Przewóz osób i bagażu kolejami żelaznymi (K.M.O.), (z 2 załącznikami). Rzym.23.11.1933.

KONWENCJA MIĘDZYNARODOWA

o przewozie osób i bagażu kolejami żelaznymi (K. M. O.), (z 2 załącznikami), podpisana w Rzymie dnia 23 listopada 1933 r.

(Ratyfikowana zgodnie z ustawą z dnia 2 marca 1935 r. - Dz. U. R. P. Nr 23, poz. 141).

Przekład.

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

MY, IGNACY MOŚCICKI,

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

wszem wobec i każdemu z osobna, komu o tym wiedzieć należy, wiadomym czynimy:

Dnia dwudziestego trzeciego listopada tysiąc dziewięćset trzydziestego trzeciego roku podpisana została w Rzymie przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej za Polskę oraz w imieniu Wolnego Miasta Gdańska, na podstawie art. 104 Traktatu Pokoju, podpisanego w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 r. i art. 2 Konwencji polsko-gdańskiej, podpisanej w Paryżu dnia 9 listopada 1920 r., Konwencja międzynarodowa o przewozie osób i bagażu kolejami żelaznymi (K. M. O.) wraz z dwoma załącznikami, o następującym brzmieniu dosłownym:

KONWENCJA MIĘDZYNARODOWA

o

przewozie osób i bagażu kolejami żelaznymi

(K. M. O.)

z dnia 23 listopada 1933 r.

Niemcy, Austria, Belgia, Bułgaria, Dania, Wolne Miasto Gdańsk, Hiszpania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Węgry, Włochy, Łotwa, Liechtenstein, Luksemburg, Norwegia, Holandia, Polska, Rumunia, Szwecja, Szwajcaria, Czechosłowacja, Turcja i Jugosławia,

z udziałem delegatów Komisji Rządowej Terytorium Zagłębia Sarry,

uznając potrzebę rewizji Konwencji międzynarodowej o przewozie osób i bagażu kolejami żelaznymi, podpisanej w Bernie dnia 23 października 1924 r., postanowiły, zgodnie z artykułem 60 wspomnianej Konwencji, zawrzeć w tym celu nową Konwencję i zgodziły się na artykuły następujące:

TYTUŁ  I.

PRZEDMIOT I ZAKRES KONWENCJI.

Artykuł  1.

Koleje żelazne i przewozy, do których stosuje się Konwencję.

§ 1. - Konwencję niniejszą stosuje się do wszystkich przewozów osób i bagażu, dokonywanych za międzynarodowymi dowodami przewozowymi drogą, która przechodzi przez obszar co najmniej dwóch umawiających się państw i obejmuje wyłącznie linie, wpisane do listy, sporządzonej zgodnie z artykułem 58 Konwencji niniejszej.

§ 2. - Konwencji niniejszej nie stosuje się jednak:

1. Do przewozów, których stacje wyjazdu (nadania) i przeznaczenia znajdują się na obszarze tego samego państwa i które przechodzą przez obszar innego państwa tylko tranzytem:

a) jeżeli linie tranzytowe eksploatuje jedna z kolei żelaznych państwa wyjazdu (nadania);

b) nawet jeżeli linij tranzytowych nie eksploatuje jedna z kolei żelaznych państwa wyjazdu (nadania), lecz zainteresowane koleje żelazne zawarły specjalne umowy, na mocy których przewozów tych nie uważa się za międzynarodowe.

2. Do przewozów między stacjami dwóch państw sąsiednich, jeżeli przewozu na całej drodze dokonywają koleje żelazne jednego z tych państw i jeżeli żadne z tych państw nie sprzeciwia się temu.

§ 3. - Taryfy ustalają relacje, w których wydaje się międzynarodowe bilety i kwity bagażowe.

Artykuł  2.

Postanowienia o przewozach kombinowanych.

§ 1. - Do listy, przewidzianej w artykule 1, mogą być, prócz kolei żelaznych, włączone regularne linie samochodowe lub żeglugi wodnej, które uzupełniają przewóz koleją żelazną i dokonywają przewozów międzynarodowych pod odpowiedzialnością jednego z umawiających się państw lub jednej z kolei żelaznych, wpisanych do listy.

§ 2. - Przedsiębiorstwa, eksploatujące takie linie, mają wszystkie prawa i obowiązki, jakie z Konwencji niniejszej wynikają dla kolei żelaznych, z zastrzeżeniem niezbędnych odchyleń, wynikających z odmiennego sposobu przewozu. Odchylenia te nie mogą jednak naruszać postanowień o odpowiedzialności, ustalonych Konwencją niniejszą.

§ 3. - Każde państwo, które pragnie uzyskać włączenie do listy jednej z linij określonych w § 1, musi postarać się o to, by odchylenia, przewidziane w § 2, były ogłoszone w ten sam sposób jak taryfy.

§ 4. - Dla przewozów międzynarodowych, których dokonywać mają oprócz kolei żelaznych także przedsiębiorstwa przewozowe inne, niż określone w powyższym § 1, mogą koleje żelazne, w celu uwzględnienia odrębności każdego rodzaju przewozu, ustalić wspólnie z zainteresowanymi przedsiębiorstwami przewozowymi postanowienia taryfowe, poddające takie przewozy reglamentacji prawnej odmiennej niż przewidziana w Konwencji niniejszej. Postanowienia te mogą w tym przypadku przepisać użycie innego dokumentu przewozowego, aniżeli ten, który przewiduje Konwencja niniejsza.

Artykuł  3.

Przewóz skomunikowany.

§ 1. - Konwencję stosuje się również do przewozu osób i bagażu od stacji, nie zamieszczonej w taryfie międzynarodowej, do stacji skomunikowania tego samego państwa, włączonej do tej taryfy, a stąd do stacji przeznaczenia, włączonej do tej samej taryfy i to bądź za międzynarodowym biletem lub kwitem bagażowym, w którym opłaty za przewóz drogą bezpośrednią i za przewóz drogą skomunikowaną są zesumowane, bądź też za dwoma skomunikowanymi biletami. Jeżeli wydano dwa bilety, to na drugim bilecie należy wymienić pierwotną stację wyjazdu.

§ 2. - Koleje żelazne postanawiają w jakiej mierze i pod jakimi warunkami można żądać takiego skomunikowanego przewozu od pewnych stacyj. Stacje te wymienia się w spisie, podawanym do wiadomości innym zainteresowanym kolejom.

Artykuł  4.

Obowiązek przewozu kolei żelaznej.

W razie istnienia międzynarodowej taryfy lub gdy przewóz skomunikowany jest przewidziany stosownie do artykułu 3 nie można odmówić przewozu:

a) jeżeli podróżny zastosuje się do postanowień Konwencji niniejszej;

b) jeżeli przewóz jest możliwy przy użyciu zwykłych środków przewozowych;

c) jeżeli przewóz nie został zabroniony w jednym z interesowanych państw na mocy przepisów ustawowych lub ze względu na porządek publiczny;

d) jeżeli przewozowi nie stoją na przeszkodzie okoliczności, których kolej żelazna nie mogła uniknąć i którym nie mogła zapobiec.

TYTUŁ  II.

UMOWA O PRZEWÓZ.

Rozdział  I.

PRZEWÓZ OSÓB.

Artykuł  5.

Prawo do przejazdu.

§ 1. - Podróżny musi posiadać bilet przy rozpoczęciu podróży. Taryfy mogą przewidywać pod tym względem wyjątki.

§ 2. - Podróżny jest obowiązany zachować bilet przez cały czas podróży. Powinien okazywać go na żądanie każdemu z pracowników, upoważnionych do kontroli i oddać go po ukończeniu podróży.

Artykuł  6.

Bilety.

§ 1. - Bilety, wydane na przewóz międzynarodowy na zasadach Konwencji niniejszej, powinny być opatrzone znakiem

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

grafika

§ 2. - Bilety muszą zawierać następujące dane:

a) stację wyjazdu i przeznaczenia;

b) drogę przewozu; jeżeli dozwolone jest użycie różnych dróg lub środków przewozowych, powinno być to być zaznaczone na bilecie;

c) rodzaj pociągu i klasę wagonu;

d) opłatę za przewóz;

e) pierwszy dzień ważności;

f) czas ważności.

§ 3. - Taryfy lub umowy między kolejami żelaznymi postanawiają, w jakim języku bilety mają być drukowane i wypełniane, oraz określają ich formę i treść.

§ 4. - Bilety w formie książeczek, zawierające odcinki kontrolne (bilety książeczkowe), jako też zestawiane bilety zeszytowe zarządów kolei żelaznych stanowią jeden dowód przewozowy w rozumieniu Konwencji niniejszej.

Bilety, łączone pod jedną okładką przez urzędowe biura podróży lub ajencje prywatne, stanowią każdy dla siebie odrębny dowód przewozowy, podlegający, zależnie od okoliczności, przepisom wewnętrznym zainteresowanego państwa lub przepisom Konwencji niniejszej.

§ 5. -W razie braku wyjątków, przewidzianych w taryfach, bilet można odstąpić tylko wówczas, gdy nie jest imienny i jeżeli podróż nie została jeszcze rozpoczęta.

Spekulacja biletami i odprzedawanie ich za cenę inną niż taryfowa podlega w każdym państwie ustawom i przepisom tego państwa.

Artykuł  7.

Zniżka opłat za przejazd dzieci.

§ 1. - Dzieci aż do ukończenia czwartego roku życia przewozi się bezpłatnie bez biletu, jeżeli nie zażądano dla nich osobnego miejsca.

§ 2. - Dzieci w wieku od ukończonego czwartego do ukończonego dziesiątego roku życia oraz dzieci w młodszym wieku, dla których zażądano osobnego miejsca, przewozi się po cenach zniżonych, które nie mogą przewyższać połowy ceny biletu dla dorosłych z zastrzeżeniem jednak zaokrąglenia kwot według przepisów zarządu, wydającego bilet.

Zniżki tej można nie udzielać przy biletach, których ceny są już obniżone w stosunku do normalnej ceny za bilet na przejazd w jednym kierunku.

Artykuł  8.

Czas ważności biletów.

§ 1. - Czas ważności biletów powinien być ustalony w taryfach.

§ 2. - Ten czas ważności nie może wynosić mniej niż:

przy biletach na przejazd w jednym kierunku:

za każde rozpoczęte 100 km, 1 dzień;

czas ważności tych biletów nie może jednak wynosić mniej niż 2 dni;

przy biletach na przejazd tam i z powrotem:

za każde rozpoczęte 50 km, 1 dzień;

czas ważności tych biletów nie może jednak wynosić mniej niż 4 dni.

§ 3. - Bilety specjalne po cenach zniżonych mogą mieć odmienny czas ważności.

