Warunki przyjmowania do pracy w celu przyuczenia do zawodu i późniejszego zatrudnienia młodocianych, którzy ukończyli 14 lat życia i nie przekroczyli 16 lat życia.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 12 kwietnia 1952 r.
w sprawie warunków przyjmowania do pracy w celu przyuczenia do zawodu i późniejszego zatrudnienia młodocianych, którzy ukończyli 14 lat życia i nie przekroczyli 16 lat życia.

Na podstawie art. 2 ust. 2 dekretu z dnia 2 sierpnia 1951 r. o pracy i szkoleniu zawodowym młodocianych w zakładach pracy (Dz. U. R. P. Nr 41, poz. 311) Rada Ministrów, po porozumieniu z Centralną Radą Związków Zawodowych, zarządza, co następuje:
§  1.
1.
Rozporządzenie niniejsze reguluje warunki przyjmowania do pracy w celu przyuczenia do zawodu i późniejszego zatrudnienia młodocianych, którzy ukończyli lat 14, a nie przekroczyli 16 roku życia.
2.
Wszędzie, gdzie w rozporządzeniu niniejszym mówi się o młodocianych, rozumie się młodocianych obojga płci w wieku od ukończonych lat 14 do ukończonych lat 16.
§  2.
1.
Młodocianych wolno przyjmować do pracy tylko w celu przyuczenia do zawodu i późniejszego zatrudnienia.
2.
Obowiązek przyuczania do zawodu nie obejmuje młodocianych, którzy odbyli przyuczenie do zawodu w innym zakładzie pracy i uzyskali zaświadczenie o przyswojeniu im stopnia kwalifikacyjnego w zawodzie (kategorię osobistego zaszeregowania). Zaświadczenie powinno być wydane według wzoru zatwierdzonego przez Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego.
§  3.
1.
Młodociani nie mogą być przyuczani do zawodu i zatrudniani przy pracach, których wykonywanie przez młodocianych w wieku lat 14 - 16 jest zakazane obowiązującymi przepisami.
2.
W okresie przyuczania do zawodu nie wolno zatrudniać młodocianych przy pracach nie związanych z przyuczeniem do danego zawodu.
§  4.
1.
Przyjęcie do pracy w celu przyuczenia do zawodu może nastąpić dopiero po:
a)
przedstawieniu przez młodocianego świadectwa o ukończeniu 14 roku życia;
b)
przedłożeniu świadectwa lekarskiego stwierdzającego, że młodociany może być zatrudniony przy danej pracy.
2.
Sposób przeprowadzania badań lekarskich, o których mowa w art. 6 ust. 1 i 2 dekretu z dnia 2 sierpnia 1951 r. o pracy i szkoleniu zawodowym młodocianych w zakładach pracy, określi zarządzenie Ministra Zdrowia.
§  5.
1.
Przy przyjmowaniu do pracy w celu przyuczenia do zawodu zakład pracy zawiera z młodocianym umowę na piśmie określającą zawód, w którym odbywać się będzie przyuczenie, czasokres trwania przyuczenia do zawodu oraz inne warunki pracy w okresie przyuczania do zawodu.
2.
Wzór umowy ustala Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego w drodze zarządzenia.
§  6.
Pracownicy zakładu pracy wyznaczeni przez kierownika zakładu pracy do prowadzenia przyuczania młodocianych do zawodu, a także pracownicy kierujący późniejszą pracą młodocianych, mają obowiązek przeprowadzania instruktażu wstępnego i instruktażu w czasie pracy młodocianego, w celu dokładnego obznajmienia młodocianego z przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy, ze szczególnym uwzględnieniem przepisów dotyczących rodzaju pracy, przy której młodociany jest zatrudniony.
§  7.
Przyuczenie do zawodu organizuje i prowadzi zakład pracy w postaci szkolenia indywidualnego lub brygadowego. Przyuczenie do zawodu powinno obejmować część praktyczną i niezbędne uzupełnienie wiadomości zawodowych teoretycznych, zgodnie z programem zatwierdzonym przez Ministra sprawującego zwierzchni nadzór na daną gałęzią pracy.
§  8.
Kierownik zakładu pracy obowiązany jest do udzielania pomocy i ułatwiania młodocianym dalszego podnoszenia ich kwalifikacji zawodowych oraz kształcenia się w szkołach dla pracujących lub w szkołach korespondencyjnych.
§  9.
1.
Czas pracy młodocianych w okresie przyuczania do zawodu, jak również czas pracy po zakończeniu okresu przyuczania aż do ukończenia przez młodocianego 16 roku życia, nie może przekraczać 6 godzin na dobę i 36 godzin na tydzień.
2.
Rozkład czasu przyuczania do zawodu i czasu pracy młodocianych powinien być uwidoczniony w regulaminie pracy.
3.
Za porę nocną, w której nie wolno zatrudniać młodocianych, rozumie się czas między godziną 21 i 6 rano.
