Międzynarodowa konwencja dotycząca statystyk gospodarczych oraz protokół. Genewa.1928.12.14.

MIĘDZYNARODOWA KONWENCJA

dotycząca statystyk gospodarczych oraz protokół,

podpisane w Genewie dnia 14 grudnia 1928 r.

(Ratyfikowana zgodnie z ustawą z dn. 17 marca 1931 r. - Dz. U. R. P. Nr. 37, poz. 278).

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

MY, IGNACY MOŚCICKI,

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

wszem wobec i każdemu zosobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy:

Dnia czternastego grudnia tysiąc dziewięćset dwudziestego ósmego roku podpisane zostały w Genewie międzynarodowa konwencja, dotycząca statystyk gospodarczych i protokół o następującem brzmieniu dosłownem:

MIĘDZYNARODOWA KONWENCJA DOTYCZĄCA STATYSTYK GOSPODARCZYCH.

WSTĘP.

Prezydent Rzeszy Niemieckiej; Prezydent Federalny Republiki Austrjackiej; Jego Królewska Mość Król Belgów; Prezydent Stanów Zjednoczonych Brazylji; Jego Królewska Mość Król Wielkiej Brytanji, Irlandji i Brytyjskich Terytorjów zamorskich, Cesarz Indyj; Jego Królewska Mość Król Bułgarów; jego Królewska Mość Król Danji; Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej za Wolne Miasto Gdańsk; Jego Królewska Mość Król Egiptu; Rząd Republiki Estońskiej; Prezydent Republiki Fińskiej; Prezydent Republiki Francuskiej; Prezydent Republiki Helleńskiej; Jego Wysokość Regent Królestwa Węgier; Jego Królewska Mość Król Italji; Jego Cesarska Mość Cesarz Japonji; Prezydent Republiki Łotewskiej; Jego Królewska Wysokość Wielka Księżna Luksemburska; Jego Królewska Mość Król Norwegji; Jego Królewska Mość Królowa Niderlandów; Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej; Prezydent Republiki Portugalskiej; Jego Królewska Mość Król Rumunji; Jego Królewska Mość Król Serbów, Kroatów i Słoweńców; Jego Królewska Mość Król Szwecji; Szwajcarska Rada Federalna; Prezydent Republiki Czechosłowackiej.

Uznając potrzebę posiadania statystyk, wykazujących stan i rozwój ekonomiczny świata jako całości oraz poszczególnych krajów, jak rownież konieczność oparcia ich na podstawach zapewniających ich porównalność;

Zważywszy, iż cel ten może być osiągnięty jedynie drogą nowoczesnej i zgodnej akcji, wyrażającej się w międzynarodowej konwencji, mogącej zapewnić oficjalne opracowywanie i ogłaszanie różnych działów statystyki gospodarczej oraz powszechne przyjęcie jednolitych metod dla opracowania pewnych zestawień statystycznych;

Wyznaczyli w tym celu, jako swych pełnomocników: (pominięto),

KTÓRZY po wzajemnej wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

Artykuł  pierwszy.

1. Wysokie Układające się Strony zobowiązują się do prowadzenia i ogłaszania dla wszystkich terytorjów znajdujących się pod ich zarządem i objętych niniejszą konwencją oraz w różnych ustalonych odstępach czasu, tych działów statystyki gospodarczej, które są przewidziane w poniżej podanym artykule 2-im.

2. Co się tyczy statystyk przewidzianych przez niniejszą konwencję, każde terytorjum posiadające odrębną organizację statystyczną może być uważane w statystyce tak prowadzonej, jako tworzące odrębną jednostkę. W opracowaniach statystycznych, ogłaszanych zgodnie z niniejszą konwencją, musi być wyszczególnione terytorjum, którego ta statystyka dotyczy.

3. Zobowiązania określone przez niniejszą konwencję są podporządkowane przepisom wyjaśniającym i zastrzeżeniom umieszczonym w protokóle dodatkowym do niniejszej konwencji, jak również zastrzeżeniom mogącym być później wniesionemi na zasadzie artykułu 17-tego.

Artykuł  2.

Działy statystyki gospodarczej, przewidziane w artykule poprzednim są następujące:

I. Handel zagraniczny.

a) Zestawienia roczne i miesięczne dotyczące ilości i wartości przywozu i wywozu.

b) Zestawienia roczne i, w miarę możności, kwartalne lub, co jest bardziej pożądane, miesięczne, wykazujące tonnaż netto okrętów różnej przynależności państwowej, używanych dla celów handlu zagranicznego, przybywających do portów krajowych lub z nich wypływających.

II. Statystyka zawodowa.

Zestawienia ludności według zawodów, opracowywane w odstępach co najmniej dziesięcioletnich i dotyczące ostatniego roku danego okresu dziesięcioletniego (t. j. roku 1930, 1940, 1950 i. t. d.) lub też roku najbardziej doń zbliżonego.

III. Rolnictwo, hodowla, leśnictwo i rybołówstwo.

A) Powszechny spis rolny, przeprowadzony, o ile możności, w odstępach dziesięcioletnich, w myśl wskazań Międzynarodowego Instytutu Rolnego i, o ile to możiwe, dotyczący roku przezeń wskazanego.

B) Zestawienia roczne wykazujące:

1o Podział powierzchni uprawnej według rodzaju upraw, z wyszczególnieniem, o ile się to okaże możliwe i celowe, zarówno powierzchni zasianej lub zasadzonej, jak również powierzchni, na której dokonano zbiorów oraz

2o Ilości zebrane z tych upraw.

C) Zestawienia perjodyczne, o ile możności roczne, stanu liczebnego inwentarza żywego, z wyszczególnieniem, w miarę możności, płci i wieku.

D) W krajach, dla których produkcja drzewna przedstawia pewne znaczenie gospodarcze, - zestawienia perjodyczne dotyczące zasobów leśnych, z podaniem powierzni zalesionej i, o ile możności, objętości masy drzewnej na pniu, roczny przyrost i roczny wyrąb. Należy wyszczególnić, w miarę możności, poszczególne rodzaje drzew.

E) W krajach, w których rybołówstwo stanowi poważną i zorganizowaną gałąż życia gospodarczego, - zestawienia roczne zawierające następujące dane: 1^o. Ilość wyładowanych produktów najważniejszych rodzajów rybołówstwa morskiego oraz, w miarę możności, rybołówstwa na wodach wewnętrznych; 2^o. Przynależność państwowa statków, z których te produkty były wyładowane; 3^o. Liczba i rodzaj statków krajowych użytych do połowu; 4^o. Liczba osób zatrudnionych na tych statkach.

W razie niemożności dostarczenia zestawień kompletnych, należy wskazać w przybliżeniu, w jakiej mierze są one niezupełne.

IV. Górnictwo i hutnictwo.

Zestawienia (co najmniej roczne) ilości wyprodukowanych tych z pośród poniżej wymienionych minerałów i metali, których produkcja w danym kraju posiada dlań znaczenie:

1) Minerały niemetaliczne:

Węgiel kamienny (smolny lub antracyt, węgiel brunatny, koks),

Ropa naftowa i gaz ziemny,

Azotany,

Fosforany,

Minerały potasowe,

Siarka.

2) Minerały metaliczne i metale:

a) Rudy:

Żelazo, Miedź, Aluminium, Ołów, Cyna, Cynk, Mangan, Nikiel.

b) Produkcja surówki (rzeczywista lub szacunkowa):

Żelazo i stal, Miedź, Aluminium, Ołów, Cyna, Cynk, Mangan, Nikiel, Antymon, Wolfram, Molibden, Bismut, Srebro, Złoto, Platyna.

V. Przemysł.

A) Zestawienia statystyczne, regularnie opracowywane, o ile możności, co najmniej w odstępach dziesięcioletnich, dotyczące:

a) Zakładów przemysłowych lub przynajmniej ważniejszych z pośród nich i

b) O ile możności, zakładów handlowych.

Statystyki powyższe mogą być sporządzone bądź samoistnie bądź też łącznie ze spisem ludności lub spisem produkcji przemysłowej; zawierać będą specjalnie:

1^o. Dla wszystkich tych zakładów - liczbę osób zatrudnionych obojga płci i, w miarę możności, podział ich na kategorje zawodowe oraz na dorosłych i młodocianych, ze wskazaniem granicy wiekowej przyjętej dla każdej z tych kategoryj.

Należy również oszacować, o ile to będzie możliwe, liczbę osób zatrudnionych w zakładach niespisanych.

2^o. Dla zakładów przemysłowych - nominalną moc zmontowanych silników podstawowych, z wyszczególnieniem, o ile to możliwe: I) silników parowych; II) silników spalinowych - ze spalaniem wewnętrznem i wybuchowych; III) silników wodnych, oraz nominalną moc zmontowanych silników elektrycznych ze wskazaniem, czy energja elektryczna wytwarzana jest na miejscu, czy też dostarczana jest z zewnątrz. W każdej kategorji należy wyodrębnić, o ile to możliwe, silniki stale używane oraz silniki nieczynne lub zapasowe.

B) Zestawienia produkcji przemysłowej możliwie najpełniejsze, jakie można będzie opracować w danym kraju z dostatecznym stopniem dokładności.

C) Serje statystyczne podające w stałych odstępach czasu, o ile to możliwe dla okresów kwartalnych lub jeszcze lepiej - miesięcznych, zmiany w uruchomieniu najbardziej reprezentacyjnych gałęzi przemysłu, bądź w liczbach bezwzględnych, bądź w liczbach względnych w stosunku do okresu przyjętego za podstawę porównań.

VI. Wskaźniki cen.

Wskaźniki:

a) Wyrażające ogólny ruch cen hurtowych, ustalane i ogłaszane miesięcznie;

b) Wyrażające ogólny ruch kosztów utrzymania, ustalane i ogłaszane przynajmniej kwartalnie.

Wskaźniki kosztów utrzymania mogą być obliczone dla jednego miasta lub dla kilku miast najbardziej charakterystycznych; mogą być one traktowane odrębnie lub też łącznie.

W każdem wydawnictwie publikującem wskaźniki należy podać krótkie oficjalne wyjaśnienie, dotyczące artykułów, których ceny służyły za podstawę do obliczania wskaźników, oraz metod przyjętych przy ich obliczaniu.

Prócz wskaźników, należy również o ile możności podawać ceny hurtowe najważniejszych towarów dla tych samych okresów, w wartościach bezwzględnych lub względnych.

Artykuł  3.

Wysokie Układające się Strony zobowiązują się - w celu ułatwienia porównań statystyk handlu zagranicznego poszczególnych krajów - do stosowania w tej dziedzinie statystyki zasad wyłuszczonych w części I-ej załącznika I-szego.

Wysokie Układające się Strony zobowiązują się nadto, w zakresie na jaki im pozwolą rozporządzalne środki dochodzeń w tej dziedzinie, opracować tytułem próby tablice statystyczne wyszczególnione w części III-ej załącznika I-go.

Artykuł  4.

Wysokie Układające się Strony oświadczają, że w ogólnych zarysach przyjmują zasady wyłuszczone w załączniku II, co do sposobu opracowywania statystyki rybołówstwa i zgadzają się je stosować w miarę możności w odnośnych opracowaniach.

Artykuł  5.

Wysokie Układające się Strony oświadczają, że przyjmują w ogólnych zarysach zasady, na których oparty jest załącznik III, mający służyć za podstawę opracowań produkcji minerałów i metali wymienionych w artykule 2-gim (IV), o ile wydobycie wzmiankowanych minerałów i metali przedstawia dla danego kraju pewne znaczenie gospodarcze, oraz zgadzają się stosować też same zasady przy opracowaniu danych, dotyczących produkcji innych minerałów i metali.

Artykuł  6.

Wysokie Układające się Strony oświadczają, że przyjmują w ogólnych zarysach zasady, na których opiera się załącznik IV, dodany do niniejszej konwencji jako wzór programu spisu produkcji przemysłowej, oraz zgadzają się rozważyć możliwość zastosowania tych z pośród wzmiankowanych zasad, któreby się do tego nadawały, w razie przystępowania do powszechnego lub częściowego spisu o charakterze wskazanym w rzeczonym załączniku.

Artykuł  7.

Wysokie Układające się Strony oświadczają, że przyjmują w ogólnych zarysach zasady, na których opiera się załącznik V, dodany do konwencji jako wzór ustalania wskaźników uruchomienia przemysłu oraz zgadzają się rozważyć możliwości zastosowania tych z pośród wzmiankowanych zasad, któreby się do tego nadawały, w razie przystępowania do obliczania wskaźników uruchomienia przemysłu na szeroką skalę.

Artykuł  8.

1. Komitet rzeczoznawców technicznych będzie wyznaczony na wspólnem posiedzeniu Rady Ligi Narodów i delegatów państw nie należących do Ligi Narodów, lecz biorących udział w Konferencji Genewskiej, po jednym delegacie od każdego z tych państw, w których imieniu będą złożone dokumenty ratyfikacyjne lub zgłaszające przystąpienie.