§ 4. - Pierwszy dzień ważności biletu wlicza się do czasu ważności jako pełny dzień. Podróżny może rozpocząć podróż któregokolwiek dnia w czasie ważności biletu; z zastrzeżeniem wyjątków, przewidzianych w taryfach, powinien ją ukończyć najpóźniej pociągiem, który według rozkładu jazdy przyjeżdża do stacji przeznaczenia najpóźniej o godzinie 24 ostatniego dnia ważności.

Artykuł  9.

Wyznaczanie i zamawianie miejsc.

§ 1. - Wsiadając do pociągu, podróżny może założyć wolne jeszcze miejsce, tak dla siebie, jak i dla każdej jadącej z nim osoby, której bilet może okazać. Podróżny, który opuszcza swe miejsce, nie założywszy go w sposób wyraźny, traci do niego prawo. Poza tym przy wyznaczaniu miejsc stosuje się przepisy, obowiązujące na każdej z kolei żelaznych.

§ 2. - Taryfy lub rozkłady jazdy postanawiają, czy i pod jakimi warunkami można zamawiać miejsca z niektórych pociągach.

Artykuł  10.

Przerwy podróży na stacjach pośrednich.

§ 1. -Taryfy postanawiają, czy i pod jakimi warunkami podróżny może przerywać podróż na stacjach pośrednich w ciągu czasu ważności swego biletu.

§ 2. - Korzystanie przez podróżnego z prawa przerwania podróży na stacjach pośrednich nie pociąga za sobą jakiegokolwiek przedłużenia czasu ważności, przewidzianego w taryfach.

§ 3. - Podróżny, który posiada bilet ważny tylko na jednej drodze przewozu, może wznowić przerwaną podróż również z innej stacji, leżącej na tej samej drodze przewozu bliżej stacji przeznaczenia.

§ 4. - Jeżeli podróżny, posiadający bilet ważny na kilka dowolnych dróg przewozu, przerwie swą podróż, to może ją wznowić tylko ze stacji przerwy lub też z innej stacji, leżącej bliżej stacji przeznaczenia na drodze, którą wybrał przy wyjeździe.

§ 5. - Czas trwania przerwy podróży ograniczony jest tylko czasem ważności biletu.

Art.  11.

Zmiana klasy lub pociągu.

Podróżny może zająć miejsce w klasie wyższej lub przejść do pociągu wyższego rodzaju, niż wskazano na bilecie, pod warunkami, podanymi w taryfach i za uiszczeniem przewidzianej dopłaty.

Artykuł  12.

Podróżny bez ważnego biletu.

§ 1. - Podróżny, który nie może okazać ważnego biletu, jest obowiązany, niezależnie od odpowiedzialności karnej, uiścić oprócz opłaty za dokonany przewóz także dopłatę; dopłatę tę oblicza się według przepisów kolei żelaznej, na której zażądano uiszczenia dopłaty. W braku przepisów w tym względzie podróżny powinien uiścić dopłatę w wysokości opłaty za dokonany przewóz.

§ 2. - Bilety, w których nieprawnie dokonano zmian, będą uważane za nieważne i zostaną odebrane przez personel kolejowy.

§ 3. -Podróżnego, który odmawia niezwłocznego uiszczenia opłaty za przewóz lub dopłaty, można wyłączyć od podróży. Podróżny wyłączony nie ma prawa wymagać, żeby mu oddano jego bagaż do rozporządzenia na innej stacji niż na stacji przeznaczenia.

Artykuł  13.

Osoby wyłączone od przejazdu lub dopuszczone warunkowo.

§ 1. - Nie przyjmuje się do pociągu lub można usunąć z pociągu w czasie podróży:

a) osoby w stanie nietrzeźwym oraz takie, które zachowują się nieprzyzwoicie lub nie stosują się do ustaw i przepisów; osoby te nie mają prawa żądać zwrotu ani ceny biletu, ani opłaty uiszczonej za przewóz ich bagażu;

b) osoby, które z powodu choroby lub z innych przyczyn mogłyby być uciążliwe dla współpodróżnych, jeżeli nie zamówiono dla nich z góry oddzielnego przedziału lub jeżeli nie ma możności oddania go im do rozporządzenia za zapłatą; jednakże osoby, które zachorowały w drodze, powinny być dowiezione przynajmniej do pierwszej stacji, na której mogą otrzymać konieczną opiekę. Opłatę za ich przewóz oraz opłatę za przewóz bagażu zwraca się im na warunkach ustalonych w artykule 26 po potrąceniu należności za przebytą drogę.

§ 2. - Przewóz osób chorych na choroby zakaźne normują umowy międzynarodowe, a w ich braku przepisy obowiązujące w każdym państwie.

Artykuł  14.

Przedmioty wyłączone od przewozu w wagonach osobowych.

§ 1. - Nie wolno zabierać do wagonów osobowych przedmiotów zagrażających niebezpieczeństwem, w szczególności nabitej broni palnej, materiałów wybuchowych, łatwo zapalnych lub żrących, jak również przedmiotów, które mogłyby być uciążliwe lub niedogodne dla podróżnych.

Podróżnym jednak, którzy, pełniąc służbę publiczną, noszą broń palną, jak również myśliwym i strzelcom wolno zabrać ze sobą amunicję, w ilości nie przekraczającej najniższej z norm maksymalnych, określonych w przepisach, obowiązujących na obszarach, przez które przewóz się odbywa. Straży towarzyszącej więźniom, jadącej z nimi w oddzielnych wagonach lub przedziałach, wolno brać ze sobą nabitą broń palną.

§ 2. - Personel kolejowy ma prawo sprawdzać w obecności podróżnego właściwości przedmiotów zabranych do wagonu osobowego, jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie co do przekroczenia postanowień § 1.

§ 3. - Wykraczający przeciw powyższym postanowieniom odpowiada za wszelką szkodę, powstałą wskutek naruszenia postanowień § 1 i podlega nadto karom, przewidzianym przez ustawy i przepisy.

Artykuł  15.

Zabieranie bagażu ręcznego i zwierząt do wagonów osobowych.

§ 1. - Podróżnym wolno zabrać ze sobą bezpłatnie do wagonów osobowych przedmioty łatwe do przenoszenia (bagaż ręczny), jeżeli nie sprzeciwiają się temu przepisy celne, podatkowe, skarbowe, policyjne lub przepisy innych władz administracyjnych i jeżeli te przedmioty nie mogą uszkodzić wagonu. Każdy podróżny ma dla swego bagażu ręcznego do rozporządzenia tylko przestrzeń nad i pod miejscem, które zajmuje.

§ 2. - Żywych zwierząt nie wolno zabierać do wagonów osobowych. Wolno jednak zabierać małe oswojone zwierzęta, zamknięte w klatkach, skrzynkach, koszach albo w innym odpowiednim opakowaniu, małe psy nawet nie zamknięte, jeżeli przepisy policyjne poszczególnych państw tego nie zabraniają, żaden z podróżnych nie sprzeciwia się temu, a zwierzęta te mogą być trzymane na kolanach lub umieszczone tak jak bagaż ręczny.

Taryfy lub rozkłady jazdy mogą zabraniać lub zezwalać na zabieranie zwierząt do pewnego rodzaju wagonów lub pociągów.

Taryfy postanawiają, czy i za jakie zwierzęta należy uiszczać opłatę za przewóz.

§ 3. - Nadzór nad bagażem ręcznym i zwierzętami, które podróżny zabiera ze sobą, należy do niego samego.

Artykuł  16.

Spóźnienia. Utrata połączeń. Odwołanie pociągów.

Jeżeli wskutek spóźnienia się pociągu utracono połączenie z innym pociągiem lub jeżeli pociąg odwołano na całym lub częściowym jego przebiegu, a podróżny chce odbywać podróż w dalszym ciągu, kolej żelazna jest obowiązana w miarę możności przewieźć go z bagażem bez żadnej dopłaty pociągiem, który jedzie do tej samej stacji przeznaczenia tą samą linią lub inną drogą, należącą do zarządów kolejowych pierwotnej drogi przejazdu, i który umożliwia podróżnemu przybycie do stacji przeznaczenia z mniejszym opóźnieniem. Zawiadowca stacji powinien, w danym razie, poświadczyć na bilecie, że podróżny utracił połączenie lub że odwołano pociąg, przedłużyć w granicach potrzeby czas ważności biletu i zaświadczyć bilet jako ważny na przejazd nową drogą, na wyższą klasę lub na pociąg o wyższej opłacie za przejazd. Kolej żelazna ma jednak prawo w taryfach lub w rozkładach jazdy wyłączyć pewne pociągi od korzystania z nich.

Rozdział  II.

PRZEWÓZ BAGAŻU.

Artykuł  17.

Określenie bagażu. Przedmioty wyłączone od przewozu.

§ 1. - Za bagaż uważa się tylko przedmioty przeznaczone do użytku podróżnego, umieszczone w kufrach, koszach, walizkach, trokach, pudłach do kapeluszy i w innym opakowaniu tego rodzaju.

§ 2. - Ponadto dopuszcza się do przewozu jako bagaż następujące przedmioty, które, z wyjątkiem przedmiotów wymienionych pod literą d), mogą być nawet nieopakowane:

a) fotele dla chorych przenośne lub na kołach, fotele na kołach, poruszane przez samych chorych z silnikiem pomocniczym lub bez niego, leżaki;

b) wózki dziecięce;

c) kufry z próbkami towarów;

d) instrumenty muzyczne przenośne w skrzyniach, futerałach lub w innym opakowaniu;

e) przedmioty służące do przedstawień artystów pod warunkiem, że ich stan, rozmiary i waga dozwalają na szybkie załadowanie i umieszczenie w wagonie bagażowym;

f) instrumenty miernicze długości do 4 metrów i ręczne narzędzia rzemieślnicze;

g) ręczne i sportowe saneczki jednomiejscowe i dwumiejscowe, narty, żagle łyżwiarskie oraz łodzie długości do 3 metrów;

h) rowery z silnikiem pomocniczym lub bez niego, jednomiejscowe motocykle z dodatkowym siedzeniem lub bez niego, pod warunkiem usunięcia przyborów dodatkowych.

Zbiorniki pojazdów mechanicznych mogą zawierać materiały pędne, jeżeli przewód do gaźnika (karburatora) jest zamknięty a gaźnik opróżniony pracą silnika.

Taryfy mogą ograniczyć ilość, rozmiary i wagę wyżej wymienionych przedmiotów, dopuszczonych do przewozu jako bagaż.

§ 3. - Inne przedmioty nie przeznaczone do użytku podróżnych, jak również zwierzęta w klatkach, dających dostateczne zabezpieczenie, mogą być przyjmowane jako bagaż, jeżeli taryfy na to pozwalają.

§ 4. - Wyłączone są od przewozu jako bagaż przedmioty, które według przepisów Konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelaznymi (K. M. T.) są wyłączone od przewozu. Przedmioty, dopuszczone według postanowień wspomnianej Konwencji do przewozu warunkowo, są również wyłączone od przewozu jako bagaż.

Dopuszcza się jednak do przewozu jako bagaż filmy, opakowane stosownie do przepisów Konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelaznymi (K. M. T.).

