z dnia 8 stycznia 2010 r.
w sprawie trzech projektów rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiających Europejski Organ Nadzoru Bankowego, Europejski Organ Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych oraz Europejski Organ Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych
(CON/2010/5)
(2010/C 13/01)
(Dz.U.UE C z dnia 20 stycznia 2010 r.)
Wprowadzenie i podstawa prawna
W dniu 6 października 2009 r. Europejski Bank Centralny (EBC) otrzymał wniosek Rady Unii Europejskiej o wydanie opinii w sprawie: (1) projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski Organ Nadzoru Bankowego(1) (zwanego dalej "projektem rozporządzenia EBA");(2) projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski Organ Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych(2) (zwanego dalej "projektem rozporządzenia EIOPA"); oraz (3) projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski Organ Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych(3) (zwanego dalej "projektem rozporządzeniem ESMA").
Właściwość EBC do wydania opinii w sprawie każdego z tych trzech projektów rozporządzeń (zwanych dalej "projektami rozporządzeń") wynika z art. 127 ust. 4 i art. 282 ust. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, ponieważ projekty rozporządzeń zawierają postanowienia mające wpływ na przyczynianie się Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) do należytego wykonywania polityk w odniesieniu do nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i do stabilności systemu finansowego, zgodnie z art. 127 ust. 5 Traktatu. Ponieważ wskazane powyżej trzy teksty dotyczą ustanowienia trzech nowych europejskich organów nadzoru ("European supervisory authorities" - ESA), które będą stanowić część Europejskiego Systemu Organów Nadzoru Finansowego ("European System of Financial Supervision" -ESFS), EBC w celu uproszczenia wydał jedną opinię dotyczącą trzech projektów rozporządzeń.
Uwagi zawarte w niniejszej opinii powinny być odczytywane łącznie z opinią EBC CON/2009/88 z dnia 26 października 2009 r. w sprawie projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnotowego nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym oraz ustanawiającego Europejską Radę ds. Ryzyka Systemowego oraz projektu decyzji Rady powierzającej Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania dotyczące funkcjonowania Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (zwanych dalej odpowiednio "projektem rozporządzenia ESRB" i "projektem decyzji ESRB"). Te dwa projekty tworzą część pakietu legislacyjnego przyjętego przez Komisję w dniu 23 września 2009 r., reformującego europejski nadzór finansowy(4).
Ponadto, niniejsze uwagi pozostają bez uszczerbku dla przyszłej opinii EBC w sprawie proponowanych przez Komisję zmian we wspólnotowych regulacjach dla sektora finansowego stanowiących niezbędne uzupełnienie wskazanego powyżej pakietu legislacyjnego (zwanych dalej "projektem dyrektywy Omnibus")(5), jak również dla możliwych innych opinii EBC w sprawie jakichkolwiek innych projektów aktów prawnych przyjętych w związku z tym pakietem.
Kwestie poruszone w niniejszej opinii są ograniczone do takich zagadnień dotyczących ustanowienia i zasad działania ESA, które mają bezpośrednie znaczenie dla EBC/ESBC oraz ESRB.
Rada Prezesów wydała niniejszą opinię zgodnie ze zdaniem pierwszym art. 17 ust. 5 Regulaminu Europejskiego Banku Centralnego.
Uwagi ogólne
Projekt ram instytucjonalnych nadzoru finansowego Unii Europejskiej
1. Projekty rozporządzeń tworzą część kompleksowego przeglądu ram instytucjonalnych nadzoru finansowego w UE, obejmującego zarówno wzmocnienie nadzoru mikroostrożnościowego poprzez ustanowienie ESA, jak również powołanie ESRB jako nowego niezależnego organu odpowiedzialnego za zabezpieczenie stabilności systemu finansowego poprzez sprawowanie nadzoru makroostrożnościowego na poziomie europejskim, z jednoczesnym powierzeniem EBC pewnych szczególnych powiązanych zadań na podstawie art. 127 ust. 6 Traktatu. EBC z zadowoleniem przyjmuje projektowane ramy instytucjonalne i w tym zakresie zauważa, że Rada ECOFIN uzgodniła ogólne stanowisko w odniesieniu do tych projektów w dniu 2 grudnia 2009 r(6).