2. Wzmiankowany w poprzednim punkcie niniejszego artykułu Komitet rzeczoznawców, obok zadań specjalnych, które są mu poruczone na zasadzie postanowień niniejszej konwencji i załączonych dokumentów, będzie mógł wydawać opinje, jakie uzna za pożyteczne dla ulepszenia i rozwinięcia zasad i zarządzeń, zawarowanych niniejszą konwencją w związku z omawianemi w niej działami statystyki. Będzie on mógł również wydawać opinje, dotyczące innych pokrewnych działów statystyki, dla których zapewnienie międzynarodowej porównalności uzna za możliwe i pożyteczne. Będzie on nadto rozpatrywał wszelkie uwagi tenże cel mające na oku, które mogłyby mu być przedłożone przez Rząd którejkolwiek z Wysokich Układających się Stron. Komitet rzeczoznawców nie będzie wydawał opinji dotyczących statystyki finansów publicznych czy prywatnych (długi państwowe, dochody i wydatki, banki, rynek pieniężny, giełdy i t. p.); nie będzie też wydawał bez uprzedniego porozumienia się z właściwemi instytucjami i organizacjami międzynarodowemi, opinji dotyczącej statystyki rolnej, statystyki pracy lub transportów.

3. Uprasza się Radę Ligi Narodów, ażeby każdej chwili, gdy zażąda tego przynajmniej połowa Członków Ligi Narodów i państw nieczłonków, w których imieniu złożono dokumenty ratyfikacyjne lub zgłaszające przystąpienie, zwołała konferencję w celu przeprowadzenia rewizji lub, ewentualnie, rozszerzenia niniejszej konwencji.

Artykuł  9.

Wysokie Układające się Strony zgadzają się na to, że ich biura statystyczne będą dokonywały bezpośredniej wzajemnej wymiany zestawień statystycznych, opracowywanych i publikowanych przez nie, zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji.

Artykuł  10.

Jeśli pomiędzy dwiema lub kilku Wysokiemi Stronami wyniknie spór w kwestji interpretacji lub zastosowań niniejszej konwencji, i jeśli nie da się on załagodzić w drodze wzajemnego porozumienia się stron zainteresowanych lub w inny sposób polubowny, strony mogą za wspólną zgodą przedstawić spór ten w celu zawarcia ugody ustanowionemu w artykule 8-ym Komitetowi rzeczoznawców.

W tym wypadku Komitet może wezwać strony do przedstawienia mu, ustnie lub piśmiennie, swoich spostrzeżeń i wyda sąd o charakterze doradczym w sprawie punktu spornego.

Artykuł  11.

Każda z Wysokich Układających się Stron w chwili podpisywania, ratyfikacji lub zgłaszania przystąpienia, może złożyć oświadczenie, że uznając niniejszą konwencję nie przyjmuje na siebie żadnych zobowiązań w stosunku do wszystkich lub części swoich kolonij, protektoratów, posiadłości zamorskich lub terytorjów, nad któremi sprawuje zwierzchnictwo lub mandat; w tym wypadku niniejsza Konwencja nie dotyczy terytorjów stanowiących przedmiot tego rodzju deklaracji.

Każda z Wysokich Układających się Stron będzie miała możność w przyszłości zawiadomić Sekretarza Generalnego Ligi Narodów, że ma zamiar rozciagnąc niniejszą konwencję na wszystkie lub na część terytorjów, wymienionych w oświadczeniu przewidzianem w ustępie poprzednim. W tym wypadku konwencja zacznie obowiązywać w stosunku do wymienionych w tem zawiadomieniu terytorjów po upływie roku od czasu otrzymania tegoż przez Sekretarza Generalnego Ligi Narodów.

Również, każda z Wysokich Układających się Stron może każdej chwili po upływie pięcioletniego terminu zastrzeżonego w artykule 16-tym, oświadczyć, że zaprzestaje stosować niniejszą konwencję do wszystkich lub do części swoich kolonij, protektoratów, posiadłości zamorskich lub terytorjów nad któremi sprawuje zwierzchnictwo lub mandat; w tym wypadku konwencja przestaje obowiązywać w stosunku do terytorjów wymienionych w tem oświadczeniu po upływie sześciu miesięcy od chwili otrzymania tegoż przez Sekretarza Generalnego Ligi Narodów.

Sekretarz Ligi Narodów winien zakomunikować wszystkim Członkom Ligi Narodów i Państwom nieczłonkom, wymienionym w artykule 12-tym, oświadczenie i zawiadomienie otrzymane w związku z niniejszym artykułem.

Artykuł  12.

Niniejsza konwencja, której teksty francuski i angielski są jednakowo wiarygodne, będzie nosić datę dnia dzisiejszego; do trzydziestego września tysiąc dziewięćset dwudziestego dziewiątego roku może ona być podpisana w imieniu każdego Członka Ligi Narodów oraz każdego Państwa nieczłonka, lecz reprezentowanego na konferencji w Genewie, jak również w imieniu każdego państwa, któremu Rada Ligi Narodów prześle w tym celu egzemplarz niniejszej konwencji.

Niniejsza konwencja będzie ratyfikowana. Dokumenty ratyfikacyjne winny być przesłane Sekretarzowi Generalnemu Ligi Narodów, który o ich otrzymaniu obowiązany jest powiadomić wszystkich Członków Ligi Narodów oraz wszystkie państwa nieczłonków wymienione w ustępie poprzednim.

Artykuł  13.

Począwszy od dnia pierwszego października tysiąc dziewięćset dwudziestego dziewiątego roku do niniejszej konwencji może być zgłoszony akces w imieniu każdego Członka Ligi Narodów oraz każdego państwa nieczłonka z pomiędzy wymienionych w artykule 12-tym.

Dokumenty zgłaszające przystąpienie winny być przesłane Sekretarzowi Generalnemu Ligi Narodów, który o ich otrzymaniu obowiązany jest powiadomić wszystkich Członków Ligi Narodów oraz wszyskie państwa nieczłonków wymienione w artykule 12-tym.

Artykuł  14.

Niniejsza konwencja wejdzie w życie dziewięćdziesiątego dnia po otrzymaniu przez Sekretarza Generalnego Ligi Narodów ratyfikacji lub przystąpień w imieniu co najmniej dziesięciu państw, Członków Ligi Narodów lub państw nieczłonków.

Artykuł  15.

Każda ratyfikacja lub przystąpienie, zgłoszone po wejściu w życie niniejszej konwencji, zgodnie z artykułem 14-tym będą obowiązywać po upływie dziewięćdziesięciu dni od daty ich otrzymania przez Sekretarza Generalnego Ligi Nardodów.

Artykuł  16.

Po upływie pięciu lat od chwili wejścia jej w życie zgodnie z artykułem 14-tym, niniejsza konwencja będzie mogła być wypowiedziana na piśmie, przytem akt wypowiedzenia winien być złożony na ręce Sekretarza Generalnego Ligi Narodów. Wypowiedzenie będzie obowiązywało od chwili otrzymania go przez Sekretarza Generalnego i będzie się stosowało jedynie do państwa, Członka Ligi Narodów lub nieczłonka, w którego imieniu akt wypowiedzenia był złożony.

Sekretarz Generalny winien powiadomić o otrzymaniu wypowiedzenia wszystkich Członków Ligi Narodów i wszystkie państwa nieczłonków wymienione w artykule 12-tym.

Gdyby, na skutek jednoczesnych lub kolejnych wypowiedzeń, ilość Członków Ligi i państw nieczłonków, związanych postanowieniami niniejszej konwencji, spadła poniżej dziesięciu - konwencja niniejsza przestaje obowiązywać.

Artykuł  17.

Wysokie Układające się Strony przyjmują zastrzeżenia wniesione w sprawie zastosowania niniejszej konwencji w protokóle do niej załączonym, w stosuku do krajów imiennie w nim wymienionych.

Rządy krajów, które są skłonne przystąpić do konwencji na zasadzie artykułu 13, lecz które życzyłyby sobie wnieść pewne zastrzeżenia w sprawie jej zastosowania, mogą powiadomić o swych spostrzeżeniach Sekretarza Generalnego Ligi Narodów. Ten ostatni zakomunikuje bezzwłocznie te zastrzeżenia rządom wszystkich państw, w których imieniu będą złożone dokumenty ratyfikacyjne lub zgłaszające przystąpienie, z zapytaniem, czy nie mają przeciwko temu żadnych objekcyj. Jeśli w ciągu sześciu miesięcy od daty tego zawiadomienia żadne z państw nie zgłosi sprzeciwu, wzmiankowane zastrzeżenia będą uważane jako przyjęte.

Artykuł  18.

Niniejsza konwencja będzie zarejestrowana przez Sekretarza Generalnego Ligi Narodów pod datą jej wejścia w życie.

NA DOWÓD CZEGO wyżej wymienieni pełnomocnicy konwencję niniejszą podpisali.

Sporządzono w Genewie, dnia czternastego grudnia tysiąc dziewięćset dwudziestego ósmego roku w jednym egzemplarzu, który zostanie złożony w archiwach Sekretarjatu Ligi Narodów. Odpisy uwierzytelnione będą dostarczone wszystkim Członkom Ligi i państwom nieczłonkom, wymienionym w artykule 12.

NIEMCY

AUSTRJA

BELGJA

Zgodnie z artykułem 11 konwencji, Delegacja Belgijska w imieniu swego Rządu oświadcza, że nie może przyjąć na siebie zobowiązań wypływających z postanowień niniejszej konwencji w stosunku do kolonji Konga Belgijskiego.

STANY ZJEDNOCZONE BRAZYLJI

WIELKA BRYTANJA I IRLANDJA PÓŁNOCNA

jak również wszystkie części Imperjum Brytyjskiego nie będące samodzielnymi członkami Ligi Narodów.

Oświadczam, że mój podpis nie odnosi się do kolonij, protektoratów oraz terytorjów, nad któremi Majestat Brytanji sprawuje zwierzchnictwo lub mandat.

UNJA POŁUDNIOWO-AFRYKAŃSKA

WOLNE PAŃSTWO IRLANDZKIE

BUŁGARJA

DANJA

Zgodnie z artykułem 11, Grenlandja nie podlega postanowieniom wynikającym z niniejszej konwencji.

Ponadto, Rząd Duński przyjmując konwencję nie przyjmuje na siebie żadnych obowiązków w stosunku do statystyki dotyczących wysp Faroe.

WOLNE MIASTO GDAŃSK

EGIPT

ESTONJA

FINLANDJA

FRANCJA

Podpisując niniejszą konwencję Francja oświadcza, że przyjmując ją, nie bierze na siebie żadnych zobowiązań w stosunku do wszyskich swoich kolonij, protektoratów i terytorjów, nad któremi sprawuje zwierzchnictwo lub mandat.

GRECJA

WĘGRY

WŁOCHY

Przyjmując niniejszą konwencję, Włochy nie biorą na siebie żadnych zobowiązań w stosunku do swoich kolonij, protektoratów i innych terytorjów wymienionych w artykule 14, pierwszy ustęp.

JAPONJA

Na zasadzie artykułu 11 niniejszej konwencji Rząd japoński oświadcza, że przyjęcie przezeń niniejszej konwencji nie rozciąga się na terytorja następujące: Chosen, Taiwan, Karafuto, będące w dzierżawie terytorjum Kwantungu oraz na terytorja, nad któremi Japonja sprawuje mandat.

ŁOTWA

LUXEMBURG

NORWEGJA

HOLANDJA

Przyjmując niniejszą konwencję, Holandja nie bierze na siebie żadnych zobowiązań w stosunku do Indyj Holenderskich, Surinamu i Curaçao.

POLSKA

PORTUGALJA

Zgodnie z postanowieniem artykułu 11, Delegacja Portugalska oświadcza w imieniu swojego Rządu, że niniejsza konwencja nie dotyczy kolonij portugalskich.

RUMUNJA

KRÓLESTWO SERBÓW, CHORWATÓW I SŁOWEŃCÓW

SZWECJA

SZWAJCARJA

CZECHOSŁOWACJA

P R O T O K Ó Ł.

Przystępując do podpisywania konwencji, noszącej datę dnia dzisiejszego, niżej podpisani pełnomocnicy, oświadczają, że, w stosunku do różnych postanowień konwencji, przyjmują wyjaśnienia wyszczególnione w pierwszej części niniejszego protokółu, i że przyjmują również zastrzeżenia wniesione na zasadzie artykułu 17 wymienionej konwencji i zawarte w drugiej części niniejszego prtotokółu.

I.