Artykuł  18.

Odpowiedzialność podróżnego za swój bagaż. Dopłaty.

§ 1. - Posiadacz kwitu bagażowego jest odpowiedzialny za zachowanie przepisów artykułu 17; ponosi on wszelkie następstwa za wykroczenie przeciwko tym przepisom.

§ 2. - W razie podejrzenia o wykroczenie kolej żelazna ma prawo sprawdzić, czy zawartość bagażu odpowiada przepisom. Posiadacza kwitu bagażowego wzywa się, aby był obecny przy sprawdzaniu; jeżeli się nie zjawi lub jeżeli nie można go odszukać, sprawdzenia należy dokonać w obecności dwóch świadków, nie należących do służby kolei żelaznej, chyba że ustawy lub przepisy, obowiązujące w państwie, gdzie odbywa się sprawdzanie, postanawiają inaczej. W razie stwierdzenia wykroczenia posiadacz kwitu bagażowego ponosi koszty, spowodowane sprawdzeniem.

§ 3. - W razie wykroczenia przeciw postanowieniom artykułu 17 § 4 posiadacz kwitu bagażowego powinien uiścić dopłatę niezależnie od różnicy w opłacie za przewóz, naprawienia, w danym razie, szkody i odpowiedzialności karnej.

Dopłatę należy uiścić za każdy kilogram wagi brutto przedmiotów wyłączonych od przewozu, licząc po 15 franków za kilogram, najmniej jednak 30 franków od każdej przesyłki, jeżeli przedmioty te są materiałami wyłączonymi od przewozu na podstawie artykułu 3 punkt 4 Konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelaznymi lub jeżeli są zaliczone do klas I i II Załącznika I do wspomnianej Konwencji, we wszystkich zaś innych przypadkach po 5 franków za kilogram, najmniej jednak 10 franków od każdej przesyłki.

Jeżeli przepisy, obowiązujące w komunikacji wewnętrznej kolei żelaznej, na której wykryto wykroczenie, przewidują w sumie dopłatę niższą, wówczas pobiera się tę niższą dopłatę.

Artykuł  19.

Opakowanie i stan bagażu.

§ 1. - Kolej żelazna może odmówić przyjęcia sztuk bagażu, których opakowanie jest niedostateczne lub których stan jest wadliwy albo które noszą widoczne ślady uszkodzenia. Jeżeli je mimo to przyjęto, kolej żelazna ma prawo umieścić w kwicie bagażowym uwagę o ich stanie. Przyjęcie przez podróżnego kwitu bagażowego, zawierającego taką uwagę, uważa się za dowód uznania przezeń takiego stanu bagażu.

§ 2. - Sztuki bagażu powinny być opatrzone w dostatecznie trwałe napisy, wskazujące nazwisko i adres podróżnego oraz stację przeznaczenia. Można odmówić przyjęcia sztuk, które nie mają takich napisów.

§ 3. - Dawne nalepki, adresy i inne napisy, odnoszące się do poprzednich przewozów, podróżny powinien usunąć lub uczynić je nieczytelnymi.

Artykuł  20.

Nadawanie i wysyłanie bagażu. Kwit bagażowy.

§ 1. - Bagaż można nadawać tylko za okazaniem biletu ważnego przynajmniej do stacji przeznaczenia bagażu i tylko drogą wskazaną na bilecie.

Jeżeli bilet jest ważny na kilka dróg lub jeżeli miejsce przeznaczenia obsługiwane jest przez kilka stacyj, podróżny obowiązany jest wskazać wyraźnie drogę przewozu lub stację, do której bagaż należy wysłać. Kolej żelazna nie odpowiada za skutki, wynikłe z niezastosowania się podróżnego do tego przepisu.

Taryfy postanawiają, czy i pod jakimi warunkami bagaż może być dopuszczony do przewozu inną drogą, aniżeli wskazana na okazanym bilecie lub też bez okazania biletu. Jeżeli taryfy przewidują przyjmowanie bagażu do przewozu bez okazania biletu, to postanowienia Konwencji niniejszej, normujące prawa i obowiązki podróżnego, który jedzie ze swym bagażem, stosuje się również do nadawcy bagażu, nadanego do przewozu bez okazania biletu.

Jeżeli taryfy to przewidują, podróżny może w czasie ważności swego biletu nadać bagaż do przewozu albo bezpośrednio na całą drogę przejazdu od stacji wyjazdu do stacji przeznaczenia albo na dowolne odcinki całej drogi przejazdu pod warunkiem, że żaden odcinek tej drogi nie będzie użyty do przewozu więcej niż jeden raz.

§ 2. - Przy nadaniu bagażu należy podróżnemu wydać kwit bagażowy. Podróżny, przyjmując kwit bagażowy, obowiązany jest sprawdzić, czy kwit został sporządzony odpowiednio do jego wskazówek. Opłatę za przewóz bagażu należy uiścić przy nadaniu.

§ 3. - Poza tym postępowanie przy nadawaniu bagażu określają przepisy, obowiązujące na stacji nadania.

§ 4. - Kwity bagażowe, wydawane dla przewozów międzynarodowych, powinny być sporządzane według wzoru, stanowiącego Załącznik I do Konwencji niniejszej.

§ 5. - Kwity bagażowe muszą zawierać następujące dane:

a) stację nadania i przeznaczenia;

b) drogę przewozu;

c) dzień nadania i pociąg, na który bagaż nadano;

d) ilość biletów, chyba że bagaż nadano do przewozu bez okazania biletu;

e) ilość i wagę sztuk;

f) opłatę za przewóz oraz, w danym razie, inne opłaty;

g) w danym razie, wyrażoną słowami kwotę wartości dostawy, deklarowanej stosownie do artykułu 35.

§ 6. - Taryfy lub umowy między kolejami żelaznymi określają język, w jakim należy drukować i wypełniać kwity bagażowe.

§ 7. - Taryfy mogą przewidywać specjalne przepisy dla przewozu rowerów i sprzętu sportowego.

§ 8. - Pod warunkami, zawartymi w przepisach, obowiązujących na stacji nadania, podróżny może wskazać pociąg, którym jego bagaż powinien być wysłany. Jeżeli podróżny nie skorzysta z tego prawa, bagaż przewozi się najbliższym odpowiednim pociągiem.

W razie gdy bagaż musi być przeładowany w drodze do innego pociągu, wówczas dalszy jego przewóz powinien się odbywać pociągiem skomunikowanym, jeżeli ten pociąg może być użyty do przewozu bagażu i jeżeli jest dosyć czasu na przeładowanie. W przeciwnym razie należy bagaż przewieść najbliższym odpowiednim pociągiem.

Przewozu bagażu w sposób wyżej wskazany można dokonać tylko wówczas, gdy nie sprzeciwiają się temu formalności, wymagane na stacji nadania lub w drodze przez władze celne, podatkowe, skarbowe, policyjne i inne władze administracyjne.

Kolej żelazna może pewne pociągi lub pewne rodzaje pociągów wyłączyć od przewozu bagażu lub ograniczyć w nich przewóz bagażu.

Artykuł  21.

Wydawanie bagażu.

§ 1. - Bagaż wydaje się za zwrotem kwitu bagażowego. Kolej żelazna nie ma obowiązku sprawdzać, czy posiadacz kwitu bagażowego jest uprawniony do odbioru.

§ 2. - Posiadacz kwitu bagażowego ma prawo żądać w stacji przeznaczenia wydania bagażu po przybyciu pociągu, którym bagaż powinien był być przewieziony i po upływie czasu potrzebnego do przygotowania bagażu do wydania, a, w danym razie, również do załatwienia formalności celnych, podatkowych, skarbowych, policyjnych oraz wymaganych przez inne władze administracyjne.

§ 3. - W razie nieprzedstawienia kwitu bagażowego kolej żelazna obowiązana jest wydać bagaż tylko wówczas, gdy osoba, która żąda wydania, udowodni, że ma do niego prawo; jeżeli dowód ten będzie uznany za nie wystarczający, kolej żelazna może żądać zabezpieczenia.

§ 4. - Bagaż wydaje się na stacji, do której go nadano. Jeżeli jednak pozwalają na to okoliczności i nie sprzeciwiają się temu przepisy celne, podatkowe, skarbowe, policyjne lub inne przepisy administracyjne, bagaż może być na żądanie posiadacza kwitu bagażowego, zgłoszone we właściwym czasie, zwrócony na stacji nadania albo wydany na stacji pośredniej za zwrotem kwitu bagażowego, a jeżeli tego wymaga taryfa, za okazaniem nadto biletu.

§ 5. - Posiadacz kwitu bagażowego, któremu nie wydano bagażu stosownie do przepisów zawartych wyżej w § 2, może żądać stwierdzenia na kwicie bagażowym, w jakim dniu i o której godzinie żądał wydania bagażu.

§ 6. - Poza tym wydawanie bagażu podlega przepisom, obowiązującym na kolei żelaznej, mającej dokonać wydania.

Rozdział  III.

PRZEPISY WSPÓLNE DLA PRZEWOZU OSÓB I BAGAŻU.

Artykuł  22.

Pociągi. Rozkłady jazdy. Wyciągi z taryf.

§ 1. - Do przewozu służą pociągi stałe przewidziane w rozkładach jazdy i pociągi uruchamiane w miarę potrzeby.

§ 2. - Koleje żelazne są obowiązane ogłaszać we właściwym czasie na stacjach rozkłady jazdy pociągów na swych liniach. Rozkłady te powinny wskazywać rodzaj pociągu, klasy wagonów i czas odejścia pociągów; dla ważniejszych stacyj przejściowych i dla stacyj końcowych powinny także wskazywać czas przybycia i ważniejsze połączenia pociągów.

Rozkłady jazdy, które straciły swą ważność, należy bezzwłocznie usuwać.

§ 3. - Na każdej stacji, otwartej dla ruchu międzynarodowego, podróżny powinien mieć możność wglądu do taryf lub do wyciągów z taryf, zawierających ceny biletów międzynarodowych tam sprzedawanych i odnośne opłaty za przewóz bagażu.

Artykuł  23.

Zasady obliczania opłat za przewóz. Taryfy.

§ 1. - Opłaty za przewóz oblicza się według taryf prawnie obowiązujących i należycie ogłoszonych w każdym państwie. Taryfy te muszą zawierać wszystkie dane, niezbędne do obliczenia opłat za przewóz i opłat dodatkowych, oraz, w danym razie, postanowienia o kursach przerachowania.

Jednakże taryfy międzynarodowe muszą być ogłoszone w tych tylko państwach, których koleje uczestniczą w tych taryfach jako kolej wyjazdu (nadania) i przeznaczenia.

§ 2. - Taryfy powinny podawać specjalne warunki przewozu.

Taryfy muszą być stosowane jednakowo względem wszystkich; postanowienia ich obowiązują o tyle, o ile nie są sprzeczne z Konwencją niniejszą; w przeciwnym razie uważa się je za nieważne.

