Przerachowanie bilansów przedsiębiorstw publicznych i prywatnych.

ROZPORZĄDZENIE
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ
z dnia 22 marca 1928 r.
o przerachowaniu bilansów przedsiębiorstw publicznych i prywatnych.

Na podstawie art. 44 ust. 6 Konstytucji i ustawy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o upoważnieniu Prezydenta Rzeczypospolitej do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr. 78, poz. 443) postanawiam co następuje:
Art.  1.

Przedsiębiorstwa publiczne a prywatne obowiązane są na dzień 1 lipca 1928 r. sporządzić według zasad, wyszczególnionych w niniejszem rozporządzeniu, majątkowy bilans brutto w złotych, określonych w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 października 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr. 88, poz. 790). Bilans ten winien być przyjęty za podstawę do dalszego prowadzenia ksiąg.

Art.  2.

Wartości bilansowe nieruchomości, ruchomości, maszyn, urządzeń technicznych i wogóle przedmiotów, nieprzeznaczonych do zbytu, nabytych przed dniem 30 września 1925 r., mogą być przerachowane według stosunku, nieprzekraczającego 172 złotych, określonych w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 października 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr. 88. poz. 790), za 100 złotych, określonych w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 20 stycznia 1924 r. (Dz. U. R. P. Nr. 37, poz. 401).

Należności i zobowiązania w złotych w złocie, określonych w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 20 stycznia 1924 r. (Dz. U. R. P. Nr. 37, poz. 401), oraz w walutach obcych winny być wstawione do przerachowanego bilansu brutto na dzień 1 lipca 1928 r. w pełnej równowartości w złotych, określonych w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 października 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr. 88, poz. 790).

Równowartość należności i zobowiązań w walutach obcych winna być obliczona według przeciętnego kursu Giełdy Pieniężnej w Warszawie z ostatniego dnia notowań, poprzedzającego dzień 1 lipca 1928 r.

Art.  3.

Wszelkie niewyszczególnione w art. 2 pozycje bilansu brutto, zestawionego na dzień 1 lipca 1928 r., uważa się za wyrażone w złotych, określonych w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolite; z dnia 13 października 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr. 88, poz. 790).

Art.  4.

Przepisy o szacowaniu przedmiotów majątkowych, zawarte w obowiązujących ustawach oraz statutach spółek akcyjnych lub umowach spółkowych, nie mają zastosowania przy przerachowaniu pozycyj bilansowych według zasad niniejszego rozporządzenia.

Art.  5.

Nadwyżka bilansowa, osiągnięta z przerachowania bilansu w myśl niniejszego rozporządzenia, winna być użyta przedewszystkiem na pokrycie strat bilansowych lat ubiegłych.

Określenie sposobu zbilansowania ewentualnej pozostałości nadwyżki należy do właściwych władz przedsiębiorstwa z tem zastrzeżeniem, że na kapitał amortyzacyjny winna być przelana co najmniej taka część reszty pozostałości nadwyżki, jaka według bilansu, nieprzerachowanego na dzień 1 lipca 1928 r. odpowiada proporcjonalnie stosunkowi kapitału amortyzacyjnego do innych kapitałów własnych przedsiębiorstwa.

Art.  6.

O ile część nadwyżki z przerachowania przelana zostanie na kapitał zakładowy spółki, to należy albo podwyższyć odpowiednio wartość nominalną akcyj (udziałów), albo wydać akcjonarjuszom nowe akcje w stosunku proporcjonalnym do posiadanych.

W tym ostatnim wypadku akcjonariuszom, którzyby mieli prawo do otrzymania ułamka nowej akcji, należy wydać odcinek akcji odpowiedniej wartości nominalnej na okaziciela. Odcinki akcyj nie uprawniają ich posiadaczy do udziału w walnem zgromadzeniu lub do korzystania z jakichkolwiek przywilejów, przysługujących posiadaczom całych akcyj, dają natomiast prawo do udziału w zyskach spółki, do udziału w nowych emisjach oraz - w razie likwidacji - do udziału w majątku spółki.

Art.  7.

Przepisy ustaw dzielnicowych, dotyczące rewizyj bilansów i ksiąg przedsiębiorstw handlowych przez rewidentów sądowych lub obranych przez spólników, mają zastosowanie przy przerachowaniu w myśl niniejszego rozporządzenia bilansów brutto na dzień 1 lipca 1928 r.

Art.  8.

Przerachowany w myśl niniejszego rozporządzenia bilans brutto winien być zatwierdzony przez właściwe organa przedsiębiorstwa najpóźniej w terminie do dnia 31 grudnia 1928 r.

Art.  9.

Zmiana wysokości kapitału zakładowego (akcyjnego) spółki akcyjnej i komandytowo-akcyjnej, dokonana na mocy niniejszego rozporządzenia, jako też zmiana ilości i nominalnej wartości akcyj nie wymaga zatwierdzenia rządowego, z wyjątkiem wypadku, kiedy przeciwko uchwale większości zgłoszono do protokółu walnego zgromadzenia protest akcjonarjuszów, reprezentujących najmniej 1/10 część kapitału zakładowego, i protest ten poparto w ciągu miesiąca umotywowanem podaniem, wniesionem do Ministerstwa Przemysłu i Handlu, względnie do Ministerstwa Skarbu.