Oczywistem jest:

1. Że żadne postanowienie niniejszej konwencji nie może być tłumaczone w sensie ograniczenia lub naruszenia kompetencji Międzynarodowego Instytutu Rolnego;

2. Że żadne postanowienie niniejszej konwencji nie nakłada obowiązku ustalania i publikowania danych, pociągających za sobą ujawnienie wiadomości, dotyczących jakiegokolwiek poszczególnego zakładu;

3. Że każda z Wysokich Układających się Stron w razie siły wyższej lub w razie gdyby zaszły ważne wypadki zagrażające bezpieczeństwu państwa, może - tytułem wyjątku, na czas możliwie najkrótszy i w ściśle uwarunkowanym okolicznościami zakresie - wstrzymać zastosowanie postanowień niniejszej konwencji;

4. Że postanowienia artykułu 2 - I a) nie wymagają podawania ilości dla specjalnych kategoryj towarów, o ile z punktu widzenia statystycznego nie przedstawia to żadnej korzyści praktycznej;

5. Że, w zestawieniach miesięcznych wymaganych przez artykuł 2 - I a):

a) Wyszczególnienie artykułów wraz z odnośnemi informacjami może być dokonane w formie skróconej;

b) W stosunku do artykułów, nie posiadających znaczenia w handlu zagranicznym danego kraju, podawane informacje mogą mieć charakter zwykłego streszczenia;

6. Że wzmiankowane w paragrafie A artykułu 2 - III wskazania Międzynarodowego Instytutu Rolnego są te, które były przyjęte na dziewiątem Ogólnem Zebraniu Instytutu i są podane celem zadokumentowania w załączniku VI; w razie gdyby Ogólne Zebranie Międzynarodowego Instytutu Rolnego zmieniło te wskazania, Wysokie Układające się Strony będą miały możność przyjęcia tych zmian;

7. Że postanowienia paragrafów B i C artykułu 2 - V nie mogą być rozumiane w sensie wykluczającym możność dokonywania obliczeń dla małych przedsiębiorstw;

8. Że postanowienia paragrafów B i C artykułu 2 - V nakładają na Wysokie układające się Strony obowiązek dołożenia wszelkich starań w celu dostarczenia danych reprezentacyjnych; tem nie mniej jednak, w krajach, gdzie przemysł jest słabo rozwinięty, opracowanie statystyki szczegółowej może być rzeczą niemożliwą.

9. Że - w stosunku do krajów, gdzie na skutek warunków miejscowych, jak to: rozległość terytorjum, rozproszenie zakładów przemysłowych oraz oddalenie ich od rynków zbytu, miesięczne ustalanie wskaźników cen hurtowych jest praktycznie niemożliwe - kwartalne ogłaszanie tych wskaźników będzie uważane, jako czyniące zadość wymaganiom artykułu 2 - VI.

II.

Niżej wymienione zastrzeżenia są przyjęte:

1. Artykuł 2 - III B).

Turcja: Zestawienia przewidziane w tym paragrafie będą ustalane i ogłaszane przez Turcję w możliwie najkrótszych odstępach czasu, jednakże bez obowiązku ogłaszania ich rok rocznie.

Związek Południowo-Afrykański: Zestawienia nie będą obejmowały powierzchni uprawnej w gospodarstwach i w rezerwatach tubylców, w posiadłościach murzyńskich i w ośrodkach misyjnych.

2. Artykuł 2 - III E).

Brazylja: Postanowienia te nie dotyczą Brazylji.

3. Artykuł 2 - IV, paragraf 2, a).

Japonja: Wybór rud będzie pozostawiony do uznania Rządu japońskiego.

4. Artykuł 2 - V B), C).

Wolne Miasto Gdańsk, Grecja, Portugalja, Turcja: Zestawienia przewidziane w tych paragrafach nie będą obowiązywały.

5. Artykuł 2 - VI.

Portugalja: Miesięczne ogłaszanie wskaźników nie będzie obowiązujące na czas najbliższy.

6. Artykuł 3 - ustęp 2.

Meksyk, Turcja: Ustęp ten będzie uważany, jako zalecenie, a nie jako zobowiązanie.

Na dowód czego niżej podpisani położyli swoje podpisy pod niniejszym protokółem.

Sporządzono w Genewie czternastego grudnia tysiąc dziewięćset dwudziestego ósmego roku, w jednym egzemplarzu, który będzie złożony w archiwach Sekretariatu Ligi Narodów; odpisy uwierzytelnione będą przesłane wszystkim Członkom Ligi Narodów i wszystkim państwom nieczłonkom, biorącym udział w Konferencji.

NIEMCY

AUSTRJA

BELGJA

STANY ZJEDN. BRAZYLJI

WIELKA BRYTANJA I IRLANDJA PÓŁNOCNA

jak również wszystkie części Imperium Brytyjskiego nie będące samodzielnymi członkami Ligi Narodów.

UNJA POŁUDNIOWO-AFRYKAŃSKA

WOLNE PAŃSTWO IRLANDZKIE

BUŁGARJA

DANJA

WOLNE MIASTO GDAŃSK

EGIPT

ESTONJA

FINLANDJA

FRANCJA

GRECJA

WĘGRY

WŁOCHY

JAPONJA

ŁOTWA

LUXEMBURG

NORWEGJA

HOLANDJA

POLSKA

PORTUGALJA

RUMUNJA

KRÓLESTWO SERBÓW, CHORWATÓW I SŁOWEŃCÓW

SZWECJA

SZWAJCARJA

CZECHOSŁOWACJA

ZAŁĄCZNIK I.

Statystyka handlu zagranicznego.

(P. artykuł 3).

CZĘŚĆ  I.

I. Statystyka handlu zagranicznego będzie opracowywana według jednej z dwóch niżej podanych metod:

a) Jeśli opracowania statystyczne obejmują wyłącznie zestawienia handlu specjalnego lub też równolegle do nich - zestawienia obrotu ogólnego:

Przywóz specjalny winien obejmować wszystkie towary zadeklarowane jako przeznaczone do spożycia wewnętrznego na terytorjum, którego statystyka dotyczy, jak również wszystkie towary zadeklarowane (w zwykłych warunkach odprawy celnej warunkowej lub czasowej) jako przeznaczone do przerobu, naprawy, obrobienia lub udoskonalenia. Zmiana opakowania, przesortowanie i mieszanie towaru nie mogą być uważane jako przerób lub udoskonalenie.

Wywóz specjalny winien obejmować wywóz wszystkich towarów wyprodukowanych na obszarze podlegającym statystyce danego kraju lub nacjonalizowanych.

Przez towar nacjonalizowany należy rozumieć towary importowane, oddane do dyspozycji importera po uiszczeniu przezeń należnych opłat, lub też te, które jako przeznaczone do uszlachetnienia były zwolnione od cła i zostały poddane przeróbce, naprawie, obrobieniu lub udoskonaleniu.

Handel specjalny, zarówno w przywozie jak i w wywozie, nie może obejmować żadnej kategorji przewozu, tak jak on jest określony w paragrafie V, ustęp 3, podanym niżej:

Obrót ogólny obejmuje: w przywozie - wszystko co przebywa z terytorjów nie objętych obszarem podlegającym statystyce; w wywozie - wszystko co jest wywożone nazewnątrz obszaru podlegającego statystyce. Jednakże wyłącza się towary przewożone tranzytem bezpośrednim, jak również towary wprost przeładowywane w portach pod nadzorem władz celnych.

Obroty dotyczące: 1^o tranzytu pośredniego i 2^o tranzytu bezpośredniego (łącznie z przeładowaniem) mają być wykazane według krajów, w oddzielnych tablicach. Ilość tych towarów winna być wyrażona w wadze brutto; w razie zaś niemożności, będzie można do nich zastosować wszelką inną podstawę obliczania, łącznie z obliczaniem wartości, pod warunkiem, że przy zestawieniach będzie zaznaczone, jaka metoda została przyjęta.

Jeśli towary, podlegające odprawie celnej warunkowej lub czasowej, są opracowywane w odrębnych tablicach, wartość każdej kategorji tych towarów (t. j. wartość pierwotna lub ewentualnie wartość pierwotna plus wartość nabyta: pracy i materjałów) winna być oznaczona przy wejściu i przy wyjściu.

b) Jeśli zestawienia przywozu obejmują wyłącznie obrót ogólny i jeśli wykazywane są również towary zpowrotem wywożone (reeksportowane):

Przywóz ogólny winien odpowiadać definicji podanej w paragrafie a) (p. wyżej) dla obrotu ogólnego w przywozie.

Towary wywożone i towary zpowrotem wywożone winny być wykazane oddzielnie.

Zestawienia towarów wywożonych winny obejmować wywóz: 1^o towarów wyprodukowanych wewnątrz obszaru podlegającego statystyce i 2^o towarów podchodzących z zewnątrz, lecz które na danym obszarze były poddane przeróbce, naprawie, obrobieniu lub udoskonaleniu.

Zestawienia towarów zpowrotem wywożonych winny obejmować wszystkie towary wprowadzone wewnątrz obszaru podlegającego statystyce (za wyłączeniem tranzytu bezpośredniego i towarów przeładowanych w portach pod nadzorem władz celnych) i następnie zeń wywiezione, nie podlegając żadnej przeróbce i naprawie, ani też żadnemu obrobieniu lub udoskonaleniu.

Zmiana opakowania, doboru i połączenia towaru nie może być uważana jako przerób lub udoskonalenie.

Obroty dotyczące tranzytu bezpośredniego (łącznie z przeładowaniem) winny być wykazane w oddzielnych tablicach, opracowanych w warunkach już określonych w paragrafie a) (p. wyżej).

Jeśli towary podlegające odprawie celnej warunkowej lub czasowej są opracowywane w odrębnych tablicach, wartość każdej kategorji tych towarów winna być oznaczona w sposób wskazany w paragrafie a) (p. wyżej).

II. Należy utrzymać lub wprowadzić t. zw. system "wartości deklarowanych", t. j. wartości zgłaszanych przez poszczególnych importerów i eksporterów (również za pośrednictwem ich należycie upełnomocnionych ajentów) dla każdej poszczególnej tranzakcji. Nadto, w celu zapewnienia dokładności danych statystyki handlu zagranicznego, zgłoszenia te winny podlegać sprawdzeniu i systematycznej kontroli.

III. a) Jako wartość winna być zgłoszona wartość towaru na granicy celnej (lądowej lub morskiej) t. j. dla przywozu - wartość w chwili wysyłki zwiększona o koszty przewozu i ubezpieczenia do granicy wejściowej, a dla wywozu - wartość franco okręt lub franco wagon na granicy.

Przy przywozie wyłącza się z wartości cła przywozowe, opłaty wewnętrzne i wszelkie ciężary nakładane na towar przez kraj importujący. Przy wywozie natomiast włącza się cła wywozowe, jak również opłaty wewnętrzne i wszelkie ciężary nakładane prze kraj eksportujący, o ile te opłaty zostały rzeczywiście pobrane od towarów wywożonych.

b) Jeżeli jaki kraj posiada stawki celne od wartości towarów przywożonych lub wywożonych, wartość obliczona dla oclenia zgodnie z metodą zaleconą przez prawodawstwo skarbowe danego kraju może być podana w statystyce przywozu i wywozu, nawet gdyby różniła się od wartości określonej wyżej w paragrafie a). Równolegle, wartości obliczane według tejże metody mogą być wykazane dla towarów zwolnionych od cła lub też podlegających specjalnemu ocleniu. Kraje, w których obowiązuje tego rodzaju system, winny jasno zaznaczyć w swojej statystyce, według jakiej metody wartość jest obliczana, oraz co najmniej raz na rok winny przedstawić szacunek możliwie szczegółowy wartości, obliczanych według zasad wymienionych w wyżej podanym paragrafie a).

IV. Należy wymienić jednostkę lub jednostki miary przyjęte dla wyrażenia ilości każdego rodzaju towarów: waga, długość, powierzchnia, objętość i t. d.

Jeśli ilość wyrażana jest zapomocą jednej lub kilku jednostek miary, innych niż waga, w zestawieniach rocznych należy podać przeciętną wagę szacunkową każdej jednostki lub ich wagę złożoną.

Co się tyczy wagi, należy dokładnie określić takie wyrażenia jak "waga brutto", "waga netto", "waga legalna netto", biorąc pod uwagę różne znaczenia, jakie może posiadać ten sam termin w stosunku do różnych kategoryj towarów.

V. 1. Jako terytorjum statystyczne danego kraju należy rozumieć obszar celny danego kraju, wszystkie magazyny i składy na komorze celnej lub będące pod tejże kontrolą oraz wszystkie wolne porty i wolne strefy należące do danego kraju.

2. Jeżeli dwa lub kilku państw zawarły unję celną i jeżeli ogłaszana statystyka handlu zagranicznego obejmuje całość terytorjum związanego unją, jako terytorjum statystyczne może być uważany obszar łączny wszystkich państw należących do unji.

Zastrzeżenie to nie przeszkadza poszczególnym państwom ogłaszać odrębnej statystyki dla obszarów nie graniczących z ich terytorjami statystycznemi, zamiast statystyki obejmującej całość ich obszaru celnego, jeśli w skład tegoż wchodzą obszary nie graniczące ze sobą.

3. Jako przewóz należy rozumieć ogólny obrót tranzytu bezpośredniego i pośredniego, określonych niżej.

Obrót tranzytu bezpośredniego obejmuje wszystkie towary przewożone przez terytorjum statystyczne danego kraju, zgodnie z definicją podaną wyżej, w wyłącznym celu transportu, przyczem nie mogą być one oddane do dyspozycji importerów ani też oddane na skład.

Obrót tranzytu pośredniego obejmuje wszystkie towary pochodzące z zewnątrz terytorjum statystycznego danego kraju, złożone do magazynów lub oddane do składów fikcyjnych czy rzeczywiście istniejących na danem terytorjum statystycznem, określonem jak wyżej, i które są z niego następnie wywiezione; przyczem nie mogą być one oddane do dyspozycji importerów i nie mogą podlegać przeróbce, naprawie, obrobieniu lub udoskonaleniu, z wyjątkiem zmiany opakowania, przesortowania lub mieszania.