Bezpośrednie taryfy międzynarodowe oraz ich zmiany wchodzą w życie od daty wskazanej przy ich ogłoszeniu; podwyższenie tych taryf lub inne utrudnienia warunków przewozu, powinny być ogłoszone najmniej na osiem dni przed datą ich wprowadzenia.

Jeżeli wydaje się międzynarodowe bilety lub kwity bagażowe pomimo tego, że nie ma taryfy bezpośredniej a jedna z kolei żelaznych zmieni swoją taryfę, to zastosowania tej zmiany można domagać się od innych kolei żelaznych najwcześniej w osiem dni po otrzymaniu przez nie zawiadomienia o zmianie.

Taryfy, wprowadzone tylko na określony przeciąg czasu, tracą moc obowiązującą po upływie tego okresu.

Artykuł  24.

Zakaz umów odrębnych.

Każda odrębna umowa, mocą której jednemu lub większej liczbie podróżnych przyznanoby zniżkę opłat, oznaczonych w taryfie, jest zakazana i nieważna.

Natomiast dozwolone są zniżki opłat należycie ogłoszone i dostępne w równiej mierze dla wszystkich pod tymi samymi warunkami, jako też zniżki opłat dla przewozów na potrzeby kolei żelaznej, administracji publicznej lub na cele dobroczynne, wychowawcze i naukowe.

Artykuł 25.

Formalności wymagane przez władze celne, podatkowe, skarbowe, policyjne i inne władze administracyjne.

Podróżny jest obowiązany zastosować się do przepisów władz celnych, podatkowych, skarbowych, policyjnych i do przepisów innych władz administracyjnych, tak o ile chodzi o jego osobę, jak i o rewizję jego bagażu nadanego i ręcznego. Podróżny powinien być obecny przy rewizji, chyba że przepisy dopuszczają wyjątki. Kolej żelazna nie bierze na siebie żadnej odpowiedzialności wobec podróżnego w razie niezastosowania się przez niego do tych obowiązków.

Artykuł  26.

Zwroty.

§ 1. - Jeżeli biletu nie zużytkowano, można żądać zwrotu zapłaconej opłaty za przewóz z zastrzeżeniem potrąceń, wskazanych niżej w §§ 3 i 4.

§ 2. - Jeżeli bilet zużytkowano tylko częściowo z powodu śmierci, choroby lub wypadku, którego doznał podróżny, albo z powodu nie dającej się uniknąć innej przyczyny podobnego rodzaju, wówczas, z zastrzeżeniem potrąceń wskazanych w §§ 3 i 4, zwraca się różnicę między całą opłatą uiszczoną, a opłatą za dokonany przejazd, obliczoną według taryfy normalnej.

§ 3. - Wyłącza się od zwrotu podatki, dopłaty za miejsca zamówione, koszty sporządzenia biletów książeczkowych i prowizje, zapłacone za sprzedaż biletów.

§ 4. - Z kwoty, podlegającej zwrotowi, potrąca się 10%, nie mniej jednak, niż 0,50 fr. i nie więcej niż 3 fr. od jednego biletu, jak również, w danym razie, koszty przesłania tej kwoty.

Potrącenia tego nie dokonywa się, jeżeli niezużytkowany bilet zwrócono jeszcze w dniu wydania w biurze, które go wydało.

§ 5. - Jeżeli podróżny zaniecha dalszej podróży wskutek tego, że odbywaniu jej zgodnie z rozkładem jazdy stanął na przeszkodzie bądź brak połączenia, spowodowany opóźnieniem pociągu, bądź odwołanie pociągu, bądź też przerwa ruchu, wówczas ma on prawo żądać od kolei zastosowania postanowień § 2, przy czym kolej żelazna nie może dokonywać potrąceń, przewidzianych w § 4.

§ 6. - Przy biletach o cenach zniżonych zwrotu dokonywa się tylko w przypadkach i w zakresie przewidzianym w § 5; biletów o cenach zniżonych, wydawanych dla dzieci zgodnie z artykułem 7 § 2 ustęp pierwszy, nie uważa się za bilety o cenach zniżonych w rozumieniu paragrafu niniejszego.

§ 7. - Opłat za bilety zagubione nie zwraca się.

§ 8. - Jeżeli bagaż wycofano, zanim go wysłano ze stacji nadania, można domagać się zwrotu opłaty za przewóz.

Jeżeli bagaż wycofano na stacji pośredniej, opłatę zwraca się tylko w przypadkach i na warunkach, przewidzianych wyżej w §§ 2 i 5.

W obu przypadkach z kwoty, podlegającej zwrotowi, potrąca się 0,50 fr. od kwitu bagażowego, a w danym razie także podatki.

§ 9. - Taryfy mogą zawierać odmienne postanowienia, które nie powinny jednak przewidywać dla podróżnych pogorszenia warunków.

§ 10. - Wszelkie roszczenia o zwrot, oparte na postanowieniach §§ 1, 2, 5, 6 i 8 artykułu niniejszego oraz artykułu 13 wygasają, jeżeli nie zostały zgłoszone do kolei żelaznej w terminie sześciu miesięcy, liczonym dla biletów od upływu czasu ich ważności, a dla kwitów bagażowych od dnia ich wydania.

§ 11. - W razie nieprawidłowego zastosowania taryfy lub omyłki w obliczeniu opłat za przewóz albo innych opłat, nadpłatę lub niedobór należy wyrównać.

§ 12. - Nadpłaty stwierdzone przez kolej żelazną, jeżeli przewyższają 0,50 fr. od jednego biletu lub jednego kwitu bagażowego, należy, jeżeli to jest możliwe, podawać z urzędu osobie zainteresowanej do wiadomości i zwrócić możliwie najrychlej.

§ 13. - We wszystkich przypadkach, nie przewidzianych w artykule niniejszym, stosuje się przepisy wewnętrzne w braku odrębnych umów między kolejami żelaznymi.

Artykuł  27.

Spory.

Spory między podróżnymi, jak również spory między podróżnymi i personelem kolejowym, rozstrzyga tymczasowo na stacjach urzędnik nadzorczy, w drodze zaś kierownik pociągu.

TYTUŁ  III.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ KOLEI ŻELAZNYCH. ROSZCZENIA O ODSZKODOWANIE.

Rozdział  I.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ.

Artykuł  28.

Odpowiedzialność za przewóz podróżnych, bagażu ręcznego i zwierząt.

§ 1. - Odpowiedzialność kolei żelaznej za śmierć lub zranienie podróżnego wskutek wypadku z pociągiem, jak również za szkody, spowodowane opóźnieniem lub odwołaniem pociągu albo utratą połączenia, określają ustawy i przepisy państwa, gdzie zdarzenie zaszło. W takich przypadkach nie stosuje się podanych niżej przepisów tytułu niniejszego.

§ 2. - Za bagaż ręczny i zwierzęta, nad którymi nadzór należy w myśl artykułu 15 § 3 do podróżnego, kolej żelazna odpowiada tylko wówczas, jeżeli szkoda powstała skutkiem jej winy.

§ 3. - W takich przypadkach nie istnieje współodpowiedzialność kolei żelaznych.

Artykuł  29.

Współodpowiedzialność kolei żelaznych za bagaż.

§ 1. - Kolej żelazna, która przyjęła do przewozu bagaż, wydając międzynarodowy kwit bagażowy, odpowiada za wykonanie przewozu na całej drodze aż do wydania.

§ 2. - Każda następna kolej żelazna przez samo przyjęcie bagażu uczestniczy w umowie o przewóz i przyjmuje obowiązki stąd wynikające; nie narusza to jednak postanowień artykułu 42 § 2, dotyczących kolei przeznaczenia.

Artykuł  30.

Rozmiar odpowiedzialności.

§ 1. - Kolej żelazna odpowiada pod warunkami, określonymi w rozdziale niniejszym, za opóźnione wydanie oraz za szkodę, powstałą wskutek całkowitego lub częściowego zaginięcia bagażu, albo wskutek jego uszkodzenia w czasie od przyjęcia do przewozu aż do wydania.

§ 2. - Kolej żelazna jest zwolniona od tej odpowiedzialności w przypadku całkowitego lub częściowego zaginięcia albo uszkodzenia bagażu, jeżeli udowodni, że szkoda powstała z winy podróżnego, z powodu wady własnej bagażu lub skutkiem siły wyższej.

Kolej nie odpowiada za szkodę, powstałą z powodu szczególnej naturalnej właściwości bagażu, wadliwego opakowania lub z tego powodu, że przedmioty, wyłączone od przewozu, zostały mimo to nadane jako bagaż.

Jeżeli z okoliczności danego przypadku wynika, że szkoda mogła powstać z powodu niebezpieczeństwa, wynikającego ze szczególnej naturalnej właściwości bagażu lub z wadliwego opakowania albo z tego powodu, że bagaż zawierał przedmioty, wyłączone od przewozu jako bagaż, istnieje domniemanie, że szkoda powstała rzeczywiście z jednej z tych przyczyn, dopóki osoba uprawniona nie udowodni, że tak nie było.

§ 3. - Kolej żelazna jest zwolniona od odpowiedzialności za opóźnione wydanie, jeżeli udowodni, że opóźnienie to spowodowały okoliczności, których nie mogła uniknąć i którym nie mogła zapobiec.

Artykuł  31.

Wysokość odszkodowania za całkowite lub częściowe zaginięcie bagażu.

Jeżeli na podstawie postanowień Konwencji niniejszej kolej żelazna obowiązana jest zapłacić odszkodowanie za całkowite lub częściowe zaginięcie bagażu, wówczas można żądać:

a) jeżeli udowodniono wysokość szkody:

odszkodowania w tej wysokości, najwyżej jednak po 40 franków za każdy brakujący kilogram wagi brutto;

b) jeżeli wysokości szkody nie udowodniono:

kwoty ryczałtowej, licząc po 20 franków za każdy brakujący kilogram wagi brutto.

Nadto należy zwrócić opłatę za przewóz, cło i inne kwoty, zapłacone w związku z przewozem zaginionego bagażu, jednak bez jakiegokolwiek dalszego odszkodowania.

Wyższego odszkodowania można żądać tylko w przypadku deklarowania wartości dostawy stosownie do artykułu 35 § 4 oraz w przypadku złego zamiaru lub rażącego niedbalstwa kolei żelaznej stosownie do przepisów artykułu 36.

Artykuł 32.

Domniemane zaginięcie bagażu. Odnalezienie bagażu.

§ 1. - Brakującą sztukę bagażu uważa się za zaginioną po upływie czternastego dnia po dniu, w którym zażądano jej wydania.

§ 2. - Jeżeli sztuka bagażu, uważana za zaginioną, zostanie odnaleziona w ciągu roku od zażądania jej wydania, kolej żelazna jest obowiązana zawiadomić o tym podróżnego, jeżeli jego miejsce zamieszkania jest znane lub można je ustalić.

