Wymagania, jakim powinny odpowiadać stosowane w uspołecznionych jednostkach organizacyjnych środki ochrony wartości pieniężnych.

ZARZĄDZENIE
PREZESA NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO
z dnia 25 lipca 1989 r.
w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać stosowane w uspołecznionych jednostkach organizacyjnych środki ochrony wartości pieniężnych.

Na podstawie art. 52 pkt 4 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. Nr 4, poz. 22) zarządza się, co następuje:
§  1.
Przez użyte w zarządzeniu określenia rozumie się:
1)
"wartości pieniężne" - krajowe i zagraniczne znaki pieniężne, czeki, weksle i inne dokumenty zastępujące w obrocie gotówkę oraz złoto, srebro i wyroby z tych metali, kamienie szlachetne i perły, a także platynę i pozostałe metale z grupy platynowców;
2)
"transport wartości" - przewożenie lub przenoszenie wartości pieniężnych poza obrębem uspołecznionej jednostki organizacyjnej;
3)
"uzbrojony konwój (konwojent, strażnik)" - osoby wyposażone w broń palną;
4) 1
"jednostka obliczeniowa" (j.o.) - jednostkę użytą do określenia limitu przechowywanych lub transportowanych wartości pieniężnych, wynoszącą 120-krotność przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce uspołecznionej za ubiegły kwartał, określonego w komunikacie kwartalnym Głównego Urzędu Statystycznego; wartość złota i srebra oraz wyrobów z tych metali, kamieni szlachetnych i pereł, a także platyny i pozostałych platynowców jest ustalana zgodnie z ewidencją księgową jednostki organizacyjnej.
§  2.
1.
Wartości pieniężne powinny być przechowywane i transportowane w warunkach zapewniających należytą ochronę przed zniszczeniem, utratą lub zagarnięciem.
2.
Przy określaniu górnej granicy wartości pieniężnych, jakie mogą być stale przechowywane w jednostce, należy kierować się następującymi zasadami:
1)
wielkość zapasu wartości pieniężnych może wynosić:
a)
w kasecie stalowej - do 0,3 j.o.,
b)
w szafie stalowej - do 1 j.o.,
c)
w szafie stalowo-betonowej typu KSB lub porównywalnej - do 10 j.o.,
d)
w szafie pancernej typu SP-2 lub porównywalnej - do 20 j.o.,
e)
w pokoju skarbcowym - do 50 j.o. w szafach stalowo-betonowych typu KSB lub porównywalnych,
f)
w pokoju skarbcowym - do 100 j.o. w szafach pancernych typu SP-2 lub porównywalnych,
g)
w skarbcu - bez ograniczeń;
2)
w szafie pancernej lub stalowo-betonowej ustawionej w pokoju skarbcowym można przechowywać wartości pieniężne do wysokości określonej w pkt 1 lit. e) i f);
3)
szafy stalowe, stalowo-betonowe, pancerne, pokoje skarbcowe i skarbce powinny być dodatkowo wyposażone w elektroniczne urządzenia zabezpieczające; w razie braku sygnalizacji alarmowej lub jej niesprawności przez okres dłuższy niż 24 godziny, w jednostce należy obniżyć o 50% wymienione w pkt 1 maksymalne kwoty pieniężne, ustalone do przechowywania w poszczególnych urządzeniach technicznego zabezpieczenia.
3.
Szafy pancerne i stalowo-betonowe oraz szafy i kasety stalowe powinny być trwale przymocowane do podłoża lub ściany pomieszczenia, w którym się znajdują.
4.
Uspołecznione jednostki organizacyjne, nie mające właściwych warunków do przechowywania wartości pieniężnych, powinny pobierać je w banku w dniu realizacji zobowiązań finansowych.
§  3.
1.
Transporty wartości pieniężnych w kwocie nie przekraczającej 0,5 j.o. mogą być ochraniane wyłącznie przez osobę transportującą wartości.
2.
Transporty wartości pieniężnych w kwocie od 0,5 j.o. do 1 j.o. podlegają ochronie przez osobę nie uzbrojoną (niezależnie od osoby transportującej).