ESA a zbliżenie ustawodawstw w sektorze finansowym
2. W dniach 18-19 czerwca 2009 r. Rada Unii Europejskiej wezwała do ustanowienia jednolitej księgi zasad mającej zastosowanie do wszystkich instytucji finansowych na jednolitym rynku(7). Projekty rozporządzeń odzwierciedlają potrzebę wprowadzenia skutecznego instrumentu ustanawiającego zharmonizowane standardy techniczne w zakresie usług finansowych, tak by zapewnić - również poprzez jednolity zbiór przepisów - równe warunki konkurencji i odpowiednią ochronę deponentów, inwestorów i konsumentów w całej Europie(8). EBC z zadowoleniem przyjmuje to podejście, mając na uwadze ugruntowane poparcie wyrażane przez EBC wobec ustanowienia jednolitej księgi zasad dla usług finansowych w UE. Ponadto, ESA jako podmioty posiadające wysoce specjalistyczną wiedzę są odpowiednio przygotowane do udzielania wsparcia w procesie harmonizacji sektora finansowego poprzez przyczynianie się do ustanowienia wysokiej jakości wspólnych standardów i praktyk regulacyjnych i nadzorczych, w szczególności poprzez przedstawianie opinii instytucjom UE oraz poprzez opracowywanie wytycznych, zaleceń i projektów standardów technicznych(9).
Uwagi szczegółowe
Relacje pomiędzy ESA a ESRB
3. EBC w pełni popiera wprowadzenie skutecznych instytucjonalnych mechanizmów współpracy pomiędzy ESA i ESRB. Skuteczna współpraca wymaga procedur w zakresie wymiany informacji w celu zapewnienia sprawniejszej interakcji między poziomem mikro- i makroostrożnościowym nadzoru oraz niezwłoczny dostęp ESRB do wszystkich informacji niezbędnych do wykonywania przez ten organ swoich zadań, w tym do informacji mikroostrożnościowych mających znaczenie dla analizy makroostrożnościowej(10). W związku z tym EBC zauważa, że jedno z podstawowych zadań ESA obejmuje współpracę z ESRB, w szczególności poprzez dostarczanie jej wszelkich informacji koniecznych do realizacji jej zadań(11). W tym kontekście - choć EBC z zadowoleniem przyjmuje fakt, że projekty rozporządzeń przewidują znaczące zaangażowanie ESRB w nowych instytucjonalnych ramach nadzoru mikroostrożnościowego -EBC proponuje zmianę mającą na celu usunięcie wszelkich przeszkód w płynnej wymianie informacji pomiędzy ESRB a ESFS (w tym zakresie zob. proponowaną zmianę nr 7). Proponowane zasady dotyczące wymiany informacji poufnych na mocy projektów rozporządzeń będą uzupełniały inne znajdujące zastosowanie regulacje UE w tym zakresie, w tym projekt rozporządzenia ESRB.
Relacja między ESA i ESBC
4. Zgodnie z treścią art. 127 ust. 5 Traktatu, EBC i krajowe banki centralne (KBC) ESBC są znacząco zaangażowane - biorąc pod uwagę ich uprawnienia i wiedzę techniczną - w obecną architekturę systemu finansowego UE. Projekty rozporządzeń również powinny zapewniać odpowiednie zaangażowanie instytucjonalne i uczestnictwo EBC oraz, we właściwym zakresie, krajowych banków centralnych ESBC w odniesieniu do ESA oraz nowoutworzonych komitetów.
5. W szczególności, zaangażowanie ESBC w systemy płatności, rozliczeń i rozrachunku odzwierciedla zadanie powierzone ESBC na mocy art. 127 ust. 2 Traktatu w zakresie popierania "należytego funkcjonowania systemów płatniczych". Bezpieczna i skuteczna infrastruktura post-transakcyjna dla rynków papierów wartościowych stanowi kluczowy element systemu finansowego a jakiekolwiek zaburzenia funkcjonowania systemów rozliczeń i rozrachunku mogą mieć poważne reperkusje systemowe dla należytego funkcjonowania systemów płatniczych, jak również dla stabilności finansowej. W świetle zadań nadzorczych powierzonych bankom centralnym w zakresie systemów płatności, rozliczeń i rozrachunku, wymagana jest skuteczna współpraca między bankami centralnymi wykonującymi zadania nadzorcze a organami nadzoru(12).