VI. Terytorja statystyczne, które mają być wykazane w zaleconych przez niniejszą konwencję zestawieniach handlu zagranicznego według krajów, winny odpowiadać liście podanej w części II niniejszego załącznika.

Każda z Wysokich układających się Stron może każdej chwili zwrócić się do Sekretarza Generalnego Ligi Narodów z prośbą o zarządzenie odpowiednich środków celem zmodyfikowania części II niniejszego załącznika w sensie uwzględnienia w nim mogących nastąpić zmian.

Komitet rzeczoznawców, przewidziany w artykule 8 konwencji, natychmiast po ukonstytuowaniu się ustali minimalny wykaz terytorjów statystycznych, odrębnych lub zgrupowanych, które winny być wyszczególnione w statystyce handlu zagranicznego według krajów; przyczem każde państwo może zamiast jednej (lub kilku) z pozycyj umieszczonych w tym minimalnym wykazie wstawić kompletną serję odpowiednich pozycyj figurujących w części II niniejszego załącznika.

W tablicach statystycznych, wykazujących dla poszczególnych towarów kraje, z któremi handel temi towarami się odbywa, te kraje, które wykazują obrót nieznaczny, mogą być wyłączone do wspólnej rubryki "Inne kraje", bez bliższego wyszczególnienia.

Towary nadane za konosamentem z prawem wyładunku lub na zlecenie winny być wykazane oddzielnie jako nadane "Na zlecenie".

VII. Ze względu na specjalne znaczenie, jakie ma ścisłość danych dotyczących przywozu i wywozu monet, będą opracowywane specjalne tablice, podające wartość i wagę przywozu i wywozu: 1^o monet złotych, 2^o złota w sztabach formy przyjętej w przepisach bankowych i 3^o złota w każdej innej formie.

VIII. Kraje, dla których handel opałem okrętowym posiada rzeczywistą doniosłość, będą opracowywały zestawienia dotyczące ilości oraz, jeśli to możliwe, wartości szacunkowych lub rzeczywistych węgla okrętowego lub innego opału dostarczonego do portów krajowych dla użytku własnego okrętów służących do celów handlu zagranicznego. Liczby dotyczące okrętów krajowych i liczby dla okrętów zagranicznych będą, o ile możności wyodrębnione. Co się tyczy portów nie morskich, handel opałem okrętowym do nich dostarczonym winien być wykazany jedynie w wypadkach wielkiej doniosłości.

IX. Zestawienia handlu zagranicznego przewidziane przez niniejszą konwencję:

1. Nie powinny obejmować:

a) W wywozie - zapasów zabieranych prze okręty krajowe;

b) W przywozie - produktów rybołówstwa, które są uważane jako produkt własny kraju, w którym są wyładowane.

2. Mogą nie obejmować:

a) Przywozu i wywozu, bez względu na to, czy jest on czasowy czy ostateczny, wszelkich towarów, które nie są przedmiotem tranzakcyj handlowych;

b) W wywozie - zapasów zabieranych przez okręty zagraniczne;

c) Towarów przywożonych lub wywożonych w ilościach na tyle znikomych, że mogą być pominięte przy obliczaniu łącznego obrotu temi towarami.

X. Zestawienia handlu zagranicznego, przewidziane przez niniejszą konwencję, będą opracowywane dla roku kalendarzowego (1 stycznia - 31 grudnia) i dla miesięcy kalendarzowych.

Tem nie mniej, każdy kraj, do którego stosuje się niniejsza konwencja, może, prócz tego, utrzymać przyjęty rok statystyczny, różniący się od roku kalendarzowego.

CZĘŚĆ  II

WYKAZ KRAJÓW

(Terytoria statystyczne)

(pominięty)

CZĘŚĆ  III.

1. Wzmiankowane w drugim ustępie artykułu 3 niniejszej konwencji i niżej wyszczególnione tablice statystyczne winny być opracowane dla okresu dwunastomiesięcznego.

2. Obejmują one pewna ilość artykułów, wchodzących w skład przywozu i wywozu terytorjum, którego tablice te dotyczą, przyczem rzeczone artykuły będą ustalone przez każdą z układających się Wysokich Stron.

3. Tablice dotyczące przywozu winny wykazać dla każdego z wybranych w celu porównania artykułów:

a) Kraj pierwotnego (rzeczywistego) pochodzenia czyli kraj produkcji;

b) Kraj nadania czyli kraj wysyłki;

c) Kraj zakupu.

4. Tablice dotyczące wywozu winny wykazać dla każdego z wybranych w celu porównania artykułów:

a) Kraj spożycia;

b) Kraj nadania czyli kraj przeznaczenia;

c) Kraj sprzedaży.

5. Użyte w paragrafach 3 i 4 wyrażenia winny być rozumiane w sensie następującym:

Jako kraj pierwotnego pochodzenia czyli produkcji, należy rozumieć w stosunku do płodów naturalnych - kraj, w którym zostały one wyprodukowane, zaś w stosunku do wyrobów fabrycznych - kraj, w którym otrzymały one ostateczną formę, w jakiej sprowadzone są do kraju importującego, przyczem zmiana opakowania, przesortowanie lub mieszanie nie mogą być uważane jako przerób.

Jako kraj nadania lub wysyłki, należy rozumieć pierwszy kraj, z którego towar został wysłany pod adresem kraju importującego, niezależnie od tego, czy podczas transportu był on przeładowywany czy też nie, lecz z wykluczeniem tranzakcji handlowej z krajami pośredniczącemi, o ile były takowe.

Jako kraj zakupu, należy rozumieć kraj, w którym sprzedawca dokonywa swoich czynności handlowych.

Jako kraj spożycia, należy rozumieć kraj, w którym towar znajduje swoje ostateczne przeznaczenie, dla którego został wyprodukowany, lub też kraj, w którym towar ma być poddany uszlachetnieniu, t. j. przeróbce, naprawie, obrobieniu lub udoskonaleniu, przyczem zmiana opakowania, przesortowanie lub mieszanie nie mogą być uważane jako udoskonalenie.

Jako kraj nadania czyli przeznaczenia, należy rozumieć kraj, pod adresem którego towar był rzeczywiście wysłany, bez względu na to, czy w drodze był on przeładowywany, czy też nie, lecz z wykluczeniem tranzacji handlowej z krajami pośredniczącemi, o ile były takowe.

Jako kraj sprzedaży, należy rozumieć kraj, w którym nabywca dokonywa swoich czynności handlowych.

6. Okres dwunastomiesięczny zawarowany w paragrafie 1 (p. wyżej) będzie obowiązywał dla każdego kraju najpóźniej od 1 stycznia, następującego po dacie wejścia w życie niniejszej konwencji w stosunku do danego kraju.

7. Natychmiast po upływie dwunstomiesięcznego okresu, zastrzeżonego w paragrafie poprzednim, Wysokie układające się Strony nadeślą Komitetowi rzeczoznawców, przewidzianemu w artykule 8, sprawozdania, omawiające wykazane przez praktykę zalety i braki poszczególnych metod klasyfikacji zaleconych w paragrafach 3 i 4.

8. Po otrzymaniu sprawozdań co najmniej od połowy krajów, związanych w danej chwili konwencją, Komitet rzeczoznawców obowiązany jest w ciągu trzech miesięcy przygotować memorandum w sprawie wniosków opartych na wymienionych sprawozdaniach. Memorandum to będzie rozesłane rządom Wysokich układających się Stron w celu dodatkowego uzgodnienia.

ZAŁĄCZNIK II.

Statystyka rybołówstwa.

(P. artykuł 4).

Statystyka rybołówstwa winna wykazać:

1. Ilość i wartość wszystkich produktów rybołówstwa morskiego (w tem skorupiaki, mięczaki i małże wszelkiego rodzaju) wyładowanych bezpośrednio w kraju, z wyszczególnieniem głównych gatunków ryb, jak również przynależności państwowej statków, z których są wyładowane; zestawienia powinny obejmować nadto, w miarę możności, produkty rybołówstwa na wodach wewnętrznych;

2. Ilość i wartość wyżej wymienionych produktów, przywożonych z zagranicy i wywożonych do innych krajów;

3. O ile to okaże się możliwe, ilość głównych produktów rybołówstwa przetwarzanych w kraju;

4. W miarę możności, ilość połowu dokonanego przez statki krajowe, bez względu na miejsce wyładowania, oraz ilość wydobytych produktów wodnych;

5. Liczbę osób zajmujących się rybactwem z wyszczególnieniem, w miarę możności, podziału według płci oraz z zaznaczeniem, czy rybactwo stanowi ich zajęcie główne czy też poboczne;

6. Liczbę i rodzaj statków krajowych użytych do połowu morskiego i, jeśli to możliwe, do połowu na wodach wewnętrznych;

7. W miarę możności, miejsca połowu produktów wyładowanych w kraju oraz czas zużyty na połów tych produktów.

ZAŁĄCZNIK III.

Statystyka górnicza i hutnicza.

(P. artykuł 5).

CZĘŚĆ  I.

Postanowienia ogólne stosujące się do wszystkich statystyk górniczych i hutniczych.

1. Zestawienia produkcji minerałów winny dotyczyć, wyjąwszy zlecenia przeciwne, minerałów w stanie surowym, t. j. w stanie w jakim są wydobyte z kopalń, kamieniołomów i t. p.

2. Zestawienia winny wykazać ogólną produkcję w wadze każdego minerału w stanie surowym, a więc:

a) Dla każdej rudy metalicznej - wagę w niej zawartego metalu;

b) Dla każdej rudy niemetalicznej - wagę każdego z zasadniczych składników, które będą ustalone przez komitet rzeczoznawców, przewidziany w artykule 8 konwencji, lub też przez podkomitet, który może być w tym celu wyłoniony.

3. Zestawienia winny wykazywać nietylko produkcję całego kraju, lecz również według głównych okręgów wydobycia.

4. Jeżeli waga wyrażona będzie w innych jednostkach, a nie w tonnach metrycznych, należy jasno określić jednostkę przyjętą oraz jej stosunek do tonny metrycznej.

5. We wszystkich wypadkach niemożności podania ścisłych danych, zgodnie ze wskazaniami niniejszego załącznika, należy podać oszacowanie dla każdej gałęzi produkcji, posiadającej jakiekolwiek znaczenie.

CZĘŚĆ  II.

Postanowienia specjalne.

A. Minerały niemetaliczne.

I. Węgiel.

Zestawienia winny wykazać wagę netto węgla kamiennego i brunatnego, po potrąceniu bezużytecznych odpadków, otrzymanych przy półczce i sortowaniu.

Należy podać następujące zestawienia:

1. Zestawienia miesięczne podające:

Produkcję ogólną: a) węgla kamiennego, b) węgla brunatnego;

Liczbę dni roboczych w miesiącu;

Przeciętną liczbę zatrudnionych, w tem liczbę zatrudnionych pod ziemią i na powierzchni, lecz z wyłączeniem personelu administracyjnego i technicznego oraz personelu biurowego;

Produkcję ogólną przedsiębiorstw górniczych - koksu, brykietów, węgla i brykietów węgla brunatnego;

2. Zestawienia roczne podające:

Produkcję ogólną: a) węgla kamiennego, b) węgla brunatnego;

Produkcję ogólną koksu, brykietów z węgla kamiennego i z węgla brunatnego, w tem produkcję innych zakładów poza przedsiębiorstwami górniczemi;

Przeciętną liczbę zatrudnionych: a) pod ziemią i b) na powierzchni oraz c) sumę tych dwóch grup, z wyodrębnieniem w miarę możności danych dla obojga płci, dla dorosłych i młodocianych, jak również dla personelu eksploatacyjnego (łącznie z personelem robotniczym nadzorczym) z jednej strony i dla personelu administracyjnego i technicznego oraz dla personelu biurowego z drugiej strony.

II. Inne rudy niemetaliczne.

Zestawienia winny wykazać ogólną produkcję rud wydobytych ze wszystkich kopalń, kamieniołomów i innych przedsiębiorstw; dla rud takich, jak potas i siarka należy podać ogólną wagę zasadniczych części składowych.

B. Ruda żelazna.

Należy podać następujące zestawienia:

1. Zestawienia miesięczne podające:

a) Produkcję ogólną;

b) Przeciętną liczbę zatrudnionych (zaznaczyć czy podane liczby obejmują również personel administracyjny i techniczny oraz personel biurowy);

2. Zestawienia roczne podające:

a) Produkcję ogólną rudy surowej oraz zawartego w niej żelaza dla każdej z następujących kategoryj rud: magnetyt, hematyt, karbonat, mangan, ferromangan, ferrochrom, ferronikiel.

W zestawieniach podana będzie również waga manganu, chromu i niklu zawartych w rudach manganowej, chromowej i niklowej.

Nadto każdy kraj będzie starał się o zebranie danych, dotyczących rudy żelaznej, otrzymanej przy prażeniu pirytów, z wyszczególnieniem jej wagi ogólnej oraz wagi zawartego w niej żelaza.

b) Przeciętną liczbę zatrudnionych (zaznaczyć czy podane liczby obejmują również personel administracyjny i techniczny oraz personel biurowy).

