Do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów wpisany został właśnie projekt ustawy o weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz o zmianie niektórych ustaw (nr UD229). Za jego przygotowanie odpowiada Maciej Duszczyk, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji.

- Od 2014 r. obserwujemy znaczący wzrost napływu cudzoziemców do Polski, zarówno w celach zarobkowych, jak i w związku z sytuacją na terytorium Ukrainy (zajęcie Krymu przez Rosję, a następnie pełnoskalowa agresja Rosji na Ukrainę). Od 2020 r. znacząco rosła również liczba wniosków o legalizację pobytu przez cudzoziemców z państw trzecich. W efekcie, Polska przekształciła się z kraju o charakterze typowo emigracyjnym w państwo migracyjno-emigracyjne, z rosnącym napływem cudzoziemców. Z różnych statystyk wynika, że obecnie w Polsce mieszka między 2,3 a 2,5 mln cudzoziemców, których pobyt można określić jako długookresowy (przebywają w Polsce powyżej 12 miesięcy). Doświadczenia wielu państw, na terenie których znajduje się liczna grupa cudzoziemców, wskazują na ryzyko wykorzystywania przez nich systemu polityki społecznej w celu uzyskiwania dodatkowych dochodów lub traktowania świadczeń rodzinnych i socjalnych jako alternatywy dla poszukiwania i podejmowania zatrudnienia. Projektowane rozwiązania mają na celu umożliwienie wymiany i porównywania danych cudzoziemców między poszczególnymi rejestrami państwowymi, co będzie prowadzić do skutecznej eliminacji nadużyć – uzasadnia projektowane rozwiązania Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Czytaj również: Program Aktywny Rodzic – terminy wniosków i wypłaty>>

Jakie rozwiązania pojawią się w projekcie ustawy?

Projektowane przepisy mają również umożliwić Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych bieżącą weryfikację spełnienia warunku zamieszkiwania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez cudzoziemców i ich dzieci, na które pobierane są świadczenia.

- Proponowane rozwiązania, a także powiązanie prawa do świadczeń z aktywnością na rynku pracy mają zapobiec napływowi cudzoziemców, których celem jest głównie utrzymywanie się ze świadczeń oferowanych na terytorium Polski. Jednocześnie zapobiegają ryzyku wystąpienia wykluczenia społecznego cudzoziemców legalnie przebywających na terytorium Polski. Projektowane rozwiązania nie będą dotyczyły cudzoziemców, którzy są obywatelami Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, podlegają koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, bądź odrębnym regulacjom w tym zakresie na podstawie umów dwustronnych – twierdzą projektodawcy.

Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie w szczególności następujących rozwiązań prawnych:

  • wskazanie katalogu cudzoziemców, którzy są zobowiązani do posiadania numeru PESEL w celu umożliwienia jednoznacznej identyfikacji wnioskodawcy i dziecka, na które ma być wypłacane świadczenie;
  • udostępnianie w drodze teletransmisji przez ministra właściwego do spraw informatyzacji z Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności danych cudzoziemców (w tym numeru PESEL) do Krajowego Rejestru Cudzoziemców, prowadzonego przez Komendanta Głównego Straży Granicznej w celu zapewnienia zgodności danych w rejestrach państwowych;
  • umożliwienie Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, w celu wypłaty świadczeń lub ich wstrzymania, weryfikacji w rejestrze prowadzonym przez Komendanta Głównego Straży Granicznej spełnienia przesłanki zamieszkiwania cudzoziemców na terenie Rzeczypospolitej Polskiej;
  • zmiany w ustawie z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności mające na celu weryfikację pobytu dzieci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przy nadawaniu numeru PESEL oraz umożliwiające gromadzenie w rejestrze PESEL informacji o rodzaju dokumentu podróży cudzoziemca;
  • zmiany w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci mające na celu powiązanie prawa do świadczenia wychowawczego dla cudzoziemców z państw trzecich z aktywnością na rynku pracy oraz nauką dzieci w polskiej szkole;
  • zmiany w ustawie z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa uzależniające wypłatę świadczenia wychowawczego od aktywności zawodowej rodziców oraz doprecyzowujące przepisy o prawie do świadczeń na dzieci, które nie ukończyły 18 lat, a nie uczą się już w szkole średniej;
  • zmiany w ustawie z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic” przewidujące możliwość wstrzymania świadczenia w przypadku niespełnienia przesłanek ustawowych.

Planowany termin przyjęcia projektu przez RM to II kwartał 2025 r.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.