6. Ostatnie wydarzenia potwierdzają, że banki centralne mogą być w znaczący sposób zaangażowane w kontekście sytuacji kryzysowej jako podmioty zapewniające wsparcie płynnościowe dla systemu bankowego. W szczególności ma to miejsce wtedy, gdy kryzys pojawia się w wyniku zdarzenia dotyczącego warunków w zakresie płynności na rynkach pieniężnych lub dotyczącego funkcjonowania systemów płatności lub rozrachunku papierów wartościowych(13).
Mając powyższe na uwadze, dostęp banku centralnego do informacji nadzorczych dotyczących instytucji finansowych może mieć znaczenie dla prowadzenia polityki nadzoru makroostrożnościowego i nadzoru systemowego nad systemami płatności, rozliczeń i rozrachunku oraz ogólnie dla zapewnienia stabilności systemu finansowego(14). Choć kanały wymiany informacji pomiędzy odpowiednimi organami a bankami centralnymi istnieją już obecnie w ramach regulacji sektora finansowego UE(15), to mając na uwadze względy materialne i potrzebę spójności należy zapewnić, aby projekty rozporządzeń przewidywały równoważne rozwiązania w odniesieniu do wymiany informacji pomiędzy ESA a ESBC w ramach wykonywania przez te organy swoich zadań.
ESA i zgodność z zakazem finansowania ze środków banku centralnego
7. W sytuacji, gdy zgodnie z prawem krajowym KBC jest organem uprawnionym do sprawowania nadzoru nad instytucjami kredytowymi lub finansowymi, wykonywanie tego zadania przez KBC nie może stanowić zakazanego na mocy art. 123 Traktatu finansowania ze środków banku centralnego. W zakresie, w jakim finansowanie poszczególnych ESA obejmuje w szczególności obowiązkowe wkłady pochodzące od krajowych organów uprawnionych do sprawowania nadzoru nad instytucjami kredytowymi lub finansowymi(16), wkład KBC w dochód ESA nie jest niezgodny z zakazem finansowania ze środków banku centralnego, gdyż w takich okolicznościach KBC jedynie finansuje wykonywanie swoich własnych zadań nadzorczych.
Propozycje zmian
Szczegółowe propozycje zmian brzmienia projektów rozporządzeń (oparte na tekście projektu rozporządzenia EBA(17)) wraz z uzasadnieniem zostały zawarte w załączniku.
Frankfurt nad Menem dnia 8 stycznia 2010 r.
Prezes EBC | |
Jean-Claude TRICHET |
______
(1) COM(2009) 0501 wersja ostateczna.
(2) COM(2009) 0502 wersja ostateczna.
(3) COM(2009) 0503 wersja ostateczna.
(4) W związku z wejściem w życie w dniu 1 grudnia 2009 r. Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ("TFUE"), nową podstawę prawną dla projektów rozporządzeń, jak również dla projektu rozporządzenia ESRB stanowi art. 114 TFUE (dawny art. 95 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską ("TWE")). Nową podstawę prawną dla projektu decyzji ESRB stanowi art. 127 ust. 6 TFUE (dawny art. 105 ust. 6 TWE), z którego wynika, że projekt decyzji ESRB zostanie przekształcony w rozporządzenie.
(5) W dniu 25 listopada 2009 r. Rada zwróciła się do EBC z wnioskiem o wydanie opinii w sprawie projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywy 1998/26/WE, 2002/87/WE, 2003/6/WE, 2003/41/WE, 2003/71/WE, 2004/39/WE, 2004/109/WE, 2005/60/WE, 2006/48/WE, 2006/49/WE i 2009/65/WE w odniesieniu do uprawnień Europejskiego Organu Nadzoru Bankowego, Europejskiego Organu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych oraz Europejskiego Organu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych, COM(2009) 0576 wersja ostateczna.
(6) Zob. projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski Organ Nadzoru Bankowego (EBA) - kompromis prezydencji uzgodniony przez Radę ECOFIN (2009/0142(COD) - 16748/1/09 REV1), projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski Organ Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA), kompromis prezydencji (2009/0143(COD) - 16749/1/09 REV1) oraz projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski Organ Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), kompromis prezydencji (2009/0144(COD) - 16751/1/09 REV1).