§  10.
1.
W okresie przyuczenia do zawodu należy wynagradzać młodocianych za efektywną ilość przepracowanych godzin według stawek przewidzianych dla pracowników zaszeregowanych do najniższej kategorii płac przewidzianej w tabeli płac, obowiązującej w danym zakładzie pracy, a po ukończeniu okresu przyuczenia - na ogólnych zasadach, obowiązujących ogół robotników kategorii, do której młodociany został zaszeregowany po zakończeniu okresu przyuczenia do zawodu.
2.
Jednakże młodociani zachowują do ukończenia 16 roku życia prawo do dodatkowego wynagrodzenia, za dwie godziny dziennie w dni robocze, z wyjątkiem sobót. Dodatkowe wynagrodzenie oblicza się, także w przypadku pracy w akordzie, zawsze według stawki podstawowej przysługującej młodocianemu zgodnie z jego osobistym zaszeregowaniem.
§  11.
1.
Młodociani po odbyciu przyuczenia do zawodu składają egzamin przed zakładową komisją kwalifikacyjną (egzaminacyjną).
2.
Warunkiem pomyślnego zdania egzaminu przez młodocianych jest wykonanie obowiązującej normy dla prac będących przedmiotem egzaminu co najmniej w 70%.
§  12.
W razie niezłożenia przez młodocianego egzaminu z wynikiem dodatnim zakład pracy, zależnie od decyzji zakładowej komisji kwalifikacyjnej, bądź przedłuża młodocianemu okres przyuczenia do zawodu w celu powtórzenia egzaminu, bądź też kieruje go na przeszkolenie w zawodzie dostępniejszym dla młodocianego.
§  13.
Młodociani, którzy po złożeniu egzaminu uzyskali stopień kwalifikacyjny (kategorię) w zawodzie, powinni być zatrudnieni zgodnie z nabytymi kwalifikacjami.
§  14.
Młodocianym do ukończenia 16 roku życia przysługuje po nieprzerwanej pracy półrocznej płatny urlop wypoczynkowy w wymiarze dwóch tygodni, a po upływie nieprzerwanej pracy przez rok od dnia przystąpienia do pracy i w latach następnych miesięczny urlop wypoczynkowy w wymiarze jednego miesiąca. Na żądanie młodocianego zakład pracy powinien młodocianemu udzielić urlopu w okresie między 1 lipca a 31 sierpnia.
§  15.
Zakłady pracy lub ich oddziały mają obowiązek prowadzić wykazy pracowników młodocianych. Wykazy powinny obejmować następujące dane:
a)
imię i nazwisko, datę urodzenia oraz miejsce zamieszkania młodocianego,
b)
imię i nazwisko, miejsce zamieszkania ojca, matki lub opiekuna młodocianego,
c)
datę okresowego badania lekarskiego i wskazania lekarskie,
d)
rodzaj zawodu, w którym odbywa się przyuczenie, datę rozpoczęcia i zakończenia okresu przyuczenia do zawodu,
e)
zawód i kategorię osobistego zaszeregowania uzyskaną przez młodocianego po zakończeniu okresu przyuczenia do zawodu oraz określenie stanowiska roboczego i miejsca, w którym się ono znajduje.
§  16.
Właściwi ministrowie na wniosek zarządu głównego właściwego związku zawodowego wydadzą zakaz szkolenia i zatrudniania młodocianych w tych zakładach pracy lub ich oddziałach, które nie zapewniają należytych warunków przyuczenia do zawodu i pracy.
§  17.
1.
Jeżeli lekarz stwierdzi szkodliwy wpływ danej pracy na zdrowie młodocianego, zakład pracy powinien przenieść młodocianego do innej odpowiedniej pracy, a w braku takiej pracy rozwiązać niezwłocznie umowę o pracę z młodocianym, za jednoczesną wypłatą wynagrodzenia za ustawowy okres wypowiedzenia.
2.
Inspektor pracy może nakazać przeniesienie młodocianego do innej pracy w danym zakładzie pracy lub rozwiązanie umowy o pracę, jeżeli zakład pracy nie wykonuje orzeczenia lekarskiego o przeniesieniu do innej pracy, albo nie zapewnia warunków wymaganych dla pomyślnego przyuczenia do zawodu.
§  18.
Odrębne przepisy regulują zatrudnianie młodocianych w celu przyuczenia do zawodu przy pracach rolnych oraz w indywidualnym rzemiośle.
§  19.
Wykonanie rozporządzenia porucza się Przewodniczącemu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego i wszystkim właściwym ministrom.
§  20.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1952.21.135

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Warunki przyjmowania do pracy w celu przyuczenia do zawodu i późniejszego zatrudnienia młodocianych, którzy ukończyli 14 lat życia i nie przekroczyli 16 lat życia.
Data aktu: 12/04/1952
Data ogłoszenia: 05/05/1952
Data wejścia w życie: 05/05/1952