Kwestja ewentualnego podziału rud żelaznych na kategorje według zawartości fosforu będzie rozpatrzona przez Komitet przewidziany w paragrafie 2 b) I-ej części niniejszego załącznika. Komitet poda również definicję rud manganowej, chromowej i niklowej, uwzględniając propozycje poczynione w tej mierze przez Międzynarodową Izbę Handlową w referacie przedstawionym na Konferencji Genewskiej.

C. Rudy metaliczne, nieżelaziste.

Zestawienia podadzą:

a) Ogólną produkcję rudy wydobytej ze wszystkich kopalń, kamieniołomów i w innych przedsiębiorstwach oraz wagę metalu zawartego w danej rudzie;

b) Przeciętną liczbę zatrudnionych (zaznaczyć czy podane liczby obejmują również personel administracyjny i techniczny oraz personel biurowy).

D. Metale.

I. Żelazo i stal.

1. Surówka - należy podać następujące zestawienia:

a) Zestawienia miesięczne z wykazaniem produkcji każdej z następujących kategoryj:

Surowiec żelaza hematytowy (Komitet wzmiankowany w paragrafie 2b) I-ej części niniejszego załącznika ustali granicę zawartości fosforu dla tej kategorji surowca, przy uwzględnieniu propozycyj, poczynionych w tej mierze przez Międzynarodową Izbę Handlową w referacie przedstawionym na Konferencji Genewskiej);

Surowiec zasadowy dla wyrobu stali;

Stopy żelaza;

Wszelkie inne rodzaje surówki.

b) Zestawienia roczne podające, oprócz produkcji ogólnej dla każdej z wyżej wymienionych kategoryj, produkcję poszczególnych surowców mieszanych (surowiec żelaza manganowy, krzemowy i t. p.);

c) Zestawienia roczne podające liczbę istniejących wielkich pieców dla produkcji surowca żelaza, z wyodrębnieniem wielkich pieców, pieców elektrycznych i innych sposobów produkcji.

Zestawienia miesięczne podające, dla tychże kategoryj, liczbę wielkich pieców istniejących i czynnych;

d) Zestawienia roczne, możliwie najszczegółowsze, podające ilości rudy żelaznej, rudy manganowej i starego żelaziwa, zużyte do wyrobu surowca żelaza.

Komitet wzmiankowany w paragrafie 2 b) I-ej części niniejszego załącznika obowiązany jest zdefiniować rudę manganową.

2. Stal i żelazo pudlowe. - Należy podać następujące zestawienia:

a) Zestawienia miesięczne wyrobu stali z wyodrębnieniem wyprodukowanych ilości: 1^o bloków stalowych, 2^o odlewów pierwszego topienia, z każdorazowem wyszczególnieniem niżej wymienionych sposobów produkcji:

Proces Siemens'a - Martin'a: a) kwasowy, b) zasadowy;

Proces Bessemer'a: a) kwasowy, b) zasadowy;

Piec elektryczny;

Inne sposoby wyrobu stali (w tem bezpośrednie przetopienie rudy);

b) Zestawienia miesięczne wyrobu żelaza pudlowego;

c) Zestawienia roczne liczby pieców, gruszek Bessemer'a i t. p., istniejących w kraju dla wyrobu stali i żelaza pudlowego, z wyodrębnieniem poszczególnych sposobów produkcji, wymienionych w paragrafie a);

d) Zestawienia roczne ogólnej produkcji zuzli otrzymanych przy defosforyzacji;

e) Zestawienia roczne jak najszczegółowsze ilości: 1 surówki żelaza i 2 starego żelaziwa, zużytych do wyrobu bloków, odlewów pierwszego topienia i żelaza pudlowego, z wyodrębnieniem poszczególnych sposobów produkcji, wymienionych w paragrafie a);

f) Zestawienia miesięczne jak najszczegółowsze ilości półproduktów i wyrobów gotowych. Komitet przewidziany w paragrafie 2b) I-ej części niniejszego załącznika ustali w tym celu odpowiednią klasyfikację, obejmującą: 1 wykaz kategoryj uważanych jako niezbędne minimum i 2 wykaz bardziej szczegółowy kategoryj uważanych za pożądane. Komitet uwzględni przytem klasyfikację przyjętą przez Międzynarodową Izbę Handlową.

II. Inne metale.

Zestawienia obejmują ogólną produkcję odlewniczą.

ZAŁĄCZNIK IV.

Spis produkcji przemysłowej.

(P. artykuł 6).

1. Okres objęty dochodzeniem.

W ogólności dostarczane dane winny obejmować rok kalendarzowy. W stosunku do przedsiębiorstw, w których zamknięcia rachunkowe sporządzane są z jakąkolwiek inną datą, a nie na 31 grudnia, należy podać liczby z tego roku rachunkowego, którego większość miesięcy wchodzi w skład roku kalendarzowego, objętego przez spis.

2. Przedmiot spisu.

a) Spis produkcji przemysłowej winien objąć wszystkie gałęzie produkcji, łącznie z budownictwem i innemi działami przemysłu budowlanego oraz z przemysłem górniczym i hutniczym.

b) Dla czynności związanych częściowo z przemysłem przetwórczym, częściowo zaś z rolnictwem, rybactwem, transportem lub handlem (jako to: mleczarstwo, mycie wełny, ubój bydła, tartaki, przedsiębiorstwa do pakowania i t. p.), należy w każdym poszczególnym wypadku ustalić, czy rodzaj, organizacja i metoda pracy w danem przedsiębiorstwie pozwalają je zaliczyć raczej do przemysłu, czy też do rolnictwa, transportu i t. d., i czy wobec tego powinno czy nie powinno ono figurować w spisie przemysłowym.

3. Zakłady objęte dochodzeniem.

a) W zasadzie należy zebrać o wszystkich zakładach, wchodzących w skład gałęzi przemysłowych objętych spisem, zgodnie z wyżej podanym paragrafem 2-im, informacje, czy są to zakłady należące do osób prywatnych fizycznych czy prawnych, spółek akcyjnych, spółdzielni, przedsiębiorstw państwowych lub samorządowych.

b) Ponieważ zebranie dokładnych i wiarygodnych inforamcyj w stosunku do drobnych przedsiębiorstw nastręcza specjalne trudności, we wszystkich wypadkach, gdy produkcja ogólna tych przedsiębiorstw jest stosunkowo nieznaczna w stosunku do ogólnej wytwórczości danej gałęzi przemysłu, należy ograniczyć się do zebrania o tych przedsiębiorstwach zasadniczych danych, służących za podstawę do obliczenia dla nich sum ogólnych, które będą dołączone do liczb otrzymanych dla dużych zakładów przemysłowych. Otrzymane w ten sposób liczby szacunkowe należy podawać oddzielnie.

W razie gdy produkcja ogólna drobnych zakładów, a minowicie zakładów domowych, stanowi na tyle znaczną część ogólnej wytwórczości danego przemysłu, że obliczenie szacunkowe jest niewystarczające, korzystnem będzie sprecyzować poszczególne momenty tej produkcji zapomocą specjalnych ankiet, ograniczających się do zakładów uznanych za najbardziej typowe.

c) Naprawa, wykończenie i prace na zamówienie, wykonywane z materjałów dostarczonych przez klijentów, powinny być objęte spisem, z uwzględnieniem zastrzeżeń wzmiankowanych w ustępie b) niniejszego paragrafu.

4. Jednostka dochodzenia.

Dane powinny być dostarczone oddzielnie dla każdego zakładu. Jeśli jedno i to samo przedsiębiorstwo wykonywa prace z różnych dziedzin przemysłu i w różnych zakładach, obowiązane jest ono dostarczyć dane oddzielnie dla każdego zakładu. Jeśli w jednym zakładzie wykonywa się prace z różnych dziedzin przemysłu, dla których prowadzone są oddzielne księgi rachunkowe i które w danym kraju przeważnie wykonywane są niezależnie od drugiej, pożądanem jest, by dostarczone dane ujmowały każdy z tych przemysłów zosobna.

Wyodrębnienie to nie jest jednakże konieczne w stosunku do tych przemysłów, które odgrywają rolę pomocniczą względem przemysłu głównego, np. naprawa wozów używanych do własnych potrzeb.

5. Główne elementy dochodzenia.

A. Wyroby i materiały zużyte.

W celu uniknięcia dwukrotnego wpisywania danych, dotyczących poszczególnych stadjów produkcji tegoż samego przedmiotu w różnych zakładach przemysłowych oraz wartości wytwarzanych w każdym z tych zakładów, należy przestrzegać następujących przepisów:

a) Wyroby. - We wszystkich wypadkach, gdy szczegółowe wykazanie ilości pociągnęłoby za sobą wyliczanie zbyt wielkiej liczby przedmiotów, wyszczególnionych pojedynczo lub w drobnych grupkach - można pominąć dane dotyczące ilości wyprodukowanych i ograniczyć się jedynie do wykazania wartości.

Należy wyodrębnić dane dla każdej grupy wyrobów, mających większe znaczenie w życiu gospodarczem kraju lub danego okręgu. Poddziały winny być na tyle szczegółowe, żeby ilości mogły być wykazane w jednostkach dostosowanych do właściwości omawianych przedmiotów.

Wartości poszczególnych wyrobów winny być wyrażone pieniężnie, według ceny gotówkowej w czasie i w miejscu ich wydania nabywcy przez producenta lub jego pracowników. Wyroby, znajdujące się na warsztacie na początku i w końcu roku uwzględnionego, winny być oszacowane według ceny zużytych materjałów i kosztów dokonanej w tym czasie pracy. Wyroby wykończone w ciągu roku i nie sprzedane przed końcem tegoż roku winny być oszacowane według ceny bieżącej w tym czasie.

Towary, przesyłane z jednego zakładu do drugiego, należącego do tegoż właściciela, i które zgodnie z wymogami paragrafu 4-go winny być uwzględnione w każdym z tych zakładów oddzielnie, będą oszacowane według ceny bieżącej w chwili ich przesłania.

b) Zużycie materiałów. - Ilość i wartość materjałów, zużytych w celu otrzymania wyżej wzmiankowanych w ustępie a) wyrobów, winny obejmować również materjały zużyte do remontu budynków i urządzeń przeznaczonych dla danej produkcji, o ile ten remont jest wykonywany przez personel własny zakładu. Należy wyodrębnić dane dla najważniejszych z pośród zużytych materiałów, dla surowców i półproduktów, dla kosztów opału, energji elektrycznej lub innej, dla kosztów zużytych i zastąpionych przez nowe narzędzia oraz materjałów służących do opakowania. Do wykazów ilościowych i do charakteru wyszczególnień należy stosować zastrzeżenia analogiczne do wymienionych w wyżej podanym ustępie a).

Wartość materjałów będzie wskazana przez ich cenę w gotówce, w czasie i miejscu ich dostawy do nabywców. Produkty częściowo przerobione (półfabrykaty) przekazywane z jednego zakładu do drugiego, należącego do tego samego właściciela, będą ocenione jak to zostało określone w paragrafie a) powyżej.

c) Prace wydawane nazewnątrz. - Dla każdego zakładu objętego spisem należy podać wartość i jeśli to możliwe, szacunek ilościowy pracy powierzonej innym zakładom - dla porównania z danemi dostarczonemi prze te zakłady. Wartością jest cena zapłacona za wykonanie tej pracy.

d) Obciążenia wynikające z deprecjacji. - Aczkolwiek wykazanie obciążeń wynikających ze zniszczenia, zużycia i spadku wartości budynków i urządzeń jest jednym z warunków wszechstronnego zbadania produkcji, w praktyce okazuje się ono bardzo trudnem jeśli nie wręcz niemożliwem do przeprowadzenia zapomocą tych środków, jakiemi rozporządza powszechny spis produkcji. Ponieważ jednak jakakolwiek wskazówka w tej mierze jest bardzo pożądana w celu dostatecznie ścisłego określenia wartości wytworzonych przy fabrykacji, należy obliczyć w przybliżeniu wysokość amortyzacji, niezbędnej dla uwzględnienia obciążeń wynikających z deprecjacji, drogą specjalnej ankiety, obejmującej wypadki typowe.

B. Czynniki produkcji.

a) Personel. - We wszystkich wypadkach, gdzie można obliczyć ilość godzin przepracowanych w ciągu roku spisowego, liczba ta będzie najlepszą miarą zatrudnienia. W razie braku odpowiednich danych należy obliczyć przeciętną liczbę zatrudnionego personelu i w tym celu zażądać podania liczb osób zatrudnionych w niewielkich odstępach czasu, ażeby umożliwić ścisłe obliczenie przeciętnej. Należy wyszczególnić liczby dorosłych, dzieci, mężczyzn i kobiet. Wyodrębnienie personelu kierowniczego i administracyjnego oraz personelu roboczego jest pożądane, o ile organizacja przedsiębiorstwa na to zezwala. Personel kierowniczy obejmuje właścicieli, którzy sami zarządzają swojem przedsiębiorstwem, personel biurowy i personel techniczny (np. rysownicy - w zakładach mechanicznych).

