Uprawa tytoniu w roku 1923.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SKARBU
z dnia 13 marca 1923 r.
w przedmiocie uprawy tytoniu w r. 1923.

Na podstawie art. 6, 7 i 62 ustawy z dnia 1 czerwca 1922 r. o monopolu tytoniowym (Dz. U. R. P. № 47, poz. 409) zarządza się co następuje:
§  1.
W roku 1923 uprawa tytoniu dozwolona jest:

I. w województwie stanisławowskiem:

w powiatach: horodeńskim, kołomyjskim, kosowskim, peczeniżyńskim, rochatyńskim, śniatyńskim, stanisławowskim i tiumackim;

II. w województwie tarnopoiskiem:

w powiatach: borszczowskim, buczackim, czortkowskim, podhajeckirn, skałeckim, trembowelskim i zaleszczyckim;

III. w województwie warszawskiem:

w powiatach: ciechanowskim, gostynińskim, kutnowskim, lipnowskim, łowickim, makowskim, mławskim, nieszawskim, płockim, płońskim, przasnyskim, pułtuskim, rypińskim, sierpeckim i włocławskim;

IV. w województwie łódzkiem:

w powiatach: kaliskim, kolskim, konińskim, łęczyckim, sieradzkim, słupeckim i tureckim.

V. w województwie kieleckiem:

w powiatach: Iłżeckim, jędrzejowskim, kieleckim, końskim, kozienickim, miechowskim, olkuskim, opatowskim, opoczyńskim, pińczowskim, radomskim, sandomierskim i stopnickim;

VI. w województwie lubelskiem:

a)
w powiatach: bialskim, janowskim, lubartowskim, łukowskim, puławskim, radzyńskim, siedleckim, sokołowskim, węgrowskim i włodawskim;
b)
w powiatach: biłgorajskim, chełmskim, hrubieszowskim, krasnostawskim, tomaszowskim i zamojskim;

VII. w województwie białostockiem:

w powiatach: augustowskim, białostockim, bielskim, grodzieńskim, kolneńskim, łomżyńskim, ostrołęckim, sejneńskim, sokolskim, suwalskim, szczuczyńskim, wołkowyskim i wysoko-mazowieckirn;

VIII. na całym obszarze województwa wołyńskiego;

IX. na całym obszarze województwa poleskiego;

X. na całym obszarze województwa nowogródzkiego;

XI. w Ziemi Wileńskiej:

w powiatach: dziśnieńskim, duniłowiczowskim i wilejskim;

XII. w województwie pomorskiem:

w powiecie grudziądzkim;

XIII. w województwie poznańskiem:

w powiatach: inowrocławskim, mogileńskim, poznańskim, strzelneńskim i znińskim.

XIV. w województwie śląskiem:

w powiatach, które oznaczy wydział skarbowy Województwa Śląskiego.

§  2.
Na obszarach, niewymienionych w § 1, może być dozwolona uprawa tytoniu tylko wtedy, gdy zajdą wymogi, określone w § 5.
§  3.
Pozwolenie na uprawę tytoniu mogą Otrzymać tylko ci rolnicy, którzy wedle powszechnie obowiązujących ustaw mogą zawierać ważna urnowy i którzy nie są wykluczeni od uprawy tytoniu.

Od uprawy tytoniu są wykluczeni:

a)
osoby, które uprawiając już tytoń nie zastosowały się do odnośnych zarządzeń władz skarbowych lub sprzeciwiały się stanowczo urzędowym czynnościom organów władz skarbowych odnośnie do uprawy tytoniu;
b)
osoby, zasądzone za przemytnictwo lub za przekroczenie ustawy i rozporządzeń, wydanych dla zabezpieczenia monopolu tytoniowego.
§  4.
Pozwolenie na uprawę tytoniu może być udzielone tylko wtedy, gdy przestrzeń gruntu, zgłoszona pod uprawą, obejmować będzie w danej miejscowości ogółem przynajmniej 2 hektary a pozatem przestrzeń gruntu, zgłoszona przez jednego rolnika, nie będzie mniejszą jak 500 mtr. kw. i to w jednej nierozdzielonej całości.
§  5.
Na obszarach, położonych poza obszarem uprawy oznaczonym w § 1, uprawa tytoniu może być dozwolona w tym wypadku, gdy pod uprawą zgłoszone będzie w jednym powiecie ogółem przynajmniej 10 hektarów gruntu.

Zresztą w tym wypadku obowiązują wymogi, ustanowione w § 4.