§ 3. - W ciągu trzydziestu dni po otrzymaniu tego zawiadomienia podróżny może żądać, aby odnalezioną sztukę bagażu wydano mu na jednej ze stacyj drogi przewozu; w tym przypadku powinien on zapłacić tylko samą opłatę za przewóz bagażu od stacji nadania do stacji, na której nastąpiło wydanie, jak również zwrócić otrzymane odszkodowanie z wyjątkiem opłaty za przewóz, jeżeli ją zwrócono w tym odszkodowaniu; podróżny nie traci prawa do odszkodowania za opóźnione wydanie, przewidzianego w artykule 34 i, w danym razie, w artykule 35 § 3.

§ 4. - Jeżeli odnalezionej sztuki bagażu nie zażądano w terminie trzydziestodniowym, przewidzianym powyżej w § 3, lub jeżeli odnaleziono ją dopiero po upływie roku od zażądania wydania, kolej żelazna może rozporządzać nią zgodnie z ustawami i przepisami państwa, do którego przynależy.

Artykuł  33.

Wysokość odszkodowania w razie uszkodzenia bagażu.

W razie uszkodzenia bagażu kolej żelazna obowiązana jest zapłacić, bez dalszego odszkodowania, kwotę, o którą obniżyła się wartość bagażu. Wyższego odszkodowania można żądać tylko w przypadku deklarowania wartości dostawy stosownie do przepisów artykułu 35 § 4 oraz w przypadku złego zamiaru lub rażącego niedbalstwa kolei żelaznej stosownie do artykułu 36.

Odszkodowanie nie może jednak przewyższać:

a) jeżeli cała przesyłka doznała obniżenia wartości przez uszkodzenie, kwoty, którą należałoby zapłacić w razie zaginięcia całej przesyłki;

b) jeżeli tylko część bagażu doznała obniżenia wartości przez uszkodzenie, kwoty, którą należałoby zapłacić w razie zaginięcia części, która doznała obniżenia wartości.

Artykuł 34.

Wysokość odszkodowania za opóźnione wydanie bagażu.

§ 1. - W razie opóźnionego wydania, jeżeli podróżny nie udowodni, że wskutek tego opóźnienia powstała szkoda, kolej żelazna jest obowiązana zapłacić odszkodowanie w wysokości 20 centymów za każdy kilogram wagi brutto bagażu, wydanego z opóźnieniem i za każde zaczęte 24 godziny, licząc od chwili, kiedy zażądano wydania, najwyżej jednak za dni 14.

§ 2. - Jeżeli udowodniono, że wskutek opóźnienia wynikła szkoda, należy zapłacić za nią odszkodowanie, które nie może przewyższać czterokrotnego ryczałtowego odszkodowania, określonego w § 1 artykułu niniejszego.

§ 3. - Odszkodowania przewidziane w §§ 1 i 2 artykułu niniejszego nie będą przyznawane obok odszkodowań, które mają być wypłacone za całkowite zaginięcie bagażu.

W razie częściowego zaginięcia należy odszkodowania te zapłacić, w danym razie, tylko za część niezaginioną.

W razie uszkodzenia przyznaje się, w danym razie, te odszkodowania obok odszkodowania przewidzianego w artykule 33.

Odszkodowania, przewidziane w §§ 1 i 2, łącznie z odszkodowaniami przewidzianymi w artykułach 31 i 33, nie mogą w żadnym razie wynosić więcej, niż odszkodowanie za całkowite zaginięcie bagażu.

Artykuł  35.

Deklarowanie wartości dostawy.

§ 1. - Przy każdej przesyłce bagażu można podać deklarację wartości dostawy, którą należy wpisać do kwitu bagażowego.

Jeżeli taryfy nie zawierają odmiennego przepisu, kwota deklarowanej wartości powinna być podana w walucie państwa nadania.

§ 2. - W tym przypadku pobiera się za każde zaczęte 10 kilometrów osobną opłatę w stosunku jednej dziesięciotysięcznej deklarowanej kwoty.

Taryfy mogą zniżyć tę opłatę i określić minimum należności.

§ 3. - W razie deklarowania wartości dostawy można żądać za opóźnione wydanie:

a) jeżeli nie udowodniono, że wskutek tego opóźnienia wynikła szkoda, 0,40 franka za każdy kilogram wagi brutto bagażu, wydanego z opóźnieniem i za każde zaczęte 24 godziny, licząc od chwili żądania wydania, najwyżej za dni 14, ogółem jednak nie więcej niż kwota deklarowanej wartości dostawy;

b) jeżeli udowodniono, że wskutek opóźnienia wynikła szkoda, odszkodowania do wysokości deklarowanej kwoty wartości dostawy.

Jeżeli wysokość deklarowanej kwoty jest niższa od odszkodowań, przewidzianych w artykule 34, wówczas można żądać tych odszkodowań zamiast odszkodowań, przewidzianych pod literami a) i b) paragrafu niniejszego.

§ 4. - W razie całkowitego lub częściowego zaginięcia albo uszkodzenia bagażu, którego wartość dostawy deklarowano, można żądać:

a) odszkodowań przewidzianych w artykułach 31 i 33, a nadto

b) wynagrodzenia za udowodnioną dalszą szkodę do wysokości kwoty deklarowanej wartości.

§ 5. - Jeżeli zdarzy się jednocześnie uszkodzenie lub częściowe zaginięcie bagażu oraz opóźnione wydanie, to odszkodowania należne w myśl §§ 3 i 4 b) będą płacone tylko do wysokości kwoty deklarowanej wartości dostawy.

Artykuł  36.

Wysokość odszkodowania w razie złego zamiaru lub rażącego niedbalstwa ze strony kolei żelaznej.

We wszystkich przypadkach, w których całkowite albo częściowe zaginięcie, uszkodzenie albo opóźnione wydanie bagażu wynikło wskutek złego zamiaru lub rażącego niedbalstwa kolei żelaznej, należy wypłacić podróżnemu pełne odszkodowanie za udowodnioną szkodę do podwójnej wysokości kwot maksymalnych, przewidzianych w artykułach 31, 33, 34 i 35.

Artykuł 37.

Oprocentowanie odszkodowania.

Podróżny może żądać odsetek w stosunku sześciu od sta od sumy odszkodowania przyznanego mu z jednego kwitu bagażowego, jeżeli odszkodowanie to przewyższa dziesięć franków.

Odsetki te liczą się od dnia wniesienia reklamacji, przewidzianej w artykule 40, lub jeżeli reklamacji nie zgłoszono, od dnia wniesienia powództwa sądowego.

Artykuł  38.

Zwrot odszkodowań.

Każde niesłusznie otrzymane odszkodowanie należy zwrócić.

W razie oszustwa, niezależnie od skutków sądowo-karnych, kolej żelazna ma nadto prawo żądać zapłacenia kwoty równej tej, którą niesłusznie wypłaciła.

Artykuł 39.

Odpowiedzialność kolei żelaznej za swoich pracowników.

Kolej żelazna odpowiada za swoich pracowników oraz za inne osoby, którymi się posługuje przy wykonywaniu przyjętego na siebie przewozu.

Jeżeli jednak pracownicy kolei żelaznej na żądanie podróżnego oddają usługi, do których kolej żelazna nie jest obowiązana, uważa się ich za działających na rachunek podróżnego, któremu oddają te usługi.

Rozdział  II.

REKLAMACJE ADMINISTRACYJNE. POWÓDZTWA, POSTĘPOWANIE I PRZEDAWNIENIE W RAZIE SPORÓW WYNIKŁYCH Z UMOWY O PRZEWÓZ.

Artykuł  40.

Reklamacje administracyjne.

§ 1. - Reklamacje administracyjne, wynikłe z umowy o przewóz, należy wnosić na piśmie do kolei żelaznej, wskazanej w artykule 42.

§ 2. - Prawo wnoszenia reklamacji służy tym osobom, które mają prawo wytoczenia powództwa przeciwko kolei żelaznej na podstawie artykułu 41.

§ 3. - Bilety, kwity bagażowe i inne dokumenty, które osoba uprawniona uważa za potrzebne dołączyć do reklamacji, należy przedstawić w oryginałach albo w odpisach, które muszą być na żądanie kolei żelaznej należycie uwierzytelnione.

Załatwiając reklamację ostatecznie, kolej żelazna może żądać zwrotu biletów lub kwitów bagażowych.

Artykuł  41.

Osoby uprawnione do wytoczenia powództwa przeciwko kolei żelaznej.

Prawo wytoczenia powództwa przeciwko kolei żelaznej z tytułu umowy o przewóz służy osobie, która przedstawi, zależnie od okoliczności, bilet lub kwit bagażowy lub w razie ich braku udowodni swoje uprawnienie w inny sposób.

Artykuł 42.

Koleje żelazne, przeciwko którym można wytoczyć powództwo. Właściwość.

§ 1. - Powództwo o zwrot kwoty zapłaconej z tytułu umowy o przewóz można wytoczyć przeciwko kolei żelaznej, która pobrała tę kwotę, albo przeciwko kolei, na rzecz której pobrano za wysoką kwotę.

§ 2. - Inne powództwa z umowy o przewóz można wytaczać tylko przeciwko kolei wyjazdu (nadania), kolei przeznaczenia lub przeciwko tej kolei żelaznej, na której zaszło zdarzenie, uzasadniające roszczenie.

Powództwo można wytoczyć przeciwko kolei przeznaczenia nawet wówczas, gdy ta kolej nie otrzymała bagażu.

Powód ma prawo wyboru między wymienionymi kolejami żelaznymi; prawo wyboru wygasa z chwilą wniesienia pozwu.

§ 3. - Powództwo można wytoczyć tylko przed właściwym sądem tego państwa, do którego przynależy pozwana kolej żelazna, jeżeli umowy między państwami lub dokumenty koncesyjne nie zawierają odmiennych postanowień.

Jeżeli jedno przedsiębiorstwo kolejowe eksploatuje w różnych państwach samodzielne sieci kolejowe, każdą z tych sieci uważa się w rozumieniu paragrafu niniejszego za oddzielną kolej żelazną.

§ 4. - Przeciwko innej kolei żelaznej, niż wskazane w §§ 1 i 2, można podnieść roszczenia w drodze powództwa wzajemnego lub zarzutu, jeżeli wynikają one z tej samej umowy o przewóz, co powództwo główne.

§ 5. - Postanowienia artykułu niniejszego nie dotyczą wzajemnych roszczeń zwrotnych kolei żelaznych, unormowanych w rozdziale III tytułu niniejszego.

Artykuł  43.

Stwierdzenie częściowego zaginięcia lub uszkodzenia bagażu.

§ 1. - Jeżeli kolej żelazna spostrzeże lub przypuszcza albo też jeżeli podróżny twierdzi, że bagaż częściowo zaginął lub został uszkodzony, kolej żelazna obowiązana jest niezwłocznie, o ile możności w obecności podróżnego, stwierdzić protokolarnie stan i wagę bagażu oraz, jeżeli to jest możliwe, wysokość, przyczynę, oraz czas powstania szkody.