Jeżeli praca w danym zakładzie przemysłowym jest wykonywana częściowo siłami pracowników zatrudnionych w warsztatach lub w biurze, częściowo zaś siłami pracowników zatrudnionych u siebie w domu, lub też jeśli zakład posiada opłacanych pracowników, trzymanych w rezerwie - należy podać oddzielnie liczby dla pracowników-chałupników i dla personelu rezerwowego.

b) Urządzenia. - Dane dotyczące urządzeń mechanicznych fabryki winny wykazać moc maszyn używanych w fabrykach i warsztatach w koniach parowych lub kilowatach, odróżniając główne typy energji (para, gaz, benzyna, energja wodna lub elektryczna i t. p.). Pożądanem jest wykazanie typów maszyn najbardziej charakterystycznych dla danego przemysłu.

Maszyny stale czynne w ciągu roku spisowego winny być wyodrębnione od maszyn, które nie są stale używane.

c) Płace. - Aczkolwiek dane dotyczące płac nie stanowią zasadniczego składnika spisu produkcji przemysłowej, tem niemniej znajomość ogólnej kwoty zarobków i uposażeń wypłaconych w ciągu roku spisowego posiada doniosłe znaczenie, gdyż te dodatkowe informacje przyczynią się w znacznej mierze do podniesienia wartości wniosków wyprowadzonych na zasadzie danych spisowych.

d) Kapitał użyty w celach przemysłowych. - Dane dotyczące kapitałów zaangażowanych w przemyśle byłyby bardzo pożyteczne dla obliczenia amortyzacji, natężenia produkcji i t. p. Jednakże spis produkcji nie we wszystkich krajach rozporządza środkami, dającemi możność otrzymania dostatecznie ścisłych danych w tym względzie.

6. Tajemnica otrzymanych danych.

Personel spisowy obowiązany jest zachowywać w tajemnicy dane dotyczące poszczególnych przedsiębiorstw.

Pomimo, że interes publiczny powinien przeważać nad interesem prywatnym, należy uwzględnić słuszne motywy tego ostatniego, przeciwstawiające się wszelkiej publikacji dostarczanych wiadomości, oraz komunikowaniu ich jakimkolwiek bądź osobom poza urzędnikami spisowymi.

Pożądanem jest, żeby ustawy, uprawniające do zbierania danych spisowych, naznaczyły jednocześnie kary za wszelkie ujawnienie tajemnicy.

7. Częstość dochodzeń.

Pożądanem jest, ażeby spis produkcji przemysłowej odbywał się w okresach nie przekraczających dziesięciu lat. Jeżeli spisy nie są dokonywane w krótkich odstępach czasu, np. w okresach co najmniej dwuletnich, opracowanie danych rocznych lub miesięcznych produkcji brutto dla głównych przemysłów poszczególnych krajów dałoby cenną podstawę dla oceny stanu gospodarczego w okresach pośrednich; nadto pozwoliłyby one ocenić położenie gospodarcze w roku spisowym w stosunku do szeregu lat gospodarczych.

8. Spisy częściowe.

W razie gdyby niektóre kraje zamierzały opracowywać statystykę ilości i wartości pewnych działów produkcji przemysłowej, nie przystępując do spisu powszechnego, zaleca się im stosowanie przepisów wyżej wyszczególnionych w paragrafach 1, 3, 4, 5 A, a) i b).

ZAŁĄCZNIK V.

Wskaźniki uruchomienia przemysłu.

(P. artykuł 7).

I. Zestawienia dotyczące zmian w uruchomieniu przemysłu, o ile tylko pozwolą na to warunki techniczne poszczególnych przemysłów, powinny ujmować produkcję nietylko w wartości, lecz również w ilości.

II. Jeśli nie można otrzymać danych o ilości i o wartości produkcji, lub też w celu uzupełnienia tych danych, o ile się niemi rozporządza, należy opracowywać innego rodzaju wskaźniki uruchomienia przemysłu.

Dla ustalenia tych wskaźników należałoby posługiwać się niżej wymienionemi danemi, dotyczącemi różnych czynników produkcji, uwzględniając jednocześnie przepisy załącznika IV, a to w celu zapewnienia właściwej interpretacji wzmiankowanych zestawień:

a) Zużycie surowców w danym przemyśle;

b) Uruchomienie urządzeń i, o ile zajdzie tego rodzaju okoliczność, stosunek urządzeń czynnych do urządzeń zainstalowanych (wielkie piece, liczba godzino-krosien i godzino-wrzecion, i t. d.);

c) Siła popędowa (liczba kilowato-godzin, koni-parowych, zużycie węgla na wyprodukowanie energji i t. p.);

d) Rzeczywiste zatrudnienie (liczba robotników, personel techniczny i administracyjny, ilość dni i godzin pracy, ogólna suma wypłaconych zarobków).

III. Nadto byłoby pożytecznem dostarczenie danych następujących, pomimo, że nie odnoszą się one bezpośrednio do produkcji danego okresu:

a) Otrzymane zamówienia (wartość, i w miarę możności, ilość produktów zamówionych w ciągu tego okresu);

b) Ilość i wartość sprzedaży dokonanych w tymże okresie;

c) Ilość i wartość zamówień pozostałych do wykonania w końcu tegoż okresu.

Dane te są specjalnie niezbędne w razie niemożności dostarczenia danych wyszczególnionych w paragrafach I i II.

IV. Dla porównań międzynarodowych należałoby zacząć od opracowania zestawień i wskaźników produkcji dla niżej wymienionych przemysłów, we wszystkich krajach, w których są dostatecznie rozwinięte:

1. Przemysł górniczy (ropa naftowa, węgiel i inne materjały opałowe, rudy metaliczne i inne minerały);

2. Przemysł hutniczy:

a) Wielkie piece i stalownie;

b) Huty żelaza, walcownie i fabryki drutu (żelazo i stal);

c) Odlewnie, walcownie i fabryki drutu (inne metale);

3. Następujące przemysły maszynowe:

a) Budowa okrętów stalowych;

b) Parowozy;

c) Tabor kolejowy;

d) Samochody;

4. Przemysł włókienniczy (przędzalnie i tkalnie):

a) Bawełna;

b) Wełna;

c) Jedwab;

d) Jedwab sztuczny;

e) Len;

f) Konopie (w tem len nowozelandzki);

g) Juta.

W celu zapewnienia nietylko porównań międzynarodowych pomiędzy najważniejszemi przemysłami poszczególnych krajów, lecz również w celu zapewnienia właściwej oceny działalności przemysłowej każdego z nich, należałoby do powyższych przemysłów dodać niżej wymienione działy przemysłowe, lub też niektóre z nich, wybrane z powodu znaczenia, jakie mają w danym kraju, oraz dzięki możności otrzymania odnośnych danych:

1. Przemysły powszechnie obłożone akcyzą:

a) Browary;

b) Gorzelnie i wyrob napojów wyskokowych;

c) Fabryki tytoniu;

d) Cukrownie i rafinerje cukru;

e) Fabryki zapałek;

2. Młynarstwo;

3. Produkcja olejów roślinnych;

4. Wyrób mydła;

5. Garbarnie;

6. Wyrób obuwia;

7. Rafinerje nafty;

8. Wyrób nawozów sztucznych;

9. Wyrób masy drzewnej;

10. Fabryki papieru i tektury;

11. Huty szklane;

12. Cementownie;

13. Cegielnie i wyrób dachówek.

V. Zestawienia ilości wyprodukowanych lub, w braku odnośnych danych dostatecznie dokładnych, wskaźniki zmian ich produkcji - winny być opracowywane co miesiąc. Jeżeli zmuszonym się jest ograniczyć do pośrednich wskaźników miesięcznych, należałoby, przynajmniej raz do roku, opracowywać statystykę ilościową.

VI. Należałoby zachęcić instytucje samorządowe publiczne i prywatne, instytucje naukowe oraz organizacje lub zrzeszenia przemysłowe do prowadzenia statystyk, czyniących zadość wyżej wymienionym warunkom, niezależnie od statystyk opracowywanych przez urzędy administracyjne.

VII. Koniecznem jest przedsięwziąć środki w celu zapewnienia osobom, od których żąda się udzielania informacyj statystycznych, gwarancji zachowania w tajemnicy dostarczonych szczegółów.

VIII. W tablicach ogłaszanych dla poszczególnych przemysłów należy ściśle określić rodzaj danego przemysłu (najważniejsze wyroby oraz sposoby produkcji) oraz wyjaśnić, czy podane liczby obejmują całość danego przemysłu, zaś w przeciwnym razie zaznaczyć, jaka w przybliżeniu część tego przemysłu jest uwzględniona. W tym celu można zużytkować wyniki spisu produkcji przemysłowej.

Gdyby zakres rocznych zestawień różnił się od zakresu spisu, należy wyjaśnić wynikające stąd odchylenia.

ZAŁĄCZNIK VI.

(P. Protokół I, 6).

Sprawozdanie Komisji Statystyków Rolnych Dziewiątego Zgromadzenia Ogólnego Międzynarodowego Instytutu Rolnego oraz wzór formularza dla wszechświatowego spisu rolnego łącznie z odnośnemi postanowieniami.

(Załączone w charakterze dowodu).

Sprawozdanie Komisji Statystyków Rolnych

Dziewiątego Zgromadzenia Ogólnego Międzynarodowego Instytutu Rolnego.

1. Czas przeprowadzenia spisu.

Kwestja roku przeprowadzenia spisu wywołała długą dyskusję; w końcu jednak zdecydowano nie zmieniać poprzedniego zalecenia, że spis na półkuli północnej winien odnosić się do zbiorów roku słonecznego 1929, a na półkuli południowej - do zbiorów z okresu od 1 lipca 1929 do 30 czerwca 1930 roku. Rzeczywista data spisu czyli okres, w którym spis winien być przeprowadzony, ma największe znaczenie w stosunku do inwentarza żywego, którego stan liczebny w zależności od pory roku może przedstawiać znaczne różnice. O ile możności byłoby pożądane otrzymanie danych dla tych dwóch okresów w ciągu roku, w których stan liczebny inwentarza żywego osiąga swoje maksymum i minimum; jest to punkt, który władze spisowe w poszczególnych krajach winny mieć zawsze na uwadze. Naprzykład, tam gdzie zachodzi istotna różnica w stanie liczebnym inwentarza żywego w zależności od pory roku, jest niewiątpliwie bardzo pożądanem, ażeby zaznaczono, czy wyniki spisu odnoszą się do okresu maksymalnego czy minimalnego i jaka może być przypuszczalna skala wahań.

W celu zbadania tej kwestji Komisja wyłoniła Podkomisję; wnioski tejże dadzą się streścić jak następuje:

Co się tyczy pory roku, w której należałoby przystąpić do spisu inwentarza żywego, każde państwo ma swobodę wyboru tego okresu, który mu się wydaje najodpowiedniejszy.

W celu otrzymania danych porównalnych, każde państwo, na podstawie wyników spisu, winno oszacować maksymalny i minimalny stan liczebny dla poszczególnych rodzajów inwentarza żywego w ciągu danego roku.

Ażeby oszacowanie to było oparte na pewnej podstawie, niezbędne jest przeprowadzenie klasyfikacji inwentarza żywego według wieku, jak to zaznaczono w formularzu służącym za wzór.

2. Lasy.

Komisja z roku 1929 była zdania, że wzór formularza winien zawierać również pytanie, dotyczące powierzchni zalesionej w gospodarstwach rolnych. Kongres Leśniczy zalecił, ażeby, oprócz powierzchni zalesionej, postarano się również obliczyć ilość drzewa, ściętego w gospodarstwach rolnych w ciągu roku 1929. Niniejsza Komisja zaznacza, że rolnictwo leśnictwo są ściśle ze sobą związane, zwłaszcza w krajach europejskich. Jeśli spis rolny ograniczy się jedynie do lasów, wchodzących w skład gospodarstw rolnych lub też od nich zależnych, wówczas wielkie przestrzenie zalesione zostaną przy spisie pominięte, zaś powierzchnia zalesiona spisana nie miałaby większego znaczenia.

Z drugiej strony wykazano trudność otrzymania danych dotyczących powierzchni zalesionych, nie wchodzących w skład gospodarstw rolnych, zwłaszcza ze względu na dodatkowe wydatki z tego wynikające, jak również ze względu na to, że zebranie danych o produkcji leśnej wymaga specjalnych wiadomości technicznych. Na skutek wielkiej rozbieżności zdań, Komisja wyłoniła Podkomisję, która zaleciła następujący kwestionarjusz, zarówno w stosunku do lasów, znajdujących się w obrębie gospodarstw rolnych, jako też do lasów znajdujących się poza niemi:

1. Powierzchnia zalesiona, z wyodrębnieniem wyrębów i innych postaci.

2. Ilość drzewa ściętego w roku 1929:

a) Ogółem dla wszystkich użytków;

b) Drzewo na opał, w tem drzewo przeznaczone na wyrób węgla drzewnego;

c) Drzewo przeznaczone na wyrób masy drzewnej.