§  6.
Do udzielenia pozwolenia na uprawą tytoniu na obszarach, wymienionych w § 1 powołane są:

dla obszarów wymienionych pod I i II inspektorat uprawy tytoniu w Zabłotowie wzgl. podległe mu urzędy lub komisje wykupna tytoniu;

dla obszarów wymienionych pod III, IV, V i VI a) inspektorat uprawy tytoniu w Warszawie; dla obszaru, wymienionego pod VI b) urząd wykupna tytoniu (magazyn sprzedaży wyrobów tytoniowych) w Lublinie;

dla obszaru, wymienionego pod VII, izba skarbowa w Białymstoku;

dla obszaru, wymienionego pod VIII, izba skarbowa w Łucku;

dla obszarów, wymienionych pod IX i X, izba skarbowa w Brześciu n/B;

dla obszaru, wymienionego pod XI, wileńska izba skarbowa;

dla obszaru, wymienionego pod XII, pomorska izba skarbowa w Grudziądzu;

dla obszaru, wymienionego pod XIII, wielkopolska izba skarbowa w Poznaniu;

dla obszaru, wymienionego pod XIV, wydział skarbowy województwa śląskiego w Katowicach.

Do udzielenia pozwolenia na uprawę tytoniu poza obszarem, oznaczonym w § 1, uprawnioną jest wyłącznie Generalna Dyrekcja Monopolu Tytoniowego.

§  7.
Na obszarach, wymienionych w § 1 I i II pozwolenia na uprawą tytoniu mają być wydawane w sposób przepisany dotychczas dla tych obszarów według b. austr. przepisu dla plantatorów tytonia w Galicji i na Bukowinie.

Sposób wydawania pozwoleń na obszarach wymienionych w § 1 III do XIV określają §§ 8 i 9.

§  8.
O pozwolenie na uprawę tytoniu należy zgłaszać się do wójta (naczelnika gminy) najpóźniej do dnia 13 maja 1923 r.

Zgłoszenie ma zawierać:

a)
imię i nazwisko zgłaszającego się,
b)
miejscowość, gmina, powiat,
c)
przestrzeń gruntu, przeznaczona pod uprawą,
d)
dokładne określenie położenia gruntu, prze znaczonego pod uprawę,
e)
oświadczenie zgłaszającego się, że zobowiązuje się stosować do przepisów i zarządzeń dotyczących uprawy tytoniu, tudzież odsprzedać całą ilość zebranego tytoniu Skarbowi Państwa po cenach taryfowych, które ustanowi Minister Skarbu,
f)
gatunek tytoniu, który zgłaszający się będzie uprawiać (czerwono-żółto kwitnący),
g)
pochodzenie nasienia, użytego do uprawy, ewent. żądanie dostarczenia nasienia przez zarząd monopolu tytoniowego.
§  9.
Wójtowie (naczelnicy gmin) obowiązani są złożone u nich zgłoszenia po stwierdzeniu prawdziwości dat w nich podanych podpisem i pieczęcią urzędową natychmiast przedłożyć łącznie wszystkie z każdej miejscowości właściwemu terytorjalnie urzędowi akcyz i monopolów.

Urząd akcyz i monopolów w razie, gdy przeciw udzieleniu pozwolenia na upraw" tytoniu nie zachodzą żadne przeszkody (§ 3 i 4) przedłożą bezzwłocznie nadesłane przez urzędy gminne zgłoszenia łącznie z każdej miejscowości urzędowi, powołanemu według § 6 do udzielenia pozwolenia, w razie zaś gdy przeciw udzieleniu pozwolenia zachodzą przeszkody, załatwia zgłoszenia odmownie.

Wydanie pozwolenia na uprawą tytoniu wzgl. odmowne załatwienie zgłoszenia winno nastąpić z możliwie największym pośpiechem bezwarunkowo tak, żeby zgłaszający się otrzymał odpowiedź na zgłoszenie najpóźniej do dnia 15 czerwca 1923 r. O każdem udzielonem pozwoleniu, ma być zawiadomiony właściwy terytorjalnie organ kontroli skarbowej.

Doręczenie pozwoleń na uprawę tytoniu ma nastąpić tą samą drogą, w jakiej przedłożone zostały zgłoszenia o pozwolenie.