Odpis tego protokołu powinien być wydany podróżnemu bezpłatnie na jego żądanie.

§ 2. - Jeżeli podróżny nie uznaje tego, co stwierdzono w protokole, może on żądać ustalenia w drodze sądowej stanu i wagi bagażu, jak również przyczyny i wysokości szkody zgodnie z ustawami i przepisami państwa, w którym odbywa się ustalenie sądowe.

§ 3. - W razie zaginięcia sztuk bagażu podróżny, dla ułatwienia kolei poszukiwania, obowiązany jest dać możliwie dokładny opis zaginionych sztuk.

Artykuł  44.

Wygaśnięcie roszczeń przeciwko kolei żelaznej z tytułu umowy o przewóz bagażu.

§ 1. - Z chwilą odebrania bagażu wygasają z tytułu umowy o przewóz wszelkie roszczenia przeciwko kolei żelaznej.

§ 2. - Nie wygasają jednak:

1. roszczenia o odszkodowanie, jeżeli podróżny udowodni, że szkoda wynikła wskutek złego zamiaru lub rażącego niedbalstwa kolei żelaznej;

2. roszczenia z tytułu opóźnionego wydania, jeżeli zgłoszono je jednej z kolei żelaznych, wymienionych w artykule 42 § 2, w ciągu 21 dni, nie wliczając dnia odbioru;

3. roszczenia o odszkodowanie z powodu częściowego zaginięcia lub uszkodzenia:

a) jeżeli zaginięcie lub uszkodzenie zostało stwierdzone zgodnie z artykułem 43 przed odbiorem bagażu przez podróżnego;

b) jeżeli tylko z winy kolei żelaznej zaniedbano stwierdzenia szkody, którego należało dokonać stosownie do artykułu 43;

4. roszczenia o naprawienie szkód, nie dających się z zewnątrz zauważyć, które stwierdzono dopiero po odebraniu bagażu, ale tylko pod następującymi warunkami:

a) że kolej żelazna nie wyraziła wobec podróżnego gotowości sprawdzenia stanu bagażu na stacji przeznaczenia;

b) że z żądaniem stwierdzenia szkody, zgodnie z artykułem 43, wystąpiono natychmiast po jej wykryciu, najpóźniej jednak w ciągu trzech dni po dniu odebrania bagażu;

c) że podróżny udowodni, iż szkoda powstała w czasie między przyjęciem bagażu do przewozu a jego wydaniem.

5. roszczenia o zwrot zapłaconych kwot.

§ 3. - Podróżny może odmówić przyjęcia bagażu dopóki nie zostanie uwzględnione jego żądanie, by stwierdzono szkodę, istniejącą według jego zdania.

Zastrzeżenia, uczynione przy przyjęciu bagażu, nie mają znaczenia, jeżeli kolej żelazna ich nie uznała.

§ 4. - Jeżeli przy wydawaniu okaże się brak niektórych sztuk, wymienionych w kwicie bagażowym, podróżny może przed odebraniem reszty sztuk żądać, aby kolej żelazna wydała mu o tym zaświadczenie.

§ 5. - Odpowiedzialność kolei żelaznej za całkowite zaginięcie wygasa, jeżeli na stacji przeznaczenia nie zażądano wydania bagażu w ciągu sześciu miesięcy po przybyciu pociągu, którym bagaż powinien był być przewieziony, co nie zwalnia kolei żelaznej od obowiązku zawiadomienia podróżnego w każdym czasie o odnalezieniu bagażu, jeżeli bagaż ten zawiera wskazówki potrzebnego ustalenia adresu podróżnego.

Artykuł  45.

Przedawnienie roszczeń z tytułu umowy o przewóz.

§ 1. - Roszczenia z tytułu umowy o przewóz przedawniają się z upływem roku, jeżeli należność nie została już ustalona przez uznanie, ugodę lub wyrok sądowy.

Termin przedawnienia wynosi natomiast trzy lata, jeżeli chodzi o roszczenia z tytułu szkody, spowodowanej złym zamiarem, lub z tytułu oszustwa, o którym mowa w artykule 38.

§ 2. - Przedawnienie biegnie:

a) dla roszczeń o odszkodowanie w przypadku częściowego zaginięcia, uszkodzenia lub opóźnionego wydania - od dnia wydania;

b) dla roszczeń o odszkodowanie w przypadku całkowitego zaginięcia - od dnia, w którym wydanie powinno było nastąpić;

c) dla roszczeń o zapłatę lub zwrot opłat za przewóz, opłat dodatkowych lub dopłat albo o sprostowanie w razie niewłaściwego zastosowania taryfy lub błędu w obliczeniu - od dnia zapłaty opłat za przewóz, opłat dodatkowych lub dopłat, jeżeli zaś zapłaty nie było - od dnia, w którym powinna ona była nastąpić;

d) dla roszczeń o uiszczenie dopłaty, żądanej przez władzę celną, - od dnia, w którym władza celna wystąpiła z takim żądaniem;

e) dla innych roszczeń, dotyczących przewozu podróżnych, - od dnia wygaśnięcia ważności biletu.

Dnia wskazanego jako początek terminu przedawnienia nie wlicza się w żadnym razie do tego terminu.

§ 3. - Bieg przedawnienia zawiesza się w razie wniesienia do kolei żelaznej piśmiennej reklamacji stosownie do artykułu 40. Przedawnienie zaczyna biec w dalszym ciągu od dnia, w którym kolej żelazna udzieliła na piśmie odmownej odpowiedzi i zwróciła załączone do reklamacji dokumenty. Obowiązek udowodnienia, że reklamację wniesiono lub że udzielono na nią odpowiedzi i zwrócono dokumenty, ciąży na tym, kto się na te fakty powołuje.

Dalsze reklamacje, których przedmiotem jest to samo roszczenie, nie zawieszają biegu przedawnienia.

§ 4. - Z zastrzeżeniem powyższych postanowień zawieszenie i przerwanie przedawnienia normują ustawy i przepisy państwa, w którym wytoczono powództwo.

Artykuł  46.

Niedopuszczalność dochodzenia roszczeń wygasłych lub przedawnionych.

Roszczeń wygasłych lub przedawnionych według postanowień artykułu 26 § 10 i artykułów 44 i 45 nie można dochodzić w drodze powództwa wzajemnego, ani podnosić w drodze zarzutu.

Rozdział  III.

ROZRACHUNEK I WZAJEMNE ROSZCZENIA ZWROTNE MIĘDZY KOLEJAMI ŻELAZNYMI.

Artykuł  47.

Rozrachunek między kolejami żelaznymi.

Każda kolej żelazna obowiązana jest zapłacić innym kolejom żelaznym, uczestniczącym w przewozie, przypadający im udział w opłatach za przewóz, które kolej ta pobrała lub powinna była pobrać.

Artykuł 48.

Roszczenia zwrotne w razie odszkodowania za całkowite lub częściowe zaginięcie albo za uszkodzenie.

§ 1. - Kolei żelaznej, która na mocy postanowień Konwencji niniejszej wypłaciła odszkodowanie za całkowite lub częściowe zaginięcie albo za uszkodzenie bagażu, przysługuje roszczenie zwrotne do kolei żelaznych, uczestniczących w przewozie, według następujących postanowień:

a) kolej żelazna, która spowodowała szkodę, ponosi za nią wyłączną odpowiedzialność;

b) jeżeli szkodę spowodowało kilka kolei żelaznych, każda z nich ponosi odpowiedzialność za szkodę przez siebie spowodowaną. Jeżeli okoliczności nie pozwalają na takie ustalenie, sumę odszkodowania dzieli się między te koleje żelazne według zasad podanych pod literą c);

c) jeżeli nie można udowodnić, że szkodę spowodowała jedna lub kilka kolei żelaznych, to należne odszkodowanie dzieli się między wszystkie koleje żelazne, które uczestniczyły w przewozie, z wyjątkiem tych, które udowodnią, że szkoda nie powstała na ich liniach. Podziału dokonywa się w stosunku do ilości kilometrów taryfowych.

§ 2. - W razie niewypłacalności jednej z kolei żelaznych, udział na nią przypadający i przez nią nie zapłacony, dzieli się pomiędzy wszystkie inne koleje żelazne, które uczestniczyły w przewozie w stosunku do ilości kilometrów taryfowych.

Artykuł  49.

Roszczenia zwrotne przy odszkodowaniu za opóźnione wydanie.

Przepisy artykułu 48 stosuje się również przy odszkodowaniu za opóźnione wydanie. Jeżeli opóźnienie spowodowały nieprawidłowości, stwierdzone na kilku kolejach żelaznych, odszkodowanie dzieli się między te koleje w stosunku do czasu trwania opóźnienia na ich liniach.

Artykuł 50.

Postępowanie przy roszczeniach zwrotnych.

§ 1. - Kolej żelazna, przeciwko której wystąpiono z roszczeniem zwrotnym w myśl artykułów 48 i 49, nie ma prawa kwestionować prawidłowości zapłaty, dokonanej przez kolej żelazną, występującą z roszczeniem zwrotnym, jeśli sprawa odszkodowania została rozstrzygnięta w drodze sądowej i jeśli przypozwano ją przed tym w należyty sposób i dano jej możność przystąpienia do sporu w charakterze interwenienta. Sąd orzekający w sprawie głównej ustala, zależnie od okoliczności, terminy dla przypozwania i dla interwencji.

§ 2. - Kolej żelazna, występująca z roszczeniem zwrotnym, powinna pozwać jednym i tym samym pozwem wszystkie interesowane koleje żelazne, z którymi nie zawarła ugody, pod rygorem utraty roszczenia zwrotnego w stosunku do tych kolei żelaznych, których nie pozwała.

§ 3. - Sąd powinien rozstrzygnąć jednym i tym samym wyrokiem o wszystkich roszczeniach zwrotnych, z którymi wystąpiono.

§ 4. - Pozwanym kolejom żelaznym nie przysługują żadne dalsze roszczenia zwrotne.

§ 5. - Łączenie postępowania z tytułu roszczeń zwrotnych z postępowaniem o odszkodowanie jest niedozwolone.

Artykuł  51.

Właściwość przy roszczeniach zwrotnych.

§ 1. - Sąd siedziby kolei żelaznej, przeciwko której wystąpiono z roszczeniem zwrotnym, jest wyłącznie właściwy dla wszystkich powództw o roszczenia zwrotne.

§ 2. - Jeżeli powództwo ma być wytoczone przeciwko kilku kolejom żelaznym, kolej żelazna, występująca jako powód, ma prawo wyboru pomiędzy sądami właściwymi w myśl § 1 artykułu niniejszego.

Artykuł  52.

Odrębne umowy co do roszczeń zwrotnych.

Koleje żelazne mogą zawierać odrębne umowy bądź z góry dla różnych przypadków roszczeń zwrotnych, które by mogły zajść między nimi, bądź dla pewnego specjalnego przypadku.