3. Inne produkty leśne:

a) Produkty służące pośrednio lub bezpośrednio jako pokarm dla ludzi;

b) Produkty służące do garbowania lub też do wyrabiania substancyj garbnikowych;

c) Kauczuk (z wyłączeniem plantacji);

d) Żywica i produkty żywiczne;

e) Produkty wyżej nie wymienione.

Co się tyczy lasów, które nie wchodzą w skład gospodarstw rolnych, wysunięto myśl, żeby spis ograniczył się do lasów będących w użytkowaniu (eksploatowanych), prosząc jednocześnie poszczególne rządy o dostarczenie danych szacunkowych o powierzchni innych terenów zalesionych, znajdujących się na ich terytorjum.

3. Opracowanie i klasyfikacja wyników spisu.

Komisja wyraziła pogląd, że rządy poszczególnych państw winny być proszone o klasyfikowanie wyników spisu według wielkości (obszaru) gospodarstw. Każdy kraj będzie mógł przeprowadzić tę klasyfikację według grup, które wydadzą mu się najlepiej przystosowane do jego specjalnych warunków; jednakże, w celu zapewnienia międzynarodowej porównalności, pożądanem jest, ażeby ustalone grupy pozwalały przeprowadzić klasyfikację w granicach następujących:

1 ha i poniżej

powyżej 1 " do 5 ha włączn.

" 5 " " 10 " "

" 10 " " 20 " "

" 20 " " 50 " "

" 50 " " 100 " "

" 100 " " 200 " "

" 200 " " 500 " "

" 500 " " 1000 " "

" 1000 " " 2500 " "

" 2500 "

Kraje, nie używające miar metrycznych przy obliczaniu powierzchni, będą się posługiwały, naturalnie, własnym systemem miar; jednakże, o ile możności, winny one ustalić klasyfikację, możliwie najdokładniej odpowiadającą grupom wyżej wyszczególnionym. Instytut zaś w miarę możności, dokona poprawek niezbędnych dla osiągnięcia porównalności danych z punktu widzenia międzynarodowego. W niektórych krajach grupy końcowe powyższej klasyfikacji, t. j. największe, z trudem znajdują zastosowanie, lecz należy również pamiętać o tych krajach, gdzie gospodarstwa, obejmujące wielkie obszary, są bardzo liczne.

4. Najniższa granica notowanej w spisie powierzchni.

Wzór formularza nasuwa myśl, że spisowi podlegają jedynie gospodarstwa o obszarze 1 hektara i powyżej, lub też te, w których wartość produkcji przekracza 100 dolarów rocznie; jednakże rozumie się samo przez się, że każdy kraj ma możność objąć spisem również gospodarstwa poniżej tej granicy powierzchni, o ile to uzna za wskazane. Komisja była zdania, że granica określona przez wartość produkcji nastręczy tylko zbyteczne trudności i że, ponieważ niektóre kraje wyraziły chęć zebrania danych o gospodarstwach poniżej jednego hektara, byłoby lepiej znieść wszelką granicę. Co się tyczy krajów, którym nie zależy na zebraniu wiadomości o gospodarstwach poniżej tej granicy, wyrażono pogląd, że byłoby pożądanem, ażeby podały one liczby szacunkowe, dotyczące powierzchni i produkcji tych gospodarstw.

Najważniejszym punktem w tej sprawie jest kwestja porównalności gospodarstw, zaliczonych do poszczególnych grup, z powodu różnorodności cech terenowych. Jeżeli, jako czynnik określający, przyjmiemy ogólną powierzchnię gospodarstwa, należy zdawać sobie sprawę, że ta powierzchnia ogólna w pewnych wypadkach może obejmować również grunty nieuprawne przeznaczone na pastwiska, góry, przestrzenie zalesione, a nawet zupełne nieużytki. Jednakże Komisja nie mogła znaleźć żadnego sposobu uniknięcia klasyfikacji, opartej na ogólnej powierzchni gospodarstw, i wskutek tego przyjęła tę zasadę.

5. Uprawy wielorakie i uboczne (poplony i śródplony).

W tej kwestji Komisja zdecydowała nie dodawać nic do wniosków, jakie nastręcza wzór formularza.

6. Metoda oszacowania produkcji rolnej.

W tej sprawie Komisja uznała jednogłośnie, że wyjaśnienia zawarte we wzorze formularza nie wymagają żadnych zmian.

7. Klasyfikacja inwentarza żywego.

Dyskusja przeprowadzona w tej sprawie zakończyła się postanowieniem umieszczenia w części dodatkowej wzoru formularza zalecenia, ażeby poszczególne kraje, mające możność po temu, zebrały informacje dotyczące stanu liczebnego bydła rogatego czystej krwi różnych ras, jak również bydła rogatego pochodzącego ze skrzyżowań oraz bydła ras miejscowych.

Co się tyczy drobiu, to zaznaczono, że odnośne dane mogą przedstawiać znaczne wahania w zależności od pory roku, w jakiej odbędzie się spis, wobec czego należałoby poprawić wzór formularza w tym sensie, ażeby wynikało zeń jasno, że należy spisać np. wszystkie kaczki, w tem również i kaczęta i że w ten sposób należy spisywać wszystkie rodzaje drobiu.

Pożądanem jest, ażeby kurczęta i inne rodzaje drobiu w wieku młodocianym były spisane, o ile możności, oddzielnie.

Kwestja klasyfikacji bydła rogatego, zwłaszcza zaś w punkcie dotyczącym krów mlecznych (Nr 5 i 6, Dział 4 wzoru formularza) wywołała długą dyskusję. Zamianowano specjalnie w tym celu Podkomisję, która zaleciła przyjąć następującą klasyfikację, zamiast podanej w formularzu służącym za wzór:

1. Bydło rogate poniżej jednego roku;

2. Jałówki i krowy mające 1 rok i wyżej;

a) służące do produkcji mlecznej;

b) służące wyłącznie dla celów reprodukcji;

c) inne.

3. Byki (buhaje) mające 1 rok i wyżej;

4. Inne bydło rogate w wieku 1 roku i wyżej.

8. Stosunek wyników spisu do cech geograficznych i innych.

Uznając w pełni zainteresowanie, jakie wzbudza ta sprawa, wyrażono pogląd, iż winna ona stanowić przedmiot specjalnych badań, niekoniecznie w związku ze spisem.

9. Metoda oszacowania produkcji mięsnej rzeźni.

Sprawa ta była rozważana przez Międzynarodową Naukową Radę Rolniczą i Komisja poleca stosować się do następujących wniosków, przez nią przyjętych:

"Ze względu na różnorodność organizacji statystyki w poszczególnych krajach, należących do Międzynarodowego Instytutu Rolnego, nie jest wskazane obecnie zalecanie jakiejkolwiek specjalnej metody dla opracowywania statystyki produkcji i spożycia mięsa. Jednakże pożądanem jest zwrócić uwagę na następujące punkty, oparte na doświadczeniu tych krajów, które już przeprowadzały tego rodzaju statystykę:

a) Żeby statystyka produkcji mięsnej była prowadzona w związku z obliczaniem stanu liczebnego inwentarza żywego dokonywanem rok rocznie zapomocą spisu lub oszacowania;

b) Żeby w krajach, w których roczna statystyka inwentarza żywego dotychczas nie jest prowadzona, stan liczebny tegoż był szacowany periodycznie na podstawie najlepszych rozporządzalnych źródeł stawiając na pierwszem miejscu dane spisowe;

c) Żeby w krajach, w których ubój bydła dokonywany jest pod nadzorem władz w rzeźniach publicznych dane dostarczane przez te władze służyły za podstawę obliczania liczby zwierząt ubitych oraz przeciętnej wagi netto w celu zużytkowania tych danych dla oszacowania produkcji i spożycia mięsa;

d) Żeby, w celu oszacowania produkcji mięsnej na folwarkach lub rzeźniach nie podlegających nadzorowi władz dane analogiczne do wykazanych w punkcie c) były ustalone zapomocą specjalnych dochodzeń lub też na zasadzie odpowiedzi udzielanych na specjalne kwestionarjusze bądź to obejmujące cały kraj, bądź to skierowane do pewnych miejscowości uznanych jako typowe i mogących służyć za podstawę do obliczenia sum ogólnych dla całego kraju;

e) Żeby, przy oszacowaniu spożycia, uwzględniony był również przywóz i wywóz mięsa, i żeby, ilekroć zajdzie tego potrzeba, zwracano uwagę naczelnych władz celnych na korzyści wypływające z zastosowania klasyfikacji, któraby wykazała ilość mięsa przywożonego i wywożonego dla każdego rodzaju zwierząt.

W kwestji tej Komisja wyraziła zlecenie, ażeby kraje, należące do Instytutu lub uczestniczące w spisie wszechświatowym, dostarczały Instytutowi, w miarę możności, dane roczne o zapasach inwentarza żywego, o powiększeniu lub zmniejszeniu stanu liczebnego, o śmiertelności bydła i t. p. i żeby te dane były bezzwłocznie przez Instytut publikowane.

10. Zatrudnienie (siły robocze).

Postanowiono, żeby pytanie, dotyczące liczby osób zatrudnionych czasowo w chwili przeprowadzania spisu, było przeniesione z pierwszej części formularza, służącego za wzór, do części dodatkowej tegoż formularza, jako pytanie nieobowiązkowe.

Nadto zgodzono się, że byłoby pożądane otrzymanie danych o liczbie czasowo zatrudnionych w ciągu roku. Ale, ponieważ dane o liczbie czasowo zatrudnionych mogą łatwo wprowadzić w błąd, poddano myśl zebrania o ile to możliwe, danych o liczbie przepracowanych dniówek (t. j. robotniko-dni) i w tym celu zaproponowano następujący kwestionarjusz:

Liczba dniówek przepracowanych w gospodarstwie w ciągu roku gospodarczego 1928-29:

a) Przez personel stały:{od 15-u lat {M.

{wzwyż {K.

{poniżej 15-u lat

b) Przez personel czasowy: {od 15-u lat {M.

{wzwyż {K.

{poniżej 15-u lat.

Nadto Komisja wyraziła pogląd, że byłoby pożądanem, ażeby każdy kraj w sprawozdaniu o swoim spisie umieścił krótkie wyjaśnienie w sprawie wszelkich zmian o charakterze sezonowym lub wyjątkowym, zaobserwowanych w dniu spisu w liczbie czasowo zatrudnionych, wskazując jednocześnie, w jakim stopniu zebrane dane mogą być uważane jako reprezentacyjne.

11. Inne sprawy.

Dyskutowano sprawę poczynienia pewnych zmian w formularzu służącym z wzór, jednakże postanowiono wprowadzić te zmiany dopiero przy następnym przedruku formularza.

W stosunku do krajów podzwrotnikowych wysunięto propozycję, ażeby w tych krajach zbierano oddzielnie dane dotyczące produkcji gospodarstw, należących do krajowców, oddzielnie zaś takież dane z gospodarstw, należących do wszelkich innych osób (niekrajowców).

Nadto postanowiono prosić kraje, które przeprowadzały u siebie reformę rolną, o wprowadzenie do spisu pytań, mających na celu ustalenie, czy w wyniku reformy rolnej obszar poszczególnych gospodarstw zwiększył się czy zmniejszył, lub też czy dane gospodarstwo jest nowoutworzonem.

12 października 1928 r.

Wzór formularza międzynarodowego spisu rolnego.

I. Uwagi wstępne na użytek rządów.

a) Zawartość formularza.

Niniejszy wzór formularza przeznaczony jest dla obu półkul, łącznie ze strefą międzyzwrotnikową, i wskutek tego uwzględnia rodzaje upraw i zwierząt, istniejące w jednych krajach, a nie istniejące w innych. Rozumie się samo przez się, że uprawy i zwierzęta gospodarskie nie istniejące w danym kraju nie będą brane pod uwagę w jego kwestjonarjuszu.

Z drugiej strony, każdy kraj ma możność dodania innych upraw i innych przedmiotów spisu oraz rozszerzenia pytań w celu otrzymania wszelkich dodatkowych informacyj, które go interesują.

b) Minimum powierzchni.

Nie proponuje się żadnej granicy w stosunku do minimalnej powierzchni gospodarstw rolnych objętych spisem. W stosunku do krajów, które nie spisują gospodarstw wielkości jednego hektara i poniżej, wyraża się pogląd, że byłoby pożytecznem obliczyć przynajmniej ogólną powierzchnię i ogólną produkcję tych drobnych gospodarstw.

c) Okres, do którego odnoszą się pytania spisowe.

Na półkuli północnej spis winien odnosić się do płodów zebranych w roku słonecznym w roku 1929, a na półkuli południowej - do płodów zebranych w ciągu roku od 1 lipca 1929 do 30 czerwca 1930. Rzeczywista data czyli okres czasu, w którym spis winien być przeprowadzonym ma największe znaczenie w stosunku do inwentarza żywego, którego stan liczebny w zależności od pory roku może przedstawiać znaczne różnice. O ile możności byłoby pożądane otrzymanie danych dla tych dwóch okresów w ciągu roku, w których stan liczebny inwentarza żywego osiąga swoje maksymum i minimum; jest to punkt który władze spisowe w poszczególnych krajach winny mieć zawsze na uwadze. Naprzykład, tam gdzie zachodzi istotna różnica w stanie liczebnym inwentarza żywego w zależności od pory roku, jest niewątpliwie bardzo pożądanem, ażeby zaznaczono, czy wyniki spisu odnoszą się do okresu maksymalnego czy minimalnego i jaka może być przypuszczalna skala wahań.