§  10.
Urzędy, powołane do wydawania pozwoleń na uprawę tytoniu, mają do dnia 1 lipca 1923 r. przedłożyć Generalnej Dyrekcji Monopolu Tytoniowego wykaz udzielonych pozwoleń. Wykaz ten, zestawiony według powiatów, ma zawierać miejscowość, gminę, przestrzeń gruntu zgłoszoną pod uprawę w każdej miejscowości i gatunek tytoniu do uprawy zgłoszonego.
§  11.
Przyjmując pozwolenie na uprawę tytoniu poddaje się temsamem plantator urzędowej kontroli oraz przepisom i zarządzeniom, dotyczącym uprawy tytoniu.

Przy urzędowych czynnościach organów, kontrolujących uprawę, obowiązany jest plantator albo osobiście być obecnym albo upoważnić do zastępstwa inną osobę, a w razie potrzeby być przy tych czynnościach osobiście pomocnym lub też dostawić robotników tudzież udzielać wszelkich wyjaśnień.

§  12.
Pozwolenie na uprawą tytoniu ważne Jest tylko dla tej osoby, na której nazwisko opiewa i tylko dla gruntu i przestrzeni w pozwoleniu oznaczonych.
§  13.
Pozwolenie na uprawę może wyjątkowo być przeniesione na inną osobę w następujących wypadkach:
a)
gdy podczas uprawy zajdzie zmiana w osobie użytkowcy gruntu, na którym tytoń jest uprawiany, a to wskutek sprzedaży, wydzierżawienia i t. p. Natenczas osoba, która otrzymała pozwolenie, obowiązana jest o zaszłej zmianie donieść przedkładając pozwolenie do dni 8 właściwemu organowi kontroli skarbowej. Organ ten uwidoczni zmianę w osobie plantatora w pozwoleniu i doniesie o niej urzędowi, który pozwolenie wydał.

Przez przyjęcie pozwolenia przez nowego użytkowcę gruntu przechodzą na niego wszystkie prawa i obowiązki, połączone z posiadaniem pozwolenia,

b)
gdy posiadacz pozwolenia na uprawę umrze, pozwolenie to przechodzi na jego spadkobiercę lub następcę prawnego. W tym wypadku nie jest wymagane doniesienie o zmianie w osobie plantatora.
§  14.
Gdy plantator zmienia grunt pod uprawą zgłoszony na inny, obowiązany jest o tem donieść najpóźniej do 15 czerwca 1923 r. właściwemu organowi kontroli skarbowej. Organ ten uwidoczni tę zmianę w pozwoleniu na uprawę i doniesie o niej urzędowi, który wydał pozwolenie.
§  15.
Gdy plantator zwiększa lub zmniejsza przestrzeń gruntu w pozwoleniu oznaczoną obowiązany jest zawiadomić o tem najpóźniej do 15 czerwca 1923 r. organ kontroli skarbowej.

W razie, gdy chodzi o zwiększenie przestrzeni gruntu pod uprawę zgłoszonego lub jej zmniejszenie jednak nie poniżej najniższego wymiaru oznaczonego dla poszczególnego plantatora w § 4 organ kontroli skarbowej uwidoczni tę zmianę w pozwoleniu i zawiadomi o niej urząd, który pozwolenie wydał.

§  16.
Zmniejszenie przestrzeni gruntu do uprawy zgłoszonego przez gminę lub plantatora poniżej najmniejszego wymiaru, oznaczonego § 4, pociągnie za sobą, o ile nie będzie usprawiedliwione, odmówienie pozwolenia na uprawę tytoniu w roku przyszłym.

Jako usprawiedliwienie niedotrzymania najmniejszej przepisanej przestrzeni będzie uważane przedstawienie przez gminę wzgl. plantatora dowodu, że poczyniono przygotowania do uprawy tytoniu w oznaczonym rozmiarze, że jednak nie można przeprowadzić uprawy w tym rozmiarze wskutek wydarzeń, którym plantator nie mógł zapobiec (np. posucha, powódź i t. p.).

O tych wypadkach obowiązana jest gmina wzgl. plantator donieść w przeciągu trzech dni właściwemu organowi kontroli skarbowej, który usprawiedliwienie to zanotuje w pozwoleniu na uprawę.