(7) Zob. konkluzje prezydencji - Rada Europejska z dnia 18-19 czerwca 2009 r., s. 8 oraz konkluzje Rady ECOFIN z dnia 9 czerwca 2009 r., dostępne na stronie internetowej pod adresem http://www.europa.eu
(8) Zob. motyw 14 projektu rozporządzenia EBA, motyw 14 projektu rozporządzenia ESMA i motyw 13 projektu rozporządzenia EIOPA.
(9) Zob. art. 6 ust. 1 lit. a) projektów rozporządzeń.
(10) Zobacz w tym zakresie raport w sprawie nadzoru finansowego w UE opracowany przez grupę wysokiego szczebla pod przewodnictwem de Larosière'a z dnia 25 lutego 2009 r., komunikat Komisji z dnia 27 maja 2009 r. w sprawie europejskiego nadzoru finansowego (COM(2009) 0252 wersja ostateczna), konkluzje Rady ECOFIN z dnia 9 czerwca 2009 r. oraz projekty rozporządzeń (pkt 6.2.2 i 6.3 uzasadnienia projektu rozporządzenia EBA i odpowiednie punkty w uzasadnieniach dwóch pozostałych projektów rozporządzeń).
(11) Zob. np. art. 6 ust. 1 lit. d) projektów rozporządzeń.
(12) Zob. "Eurosystem Oversight Report 2009" (Raport w sprawie nadzoru w Eurosystemie), listopad 2009 r., dokument dostępny na stronie internetowej EBC pod adresem: http://www.ecb.europa.eu
(13) Zob. w tym zakresie "Memorandum of Understanding on cooperation between the financial supervisory authorities, central banks and finance ministries of the EU on cross-border financial stability" (Memorandum w sprawie współpracy między organami nadzoru finansowego, bankami centralnymi i ministrami finansów UE w zakresie transgraniczniej stabilności finansowej), czerwiec 2008 r., dokument dostępny na stronie internetowej EBC pod adresem http://www.ecb.europa.eu
(14) Zob. w tym zakresie pkt 2.1.-2.4. opinii EBC CON/2006/15 z dnia 9 marca 2006 r. wydanej na wniosek Ministra Finansów Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie projektu ustawy o nadzorze nad instytucjami finansowymi. Zob. również pkt 13-15 opinii EBC CON/2009/17 z dnia 5 marca 2009 r. wydanej na wniosek Rady Unii Europejskiej w sprawie projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywy 2006/48/WE i 2006/49/WE w odniesieniu do banków powiązanych z centralnymi instytucjami, niektórych pozycji funduszy własnych, dużych ekspozycji, uzgodnień w zakresie nadzoru i zarządzania kryzysowego.
(15) Zob. np. art. 12 dyrektywy 2002/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie dodatkowego nadzoru nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń oraz przedsiębiorstwami inwestycyjnymi konglomeratu finansowego i zmieniającej dyrektywy Rady 73/239/EWG, 79/267/EWG, 92/49/EWG, 92/96/EWG, 93/6/EWG i 93/22/EWG oraz dyrektywy 98/78/WE i 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 35 z 11.2.2003, s. 1), art. 58 ust. 5 dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych zmieniającej dyrektywę Rady 85/611/EWG i 93/6/EWG i dyrektywę 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylającej dyrektywę Rady 93/22/EWG (Dz.U. L 145 z 30.4.2004, s. 1), art. 49 dyrektywy 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (wersja przekształcona) (Dz.U. L 177 z 30.6.2006, s. 1) i art. 70 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Solvency II) (wersja przekształcona) z dnia 19 października 2009 r. (dotychczas nieopublikowanej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej).
(16) Zob. art. 48 ust. 1 lit. a) projektów rozporządzeń.
(17) Z wyjątkiem ostatnich trzech proponowanych zmian, gdyż zmiany nr 11 i 12 dotyczą projektu rozporządzenia ESMA, zaś zmiana nr 13 dotyczy zarówno projektu rozporządzenia ESMA, jak i EIOPA. Zmiany nr 9 i 10 dotyczą wyłącznie projektu rozporządzenia EBA.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2010.13.1 |
Rodzaj: | Opinia |
Tytuł: | Opinia w sprawie trzech projektów rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiających Europejski Organ Nadzoru Bankowego, Europejski Organ Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych oraz Europejski Organ Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (CON/2010/5). |
Data aktu: | 08/01/2010 |
Data ogłoszenia: | 20/01/2010 |