3.
Wartości pieniężne w kwocie od 1 do 1,5 j.o. należy transportować przy ochronie co najmniej 2 osób nie uzbrojonych (niezależnie od osoby transportującej).
4.
Transporty wartości pieniężnych w kwocie przekraczającej 1,5 j.o. podlegają ochronie przez uzbrojony konwój.
5.
Pracownikowi przewożącemu wartości pieniężne należy przydzielić:
1)
jednego uzbrojonego konwojenta, jeżeli kwota transportowanych wartości wynosi od 1,5 do 5 j.o.;
2)
dwóch uzbrojonych konwojentów (jednego wyposażonego w broń maszynową), jeżeli kwota transportowanych wartości wynosi od 5 do 15 j.o.;
3)
trzech i więcej uzbrojonych konwojentów (co najmniej dwóch z nich wyposażonych w broń maszynową), jeżeli kwota transportowanych wartości przekracza 15 j.o.
§  4.
1.
Transporty wartości pieniężnych w kwocie nie przekraczającej 0,5 j.o. mogą być wykonywane pieszo.
2.
Transporty wartości pieniężnych w kwocie od 0,5 do 1,5 j.o. mogą być wykonywane pieszo - jednakże z użyciem teczki mocowanej do ręki lub pasa za pomocą stosownego uchwytu - tylko wówczas, gdy odległość, na jaką wykonuje się transport, nie uzasadnia użycia samochodu, a sposób jego realizacji daje gwarancję bezpieczeństwa.
3.
Wartości pieniężne nie przekraczające 5 j.o. mogą być transportowane samochodami nie przystosowanymi do tego celu.
4.
Wartości pieniężne powyżej 5 j.o. powinny być transportowane wyłącznie samochodami dostosowanymi do przewozu wartości pieniężnych lub samochodami osobowymi wyposażonymi w pojemnik stalowy, przymocowany do elementów nadwozia.
5.
W samochodach przewożących wartości pieniężne powyżej 5 j.o. nie mogą być równocześnie transportowane inne ładunki oraz nie mogą w nich być przewożone osoby nie uczestniczące w transporcie.
6.
W pocztowych przewozach dopuszcza się możliwość transportowania wartości pieniężnych w kwocie do 10 j.o. łącznie z innymi ładunkami, natomiast powyżej 10 j.o. jedynie z wartościowymi ładunkami pocztowymi.
§  5.
1.
Terminy i trasy przewozu wartości pieniężnych w kwotach przekraczających 10 j.o. należy podawać do wiadomości właściwym urzędom spraw wewnętrznych lub jednostkom Milicji Obywatelskiej.
2.
Wartości pieniężne mogą być przewożone do i odbierane z kilku uspołecznionych jednostek organizacyjnych jednym transportem konwojowanym, na zasadzie uzgodnień między tymi jednostkami.
3.
Transporty wartości pieniężnych należy wykonywać po trasie najbardziej bezpiecznej, w miarę możliwości biegnącej między zabudowaniami, należycie oświetlonej i możliwie często patrolowanej przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej.
§  6.
Szczegółowe wymagania techniczne dotyczące urządzeń budowlanych, mechanicznych i sygnalizacji alarmowej, zabezpieczających wartości pieniężne, udostępniają zainteresowanym jednostkom organizacyjnym oddziały okręgowe Narodowego Banku Polskiego.
§  7.
Wymagania, jakim powinny odpowiadać stosowane w bankach i przedsiębiorstwach produkujących znaki pieniężne środki ochrony wartości pieniężnych, regulują odrębne przepisy.
§  8.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
1 § 1 pkt 4 zmieniony przez § 1 zarządzenia z dnia 4 listopada 1989 r. (M.P.89.37.297) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 9 listopada 1989 r.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1989.27.216

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Wymagania, jakim powinny odpowiadać stosowane w uspołecznionych jednostkach organizacyjnych środki ochrony wartości pieniężnych.
Data aktu: 25/07/1989
Data ogłoszenia: 16/08/1989
Data wejścia w życie: 16/08/1989