Organy administracji miar oraz miary i narzędzia miernicze.

DEKRET
z dnia 19 kwietnia 1951 r.
o organach administracji miar oraz o miarach i narzędziach mierniczych.

Na podstawie art. 4 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 19 lutego 1947 r. o ustroju i zakresie działania najwyższych organów Rzeczypospolitej Polskiej i ustawy z dnia 21 marca 1951 r. o upoważnieniu Rządu do wydawania dekretów z mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr 16, poz. 126) - Rada Ministrów postanawia, a Rada Państwa zatwierdza, co następuje:
Art.  1.

Do zachowania jednolitości miar i zabezpieczenia rzetelności narzędzi mierniczych we wszystkich gałęziach gospodarki narodowej powołane są organa administracji miar.

Art.  2.
1.
Organami administracji miar są urzędy miar.
2.
Organem centralnym administracji miar jest Główny Urząd Miar w Warszawie, któremu podlegają okręgowe urzędy miar, a tym ostatnim - obwodowe i objazdowe urzędy miar.
3.
Główny Urząd Miar prowadzi ponadto prace naukowo-badawcze z dziedziny metrologii dla potrzeb gospodarki narodowej. Szczegółową organizację i zakres działalności naukowo-badawczej Głównego Urzędu Miar określa statut.
4.
Statut organizacyjny organów administracji miar nadaje Rada Ministrów.
Art.  3.

Na czele Głównego Urzędu Miar stoi Prezes, mianowany przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego. Wiceprezesów Głównego Urzędu Miar mianuje Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego.

Art.  4.
1.
Prezes Głównego Urzędu Miar podlega bezpośrednio Przewodniczącemu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego.
2.
Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego ustala zakres właściwości terytorialnej urzędów miar i ich siedziby.
Art.  5.

Prezes Głównego Urzędu Miar wydaje Dziennik Urzędowy Głównego Urzędu Miar, w którym ogłasza przepisy wydawane na podstawie niniejszego dekretu.

Art.  6.

Do pracowników naukowych, zatrudnionych w komórkach naukowo-badawczych Głównego Urzędu Miar, stosuje się przepisy dotyczące pracowników naukowych.

Art.  7.
1.
We wszystkich aktach i czynnościach urzędowych oraz gospodarczych należy wyrażać miarę w legalnych jednostkach miar.
2.
Rada Ministrów ustali w drodze rozporządzenia legalne jednostki miar.
3.
Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego w porozumieniu z Ministrem Handlu Zagranicznego w przypadkach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami może zezwolić:
1)
na stosowanie w niektórych gałęziach handlu zagranicznego jednostek miar, które nie zostały uznane za legalne,
2)
na stosowanie do mierzenia niektórych rodzajów towarów, przeznaczonych do obrotu zagranicznego, narzędzi mierniczych, które są wzorcowane w jednostkach miar nie uznanych za legalne.
Art.  8.
1.
Wzorcem miary jest ciało fizyczne, którego pewna właściwość pod względem wielkości przedstawia tę miarę z określoną dokładnością.
2.
Przyrządem mierniczym jest każde urządzenie służące do pośredniego lub bezpośredniego dokonywania pomiarów.
3.
Wzorce miar i przyrządy miernicze stanowią narzędzia miernicze.
Art.  9.
1.
Prezes Głównego Urzędu Miar wydaje przepisy legalizacyjne dla narzędzi mierniczych podlegających obowiązkowi legalizacji.
2.
Przepisy legalizacyjne ustalają warunki legalności i dokładności narzędzi mierniczych, sposób cechowania tych narzędzi, okres ważności legalizacji oraz okoliczności powodujące utratę ważności przed upływem tego okresu.
Art.  10.
1.
Narzędzia miernicze są legalne, jeżeli odpowiadają postanowieniom przepisów legalizacyjnych pod względem konstrukcji, materiału i wykonania.
2.
Narzędzia miernicze są dokładne, jeżeli ich uchybienia lub błędy nie przekraczają granic uchybień (błędów) ustanowionych w przepisach legalizacyjnych dla danego rodzaju narzędzi mierniczych.
3.
Narzędzia miernicze są rzetelne, jeżeli ich uchybienia lub błędy nie przekraczają granic uchybień (błędów) obiegowych, określonych przez Prezesa Głównego Urzędu Miar.
Art.  11.

Legalizacja narzędzi mierniczych polega na sprawdzeniu ich zgodności z przepisami legalizacyjnymi pod względem legalności i dokładności oraz ocechowaniu przez organa administracji miar.

Art.  12.
1.
Legalizacji podlegają narzędzia miernicze:
1)
używane we wszystkich gałęziach gospodarki narodowej w celu określenia wartości rzeczy lub świadczeń,
2)
mające znaczenie dla bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
3)
używane przy wszelkiego rodzaju czynnościach urzędowych.
2.
Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego ustala rodzaje narzędzi mierniczych, podlegających w myśl ust. 1 obowiązkowi legalizacji, i wykaz ich ogłasza w Monitorze Polskim.
3.
Narzędzia miernicze, podlegające legalizacji, nie mogą być stosowane ani przechowywane, jeżeli nie są legalizowane, legalne i rzetelne.
Art.  13.

Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego upoważniony jest do rozciągnięcia przepisu art. 12:

1)
na narzędzia miernicze służące do kontroli procesu produkcji przemysłowej,
2)
na wszelkie inne narzędzia miernicze zgodnie z potrzebami gospodarki narodowej.
Art.  14.

Prezes Głównego Urzędu Miar ustala dla poszczególnych rodzajów narzędzi mierniczych, podlegających w myśl art. 12 obowiązkowi legalizacji, zakres i warunki właściwego ich stosowania.

Art.  15.
1.
Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego upoważniony jest do wprowadzenia w drodze rozporządzenia obowiązku legalizacji poszczególnych rodzajów nowych (nowowyrabianych), naprawianych lub sprowadzanych zza granicy narzędzi mierniczych przed przeznaczeniem ich do sprzedaży lub oddaniem do użytku.
2.
Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego może również uzależnić wytwarzanie, naprawianie lub wwóz niektórych rodzajów narzędzi mierniczych, nie podlegających obowiązkowi legalizacji, od spełnienia przez nie określonych wymagań wymagań konstrukcyjnych, technologicznych i metrologicznych.
Art.  16.
1.
Zakłady wyrobu, naprawy i sprzedaży narzędzi mierniczych podlegają rejestracji.
2.
Przewodniczący Państwowej komisji Planowania Gospodarczego ustala w drodze rozporządzenia zasady i warunki rejestracji oraz zakres i sposób sprawowania nadzoru nad wyrobem, naprawą i sprzedażą narzędzi mierniczych, jak również właściwość organów administracji miar w tym zakresie. Uprawnienia te Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego może przekazać w całości lub w części Prezesowi Głównego Urzędu Miar.
Art.  17.
1.
Wysokość opłat za legalizację narzędzi mierniczych i inne czynności urzędów miar określa Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego w porozumieniu z Ministrem Finansów.
2.
Wszelkie należności, przypadające urzędom miar za ich czynności, podlegają egzekucji w drodze administracyjnej.
Art.  18.
1.
Organa administracji miar uprawnione są do sprawowania nadzoru nad przestrzeganiem przepisów o miarach i narzędziach mierniczych.
2.
Nadzór nad przestrzeganiem przepisów o miarach i narzędziach mierniczych w urzędach i instytucjach państwowych należy do właściwych organów administracji miar.
3. 1
(uchylony).
4.
Zasady współdziałania organów administracji miar z Państwową Inspekcją Handlową określi instrukcja Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego w porozumieniu z Ministrem Handlu Wewnętrznego.
Art.  19.
1.
Kto w warunkach przewidzianych w art. 12 stosuje lub przechowuje narzędzia miernicze nie legalizowane, nielegalne lub nierzetelne albo w przypadkach przewidzianych w art. 7 ust. 1 wyraża miary w nielegalnych jednostkach miar, podlega karze aresztu do 3 miesięcy lub grzywny do 4.500 zł albo obu tym karom łącznie.
2.
Tej samej karze ulega ten, kto narusza przepisy wydane na podstawie art. 14, 15 i 16.
Art.  20.
1.
Można orzec przepadek, zniszczenie lub uniezdatnienie do użytku narzędzi mierniczych nielegalnych, nie legalizowanych lub nierzetelnych, nawet jeśli nie stanowią one własności sprawcy.
2.
W razie niemożności wszczęcia postępowania o wykroczenie z art. 19 można orzec przepadek, zniszczenie lub uniezdatnienie do użytku tytułem środka zabezpieczającego.
Art.  21.

Do orzekania w sprawach o wykroczenia, przewidziane w art. 19, właściwe są obwodowe urzędy miar.

Art.  22.

Prezes Rady Ministrów określa na wniosek Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego zadania prezydiów rad narodowych w zakresie współdziałania z organami administracji miar.

Art.  23.

Traci moc dekret o miarach z dnia 8 lutego 1919 r. (Dz. U. R. P. z 1928 r. Nr 72, poz. 661).

Art.  24.

Do czasu wydania przepisów, przewidzianych w niniejszym dekrecie, stosuje się dotychczasowe przepisy, o ile nie są sprzeczne z tym dekretem.

Art.  25.

Wykonanie dekretu porucza się Prezesowi Rady Ministrów, Przewodniczącemu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego oraz Ministrom: Finansów, Sprawiedliwości, Bezpieczeństwa Publicznego, Obrony Narodowej, Handlu Wewnętrznego i Handlu Zagranicznego.

Art.  26.

Dekret wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

1 Art. 18 ust. 3 uchylony przez art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz.U.56.54.244) z dniem 1 stycznia 1957 r.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1951.26.195

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Organy administracji miar oraz miary i narzędzia miernicze.
Data aktu: 19/04/1951
Data ogłoszenia: 12/05/1951
Data wejścia w życie: 12/05/1951