów gastronomicznych mogą być tworzone różne typy zakładów w zależności od specjalizacji zakładu, jak restauracje i bary rybne, jadłodajnie jarskie, bary mleczne, bary kawowe.
§  3.
1.
W zakładach gastronomicznych może być organizowana działalność rozrywkowa, jak koncerty, występy estradowe, pokazy mody, dancingi i zabawy, oraz mogą być udostępnione konsumentom gry towarzyskie i zręcznościowe. W zakładach z obsługą kelnerską powinny być udostępnione konsumentom czasopisma.
2.
Na prowadzenie działalności rozrywkowej zakłady gastronomiczne obowiązane są uzyskać zgodę właściwych organów zgodnie z obowiązującymi przepisami.
§  4.
1.
Zakłady gastronomiczne podlegają zaszeregowaniu do następujących kategorii:

specjalnej (S) - restauracje, kawiarnie, wagony restauracyjne;

pierwszej (I) - restauracje, kawiarnie, cukiernie;

drugiej (II) lub

trzeciej (III) - restauracje, kawiarnie, cukiernie, herbaciarnie, jadłodajnie, bary, bufety, winiarnie i piwiarnie.

2.
Zakłady gastronomiczne, o których mowa w § 2, podlegają zaszeregowaniu do kategorii określonych w ust. 1.
3.
Zaszeregowanie zakładu gastronomicznego do jednej z kategorii wymienionych w ust. 1 następuje w zależności od:
1)
lokalizacji,
2)
rodzaju i wielkości pomieszczeń oraz wykończenia wnętrz,
3)
rodzaju urządzenia i wyposażenia części handlowej, a w szczególności sal konsumpcyjnych (meble, stołowizna),
4)
asortymentu wyrobów kulinarnych i towarów handlowych,
5)
poziomu obsługi.
§  5.
Zakłady gastronomiczne należy zaszeregować:
1)
zaprojektowane i uruchamiane w nowym budownictwie do kategorii S, I, II albo III, jeśli pomieszczenia odpowiadają warunkom określonym w normatywach technicznych projektowania zakładów gastronomicznych (z wyjątkiem wagonów restauracyjnych);
2)
uruchamiane w istniejących budynkach:
a)
do kategorii S lub I, jeśli:

-

restauracja posiada pomieszczenia co najmniej na hall (z wyjątkiem restauracji dworcowych), salę konsumpcyjną, kuchnię, obróbkę wstępną surowca, zmywalnię naczyń stołowych, magazyn produktów suchych, magazyn ziemniaków i warzyw, magazyn napojów, urządzenia chłodnicze, urządzenia sanitarne,

-

kawiarnia, cukiernia posiada pomieszczenia co najmniej na salę konsumpcyjną, urządzenia do zmywania naczyń stołowych, magazyn produktów suchych, urządzenia sanitarne;

b)
do kategorii II albo III, jeśli:

-

restauracja, jadłodajnia lub bar posiada pomieszczenia co najmniej na salę konsumpcyjną, kuchnię, zmywalnię naczyń stołowych, magazyn produktów suchych, magazyn ziemniaków i warzyw, urządzenia chłodnicze i urządzenia sanitarne oraz wydzieloną powierzchnię do obróbki wstępnej surowca; bar prowadzący sprzedaż wyrobów kulinarnych, wyłącznie dostarczanych z innych zakładów powinien posiadać co najmniej pomieszczenia na salę konsumpcyjną, zmywalnię naczyń stołowych, magazyn produktów suchych, urządzenia chłodnicze i urządzenia sanitarne oraz miejsce na kuchenkę podręczną bądź urządzenia umożliwiające podgrzewanie potraw,

-

kawiarnia posiada pomieszczenia co najmniej na salę konsumpcyjną, urządzenia do zmywania naczyń stołowych, magazyn produktów suchych, urządzenia sanitarne,

-

bufet, winiarnia lub piwiarnia posiada pomieszczenia co najmniej na salę konsumpcyjną, magazyn, urządzenia do zmywania naczyń stołowych, urządzenia sanitarne.