TYTUŁ  IV.

RÓŻNE PRZEPISY.

Artykuł  53.

Stosowanie prawa wewnętrznego.

W braku odpowiednich postanowień w Konwencji niniejszej, stosuje się wewnętrzne ustawy i przepisy, dotyczące przewozu w każdym państwie.

Artykuł 54.

Ogólne przepisy postępowania.

Postępowanie we wszystkich sporach sądowych, które wynikają z przewozów, podlegających Konwencji niniejszej, stosuje się do prawa, obowiązującego są właściwy, jeżeli tylko Konwencja niniejsza nie postanawia inaczej.

Artykuł  55.

Wykonalność wyroków. Zajęcia i zabezpieczenia.

§ 1. - Wyroki, wydane na zasadzie postanowień Konwencji niniejszej przez sąd właściwy w postępowaniu spornym lub zaocznym, które stały się wykonalne na podstawie ustaw, obowiązujących ten sąd, podlegają wykonaniu w każdym innym umawiającym się państwie, skoro tylko zostaną dopełnione formalności w tym państwie przepisane. Ponowne badanie sprawy pod względem rzeczowym nie jest dozwolone.

Postanowienie to nie dotyczy wyroków o wykonalności tylko tymczasowej, jak również tych postanowień wyroku, które poza kosztami procesu zasądzają powoda wskutek oddalenia jego powództwa na dalsze odszkodowanie.

§ 2. - Wynikające z przewozu międzynarodowego wierzytelności jednej kolei żelaznej w stosunku do innej kolei żelaznej, która nie przynależy do tego samego państwa co pierwsza, mogą być zajęte jedynie na podstawie orzeczenia sądu tego państwa, do którego przynależy kolej żelazna, uprawniona do żądania tych wierzytelności.

§ 3. - Tabor kolei żelaznej wraz z zawartymi w nim wszelkimi przedmiotami ruchomymi, należącymi do tej kolei żelaznej, można zająć na innym obszarze aniżeli obszar państwa, do którego przynależy kolej żelazna, będąca właścicielem, jedynie na podstawie orzeczenia sądu tego państwa, do którego przynależy ta kolej żelazna.

§ 4. - Przy powództwach sądowych, opartych na międzynarodowej umowie o przewóz, nie można żądać zabezpieczenia kosztów procesu.

Artykuł  56.

Jednostka monetarna. Kursy przerachowania i przyjmowania obcych walut.

§ 1. - Kwoty, wskazane we frankach w Konwencji niniejszej lub załącznikach do niej, uważa się za wyrażone we frankach złotych o wadze 10/31 grama i próbie 0,900.

§ 2. - Kolej żelazna obowiązana jest za pomocą obwieszczeń wywieszonych przy kasach lub w inny odpowiedni sposób ogłaszać kursy, według których przerachowuje kwoty, wyrażone w obcych walutach, a uiszczane w walucie krajowej (kursy przerachowania).

§ 3. - Kolej żelazna, która przyjmuje zapłatę w obcej walucie, obowiązana jest również ogłaszać kursy, według których przyjmuje tę obcą walutę (kursy przyjmowania).

Artykuł  57.

Ustanowienie Urzędu centralnego przewozów międzynarodowych kolejami żelaznymi.

§ 1. - Dla ułatwienia i zapewnienia wykonania Konwencji niniejszej ustanowiony jest Urząd centralny przewozów międzynarodowych kolejami żelaznymi, który ma za zadanie:

a) przyjmowanie zawiadomień każdego z umawiających się państw i każdej zainteresowanej kolei żelaznej oraz podawania ich do wiadomości innych państw i kolei żelaznych;

b) zbieranie, zastawianie i ogłaszanie wszelkiego rodzaju wiadomości, mających znaczenie dla przewozów międzynarodowych;

c) wydawanie na żądanie stron orzeczeń w sporach, wynikających między kolejami żelaznymi;

d) ułatwianie stosunków finansowych między kolejami żelaznymi, wynikających z przewozów międzynarodowych, jak również ułatwianie ściągania zaległych należności oraz utrwalanie pod tym względem pewności we wzajemnych stosunkach pomiędzy kolejami żelaznymi;

e) zajmowanie się pod względem administracyjnym wnioskami na zmianę Konwencji niniejszej oraz stawianie, w razie potrzeby, wniosków o zwołanie konferencji, stosownie do artykułu 60.

§ 2. - Specjalny regulamin, stanowiący Załącznik II do Konwencji niniejszej, określa siedzibę, skład i organizację tego Urzędu oraz środki potrzebne dla wykonywania jego działalności. Regulamin ten i zmiany w nim poczynione drogą układów między wszystkimi umawiającymi się państwami mają taką samą moc obowiązującą i taki sam czas trwania, jak i sama Konwencja.

Artykuł  58.

Lista linij podległych Konwencji.

§ 1. - Urząd centralny, przewidziany w artykule 57, obowiązany jest ułożyć i prowadzić bieżąco listę linij, podległych Konwencji niniejszej. Urząd otrzymuje w tym celu od umawiających się państw zawiadomienia o wpisaniu na tę listę lub o wykreśleniu z niej linij pewnej kolei żelaznej lub jednego z przedsiębiorstw, wymienionych w artykule 2.

§ 2. - Nowa linia uczestniczy w przewozach międzynarodowych dopiero po upływie miesiąca od daty pisma Urzędu centralnego, zawiadamiającego inne państwa o jej wpisaniu na listę.

§ 3. -Urząd centralny wykreśla daną linię, skoro tylko umawiające się państwo, na którego żądanie spisano tę linię na listę, zawiadomi go, że linia ta nie jest już w stanie czynić zadość zobowiązaniom, nałożonym przez Konwencję.

§ 4. -Otrzymanie zawiadomienia z Urzędu centralnego o dokonanym wykreśleniu uprawnia niezwłocznie każdą kolej żelazną do przerwania z wykreśloną linią wszelkich stosunków, wynikających z międzynarodowego przewozu. Przewozy już rozpoczęte należy jednak całkowicie wykonać.

Artykuł  59.

Przyjmowanie nowych państw.

§ 1. - Każde państwo, które nie podpisało Konwencji niniejszej, a zamierza do niej przystąpić, powinno przesłać odpowiednie żądanie do Rządu szwajcarskiego; Rząd ten zawiadamia o tym żądaniu wszystkie państwa, uczestniczące w Konwencji, dołączając uwagi Urzędu centralnego o stanie, z punktu widzenia przewozów międzynarodowych, kolei żelaznych państwa, występującego z żądaniem.

§ 2. - Jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od daty wysłania tego zawiadomienia przynajmniej dwa państwa nie zgłoszą do Rządu szwajcarskiego swego sprzeciwu, żądanie uważa się za prawomocnie przyjęte, a Rząd szwajcarski zawiadamia o tym państwo, które wystąpiło z żądaniem, oraz wszystkie państwa, uczestniczące w Konwencji.

W przeciwnym razie Rząd szwajcarski zawiadamia wszystkie państwa oraz państwo, które wystąpiło z żądaniem, że rozpatrzenie żądania zostało odroczone.

§ 3. - Każde przystąpienie działa po upływie miesiąca od daty zawiadomienia wysłanego przez Rząd szwajcarski.

Artykuł  60.

Rewizja Konwencji.

§ 1. - Delegaci umawiających się państw zbierają się na zaproszenie Rządu szwajcarskiego w celu rewizji Konwencji, najpóźniej w pięć lat po wejściu w życie zmian uchwalonych na ostatniej konferencji.

Konferencja będzie zwołana przed tym terminem, jeżeli zażąda tego przynajmniej trzecia część umawiających się państw.

§ 2. - Wejście w życie nowej Konwencji, będącej wynikiem konferencji rewizyjnej, powoduje uchylenie poprzedniej Konwencji nawet w stosunku do tych umawiających się państw, które nie ratyfikowały nowej Konwencji.

Artykuł  61.

Postanowienia dodatkowe.

§ 1. - Postanowienia dodatkowe, których wydanie w celu wykonania Konwencji uznały za celowe poszczególne umawiające się państwa lub poszczególne uczestniczące koleje żelazne, powinny być przez nie podane do wiadomości Urzędu centralnego.

§ 2. - Postanowienia dodatkowe, zawarte drogą układów, mogą wejść w życie na kolejach żelaznych, które przyjęły te postanowienia, w formie określonej przez ustawy i przepisy każdego państwa; postanowienia te nie mogą jednak wprowadzać odchyleń od Konwencji międzynarodowej.

O wprowadzeniu ich w życie należy zawiadomić Urząd centralny.

Artykuł  62.

Czas trwania zobowiązań, wynikających z przystąpienia do Konwencji.

§ 1. - Czas trwania Konwencji niniejszej jest nieograniczony. Każde jednak umawiające się państwo może z niej wystąpić pod następującymi warunkami:

Konwencja niniejsza obowiązuje każde umawiające się państwo do dnia 31 grudnia piątego roku po wejściu jej w życie. Państwo, które by chciało z niej wystąpić z upływem tego okresu, powinno przynajmniej na rok przed tą datą zawiadomić o swym zamiarze Rząd szwajcarski, który zawiadamia o tym wszystkie państwa, uczestniczące w Konwencji.

Jeżeli nie wypowiedziano Konwencji we wskazanym terminie, zobowiązanie przedłuża się z mocy samego prawa na okres trzechletni i dalej co trzy lata na dalsze trzy lata, chyba że nastąpi wypowiedzenie przynajmniej na rok przed dniem 31 grudnia ostatniego roku, kończącego jeden z trzechletnich okresów.

§ 2. - Nowe państwa przyjęte do Konwencji w ciągu pięcioletniego lub jednego z trzechletnich okresów, Konwencja obowiązuje do końca tego okresu i następnie do końca każdego następującego okresu, jeżeli państwa te nie wypowiedzą jej przynajmniej na rok przed upływem jednego z tych okresów.

Artykuł  63.

Ratyfikacja.

Konwencja niniejsza ma być ratyfikowana a dokumenty ratyfikacyjne złożone możliwie najrychlej u Rządu szwajcarskiego.

Gdy Konwencja zostanie ratyfikowana przez piętnaście państw, Rząd szwajcarski będzie mógł porozumieć się z zainteresowanymi rządami celem zbadania wraz z nimi możliwości wprowadzenia jej w życie.

Artykuł 64.

Teksty Konwencji. Tłumaczenia urzędowe.

Konwencje niniejszą zawarto i podpisano w języku francuskim stosownie do ustalonego zwyczaju dyplomatycznego.

Do tekstu francuskiego dołączono tekst w języku niemieckim i tekst w języku włoskim, które mają znaczenie tłumaczeń urzędowych.

W razie rozbieżności rozstrzyga tekst francuski.

Na dowód czego pełnomocnicy państw wyżej wymienionych i Delegaci Komisji Rządowej terytorium Sarry podpisali Konwencję niniejszą.