Co się tyczy pory roku, w której należałoby przystąpić do spisu inwentarza żywego każde państwo ma swobodę wyboru tego okresu, który mu się wydaje najodpowiedniejszym.

W celu otrzymania danych porównalnych, każde państwo na podstawie wyników spisu, winno oszacować maksymalny i minimalny stan liczebny dla poszczególnych rodzajów inwentarza żywego w ciągu danego roku.

Ażeby oszacowanie to było oparte na pewnej podstawie, niezbędne jest przeprowadzenie klasyfikacji inwentarza żywego według wieku, jak to zaznaczono w formularzu służącym za wzór.

d) Produkcja.

Jednym z zasadniczych celów spisu jest otrzymanie możliwie najdokładniejszych danych o ilościach poszczególnych produktów, otrzymanych ze zbiorów, z lasów i z inwentarza żywego w ciągu roku spisowego. Cel ten może być osiągnięty dwoma różnemi sposobami:

1. Żądając, ażeby każdy gospodarz podał ilość każdego ziemiopłodu, zebranego z powierzchni, którą określił jako obszar uprawny danego zemiopłodu, oraz ogólną sumę każdego z produktów zwierzęcych, dostarczonych przez wyszczególniony przezeń inwentarz żywy. Teoretycznie biorąc metoda ta powinnaby dać wyniki zadawalniające. W praktyce jednak tak nie jest, ponieważ bardzo często zebrane płody nie są ani mierzone, ani notowane. Doświadczenie wskazuje, że metoda ta jest zadawalniająca, jeśli chodzi o produkty w całości sprzedawane, jak bawełna, wełna oraz niektóre gatunki zbóż, owoców i jarzyn w pewnych strefach. Rzeczywiście, ilości przeznaczone na sprzedaż są odmierzane, i wogóle - ogólna suma płodów wyprodukowanych dla niektórych okolic czy okręgów może być skontrolowana przez statystykę ruchu i wwozu na głównych rynkach zbytu. Metoda ta jednak jest mniej zadawalniająca, jeśli chodzi o produkty, które w całości lub częściowo podlegają wewnętrznemu spożyciu danego gospodarstwa, jako to: pasza, jarzyny, owoce, mleko, drób, jaja.

2. Szacując - zapomocą specjalnie w tym celu powołanych specjalistów - przeciętny zbiór każdego ziemiopłodu na jednostkę powierzchni oraz przeciętną ilość produktów, dostarczanych przez zwierzęta gospodarskie dla każdej jednostki geograficznej do której odnoszą się dane spisowe.

Wartość wyników, otrzymanych przy zastosowaniu tej metody zależy od dokładności otrzymanych przy spisie danych, dotyczących powierzchni uprawianych oraz liczby zwierząt gospodarskich, jak również od dokładności i staranności, z jaką ustalano szacunkowo liczby przeciętnej produkcji. Jeśli oba te składniki są obliczone dokładnie, metoda ta jest tak samo pewna, jak metoda zgłoszeń indywidualnych, natomiast nastręcza mniej trudności i wymaga mniej czasu i kosztów.

Ze względu na wielką wagę, jaką posiada ustalenie ogólnej produkcji dla każdego ziemiopłodu i dla każdego rodzaju zwierząt gospodarskich w ciągu roku spisowego, Międzynarodowy Instytut Rolny usilnie prosi wszystkie państwa, ażeby zebrały dane dotyczące produkcji bądź to zapomocą jednej z wyżej wskazanych metod, bądź to zapomocą obu metod skombinowanych. Bez tych danych spis byłby niekompletny.

Proponujemy sformułowanie kilku pytań w celu otrzymania wprost od gospodarzy inforamcyj, dotyczących niektórych produktów zwierzęcych. Gdyby okazało się, że próba otrzymania tych informacyj wprost od gospodarzy prawdopodobnie nie da wyników zadawalniających, rządy wszystkich państw są usilnie proszone, ażeby przedsięwzięły niezbędne środki w celu oszacowania produkcji za pomocą specjalnych dochodzeń, prowadzonych przez rzeczoznawców.

e) Dane dotyczące powierzchni i produkcji warzyw.

Kraje, które uważałyby za zbyt uciążliwe obliczanie powierzchni, zajętej pod uprawę każdego rodzaju warzyw, jak tego wymagają pytania Nr. Nr. 66-74, proszone są o podanie liczby ogólnej powierzchni, zajętej pod uprawę wszystkich warzyw. Co się tyczy produkcji, uprasza się usilnie wszystkie kraje o dostarczenie, w miarę możności, danych szczegółowych dla każdego rodzaju warzyw.

f) Lasy.

Zaleca się stosowanie postanowień działu F formularza (Lasy) zarówno do lasów, wchodzących w skład gospodarstw rolnych, jak i do tych, które są z nich wyłączone.

Co się tyczy tych ostatnich, proponuje się ograniczyć spis do lasów będących w użytkowaniu (eksploatowanych), prosząc jednocześnie poszczególne rządy o dostarczenie danych szacunkowych o powierzchni innych terenów zalesionych, znajdujących się na ich terytorium.

II. Wzór formularza.

(pominięty)

III. Uzupełnienie.

(pominięte)

POSTANOWIENIA DOTYCZĄCE SPISU.

Wniosek Siódmego Zgromadzenia Ogólnego Instytutu (1924).

Zgromadzenie Ogólne:

Stwierdza wielkie korzyści, jakie mogłyby wyniknąć z przeprowadzenia powszechnego spisu rolnego przez wszystkie państwa w jednym i tym samym czasie oraz według jednego planu.

Czas ten mógłby być oznaczony na rok 1930-1931.

Jednocześnie zwraca uwagę Stałego Komitetu przy Instytucie na konieczność przedsięwzięcia natychmiastowych kroków celem zobowiązania państw stowarzyszonych do pewnych poczynań w tym kierunku, oraz na konieczność rozpoczęcia prac w związku z przygotowaniem programu zasadniczego, który w roku 1926 byłby przedłożony zebraniu rzeczoznawców, wyznaczonych przez odnośne rządy z pośród delegatów na Zgromadzenie Ogólne w roku 1926. Program ten byłby następnie zakomunikowany poszczególnym rządom.

Wnioski Ósmego Zgromadzenia Ogólnego Instytutu (1926).

Zgromadzenie ogólne:

Biorąc pod uwagę: referat p. G. Wagniere o wszechświatowym spisie rolnym (referat Nr. 9),

sprawozdanie Międzynarodowej Komisji Naukowej Instytutu (załącznik do referatu Nr. 9),

jak również sprawozdanie Komisji Statystyków Zgromadzenia Ogólnego (załącznik 2-i do referatu Nr. 9),

Postanawia:

1. Wyrazić zasadniczą zgodę na wzór formularza z wprowadzonemi poprawkami, tak jak on jest wydrukowany w załączniku 2-im referatu Nr. 9; nadto, wyrazić zgodę na poglądy wyrażone przez obie wzmiankowane komisje;

2. Zwrócić się do Komitetu Stałego z prośbą:

a) O rozesłanie tego formularza poszczególnym państwom, łącznie z wyjaśnieniami i uwagami, jakie uważa za stosowne, oraz o przedsięwzięcie wszelkich środków, jakie uzna za wskazane, w celu uzyskania zgody wszystkich państw na przeprowadzenie spisu rolnego w roku 1929 na podstawach w nim wymienionych;

b) O przedstawienie Ogólnemu Zgromadzeniu w roku 1928 sprawozdania z dokonanych czynności, jak również memorjałów i zaleceń we wszystkich sprawach wymagających rozstrzygnięcia.

Zgromadzenie ogólne:

Biorąc pod uwagę myśl rzucona przez delegata Holandji,

Wzywa Komitet Stały do opracowania ogólnej metody obliczania produkcji rodnej, dla dokonania tej pracy przez poszczególne państwa celem ostatecznego porównania. Praca ta może być dokonana w związku z powszechnym spisem rolnym, projektowanym na rok 1930.

Zgromadzenie ogólne:

Uważa, że zebranie danych, dotyczących światowych zasobów leśnych, jest rzeczą pierwszorzędnej wagi, ze względu na to, że polityka leśna wszystkich krajów powinna opierać się na statystyce, wykazującej wzajemny stosunek podaży i popytu na rynku światowym.

Zwraca się do Kongresu Leśnego z prośbą o zwrócenie specjalnej uwagi na tę kwestję oraz o podanie wskazówek, któremi Instytut mógłby się kierować w celu dokonania przybliżonych obliczeń zasobów leśnych dla tych krajów, w których statystyka leśna nie jest zorganizowana.

Wniosek Międzynarodowego Kongresu Leśnego.

(Rzym, kwiecień-maj 1926 r.).

Międzynarodowy Kongres Leśny:

Uznając doniosłość produktów leśnych narówni ze znaczeniem płodów rolnych, obstaje przy tem, ażeby wzór formularza proponowanego dla międzynarodowego spisu rolnego zawierał pod nagłówkiem "Zbiory w roku 1929" pozycję dla podania danych o ilości drzewa ściętego w danem gospodarstwie.

Wnioski przyjęte przez Międzynarodową Konferencję Gospodarczą.

(Genewa, maj 1927 r.).

Konferencja uważa za niezbędne ulepszenie perjodycznych statystyk rolnych, zwłaszcza w tem, co się tyczy inwentarza żywego i produktów zwierzęcych.

Informacje zebrane przez Międzynarodowy Instytut Rolny wykazują, że w ciągu ostatniego dwudziestopięciolecia przeprowadziło spis rolny zaledwie 37 krajów, stanowiących łącznie mniej niż połowę powierzchni kuli ziemskiej i zaledwie około 30% jej zaludnienia.

Światowy spis rolny, przeprowadzony według metod proponowanych przez Międzynarodowy Instytut Rolny, pozwoliłby nadać danym statystycznym poszczególnych krajów charakter jednolity, którego dotychczas są pozbawione.

Należałoby również koniecznie postarać się, zarówno na terenie narodowym, jak i międzynarodowym, o jak najszybsze rozpowszechnienie wśród rolników wiadomości o zbiorach, zapasach, spożyciu i ruchu towarów - a więc o istotnych czynnikach kształtowania się cen. Porównawcze wskaźniki cen produktów rolnych i artykułów przemysłowych, jak również wskaźniki zasadniczych składników kosztów produkcji rolnej, miesięcznie publikowane, stanowiłyby przedmiot bardzo pożyteczny i pouczający.

(Ostateczne sprawozdanie Międzynarodowej Konferencji Gospodarczej, Genewa 1927 - Rozdział 4, Rolnictwo, strona 49).

Zalecenie Konferencji Rolnej Imperium Brytyjskiego.

(Londyn, październik 1927 r.)

Komisja zaleca, ażeby zwrócono uwagę poszczególnych Rządów Imperjum Brytyjskiego na konieczność jak najszerszej współpracy przy projekcie wszechświatowego spisu rolnego, mającego się odbyć w 1930-1931 roku. Pragnie ona również zaznaczyć, że spis ten nastręcza jedyną sposobność otrzymania kompletnej statystyki, dotyczącej stanu rolnictwa na obszarze Imperjum.

Wnioski przyjęte przez dziewiąte Zgromadzenie Ogólne (1928).

Zgromadzenie ogólne:

1. Przyjmuje sprawozdanie Komisji Statystyków w sprawie wszechświatowego spisu rolnego;

2. Poleca Komitetowi Stałemu Instytutu wprowadzić odpowiednie zmiany do wzoru formularza w celu zadośćuczynienia wskazaniom zawartym w tem sprawozdaniu;

3. Wyraża podziękowanie instytucji "International Education Board" za pomoc finansową, udzieloną pracom nad wszechświatowym spisem rolnym, i wyraża nadzieję, że "International Education Board" nie odmówi tej pomocy również i w latach następnych, ażeby doprowadzić do zadawalniających wyników pracę, rozpoczętą z tak wielkiem powodzeniem;

4. Wreszcie Zgromadzenie Ogólne zwraca się do państw, które mają zamiar dostarczyć Instytutowi wyniki przeprowadzonego przez nie spisu, z prośbą o dołączenie uwag, szczegółowo wyjaśniających metody stosowane w celu otrzymania odnośnych danych.

Zaznajomiwszy się z powyższą konwencją i protokółem, uznaliśmy je i uznajemy za słuszne zarówno w całości, jak i każde z zawartych w nich postanowień; oświadczamy, że są przyjęte, ratyfikowane i potwierdzone i przyrzekamy, że będą niezmiennie zachowywane.

NA DOWÓD CZEGO wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

W Warszawie, dnia 16 czerwca 1931 r.

• Identyfikator: Dz.U.1932.11.63
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Międzynarodowa konwencja dotycząca statystyk gospodarczych oraz protokół. Genewa.1928.12.14.
• Data aktu: 14/12/1928
• Data ogłoszenia: 16/02/1932
• Data wejścia w życie: 22/10/1931