Urządzenia sanitarne, jeżeli na to pozwalają warunki, powinny być oddzielne dla personelu i konsumentów. Przez urządzenia sanitarne dla restauracji dworcowych rozumie się urządzenia dostępne dla ogółu podróżnych.

§  6.
Wyposażenie części handlowej zakładów gastronomicznych powinno odpowiadać zasadom higieny i estetyki; w zakładach kategorii S lub I może ono być projektowane indywidualnie.
§  7.
1.
Zakłady gastronomiczne z obsługą kelnerską należy zaszeregować:
1)
do kategorii S lub I, jeśli pracownicy obsługi posiadają:
a)
w restauracji kategorii S - co najmniej w 60% stopień kelnera i co najmniej w 30% stopień starszego kelnera, a w restauracji kategorii I - co najmniej w 50% stopień kelnera i co najmniej w 20% stopień starszego kelnera w stosunku do ogółu zatrudnionych pracowników obsługi,
b)
w kawiarni kategorii S - co najmniej w 50% stopień kelnera, a w kawiarni lub cukierni kategorii I - co najmniej w 30% stopień kelnera w stosunku do ogółu zatrudnionych pracowników obsługi;
2)
do kategorii II lub III - jeśli pracownicy obsługi posiadają w większości co najmniej stopień młodszego kelnera.
2.
W zakładach gastronomicznych kategorii S lub I powinna być zawsze obsługa kelnerska.
§  8.
1.
Zaszeregowania zakładów gastronomicznych do kategorii wymienionych w § 4 ust. 1 dokonują organy administracji handlu prezydiów powiatowych (miejskich, dzielnicowych) rad narodowych.
2.
Zaszeregowanie zakładu gastronomicznego do kategorii S i I następuje za zgodą organu administracji handlu prezydium wojewódzkiej rady narodowej (rady narodowej miasta wyłączonego z województwa).
§  9.
1.
Organy administracji handlu prezydiów powiatowych (miejskich, dzielnicowych) rad narodowych wydają zakładom gastronomicznym prowadzonym przez jednostki gospodarki uspołecznionej zaświadczenia o zaszeregowaniu zakładu do określonej kategorii.
2.
Zaświadczenie powinno zawierać:
1)
oznaczenie organu administracji handlu, który wydał zaświadczenie;
2)
datę i nr zaświadczenia;
3)
nazwę i siedzibę przedsiębiorstwa prowadzącego zakład;
4)
nazwę zakładu;
5)
kategorię i typ zakładu;
6)
adres (siedzibę) zakładu;
7)
podpis kierownika organu administracji handlu, wydającego zaświadczenie;
8)
odcisk okrągłej pieczęci.
§  10.
Kategorię zakładu prowadzonego przez jednostkę gospodarki nie uspołecznionej określa stosownie do wymagań § 4 organ administracji handlu prezydium (miejskiej, dzielnicowej) rady narodowej w zezwoleniu na prowadzenie zakładu gastronomicznego, wydanym w trybie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 lipca 1958 r. w sprawie zezwoleń na prowadzenie przedsiębiorstw handlowych i na zawodowe wykonywanie czynności handlowych oraz na prowadzenie przedsiębiorstw przemysłu gastronomicznego przez jednostki gospodarki nie uspołecznionej (Dz. U. Nr 49, poz. 241).
§  11.
Traci moc zarządzenie Ministra Handlu Wewnętrznego z dnia 15 lutego 1954 r. w sprawie rodzajów i kategorii uspołecznionych zakładów gastronomicznych (Monitor Polski z 1954 r. Nr 25, poz. 408 i z 1955 r. Nr 92, poz. 1193).
§  12.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1959.17.76

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Przedmiot działania i rodzaje zakładów gastronomicznych.
Data aktu: 06/02/1959
Data ogłoszenia: 24/02/1959
Data wejścia w życie: 24/02/1959