Sporządzono w Rzymie dnia 23 listopada 1933 r. w dwóch egzemplarzach, z których jeden zostanie złożony w archiwach Ministerstwa Spraw Zagranicznych Królestwa Włoch, a drugi zostanie przesłany przez Rząd włoski Rządowi szwajcarskiemu dla złożenia w archiwach tego Rządu. Odpis uwierzytelniony Konwencji niniejszej zostanie dostarczony przez Rząd włoski wszystkim państwom reprezentowanym na konferencji, jak również Rządowi portugalskiemu.

ZA NIEMCY:

Ulrich von Hassel

Heinrich Niemack

Johannes Koffka

ZA AUSTRIĘ:

Dr Ant. Rintelen

ZA BELGIĘ:

P. Albert de Ligne

ZA BUŁGARIĘ:

Général Ivan Volkoff

ZA DANIĘ:

J. C. W. Kruse

ZA WOLNE MIASTO GDAŃSK:

Alfred Wysocki

ZA HISZPANIĘ:

G. De Ojeda

ZA ESTONIĘ:

A. Schmidt

ZA FINLANDIĘ:

Pontus Artti

ZA FRANCJĘ:

Charles de Chambrun

ZA GRECJĘ:

M. C. Mélas

ZA WĘGRY:

Frédéric Villani

ZA WŁOCHY:

Lodovico Luciolli

A. Giannini

Luigi Maccallini

Ludovico Belmonte

Massimo Chiesa

P. Quaroni

A. Landra

Salvatore Maltese

La Valle

Luca Pietromarchi

A. Filoni

S. Scoccianti

ZA ŁOTWĘ:

Dr A. Spekke

ZA LIECHTENSTEIN:

Hunziker

ZA LUKSEMBURG:

Dumont

ZA NORWEGIĘ:

J. Irgens

ZA HOLANDIĘ:

J. Patijn

ZA POLSKĘ:

Alfred Wysocki

ZA RUMUNIĘ:

J. Lugosianu

ZA SZWECJĘ:

Erik Sjoborg

ZA SZWAJCARIĘ:

Hunziker

ZA CZECHOSŁOWACJĘ:

F. Chvalkovsky

ZA TURCJĘ:

Zeki Nebil

ZA JUGOSŁAWIĘ:

Y. Doutchitch

ZA KOMISJĘ RZĄDOWĄ TERYTORIUM ZAGŁĘBIA SARRY:

L. d'Ehrnrooth

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  Nr 1

(Artykuł 20).

WZÓR KWITU BAGAŻOWEGO.

grafika

ZAŁĄCZNIK  II

(Artykuł 57).

REGULAMIN URZĘDU CENTRALNEGO PRZEWOZÓW MIĘDZYNARODOWYCH KOLEJAMI ŻELAZNYMI.

Artykuł  1.

§ 1. - Urząd centralny przewozów międzynarodowych kolejami żelaznymi ma siedzibę w Bernie. Jego organizację w zakresie określonym postanowieniami artykułu 54 Konwencji, jako też nadzór nad jego działalnością, powierza się Szwajcarskiej Radzie Związkowej.

§ 2. - Koszty Urzędu centralnego ponoszą umawiające się państwa w stosunku do długości linij kolejowych lub linij, obsługiwanych przez inne przedsiębiorstwa, dopuszczone do udziału w przewozach, dokonywanych na warunkach, ustalonych przez Konwencję międzynarodową. Jednak linie żeglugi wodnej uczestniczą w kosztach tylko w stosunku do połowy długości swoich linij. Udział każdego państwa wynosi najwyżej 0,80 fr od kilometra. Wysokość rocznego kredytu, przypadającego na kilometr kolei żelaznej, ustala na każdy rok operacyjny Szwajcarska Rada Związkowa, po wysłuchaniu Urzędu centralnego i przy uwzględnieniu istniejących okoliczności i potrzeb. Kwotę tego kredytu pobiera się zawsze w całości. Jeżeli rzeczywiste wydatki Urzędu centralnego nie osiągną kwoty kredytu obliczonego na tej zasadzie, niewydatkowaną resztę przelewa się na fundusz emerytalny i zapomogowy, od którego odsetki powinno się obracać na udzielanie zapomóg i zaopatrzeń urzędnikom i pracownikom Urzędu centralnego, którzy wskutek podeszłego wieku, wypadku lub choroby, staną się na stałe niezdolnymi do dalszego wykonywania obowiązków służbowych.

Urząd centralny, przesyłając umawiającym się państwom roczne sprawozdanie z działalności i rachunek rocznych kosztów, wzywa je do uiszczenia przypadających na nie udziałów w kosztach za ubiegły rok operacyjny. Państwo, które nie wniesie swojego udziału do dnia 1 października, będzie wezwane do tego powtórnie. Jeżeli to wezwanie nie odniesie skutku, Urząd centralny ponowi je w początkach roku następnego, przesyłając sprawozdanie za ubiegły nowy rok operacyjny. Jeżeli do dnia 1 lipca i to wezwanie będzie bezskuteczne, występuje się do państwa, zalegającego z zapłatą, po raz czwarty o uiszczenie obu płatnych udziałów rocznych; gdy i to wezwanie pozostanie bez skutku, Urząd centralny zawiadamia to państwo w trzy miesiące później, że jeżeli oczekiwana wpłata nie zostanie wniesiona do końca roku, to niezapłacenie będzie uważane za milczące wyrażenie woli wystąpienia z Konwencji. Jeżeli do dnia 31 grudnia to ostatnie wystąpienie pozostanie bez skutku, Urząd centralny, przyjmując do wiadomości milcząco wyrażoną wolę wystąpienia z Konwencji przez państwo, zalegające z zapłatą, przystępuje do wykreślenia linij tego państwa z listy linij, dopuszczonych do przewozu międzynarodowego.

Kwoty niepobrane powinny być, w miarę możności, pokrywane z kredytów zwyczajnych, którymi rozporządza Urząd centralny i mogą być rozłożone na cztery lata operacyjne. Część niedoboru, której nie można pokryć w ten sposób, będzie odniesiona w specjalnym rachunku na ciężar innych państw w stosunku do ilości kilometrów linij kolejowych, należących do Konwencji w czasie zarachowania. Każde państwo uczestniczy w pokryciu tej części niedoboru w takiej mierze, w jakiej w dwuletnim okresie, zakończonym wystąpieniem państwa niewypłacalnego, należało razem z nim do Konwencji. Państwo, którego linie wykreślono w warunkach, wskazanych w ustępie powyższym, może spowodować ponowne dopuszczenie ich do przewozów międzynarodowych dopiero po uprzednim uiszczeniu sum, które należą się od tego państwa za odnośne lata wraz z odsetkami w stosunku pięciu od sta, które liczy się od upływu szóstego miesiąca po dniu, w którym Urząd centralny wezwał to państwo po raz pierwszy do uiszczenia przypadającego na nie udziału w kosztach.

Artykuł  2.

§ 1. - Urząd centralny wydaje miesięcznik, zawierający wiadomości potrzebne do stosowania Konwencji, a mianowicie zawiadomienia co do listy linij kolejowych i innych przedsiębiorstw oraz co do przedmiotów, wyłączonych od przewozu lub przyjmowanych warunkowo, a nadto wiadomości z dziedziny orzecznictwa sądowego i statystyki, których ogłoszenie uważa za celowe.

§ 2. - Miesięcznik wydaje się w języku francuskim i niemieckim. Jeden egzemplarz wysyła się bezpłatnie każdemu z państw i każdemu z interesowanych zarządów. Za dalsze egzemplarze, których zażądano, płaci się według ceny ustalonej przez Urząd centralny.

Artykuł  3.

§ 1. - Nieopłacone wykazy i wierzytelności z przewozów międzynarodowych może zarząd kolei, będącej wierzycielem, podać do wiadomości Urzędowi centralnemu z żądaniem, by ten ułatwił ich ściągnięcie. Urząd centralny wzywa w tym celu przedsiębiorstwo przewozowe, będące dłużnikiem, do wyrównania należnej kwoty lub do podania powodów odmowy zapłaty.

§ 2. - Urząd centralny odsyła strony do właściwego sądu, jeżeli uważa, że odmowa jest dostatecznie uzasadniona.

§ 3. - Jeżeli Urząd centralny uważa, że cała suma lub jej część rzeczywiście się należy, wówczas może on orzec, po wysłuchaniu opinii rzeczoznawcy, że przedsiębiorstwo przewozowe, będące dłużnikiem, powinno wpłacić do Urzędu centralnego cały dług lub też jego część; wpłacona w ten sposób suma powinna być przechowana przez Urząd centralny aż do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez właściwy sąd.

§ 4. - Jeżeli w ciągu dwu tygodni przedsiębiorstwo przewozowe nie uczyni zadość wezwaniu Urzędu centralnego, wówczas otrzymuje ono ponowne wezwanie do zapłaty ze wskazaniem skutków odmowy.

§ 5. - W dziesięć dni po tym nowym wezwaniu, jeżeli nie odniosło ono skutku, Urząd centralny przesyła państwu, do którego przynależy dane przedsiębiorstwo przewozowe, umotywowane zawiadomienie, wzywając to państwo, by zawiadomiło o zarządzeniach, jakie należałoby wydać, a w szczególności, by zbadało, czy linie przedsiębiorstwa przewozowego, będącego dłużnikiem, należy pozostawić na liście.

§ 6. - Jeżeli państwo, do którego przynależy przedsiębiorstwo przewozowe, będące dłużnikiem, oświadczy, że pomimo niepłacenia nie uważa, by należało wykreślić dane przedsiębiorstwo z listy lub jeżeli przez sześć tygodni pozostawi zawiadomienie Urzędu centralnego bez odpowiedzi, wówczas uważa się ze skutkami prawnymi, że państwo to przyjmuje na siebie gwarancję za wypłacalność rzeczonego przedsiębiorstwa, jeżeli chodzi o należności, wynikające z przewozów międzynarodowych.

Zaznajomiwszy się z powyższą Konwencją i jej załącznikami, stwierdziwszy, że właściwe władze polskie i gdańskie powzięły wszystkie niezbędne konstytucyjne zarządzenia dla zapewnienia wykonania tej Konwencji i jej załączników, uznaliśmy je i uznajemy za słuszne w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej i za Wolne Miasto Gdańsk zarówno w całości, jak i w każdym z postanowień w nich zawartych; oświadczamy, że powyższa Konwencja wraz z wyżej wymienionymi załącznikami jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona i przyrzekamy, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego, wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

W Warszawie, dnia 19 listopada 1935 r.

• Identyfikator: Dz.U.1938.35.300
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Przewóz osób i bagażu kolejami żelaznymi (K.M.O.), (z 2 załącznikami). Rzym.23.11.1933.
• Data aktu: 23/11/1933
• Data ogłoszenia: 18/05/1938
• Data wejścia w życie: 01/10/1938