Przedsiębiorstwa bankowe winny bezwzględnie uzyskać zatwierdzenie zmian w swoich statutach.

Art.  10.

Przerachowane i nieprzerachowane bilanse brutto na dzień 1 lipca 1928 r. winny być wraz z uzasadnieniem przerachowania i dowodem zatwierdzenia przez właściwy organ przedsiębiorstwa złożone w ciągu 2 miesięcy po zatwierdzeniu Ministerstwu Przemysłu i Handlu, Ministerstwu Skarbu oraz władzy skarbowej, właściwej pod względem wymiaru podatku dochodowego.

Art.  11.

Przerachowany bilans brutto na dzień 1 lipca 1928 r. przedsiębiorstw, obowiązanych do publicznego składania sprawozdań, winien być ogłoszony w myśl obowiązujących przepisów.

Art.  12.

Kapitał zakładowy, wykazany w przerachowanym bilansie brutto na dzień 1 lipca 1928 r., winien być ujawniony w rejestrze handlowym zgodnie z obowiązującemi przepisami.

Wpis do rejestru spółek akcyjnych i akcyjno-komandytowvch może nastąpić po upływie 3 miesięcy od daty ogłoszenia przerachowanego bilansu brutto. Wpis taki jest niedopuszczalny, jeżeli w ciągu powyższego okresu czasu wpłynie do sądu zawiadomienie właściwego ministerstwa o zgłoszeniu protestu, o jakim mowa w art. 9, lub też zarządzenie, o jakiem mowa w art. 13.

W razie złożenia sądowi rejestrowemu wspomnianego zawiadomienia wpis do rejestru może nastąpić dopiero po zatwierdzeniu przez właściwego ministra zmian w statucie spółki, będących przedmiotem sporu. Odmowa zatwierdzenia winna być umotywowana.

Art.  13.

Właściwy minister może z urzędu umotywowanem zarządzeniem założyć sprzeciw przeciwko uchwale walnego zgromadzenia spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych, ustalającej wysokość kapitału zakładowego oraz wartość nominalną akcyj na podstawie przerachowanego na dzień 1 lipca 1928 r. bilansu brutto.

Sprzeciw ten należy zakomunikować zarządowi spółki i sądowi rejestrowemu w ciągu 3 miesięcy od daty ogłoszenia przerachowanego bilansu brutto.

Art.  14.

Przepisy, zawarte w art. 9 ust. 1, art. 12, ust. 2 i 3 oraz w art. 13, nie mają zastosowania, o ile ustawy dzielnicowe przewidują, że zmiana statutu następuje trybem rejestracji sądowej.

Art.  15.

W celu zmuszenia przedsiębiorstw prywatnych do przerachowania bilansów w myśl niniejszego rozporządzenia w terminie do dnia 1 stycznia 1929 r., Minister Skarbu w porozumieniu z Ministrem Przemysłu i Handlu może na każdego z kierowników tych przedsiębiorstw (członków dyrekcji, względnie zarządu) nakładać kary pieniężne, przy zastosowaniu przepisów art. 45-48 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu przymusowem w administracji (Dz. U. R. P. Nr. 36, poz. 342), z tą różnicą, że kary te mogą być nakładane w wysokości do 5.000 zł.

Jeżeli przedsiębiorstwo prywatne nie przerachuje bilansu w myśl niniejszego rozporządzenia w terminie do dnia 1 marca 1929 r., właściwy sąd może na wniosek Ministrów Skarbu oraz Przemysłu i Handlu orzec likwidację przymusową przedsiębiorstwa.

Art.  16.

Nadwyżki bilansowe, pochodzące z przerachowania, uskutecznionego w myśl niniejszego rozporządzania, nie podlegają opodatkowaniu.

Art.  17.

Przerachowanie, przewidziane w niniejszem rozporządzeniu, nie podlega opłacie stemplowej.

Art.  18.

Upoważnia się Ministra Sprawiedliwości do wydania rozporządzenia, zwalniającego całkowicie lub częściowo od opłat rejestrowych wpisy do rejestru firm, wynikające z zastosowania niniejszego rozporządzenia.

Art.  19.

Przepisy niniejszego rozporządzenia nie mają zastosowania do zakładów ubezpieczeń i spółdzielni, a wykazane w bilansach tych przedsiębiorstw sumy uważa się za wyrażone w złotych, określonych w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 października 1927 r. (Dz. U. R P. Nr. 88. poz. 790), z tem zastrzeżeniem, że należności i zobowiązania, wyrażone w walutach obcych oraz w złotych w złocie, określonych w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 20 stycznia 1924 r. (Dz. U. R P. Nr. 37, poz. 401), winny być przerachowane w sposób, wskazany w art. 2 ust. 2 i 3 niniejszego rozporządzenia.

Art.  20.

Wykonanie niniejszego rozporządzenia porucza się. Ministrowi Skarbu i Ministrowi Przemysłu i Handlu, wykonanie zaś art. 18 - Ministrowi Sprawiedliwości.

Art.  21.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1928.38.352

Rodzaj: Rozporządzenie z mocą ustawy
Tytuł: Przerachowanie bilansów przedsiębiorstw publicznych i prywatnych.
Data aktu: 22/03/1928
Data ogłoszenia: 26/03/1928
Data wejścia w życie: 26/03/1928