§  17.
Osoba, która zrzeka się pozwolenia na uprawę tytoniu, obowiązana jest to pozwolenie najdalej do 30 czerwca 1923 r. złożyć właściwemu organowi kontroli skarbowej a tenże organ zwróci je urzędowi, który pozwolenie wydał.
§  18.
Plantator obowiązany jest do czasu odstawienia zbioru tytoniu Skarbowi Państwa o każdem elementarnem lub innem bez winy jego powstałem zdarzeniu, które spowodowało zniszczenie lub uszkodzenie uprawionego przez niego tytoniu donieść do 8 dni organowi kontroli skarbowej.
§  19.
Nasienie, potrzebne do uprawy tytoniu wyda osobom, które otrzymały pozwolenie na uprawę tytoniu, na żądanie urząd, uprawniony do wydawania pozwoleń, bezpłatnie. W tym wypadku nie wolno im użyć innego nasienia do uprawy pod zagrożeniem wykluczenia od uprawy tytoniu w roku przyszłym.
§  20.
Ma obszarach, wymienionych w § 1 punkty I. II. III. IV. V i VI, wolno uprawiać tytoń tylko z nasienia, dostarczonego przez zarząd monopolu tytoniowego.
§  21.
Uprawa innych ziemiopłodów pomiędzy roślinami tytoniowemi jest zakazana. Przekroczenie tego zakazu pociągnie za sobą wykluczenie plantatora tytoniu od uprawy tytoniu w roku przyszłym.
§  22.
Za wzorowe prowadzenie uprawy tytoniu będą przyznane plantatorom nagrody pieniężne (premje) przy odstawieniu zbioru Skarbowi Państwa.
§  23.
Zaniechanie ze strony plantatora wzgl. gminy przepisanego w §§ 13 a), 14, 15, 16, 17 i 18 doniesienia pociąga za sobą wykluczenie od uprawy tytoniu w roku przyszłym niezależnie od ewentualnych kar, przepisanych w ustawie o monopolu tytoniowym.
§  24.
Uprawa tytoniu podlega urzędowemu nadzorowi. Nadzór ten wykonują organa zarządu monopolu tytoniowego, kontroli skarbowej, policji państwowej, żandarmerji wojskowej oraz wojskowej straży granicznej.

Celem tego nadzoru jest stwierdzenie, czy plantator spełnia wszystkie swoje zobowiązania, przyjęte z uzyskaniem pozwolenia na uprawą tytoniu, tudzież, czy nie dopuszcza się przekroczeń przepisów ustawy 6 monopolu tytoniowym względnie rozporządzeń, dotyczących uprawy tytoniu.

Organa, powołane do wykonywania nadzoru, uprawnione są do wstępu na grunt, na którym tytoń jest uprawiany, i do wszystkich miejsc i schowków, w których plantator tytoń przechowuje. Te czynności należy wykonywać w obecności plantatora lub członka jego rodziny oraz członka zwierzchności gminy.

Każdy organ kontroli skarbowej, któremu zlecony będzie nadzór nad uprawą tytoniu obowiązany jest prowadzić kataster plantatorów tytoniu. W katastrze tym zapisywać należy zmiany w osobie plantatora, w gruncie i przestrzeni uprawy, doniesienia plantatora i stwierdzone przekroczeńia przepisów o uprawie.

§  25.
Na zasadzie § 21 ustawy o monopolu tytoniowym wójtowie (naczelnicy gmin) obowiązani są współdziałać w przyjmowaniu zgłoszeń o pozwolenie na uprawę, tytoniu stosownie do postanowień § 7 niniejszego rozporządzania, wspierać organa, powołane do wykonywania nadzoru nad uprawą tytoniu, w wykonywaniu ich czynności i uczestniczyć na żądanie tych organów w ich czynnościach wreszcie podawać zgodnie z prawdą informacje w sprawach uprawy tytoniu.
§  26.
Ceny wykupne, sposób i termin dostawy tytoniu ustanowią odrębne rozporządzenia.

Ceny wykupna odpowiadać będą stosownie do gatunku tytoniu a to żółto - kwitnącego względnie czerwono-kwitnącego przeciętnie trzykrotnej względnie pięciokrotnej przeciętnej cenie żyta w listopadzie 1923 r. według notowań warszawskiej giełdy zbożowej.

§  27.
Warunki uprawy tytoniu dla celów ściśle naukowych i doświadczalnych określi w każdym poszczególnym wypadku Generalna Dyrekcja Monopolu Tytoniowego.

Pozwolenie na uprawę tytoniu w tych celach mogą otrzymać tylko instytucje publiczne (zakłady naukowe, rolnicze i t. p.).

Zgłoszenia o pozwolenie na tą uprawę należy składać za pośrednictwem Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych do Generalnej Dyrekcji Monopolu Tytoniowego.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1923.31.195

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Uprawa tytoniu w roku 1923.
Data aktu: 13/03/1923
Data ogłoszenia: 28/03/1923
Data wejścia w życie: 12/04/1923